
Soạn văn Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh - Cuộc đời và sự nghiệp
1. Chuẩn bị
Yêu cầu trang 5 SGK Ngữ văn 12 tập 2
2. Đọc hiểu
Câu hỏi trang 6 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu hỏi 1 trang 7 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu hỏi 2 trang 7 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu hỏi 1 trang 8 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu hỏi 2 trang 8 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu hỏi 1 trang 9 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu hỏi 2 trang 9 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu hỏi 1 trang 10 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu hỏi 2 trang 10 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu hỏi 1 trang 11 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu hỏi 2 trang 11 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu hỏi trang 12 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1 trang 12 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu 2 trang 12 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu 3 trang 12 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu 4 trang 13 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu 5 trang 13 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Câu 6 trang 13 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Soạn bài Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh - Cuộc đời và sự nghiệp - Cánh diều được
VnDoc.com tổng hợp với hướng dẫn trả lời chi tiết, đầy đủ các câu hỏi, yêu cầu trong SGK Ngữ
văn 12 Cánh diều tập 1 trang 5, 6, ..., 12, 13.
1. Chuẩn bị
Yêu cầu trang 5 SGK Ngữ văn 12 tập 2
- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.
- Tìm hiểu thêm những thông tin về bối cảnh lịch sử, văn hoá Việt Nam cuối thế kỉ XIX - đầu thế
kỉ XX, quê hương, gia đình, cuộc đời Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh,...; lựa chọn, ghi chép lại
một số thông tin quan trọng có liên quan tới sự nghiệp văn học của Người.
- Tìm đọc tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh theo các thể loại truyện, kí, thơ, văn nghị luận,...
và một số bài phân tích về các tác phẩm “Vi hành”, Tuyên ngôn Độc lập, Nhật kí trong tù và thơ

của Người viết trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ ?
Trả lời:
* Bối cảnh lịch sử, văn hoá Việt Nam cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX:
- 1858, thực dân Pháp nổ súng mở đầu cuộc xâm lược Việt Nam. 1884, Pháp đặt ách đô hộ lên
toàn bộ lãnh thổ Việt Nam.
- Đầu thế kỷ XX, Phan Bội Châu chủ trương dựa vào sự giúp đỡ bên ngoài, thiết lập một nhà
nước theo mô hình quân chủ lập hiến của Nhật
- Các phong trào đấu tranh theo tư tưởng phong kiến hay dân chủ tư sản cuối cùng đều thất
bại. Việc tìm cho dân tộc Việt Nam một con đường giải phóng khỏi ách đô hộ của thực dân
Pháp ngày càng trở nên cấp thiết.
* Tác giả: Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh
- Quê hương: làng Kim Liên, xã Nam Liên (nay là xã Kim Liên), huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
- Gia đình: Nguyễn Ái Quốc sinh ra trong một gia đình nhà Nho nghèo. Thân sinh là cụ Nguyễn
Sinh Sắc, ông lớn lên trong một môi trường nho học, từng giữ chức Tri huyện. Thân mẫu là Bà
Hoàng Thị là một người phụ nữ hiền hậu, hết lòng vì chồng con. Các anh chị em trong gia đình
đều là những người tích cực tham gia các hoạt động yêu nước chống thực dân.
- Cuộc đời:
+ Thuở nhỏ đã tiếp thu được truyền thống yêu nước, lòng nhân ái từ gia đình và quê hương đất
nước.
+ 10 năm sống ở Huế - tiếp xúc với nhiều sách báo Pháp, với nền văn hóa mới và những bàn
luận về các phong trào chống Pháp của các sĩ phu yêu nước.
+ 05/06/1911, Người lên con tàu Đô đốc Latútsơ Tơrêvin sang Pháp, để nghiên cứu các học
thuyết cách mạng.
+ 1911 - 1917, Người đã đến nhiều nước ở châu Á, châu Âu, châu Phi, châu Mỹ.
+ Tháng 7/1920, Người đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và
vấn đề thuộc địa của V.I.Lênin, tìm ra con đường cứu nước
+ Tháng 10/1934, Người được vào học Trường Quốc tế Lênin, Người học đầy đủ các môn lý
luận cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin.
+ Năm 1941, ông trở về Việt Nam và lãnh đạo phong trào giải phóng dân tộc.

+ Ngày 2 tháng 9 năm 1945, ông đọc bản Tuyên ngôn Độc lập Việt Nam khai sinh nước Việt
Nam Dân chủ Cộng hòa tại quảng trường Ba Đình, Hà Nội.
- Sự nghiệp văn học: Người để lại nhiều tác phẩm giá trị với đa dạng các phong cách và thể
loại.
+ Quan điểm sáng tác nghệ thuật: văn nghệ là vũ khí, nghệ sĩ là chiến sỹ vì văn chương phải
phục vụ cách mạng, phục vụ công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, chống lại cái ác, cái bất
công ngang trái
+ Sự nghiệp sáng tác văn học của Nguyễn Ái Quốc nổi bật ở 3 thể loại: Văn chính luận, truyện
và kí, thơ ca.
- Các tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh :
+ Truyện và kí: Lời than vãn của bà Trưng Trắc; Chuyện con rùa; Những con người biết mùi
hun khói; Vi hành; Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu; Nhật ký chìm tàu;....
+ Thơ: Nhật kí trong tù; Tức cảnh Pác Bó; Cảnh khuya; Đi thuyền trên sông Đáy; Lên núi; Rằm
tháng giêng; Tặng cụ Bùi Bằng Đoàn; …
+ Văn nghị luận: Bản án chế độ thực dân Pháp (1925); Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến
(1946); Không có gì quý hơn độc lập tự do (1966); Bản Di chúc (1965-1969);....
2. Đọc hiểu
Câu hỏi trang 6 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Những chi tiết nào giúp em hiểu thêm về các tác phẩm của chủ tịch Hồ Chí Minh?
Trả lời:
- Sinh ra trong một gia đình nhà Nho yêu nước
- Thuở nhỏ được học chữ Hán, sau đó học chữ Quốc ngữ và tiếng Pháp ở trường Quốc học
Huế
- Người đi đến nhiều quốc gia trên hành trình đi tìm đường cứu nước: Mỹ, Anh, Pháp.
Câu hỏi 1 trang 7 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Xác định câu văn chuyển đoạn sang luận điểm khác?
Trả lời:

Câu văn chuyển đoạn sang luận điểm khác: “Hồ Chí Minh không chỉ là nhà yêu nước, nhà cách
mạng, anh hùng dân tộc mà còn là nhà văn hóa kiệt xuất”
Câu hỏi 2 trang 7 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Quan điểm sáng tác văn chương của Hồ Chí Minh có gì đáng lưu ý?
Trả lời:
- Người quan niệm văn chương là vũ khí chiến đấu
- Người thường xác định rõ mục đích và đối tượng cần hướng tới, từ đó mới quyết định nội
dung và cách viết.
Câu hỏi 1 trang 8 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Những biểu hiện phong phú trong sáng tác của Hồ Chí Minh là gì?
Trả lời:
- Người viết bằng nhiều thể loại với bút pháp và phong cách khác nhau
- Người viết bằng nhiều ngôn ngữ ( tiếng Pháp, tiếng Hán, chữ Quốc ngữ)
- Nổi bật trong sự nghiệp của Người là các tác phẩm văn nghị luận, truyện và kí, thơ ca.
Câu hỏi 2 trang 8 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Văn nghị luận của Hồ Chí Minh có những tác phẩm nào tiêu biểu?
Trả lời:
- Những tác phẩm tiêu biểu:
+ Bản án chế độ thực dân Pháp
+ Tuyên ngôn Độc lập
+ Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến
Câu hỏi 1 trang 9 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Những sự kiện nào được Nguyễn Ái Quốc viết thành truyện ngắn?
Trả lời:

- Nhận tin quốc vương nước Nam là Khải Định sắp làm “khách của nước Pháp”, Người viết nên
tác phẩm “Lời than vãn của bà Trưng Trắc”; “Vi hành”
- Nhà cách mạng Phan Bội Châu bị thực dân Pháp bắt cóc, đang giam ở Hỏa lò, chuẩn bị xử
bắn. Người viết nên tác phẩm “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu”.
Câu hỏi 2 trang 9 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Chú ý tới cái “tôi” Hồ Chí Minh ở tác phẩm kí
Trả lời:
Cái tôi hồn nhiên, trẻ trung, giản dị, thể hiện một tình cảm chân thành, nồng hậu
Câu hỏi 1 trang 10 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Hoàn cảnh ra đời của Nhật kí trong tù có gì đặc biệt?
Trả lời:
Người viết tác phẩm bằng chữ Hán trong thời gian đang bị giam giữ tại nhà tù của Quốc dân
đảng Trung Quốc ở tỉnh Quảng Tây.
Câu hỏi 2 trang 10 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Những bài thơ được viết từ sau năm 1941 có đặc điểm gì?
Trả lời:
- Là những bài thơ tuyên truyền vận động cách mạng
- Thể hiện tình cảm sâu nặng của Hồ Chí Minh đối với đất nước, ca ngợi, động viên những con
người kháng chiến.
- Thể hiện một tâm hồn nghệ sĩ phong phú, tinh tế trước vẻ đẹp của tạo vật và tình người.
Câu hỏi 1 trang 11 SGK Ngữ văn 12 tập 2
Luận điểm được triển khai như thế nào?
Trả lời:
Các luận điểm được triển khai lô gích, chặt chẽ với hệ thống dẫn chứng cụ thể, tăng sức thuyết
phục cho lí lẽ nêu ở trên.
Câu hỏi 2 trang 11 SGK Ngữ văn 12 tập 2

