Soạn bài Vĩnh biệt cửu trùng đài Chân trời sáng tạo
Trước khi đọc
Câu hỏi: Đã bao giờ bạn tự hỏi: "Tôi là ai? Ước mơ lớn nhất của tôi là
gì? Tôi có thể làm gì để đạt được ước mơ ấy?". Hãy chia sẻ với các
bạn những suy nghĩ đó của mình.
Bài làm
Chắc hẳn ai cũng đã tự đặt cho mình các câu hỏi như: " Tôi là ai? Ước
mơ lớn nhất của tôi là gì? Tôi có thể làm gì để đạt được ước mơ ấy?".
Em cũng đã từng như vậy. Ước mơ lớn nhất của em chính là có thể trở
thành một bác sĩ. rong tiềm thức của em thì bác sĩ là một người vô
cùng vĩ đại, vì bác sĩ chính là người chữa trị cho tất cả mọi người khi
bị ốm đau, bệnh tật. Đã có lần em bị ốm nặng, ho nhiều, người thì rất
khó chịu. Bố mẹ đã đưa em đi đến bác sĩ, sau khi được bác sĩ thăm
khám và cho uống thuốc thì em đã đỡ rất nhiều, không còn khó chịu
như lúc trước nữa, vài ngày sau thì em đã khỏi ốm. Em càng ngưỡng
mộ nghề này hơn. Một lí do khác mà em ước trở thành bác sĩ, đó
chính là em muốn giúp đỡ cho các bạn, các bác, các cô nghèo nhưng
không có tiền đi bệnh viện. Những người đó vô cùng đáng thương vì
dù bệnh nặng đến đâu cũng chỉ có thể tự mình cắn răng chịu đựng,
không có tiền đi khám khiến cho bệnh tình ngày càng trở nặng hơn.
Em sẽ nỗ lực, cố gắng học tập thật tốt để có thể trở thành một người
bác sĩ giỏi. Để thực hiện được ước mơ của mình sẽ phải trải qua rất
nhiều khó khăn nhưng khi còn có mơ ước thì em sẽ cố gắng thực hiện
đến cùng.
Đọc văn bản
Câu 1: Lời thoại của Vũ Như Tô và Đan Thiềm cho thấy họ có quan
điểm như thế nào về hành động và cảm xúc của quần chúng nhân dân.
Bài làm
Lời thoại của Vũ Như Tô và Đan Thiềm cho thấy họ có quan điểm
ngạc nhiên và cảm thấy oan ức về hành động và cảm xúc của quần
chúng nhân dân. Vũ Như Tô không hề nghĩ việc mình xây dựng Cửu
Trùng Đài cho đất nước lại là có tội. Đến khi cuộc nổi loạn nổ ra, Đan
Thiềm khuyên Vũ Như Tô chạy chốn nhưng ông vẫn không chịu vì
tin vào việc làm “quang minh chính đại” của mình, vẫn hy vọng sẽ
thuyết phục được An Hòa Hầu – kẻ cầm đầu phe phản loạn.
Câu 2: Vì sao Đan Thiềm luôn tỏ ra lo lắng còn Vũ Như Tô lại
không?
Bài làm
Vì nàng hiểu được tình thế hiện tại, lo lắng cho Vũ Như Tô. Vũ Như
Tô không hề nghĩ việc mình xây dựng Cửu Trùng Đài cho đất nước
lại là có tội. Đan Thiềm khuyên Vũ Như Tô chạy chốn nhưng ông vẫn
không chịu vì tin vào việc làm “quang minh chính đại” của mình,
nàng khuyên Vũ Như Tô chạy chốn để bảo toàn tính mạng -> Nàng có
thể hy sinh tính mạng để bảo vệ người tài.
Câu 3: Từ lời của Nguyễn Vũ, bạn dự đoán điều gì sẽ xảy ra với các
nhân vật trong đoạn trích?
Bài làm
Từ lời của Nguyễn Vũ, có thể thấy Duy Sản là người tiểu nhân sẽ
quay lại trả thù, làm hại hoàng thượng, làm hại Nguyễn Vũ vì đã
khiến mình bị mất mặt
Câu 4: Chú ý giọng điệu các lời thoại của Đan Thiềm trong đoạn này.
Bài làm
Gọng điệu các lời thoại của Đan Thiềm trong đoạn này thể hiện sự
gấp gáp, lo sợ người tài giỏi như Vũ Như Tô sẽ bị giết nên đã hạ mình
van xin để Vũ Như Tô được sống, vừa lo vừa thể hiện sự dũng cảm.
Câu 5: So sánh biểu cảm của Vũ Như Tô và quân sĩ trước sự sụp đổ
của Cửu Trùng Đài.
Bài làm
Vũ Như Tô: Đau đớn, xót xa khi Cửu Trùng Đài bị đốt.
Quân sĩ lại vui vẻ và ăn mừng hả hê.
-> Thể hiện sự mâu thuẫn: - Cửu Trùng Đài bị đốt, Vũ Như Tô chết,
nhân dân trước sau không hiểu gì về việc sáng tạo của nghệ sĩ, họ
càng không hiểu việc làm của quần chúng và phe cánh nổi loạn, nếu
ông trốn đi thì mâu thuẫn vẫn không thể giải quyết.
Sau khi đọc
Câu 1: Tóm tắt diễn biến sự kiện và hành động của các nhân vật từ
Lớp I đến Lớp IX.
Bài làm
Ở hồi này, mâu thuẫn giữa dân chúng, những người bị bắt làm phu
phen khổ sai và tầng lớp phong kiến, vua chúa ngày càng gay gắt. Lợi
dụng điều đó, Quận công Trịnh Duy Sản – kẻ cầm đầu phe đối lập
trong triều đình – đã dấy binh nổi loạn, lôi kéo thợ làm phản, giết chết
cả Lê Tương Dực, Vũ Như Tô và Đan Thiềm. Còn Đài Cửu Trùng thì
bị đập phá, thiêu hủy.
Câu 2: Qua hệ thống nhân vật ở các lớp kịch, hãy xác định những
xung đột cơ bản của văn bản Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài.
Bài làm
Các xung đột cơ bản:
- Mâu thuẫn giữa nhân dân lao động với tầng lớp phong kiến.
- Mâu thuẫn giữa Vũ Như Tô và những người phu phen bị bắt bớ, phu
dịch để xây Cửu Trùng Đài ⇒ Mâu thuẫn giữa nghệ thuật thuần túy,
cao siêu và đời sống hiện thực của con người.
Câu 3: Bạn hình dung thế nào về công trình " Cửu Trùng Đài" mà Vũ
Như Tô đang xây dựng dở dang? Việc xây dựng công trình ấy có phải
là nguyên nhân chính gây nên bạo loạn và kết cuộc bi thảm ở cuối
Hồi V hay không? Vì sao?
Bài làm
Mọi mâu thuẫn trong vở kịch đều xoay quanh công trình kiến trúc vĩ
đại này.
Đó là một công trình kiến trúc mà tầm vóc không chỉ tính đếm bằng
lượng gỗ cây đại khối, cho dù là những con số nghe qua cũng đủ kinh
hoàng: 200 vạn cây gỗ chất đống cao như núi, 20 vạn phiến đá lớn, 40
vạn phiến đá nhỏ đều từ Chân Lạp tải ra. Đặc biệt công trình này lúc
nào cũng cần tới 15 vạn thợ - con số kinh hoàng ngang tầm với một
cuộc chiến tranh.
Tầm vóc của nó phải hình dung bằng tầm vóc ý tưởng, khát vọng
ngạo nghễ của người tạo ra nó: một công trình độc nhất vô nhị vượt
qua được tất cả các kì quan của Ấn Độ, Trung Quốc, Chiêm Thành…
mà người đời thường truyền tụng. Một kì quan bền vững, bất diệt.
Đặc biệt, tác giả của nó không thèm tranh tinh xảo với người mà
“tranh tinh xảo với hóa công”.
Đó là hiện thân của cái ĐẸP, không phải cái ĐẸP thông thường mà là
cái ĐẸP siêu đẳng. Nó còn là hiện thân cho cái đẹp của sự xa hoa,
lãng phí.
Ý nghĩa biểu tượng thâm trầm của Cửu Trùng Đài được cắt nghĩa từ
nhiều mối quan hệ.
Với Vũ Như Tô, Cửu Trùng Đài hiện thân cho mộng lớn.
Với Đan Thiềm, Cửu Trùng Đài hiện thân cho niềm kiêu hãnh nước
nhà.
Với Lê Tương Dực, Cửu Trùng Đài là quyền lực và ăn chơi.
Với dân chúng, Cửu Trùng Đài là món nợ mồ hôi, xương máu, nước
mắt.
Cuối vở kịch, Cửu Trùng Đài bị đốt, Vũ Như Tô và Đan Thiềm tột
cùng đau đớn vĩnh biệt Cửu Trùng Đài và vĩnh biệt nhau (- Đan
Thiềm: Đài lớn tan tành, ông Cả ơi! Xin cùng ông vĩnh biệt.
-Vũ Như Tô: Đan Thiềm! Xin cùng bà vĩnh biệt!) thì cái tên Cửu
Trùng Đài còn có ý nghĩa là biểu tượng cho “giấc mộng lớn”, cho sự
bền vững, trường tồn. Nhưng cái đẹp và sự tồn tại của nó hóa ra chỉ
ngắn ngủi, mong manh như một giấc chiêm bao.
-> Việc xây dựng công trình ấy là nguyên nhân chính gây nên bạo
loạn và kết cuộc bi thảm ở cuối Hồi V vì nó khiến cho Vũ Như Tô
phải trả giá bằng mạng sống.
Câu 6: Thể loại bi kịch thường kết thúc với cái chết hoặc sự mất mát
khủng khiếp của nhân vật. Từ đoạn kết của bi kịch Vũ Như Tô, hãy
chỉ ra những mất mát mà nhân vật chính phải gánh chịu.
Bài làm
Ở hồi cuối, mâu thuẫn giữa nghệ thuật cao siêu, vị nghệ thuật và nghệ
thuật vị nhân sinh vẫn chưa được giải quyết dứt khoát. Vũ Như Tô
đến tận lúc chết vẫn không nhận ra được bi kịch, mâu thuẫn mà mình
mắc phải, vẫn đinh ninh mình vô tội, thà chết chứ không nhận sai.
Câu 7: Theo bạn, bi kịch Vũ Như Tô là tác phẩm có một chủ đề hay
nhiều chủ đề? Điều đó đã được thể hiện trong Hồi V (Vĩnh biệt Cửu
Trùng Đài) như thế nào?
Bài làm