Giáo án Lịch sử 7 bài 14: Ba lần kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII)

Chia sẻ: Lương Thế Anh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

1.163
lượt xem 52
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời quý thầy cô và các bạn tham khảo Giáo án Lịch sử 7 bài 14: Ba lần kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII) để nâng cao kĩ năng và kiến thức soạn giáo án theo chuẩn kiến thức, kỹ năng trong chương trình dạy học. Giáo án Lịch sử 7 bài 14: Ba lần kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII) được soạn với hình thức 3 cột phù hợp quy định bộ GD và nội dung súc tích giúp học sinh dễ dàng hiểu bài học hơn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án Lịch sử 7 bài 14: Ba lần kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII)

BÀI 14 BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG-NGUYÊN- THẾ KỈ XIII. I. Cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ ( 1258) A. Mục tiêu: Kiến thức: Âm mưu xâm lượt của quân Mông Cổ.Chủ trương, chính sách và những việc làm của vua quan nhà Trần để đối phó với quân Mông Cổ. Tư tưởng: GD học sinh ý chí kiến cường, bất khuất, mưu trí , dũng cảm của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến. GD lòng tự hào dân tộc. Kĩ năng: Học diến biến các trận đánh bằng cách chỉ lượt đồ. Phân tích , đánh giá, nhận xét các sự kiện lịch sử. B. Phương tiện dạy học: Lược đồ diễn biến chống quân xâm lược Mông Cổ C. Tiến trình dạy học: 1.Ổn định: 2.KTBC: Nhà Trần đã làm gì để xây dựng quân đội củng cố quốc phòng ? Để phục hồi và phát triển kinh tế nhà Trần đã làm gì? 3. Bài mới: Sau khi nắm chính quyền nhà trần bắt tay ngay vào công cuộc xây dựng bộ máy chính quyền, phục hồi sản xuất. Vua tôi nhà Trần còn phải chuẩn bị nhiều mặt để đối phó với những âm mưu xâm lượt của bọn phong kiến Mông- Nguyên Đầu năm 1258, 3 vạn quân Mông Cổ tràn vào nước ta. Vậy cuộc chiến này sẽ diễn ra như thế nào? Hoạt động dạy và học Kiến thức cơ bản Học sinh đọc phần 1 SGK 1. Âm mưu xâm lượt Đại Việt của GV giới thiệu đất nước Mông Cổ trên bản đồ thế Mông Cổ: giới . Mông Cổ:Từ xưa các bộ lạc Mông Cổ sống ở vùng thảo nguyên .Đầu thể kỉ XIII nhà nước phong kiến Mông Cổ được thành lập.Vua Mông Cổ đem quân xâm lược khắp nơi và xây dựng một đế quốc rộng lớn từ Thái Bình Dương đến Hắc Hải. Người xưa nhận xét "Vó ngựa Mông Cổ đi đến đâu,có không mọc đượcđến đó". Giáo viên giới thiệu H29 SGK. Vua Mông Cổ cho quân xâm lượt Đại GV(H): Hình 29 giúp em hiểu điều gì về quân Việt để đánh lên phía Nam Trung Mông Cổ? Quốc thực hiện kế hoạch gọng kìm HS: Quân đội rất lớn mạnh có tổ chức, trang bị tốt. để tiêu diệt Nam Tống GV(giảng): Năm 1257 Vua Mông Cổ mở cuộc xâm lược Nam Tống để chiém toàn bộ Trung Quốc rộng lớn. Nhưng để đạt được tham vọng đó chúng cho tướng Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy quân xâm chiếm Đại Việt. GV(H): Vì sao vua Mông Cổ cho quân đánh Đại
Việt trước? HS: Vì sau khi chiếm được Đại Việt Quân Mông Cổ sẽ đánh lên phía Nam Trung Quốc, trong khi đó một lực lượng khá đông quân Mông Cổ sẽ ào ạt tấn công từ phía Bắc tạo nên gạng kìm tiêu diệt Nam Tống. GV(H): Trước khi kéo vào nước ta, tướng Mông Cổ đã làm gì? 2. Nhà trần chuẩn bị kháng chiến HS: Cho sứ giả đưa thư đe doạ và dụ hàng vua Trần. để đánh bại Mông Cổ. GV(H): Vua Trần đã làm gì khi các sứ giả Mông A) Nhà Trần chuẩn bị Vua TRần ban Cổ đến? lệnh sắm sữa vũ khí, quân đội ngày HS: Bắt tống giam vào ngục. đêm luyện tập. b) diễn biến. GV(H): Khi được tin quân Mông Cổ xâm lượt (SGK) nước ta vua Trần đã làm gì? HS: Ban lệnh cho cảc nước sắm sửa vú khí - Quân đội , dân binh được thành lập, ngày đêm luyện tập. GV Dùng lược đồ trình bày diễn biến. Tháng 1- 1258 quân Mông Cổ tiến vào nước ta theo đường sông Thao xuồng Bạch Hạc rồi đến vùng Bình Lê Nguyên và bị chặn lại. Tại đây quân ta đặt phòng tuyến do vua Thái Tông chỉ huy và đánh một trận quyết liệt. Do quân giặt mạnh vua Trần phải cho rút quân lui về Thăng Long bảo toàn lực lượng. Theo lện triều đình, nhân dân Thăng Long thực hiện chủ trương " vườn không nhà trống" vua Trần cho quân lui về Thiên Mạc. Khi Ngột Lương Hợp Thai cho quân tiến đánh Thăng Long thì trướt mắt chúng vườn không nhà trống, không lương thực.......Quân Mông Cổ kiên cường giết hại những người còn ở lại. Trước thế đó vua Trần rất lo lắng, Thái sư Trần Thủ Độ đã tâu: " Đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo" Câu nói thể hiện niềm tin chiến thắng của quân và dân ta. Nhân cơ hội này nhà Trần đã mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu. Bị bất ngờ, ngày 29. 1. 1258 quân Mông Cổ đã rút c) Kết quả: Quân Mông Cổ phải rút khỏi Thăng Long về nước. Trên đường rút chạy lui khỏi Thăng Long, chạy về nước. chúng đã bị dàn quân ở Quy Hoá chặn đánh tan tác. GV(H): Vì sao quân ta lại đánh bại quân Mông Cổ? HS: Vì quân ta biết cách đánh giặc thông minh, biết chớp thời cơ. GV(H): Bài học kinh ngiệm về cách đánh giặc của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ lần thứ nhất?
HS: Khi thế giặc mạnh ta chủ trương không dốc ngay lược lượng, nhữ chúng vào sâu trận địa, đánh lâu dài. Khi giặc khó khăn ta mới phản công lại. Đó là kế: " Lấy yếu đánh mạnh, lấy ít đánh nhiều". 4. Củng cố: Quân Mông Cổ xâm lượt Đại Việt nhằm mục đích gì? Trình bày diễn biến của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ Bằng lượt đồ? 5. Dặn dò: Về nhà học thuộc bài và chuẩn bị bài này mục II " Cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lượt Nguyên" ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XL MÔNG NGUYÊN II-Cuộc kháng chiến Lần thứ hai chốngQuân xâm lược Nguyên(1285) A. Mục tiêu bài học: KT: Việc chuẩn bị cho việc xâm lược Đại Việt lần thứ hai của nhà Nguyên chu đáo hơn so với lần một Nhờ sự chuẩn bị chu đáo đường lối đánh giặc đúng đắng và với quyết tâm cao quân dân Đại Việt đã giàng thắng lợi vẻ vang TT: Bồi dưỡng HS lòng căm thù giặc ngoại xâm, miền tự hoà dân tộcvà lòng biết ơn tổ tiên đã kiên cường, mưu trí bảo vệ chủ quyền đất nước. KN: Rèn luyện kĩ năng sử dụng lượt đồ thuật lại sự kiện Lịch sử. B. Phương tiện dạy học: Lượt đồ kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lượt Nguyên Thanh minh hoạ Thoát Hoan nằm trong ống đòng trống về nước. Đoạn trích :" Hịch tướng sĩ" C. Tiến trì dạy học: 1. Ổn định: 2. KTBC: - Trình bày ngắn gọn diện biến của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ. - Nêu cách đánh giặc của dântộc ta trog cuộc kháng chiến đó? 3. Bài mới: Hoạt động dạy và học Kiến thức cơ bản GV(giảng) Sau thất bại năm 1258 quân Mông Cổ 1. Âm mưu xâm lượt Chăm pa và không chịu tư bỏ âm mưu xâm lược nước Đại Việt. đại Việt của nhà Nguyên: Năm 1279 sau khi thôn tính dưói nhà Tống, Vua Mông Sau khi thống trị hoàn toàn Trung Cổ lập ra nhà Nguyên đặt nền thống trị toàn bộ Quốc, vua Nguyên ráo riết chuẩn bị Trung Quốc. xâm lượt Đại Việt và Chăm pa Vua Nguyên lúc bấy giờ ráo riết chuẩn bị xâm lượt Đại Việt và Chăm-pa GV(H): Hốt Tất Liệt cho quân xâm lượt Chăm Pa và Đại Việt nhằm mục đích gì? HS: Làm cầu nối thôn tính các nướcphía Nam Trung Quốc.
Giảng: Hốt Tất Liệt đã cho quan xâm lượt Cham pa trước. GV(H): Nhà Nguyên cho quân đánh Chăm Pa trước Năm 1283, Tướng Toa Đô cho quân nhằm mục đích gì? xâm lược Chăm pa nhưng bị thất bại. HS: làm bàn đạp tấn công vào Đại Việt. Giảng: Năm 1283, 10 vạn quân Ngyên do tướng Toa Đô chỉ huy tấn công Chăm pa nhưng đã bị nhân dân 2. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến. Chăm pa tiến hành chiến tranh du kích đánh trả nên quân Nguyên đã thất bại Phải cố thủ phía Bắc chẩn bị xâm lược Đại Việt. Vua Trần đã triệu tập hội nghị ở Bến GV: Gọi HS đọc SGK mục 2. Bình Than bàn kế chống giặc. GV(H): Sau khi biết tin quân Nguyên có ý định xâm lượt Đại Việt vau Trần đã làm gì? HS: Triệu tập các Vương hầu quan lại ở bến Bình Than bàn kế đánh giặc. GV(H): Hội nghị này rất quan trọng , vì sao? HS: Vì hội nghị triệu tập các Vương hầu quan lại bàn kế đánh giặc. Giảng: Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản có lòng yêu nước sâu sắc đã đến bến Bình Than nhưng không được dự họp (vì tuổi mới 15) Quốc Toản tức giạn bót nát quả cam trong tay lúc nào không biết . Sao đó Năm 1285, các bô lão có uy tín về dự về quê Quốc Toản tổ chức một đạo quân lớn, hội nghị Diên Hồng. giương cao lá cờ theo 6 chữ vàng:" Phá cường địch, báo hoàng ân" ngày đêm luyện tập sẵn sàng cùng nhân dân đánh giặc. Năm 1285, vua Trần triệu tập hội nghị Diên Hồng và mời toàn bộ các bô lão có uy tín để bàn cách đánh Cuộc tập trận lớn được tổ chức ở giặc. Đông Bộ Đầu. GV(H): Hội nghị Diên Hồng có tác dụng gì đến việc chuẩn bị kháng chiến? HS: Đây là hội nghị thể hiện ý chí kiên cường của nhan dân Đại Việt. Giảng: Nhà Trần đã tổ chức tập trận lớn ở Đông Bộ Đầu. Trần Quốc Tuấn đã đọc :" Hịch tướng sĩ ". Bài hịch đã khơi dậy lòng yêu nước và khích lệ tinh thần cứu nước của toàn quân dân. 3. Cuộc kháng chiến bùng nổ và Sau đợt tập trận cả nước được lệnh sẵn sàng đánh thắng lợi: giặc. Quân sĩ đều thích hai chữ" sát thát ''vào cánh tay. Tháng 1- 1285 GV(H): Việc thích hai chữ '' Sát Thát '' có ý nghĩa 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan gì? chỉ huy tiến vào xâm lượt Nước ta. HS: Thể hiện quyết tâm cao độ của quân sĩ, thà chết Quân ta sau một vài trận chặng đánh không chịu mất nước. đich ở biện giới đã rút về Vạn Kiếp và cuối cùng rút về Thiên Trường để GV Dùng lược đồ cuộc kháng chiến lần thứ hai bảo toàn lực lượng chống quân Nguyên để trình bày diễn biến :
- Tháng 1năm 1285 , năm mươi vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy tiến vào nước ta . ( gấp 20 lần so với trước) Sau một vài trận quyết chiến với giặc Trần Quốc Tuấn cho quân lui về Vạn Kiếp để bảo toàn lượng . Vua Trần rất lo lắng nhưng Trần Quốc Tuấn khẳng khái trả lời : " Nếu bệ hạ muốn hàng giặc thì trước hết hãy chém đầu thần rồi hãy hàng" Thái Hoan tập trung lực lượng lớn tấn công vào Vạn Kiếp . Trước thế giặc mạnh quân ta lui về Thăng Long và cuối cùng rút về Thiên Trường (Nam Định) Để bảo vệ cho cuộc rút quân, quân ta dã bố trí nhiều trận chặng đánh giặc Trong một trận kìm chân giặc ở Cùng một lúc Toa Độ từ Chăm pa Thiên Mạc. Trần Bình Trọng đã bị giặc bắt, khi bị đánh ra Nghệ An, Thanh hoá. Quân giặc dụ dổ. Ông trả lời:" Ta thà làm ma nước Nam Thoát Hoan mở cuộc tấn công xuống còn hơn làm vương đất Bắc."Quân Nguyên tức giận phía nam tạo thế gọng kìm tiêu diệt chém ông. Ở Thăng Long nhân dân thực hiện chủ quân ta. trương" vườn không nhà trống" để đối phó với giặc. Quân Thoát Hoan kéo vào chiếm Thăng Long trống không buộc chúng phải dựng trại ở phía Bắc sông Hồng. Tiếp đó Toa Đô từ Chăm pa đánh ra Nghệ An Thanh Hoá. Thoát Hoan mở cuộc tấn công xuống phía Nam 4. Cuộc kháng chiến thắng lợi: nhằm tạo thế gọng kìm tiêu diệt quân chủ lực của ta và bắt sống toàn bộ đầu não của cuộc kháng chiến. - Trước thế nguy cấp, một số quý tộc nhà Trần đã Nhân lúc quân giặc gặp khó khăn, nhà đầu hàng giặc. Trần cho quân tổ chức phản công. Trước tình thế như vậyTrần Quốc Toản phải rút lui Đánh bại quân giặc ở nhiều nơi. để chuẩn bị lực lượng tiêu diệt địch. GV: gọi HS đọc mục 4 SGK. GV(H): không thực hiện được âm mưu bắt sống vua Trần và quân chủ lực Thoát Hoan đã làm gì? HS: Cho quân rút về Thăng Long chờ tiếp viện. Kết quả: Quân giặc đại bại. Tao Đô GV giảng: Dựa vào thời cơ thuận lợi đó, quaan Trần bị chém đầu, Thoát Hoan chui vào tổ chức phản công đánh bại quân giặc ở nhiều nơi: ống Đồng về nước. Tây Kết, bến Chương Dương, của Hàm tử. Tại của Hàm tử tướng giặc Tây Đô bị ta chém rơi đầu. Sau đó tiến về giải phóng Thăng Long. Quân giặc hoản loạn bỏ chạy nhiều tên bị giết. Thoát Hoan chui vào ống đồng cho quân khiên về nước. Sau 2 tháng quân dân nhà Trần đã đánh bại 50 vạn quân Nguyên. Giải phóng đất nước Đại Việt. 4. Củng cố: Nhà Trần chuẩn bị chống quân Nguyên XL ra sao, tác dụng của sự chuẩn bị đó? - Trình bày diễn biến của cuộc kháng chiến?
- Nêu cách đánh của quân và dân trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ 2? 5. Dặn dò: Học bài SGK. Chuẩn bị bài sau: Mục III của bài này. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------- Bổ sung phần củng cố: PHIẾU HỌC TẬP ( thảo luận nhóm) Hãy điền chữ Đ ( đúng ) chữ S ( sai ) vào ô trống trong các câu sau đây: 1) Nhà Nguyên xâm lượt Đại Việt và Chăm pa nhằm làm cầu nối để thôn tính các nước phía Nam TQ 2) Nhà Nguyên xâm lượt Đại Việt năm 1285 nhằm tạo thế gọng kìm tấn công nhà Tống. 3) Nhà Trần triệu tập hội nghị Bình Than và Diên Hồng để mừng chiến thắng quân Mông Nguyên. 4) Tướng giặc Toa Đô chui vào ống đồng cho quân khiên về nước. 5) Kế sách đánh giặc của nhà Trần là " Vườn không nhà trống" , " Lấy yếu đánh mạnh" ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ III CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1287- 1288 ) A. Mục tiêu bài học: KT: Âm mưu xâm lượt Đại Việt Lần thứ 3 của quân Nguyên.Vua tôi nhà Trần quyết tâm tiến hành cuộc kháng chiến chống lại nhà Nguyên với các trận đánh lớn: Vân Đồn , Bạch Đằng và giành thắng lợi vẻ vang. TT: Bồi dưỡng cho HS lòng căm thù và niềm tự hào truyền thống hào hùng của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mông Nguyên. KN: Rèn luyệt kĩ năng sử dụng lượt đồ để tóm tắt sự kiện lịch sử. B. Phương tiện dạy học: Lược đồ kháng chiến lần thứ ba chống quân Nguyên C. Tiến trình dạy học: 1. Ổn định: 2. KTBC: Nêu những công việc nhà Trần chuẩn bị chống quân xâm lược. Qua đó nêu ý chí của dân tộc ta? - Trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ 2? 3. Bài mới: Hoạt động dạy và học Kiến thức cơ bản Gọi HS đọc mục 1 SGK 1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt: GV(H):Hai lần xâm lược Đại Việt đều thất bại vua -Hoàn cảnh: Nguyên đã làm gì? Vua Nguyên quyết tâm xâm lượt HS: Quyết tâm đánh chiếm Đại Việt lần nữa. Đại Việt lần thứ ba. Giảng: Vua Nguyên khi nghe tin con trai là Thoát Hoan + Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị phải chui vào ống đồng về nước đã quyết tâm xâm kháng chiến. lược lần thứ ba. Lần này nhà Nguyên rất thận rọng,
chuẩn bị chu đáo. GV(H): Nêu những dẫn chúng về việc quân Nguyên chuẩn bị chu đáo cho việc xâm lược? HS: Đình chỉ cuộc xâm lược Nhật Bản tập trung hàng chục vạn quân, hàng trăm chiếc thuyền và hàng chục vạn thạch thóc. GV(giảng) : Mặc dù chuẩn bị rất chu đáo nhưng chúng Diễn biến: đã bắt đầu run sợ.Vua Nguyên Hốt Tất Liệt đã phải + Vua Nguyên quyết tâm cho quân dặn con:" Không được cho giao chỉ là nước nhỏ mà xâm lược Đại Việt lần thứ ba. khinh thường" tấn công Đại Việt GV(H): Cuối tháng 12- 1287 quân Nguyên ào ạt tiến vào nước ta theo 2 đường( dùng lược đồ) + Đườn bộ do Thoát Hoan chỉ huy Vượt biên giới tiến vào Lạng Sơn, Bắc Giang. + Đường biễn do Ô Mã Nhi chỉ huy ngược sông Bạch Đầu năm 1288 Thoát Hoan chọn Đằng hội quân với Thoát Hoan. Vạn Kiếp để xây dựng căn cứ. Đầu năm 1288 Thoát Hoan cho quân chiếm đóng Vạn Kiếp Về phía ta sau một vài trận chặn giặc ở Ải Trần Quốc 2. Chiến thắng Vân Đồn tiêu diệt Tuấn cho quân rút khỏi Vạn Kiếp về vùng sông đoàn thuyền lương của Trương Đuống để chặn giặc ở Thăng Long Văn Hổ. GV gọi HS đọc mục 2 SGK. GV(H): Ô Mã Nhi được giao bảo vệ đoàn thuyền lương nhưng tại sao lại tiến về Vạn Kiếp với Thoát Hoan? HS: Ô Mã Nhi cho rằng quân ta yếu không cản được chúng nên Ô Mã Nhi đã không bảo vệ. GV( giảng): Khi đoàn thuyền lương qua Vân Đồn bị 3. Chiến thắng Bạch Đằng: quân của Trần Khánh Dư phụ sẵn từ nhiều phía đánh Hoàn cảnh: ra dữ dội. + Thắng 1/ 1288 Thoát Hoan cho Kết quả : phần lớn thuyền lương bị đắm và bị quân ta quân chiếm đóng Thăng Long. chiếm. GV(H): Sau trận Vân Đồn tình thế của quân Nguyên như thế nào? HS: Tình thế của giặc rất khó khăn thiếu lương thực trầm trọng. GV(H): Đợi mãi không thấy đoàn thuyền lương Nhà Trần quyết định chọn sông Thoát Hoan đã làm gì? Bạch Đằng làm trận quyết chiến HS: Cho quân tiến vào Thăng Long cướp bóc lương thực của nhân dân.. (SGK) GV(H): Khi quân giặc gặp khó khăn trong lương thảo nuôi quân, nhà Trần đã làm gì? HS: Quyết định mở cuộc phản công và mai phục trên sông Bạch Đằng GV ( Dùng lược đồ chiến thắng Bạch Đằng) giảng:
Ngày 9-4-1288 đoàn thuyền do Ô Mã Nhi có kị binh hộ tống rút theo đường sông Bạch Đằng bây giờ nước triều dâng cao che lấp các cọc trên sông, một số thuyền nhẹ của quân nhà Trần ra khiêu chiến rồi giả Kết quả: nhiều tên giặc bị giết chết. vờ thua chạy, giặc cho quân đuổi theo, lọt vào trận địa Ô Mã Nhi bị bắt sống mai phục. Đợi đến lúc nước triều xuống, từ hai bờ, quân ta đổ ra đánh phá, giặc bị đánh bất ngờ hốt hoảng tranh nhau tháo chạy, nhiều thuyền bị vỡ ra và bị đắm. Giữa lúc đó hoàn loạt bè lửa xuôi nhanh theo nước triều lao xuống thuyền giặc. Tướng Ô Mã Nhi bị bắt sống. Cánh quân bộ do Thoát Hoan chỉ huy rút chạy bị quân ta tập kích liên tiếp, sau hơn chục ngày mới tới Quảng Tây. GV(H): Hãy nêu kết quả của Trận Bạch Đằng năm 1228? HS: Đập tan mông xâm Lăng của giặc Nguyên. 4. Củng cố: Trình bày tóm tắc diến biến cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ ba? - Nêu cách đánh giặc của nhà Trần lần thứ ba? Có gì giống và khác với hai lần trước? 5. Dặn dò: Học thuộc bài và chuẩn bị bài sau: " Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lich và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến." --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------- BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN (tiếp theo) IV- NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG NGUYÊN A- Mục tiêu: KT: Hiểu được vì sao ở thế kỉ XIII, trong ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên, quân dân Đại Việt đều giành thắng lợi. Ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên. TT: Bồi dưỡng niềm tự hào về truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc. Bài học kinh nghiệm LS về tinh thần đoàn kết dân tộc. KN: Phân tích, so sánh sự kiện về nhân vật lịch sử qua 3 lần kháng chiến rút ra nhận xét chung. B- Thiết bị dạy học: Bản đồ đế quốc Mông - Nguyên TK XIII Bài Hịch tướng sĩ cuat Trần Quốc Tuấn Tư liệu về nhân vật tiêu biểu trong 3 lần kháng chiến chống quân Mông Nguyên. C- Tiến trình dạy học: 1. Ổn định:
2. KTBC: Trình bày hoàn cảnh và diễn biến của nhà Nguyên xâm lược Đại Việt? Trình bày diễn biến của chiến thắng Bạch Đằng 1288? 3. Bài mới: Hoạt động dạy và học Kiến thức cơ bản Gọi HS đọc mục 1 SGK. 1. Nguyên nhân thắng lợi: GV(H): Hãy nêu một số dẫn chứng về tinh thần đoàn kết dân tộc? Trong 3 lần kháng chiếntất cả tầnh HS: Nhân dân Thăng Long theo lệnh triều đình thực lớp ND đều tham gia. hiện chủ trương " Vườn không nhà trống" - Tại hội nghị Diên Hồng các bô lão thể hiện ý chí muôn dân quyết " Đánh". Quân sĩ thích vào cánh tay chữ " Sát Thát" GV(H): Nêu những việc làm của nhà Trần chuẩn bị cho 3 lần kháng chiến? HS: Vua Trần thường về các địa phương tìm hiểu Nhà Trần chuẩn bị chu đáo về mọi cuộc sống của dân. mặt. - Giải quyết những bất hoà trong vương triều Trần tạo nên sự đoàn kết dân tộc. (Giảng): Trần Quốc Tuấn là một anh hùng dân tộc, nhà chỉ huy quân sự kiệt xuất có nhiều công lớn. Tác giả của áng thiên cổ hùng văn gọi là hịch tướng sĩ " Ta..." Thắng lợi của 3 lần chống quân GV(H): Trình bày những đóng góp của Trần Quốc Nguyên gắn liền với tinh thần hi sinh Tuấn trong cuộc kháng chiến chống quân Mông của toàn dân đặc biệt là quân đội nhà Nguyên? Trần . HS: Nghĩ ra cách đánh độc đáo sáng tạo phù hợp với hoàn cảnh từng giai đoạn. GV(H): Cách đánh sáng tạo của nhà Trần trong ba lần kháng chiến là gì? HS: + Kế hoạch :" Vườn không nhà trống" Thắng lợi đó không tách rời những + Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu của kẻ thù. chiến lược chiến thuật đúng đẳn sáng + Biết phát huy lợi thế của quân ta buộc địch tạo của người chỉ huy . phải theo. + Buộc địch từ thế mạnh sang thế yếu ta từ thế bị động chuyển sang thế chủ động. GV gọi HS nêu lên những nguyên nhân thắng lợi của 3 lần kháng chiến? Tổng kết: Đó là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến thắng lợi của quân và dân ta trong ba lần kháng 2 . Ý nghĩa lịch sử: chiến. Đập tan tham vọng ý đồ xâm lược GV (giảng) Năm 1257 vua Mông Cổ đưa 3 vạn quân Đại Việt của đế chế Nguyên . Bảo xâm lược nước ta. Đến lần thứ hai đưa 50 vạn quân vệ độc lập chủ quyền và toàn vẹn và đến lần thứ ba Hốt Tất Liệt đình chiến với Nhật lãnh thổ . Bản đưa 30 vạn quân sang xaam lược . Với lực lượng mạnh như vậy . Nhưng quân Nguyên cũng Góp phần xây đắp quân sự Việt
phải chuốt lấy thất bạy . Nam . GV(H) Theo 3 lần kháng chiến chống quân Mông Để lại một bài học vô cùng quý Nguyên thắng lợi có một ý nghĩa quan trọng như thế giá .Ngăn chặng những cuộc xâm nào ? lược của quân Nguyên đối với các HS : Trả lời: nước khác . Đập tan tham vọng ý đồ xâm lược Đại Việt của đế chế Nguyên . Bảo vệ độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ . Góp phần xây đắp quân sự Việt Nam .Để lại một bài học vô cùng quý giá .Ngăn chặng những cuộc xâm lược của quân Nguyên đối với các nước khác . 4 Củng cố : GV cho HS thảo luận nhóm theo phiếu HT sau : Điền chữ Đ ( đúng ) chữ S ( sai ) vào ô trống các câu sau : Nguyên nhân thắng lợi:  Các tầng lớp nhân dân đều tham gia  Nhà Trần chuẩn bị chu đáo về mọi mặt  Giặc Nguyên còn yếu chưa thể thắng Đại Việt  Nhờ những chiến lược , chiến thuật đúng đắng của nhà Trần Ý nghĩa lịch sử:  Đập tan ý đồ xâm lược của quân Mông Nguyên  Xây đắp truyền thống quân sự Việt Nam  Đại Việt đủ khả năng tiến hành chiến tranh xâm lược. 5. Dặn dò: Học thuộc bài và chuẩn bị bài sau:" Sự phát triển kinh tế và văn hoá thời Trần".