THỰC HÀNH VÀ KIỂM TRA THỰC
HÀNH: CHẾ TẠO NAM CHÂM
VĨNH CỬU, NGHIỆM LẠI TỪ TÍNH
CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN.
A.MỤC TIÊU:
-Chế tạo được một đoạn dây thép thành nam châm, biết
cách nhận biết một vật có phải là nam châm hay không.
-Biết dùng kim nam châm để xác định tên từ cực của
ống dây có dòng điện chạy qua và chiều dòng điện chạy
trong ống dây.
-Biết làm việc tự lực để tiến hành có kết quả công việc
thực hành, biết sử lý và báo cáo kết quả TH theo mẫu, có
tinh thần hợp tác với các bạn trong nhóm.
-Rèn kỹ năng làm TH và báo cáo TH.
B.CHUẨN BỊ:
Đối với mỗi nhóm HS:
-Nguồn điên: Máy bién áp hạ áp.
-2 đoạn dây dẫn, 1 bằng thép, 1 bằng đồng dài 3,5cm, Ф =
0,4mm.
-Cuộn dây A khoảng 200 vòng, dây dẫn có Ф = 0,2mm,
quấn sẵn trên một ống nhựa có đường kính cỡ 1cm. Cuộn
này dùng để nạp từ.
-Cuộn dây B khoảng 300 vòng, dây dẫn có Ф = 0,2mm,
quấn sẵn trên một ống nhựa chia thành 2 phần, đường kính
cỡ 4-5cm. Cuộn này dùng để kiểm tra từ đã nạp.
-1 công tắc.-Sợi chỉ nhỏ.
-Mẫu báo cáo TH: Phô tô cho mỗi HS.
C.PHƯƠNG PHÁP: Thực nghiệm.
D.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.*ỔN ĐỊNH:
(1 phút)
*HOẠT ĐỘNG 1: CHUẨN BỊ THỰC HÀNH.(5
phút)
-GV kiểm tra phẩn trả lời câu -HS cả lớp tham gia thảo
hỏi của HS, hướng dẫn HS luận các câu hỏi của phần 1.
thảo luận các câu hỏi đó. Trả lời câu hỏi trong SGK
(tr. 81)
-GV nêu tóm tắt yêu cầu của -HS nắm được yêu cầu của
tiết học là TH chế tạo nam tiết học.
châm, nghiệm lại từ tính của
ống dây có dòng điện. -Các nhóm nhận dụng cụ
-Giao dụng cụ TN cho các TH.
nhóm.
*HOẠT ĐỘNG 2: TH CHẾ TẠO NAM CHÂM
VĨNH CỬU. (15 phút)
-Yêu cầu cá nhân HS nghiên -HS:…
cứu phần 1. Chế tạo nam
châm vĩnh cửu (SGK-tr.80). +Nối hai đầu ống dây A với
-Gọi 1, 2 HS nêu tóm tắt các nguồn điện 3V.
bước thực hiện. +Đặt đồng thời đoạn dây
thép và đồng dọc trong lòng
ống dây, đóng công tắc điện
khoảng 2 phút.
+Mở công tắc, lấy các đoạn
kim loại ra khỏi ống dây.
+Thử từ tính để xác định
xem đoạn kim loại nào đã trở
thành nam châm.
+Xác định tên cực của nam
-GV yêu cầu HS TH theo châm, dùng bút dạ đánh dấu
nhóm, theo dõi nhắc nhở, tên cực.
uốn nắn hoạt động của HS -HS tiến hành TH theo nhóm
các nhóm. theo các bước đã nêu ở trên.
-Dành thời gian cho HS ghi -Ghi chép kết quả TH, viết
chép kết quả vào báo cáo vào bảng 1 của báo cáo TH.
TH.
*HOẠT ĐỘNG 3: NGHIỆM LẠI TỪ TÍNH CỦA ỐNG
DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN.(15 phút)
-Tương tự hoạt động 2: -Cá nhân HS nghiên cứu
+GV cho HS nghiên cứu phần 2 trong SGK. Nêu được
phần 2. Nghiệm lại từ tính tóm tắt các bước TH cho
của ống dây có dòng điện phần 2:
chạy qua. +Đặt ống dây B nằm ngang,
+GV vẽ hình 29.2 lên bảng, luồn qua lỗ tròn để treo nam
yêu cầu HS nêu tóm tắt các châm vừa chế tạo ở phần 1.
bước TH. Xoay ống dây sao cho nam
châm nằm song song với mặt
phẳng của các vòng dây.
+Yêu cầu HS TH theo nhóm, +Đóng mạch điện.
GV kiểm tra, giúp đỡ HS. +Quan sát hiện tượng, nhận
xét.
+Kiểm tra kết quả thu được.
-TH theo nhóm. Tự mình ghi
kết quả vào báo cáo TH.
*TỔNG KẾT TH-HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ.(10 phút)
-GV dành thời gian cho HS -HS thu dọn dụng cụ TH,
thu dọn dụng cụ, hoàn chỉnh làm vệ sinh lớp học, nộp báo
báo cáo TH. cáo TH.
-Thu báo cáo TH của HS.
-Nêu nhận xét tiết TH về các
mặt của từng nhóm:
+Thái độ học tập.
+Kết quả TH.
*ĐÁP ÁN - BIỂU ĐIỂM:
1.Trả lời câu hỏi.
C1: Làm thế nào để cho một thanh thép nhiễm từ?
-Đặt thanh thép trong từ trường của nam châm, của dòng
điện (1 chiều).
C2:Có những cách nào để nhận biết chiếc kim bằng thép
đã bị nhiễm từ hay chưa?
-Treo kim thăng bằng trên một sợi dây không xoắn xem
nó có chỉ hướng Nam -Bắc hay không hoặc đưa kim lại gần
các mạt sắt xem kim có hút mạt sắt hay không…
C3: Nêu cách xác định tên từ cực của 1 ống dây có dòng
điện chạy qua và chiều dòng điện trong các vòng dây bằng
một kim nam châm.
-Đặt kim nam châm vào trong lòng và gần một đầu ống
dây. Căn cứ vào sự định hướng của kim nam châm mả xác
định chiều các đường sức từ trong lòng ống dây. Từ đó xác
định tên từ cực của ống dây. Sau đó, dùng quy tắc nắm tay
phải để xác định chiều dòng điện chạy trong các vòng của
ống dây.
2.Kết quả chế tạo nam châm vĩnh cửu.
Bảng 1:
Thử nam châm. Sau khi Đoạn
Thời Kết quả đứng cân bằng, đoạn dây dây nào
gian dẫn nằm theo phương nào? đã thành
làm Lần TN nam
nhiễm châm
Lần 1 Lần 2 Lần 3
từ(phút) vĩnh
cửu?
Với đoạn
2 phút
dây đồng
Với đoạn Nam- Nam- Nam-
2 phút Thép.
dây thép Bắc Bắc Bắc
3.Kết quả nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện
Đặt nam châm vào trong lòng ống dây
Bảng 2:
Dùng mũi tên
Có hiện cong để kí
Nhận xét tượng gì xảy hiệu chiều
Đầu nào của
ra với nam dòng diện
ống dây là từ
châm khi Lần TN chạy trong
cực bắc?
đóng công các vòng dây
tắc K? ở một đầu
nhất định.
Nam châm Đầu ống dây
quay và nằm gần từ cực I
1
dọc theo trục bắc của nam
ống dây châm.
Nam châm Đầu ống dây
2
quay và nằm gần từ cực I
(đổi cực
dọc theo trục Bắc của nam
nguồn điện)
ống dây châm.
Trong đó: 3 điểm ý thức, 7 điểm TH (Câu 1: 3 điểm,
câu 2: 2 điểm, câu 3: 2 điểm)
*Hướng dẫn về nhà:
Ôn lại quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái
E.RÚT KINH NGHIỆM.
…………………………………………………………………
…………………
