131
Baíng 6.41 : Hãûú
ξ
âáöu ra quaût coï 2 cæía huït
L/Le Ab/Aotrê
co 0 0,12 0,25 0,5 > 1,0
0,4
A
B
C
D
3,2
5,0
5,8
4,9
2,7
4,2
4,8
4,1
1,8
2,8
3,2
2,7
0,84
1,3
1,5
1,3
0
0
0
0
0,5
A
B
C
D
2,3
3,6
4,0
3,4
1,9
3,0
3,3
2,8
1,3
2,0
2,2
1,9
0,60
0,90
1,0
0,88
0
0
0
0
0,6
A
B
C
D
1,6
2,5
2,9
2,5
1,3
2,1
2,4
2,1
0,88
1,4
1,6
1,4
0,40
0,65
0,76
0,65
0
0
0
0
0,7
A
B
C
D
1,1
1,7
2,0
1,7
0,88
1,4
1,6
1,4
0,60
0,90
1,1
0,92
0,28
0,45
0,52
0,44
0
0
0
0
0,8
A
B
C
D
0,76
1,2
1,4
1,2
0,64
1,0
1,2
0,99
0,44
0,65
0,76
0,65
0,20
0,30
0,36
0,31
0
0
0
0
0,9
A
B
C
D
0,60
0,94
1,1
0,95
0,48
0,80
0,92
0,78
0,32
0,55
0,78
0,54
0,16
0,25
0,54
0,24
0
0
0
0
1,0
A
B
C
D
0,56
0,85
1,0
0,85
0,48
0,70
0,84
0,71
0,32
0,45
0,56
0,48
0,16
0,20
0,28
0,24
0
0
0
0
c.10 Täøn tháút åí âáöu vaìo cuía quaût
c.10.1 ÄÚng huït tiãút diãûn troìn, näúi cuït liãn tuûc, caïch miãûng huït quaût âoaûn L
Baíng 6.42 : Hãûú
ξ
L/D
R/D
0 2 > 5
0,75
1,0
1,5
2,0
3,0
1,4
1,2
1,1
1,0
0,66
0,80
0,66
0,60
0,53
0,40
0,40
0,33
0,33
0,33
0,22
132
R - Baïn kênh cong tám cuït, m
D- âæåìng kênh äúng huït, m
L- Khoaíng caïch tæì miãûng huït cuía quaût ly tám tåïi cuït, m
c.10.2 ÄÚng huït tiãút diãûn troìn, näúi cuït tóng goïc hoàûc cuït gheïp tæì nhiãöu maînh, caïch miãûng
huït mäüt khoaíng L
- Cuït thàóng goïc:
Baíng 6.43: Hãûú
ξ
L/D 0 2 > 5
ξ 3,2 2 1
- Cuït thàóng goïc gheïp tæì 3 vaì 4 âoaûn âoaûn:
Baíng 6.44 : Hãûú
ξ
L/D L/D
R/D
0 2 > 5
R/D
0 2 > 5
0,50
0,75
1,0
1,5
2,0
3,0
2,5
1,6
1,2
1,1
1,0
0,8
1,6
1,0
0,66
0,66
0,53
0,47
0,80
0,47
0,33
0,33
0,33
0,26
0,50
0,75
1,0
1,5
2,0
3,0
1,8
1,4
1,2
1,1
1,0
0,66
1,0
0,80
0,66
0,60
0,53
0,40
0,53
0,40
0,33
0,33
0,33
0,22
a) Cuït gheïp tæì 3 maînh b) Cuït gheïp tæì 4 maînh
c.10.2 ÄÚng huït tiãút diãûn vuäng, näúi cuït cong liãn tuûc qua âoaûn äúng thàóng daìi L vaì âoaûn
äúng chuyãøn âäøi tiãút diãûn vuäng-troìn
Baíng 6.45 : Hãûú
ξ
L/D L/D
R/D
0 2,5 > 6
R/D
0 2,5 > 6
0,50
0,75
1,0
1,5
2,0
2,5
2,0
1,2
1,0
0,8
1,6
1,2
0,66
0,57
0,47
0,80
0,66
0,33
0,30
0,26
0,50
1,0
1,5
2,0
0,80
0,53
0,40
0,26
0,47
0,33
0,28
0,22
0,26
0,18
0,16
0,14
d. Xaïc âënh hãûøn tháút cuûc bäü theo chöu daìi tæång âæång
Theo âënh nghéa chiãöu daìi tæång âæång laì chiãöu daìi cuía âoaûn äúng thàóng coï tiãút diãûn bàòng
tiãút diãûn tênh toaïn cuía chi tiãút gáy nãn täøn tháút cuûc bäü, nhæng coïøn tháút tæång âæång nhau .
Hay
l = ξ.d / λ (6-22)
pc = l . p1
133
d.1 Chiãöu daìi tæång âæång cuía cuït troìn
Baíng 6.46 : Chiãöu daìi tæång âæång l
Daûng cuït troìn R/d a = l/d
- Cuït 90o, cong liãn tuûc 1,5 9
- Cuït 90o, gheïp tæì 3 âoaûn 1,5 17
- Cuït 90o, gheïp tæì 5 âoaûn 1,5 12
- Cuït 45o, gheïp tæì 3 âoaûn 1,5 6
- Cuït 45o, cong liãn tuûc 1,5 4,5
- Cuït thàóng goïc
+ Coï hæåïng doìng
+ Khäng coï hæåïng doìng
22
65
Trong âoï:
R - Baïn kênh cong cuía tám cuït, mm
d- âæåìng kênh tiãút diãûn cuït, mm
d.2 Chiãöu daìi tæång âæång cuía cuït chæî nháût
Baíng 6.47 : Chiãöu daìi tæång âæång l
Daûng cuït troìn Hçnh daûng W/H l/d
- Cuït cong 90o, khäng caïnh
hæåïng R=1,25 W
0,5
1
3
6
5
7
8
12
-Cuït cong 90o, 1 caïnh hæåïng
doìng, R = 0,75.W
0,5
1
3
6
8
10
14
18
-Cuït cong 90o, 2 caïnh hæåïng
doìng, R = 0,75.W
0,5
1
3
6
7
8
10
12
-Cuït cong 90o, 3 caïnh hæåïng
doìng, R = 0,75.W
0,5
1
3
6
7
7
8
10
-Cuït thàóng goïc 90o, coï
nhiãöu caïnh hæåïng
0,5
1
3
6
8
10
12
13
-Cuït thàóng goïc 90o, nhiãöu
caïnh hæåïng daûng khê âäüng
0,5
1
3
6
6
8
9
10
134
6.1.2.3 Tênh toaïn thút kãú âæåìng äúng dáùn khäng khê.
1) Caïc phæång phaïp thiãút kãú kãnh gioï
Cho ïi nay coïút nhiãöu phæång phaïp thiãút kãú âæåìng äúng gioï . Tuy nhiãn mäùi phæång
phaïp coï nhæîng âàûc âiãøm riãng. Læûa choün phæång phaïp thiãút kãú naìo laì tuyì thuäüc vaìo âàûc âiãøm
cäng trçnh, thoïi quen cuía ngæåìi thiãút kãú vaì caïc thiãút bë phuû tråü âi keìm âæåìng äúng.
Ngæåìi ta thæåìng sæí duûng caïc phæång phaïp chuíúu sau âáy:
- Phæång phaïp tênh toaïn lyï thuyãút : Phæång phaïp naìy dæûa vaìo caïc cäng thæïc lyï thuyãút
trãn âáy , nhàòm thiãút kãú maûng âæåìng äúng thoaí maîn yãu cáöu duy trç aïp suáút ténh khäng âäøi.
Âáy laì phæång phaïp coï thãø coi laì chênh xaïc nháút. Tuy nhiãn phæång phaïp naìy tênh toaïn khaï
phæïc taûp.
- Phæång phaïp giaím dáön täúc âäü. Ngæåìi thiãút kãúòng kinh nghiãûm cuía mçnh chuí âäüng
thiãút kãú giaím dáön täúc âäü theo chiãöu chuyãøn âäüng cuía khäng khê trong âæåìng äúng. Âáy laì
phæång phaïp thiãút kãú tæång âäúi nhanh nhæng phuû thuäüc nhiãöu vaìo chuí quan ngæåìi thiãút kãú.
- Phæång phaïp ma saït âäöng âãöu : Thiãút kãúû thäúng kãnh gioï sao cho täøn tháút trãn 1 m
chiãöu daìi âæåìng äúng âãöu nhau trãn toaìn tuyãún, åíút cæï tiãút diãûn naìo vaìòng täøn tháút trãn 1m
chiãöu daìi âoaûn äúng chuáøn. Âáy laì phæång phaïp âæåüc sæí duûng phäø biãún nháút, nhanh vaì tæång
âäúi chênh xaïc.
- Phæång phaïp phuûc häöi aïp suáút ténh
Phæång phaïp phuûc häöi aïp suáút ténh xaïc âënh kêch thæåïc cuía äúng dáùn sao cho täøn tháút aïp
suáút trãn âoaûn âoï âuïng bàòng âäü gia tàng aïp suáút ténh do sæû giaím täúc âäü chuyãøn âäüng cuía
khäng khê sau mäùi nhaïnh reî .
Phæång phaïp naìy tæång tæû phæång phaïp lyï thuyãút nhæng åí âáy âãø thiãút kãú ngæåìi ta chuí
úu sæí duûng caïc âäö thë.
Ngoaìi caïc phæång phaïp trãn ngæåìi ta coìn sæí duûng mäüt säú phæång phaïp sau âáy :
- Phæång phaïp T
- Phæång phaïp täúc âäü khäng âäøi
- Phæång phaïp aïp suáút täøng.
2) Phæång phaïp thiãút kãú lyï thuút
üi dung cuía phæång phaïp nhæ sau
ûa vaìo phæång trçnh (6-5) tiãún haình thiãút kãú maûng âæåìng äúng âaím baío aïp suáút ténh
khäng âäøi åíút caí caïc cæía reî nhaïnh cuía toaìn tuyãún äúng (H=0) .
Caïc bæåïc thiãút kãú:
Bæåïc 1 - Choün täúc âäü âoaûn äúng âáöu tiãn ω1 . Dæûa vaìo læu læåüng gioï, xaïc âënh kêch thæåïc
cuía âoaûn äúng âáöu tiãn.
Bæåïc 2 - Xaïc âënh täúc âäü caïc âoaûn tiãúp theo ω2 ûa vaìo phæång trçnh :
ρ(ω21 - ω22)/2 - Σ∆p12 = 0
trong âoï Σ∆p12øng täøn tháút aïp suáút ténh tæì âiãøm phán nhaïnh thæï nháút âãún âiãøm phán
nhaïnh thæï 2, bao gäöm täøn tháút ma saït vaì caïc täøn tháút cuûc bäü. Trong cäng thæïc naìy cáön læu yï
laì caïc täøn tháút âæåüc tênh theo täúc âäü ω2, vçûy âãø xaïc âënh ω2ön phaíi tênh làûp.
ûa vaìo læu læåüng âoaûn kãú tiãúp, xaïc âënh kêch thæåïc âoaûn âoï
F2 = L2/ω2
Bæåïc 3 - Tiãúp tuûc xaïc âënh tuáön tæûúc âäü vaì kêch thæåïc caïc âoaûn kãú tiãúp cho âãún âoaûn
cuäúi cuìng cuía tuyãún äúng nhæ âaî tênh åí bæåïc 2
Phæång phaïp lyï thuyãút coï caïc âàûc âiãøm sau:
135
- Caïc kãút quaí tênh toaïn chênh xaïc, tin cáûy cao.
- Tênh toaïn tæång âäúi daìi vaì phæïc taûp, nãn thæûc tãú êt sæí duûng.
3) Phæång phaïp giaím dáön täúc âäü
üi dung cuía phæång phaïp giaím dáön täúc âäü laì ngæåìi thiãút kãúòng kinh nghiãûm cuía mçnh
ûa choün täúc âäü trãn cå såí âäü äön cho pheïp vaì chuí âäüng giaím dáön täúc âäü caïc âoaûn kãú tiãúp doüc
theo chiãöu chuyãøn âäüng cuía khäng khê.
Phæång phaïp giaím dáön täúc âäü âæåüc thæûc hiãûn theo caïc bæåïc sau :
Bæåïc 1 : Choün täúc âäü trãn kãnh chênh træåïc khi reî nhaïnh ω1.
Chuí âäüng giaím dáön täúc âäü gioï doüc theo tuyãún äúng chênh vaì äúng reî nhaïnh ω2, ω3... ωn
Bæåïc 2:
Trãn cå såíu læåüng vaìúc âäü trãn mäùi âoaûn tiãún haình tênh toaïn kêch thæåïc cuía caïc
âoaûn âoï.
Fi = Li/ωi
Bæåïc 3 :
Dæûa vaìo âäö thë xaïc âënh täøn tháút aïp suáút theo tuyãún äúng daìi nháút (tuyãún coï tråíûc låïn
nháút) . Täøng tråíûc theo tuyãún naìy laì cå såí âãø choün quaût.
Phæång phaïp giaím dáön täúc âäü coï nhæåüc âiãøm laì phuû thüc nhiãöu vaìo chuí quan cuía ngæåìi
thiãút kãú, vç thãú caïc kãút quaí laìút khoï âaïnh giaï.
Âáy laìüt phæång phaïp âån giaín, cho pheïp thæûc hiãûn nhanh nhæng âoìi hoíi ngæåìi thiãút kãú
phaíi coï kinh nghiãûm.
4) Phæång phaïp ma saït âäöng âãöu
üi dung cuía phæång phaïp ma saït âäöng âãöu laì thiãút kãúû thäúng kãnh gioï sao cho täøn tháút
p suáút trãn 1m chiãöu daìi âæåìng äúng bàòng nhau trãn toaìn tuyãún äúng. Phæång phaïp naìy cuîng
âaím baío täúc âäü giaím dáön vaì thæåìng hay âæåüc sæí duûng cho kãnh gioïúc âäü tháúp våïi chæïc
nàng cáúp gioï, häöi gioï vaì thaíi gioï.
Coï hai caïch tiãún haình tênh toaïn
-
Caïch 1 : Choün tiãút diãûn âoaûn âáöu nåi gáön quaût laìm tiãút diãûn âiãøn hçnh, choün täúc âäü khäng
khê thêch håüp cho âoaûn âoï . Tæì âoï xaïc âënh kêch thæåïc, täøn tháút ma saït trãn 1m chiãöu daìi cuía
âoaûn äúng âiãøn hçnh. Giaï trë täøn tháút âoï âæåüc coi laì chuáøn trãn toaìn tuyãún äúng.
-
Caïch 2 : Choün täøn tháút aïp suáút håüp lyï vaì giæî nguyãn giaï trë âoï trãn toaìn bäüû thäúng
kãnh gioï. Trãn cå såí læu læåüng tæìng âoaûn âaî biãút tiãún haình xaïc âënh kêch thæåïc tæìng âoaûn.
Caïch 2 coï nhæåüc âiãøm laìûa choün täøn tháút thãú naìo laìüp lyï. Nãúu choün täøn tháút beï thç kêch
thæåïc âæåìng äúng låïn, nhæng nãúu choün täúc âäüïn seî gáy äön, chi phê váûn haình tàng.
Trãn thæûc tãú ngæåìi ta choün caïch thæï nháút . Sau âáy laì caïc bæåïc thiãút kãú:
Bæåïc 1 : Læûa choün tiãút diãûn âáöu laìm tiãút diãûn âiãøn hçnh. Choün täúc âäü cho tiãút diãûn âoï vaì
tênh kêch thæåïc âoaûn äúng âiãøn hçnh : diãûn têch tiãút diãûn f, kêch thæåïc caïc caûnh a,b vaì âæåìng
kênh tæång âæång d.
Tæì læu læåüng vaìúc âäü tiãún haình xaïc âënh täøn tháút aïp suáút cho 1 m äúng tiãút diãûn âiãøn
hçnh (dæûa vaìo âäö thë hçnh 6-4) . Giaï trë âoï âæåüc cäú âënh cho toaìn tuyãún.
Bæåïc 2 :
Trãn cå såíøn tháút chuáøn tênh kêch thæåïc caïc âoaûn coìn laûi dæûa vaìo læu læåüng âaî biãút.
Ngæåìi ta nháûn tháúy våïi âiãöu kiãûn täøn tháút aïp suáút khäng âäøi thç våïi mäüt tyíû % læu læåüng so