1
BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI NINH BÌNH
GIÁO TRÌNH
MÔ ĐUN: VẬN HÀNH VÀ SỬA CHỮA ĐỘNG CƠ ĐIỆN VẠN NĂNG
NGHỀ: ĐIỆN DÂN DỤNG
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-TCGNB ngày…….tháng….năm
2021 của Trường cao đẳng nghề Cơ giới Ninh Bình
Ninh Bình, năm 2021
2
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham
khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
3
LỜI GIỚI THIỆU
Trong suốt chặng đường hình thành và phát triển, với nhiệm vụ cung cấp
đủ điện cho đất nước, ngành Điện Việt Nam đã có bước phát triển vượt bậc với
nhiều thành tựu đáng tự hào. Chúng ta đã xây dựng được nhiều nhà máy nhiệt
điện, thủy điện công suất lớn trong khắp cả nước và đấu nối thành công nhiều
nhà máy phát điện lên đường dây tải điện 500kV. Bên cạnh đó nhiều nhà máy
chế tạo các thiết bị điện như máy biến thế, động cơ điện các loại, máy phát điện
đồng bộ, máy điện một chiều v.v.. nhằm phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa và
điện khí hóa toàn quốc.
Giáo trình: Vận hành và sửa chữa động cơ điện vạn năng, được biên
soạn để phục vụ chủ yếu cho học sinh sinh viên nghề Điện dân dụng của trường.
Giáo trình có thể dùng để tham khảo cho các nghề liên quan như Điện công
nghiệp, Cơ điện nông thôn,... Ngoài ra giáo trình cũng giúp những người tự học
nghề điện để phục vụ riêng cho mình nhưng không có điều kiện theo học ở các
trường hoặc những công nhân đang làm việc trong nghề điện muốn có thêm kiến
thức về máy điện nói chung hay động cơ điện vạn năng nói riêng. Giáo trình
mang tính phổ cập, thiên về thực hành nên dễ hiểu, dễ làm theo.
Khi biên soạn giáo trình: Vận hành và sửa chữa động cơ điện vạn
năng, chúng tôi đã cố gắng cập nhật những kiến thức mới có liên quan đến môn
học, phù hợp với đối tượng sử dụng cũng như cố gắng kết hợp những nội dung
lý thuyết với những vấn đề thực tế thường gặp trong sản xuất, đời sống để giáo
trình có tính thực tế cao. Đồng thời đã tham khảo theo giáo trình tiên tiến của
các cán bộ giảng dạy bộ môn máy điện và những sách kỹ thuật điện, cơ điện,
quấn dây v.v.. trong và ngoài nước.
Ninh Bình, ngày ...... tháng ...... năm 2021
Tham gia biên soạn
NGUYỄN THỊ PHƯỢNG
4
MỤC LỤC
BÀI MỞ ĐẦU ................................................................................................ 7
BÀI 1: THÁO, LẮP VÀ VẬN HÀNH ĐỘNG CƠ ĐIỆN VẠN
NĂNG..............................................................................................................
1. Tháo, lắp động cơ điện vạn năng.................................................................
2. Đảo chiều quay động cơ điện vạn năng.......................................................
7
13
15
BÀI 2: SỬA CHỮA ĐỘNG CƠ ĐIỆN VẠN NĂNG....................................
1. Thay thế, sửa chữa chổi than......................................................................
2. Kiểm tra phần ứng bằng rô-nha ngoài……………………………………
3. Sửa chữa vành chỉnh lưu……………………………………………….....
19
19
24
26
BÀI 3: QUẤN BỘ DÂY STATOR ĐỘNG CƠ ĐIỆN VẠN NĂNG............
1. Vẽ sơ đồ trải dây quấn stator động cơ điện vạn năng…………………….
2. Quấn dây stator động cơ điện vạn năng......................................................
31
31
33
BÀI 4: QUẤN BỘ DÂY ROTOR ĐỘNG CƠ ĐIỆN VẠN NĂNG..............
1. Vẽ sơ đồ trải dây quấn rotor động cơ điện vạn năng...................................
2. Quấn dây rotor động cơ điện vạn năng........................................................
40
40
48
BÀI 5: TẨM SẤY BỘ DÂY ROTOR ĐỘNG CƠ ĐIỆN VẠN NĂNG
SAU KHI QUẤN.............................................................................................
1. Tẩm dây quấn rô to động cơ điện...............................................................
2. Sấy dây quấn rôto động cơ điện..................................................................
53
53
55
BÀI 6: SỬA CHỮA MÁY KHOAN TAY....................................................
1. Cấu tạo, nguyên lý làm việc của máy khoan tay.........................................
2. Hiện tượng, nguyên nhân và cách khắc phục các hư hỏng
3. Tháo lắp, bảo dưỡng máy khoan tay
4. Sửa chữa các hư hỏng của máy khoan tay
59
59
60
61
62
BÀI 7: SỬA CHỮA MÁY MÀI TAY...........................................................
1. Cấu tạo, nguyên lý làm việc của máy mài tay............................................
2. Hiện tượng, nguyên nhân và cách khắc phục các hư hỏng.........................
3. Tháo lắp, bảo dưỡng máy mài tay...............................................................
4. Sửa chữa các hư hỏng của máy mài tay......................................................
66
66
68
69
70
BÀI 8: SỬA CHỮA MÁY BÀO TAY...........................................................
1. Cấu tạo, nguyên lý làm việc của máy bào tay.............................................
2. Hiện tượng, nguyên nhân và cách khắc phục các hư hỏng........................
3. Tháo lắp, bảo dưỡng máy bào tay................................................................
4. Sửa chữa các hư hỏng của máy bào tay.......................................................
74
74
76
77
77
BÀI 9: SỬA CHỮA MÁY XAY SINH TỐ................................................... 81
5
1. Cấu tạo, nguyên lý làm việc của máy xay sinh tố.......................................
2. Hiện tượng, nguyên nhân và cách khắc phục các hư hỏng.........................
3. Tháo lắp, bảo dưỡng máy xay sinh tố.........................................................
4. Sửa chữa các hư hỏng của máy xay sinh tố................................................
81
83
83
84
BÀI 10: SỬA CHỮA MÁY HÚT BỤI...........................................................
1. Cấu tạo, nguyên lý làm việc của máy hút bụi
2. Hiện tượng, nguyên nhân và cách khắc phục các hư hỏng
3. Tháo lắp, bảo dưỡng máy hút bụi
4. Sửa chữa các hư hỏng của máy hút bụi
88
88
91
91
92
BÀI 11: SỬA CHỮA MÁY ĐÁNH BÓNG SÀN NHÀ................................
1. Cấu tạo, nguyên lý làm việc của máy đánh bóng sàn nhà...........................
2. Hiện tượng, nguyên nhân và cách khắc phục các hư hỏng.........................
3. Tháo lắp, bảo dưỡng máy đánh bóng sàn nhà.............................................
4. Sửa chữa các hư hỏng của máy đánh bóng sàn nhà.....................................
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................
98
98
99
100
101
107