Hệ bài tiết
Hệ tiết niệu (cơ quan bài tiết nước tiểu) có
nguồn gốc từ lá phôi giữa, có nhiệm vụ đào thải
Hoạt động bài tiết đào thải các sản
phẩm cuối cùng của quá trình trao đổi
chất như khí cacbonnic, urê, axitHoạt
động bài tiết đào thải các sản phẩm
cuối cùng của quá trình trao đổi chất
như khí cacbonnic, urê, axit uric,
amoniac, nước. muối khoáng... ra
ngoài cơ thể. Hoạt động đó được thực
hiện nhờ bộ máy tiết niệu. Vậy bộ máy
đó cấu tạo như thế nào , hoạt động ra
sao?
các sản phẩm cuối cùng của quá trình trao đổi
chất như khí cacbonnic, urê, axit uric, amoniac,
nước, muối khoáng... ra ngoài cơ thể.
Hệ tiết niệu gồm: 2 quả thận, 2 niệu quản
(ống dẫn nước tiểu), bàng quang, niệu đạo.
1. Cấu tạo thận
1.1. Cấu tạo ngoài
Thận có nhiệm vụ chính là lọc máu tạo thành
nước tiểu.
Ở người có 2 quả thận hình hạt đậu, nằm ở 2
bên cột sống, ngang mức đốt sống ngực cuối
đến đốt thắt lưng 2. Thận phải nằm dưới gan,
thường nhỏ và nằm thấp hơn thận trái một đốt
sống.
Thận có màu đỏ, chắc, dài 10 -12cm, rộng 5
- 7cm, dày 3 - 4cm, nặng 135 -145 gam. Thận
được bọc bởi mô liên kết sợi và thường có lớp
mỡ dày bao phủ. Trên đầu mỗi quả thận có có
một tuyến nhỏ, gọi là tuyến trên thận làm nhiệm
vụ nội tiết.
Thận có 2 bờ, bờ ngoài cong, bờ trong lõm là
bờ rốn thận. Rốn thận là nơi đi vào của cuống
thận. Cuống thận gồm có động mạch thận, tĩnh
mạch thận, niệu quản và thần kinh thận.
1.2. Cấu tạo trong
1.2.1. Cấu tạo đại thể
Bổ dọc quả thận, quan
sát thấy cấu tạo trong gồm:
- Ngoài là bao thận màu trắng dai.
- Phần giáp rốn thận là xoang rỗng, màu
trắng gọi là bể thận, chứa nước tiểu từ các ống
thận đổ vào. Đi vào rốn thận có các mạch máu
lớn và dây thần kinh.
- Phần còn lại là phần tổ chức gồm miền vỏ
(màu đỏ nâu) và miền tủy (màu sáng hơn).
+ Miền tủy. Gồm từ 15 – 20 tháp thận (còn
gọi là tháp Manpighi) nằm gần sát nhau, đáy
tháp quay ra phía ngoài, đỉnh hướng về bể thận,
làm thành các gai thận. Bao quanh đầu các gai
thận là các đài thận. Các đài thận tập trung đổ
vào bể thận. Các tháp Manpighi được cách nhau
bởi các cột thận (gọi là cột Bectin).
+ Miền vỏ. Gồm 2 phần, phần tháp pherin và
phần mêlộ nằm chen giữa các tháp pherin. Mỗi
tháp Malpighi có khoảng 400 – 500 tháp pherin.
Ở đây có nhiều mao mạch và các cấu trúc hình
hạt là cầu thận.
1.2.2. Cấu tạo vi thể thận (đơn vị thận)
Đơn vị thận là những cấu trúc thực hiện chức
năng lọc máu để tạo thành nước tiểu. Mỗi quả
thận có khoảng 1 triệu đơn vị thận. Mỗi đơn vị