
http://www.ebook.edu.vn 193
CHѬѪNG 6: Hӊ THӔNG BÔI TRѪN
I. KHÁI QUÁT Hӊ THӔNG BÔI TRѪN
1.1. Chӭc năng, nhiӋm vө, yêu cҫu
1.1.1. Chӭc năng:
HӋthӕng bôi trѫn cӫaÿӝng cѫ có chӭc năng lӑc sҥch rӗiÿѭa chҩt bôi
trѫnÿӃn các bӅ mһt cҫn bôi trѫn
1.1.2. NhiӋm vөHӋ thӕng bôi trѫn rҩt quan trӑng nó ÿҧm bҧo cho ÿӝng cѫ làm viӋc an toàn
tăng tuәi thӑ cho ÿӝng cѫ vӟi các mөcÿích:
- Bôi trѫn các bӅ mһt có chuyӇnÿӝng trѭӧt giӳa các chi tiӃt nhҵm giҧm ma
sát ,do ÿó giҧm mài mòn –tăng tuәi thӑ các chi tiӃt
[m=1-
i
m
N
N[e = [i .[m
HiӋu suҩt cѫ giӟi
Tәn thҩt cѫ giӟi cӫaÿӝng cѫHiӋu suҩt chӍ thӏ:là hiӋu suҩt cӫa chu trình nhiӋtÿӝng thӵc tӃHiӋu suҩt có ích:HiӋu suҩt có ích tăng dүnÿӃn hiӋu quҧ biӃn nhiӋt năng
thành cѫ năng tăng ÿӗng nghƭa vӟi viӋc tiӃt kiӋm nhiên liӋu
- Rӱa sҥch bӅ mһt ma sát cӫa chi tiӃt
- Làm mát mӝt sӕ chi tiӃt(piston-xylanh,trөc khuӹu ,bҥc lót…)
- Bao kín khe hӣ giӳa các chi tiӃt nhѭ cһp piston-xylanh-xecmăng ÿӇ giҧm
lӑt khí
- Chӕng oxy hóa bӅ mһt chi tiӃt nhӡ chҩt phө gia pha trong dҫu
- Rút ngҳn quá trình chҥy rà cӫaÿӝng cѫm
[
e
[
m
N
i
[

http://www.ebook.edu.vn 194
1.1.3.Yêu cҫu
1.1.3.1 Ĉi vi cht bôi tr˯n
-Ĉӝ nhӟt cӫa dҫu phҧi nҵm trong giӟi hҥn cho phép,sao cho tҥo thành chêm
dҫu thӫyÿӝng әÿӥ ,nó phҧi chӏu tҧi trӑng lӟn nhҩt tác dөng lên әÿӥ và giӳ cho các
bӅ mһt công tác không tiӃp xúc vӟi nhau
- Bҧo vӋ bӅ mһt kim loҥi không bӏăn mòn
- Dҫu bôi trѫn không ÿѭӧc: cҥnӣ cacte,két chӭa ,ӣ các chi tiӃtÿӝng ,trong
các ÿѭӡng ӕng
- Dҫu phҧi có tuәi thӑ cao và giá thành phù hӧp
1.1.3.2. Ĉi vi h thng bôi tr˯n
- HӋ thӕng bôi trѫn phҧiÿѭa chҩt bôi trѫn tӟi nѫi cҫn mӝt cách liên
liên tөc vӟi lѭu lѭӧng,trҥng thái tính chҩt xác ÿӏnh và có thӇ kiӇm tra ÿiӅu
chӍnh, ÿiӅu khiӇn dӉ dàng
-Các thiӃt bӏ bӝ phұn cӫa hӋ thӕng bôi trѫn phҧiÿѫn giҧn,tháo lҳp kiӇm tra
sӱa chӳa,ÿiӅu chӍnh…có khҧ năng dӉ tӵÿӝng hóa cao,nhѭng giá thành vӯa phҧi
1.2.Phân loҥi
ĈӇ phân loҥi hӋ thông bôi trѫn ngѭӡi ta dӵa vào các tiêu chí sau:
1.2.1.Theo cách ÿ˱a du bôi tr˯nÿn các h thng gm
-Bôi trѫn theo kiӇu vung téo

http://www.ebook.edu.vn 195
-Bôi trѫn theo kiӇu nhӓ giӑt
-Cѭӥng bӭc theo kiӇu áp suҩt thҩp,áp suҩt cao
-KӃt hӧp các phѭѫng pháp trên
1.2.2.Theo kiӇu chӭa dҫu bôi trѫn trong ÿӝng cѫ gӗm
-Bôi trѫn cacte ѭӟt
-Bôi trѫn cacte khô
1.3.Mӝt sӕ hӋ thӕng bôi trѫn thѭӡng gһp
1.3.1.H thng bôi tr˯n bng vung tóe
-Khi ÿӝng cѫ làm viӋc các chi tiӃt
chuyӇnÿӝng nhѭ trөc khuӹu,thanh
truyӅn,bánh răng…sӁ vung tóe dҫu bôi
trѫn lên các chi tiӃt cҫn bôi trѫn nhѭvách xylanh,các cam…ngoài ra mӝt
phҫn dҫu vung tóe ӣ dҥng sѭѫng mù rѫi
vào hay ÿӑng bám ӣ kӃt cҩu hӭng dҫu
cӫa các chi tiӃt khác cҫn bôi trѫn.
-Phѭѫng án này bôi trѫnÿѫn giҧn tuy
nhiên không ÿҧm bҧo bôi trѫn an toàn
cho ÿӝng cѫ vì khó bҧoÿҧm lѭu lѭӧng
dҫu bôi trѫn các ә trөc,dҫu bӏ sӫi bӑt
gây biӃn tính và không khӕng chӃÿѭӧc
chҩt lѭӧng bôi trѫn

http://www.ebook.edu.vn 196
Vì vұy phѭѫng pháp này chӍÿѭӧc sӱ dөng cho ÿӝng cѫ cӥ nhӓ công suҩt vài
mã lӵc nhѭÿӝng cѫ xe máy,xuӗng máy,bѫm nѭӟc…
1.3.2.Bôi trѫn vung téo và bôi trѫn trӑng lӵc
1.3.3.H thng bôi tr˯n c˱ng bͱc áp sut thp
-Hҫu hӃtÿӝng cѫÿӕt trong ngày nay ÿӅu sӱ dөng phѭѫng pháp bôi trѫn
cѭӥng bӭc.Dҫu trong hӋ thӕng ÿѭӧc bѫmÿҭy lên các bӅ mһt ma sát vӟi áp suҩt nhҩt
ÿӏnh
1.3.3.1.H thng bôi tr˯n cácte ˱t
ĈһcÿiӇm cӫa hӋ thӕng này là dҫu chӭa trong cácte ÿӝng cѫ không có két dҫu
riêng ÿӇ tұp chung dҫu tӯ cácte ÿӃn.ChӍ có mӝt bѫm hút tӯ cácte ra bѫmÿӃn các vӏtrí cҫn bôi trѫn,sau khi bôi trѫn dҫu tӵÿӝng rѫi xuӕng cácte,mӝt phҫn do ÿҫu to cӫa
thanh truyӅnÿұp vào ÿҫu téo lên bôi trѫn cho piston,sѫmi xylanh
1.Bѫm bánh răng
2.Ĉӗng hӗ chӍ áp suҩt dҫu
3.Ĉѭӡng dҫu bôi trѫn
4.Thìa múc dҫu

http://www.ebook.edu.vn 197
SѪ NGUYÊN LÝ ĈӖ Hӊ THӔNG BÔI TRѪN CACTE
Nguyên lý hoҥtÿӝng
Bѫm dҫu 3 ÿѭӧc dүnÿӝng tӯ trөc khuӹu.Dҫu bôi trѫn trong cácte
1ÿѭӧc hút vào bѫm qua lѭӟi lӑc thô 2, lѭӟi lӑcÿӇ lӑc sѫ bӝ tҥp chҩt có kích thѭӟc
lӟn.Sau khi qua bѫm dҫu có áp suҩt cao dҫuÿi vào bҫu lӑc tinh 4 tҥiÿây dҫuÿѭӧc
lӑc sҥch rӗiÿѭa lên bình làm mát 5,dҫuÿѭӧc làm mát rӗiÿѭa lên ÿѭӡng ӕng dүn
dҫu chính 6 ÿi bôi trѫn cho các bӝ phұn rӗiÿi vӅ cácte
-Ѭu nhѭӧcÿiӇm:
ѬuÿiӇm cӫa hӋ thӕng này là gӑn chiӃm ít chӛ, thiӃt bӏ ít
NhѭӧcÿiӇm là toàn bӝ dҫu bôi trѫn chӭa trong cácte ÿӝng cѫ lên cácte phҧi sâu ÿӇcó dung tích lӟn do ÿó làm tăng chiӅu cao ÿӝng cѫ ngoài ra dҫu luôn luôn tiӃp xúc
vӟi khí cháy có nhiӋtÿӝ cao tӯ buӗng ÿӕt lӑt xuӕng theo hѫi nhiên liӋu và các axít
làm giҧm tuәi thӑ cӫa dҫu
1.3.3.2.HӋ thӕng bôi trѫn cácte khô
HӋ thӕng bôi trѫn cácte khô khác cѫ bҧn vӟi hӋ thӕng bôi trѫn cácte ѭӟt là hӋ thӕng
có thêm mӝtÿӃn 2 bѫm làm nhiӋm vө chuyӇn dҫu tӯ cácte ÿӃn bình làm mát
1-Cacte dҫu
2-Lӑc thô
3-Bѫm dҫu bôi trѫn
4-Lӑc tinh
5-Bình làm mát
6-Mҥch dҫu chính
7-Áp kӃ dҫu
8-Van ÿiӅu áp
9-Van an toàn
1.Cácte dҫu
2.Bѫm chuyӇn
3.Thùng dҫu
4.Lѭӟi lӑc sѫ bӝ5.Bѫm dҫu bôi trѫn
6.Bҫu lӑc thô
7.Ĉӗn
g
hӗ á
p
suҩt dҫu