Hệ thống năng lượng mặt trời

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

Ờ

Ầ

L I NÓI Đ U

http://ast­vn.com/Vie/he_thong.aspx?gid=1&idht=5

ế ườ ệ ử ụ ượ i, vi c s  d ng năng l

Trong ti n trình phát tri n c a loài ng ế ộ ộ

ườ ử ụ i s  d ng năng l ơ ấ

ề ầ ư ế ầ ọ

ố ấ ấ ủ ế ượ

ng là đánh  ượ ng  ệ ng hi n  ự   ng sinh  ầ ng h t nhân, năng l ộ ng n ượ ố ỉ

ườ ể ủ ừ ọ ấ d u m t c t m c r t quan tr ng. T  đó đ n nay, loài ng ế ỷ ầ ượ ngày càng nhi u ,nh t là trong vài th  k  g n đây. Trong c  c u năng l ỏ ượ ng tàn d  sinh h c than đá,d u m ,khí t nay,chi m ph n ch  y u là năng l ủ ượ ạ ệ ế ướ c th y đi n, năng l nhiên. K  là năng l ượ ặ ờ ng m t tr i, năng l kh i (bio.gas, …) năng l ể ộ ố t n. Xã h i loài ng ượ ế ng gió ch  chi m m t ph n khiêm  ượ ng. ế i không phát tri n n u không có năng l

ng tàn d  sinh h c, năng l ng không tái sinh, ngày càng

ệ ư ả ượ   Ngày nay, năng l ừ ượ ế ự ưở t, giá d u m  tăng t ng ngày,  nh h

ỏ ố ầ ườ ọ ng x u đ n s  phát tri n kinh t ế ồ

ườ ồ

ị ệ ọ ế ớ ỗ ườ ng thay th  đó ph i s ch, thân thi n v i môi tr ộ ể ấ ế  xã h i  ụ ấ ệ ượ ng thay th  là nhi m v  c p bách  i chúng ta. Ngu n  , các chính tr  gia,… và m i  ng ấ ng, chi phí th p, không

ượ ệ ki ế ng s ng. Tìm ki m ngu n năng l và môi tr ế ủ c a các nhà khoa h c ,kinh t ả ạ năng l ễ ử ụ ạ c n ki t (tái sinh), và d  s  d ng.

ườ ơ ướ ử ụ ượ ồ ng m t tr i. Ngu n năng c s  d ng năng l

ặ ờ ề ầ

ặ ờ ượ ứ ỉ ng m t tr i không ch  là năng l ủ ng c a

ượ ủ ừ ầ ượ l nghiêng c u đã đ ươ t i đã m     T  lâu, loài ng ế ứ ậ ư ng h u nh  vô t n, đáp  ng h u h t các tiêu chí nêu trên. Nhi u công trình  ượ ệ ượ c th c hi n, năng l ệ ạ ng c a hi n t ự ng lai mà còn là năng l i

ạ ằ ứ ụ

B n không nên nghĩ r ng  ng d ng năng l ủ ượ ơ ạ ọ ệ ủ ng m t tr i là công vi c c a  ạ ặ ờ ể

ạ ự ự ệ

ị ơ ủ ặ ờ ượ ụ riêng c a các nhà khoa h c, đây cũng chính là n i b n có th  phát huy óc sáng t o,  ự ẫ ủ ạ s  khéo tay, và tính kiên nh n c a b n. Còn gì thú v  h n khi b n t  th c hi n và  ứ ng d ng năng l ng m t tr i trong chính ngôi nhà c a mình.

ớ ố ứ ượ Cu n sách này gi ụ t các  ng d ng năng l

ả ự ệ n c a b n. Các d  án đó t

ậ ầ ạ ế

ặ ờ ừ

ấ

ự

ườ ự ạ ổ ự ề ng d y ngh , giúp cho

ườ ớ ệ ọ ộ ọ ườ ng h c, tr ươ ng cách thí nghi m, h c đi đôi v i hành , giúp cho h c

ễ

Nguy n Đình Trai

ọ ậ ạ ặ ờ ế ng m t tr i trong  i thi u chi ti ả ố ơ ươ ườ ủ ạ ặ ng đ i đ n gi n, chi phí  ngôi nhà ho c trên m nh v ư ỉ ế ồ ỏ ả ệ ủ ạ trong t m tay c a b n, nh ng hi u qu  cao, không đ i h i lý thuy t cao siêu, ch   ệ ử ụ ủ ợ ầ ượ ự ng m t tr i và quy t  tâm th c  i ích c a vi c s  d ng năng l c n b n nh n ra l ạ ự ẫ ướ ướ ệ ừ ể ự ạ ệ ng d n trong t ng d  án, khi d t  c theo h hi n. b n có th  th c hi n t ng b ả ả ế ệ ể ử ể ỉ ả ạ ế k t qu , b n hoàn toàn có th  ch nh s a, c i ti n đ  năng cao hi u  su t  và gi m  ạ ủ ạ ể chi phí tùy theo s  năng đ ng và tính sáng t o c a b n. Các d  án này còn có th   ệ ượ c th c hi n trong tr ng ph  thông và tr đ ọ ầ th y cô giáo có thêm ph ứ sinh tính sáng t o và h ng thú h c t p.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

Ụ

Ụ

M C L C

Trang Ố

Ớ

Ề Ệ

Ệ

A­

GI

I THI U CHUNG V  H  TH NG ĐIÊN NĂNG

ƯỢ

L

Ặ NG M T TR I

Ờ .............................................................................................................3

Ớ

Ệ

I­

GI

I THI U CHUNG

....................................................................................................3

Ạ

II­ NGUYÊN LÝ HO T Đ NG

Ộ .........................................................................................3

Ấ

III­ C U HÌNH TIÊU BI U

Ể .................................................................................................6

Ố

Ệ

Ệ

ƯỢ

B­.......................................ĐI SÂU VÀO H  TH NG ĐI N NĂNG L

Ờ Ặ NG M T TR I

................................................................................................................................................10

ƯƠ

ƯỢ

CH

NG I: PIN NĂNG L

Ặ NG M T TR I

Ờ .......................................................................10

Ư

Ế Ủ

ƯỢ

I­

U TH  C A ĐIÊN NĂNG L

Ặ NG M T TR I

Ờ ..................................................10

Ể

Ề

ƯỢ

II­

TÌM HI U CHUNG V  PIN NĂNG L

Ặ NG M T TR I

Ờ .......................................11

Ư

ƯỢ

III­

U, NH

C ĐI M

Ể ....................................................................................................19

Ứ

Ờ Ở Ệ

Ụ

Ặ

IV­

NG D NG PIN M T TR I

VI T NAM

............................................................21

ƯƠ

Ộ

CH

NG II: B  KÍCH INVERTER

.........................................................................................26

Ạ

Ệ

I­

LO I INVERTER CHO H  TH NG

Ố ..........................................................................26

Ả

Ấ

II­ HÌNH  NH, C U T O

Ạ ................................................................................................29

Ộ

Ủ

Ạ

III­ HO T Đ NG C A INVERTER

.................................................................................31

ƯƠ

Ộ Ề

Ể

CH

NG III: B  ĐI U KHI N S C

Ạ ......................................................................................41

ƯƠ

Ắ

CH

NG IV: BATTERY( C QUY)

........................................................................................43

Ớ

I­

GI

I THI U

Ệ .................................................................................................................43

ễ

Nguy n Đình Trai

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

Ấ II­ C U T O

Ạ ......................................................................................................................43

Ạ

Ạ

III­ PHÂN LO I, NGUYÊN LÝ HO T ĐÔNG

................................................................45

ƯƠ

Ế Ệ

Ố

Ế

Ệ

ƯỢ

CH

NG V: PP THI T K  H  TH NG ĐI N NĂNG L

Ặ NG M T TR I

Ờ ....................56

ƯƠ

Ố

ƯỚ Ệ

Ố

CH

Ệ NG VI: HÒA H  TH NG VÀO L

I ĐI N QU C GIA

.........................................57

Ớ

Ệ

Ệ

A­ GI

I THI U CHUNG V  H  TH NG ĐI N

ƯỢ

NĂNG L

Ề Ệ Ố Ờ Ặ NG M T TR I

ễ

Nguy n Đình Trai

Ớ Ệ : I – GI I THI U CHUNG

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ộ ế ệ ấ ượ bào quang đi n (cell) T m Pin năng l ặ ờ  (solar cells panel)

ệ ệ ố ệ ng m t tr i  ấ

ệ ậ ệ ệ ặ ờ ể

ượ ấ ạ ơ M t t ặ ờ ả ặ ờ  đ ổ c c u t o b ng các t ể  bào quang đi n (cells) đ n tinh th

ằ ể ệ ệ ấ

ấ ừ ế ọ ặ Pin m t tr i, hay pin quang đi n, ký hi u là PV, là h  th ng các t m v t li u đ c  ủ t có kh  năng chuy n đ i quang năng c a ánh sáng m t tr i thành đi n năng.  bi ế Pin m t tr i  (monocrystalline) và đa tinh th  (polycrystalline) có hi u su t cao (15% ­ 18%),  ổ  25Wp đ n 240Wp và có tu i th  trung bình 30 năm. công su t t

Ạ Ộ Ệ Ố Ủ ƯỢ II – NGUYÊN LÝ HO T Đ NG C A H  TH NG NĂNG L NG

Ờ Ặ M T TR I:

ượ ạ ặ ờ T  giàn pin m t tr i, ánh sáng đ

ổ ượ ẫ ớ ộ ề ộ ệ c bi n đ i thành đi n năng, t o ra dòng  ế ị t b ể i b  đi u khi n là m t thi ế c d n t

ề ứ ự ộ ệ ắ

ộ ề ấ ợ

ể ộ

ề ế ị ệ ụ ề ạ ườ t b  đi n m t chi u (DC). Tr ộ ổ ệ c thêm nhi u thi đ ng các quá trình n p đi n vào  c­quy và phóng ng h p công su t giàn pin   ể ề   c l p thêm b  đ i đi n đ  chuy n dòng m t chi u ạ ượ t b  đi n gia d ng (đèn,

ạ ừ ệ ệ ộ đi n m t chi u (DC). Dòng đi n này đ ề ệ ử  có ch c năng đi u hoà t đi n t ế ị ệ ệ ừ ắ   c­quy ra các thi đi n t ệ ẽ ượ ắ ạ ủ ớ đ  l n, trong m ch đi n s  đ thành dòng xoay chi u (AC), ch y đ qu t, radio, TV…).

Ệ Ố Ể Ệ ƯỢ Ủ III ­ C U HÌNH TIÊU BI U C A H  TH NG ĐI N NĂNG L NG

Ặ Ấ Ờ    M T TR I:

S Tên thi t bế ị Ghi chú tt

ể ơ Solar Cells Monocrystalline (đ n tinh th  ) Polycrytalline (đa

tinh th )ể Panel 1

ự ứ ệ ế ọ Solar ấ ủ ệ L a ch n tùy m c đi n th  và công su t c a h

th ngố Regulator 2

DC­AC ạ ặ D ng sóng ra : Step Wave ho c Sine Wave Inverter 3

Battery ( c­ắ ả ưỡ ầ Bình khô, kín khí, không c n b o d ng. quy) 4

ệ ố ụ Khung, gá Chuyên d ng cho h  th ng 5

ệ ố ụ ờ Dây cáp Chuyên d ng cho h  th ng (ngoài tr i và trong nhà) 6

ụ ệ ộ ồ Linh, ph  ki n đ ng b  khác ụ ệ  Ph  ki n  ặ

ắ l p đ t  ễ 7 Nguy n Đình Trai

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

1­

Ặ PANEL M T TR I Ờ  :

ấ T m pin Panel m t tr i

ổ ơ ả

ỗ ế ấ ừ ấ ừ ề ấ ố ượ ấ ặ ờ ể ế ệ ng cells trên m i

c cells: 5 – 6 inchs Lo i cells: monocrystalline và

25Wp đ n 175 Wp S  l ạ ọ ệ  15% ­ 18% Công su t: t ướ ấ ệ ủ ủ ấ

ả ế ố ấ ớ ế ạ

ệ ặ ờ ặ ặ ờ

ệ ố ế ấ ặ ấ ệ ể ạ ạ ộ ấ ở ự ướ  m c n

ấ ộ

ờ ể

ẽ ụ ấ ố ặ ờ  đ  m t tr i nên đ

ữ ờ ế ượ ự ắ ặ ờ   (solar cells panel) bi n đ i quang năng h p th  t ụ ừ ế   ặ ờ ộ ố m t tr i đ  bi n thành đi n năng. M t s  thông tin c  b n v  t m pin m t tr i  Hi u su t: t ấ t m pin : 72 cells Kích th ổ polycrystalline Ch t li u c a khung nhôm Tu i th  trung bình c a t m pin : 30 năm   ặ ờ ệ   Có kh  năng k t n i thành các tr m đi n m t tr i công su t l n không h n ch , có ộ ậ ướ ư ể i (grid), ho c ho t đ ng đ c l p nh  1 h  th ng back­up đi n. Trong  th  hòa l ả ắ ộ m t ngày n ng, m t tr i cung c p kho ng 1 kW/m² đ n m t đ t (khi m t tr i  ủ ứ ộ ệ c bi n). Công su t và đi n áp c a m t h   đ ng bóng và quang mây,  ố ạ ớ ặ ờ  l ố i v i  th ng s  ph  thu c và cách chúng ta n i ghép các t m pin Panel m t tr i  ượ ể ứ ặ ở ượ ắ c   ngoài tr i đ  có th  h ng đ c l p đ t  nhau.Các t m pin Panel m t tr i  ấ ệ ế ế ớ ắ ượ ánh n ng t t k  v i nh ng tính năng và ch t li u  c thi t nh t t ệ ộ ệ ủ ệ ặ t đ …  đ c bi ấ ừ ặ ờ ể ị ự t, có th  ch u đ ng đ c s  kh c nghi ậ t, khí h u, nhi t c a th i ti

2­

Ể Ạ Ộ Ề B  ĐI U KHI N S C:

ế ạ ứ ề ệ ắ ả ắ t b  th c hi n ch c năng đi u ti t s c cho  c­quy, b o v  cho  c­

ọ ủ ằ ệ ắ i và x  quá sâu nh m nâng cao tu i th  c a bình  c­quy, và

ệ ả ế ị ự  ­ Là thi ả ố ổ ả ạ quy ch ng n p quá t ặ ờ ử ụ ệ ố giúp h  th ng pin m t tr i s  d ng hi u qu  và lâu dài.

ộ ề ặ ờ ế ạ ắ

ạ ượ ể ­ B  đi u khi n còn cho bi ể ườ ử ụ i s  d ng ki m soát đ ệ ủ t tình tr ng n p đi n c a Panel m t tr i vào  c­ ụ ả i. c các ph  t quy giúp cho ng

ể ộ ề ệ ạ ự ế

ế ấ ạ

ệ ả ậ ượ ạ ộ ề ệ ệ ệ ạ ể ầ ệ ệ ể ẽ ự ặ c n p đ y ho c đi n áp bình

3­

ặ ệ ả ­ B  đi u khi n còn th c hi n vi c b o v  n p quá đi n th  (>13,8V) ho c  ắ ệ ủ ộ ề đi n th  th p (<10,5V). M ch b o v  c a b  đi u khi n s  th c hi n vi c ng t  ắ m ch khi b  đi u khi n xác nh n bình  c­quy đã đ quá th p. ấ

AC­DC INVERTER:

ộ ế ư ệ ừ ­ Là b  bi n đi n ngh ch l u. Inverter chuy n đ i dòng đi n 12V DC t

ể ượ ệ ệ ế ế ớ ề ấ ăc­ t k  v i nhi u c p công

ấ ừ ổ ị quy thành dòng đi n AC (110VAC, 220VAC). Đ c thi su t t 0.3kVA – 10kVA.

ề ạ ệ ủ ệ ạ ­ Inverter có nhi u lo i và cách phân bi t chúng b ng d ng sóng c a đi n áp

ạ ả ằ ậ ầ đ u ra : d ng sóng hình sin, gi sin, sóng vuông, sóng b c thang…

4­

ễ

Nguy n Đình Trai

Ắ BATTERY ( c­quy):

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ế ị ư ể ử ụ ữ ệ ặ ặ ờ ­ Là thi t b  l u tr  đi n đ  s  d ng vào ban đêm ho c lúc tr i ít ho c không

còn ánh n ng.ắ

ạ ướ ộ c và dung l

Ắ ấ ủ ệ ố ệ ố ấ

ượ ặ ờ ặ ớ ặ ầ ử ụ ượ ề ắ ng l n ho c dùng nhi u bình  c­quy

5­

ề ­  c­quy có nhi u lo i, kích th ng khác nhau, tùy thu c vào  ể công su t và đ c đi m c a h  th ng pin panel m t tr i . H  th ng có công su t  ớ càng l n thì c n s  d ng ăc­quy có dung l ế ố ạ ớ k t n i l i v i nhau.

KHUNG GÁ VÀ DÂY CÁP:

ả ặ ố ắ

ị ặ ờ  đ t đúng v  trí t ượ ổ ấ ử ụ ề ấ t nh t (n ng  ị c  n đ nh lâu dài,

ể ả ấ ầ ấ ế ụ ộ ệ ố ­ Đ  đ m b o cho h  th ng pin Panel m t tr i  ệ ố ệ nhi u nh t và lâu nh t) và hi u su t s  d ng h  th ng luôn đ chúng ta c n dùng đ n b  khung gá và dây cáp chuyên d ng.

ể ố ệ ấ i đa hóa hi u su t c a h  th ng, các t m pin Panel m t tr i c n đ c

­ Đ  t ặ ấ ủ ệ ố ướ ấ ị ắ ặ ờ ầ ượ ặ ụ ị ộ ừ ng nh t đ nh (tùy thu c t ng v  trí l p đ t c

ắ l p đ t theo 1 góc nghiêng và 1 h th ).ể

ấ ắ ự ắ

­ L u ý khi l p đ t tránh các vùng có kh  năng b  che, khu t n ng, nên l a  ố ặ ể ứ ượ ắ ư ữ ấ ả ọ ị ả ị t nh t cho c  ngày. ch n nh ng v  trí có th  h ng đ c n ng t

ụ ệ ệ ắ ộ

ố ­ Các ph  ki n đ ng b  kèm theo :  ng, công t c, b ng đi n, Vaseline,  ệ ố ả ặ ờ ồ ể ắ ổ ắ ệ ỉ c m… đ  l p hoàn ch nh h  th ng đi n m t tr i domino,

(cid:0) ấ ặ ờ 1 : T m pin m t tr i (Solar Panel)

(cid:0) ặ ờ ể ạ ộ ề 2: B  đi u khi n s c m t tr i (Solar Charger Controller)

ễ

Nguy n Đình Trai

(cid:0) ệ ộ 3 : B  kích đi n DC­AC (Solar Inverter)

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

(cid:0) ể ầ ạ 4 : C u dao chuy n m ch (Solar Inverter)

(cid:0) Ắ 5 :  c quy (Battery)

ả ạ ộ ủ ệ ố Mô t ho t đ ng c a h  th ng:

ộ ệ ố ợ ủ ệ ố ự ồ Đây là s  tích h p c a hai h  th ng thành m t h  th ng liên hoàn bao g m:

ệ ừ ặ ờ ệ ổ M t tr i thành đi n 220VAC/50Hz b  sung

ệ ố H  th ng S n xu t đi n năng t ệ ướ ấ ả i (On grid). vào đi n l

ữ ế ệ ố ư ệ ệ ổ ừ ặ ờ ệ H  th ng L u tr  bi n đ i đi n đi n năng t M t tr i thành đi n

220VAC/50Hz (Off grid).

ể ử ụ ệ ố ừ ẫ ộ ộ Tuy nhiên, quý khách v n có th  s  d ng t ng h  th ng trên m t cách đ c

ầ ụ ể ậ l p tùy theo nhu c u c  th .

ượ ư ở ộ ạ ế M t tr i cho đ n

Khi kh i đ ng Battery bank luôn đ ầ ệ ừ ặ ờ ệ ư c  u tiên n p đi n t khi đ y. Lúc này Grid­Tie Solar Inverter (GTSI) ch a làm vi c.

ạ ộ Khi Battery bank đ y b  Inverter­Solar Charger (ISC) s  ng ng s c và b

ệ ạ ộ

ướ ệ ệ ừ ượ ầ ế ớ ẽ ư ệ  Solar panel thành đi n AC 220V có đi n  ự ế c hòa tr c ti p vào l i đi n – Vi c bán

ồ ộ ổ ệ ẽ GTSI s  ho t đ ng: Bi n đ i đi n DC t ệ ướ ầ ố i và đ áp, t n s  ­ pha trùng v i đi n l ồ ệ ẽ ượ đi n s  đ c thông qua đ ng h  W1.

ệ ướ ả ườ ẽ ượ ấ i, đi n năng cho t i thông th ng và t c c p

ễ

Nguy n Đình Trai

Khi có đi n l ồ ồ ệ ệ ệ ả ư ở ế ộ qua đ ng h  đi n W2 (đi n mua) ­ do ISC lúc này đang i  u tiên s  đ  ch  đ  On grid.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ệ ướ ừ ể ế ấ Khi m t đi n l i, ISC s  l y đi n DC t

ệ ấ ệ ả ư ẽ ư ổ ệ ờ ẽ ấ thành đi n AC 220V cung c p cho t

Ệ

Battery bank và Solar đ  bi n đ i  ồ i  u tiên. Đ ng th i GTSI s  ng ng làm vi c. ƯỢ   NG

Ệ Ố B­ ĐI SÂU VÀO H  TH NG ĐI N NĂNG L Ờ Ặ M T TR I

ƯƠ

ƯỢ

CH

NG I:  PIN NĂNG L

Ờ Ặ NG M T TR I

I­

ượ

ặ ờ

ế ủ Ư   u th  c a năng l

ng m t tr i

1.

ượ ệ ạ Năng l ng hi n t i

ố ượ ố Trong cu c s ng hang ngày , chúng ta s  d ng kh i l

ng năng l ồ ộ ộ ố ử ụ ự ụ ủ ồ ượ   ng   . Cu c s ng c a chúng ta xoay quanh s  tiêu th  các ngu n tài nguyên

ụ ượ ổ kh ng l thiên nhiên và tiêu th  năng l ng .

ượ ưở ấ Ph n l n trong t c dùng cho s ộ   i  m­58% m t

ầ ớ ố ỷ ệ  l ể ượ ượ ặ ờ ầ ụ  tiêu th  năng l ấ ừ  năng l ph n trong s  này có th  cung c p t ng d ng m t tr i .

ấ ổ ượ ụ ng tiêu th , hoàn toàn có th ể

ướ ượ ờ ế ế  K  ti p là n u n ấ ướ ằ n u n c b ng năng l ế c, chi m 24% t ng năng l ặ ng m t  tr i .

ứ ể ầ ượ ằ ng b ng công ngh ệ

ặ ờ ề Đi u dó có nghĩa là có th  đáp  ng 83% nhu c u năng l ượ ng m t tr i . năng l

ượ ể ạ ệ ể ấ Ph n năng l c dùng đ  t o ra đi n năng đ  cung c p cho

ế ế ị ầ chi u sáng và các thi ượ ng, 13% đ ụ t b  gia d ng.

ượ ượ ể ạ ấ ừ ượ Năng l ng đ c dùng cho n u ăn,5% cũng có th  t o ra t năng l ng.

2.

ượ ặ ờ ọ Lý do ch n năng l ng m t tr i

ượ ạ Năng l

ặ ờ ặ ờ ệ ấ ố ỷ ễ ng s ch, xanh, mi n phí, và có giá tr ế ụ  năm và ti p t c them 5 t ị  ỷ

ễ

Nguy n Đình Trai

ượ ng m t tr i là d ng năng l ấ ủ ườ ủ ử ụ s  d ng t năm n a, quá đ  cho loài ng ạ t nh t. m t tr i đã xu t hi n cách đây 5 t i.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ạ Chúng ta đang tìm các công ngh  s  d ng d ng năng l

ạ ả ấ ượ ng s ch, r t than thi n v i môi tr

ồ ổ ệ ử ụ ấ ượ ệ ơ ặ ờ ậ ộ ng này m t cách   ự   ườ ng. Đây th c ủ ế ở ượ ệ hi u qu  nh t, do đây là năng l ồ ự . tuy năng l s  là ngu n tài nguyên kh ng l ng m t tr i t p chung ch  y u

ượ 3.   Năng l ệ ng hi n nay

ơ ượ ủ d  báo khai thác năng l

C  quan năng l ấ ẩ ả ng qu c t ầ ố ự ề ệ ả ố ế ự ế ớ nhà s n xu t d u mõ hàng đ u th  gi ượ ng c a 33 trong s  48 i đang gi m. Đi u đó đang thành hi n th c.

ỉ ỉ ầ ệ ỉ Không ch  có đ nh s n l

ề ỉ ả ượ ấ ả ớ ạ ồ ỉ ng d u mõ, hi n nay còn có đ nh than đá, đ nh khí i h n, không

ự  nhiên, và đ nh uranium. T t c  các ngu n tài nguyên này đ u có gi t ể th  khai thác mãi mãi.

ề ưở ng vào năng l

ượ ượ ế ử ồ

ạ ệ ộ ấ ặ ớ ả ố ư

ườ ể i tin t ng h t nhân có th   ượ c coi là ngu n thay th  h u hi u cho nhiên  ườ i ph i đ i m t v i cùng m t v n đ . N u  ụ ạ ữ ừ ọ ượ ố ộ ẽ ề ế ng h t nhân, t c đ  tiêu th  uranium s  tăng

II­

ư ể ạ Đi u đó có nghĩa là nh ng ng ị ố ạ ng h t nhân t ng đ b  s c, năng l ư ọ ệ li u tàn d  sinh h c, nh ng m i ng ể ấ ả ề t c  đ u chuy n sang năng l t ơ ề nhanh, ch a k  các nguy c  v  an toàn h t nhân.

ể

ề

ượ

ượ

Tìm hi u chung v  pin năng l

ng năng l

ặ   ng m t

tr i:ờ

ễ

Nguy n Đình Trai

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ặ ướ H ng đ t:

ấ ạ ề

1.     Đi u   khi n   t m   pin   theo   mùa   (xuân,   h ,   thu,   đông)   cũng   là   1   v n   đ ạ

ấ ặ ờ ẽ ể ấ ỗ ị ế ề i 1 đ a đi m nh t đinh, m t tr i s  có 1 t, v i m i mùa khác nhau, t

ễ

Nguy n Đình Trai

ể ớ chúng ta đã bi ế góc chi u khác nhau.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ạ ộ Nguyên lý ho t đ ng và c u t o

2.  Nhiên li u hóa th ch theo tính toán c a các nhà khoa h c và môi tr

ấ ạ ủ ườ ệ ạ ọ

ọ ớ ố ộ ệ

ễ

Nguy n Đình Trai

ng h c  ệ t trong vòng 50 năm n a n u c  s  d ng v i t c đ  hi n nay. Vi c tìm  ằ ữ ế ứ ử ụ ấ ủ ế ế ạ ệ ng thay th  là bài toán c p bách c a toàn nhân lo i . Có ý ki n cho r ng ẽ ạ s  c n ki ượ năng l

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ộ ạ ả ệ ứ ộ i pháp, nh ng v i m c đ  an toàn và b n ch t c a quá

ủ ư ả ứ

ượ

ạ

ườ ề ặ

ầ ậ ự ớ ọ ắ

ẩ ằ ứ ườ ớ ộ ủ

ng m t tr i:

ệ ự t và phù h p . Có 2 cách chính s  d ng năng l ấ ế ướ ạ i d ng nhi

ệ ố

ể ạ ộ ụ ặ ờ ệ ẫ

ế ệ ứ ẫ ườ ề ừ ệ ộ ng

ạ ử ụ ặ ờ ụ ạ ặ ờ . Lo i pin m t tr i thông d ng nh t hi n nay là lo i s  d ng Silic

ự ặ ờ ế ị ứ t b   ng d ng hi u  ng quang đi n trong bán d n ( th ể ạ ệ ấ ệ ặ ờ ầ ạ

ể ể ể ặ ộ ế ấ

ủ t m t vài đ c đi m c a ch t bán d n Silic. Silic (Si) có s  th  t

ề ể ầ ế ớ

ố ứ ự ỏ ớ ỉ ượ ấ ủ ầ ở c l p đ y 1 n a v i 4 đi n t

ử ng dùng chung các đi n t Si có xu h

22s22p63s23p2 . Các đi n t ệ ử   ệ ầ ượ ế c x p đ y b i 10 đi n  ệ ử 23p2.  ử ớ  3s ệ ử ủ ớ  c a nó v i các  ế ớ ử  Si liên k t v i 4 nguyên

ướ ạ ử ể

ễ

Nguy n Đình Trai

Si khác. Trong c u trúc m ng tinh th  nguyên t ậ ệ ử ề ữ ể ớ ỏ ả ớ ấ ủ đi n h t nhân là m t gi ả ư ạ ế ị ậ trình không thu n ngh ch c a ph n  ng h t nhân không cho ta k t qu  nh  mong  ộ ươ ả ớ ặ ờ ợ ề ng lai. M t trong  đ i .Năng l i pháp cho t ng m t tr i xét v  lâu dài m i là gi ủ   ặ ờ ượ ệ ử ụ ủ các nguyên nhân khác c a vi c s  d ng năng l ng m t tr i đó là do tính s ch c a ử ụ nó v  m t môi tr ng. Trong quá trình s  d ng nó không sinh ra khí nhà kính hay  ệ ạ ệ ứ i khí h u toàn c u. Vi c d y h c g n v i n i dung  gây ra các hi u  ng tiêu c c t ị ụ ng và s  chu n b  hành trang cho ch  nhân  này nh m giáo d c ý th c môi tr ử ụ ợ ặ ờ ượ ầ ươ t ng lai là c n thi ụ ặ ờ ử ụ       ­ S  d ng d t năng : lò h p th  m t tr i, nhà kính... ử ụ ặ ờ ệ       ­ S  d ng thông qua s  chuy n hoá thành đi n năng: H  th ng pin m t tr i ỏ ặ Câu h i đ t ra là pin m t tr i ho t đ ng th  nào         Pin m t tr i là thi ệ ứ ọ g i là hi u  ng quang đi n trong ­ quang d n) đ  t o ra dòng đi n m t chi u t ánh sáng m t tr i ệ ủ tinh th . Đ  hi u v  nguyên lý làm vi c c a pin m t tr i lo i này chúng ta c n  ẫ bi ả        Trong b ng tu n hoàn   14­ 1s ỏ ượ ắ ủ c s p x p vào 3 l p v . 2 l p v  bên trong đ c a nó đ ớ ử . Tuy nhiên l p ngoài cùng c a nó ch  đ t ề Đi u này làm nguyên t nguyên t ử t ấ  Si lân c n đ  l p v  ngoài cùng có chung 8 đi n t (b n v ng).

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ẫ ấ ế b  giam

ạ ữ ở ệ ử ự ệ ấ t là ch t bán d n d n đi n r t kém vì các đi n t ỉ ệ ẫ  t

b i liên k t m ng, không có đi n t ệ ử ị ứ ỏ

ệ ử ị ề  do. Ch  trong đi u ki n kích thích  ữ  b  b t ra kh i hiên k t, hay nói theo ngôn ng   ẫ (tích đi n âm) nh y t

ệ ệ ươ ỗ ố t làm các đi n t ệ ử  tr ng (tích đi n d i vùng hóa tr  1 l

ệ ủ ẫ ẫ

ườ

ệ ỏ

ễ

Nguy n Đình Trai

ầ ẽ ư ệ ử ể ề ị ể Tinh th  Si tinh khi ế gi ế ệ quang, hay nhi ả ừ ị ỏ  ượ  vùng hóa tr  lên vùng d n b ng là các đi n t vùng năng l ệ ớ ẫ ẫ ấ ị ạ ng), thì khi đó ch t bán d n m i d n đi n. l ấ ạ ườ ườ ả ể ng pha t p ch t  i ta th        Đ  tăng kh  năng d n đi n c a bán d n silicon ng ợ ạ ử ấ ướ c tiên ta xem xét tr vào trong đó. Tr ng h p t p ch t là nguyên t  phospho (P)  ệ ử ở ớ ộ ả ớ ỷ ệ  l p v  ngoài cùng nên khi liên  v i t    kho ng m t ph n tri u. P có 5 đi n t  l ệ ệ ử ế  này trong đi u ki n b  kích thích  . Đi n t k t trong tinh th  Si s  d  ra 1 đi n t

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ệ ế ớ ạ ể ứ ể ế ạ ỏ nhi ể t có th  b t kh i liên k t v i h t nhân P đ  khu ch tán trong m ng tinh th .

ẫ ấ Ch t bán d n Si pha t p P đ c g i là bán d n lo i N :

ẫ ệ ử ự ượ ọ ằ ệ do. Ng ạ  t

ử

ạ

ễ

Nguy n Đình Trai

ạ ế ượ ạ ấ ẫ i, n u  c l       (Negative) vì có tính ch t d n đi n b ng các đi n t ệ ử ở ớ ằ ỉ ể    Boron (B) ch  có 3 đi n t chúng ta pha t p tinh th  Si b ng các nguyên t  l p  ủ ế ệ ấ ẫ ẫ ấ ỏ v , chúng ta s  có ch t bán d n lo i P (Positive) có tính ch t d n đi n ch  y u  ằ b ng các l ạ ẽ ỗ ố  tr ng.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ớ ạ

ạ ừ ẽ do ẽ  s  khuy ch tán t

ấ ẫ ẫ ỗ ố ế ẫ ạ ầ bán   tr ng trong ph n bán d n lo i P này. ế  g n m t ti p xúc trong bán d n lo i N s   l p các l

ủ ẫ ẫ ặ ế ạ  do c a bán d n N có b  ch y h t sang bán d n P hay t

ị ạ  di chuy n nh  v y nó làm cho bán

i là không. Vì khi các đi n t ệ ươ  và tích đi n d ư ậ i bán d n P tích đi n âm.

Ở ề  b   ệ ng, ng ờ ẫ

ấ ẫ ướ ả ng h

ễ

Nguy n Đình Trai

ế ể ệ ử ượ ạ ẫ c l ệ  tích đi n trái ng  bán d n N sang P ngăn c n dòng đi n t ườ ượ ệ ử ạ ừ  ch y t ư ệ ẫ ỗ ố ệ ạ ầ ở ẽ ả ề         Đi u gì s  x y ra khi ta cho 2 lo i bán d n trên ti p xúc v i nhau. Khi đó, các  ở ầ ệ ử ự  t đi n t ẫ ạ ẫ d n lo i N ­> bán d n lo i P và ệ ử ự ệ         Li u các đi n t ả ờ không? Câu tr  l ệ ử ẫ ấ d n N m t đi n t ủ ặ ế m t ti p xúc c a 2 ch t bán d n bây gi ừ ườ tr ng t ả P. Và trong kho ng t o b i đi n tr ệ ấ c và xu t hi n 1 đi n   bán d n N sang  ự    do  tr ng t ng này h u nh  không có e hay l

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

.

ẫ ệ ừ trên chính là 1 đi t bán d n. Đi n tr

ạ ượ ệ ử ạ ệ ử ẽ

ả ạ ướ ườ ng  ề ở    ch y theo 1 chi u,  c phép   s  không đ ơ ệ ộ ả   i vì sao b n có th  liên h  m t cách đ n gi n ế ị ố ả ở t b  mà chúng ta v a mô t   ở ề ặ ế ỉ  b  m t ti p xúc làm nó ch  cho phép dòng đi n t ẫ ừ  bán d n lo i P sang bán d n lo i N, dòng đi n t ể ể i. Đ  lí gi

ầ

ố ẫ

ớ ộ ể ệ t bán d n có di n tích  ế  ánh  ề

ả ạ ệ ề ặ đó trên b  m t pin

ộ ầ ệ ề ụ

ế ớ

ộ ướ ẽ

ệ ể ả

ể ệ ế

ế ặ ủ ệ

ỗ ố ạ

ượ ệ ẽ ộ

ệ ạ ệ ẫ ộ

ư ề ố ị ệ ấ ượ ấ ả ớ ị ầ ụ c h p ph  . V i Si ( B;P) thì giá tr  này

ấ ủ ấ ở  kho ng 0,6V. ả ế ụ ặ ờ ấ

ố ặ ờ ệ

ằ ặ ờ ủ ế ả

ộ

ệ ử ừ ị vùng hóa tr  lên vùng d n. Ch  có nh ng

ặ ờ ng đ  kích thích đi n t ượ ữ ố ớ ẫ ớ c đi u này. Đ i v i bán

ễ

Nguy n Đình Trai

ơ ả ấ Thi ạ t o ra  ạ ẫ đây là t ượ ạ ạ ng ng ch y theo h c l ệ ế đ n ph n tĩnh đi n.  ả ệ        Pin quang đi n không ph i cái gì khác chính là m t đi ự ộ ề ặ  r ng và ỏ ể b  m t  có l p N c c m ng đ  ánh sáng có th  truy n qua. Khi chi u ộ ầ ẽ ị sáng vào pin quang đi n m t ph n s  b  ph n x  ( và do ố ộ ớ ớ   ả ị ấ ạ  truy n qua l p quang đi n có m t l p ch ng ph n x  ) và m t ph n b  h p th  khi ỗ ố   ơ  đ nế  đ ặ ắ ầ ộ ơ ượ ớ ể N. M t ph n may m n h n  tr ng c l p chuy n ti p, n i có các c p e và l ợ ẽ ề ặ ủ  b  m t gi ườ ệ ằ ớ ạ c sóng thích h p s   ng c a  đi n tr n m trong  V i các b i h n p­n. ể ậ ủ ớ ượ ề ệ ể ế ỏ ng đ  l n đ  b t kh i liên k t. S  không th  có chuy n  truy n cho e m t năng l ỏ ạ ế ở ớ ườ ế gì n u không có đi n tr i thích vì  ng nh  t o b i l p chuy n ti p. Đó là lí do gi ẫ ộ ậ sao n u ta chi u ánh sáng vào m t v t bán d n thì không th  sinh ra dòng đi n .  ẽ ụ ằ ườ ng do đó e s    tr ng này n m trong tác d ng c a đi n tr         Nh ng c p e và l ả    ị ỗ ố ế ạ ẫ ề ẫ ị  tr ng b  kéo v  phía bán d n lo i p.k t qu  là b  kéo v  phía bán d n lo i n còn l ế   ạ   n và p s  đo đ ẫ ự ế c m t hi u đi n th . n u ta n i hai c c vào hai ph n bán d n lo i ả Giá tr  hi u đi n th  này ph  thu c vào b n ch t c a ch t làm bán d n và t p  ch p đ 2 ( Chính xác là          Ánh sáng m t tr i cung c p cho chúng ta kho ng 1 kilowatt/m 1,34 kW/m2: Đây chính là h ng s  m t tr i) , tuy nhiên các hi u su t chuy n thành  ể ấ ỉ ệ ậ ạ ạ đi n năng c a các pin m t tr i ch  vào kho ng 8% đ n 12%. T i sao l   i ít v y. Câu ả ầ ố ổ ầ ố ả ờ i là ánh sáng m t tr i có ph  t n s  khá r ng. Không ph i t n s  nào cũng có  tr  l ẫ ể ỉ ượ ủ đ  năng l  t ề ng cao h n khe vùng bán d n m i làm đ photon năng l ượ ẫ d n Si khe vùng vào kho ng 1.1eV. Các photon năng l ượ ử ơ ẽ ng th p h n s  không s

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ơ ầ ế ượ ượ ượ ng cao h n khe vùng thì ph n năng l

ọ

ấ ẹ ề

ị ệ ệ ể ậ ụ ế ầ ố ấ ở ề ặ ế

ệ ệ ệ ế

ườ ệ ả ố ư ệ ớ

ấ

ộ ệ ệ ữ i ta đã tính toán đ ượ ố c t ả

ố ế

ạ ể ể

ớ ế ế

ố ể ệ ử ả c m ch đi n

ượ ậ ứ ệ ẫ

ớ ớ ặ ờ ể ệ ạ ướ

ạ ể ấ ấ ỉ ố ể ở ủ i ta  ề ặ ủ i kim lo i ph  lên b  m t c a pin m t tr i. Tuy nhiên kích  ầ ể ả ệ ể ả ấ i không th  gi m vô h n nên cũng ph n nào làm gi m hi u su t chuy n

ph i di chuy n quá xa trong tinh th  Si m i vào đ ẫ ườ ng dùng 1 l ướ ướ c l ượ ủ ạ ượ ng ánh sáng thành năng l ng đi n.

ệ ộ ệ ố ượ ng làm ra m t h  th ng pin m t tr i l n h n năng

i nói: năng l ượ ặ ờ ớ ờ ố ơ ơ ề ộ c trong quá trình dùng ( hay nói m t cách đ i s ng h n ti n mua

ướ ệ

ệ c đây là đúng, tuy nhiên v i công ngh   ệ ố ỏ ứ ệ

ượ ượ ệ

c ta còn quá xa v i là

ớ ệ c. T c là b  1 tri u mua h  th ng  c ) ặ ờ ở ướ ng M t tr i  ộ là vi c s  d ng năng l ệ ề ệ ử ụ ượ n ạ ượ

ờ ạ ng s ch)  ồ ứ ủ ụ ệ ầ ạ

ng th y đi n ( cũng là m t lo i năng l ự ổ ở ẹ ớ ự ế ế ộ ồ ộ ọ ứ ố ủ i suy nghĩ này c a toàn b  m i i m c ch t đã gióng m t h i chuông nh  t

ễ

Nguy n Đình Trai

ơ ồ ơ ả ủ ệ ố ượ ệ ư ụ ng d   d ng đ c. N u photon có năng l ậ ệ ậ ạ đó cũng không có đóng góp gì thêm. V y t i sao chúng ta không ch n các v t li u  ồ có khe vùng h p đ  t n d ng ngu n photon t n s  th p. V n đ  là khe vùng cũng  ườ ệ  b  m t ti p xúc. Khe vùng càng bé thì  xác đ nh hi u đi n th  (hay đi n tr ng)  ấ ủ ế ằ ớ hi u đi n th  này càng bé. Nên nh  công su t c a dòng đi n b ng hi u đi n th   ượ i  u là vào kho ng 1.4eV,  c khe vùng t nhân v i dòng. Ng i đa. khi đó công su t dòng đi n thu đ ấ ủ ặ ờ ở ệ         M t nguyên nhân n a cũng c n tr  vi c nâng cao hi u su t c a pin m t tr i,  ệ Ở ặ ướ ủ  m t d i c a  đó là cách chúng ta b  trí các ti p xúc kim lo i đ  l y dòng đi n.  ư ở ặ ế ấ  m t trên nó  t m pin hi n nhiên ta có th  cho ti p xúc v i 1 t m kim lo i nh ng  ấ ở ể ầ  mép t m pin c n trong su t đ  ánh sáng có th  đi qua. N u ch  b  trí các ti p xúc  ệ ạ thì các đi n t ườ (chú ý là bán d n Si d n đi n kém, t c đi n tr  c a nó l n). Vì v y ng th th năng l ườ         Có ng ượ ng nó thu đ l ề ề ắ ơ nó đ t h n ti n mua đi n: Đi u này tr ề ề ỉ ệ hi n nay t  l  này là 1:4 nghiêng v  ti n thu đ ượ ượ ẽ ng thu đ c 4 tri u ti n năng l thì s  thu đ ự ế ộ ượ        M t th c t ồ ỷ do ta   vào ngu n năng l ư  nhu c u tiêu th  đi n và s  kh  s  vì tình tr ng các h  ch a xu ng  nh ng th c t ướ d i!ườ ng 3. S  đ  c  b n c a h  th ng đi n năng l ặ ờ ng m t tr i

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

III­

ượ

ể

ượ

ặ ờ

ủ c đi m c a năng l

ng m t tr i:

1.

(cid:0) ế ệ

Ư     u, Nh Ư ể u đi m: ạ Giúp b n ti ầ ư

­Sau khi đ u t

ề ượ ượ ừ ặ ờ ế t ki m ti n: ầ  ban đ u đã đ ồ c thu h i, năng l ng t m t tr i là thi ự   t th c

ễ mi n phí.

­Th i k  hoàn v n cho đ u t

ầ ư ể ấ ắ ộ này có th  r t ng n tùy thu c vào bao nhiêu h ộ

ệ ố ờ ỳ ủ ạ ử ụ gia đình c a b n s  d ng đi n.

ủ ẽ ả ủ ạ ứ Ư ­ u đãi tài chính có hình th c chính ph  s  gi m chi phí c a b n.

ượ ề ạ ơ ặ ­N u h  th ng pin m t tr i s n xu t năng l ử ụ   ng nhi u h n b n s  d ng,

ế ệ ố ủ ủ ạ ể ờ ả ấ ệ ừ ạ    b n. chính ph  c a b n có th  mua đi n t

­Nó s  giúp b n ti

ẽ ạ ế ệ ủ ạ ề ệ ơ t ki m ti n trên hóa đ n đi n c a b n hàng tháng.

­Năng l

ượ ỏ ấ ứ ặ ờ ệ ng m t tr i không đòi h i b t c  nhiên li u.

­Nó không b   nh h ị

ệ ấ ở ệ ầ ng b i vi c cung c p và nhu c u nhiên li u và do đó

ị ả ứ ủ ả ầ ưở không ph i ch u m c giá ngày càng tăng c a xăng d u.

­Ti

ế ượ ậ ứ ề ớ ệ t ki m đ c ngay l p t c và trong nhi u năm t i.

­Vi c s  d ng năng l

ệ ử ụ ượ ặ ờ ế ả ế ng m t tr i gián ti p làm gi m chi phí y t .

ễ

Nguy n Đình Trai

(cid:0) ườ ệ ớ Thân thi n v i môi tr ng:

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

­Năng l

ư ầ ượ ố

ề ữ ng m t tr i s ch, ả ặ ờ ạ  tái t oạ  (không gi ng nh  d u, khí đ t và than đá) ố ầ ườ ủ ệ và b n v ng, góp ph n b o v  môi tr ng c a chúng tôi.

­Nó không gây ô nhi m không khí do khí carbon dioxide phát hành, oxit nit ư

ễ

ư ứ ể ề ặ ố ỳ

ủ ế ệ ệ ủ ố ơ   , ề   khí l u hu nh ho c th y ngân vào khí quy n gi ng nh  nhi u hình th c truy n th ng c a các th  h  đi n không.

ượ ặ ờ ự ầ ư   ng m t tr i không đóng góp cho s  nóng lên toàn c u, m a

ậ ­Vì v y năng l ặ ươ ng mù. axit ho c s

ự ệ ầ ạ ả ả ­Nó tích c c góp ph n vào vi c gi m phát th i khí nhà kính có h i.

­Đó là t o ra n i c n thi

ơ ầ ạ ế t.

­B ng cách không s  d ng b t k  nhiên li u, năng l ấ

ằ ử ụ ệ

ấ ỳ ề ủ ượ ậ ặ ể ệ ồ

ữ ấ ặ ư ả ờ   ng m t tr i không ệ   đóng góp cho các chi phí và các v n đ  c a vi c thu h i và v n chuy n nhiên li u ạ ho c l u tr  ch t th i phóng x .

(cid:0) ộ ậ ộ ậ Đ c l p, bán đ c l p

ặ ờ ượ ể ng M t tr i có th  đ

ể ượ ử ụ c s  d ng đ  bù đ p năng l ả ắ ệ ủ ạ ụ   ượ ng tiêu th , ẽ  ư

­Năng l ệ ấ cung c p ti n ích. ấ ế ụ ti p t c cung c p đi n trong tr

ơ  Nó không ch  giúp gi m hóa đ n đi n c a b n, nh ng cũng s ệ ỉ ườ ệ ợ ị ng h p b  cúp đi n.

­M t h  th ng năng l

ể ặ ờ

ệ t c . t

ướ i đi n ho c khí  ư ố ộ ị ặ ỉ

ượ ạ ộ ế ố ế ừ c cài đ t trong v  trí t ả ơ ự ế ơ ệ ệ ấ ộ ộ ậ   ạ ộ ng m t tr i có th  ho t đ ng hoàn toàn đ c l p, ệ ố   ở ấ ả  H  th ng ặ ỳ ậ    xa (gi ng nh  đăng nh p cabins k  ngh ), ệ    h n và hi u qu  h n ti n ích cung c p đi n cho m t trang web

ộ ệ ố ỏ không đòi h i m t k t n i đ n m t m ng l ể ượ do đó có th  đ làm cho nó th c t m i.ớ

­Vi c s  d ng năng l

ệ ử ụ ượ ặ ụ ộ

ế ướ n ố ế qu c t ặ ậ c ngoài và / ho c t p trung năng l ộ ươ ầ  và vì th  góp ph n vào m t t ồ   ự ờ ả ng m t tr i làm gi m s  ph  thu c vào các ngu n ự ệ   ưở ả ượ ng,  nh h ng do thiên tai, các s  ki n ề ữ ng lai b n v ng.

ượ ặ ờ ỗ ợ ệ ị ươ ạ ự ng và t o ra s  giàu có, thúc

­Năng l ề ẩ đ y n n kinh t

ươ ế ị ng m t tr i h  tr  vi c làm đ a ph  đ a ph ng.

­Các h  th ng năng l

ượ ặ ờ ầ ư ả ưỡ ễ ẽ ng m t tr i h u nh  b o d ng mi n phí và s  kéo

ậ ệ ố ỷ ề dài trong nhi u th p k .

ặ ị ỳ ­Sau khi cài đ t, không có chi phí đ nh k .

ạ ộ ể ầ ậ ọ ộ ộ ­H  ho t đ ng âm th m, không có b  ph n chuy n đ ng, không có mùi khó

ễ

Nguy n Đình Trai

ấ ỳ ệ ạ ầ ả ị ch u phát hành và không yêu c u b n ph i thêm b t k  nhiên li u.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ể ễ ấ ượ ươ ặ ờ ­Thêm t m pin m t tr i có th  d  dàng đ c thêm vào trong t ng lai khi nhu

ể ạ ầ ủ c u c a gia đình b n phát tri n.

2.

ượ ượ Khó khăn năng l ặ ờ ng m t tr i (nh ể c đi m)

ủ ầ ấ ợ

ộ ệ ố ẫ ệ ậ ệ ủ ng m t tr i, ph n l n là vì chi phí cao c a các v t li u bán d n đ ặ i chính c a vi c cài đ t m t h  th ng năng   ượ ử ụ   c s  d ng

­Các chi phí ban đ u là b t l ầ ớ ặ ờ ượ l ộ ệ trong vi c xây d ng m t.

ự

ặ ờ ệ

ượ ư ế ấ ơ ổ ế ở ớ ệ ng m t tr i cũng là cao so v i ti n ích­cung c p đi n không   ượ   ng ng đang tr  nên ph  bi n h n, năng l

ặ ờ ạ ượ ­Chi phí năng l ạ tái t o.ạ  Nh  tình tr ng thi u năng l ở m t tr i ngày càng tr  nên giá c nh tranh.

ể ỏ ộ ộ ớ

­T m năng l c m t m c đ  t

ượ ứ ộ ố ấ ộ ệ ượ ặ ờ ặ ể ạ   ng m t tr i đòi h i khá m t vùng r ng l n đ  cài đ t đ  đ t ả t hi u qu . đ

ệ ả ủ ệ ố ụ ủ ị

ặ ờ ấ ị ể ượ ụ ớ ệ ắ ầ ộ ấ   ặ ­Hi u qu  c a h  th ng cũng ph  thu c vào v  trí c a m t tr i, m c dù v n ặ c kh c ph c v i vi c cài đ t các thành ph n nh t đ nh. ề đ  này có th  đ

­Vi c s n xu t năng l

ệ ả ượ ưở ở ự ệ ệ ủ ặ ờ ị ả ng m t tr i b   nh h ng b i s  hi n di n c a các

ấ ễ đám mây, gây ô nhi m trong không khí.

ặ ờ ẽ ượ ả ượ nh  v y, không có năng l ng t

IV­

ự ư ậ ộ ệ ố ươ ­T ặ ẽ ả ự ề ặ ng m t tr i s  đ đêm m c dù m t h  th ng pin d  phòng và / ho c đo net s  gi ấ c s n xu t vào ban ế ấ i quy t v n đ  này.

Ứ

ụ

ặ ờ ở

ệ

Vi ệ

ươ ả ượ

t Nam  ng d ng pin m t tr i  ự ế ừ ấ ng pháp s n xu t đi n tr c ti p t

ổ ệ năng l ư

ệ ự ặ ờ ặ

ớ ố ộ ấ

ể ế ầ ấ ồ ể ể ạ đâu có ánh sáng m t tr i, đ c bi ượ ướ ạ i d ng này đ ụ ứ

ố ướ ượ

ả ệ ặ ờ ặ ờ ướ ệ

ế ị t b  pin m t tr i còn khá cao, trung bình hi n nay  ở ữ  nh ng n ấ ể ệ ử ụ ượ ả ấ ỉ ớ c đang phát tri n, pin m t tr i hi n m i  ng đi n s  d ng cho các vùng sâu,

c (các b , ngành) và m t s  t

ố ế ộ ạ ộ ố ổ ứ ướ Ở ệ  Vi  ch c  ấ ự  đã th c hi n thành công vi c xây d ng các tr m pin m t tr i có công su t

ặ ờ ươ ủ ị ng vùng sâu,

ướ ự ệ ệ i đi n. Tuy nhiên hi n nay

ặ ờ ẫ ỉ ố ới các nước nghèo như chúng

ễ

Nguy n Đình Trai

ể ứ ụ ư ệ ễ ầ ặ ờ ặ ờ ng m t tr i  Pin m t tr i là ph ọ ể ế ị ế (NLMT) qua thi t b  bi n đ i quang đi n. Pin m t tr i (PMT) có  u đi m là g n  ặ ờ ấ ỳ ở ể ắ ẹ nh , có th  l p b t k   t là trong lĩnh v c tàu vũ  ụ ụ Ứ tr .  ng d ng NLMT d c phát tri n v i t c đ  r t nhanh, nh t là  ở c phát tri n. Ngày nay  ng d ng NLMT đ  ch y xe thay th  d n ngu n   các n ề năng l ng truy n th ng.         Tuy nhiên giá thành thi kho ng 5 ­ 10 USD/Wp, nên  ch  có kh  năng duy nh t là cung c p năng l vùng xa, nơi đường điện quốc gia chưa có. ớ ự ỗ ợ ủ t Nam, v i s  h  tr  c a nhà n           ệ ự ệ qu c t ầ ạ ụ ụ khác nhau ph c v  nhu c u sinh ho t và văn hóa c a các đ a ph ằ vùng xa, các công trình n m trong khu v c không có l pin m t tr i v n đang còn là món hàng xa x  đ i v ta.         Đi đ u trong vi c phát tri n  ng d ng này là ngành b u chính vi n thông. Các

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ạ ệ

ệ ặ ờ ư ồ ấ ề ệ ử ụ ạ

ả ặ ờ ệ ử ụ Ở ồ ấ ệ ớ ạ

ế ị

ộ ả ệ ử ụ ệ ự ồ ấ

ế ặ ờ ể ế ị

t b  đi u khi n tr m bi n áp 500 kV, thi ệ ướ ử ụ t b  máy tính và s  d ng làm ngu n  ộ ố

ế ạ ủ i qu c gia. Trong sinh ho t c a các h  gia đình vùng sâu, ể ắ ệ ử ụ ặ ờ

ệ ạ

ặ ờ ế

ườ ệ ầ ộ ọ ụ

ườ ủ ệ ố ệ ệ ố ặ ờ ặ ờ ố ướ   i

ướ ế ị t b  thu phát  tr m pin m t tr i phát đi n s  d ng làm ngu n c p đi n cho các thi ủ  ngành  sóng c a các b u đi n l n, tr m thu phát truy n hình thông qua v  tinh.  ệ ả ả b o đ m hàng h i, các tr m pin m t tr i phát đi n s  d ng làm ngu n c p đi n  ệ cho các thi t b  chi u sáng, c t h i đăng, đèn báo sông. Trong ngành công nghi p,  ạ các tr m pin m t tr i phát đi n s  d ng làm ngu n c p đi n d  phòng cho các  ồ ạ ế ị ề thi ố ớ ệ ấ c p đi n n i v i đi n l ạ vùng xa, các tr m pin m t tr i phát đi n s  d ng đ  th p sáng, nghe đài, xem vô  ầ ế ộ ng b , các tr m pin m t tr i phát đi n d n  tuy n. Trong ngành giao thông đ ồ ấ ượ ử ụ ể ể c s  d ng làm ngu n c p đi n cho các c t đèn đ ng chi u sáng. Đ  hi u  đ ả ượ ế ệ đ c h t tác d ng, hi u qu  và t m quan tr ng c a h  th ng pin m t tr i phát  ể ơ ồ ệ đi n, chúng ta có th  tìm hi u s  đ  nguyên lý h  th ng đi n pin m t tr i n i l ể đi n hình d ể i đây:

ứ

ụ ứ ụ ạ

ạ ụ ụ ắ ạ ệ ấ

ượ ắ i m t s  vùng nông thôn xa l ặ ở ệ ạ ộ c l p đ t ự ộ ố  500 ­ 1.000 Wp đ ướ i đi n. Các tr m đi n m t tr i có công su t   trung tâm xã, n p đi n vào  c qui cho các h  gia

ặ ờ ắ ụ ụ ắ  250 ­ 500 Wp ph c v  th p sáng cho  ả ế

ụ ử ụ ặ

ề ố n ng cao,

ự ợ ỗ ấ ố ờ ắ t và s  gi ự ề  khu v c mi n Trung có hai d

ấ ớ ấ ớ Công trình  ng d ng         Khu v c phía Nam  ng d ng các dàn PMT ph c v  th p sáng và sinh ho t văn ệ hoá t ừ t ử ụ ấ ừ đình s  d ng. Các dàn PMT có công su t t ệ ệ ạ các b nh vi n, tr m xá và các c m văn hoá xã. Đ n nay có kho ng 800   ­ 1.000  ừ ộ ượ ắ   dàn PMT đã đ c l p đ t và s  d ng cho các h  gia đình, công su t m i dàn t ứ ạ ặ ờ ự 22,5 ­ 70 Wp. Khu v c mi n Trung có b c x  m t tr i khá t ệ ạ ở ụ ệ ứ ấ i  r t thích h p cho vi c  ng d ng PMT. Hi n t ệ t Nam, đó là: án lai ghép v i PMT có công su t l n nh t Vi

ệ ữ ỷ ệ ấ ỏ

ệ

i xã Trang, huy n Mang Yang, t nh Gia Lai, trong đó công su t c a h  th ng  ỷ ệ ượ ắ c l p  ấ ủ ệ ố ượ ư ỉ ủ ự

ệ ố ệ ấ c đ a vào  ệ ự  cu i năm 1999, cung c p đi n cho 5 làng. H  th ng đi n do Đi n l c

ễ

Nguy n Đình Trai

ừ ố ả ậ ự ­ D  án phát đi n ghép gi a PMT và thu  đi n nh , công su t 125 kW đ ặ ạ đ t t PMT là 100 kWp (kilowatt peak) và c a thu  đi n là 25 kW. D  án đ ệ ậ v n hành t Mang Yang qu n lý và v n hành.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ơ ồ ệ ố ệ S  đ  h  th ng đi n gia đình

ớ ệ ệ ữ ự

ự

ệ ặ ạ ng th c hi n. Công trình đã đ

ừ ượ ệ ấ  tháng 11/2000, cung c p đi n cho m t b n ng ấ ệ i làng Kongu 2, huy n Đak  ử ượ ư c đ a vào s   ể ố ớ i dân t c thi u s  v i 42

ườ ả ộ ậ ở

ệ ặ ứ ươ ỉ ạ ị

ụ ộ

ụ ế

xã có công su t t ề ấ ừ ố ượ ệ ử ụ ơ ộ ượ ắ c l p đ t t ệ ự ộ ả ỉ ng t nh qu n lý và v n hành. ả i các t nh Gia Lai, Qu ng Nam, Bình Đ nh,  ắ  40 ­ 50 Wp. Các dàn đã l p   200 ­  ụ   ng ph c

ễ

Nguy n Đình Trai

ườ ­ D  án phát đi n lai ghép gi a PMT và đ ng c  gió phát đi n v i công su t là 9  kW, trong đó PMT là 7 kW. D  án trên đ ỉ Hà, t nh Kon Tum, do Vi n Năng l ụ d ng t ệ ố ộ h  gia đình. H  th ng đi n do s  Công th ắ ­ Các dàn pin đã l p đ t  ng d ng t ấ ừ ả Qu ng Ngãi và Khánh Hoà, h  gia đình công su t t ạ ặ ứ đ t  ng d ng cho các trung tâm c m xã và các tr m y t ể ắ ủ ế 800 Wp. H  th ng đi n s  d ng ch  y u đ  th p và truy n thông; đ i t ậ ụ v  là ng ụ ệ ố ả i dân, do dân qu n lý và v n hành.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ắ Ở ớ ố ộ ụ ể

ự ụ ụ ệ ứ ở ạ ộ

ấ ủ ộ

ơ ả ả ạ

ụ ạ khu v c phía B c, vi c  ng d ng các dàn PMT phát tri n v i t c đ  khá           ả ả  các vùng núi cao, h i đ o và cho các tr m biên  nhanh, ph c v  các h  gia đình  ừ  40 ­ 75 Wp. Các dàn dùng  phòng. Công su t c a dàn pin dùng cho h  gia đình t ấ ừ cho các tr m biên phòng, n i h i đ o có công su t t  165 ­ 300 Wp. Các dàn dùng  cho tr m xá và các c m văn hoá thôn, xã là 165 ­ 525 Wp.

ạ ả ướ c (t

ơ ự ố ả

ổ ng và Trung tâm Năng l

ạ ọ ệ ử ụ

ề ộ ộ ả ườ ể ắ ợ ừ  ngân sách) tài tr : ấ ắ ắ i các đ o vùng Đông B c. T ng công su t l p  ượ ng  ủ ng đ i h c Bách khoa Hà N i th c hi n. H  th ng đi n s  d ng ch   ả ơn vị qu n lý

ơ ệ ậ ự ộ ố ộ

ổ ặ ệ ệ ự ự ượ ả ng th c hi n.

ấ ắ ậ tháng 12/2001.

ấ

ả ự ườ

ể

ụ ơ ạ ặ ạ c l p đ t t Ứ ạ ạ ấ ự ổ

ấ ề

ủ ế ả ạ ườ i dân, do dân qu n lý và v

ệ ố ượ ố ị ặ ờ

ấ ặ ờ ổ ệ ố ớ

ệ

ộ ặ ờ ố ướ ượ ấ ng công su t 1.080 Wp bao g ồm 8

ặ ờ ố ướ ắ ươ ặ ộ ng, 54

i l p đ t trên mái nhà làm vi c B  Công th ấ ắ ệ ặ

ử ụ ắ ẵ ồ ộ ế ườ ặ ờ ng m t tr i trên đ

ượ ệ ố ụ ệ ẳ ố ng ph  Đà N ng s  d ng ngu n năng  ượ c “dán” th ng trên thân tr  đèn.

ặ ờ ụ ể

ượ ắ ượ ượ

ự ạ ị

ầ ậ ổ ng. ầ ặ ờ ế ợ ng gió đ u tiên đ ạ ệ ắ  Kim Đ nh l p đ t. Hi n t

ộ ệ ạ ề ỉ ể ắ ể ử ụ ặ ố ế ỗ

ễ

Nguy n Đình Trai

ắ ự T i Qu ng Ninh có hai d  án PMT do v n trong n ị ộ ộ ạ ­ D  án PMT cho đ n v  b  đ i t ệ ượ ự ặ đ t kho ng 20 kWp. D  án trên do Vi n Năng l ệ ự ệ ố ộ ớ m i Tr ụ ụ ố ượ ế y u đ  th p sáng và truy n thông, đ i t ng ph c v  là b  đ i, do đ và v n hành. ủ ­ D  án PMT cho các c  quan hành chính và m t s  h  dân c a huy n đ o Cô Tô.  T ng công su t l p đ t là 15 kWp. D  án trên do Vi n Năng l ừ Công trình đã v n hành t ủ ợ ộ ự         Công ty BP Solar c a Úc đã tài tr  m t d  án PMT có công su t là 6.120 Wp  ọ ộ ụ ở ụ ụ ph c v  cho tr m xá, tr  s  xã, tr ng h c và kho ng 10 h  gia đình. D  án trên  ỉnh Cao B ng.ằ ả ệ ượ ắ i xã Sĩ Hai, huy n Hà Qu ng, t đ ự ặ ờ ệ          D  án “ ng d ng thí đi m đi n m t tr i cho vùng sâu, vùng xa” t i xã Ái  ố ỉ Qu c, t nh L ng S n đã hoàn thành vào tháng 11/2002. T ng công su t d  án là  ể ắ 3.000 Wp, cung c p đi n cho trung tâm xã và tr m truy n hình, ch  y u đ  th p  ận hành. ụ ụ ề ng ph c v  là ng sáng và truy n thông; đ i t ử ụ ộ        Trung tâm H i ngh  Qu c gia s  d ng ĐMT: T ng công su t pin m t tr i 154  ạ   ệ ấ ở t Nam. H  th ng pin m t tr i hòa vào m ng  Vi kWp là công trình ĐMT l n nh t  ị qu c gia. ố ủ đi n chung c a Trung tâm H i ngh ệ ạ        Tr m pin m t tr i n i l i Vi n Năng l môđun. ạ        Tr m pin m t tr i n i l ậ ư Hai Bà Tr ng, Qu n Hoàn Ki m, Hà N i. Công su t l p đ t 2.700 Wp.        L p đèn năng l ượ l ng m t tr i. H  th ng thu góp đi n năng đ ắ Bên trong tr  có tám bình  c qui dùng đ  tích năng l ặ   ượ ộ c l p đ t ng m t tr i k t h p năng l        Hai c t đèn năng l ả   i Ban qu n lý d  án Công ngh  cao Hòa L c. Hai c t đèn tr  giá 8.000 thành công t ộ ố ế i, hai c t đèn USD, do Công ty c  ph n t p đoàn qu c t     này có th  s  d ng trong 10 h m i ngày, có th  th p sáng b n ngày li n n u không có n ng và gió.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

i:ạ

ả

ễ ộ ỉ ấ ắ ố   ố ộ ư ắ ng l p đ t: 40 t nh và thành ph ; B  B u chính Vi n thông, B  Qu c

ụ ế ơ ướ c, v.v.), thông tin liên

ệ

ạ ố ế ợ ự i, thông qua các d  án h p tác qu c t : 30 ­ 35%.

ươ ủ Tóm l ổ ặ ­ T ng công su t l p đ t: Kho ng 1,45 MWp. ặ ươ ố ị ­ S  đ a ph ộ phòng, B  Giao thông, v.v. ạ ử ụ ­ M c đích s  d ng: Sinh ho t (chi u sáng, TV, đài, b m n ạ l c, tín hi u giao thông, v.v. ợ ệ  ­ Kinh phí vi n tr  không hoàn l ­ Kinh phí các doanh nghi p: 40 ­ 45%. ươ ­ Chính ph  (trung ệ ị ng, đ a ph ng): 20 ­ 30%.

ữ

ứ

ể

ụ :      Nh ng khó khăn chính trong quá trình tri n khai  ng d ng

ộ ề t không qua b  đi u

ậ ẫ ệ ắ ắ t, d n đ n mau h ng.

ạ ộ

ạ ớ ắ i t nh Ti n Giang và Trà Vinh, vì ở   i l n nên  c qui luôn luôn

ầ ạ ắ ỗ ạ ế ệ ẫ ạ ỏ ề ỹ ậ       * V  k  thu t ấ ắ ườ ử ụ i s  d ng không tuân theo qui trình v n hành. Đ u t ­ Ng ỏ ế ế ể khi n khi  c qui y u, làm  c qui c n ki ề ắ ạ ỉ ầ ­ Trong 100 dàn đ u tiên cho các h  gia đình l p t ỏ ấ công su t m i dàn quá nh  (22,5 Wp), nhu c u dùng l t và d n đ n h ng hàng lo t  c qui. tr ng thái c n ki

ế ề       * V  kinh t

ỉ ứ

ậ ủ ầ ớ ườ

ầ ủ ệ ạ ụ ở ắ ướ c m t, PMT ch   ng d ng        Tr ế ượ ố ệ ể ư ướ i đi n qu c gia đ n đ th  đ a l ầ ư ấ này th p, trong khi giá thành đ u t ơ ả ả  các vùng sâu, vùng cao và h i đ o, n i không  i dân vùng c. Song ph n l n thu nh p c a ng ấ i còn r t cao.  ban đ u c a PMT hi n t

ủ * Giá thành c a PMT

ặ ả ướ

ộ ậ ắ ụ ồ

ậ ể ể ả ể ậ ị ế ị t b .

ệ

ể ệ ứ ụ ả ố ữ ứ ể ệ ế ầ t, c n ti n hành nh ng b c hi u qu  t ướ   c

ệ ủ ệ ặ ọ ở ớ ỉ

ở ấ ề ả ả       Giá thành l p đ t dàn PMT bình quân chung trong c  n c vào kho ng 12 ­ 14  USD/Wp (áp d ng cho h  gia đình và dàn t p th ). Giá thành trên không bao g m  chi phí v n chuy n. Chi phí v n chuy n vào kho ng 5 ­ 7% giá tr  thi ụ ể       Kinh nghi m tri n khai  ng d ng ạ ượ       Đ  vi c tri n khai  ng d ng đ t đ sau: ở ­ Các s  khoa h c công ngh  ho c các s  công nghi p c a các t nh nên m  các l p  ậ t p hu n và tuyên truy n, qu ng cáo.

ở ớ ậ ộ ỹ ươ ấ ậ ị

ễ

Nguy n Đình Trai

ố ợ ươ ớ ề ắ ng m  l p t p hu n cho các cán b  k  thu t  ả ưỡ ơ ặ ử ữ ậ ­ Ph i h p v i các c  quan đ a ph ị đ a ph ng v  l p đ t, v n hành, b o d ỏ ng và s a ch a nh .

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ẫ ặ ặ ầ ướ ộ ử ụ ề ẽ ậ ị ng d n c n k  cho các h  s  d ng v  qui đ nh v n

ế ị t b . ể ứ ặ

ế ế ỹ ứ ấ ể ề

ắ ­ Sau khi l p đ t, c n h ả ả ả ưỡ ng thi hành, b o qu n và b o d ậ ắ ụ ả ứ ơ ở ế t k  k  thu t l p đ t phù  ­ Trên c  s  k t qu   ng d ng thí đi m, nghiên c u thi ợ ả ầ ộ ớ ợ h p v i trình đ  dân trí và h p lý v  qui mô công su t đ  đáp  ng nhu c u và kh   ươ ế ủ năng kinh t ng.

NG II:  B  KÍCH INVERTER

ị  c a dân đ a ph ƯƠ CH

ượ

ặ ờ

Ộ ệ ố

I ­  Lo iạ  Inverter cho h  th ng năng l

ng m t tr i:

Nguy n Đình Trai

­ Model: LIS­15S + Power: 1500VA(1000W) + Input DC: 12VDC (10­16VDC) + Input AC: 220VAC(175­275VAC) ễ

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

+ Output AC: 220VAC/50Hz (Pure Sine Wave) + Battery charger max: 50A (5 Steps selectable) + Solar charger max: 50A

­ Model: LIS­25S + Power: 2500VA(1800W) + Input DC: 24VDC (21­30.5VDC) + Input AC: 220VAC(175­275VAC) + Output AC: 220VAC/50Hz (Pure Sine Wave) + Battery charger max: 50A (5 Steps selectable) + Solar charger max: 50A ­ Model: LIS­35S + Power: 3500VA(2500W) + Input DC: 24VDC (21­30.5VDC) + Input AC: 220VAC(175­275VAC) + Output AC: 220VAC/50Hz (Pure Sine Wave) + Battery charger max: 50A (5 Steps selectable) + Solar charger max: 50A ­ Model: LIS­50S + Power: 5000VA(4000W) + Input DC: 48VDC (41­62VDC) + Input AC: 220VAC(175­275VAC) + Output AC: 220VAC/50Hz (Pure Sine Wave) + Battery charger max: 50A (5 Steps selectable) + Solar charger max: 50A

ễ

Nguy n Đình Trai

ậ ố   Thông s  kì thu t:

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ễ

Nguy n Đình Trai

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ấ ạ

ạ II ­  Hình d ng, c u t o:

ễ

Nguy n Đình Trai

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

Trong đó:

(cid:0) ự ươ ể ề Solar panel(+): đi u khi n NLMT c c d ng.

(cid:0) ự ề ể Solar panel(­): đi u khi n NLMT c c âm.

(cid:0) ự Battery(­): c c âm pin

(cid:0) ầ AC Input­Line(L): AC đ u vào dây pha.

(cid:0) ầ AC Input­Neutral(N): AC đ u vào dây trung tính.

(cid:0) ố ấ ầ AC Input­Ground(E): AC đ u vào dây n i đ t.

(cid:0) ầ AC Output­Line(L): AC đ u ra dây pha.

(cid:0) ầ AC Output­Neutral(N): AC đ u ra dây trung tính.

(cid:0) ố ấ ầ AC Output­Ground(E): AC đ u ra dây n i đ t.

(cid:0) Dry Contact­NO(normal Open) To star Generator:

(cid:0) Dry Contact­C(Commom) To star Generator:

(cid:0) Dry Contact­NC(Normal Close) To star Generator:

(cid:0) Ground Fault Indicator: ch  s  l ỉ ố ổ ố ấ i n i đ t

ơ ồ ế ố S  đ  k t n i:

ễ

Nguy n Đình Trai

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ủ III­  Ho t đông c a Inverter: ạ  đ ngộ   1. Nguyên t c ho t ổ

ề ự ạ ầ

ạ ắ ể ộ

ệ ạ ề ể ệ ổ

ạ ả

ề ế ầ ế ầ ệ ự ế ể ệ ổ đ u khi vào bi n t n đi n áp DC này lên(kho ng125­300V DC). Giai đo n  ệ . Nó chuy n đ i DC đi n áp cao sang đi n áp

ễ

Nguy n Đình Trai

ầ ố ề ặ Inverter chuy n đ i quy n l c trong hai giai đo n: Giai đo n đ u tiên là  ổ ể chuy n đ i đi n m t chi u DC­DC, chuy n đ i đi u này làm tăng đi n áp DC  ấ ở ầ th p  ạ ứ th  hai là giai đo n bi n t n th c t xoay chi u (110­225V AC, t n s  60 ho c 50Hz AC).

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ạ  đ ngộ ệ ộ ắ ạ ộ b  kích đi n Inverter: Inverter ­ Nguyên t c ho t 2. nguyên lý ho t đ ng

ướ ệ ạ d ơ ả ủ i đây là vài m ch c  b n c a kích đi n Inverter:

ễ

Nguy n Đình Trai

ạ M ch Inverter dùng 2N3055

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ễ

Nguy n Đình Trai

ử ụ ạ ộ ổ M ch DC/AC s  d ng dao đ ng đa hài dùng c ng NAND IC SN7400

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ử ụ ơ ổ ạ ộ M ch Inverter s  d ng dao đ ng đ n  n dùng IC LC3524

(cid:0) ệ ủ ộ Nguyên lý làm vi c c a b  kích:

ơ ả ủ ữ ặ ệ : Nh ng đ c tính c  b n c a kích đi n

ớ ạ ườ ể ắ

ạ i ta đã dùng đ  đánh b t cá hàng lo t  ạ ệ Khác v i lo i “kích đi n” mà ng c đây (mà cũng chính t ệ ừ  các lo i đó mà có l

ẽ ớ    m i có tên là kích đi n), lo i kích ậ ơ ả ướ ệ ạ ặ ụ ỹ tr đi n dùng trong dân d ng có các đ c tính k  thu t c  b n sau:

ử ụ ắ S  d ng  c quy (12, 24 hay 48V DC…)

ư ệ ủ ướ ố ệ ố Đi n áp đ u ra có đ c tính gi ng nh  đi n áp c a l i đi n qu c gia: 220V,

ầ ầ ố ệ ề ặ xoay chi u, t n s  50 Hz.

ấ ườ ề ầ yêu c u thông th

ng v  ngu n đi n c a các  ế ị t b

ặ ế ị ử ụ ề ệ ồ ừ Các đ c tính này xu t phát t ả ấ ả ụ ệ t b  s  d ng đi n trong dân d ng hàng ngày. Tuy không ph i t ầ ớ ư ể ươ ệ ủ t c  các thi ế ị t b

ng thích v i ph n l n các thi ố ư ậ ầ ộ ệ ắ thi ớ dùng đi n đ u có yêu c u trên, nh ng đ  t ả đi n nên chúng b t bu c ph i có các thông s  nh  v y.

ễ

Nguy n Đình Trai

(cid:0) ệ ủ ệ Nguyên lý làm vi c c a kích đi n

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ướ ệ ộ ố ụ ệ D i đây li ơ ả ủ t kê m t s  nguyên lý c  b n c a kích đi n dân d ng:

ế ộ

ừ ệ  đi n m t chi u sang đi n xoay chi u 220V thông qua  ế ộ ệ ắ ừ ở ầ ố ề ướ ế ổ t n s  50 Hz (b c bi n đ i DC­

ề ộ ướ  t ổ Bi n đ i m t b c: ấ các transitor công su t và m t bi n áp s t t AC).

ộ ở ứ ấ

ừ ệ ướ t c:  ệ ộ m c đi n áp cao (kho ng 300V DC) thông qua m ch dao đ ng

ề ắ  đi n m t chi u  c quy  ả ổ ồ ừ ệ ướ ế c bi n đ i DC­DC), r i t

m c th p (12, 24V DC) sang  ạ ộ ứ ướ ề ế ế ệ ề ộ ổ đi n m t chi u (lúc này   c bi n đ i DC­

ổ ế Bi n đ i hai b ề ở ứ ộ ệ đi n m t chi u  ầ ố ế t n s  cao và bi n áp xung (b ệ có đi n th  cao) dao đ ng thành đi n xoay chi u 220V AC (t c b AC).

ế ạ c t m phân ra thành hai lo i: Lo i bi n

ạ ổ ọ ạ ệ ử ệ ượ ạ ỳ ạ Tu  lo i nguyên lý mà kích đi n đ ườ ướ ộ ướ c – th ế c và lo i bi n đ i hai b ổ đ i m t b ng g i là kích “đi n t ”.

ạ ế ổ ộ ướ : Lo i bi n đ i m t b c

ầ ả ế ệ

ỉ ế hình bên gi ả ầ ệ

ổ ậ ề ộ

ụ ộ

ư ắ ử

ẽ ạ

ạ ệ ẳ ộ ề ể ấ ạ

ữ ạ ư ậ ườ ụ

ệ ử ể ể

ệ ệ ụ ạ ượ c bán trên th  tr

ệ ủ ố ế i thích ph n nguyên lý c a kích đi n . N u mu n tăng đi n th   ượ ớ ạ ộ ạ ế ộ i ch  ho t đ ng đ thì c n ph i có cu n bi n áp, mà bi n áp l c v i dòng đi n  ể ề ệ ể ế xoay chi u. V y đ  bi n đ i thành dòng đi n xoay chi u thì có th  dùng m t công  ả ổ ể ế ắ t c nh  hình bên ph i (phía trên) và m t bi n áp: Khi chuy n đ i nhanh và liên t c  ị ệ ầ ượ ẽ ố công t c sang các v  trí lên và xu ng, ta s  có dòng đi n l n l t ch y vào n a  ứ ấ ộ ế ơ ấ cu n dây s  c p bi n áp, t i cu n th  c p (ghi ch  output) s  có đi n áp xoay  ớ ầ ầ ố ươ ứ ấ ng  ng v i t n su t chuy n m ch. T t nhiên ch ng ai l i dùng  chi u có t n s  t ử ụ ộ ệ ể ậ i ta đã s  d ng các  tay đ  v n hành kích đi n m t cách liên t c nh  v y nên ng ướ ẽ ạ ệ  đ  thay cho vi c chuy n m ch này. B n xem hình phía d i s   linh ki n đi n t ệ ị ườ ạ ạ ấ th y d ng m ch cho các kích đi n thông d ng đang đ ng hi n  nay.

ộ ướ ệ ạ ườ ượ ế ế ướ Lo i kích đi n m t b c th ng đ c bi t đ n khá lâu tr c đây.

ệ ử ạ Kích đi n t ế ổ  (lo i bi n đ i hai b ướ ):  c

ệ ấ Đ i v i lo i kích “đi n t ”, m ch đi n c p th  nh t: (DC­DC) cũng có

ạ ư ề ầ ế

ở ầ ố ạ ệ ế ướ ệ ề ổ

ớ ầ ố ợ ớ ỳ

ế ệ

ễ

ể ụ ụ ụ ầ ử ụ ề ề ấ ề ể ế ệ ộ ổ

ứ ấ ố ớ ệ ử ạ ạ ộ ư ố ệ ừ , nh ng thay vì ho t đ ng   t n s  50 Hz thì kích  nguyên lý gi ng nh  kích đi n t ể ơ ạ ể ử ụ ầ ố ử ụ lo i này s  d ng t n s  cao h n nhi u l n đ  có th  s  d ng lo i bi n áp xung có   ề ầ ỏ ọ ế ấ ệ hi u su t cao và kích th c nh  g n. Sau bi n áp xung, dòng đi n xoay chi u t n  ệ ộ ượ ắ ố c n n thành đi n m t chi u đ  ph c v  m c đích bi n đ i thành đi n  s  cao đ ấ ủ ề xoay chi u v i t n s  50Hz phù h p v i nhu c u s  d ng. Tu  theo công su t c a  ứ ộ ệ ử  C p th  2:  kích đi n mà kích đi n t  có th  dùng m t hay nhi u các bi n áp xung. ớ ệ ệ ử ủ  là bi n đ i đi n m t chi u thành đi n xoay chi u v i  (DC­AC) c a kích đi n t Nguy n Đình Trai

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ổ ố ợ ệ ế ớ ướ

ế ề ở ấ ầ ử ụ ạ ữ ở ầ

ế ệ ề ả ổ i

ế ầ ể ế ậ ổ ộ

ề ượ ế ả ể ấ ộ

ụ ơ ề ố ấ

ộ ắ ự ắ ổ ắ ổ i c c  c quy, r i l

ề ạ ể ố ồ ạ ổ ệ i đ i xuôi, đ i  ề ự ờ ộ

ầ ầ ố i đi n qu c gia (50Hz). Ph n m ch bi n đ i thành xoay  t n s  phù h p v i l  c p ti p theo này không c n s  d ng bi n áp n a b i chúng không c n  chi u  ệ ệ ử ỉ ầ tăng thêm đi n th , mà ch  c n dùng các linh ki n đ n t  thay đ i chi u đi qua t ệ ệ ủ c a dòng đi n đ u ra. V y làm th  nào đ  bi n đ i đi n m t chi u thành xoay  ư ế chi u đ c? L y m t ví d  đ n gi n và thô thi n nh  th  này: B n có m t  c  ộ quy, mu n c p dòng xoay chi u qua m t cái bóng đèn thì có th  n i hai c c  c quy ượ ạ ự ắ ồ c l đó vào bóng đèn, r i ng t dây ra đ i ng ạ ẽ ạ ượ ứ ế ng c c  th  trong th i gian c c nhanh, b n s  t o ra m t dòng đi n xoay chi u  đi qua bóng đèn.

ổ ạ ự ế ệ ử ế Trên th c t

ầ ề ư ệ ầ ừ ộ  bi n đ i đi n m t chi u thành xoay  ế   ướ  (+) đ n i): Ban đ u dòng đi n đi t

ề ừ ả

ả ể ả ự ả trái sang ph i r i đi qua  ừ ự ươ ng   c c d ồ  ph i qua trái r i đi

ư ậ ể i (Load) theo chi u t ự i bên trái đ  đi vào c c âm. Dòng đi n đi nh  v y theo các

ề ệ ả ồ i theo chi u t ệ i bên ph i đ  đi vào c c âm. Sau đó dòng đi n đi t ề ừ ả ệ ệ ẫ i. Vi c d n các dòng theo các

ề ề ệ thì nguyên lý m ch đi n t chi u lúc này qua c u H nh  sau (xem hình d transistor phía trên ­ bên trái, đi qua t ướ transistor phía d ế đ n transistor phía trên bên ph i, đi qua t ướ qua transistor phía d ả ẽ chi u khác nhau s  cho ra dòng xoay chi u trên t ể ự ư ậ ượ chi u nh  v y đ ề ờ ự ề c th c hi n nh  s  đi u khi n các transistor.

(cid:0) ạ ầ D ng sóng đ u ra:

ầ ớ ệ ử ướ ượ ỏ ơ ng nh  h n so

ấ i n u cùng công su t do không s  d ng bi n áp s t t

ệ ử ộ ắ ừ ớ Ph n l n các kích “đi n t ” luôn có kích th ạ c l n, m t ph n còn l i các kích đi n t có kích  ở ng l n b i chúng

ễ

Nguy n Đình Trai

ạ ế ầ ắ ừ ườ ọ c và tr ng l ế ử ụ ượ ọ ể  có th  có tr ng l ệ ạ ắ ng dành cho vi c n p  c quy. ớ v i lo i kích còn l ướ ớ th ế ử ụ s  d ng bi n áp s t t ạ  thông th

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ạ ườ ườ ệ ấ Trên hình, có ba d ng sóng hình c  b n th

ơ ả ọ ườ ẩ ườ ng th y trong kích đi n: Đ ng    ng g i là “sin chu n”); Đ ng màu màu vàng là

ườ ề

ạ ỉ ụ ứ ủ ệ i đ nh trên là 310V ở ướ  l

ạ

ạ ứ ệ ấ ơ màu xanh là sóng hình sin (hay th ỏ ộ ỏ ạ d ng sóng xung vuông; Đ ng màu đ  là mô ph ng theo sóng sin. V  biên đ   ệ i đi n 220V dân d ng t sóng, m c đi n áp c a sóng sin  ỏ còn d ng mô ph ng sin (modified sine wave) và lo i xung vuông (square wave) thì  có m c đi n áp th p h n.

ỉ ệ ệ

ồ ủ ở ẽ

ầ ệ ng s  không chính xác b i chúng  ẩ ị ố ạ ỉ ố

ư ồ

ồ ồ ố ỏ ộ ổ ạ

ớ ớ ượ ứ ẽ ệ ắ

ạ ứ Chính vì các m c đi n áp đ nh này nên vi c đo đi n áp đ u ra c a các kích  ồ ể ệ ườ ằ đi n b ng đ ng h  hi n th  s  lo i bình th ộ ệ ứ ườ ng đo theo m c đi n áp đ nh r i chia căn 2, mu n đo chu n thì nên dùng m t  th ề ề ứ ặ ồ ố ạ ồ s  lo i đ ng h  kim ho c đ ng h  s  có ch c năng đo RMS. L u ý thêm v  đi u  ặ ạ ế ạ này là n u b n dùng kích d ng mô ph ng ho c d ng xung vuông v i m t  n áp  ể ớ ứ ư ki u nh  LiOA thì s  cho ra m c đi n áp cao v i m c năng l ng l n và ch c  ế ị ử ụ ắ ẽ ch n s  gây cháy các thi ệ t b  s  d ng đi n trong nhà b n.

ủ ệ ạ ạ Theo cách th c ho t đ ng c a các lo i kích đi n mà chúng có d ng sóng đ u

ạ ộ ớ ứ ử ẽ ạ ạ

ạ ướ ầ ra khác nhau. Ta th  xem v i các lo i nguyên lý nào s  cho ra d ng sóng gì trong  các lo i d i đây:

ố ớ ệ ừ ơ ạ Đ i v i các lo i kích đi n t (kích c ):

ạ ộ ạ có các d ng nguyên lý ho t đ ng:

ạ ứ ấ

Nguy n Đình Trai

Lo i th  nh t: ễ

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ọ ệ ư

ố ư ồ ộ ẫ ạ ế có nguyên lý gi ng nh  hình đã minh h a cho nguyên lý kích đi n trình bày  ạ ầ

ề

ư ườ ằ ệ ượ ế ế  thì ng

ổ ấ ự ế c, nh ng trong th c t ấ ặ ẽ ấ ế ẫ

ề ấ ẹ ở ạ ấ ấ ấ

ệ ư ộ ộ ặ ố

ư ỉ ở ế ạ ấ ng có t n hao th p n u nh  ch

ổ ở ủ

ở ộ ượ ạ

ệ ề ế

t và hi u su t s  d ng  ớ ậ ử ụ ạ ấ ệ ấ

ạ ỉ ể ượ ạ ẩ ạ phía đ u bài này ­ nh ng có m t m ch t o ra m u sóng sin r i sau đó khuy ch đ i  chúng lên b ng các transistor công su t và bi n áp. V  nguyên lý thì cách này có  ụ   ể ự th  th c hi n đ i ta không ho c hi m khi áp d ng ở ệ b i chúng làm t n hao nhi u công su t cho cái hình sin đ p đ   y – d n đ n hi u  ấ ủ ộ ệ su t c a b  kích đi n là r t th p. Lý do hi u su t th p b i nguyên lý này ho t  ộ ấ ớ ủ đ ng gi ng nh  m t b  amply công su t l n mà đ c tính c a các transistor thông  ườ  hai tr ng thái: “đóng” (không cho dòng đi  th ở ả   qua) và “m ” (cho dòng đi qua hoàn toàn theo kh  năng c a transistor đó), còn  ể ặ ạ ạ ế ầ c ra d ng hình sin ho c d ng  tr ng thái m  m t ph n (bi n thiên đ  cho đ ấ ử ụ ệ ẽ ả khuy ch đ i âm thanh) thì transistor s  to  ra nhi u nhi ỡ ấ ấ ấ ệ ệ ộ đi n là th p. B n có ch p nh n s  d ng m t kích đi n v i hi u su t r t th p (c   ự ướ c d ng sóng sin c c chu n hay không? d i 50%) ch  đ  ra đ

ườ ạ ạ i th

ạ Tuy nhiên, nguyên lý ho t đ ng này l ặ ạ

ng áp d ng cho các lo i kích t o  ạ ặ ạ ộ ỏ ể ạ ủ

ạ ớ ợ ụ ạ i trong hình trên). Do  ra d ng sóng vuông ho c mô ph ng sóng sin (hai lo i còn l ự ạ ộ ặ ỏ s  ho t đ ng c a transistor đ  t o ra sóng vuông ho c mô ph ng sin là đóng ho c  ở m  hoàn toàn nên v i nguyên lý này cho các lo i kích 'không sin' là phù h p.

ậ ạ ộ

ặ ộ ể ế

ể ặ

ư ở ở ộ ơ ế ạ  cu n s   t d ng kích ho t đ ng theo nguyên lý này là  ướ ấ ớ ạ ụ c r t l n đ  có th  cho dòng đ n vài ch c Ampe ch y  ủ ữ ượ ố ớ ự ươ ộ ầ ng ho c âm c a  c n i v i c c d i n i v i các transistor ­ gi ng nh  hình trình bày nguyên lý

ầ ể Đ c đi m nh n bi ể ấ c p (cu n có dây kích th ầ qua) có 3 đ u dây ra: M t đ u là đi m gi a đ ố ạ ố ớ ầ ắ c quy, đ u còn l phía đ u bài này.

ứ ạ Lo i th  hai:

ạ ằ ầ

ệ ể ồ ử ụ ệ

ạ ế ườ ử ụ

ị ườ ấ ứ ạ ấ ở ươ ụ nhi u lo i kích thông d ng trên th  tr ệ ng hi u: ng th y

ệ ồ ạ ử ụ t o ra d ng sóng sin b ng cách s  d ng c u H đ  cho ra d ng sóng xoay  ắ ừ ể ắ ứ ề ở ứ  đ    m c đi n áp th p (m c đi n áp  c quy) r i s  d ng bi n áp s t t chi u  ế ệ ổ bi n đ i chúng thành m c đi n áp 220V AC s  d ng thông th ng. Nguyên lý này  ư ề ườ th ng nh  các th MAXQ, Apollo, Netcca, H  Đi n....

ặ ậ ạ ộ ầ

ế ạ ắ ừ ỉ ư ạ ặ ầ t d ng kích ho t đ ng theo nguyên lý này là các đ u vào   ch  có hai đ u dây (thay vì 3 nh  lo i sóng vuông ho c

ể Đ c đi m nh n bi ế ơ ấ ủ s  c p c a bi n áp s t t ỏ mô ph ng).

ố ớ ạ ệ ử: Đ i v i lo i kích đi n t

ượ ệ ề ệ ờ c th c hi n nh  vào vi c đi u ti

ệ ạ ầ ạ ở đã

ư ế ạ ạ ầ ề ở ệ ầ ầ ệ ầ t d ng sóng ự ế ạ t t i 4  ệ ừ ớ  ph n trên). So v i lo i kích đi n t ề  ph n đi n đ u ra nên dòng đi n c n đi u

ở  trên thì do đi u ti ễ vi c t o ra d ng sóng hình sin đ transistor đ u ra (c u H ­ nh  đã trình bày  ầ nói  Nguy n Đình Trai

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ả ụ ệ ậ

ề ỉ ấ ớ ấ t hao phí th p   ph n đi n áp th p (12,24...V) v i dòng vài ch c Ampe ­

ụ ấ ệ

ệ ử ụ ạ ầ ớ ệ ể ạ ế ấ ướ ệ

ơ ữ ạ ả ấ ộ i. M t s  th

ộ ố ươ ủ ệ

ặ ạ ấ ả ỏ ơ ỉ ch nh nh  h n (ví d  1000VA thì dòng ch  kho ng 5A), do v y nhi ệ ở ỉ ớ ơ h n so v i đi u ch nh  ở ế ợ ậ chính vì v y mà k t h p v i vi c s  d ng các bi n áp xung có hi u su t cao    ế ầ c nên các kích đi n lo i này có hi u su t cao, có th  đ t trên 80% đ n  t ng tr ỳ trên 85% ho c cao h n n a tu  thu c vào công su t và lo i t ng  ộ ố ạ hi u cho lo i kích này là: Thành Công, Hi­Lite và m t s  lo i UPS online c a các  hãng s n xu t khác.

ả ụ ệ ộ

ể ề ạ ế ỏ ng sóng sin hoàn toàn ph  thu c vào vi c đi u  c đi u khi n đ

ư ấ ượ ề c băm càng nh  (xem hình  ỉ ề

ệ ế ợ

ư

ộ

ặ ầ ử ụ ố ượ ủ ừ ợ ớ

t k  khác nhau đ  phù h p v i nhu c u s  d ng c a t ng đ i t ấ ượ ạ ể ầ ệ ấ ượ Trong c  hai lo i trên ch t l ể ượ ướ khi n các transistor, n u nh  các b ế ệ ữ ố t. Không nh ng th , vi c đi u ch nh đi n áp và  bên) thì sóng càng có ch t l ng t ầ ấ ạ ả ứ ả ỳ ạ d ng sóng tu  theo m c t i (thu n/kháng/dung/k t h p) cũng  i (công su t), lo i t ứ ạ ơ ả ỉ ớ ậ ấ r t ph c t p, chính do v y mà ch  v i các nguyên lý c  b n trên nh ng các hãng  ấ ả i có cách làm khác nhau (ho c ngay m t hãng cũng có cách  s n xu t khác nhau l ế ế thi ng) và cũng  có ch t l . ng đi n đ u ra khác nhau

Ả ưở ủ ạ ớ ế ị ụ ệ nh h ng c a d ng sóng không sin t i thi t b  tiêu th  đi n:

ủ ệ ệ ầ

ụ ể ả

ở ạ ệ i đi n dân d ng (t c hình sin) nên chúng có th  gây  nh h ả ế ị ử ụ ứ ộ ố ế ị ạ ở ớ ạ B i d ng sóng đi n đ u ra c a các kích đi n không hoàn toàn v i d ng sóng  ộ ố  ế ng đ n m t s ưở ng b i ưở i hoàn toàn không  nh h ệ t b  s  d ng đi n, m t s  thi t b  khác l

ủ ướ c a l thi ạ d ng này.

ạ ườ ự ạ ộ

D ng sóng xung vuông th ấ ả ạ

ơ ủ ạ ộ ư ớ ộ l nh, máy b m n

ẩ ư

ộ ệ ớ ạ ế ể ấ ơ

ướ ượ ơ ự ủ ẽ ể ng. Nguyên nhân có l

ứ ổ ộ ữ ế ẫ ộ

ệ ơ ộ ộ

ộ ề ứ ứ ự ạ ế ế ặ ẫ

ạ ệ ườ ệ ấ ộ ế ị t b   ng gây khó khăn cho s  ho t đ ng các thi ệ ệ ơ ệ ở ủ ế đi n có tính ch t c m kháng – ch  y u là các đ ng c  đi n (  trong qu t đi n,  ề ơ ế đi u hoà, t c…). N u nh  v i sóng sin chu n, các đ ng c   ạ ộ ộ ệ đi n ho t đ ng m t cách “m t mà” thì v i d ng sóng xung (nh  hình) các đ ng  ơ ườ ng làm hi u su t kém h n, phát ti ng kêu và có th  gây nóng h n bình  c  th ế ườ ệ ổ  do s  chuy n đ i m c đi n áp c a sóng vuông khi n  th ộ ầ ừ ườ ng gi a các cu n dây thay cũng thay đ i đ t ng t, d n đ n các roto (ph n  t  tr ổ ộ ủ ộ quay c a đ ng c ) làm vi c cũng có mô men thay đ i đ t ng t: tăng đ t ng t (khi  ộ ộ ừ tr ng thái t  0V đ n m c c c đ i) ho c hãm đ t ng t (v  m c 0V).  và d n đ n  hi u su t làm vi c kém và các cu n dây th ị ng b  nóng.

ấ ượ ơ ệ ể ặ ộ ể ng và các đ c đi m riêng các đ ng c  đi n mà có th

ỳ ưở ả có  nh h ộ Tu  thu c vào ch t l ng sau:

ơ ế ấ ượ ắ ắ

N u đ ng c  có ch t l ự ế ộ ặ ị ữ ệ ộ ộ

ễ

Nguy n Đình Trai

ặ ẽ ị ồ ị ộ ng không cao (đ nh v  cu n dây không ch c ch n, lõi   ứ ộ ắ   s t không ch t…), do s  bi n thiên đ t ng t gi a các m c đi n áp nên cu n dây và lõi thép không ch t s  b  rung, gây  n.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ớ ạ ạ ế ề

ợ ả ườ ằ ệ ể ề ờ

ư ớ ợ

ư ị ấ

ấ ụ

ệ ứ ệ ư ố ớ ườ ượ ằ ậ ụ ắ ấ ứ ư ậ i đ n m c đi n áp cao…c  nh  v y liên t c nên roto quay  ạ ệ t c c không đ u nh  đ i v i dòng đi n có d ng sin chu n (tuy nhiên  ở ự ng b i s  quay gi ẩ ả t c c đó x y ra r t c b ng m t th

ộ ố N u roto có quán tính không l n (đa s  các qu t bàn, qu t cây đ u n m trong  tr ng h p này) thì chính b n thân các roto quay không đ u (th i đi m đi n áp  xung cao thì roto có mô men l n – nh ng nó ch a k p quay theo phù h p thì mô men ố ộ ố ị ắ ở ế ể ờ đó b  ng t b i đ n th i đi m đi n áp xu ng th p, do quán tính th p nên t c đ   ồ ạ ế ả ạ i gi m đi, r i l quay l ề ậ ụ ộ m t cách gi ề đi u này không nhìn đ ề ầ nhi u l n trong m t giây).

ọ ạ ộ Đ i v i lo i đ ng c  có tr ng l

ấ ượ ở ộ ng quay gi ứ ố

ố ớ ệ ạ ố ộ ớ ng roto l n thì hi n t ẽ ả ế ộ

ề ấ ở

ố ộ ớ

ậ ằ ộ ộ ươ ứ ớ ự

ư ậ ế ự ả ườ ệ ệ ấ

ổ ủ ạ ấ ủ ợ ệ ằ ớ ố ộ ử ụ ạ ơ ậ ụ ệ ượ t c c  ờ ể ể ế ầ xu t hi n rõ nét trong th i đi m kh i đ ng và s  gi m d n đ n m c t i thi u khi  ử ụ ự ế ạ ầ đã đ t t c đ  quay. Th c t  khi s  d ng hai chi c qu t tr n khác nhau (m t cái 5  ủ ộ ủ  nhà tôi đã cho th y đi u này.  cánh c a Panasonic, m t cái 3 cánh c a Phong Lan)  ủ ả Tôi c m nh n r ng do qán tính l n nên t c đ  quay c a roto lúc này đã không tăng  ệ ả ố lên/gi m đi đ t ng t t ng  ng v i s  thay đ i c a đi n áp. Nh  v y trong đa s   ạ ạ ớ ử ụ ng h p khi s  d ng qu t v i kích đi n, b n nên h n ch  s  gi m hi u su t  tr làm vi c b ng cách s  d ng v i t c đ  cao nh t c a qu t.

(cid:0) Ả ưở ủ ạ ớ ế ị ụ ệ nh h ng c a d ng sóng không sin t i thi t b  tiêu th  đi n

ệ ủ ệ ầ

ể ệ

ớ ạ   ở ạ B i d ng sóng đi n đ u ra c a các kích đi n không hoàn toàn gi ng v i d ng ế ủ ướ ng đ n  ưở ố ưở i đi n dân d ng (t c hình sin) nên chúng có th  gây  nh h ả ế ị ứ ộ ố ế ị ử ụ ạ ụ ệ t b  s  d ng đi n, m t s  thi ả i hoàn toàn không  nh h t b  khác l ng

sóng c a l ộ ố m t s  thi ở ạ b i d ng này.

ạ ườ ự ạ ộ

D ng sóng xung vuông th ấ ả ạ

ơ ủ ạ ộ ư ớ ẩ ộ l nh, máy b m n

ộ ệ ề ệ ỏ

ướ ượ ệ ớ ạ ơ ế

ể ủ ự ệ ứ  do s  chuy n đ i m c đi n áp c a sóng

ế ừ ườ ổ ơ ữ

ể ủ ộ ơ ầ

ấ ơ ườ ẽ ng. Nguyên nhân có l ộ  tr ủ ộ ệ ổ ộ ổ ộ ặ ấ ượ ế ệ ẫ ỳ ng và các đ c

ộ ộ ể ộ ưở ể ả ộ ế ị t b   ng gây khó khăn cho s  ho t đ ng các thi ệ ơ ệ ở ủ ế đi n có tính ch t c m kháng – ch  y u là các đ ng c  đi n (  trong qu t đi n,  ơ ế đi u hoà, t c…). N u nh  v i sóng sin chu n, các đ ng c   ạ ộ đi n ho t đ ng m t cách “m t mà” thì v i d ng sóng xung (mô ph ng hình sin)  ộ ng làm hi u su t kém h n, phát ti ng kêu và có th  gây nóng  thì các đ ng c  th ườ ơ h n bình th ng gi a các cu n dây c a đ ng c  cũng thay cũng thay đ i đ t  vuông khi n t ệ ế ẫ ng t, d n đ n roto (ph n quay c a đ ng c ) làm vi c cũng có momen thay đ i đ t  ấ ng t và d n đ n hi u su t làm vi c kém. Tu  thu c vào ch t l ơ ệ đi m riêng các đ ng c  đi n mà có th  có  nh h ng sau:

ơ ế ấ ượ ắ ắ

ộ ặ ị ữ ệ ộ ộ ộ

ễ

Nguy n Đình Trai

ặ ẽ ị ồ ơ ị ộ ng không cao (đ nh v  cu n dây không ch c ch n, lõi N u đ ng c  có ch t l   ứ ự ế ắ s t không ch t…), do s  bi n thiên đ t ng t gi a các m c đi n áp nên cu n dây và   lõi thép không ch t s  b  rung, gây  n, phát nóng h n.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ớ ạ ạ ế ề

ợ ả ườ ằ ệ ề ể ờ

ư ớ ợ

ư ị ấ

ấ ụ

ệ ứ ệ ư ố ớ ườ ượ ằ ậ ụ ắ ấ ứ ư ậ i đ n m c đi n áp cao…c  nh  v y liên t c nên roto quay  ạ ệ t c c không đ u nh  đ i v i dòng đi n có d ng sin chu n (tuy nhiên  ở ự ng b i s  quay gi ẩ ả t c c đó x y ra r t c b ng m t th

ộ ố N u roto có quán tính không l n (đa s  các qu t bàn, qu t cây đ u n m trong  tr ng h p này) thì chính b n thân các roto quay không đ u (th i đi m đi n áp  xung cao thì roto có mô men l n – nh ng nó ch a k p quay theo phù h p thì mô men ố ộ ố ị ắ ở ế ể ờ đó b  ng t b i đ n th i đi m đi n áp xu ng th p, do quán tính th p nên t c đ   ồ ạ ế ả ạ i gi m đi, r i l quay l ề ậ ụ ộ m t cách gi ề đi u này không nhìn đ ề ầ nhi u l n trong m t giây).

ọ ạ ộ Đ i v i lo i đ ng c  có tr ng l

ấ ng quay gi ứ ố ượ ở ộ ể ậ ụ t c c  ể i thi u khi

ạ ớ ệ ượ ầ ế ử ụ ng h p khi s  d ng qu t v i kích

ớ ng roto l n thì hi n t ẽ ả ợ ệ ằ ơ ờ ư ậ ế ự ả ử ụ ệ ệ

ạ ạ ố ớ ệ xu t hi n rõ nét trong th i đi m kh i đ ng và s  gi m d n đ n m c t ố ườ ạ ố ộ đã đ t t c đ  quay. Nh  v y trong đa s  tr ớ ố ộ ấ ạ đi n, b n nên h n ch  s  gi m hi u su t làm vi c b ng cách s  d ng v i t c đ   ấ ủ cao nh t c a qu t.

ỏ ắ ắ ề ệ Còn đi u mà nhi u ng i có th c m c: Kích đi n có gây h ng cho các thi

ố ớ ế ị ệ ộ

ề ả ấ ượ ộ ng quá t

ệ ượ ấ ế ạ

ế ị ở i v i các thi ng t

ệ ở ế ộ ố ộ ớ ờ ế ượ t) n u đ

ớ

ố ớ ườ

ế ị ằ ệ ộ

ệ ủ ớ ấ ượ t b  có ch t l ưở ẽ  ch  đ  t c đ  l n thì s  không  nh h ử ạ ộ ố ườ ở ế  so v i khi s   i b i ti ng kêu khác l ệ ố ớ ạ ử ụ ng. N u b n s  d ng kích đi n xung vuông đ i v i các  ệ ủ t b  (b ng cách  t đ  làm vi c c a thi ử ụ ể ế ể ể ế ộ ạ ạ ỏ

ể ầ ạ ờ ế ườ t  ơ ị b  có tính c m kháng hay không? Theo tôi thì đ i v i các thi t b  đi n có đ ng c   ớ ệ ẽ ng rung, nóng bên trong các cu n dây và có   s  gây hi n t v i ch t l ậ ỏ ồ ẫ ấ ể th  gây om dây (làm m t tính ch t cách đi n c a l p v ) r i d n đ n ch m ch p  ế ừ ạ ớ  trung bình tr  lên (đ n  sau th i gian dài. Còn l ề ả ố c làm vi c  t ng nhi u – có  ị ự chăng là s  khó ch u đ i v i m t s  ng ệ ướ ụ i thông th d ng đi n l ơ ạ ế ị t b  có đ ng c , b n có th  ki m tra nhi thi ạ ẳ ờ s  vào v  qu t ch ng h n) n u không quá nóng thì b n có th  yên tâm s  d ng  vào các th i gian sau này mà không c n ki m tra l i.

ơ ệ

ử ụ ư ạ ộ ậ ậ ạ

ế ị ệ ế ị ư ế ị ệ ộ ự ế ượ Ngoài các thi t b  đi n có s  d ng đ ng c  đi n tr c ti p đ c nêu trên, các  ố ớ ạ ầ t v i các d ng sóng xung. Th t v y, các  t b  đi n còn l i h u nh  ho t đ ng t t b  nh  ti vi, máy tính, màn hình máy tính, bóng đèn compact, đèn tuýp có ch n

ệ ử ề ế ệ ộ

ệ ệ ủ ổ ể ạ ả

ề thi ấ thi ề ư ề ở ầ  đ u vào   đ u bi n đ i đi n xoay chi u 220V thành đi n m t chi u  l u đi n t ồ ủ ộ ố ạ ủ ạ m ch c a nó. B n có th  tham kh o m t s  m ch đi n c a ti vi hay c a ngu n  ể ấ máy tính đ  th y đi u này.

ạ ề ư ụ ệ ạ

ắ

ấ ư ứ ầ t đ  chuy n

ể ề

ạ ạ ư ộ ộ ướ ế ự , các lo i đèn compact ti

ễ

Nguy n Đình Trai

ệ t ki m đi n cũng có các ch n l u đi n t ử ụ ệ ậ ạ ở Cũng l u ý thêm v  đèn tuýp b i có hai lo i thông d ng hi n nay: Lo i đèn  ộ ớ ấ ư ấ ấ ạ có ch n l u dây qu n (mà đi kèm v i nó là t c te – hay “chu t”) và lo i dùng ch n  ơ ế ử ụ ệ ử ử ụ ệ ử ố ớ ư  thì c  ch  s  d ng  l u đi n t . Đ i v i lo i đèn tuýp s  d ng ch n l u đi n t ể ố ể ệ ủ đi n c a chúng cũng nh  ti vi và máy tính – t c là chúng dùng c u đi  ấ c khi dao đ ng thành t n s  cao đ  cung c p cho bóng  thành đi n m t chi u tr ấ ư ệ ử đèn (t   ạ ằ ở t v i kích đi n. Lo i đèn tuýp  n m ầ ố ệ ệ ươ ng t ố ớ  đui đèn), v y lo i đèn này cũng s  d ng t

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ố ấ ư ằ ớ ắ ườ

ậ i s  d ng ch n l u b ng các vòng dây cu n thông th ệ ng cùng v i t c te  ầ

ế ạ ậ ộ

ư ạ ử ụ ử ụ ấ ệ

ỉ ầ ấ ư ệ ử ệ

ả ử ụ ạ ạ ấ

ậ ấ ấ ạ ử ụ còn l ử ụ ớ ộ (chu t): b t đèn khá khó khăn khi s  d ng v i các kích đi n đ u ra là xung vuông.  ệ ả N u nh  b n s  d ng các b  kích đi n và c m th y b t đèn khó khăn thì b n nên  ộ ộ ấ ư ể ế ấ ư   ệ ử chuy n sang s  d ng m t b  ch n l u đi n t  (vi c này ch  c n thay th  ch n l u ơ ồ ỏ ủ ấ ạ  không  i m ch đi n theo s  đ  trên v  c a chúng, tuy ch n l u đi n t và đ u l ị ả ư ằ ề b n b ng lo i dây qu n, nh ng chúng đ m b o s  d ng đèn tuýp không b  sáng  ấ ư ị ư ạ nh p nháy và gây c n th  nh  lo i ch n l u dây qu n).

ƯƠ

Ể Ạ

Ộ Ề

CH

NG III:

B  ĐI U KHI N S C

ể ạ

ể ạ

ộ ề

ể ạ            B  đi u khi n s c năng

ặ ờ

ượ

ượ

ộ ề   B  đi u khi n s c 12V/20AH

ộ ề ng m t tr i 24V/20AH

l

B  đi u khi n s c năng  Solar          ặ ờ ng m t tr i 48V/30AH      l

ơ ở ế ệ ạ

ớ D a trên c  s  so sánh đi n áp c a IC khu ch đ i thu t toán đ i chi u v i  ỉ ố ậ ạ ự ộ ủ ướ ệ ạ ế ề  đ ng đi u ch nh ả i đây có kh  năng n p t

ễ

Nguy n Đình Trai

ự ư ượ ng đi n trong bình mà m ch d l u l ệ ượ l ạ ng đi n áp n p cho bình:

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ạ ộ ấ ơ ư ả Nguyên lý ho t đ ng r t đ n gi n nh  sau :

ờ ạ ệ

ệ ế ế ở ượ

ấ ế

ớ ệ ở ệ ở ế ở ệ c a bình   chân s  2 . Khi đi n áp c a bình ch a đ y đi n

ệ ử ụ  đây s  d ng điotzen 6V . Nh  điot này mà  ữ ố ị ệ ơ  c  đ nh dù bình đã v i đi n . c gi ự ế ủ ệ ố   s  3 l y đi n áp th c t ứ ầ ủ ở ứ ạ chân s  3 nh  h n đi n áp chân 2 đ u ra khu ch đ i thu t toán

ố ệ ố ầ ệ ượ ạ ở c n p ơ   ế  m c 0 , r le ầ  bình nh  c u điot. Khi bình đ y

ố ệ ậ ờ ầ ấ ệ

ở ơ ơ ệ ẽ ạ ớ

ở ề ắ ắ ế ầ ỉ

đi n áp này, n u không có điotzen 6v thì dùng

ư ể ạ i, IC

ượ c. ử ụ ầ ở ệ  đi n áp t m 13,7V s  d ng bi n tr  đi u ch nh  ơ ự ắ ở ệ  ng t  ầ c nh ng c n phân áp l ầ ẫ ượ ạ ở ị ướ ư ế ế  đây là Lm741 có th  thay th   c khi dùng.

ọ ủ ẽ ạ ạ ắ ớ ổ ng  c quy s  kéo dài tu i th  c a bình , v i lo i

ễ

Nguy n Đình Trai

ọ ợ Điotzen t o đi n áp tham chi u  đi n áp tham chi u vào chân 2 luôn đ ệ          Bi n tr  và các đi n tr  phân áp vào chân so sánh v i đi n áp tham chi u  ỏ ơ ở áp  ư ch a có đi n áp kích m  , dòng đi n đ ở ớ chân s  3 đi n áp l n h n đi n áp so sánh , lúc này chân 6 c p dòng kích m   transitor đóng đi n cho r le, khi đó s  cách ly bình v i dòng n p , đèn led báo sáng , ể khi đó ta có th  ng t bình ra đ           Chú ý: bình  c quy đ y  ệ đúng đi n áp sao cho r le t điotzen 3v v n đ ằ b ng các lo i khác nh  Lm358, 324... C n xác đ nh đúng chân tr ượ ỏ ơ Dòng n p nh  h n 1/10 dung l ạ ế bình 25A thì bi n áp ch n lo i 3A là h p lý.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ơ ậ ứ ẽ ỉ ượ ẽ ề  do đó s  đi u ch nh đ c dòng

ề ề ợ ừ ừ           R le s  không đóng ngay l p t c mà t  t ầ ạ n p h p lý ta không c n băn khoăn v  đi u này.

ƯƠ

Ắ

I­

NG IV:   BATTERY ( c­quy): ệ

ề ắ

CH  Giới thi u chung v   c quy:

ắ ữ ể ệ ạ ọ ượ ệ c­quy là lo i bình đi n hóa h c dùng đ  tích tr  năng l ng đi n và làm

ệ ấ ồ ế ị ữ ụ ệ ngu n đi n cung c p cho các thi t b  s  d ng đi n

ơ ả ủ ắ các tính năng c  b n c a  c­quy:

-S c đi n đ ng l n, ít thay đ i khi phóng đi n n p.

ứ ệ ệ ạ ộ ớ ổ

-S  t

ự ự ấ ệ  phóng đi n bé nh t.

-Năng l

ượ ạ ờ ượ ệ ng n p vào bao gi ơ  cũng bé h n năng l ắ ng đi n mà  c­quy phóng

ra.

ệ ở ủ ắ

ả ự ữ ở ủ ấ

ỏ ế ự ủ ắ ệ ị ố ệ ệ ầ ở

ễ

Nguy n Đình Trai

ườ ắ ệ ệ ở ệ ồ -Đi n tr  c a  c­quy nh . Nó bao g m đi n tr  c a các b n c c, đi n tr   ủ ả ự ị dung d ch đi n phân có xét đ n s  ngăn cách c a các t m ngăn gi a các b n c c.  ạ th ng  tr  s  đi n tr  trong c a  c­quy khi n p đi n đ y là 0,001 ôm ­0.0015 ôm  và  c­quy phóng đi n hoàn toàn là 0.02­0.025.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

II­

ấ ạ ủ ắ

C u t o c a  c­quy:

ậ ộ ồ ủ ế ủ ắ Các b  ph n ch  y u c a  c­quy axit g m:

2 đ

ằ ượ ng làm b ng Pb ộ ộ ớ c ghép song song v i nhau thành m t b

ự ươ -Các lá c c d ự ươ ng. chùm c c d

-Các lá c c âm làm b ng Pb đ

ự ằ ượ ộ ộ ớ c ghép song song v i nhau thành m t b

ự chùm c c âm.

ộ ự ươ ẽ ớ ể ặ

B  chùm c c âm và chùm c c d ồ ế ự ứ ộ ng đ t xen k  v i nhau theo ki u cái răng  ộ ự ự ượ c, sao cho c  m t lá c c(­) r i đ n m t lá c c(+). l

-Lá cách đ t gi a các lá c c âm và lá c c d

ự ươ ệ ượ ể ậ ng đ  tránh hi n t ng ch p

ữ ệ ự ự ấ ữ ạ ặ m ch gi a các đi n c c khác d u.

-V  bình th ạ

ỏ ằ ứ ườ ộ

ượ c làm b ng cao su c ng đúc thành hình h p, ch u đ ướ ạ ị ượ

ụ ự ọ

ạ ộ ạ ượ ữ

ứ ệ ị

ầ ự ỏ ổ ắ ị ể ậ ồ ị ượ c  ng đ ể ế ạ c axit. D i đáy bình có các đ  cao đ   khí nóng l nh, va ch m m nh và ch u đ ế ướ ố ủ ấ ắ i rãnh đ   d t các lá c c lên, khi mùn c a ch t ho t đ ng r ng xu ng thì đ ng d ệ ự ắ ệ ượ ậ ư ậ ng ch p m ch gi a các đi n c c do mùn gây ra, n p  c hi n t nh  v y tránh đ ỗ ể ổ ỏ ằ ậ ắ đ y  c­quy cũng làm b ng v  cao su c ng, n p có các l  đ  đ  dung d ch đi n  phân và đ u c c lu n qua. Nút đ y đ  dung d ch kh i đ  ra.

ớ ự ủ ắ ầ ự -C u n i b ng chì đ  n i ti p các đ u c c âm c a ngăn  c­quy này v i c c

ễ

Nguy n Đình Trai

ể ố ế ế ế ấ ủ ươ ố ằ ắ ng c a ngăn  c­quy k  ti p. d

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ễ

Nguy n Đình Trai

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ạ ộ

ủ ắ

ạ

III­ Phân lo i và nguyên lý ho t đ ng c a  c quy:

ọ ắ ẽ ề ể ể ạ c quy có th  có nhi u cách g i nh :  c quy

ắ ắ ư ắ ả thì có l ở ắ

ắ ự ể ắ

ạ ạ ắ ắ ủ ầ ư ư ậ c,  c quy axít,  c quy axít ki u h ,  c quy kín khí,  c quy không c n b o  ề ng,  c quy khô,  c quy GEL,  c quy ki m...Th c ra thì cách nói nh  trên là các  ơ ả

ể ọ ọ ằ

ề ệ ạ ừ ng phân bi

ụ ạ ắ ệ ư ậ ắ ự ế ườ  th ệ ử ụ ằ ắ

ề ắ ằ i  t thành hai lo i  c  t là  c quy a ắ t là  c

ọ ắ ặ ư ậ ề ẻ

ệ ư ắ ệ ặ ắ ề ắ ạ ặ ắ

ng hi n nay là  c quy a xít. ượ ạ

ắ ị ọ ể ạ ắ

ầ ắ ộ

ắ ạ ộ ắ ể ề ắ ạ

ủ ừ ạ ặ ệ ượ t đ

ễ

Nguy n Đình Trai

ể ế ượ ạ ộ ủ ắ ướ ể ạ ế         N u đi m qua các lo i  ướ ắ n ưỡ d cách g i khác nhau c a vài lo i  c quy c  b n mà thôi, các lo i nh  v y chính là  ạ ế cách g i có th  bao hàm vào nhau mà n u nghe qua b n đ ng hoang mang r ng t ạ ắ sao có nhi u lo i  c quy nh  v y. Trên th c t ọ ắ quy thông d ng hi n nay là  c quy s  d ng đi n môi b ng a xít (g i t ử ụ xít ho c  c quy Chì­Axít) và  c quy s  d ng đi n môi b ng ki m (g i t quy ki m). Tuy có hai lo i chính nh  v y nh ng  c quy ki m có v  ít g p nên đa  ị ườ ạ ố s  các  c quy mà b n g p trên th  tr ạ ắ         Trong cùng lo i  c quy axít cũng đ c phân chia thành hai lo i chính:  c quy  ườ ở ể ng và  c quy axít ki u kín khí. Hai lo i này đang b  g i  axít ki u h  thông th ệ ướ ụ c và  c quy khô (đúng ra thì  c quy đi n  nh m m t cách thông d ng là:  c quy n ủ ắ ớ ọ môi d ng keo m i g i là  c quy khô). Khi đã hi u v  nguyên lý ho t đ ng c a  c  ạ ễ quy axít thì b n d  dàng phân bi c chúng và các đ c tính riêng c a t ng lo i  ắ c quy này.         Đ  bi c nguyên lý ho t đ ng c a  c quy, b n có th  xem hình d i đây: t đ

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ả ự ắ ỏ                       Hình: Mô ph ng b n c c  c quy a­xít

ệ ẽ ạ ự ả

ằ ộ ắ ầ ả ự ữ ề ả ự ủ Trong hình này v  đ i di n hai b n c c c a m t  c quy, trong đó c c c  hai  2). Đi n đ y gi a các b n c c là dung

2O) là chi m ph n l n th  tích.

ư ậ ứ ấ ị t nhiên là dung d ch loãng nh  v y thì ch a

Ở ạ ở ạ ọ c n p đ y, các b n c c  c quy

ả ự ắ ự ệ

c làm b ng Chì (Pb) và oxít Chì (PbO 2SO4) loãng, và t ầ ớ ể ầ ng là PbO ạ ọ ủ ể ệ

ễ

Nguy n Đình Trai

ự ị ư ắ ọ ướ ạ ạ ự ượ c c đ ị d ch axít sulfuric (H ế ướ N c (H ượ ạ  tr ng thái hóa h c nêu trên   tr ng thái đ          ự ươ ứ ư 2, c c âm là Pb), trong các quá trình phóng đi n  (nh  hình, t c là c c d ề ạ và n p đi n cho  c quy, tr ng thái hóa h c c a các c c b  thay đ i. Có th  xem v   tr ng thái hóa h c trong các quá trình phóng ­ n p nh  hình d ổ i đây

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ự ắ ế ộ ế ị t b  tiêu

Quá trình phóng đi n di n ra n u nh  gi a hai c c  c quy có m t thi ọ ụ ệ ả

2SO4 = PbSO4 + H2

ạ ự ươ ư ữ ệ th  đi n, khi này x y ra ph n  ng hóa h c sau:         T i c c d ng: 2PbO ễ ả ứ 2 + 2H2SO4 = 2PbSO4 + 2H2O + O2

ễ

Nguy n Đình Trai

ạ ự ả ứ ộ ạ T i c c âm: Pb + H        Ph n  ng chung g p l i trong toàn bình là:

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

Pb+PbO2+2 H2SO4 = 2PbSO4 + 2H2O

2

ế ở ự c c âm hoàn ở ự ươ  c c d ng và Pb

4.

ể

ụ ệ

ủ ả ứ ạ ả ứ ạ ả ứ ẽ ớ i so v i chi u ph n  ng trên, ph n  ng chung g p l ắ ượ ạ c l

ệ        Quá trình phóng đi n k t thúc khi mà PbO toàn chuy n thành PbSO ắ   ệ        Quá trình n p đi n cho  c quy, do tác d ng c a dòng đi n n p mà bên trong  c ộ ạ   ề i quy s  có ph n  ng ng trong toàn bình s  là:ẽ                       2PbSO4 + 2H2O = Pb+PbO2+2 H2SO4.

ầ ắ ạ ự ươ ở ạ ạ ồ   ng g m: i tr ng thái ban đ u: C c d

ố ự ủ ắ

ỗ

ư ậ trên, các c c c a  c  ắ ả ệ

ạ ị ố ấ ơ ư ở , các b n c c  c quy không gi ng nh   ượ ớ ề ắ ng bình  c quy l n) và m i bình  c  ổ ề ấ ự ể ạ ề i bao g m nhi u ngăn nh  v y. Nhi u t m c c đ  t o ra t ng di n tích b n  ị ề ờ ạ ả ứ ồ ả i nhi u v  trí  c nhi u h n, giúp cho quá trình ph n  ng x y ra đ ng th i t ấ ừ ắ t nhiên là    c quy đ t tr  s  cao h n ­ và t

ượ

ệ ự ạ ắ ng  c quy cũng tăng lên. ế ớ ế ấ ườ ữ

ự ằ

ự ế ố ả ự ằ

ả ứ  cách nhau quá xa, do đó ph n  ng hóa h c s  không thu n l ắ ẽ ậ ợ Ở ữ i).  ư ệ ẫ ề ấ

ấ ớ ấ ệ ể ả

ễ

Nguy n Đình Trai

ậ ể ế ế          K t thúc quá trình n p thì  c quy tr  l ự PbO2, c c âm là Pb. ả ự ắ ự ế          Trong th c t ể ạ ơ ố ượ ng nhi u h n (đ  t o ra dung l quy có s  l ồ ạ quy l ơ ề ự ượ c c đ và do đó dòng đi n c c đ i xu t ra t dung l ự ủ ắ ấ ố          Do k t c u x p l p nhau gi a các t m c c c a  c quy nên thông th ng s   ở ẽ ậ ụ ự ươ ặ ệ ủ ng và c c âm không b ng nhau b i s  t n d ng s  làm vi c c a hai m t  c c d ộ ả ự ặ ấ ở m t b n c c (n u s  b n c c b ng nhau thì các t m   bên rìa s  có hai m t trái  ọ ẽ ề ở  gi a các chi u  ắ ả ự ủ ắ b n c c c a  c quy đ u có t m ch n, các t m ch n này không d n đi n nh ng có  ả ứ ộ ẩ đ  th m th u l n đ  thu n ti n cho quá trình ph n  ng x y ra khi các cation và  ệ ự anion xuyên qua chúng đ  đ n các đi n c c.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ả ự ủ ắ ượ ắ Hình: Các b n c c c a  c quy đ c g n song song nhau

ứ ệ ả

ự ủ ắ ứ ỉ M i m t ngăn c c c a  c quy a­xít ch  cho m c đi n áp kho ng 2 đ n 2,2 V  ả c các m c 6, 12 V thì  c quy ph i ghép nhi u ngăn nh  v i nhau,

ề ắ ụ ể ắ

ể ấ ạ ủ ắ ể ấ ượ ướ ể ắ ế ỏ ớ ạ ượ ố c b   c các ngăn  c quy đ i đây đ  th y đ

ễ

Nguy n Đình Trai

ỗ ộ ắ ể ạ ượ do đó đ  đ t đ ví d  ghép 3 ngăn đ  thành  c quy 6V, ghép 6 ngăn đ  thành  c quy 12V. B n có  th  xem hình c u t o c a  c quy d ư ế trí nh  th  nào

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ủ ắ ệ ượ Đi n áp c a  c quy (theo dung l ng)

ặ ủ ụ ư ắ ộ ố ẵ ủ

ứ ư ậ ư ệ ứ

ng l n h n so v i đ nh m c  ệ ủ ơ ớ

i 13V ho c h n. Có  ỗ ặ ơ ủ m c đ  đi n áp trên m i ngăn bình c a

ế ệ ỗ

ẻ ứ ấ ố ữ ủ ắ ủ ứ ệ ể

ệ

ng c a  c quy a­xít, ng ộ ườ ứ ộ ệ ủ ắ ụ ượ i ta có các thí nghi m đo  ng  c quy ph  thu c vào m c đ  đi n áp (lúc không phát

ễ

Nguy n Đình Trai

ắ ệ          M c dù đi n áp c a các  c quy là m t s  ch n c a 2, ví d  nh   c quy 2V,  ắ ườ ệ ự ế ng c a các  c quy không  6V, 12V, 24V...nh ng trên th c t  thì đi n áp thông th ớ ị ớ ườ ắ ấ nh  v y. M c đi n áp mà các  c quy cung c p th ủ ứ ẽ ụ ư ắ ấ c a chúng, ví d  nh   c quy 12V s  cung c p m c đi n áp t ừ ứ ộ ệ ấ ề đi u có v  vô lý này cũng xu t phát t ắ chúng: M c đi n áp m i ngăn bình  c quy a­xít là 2,1 đ n 2,2 V (±0,05V). Do tính  ch t c  h u c a  c quy axit mà các ngăn c a chúng không th  có m c đi n áp cao  h n.ơ ượ ể          Cũng đ  đánh giá dung l ắ ấ ạ đ c và cho th y dung l ư dòng) nh  hình sau:

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ố ư ả ễ ở ạ ư ắ ướ ả

d ng b ng thì thông s  nh  b ng d ố ở ụ ế ộ ể ạ ệ ớ N u bi u di n  quy thu c lo i 24V thì nhân thông s ế i đây. N u nh   c  ộ  m c đi n áp m t ngăn v i 12.

ệ ệ Dung l ngượ ắ Đi n áp  c quy 12V ộ   Đi n áp m t ngăn

100% 12.7 2.12

ễ

Nguy n Đình Trai

90% 12.5 2.08

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

80% 12.42 2.07

70% 12.32 2.05

60% 12.20 2.03

50% 12.06 2.01

40% 11.9 1.98

30% 11.75 1.96

ễ

Nguy n Đình Trai

20% 11.58 1.93

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

10% 11.31 1.89

0 10.5 1.75

ư ng h p  c quy không mang t L u ý r ng b ng trên đúng trong tr

ệ ả ư ợ ắ ạ ượ

ể ấ ể

ườ ệ ạ ộ ư ượ ng nào đó thì không th  l y giá tr  đó đ  đánh giá l u l ắ ở ề

ượ ườ ứ ệ ợ ng h p không phát dòng n a thì m c đi n áp đo đ t xu ng, trong tr

ữ ạ ủ ắ ượ ề ả i, đi u đó  ắ c đi n áp các  c quy  ắ ị ng bình  c  ệ i (là bao nhiêu %). Đi u này b i vì khi phát dòng thì các  c quy có đi n  ớ c m i  i c a  c quy. Khi đang phát dòng thì ng còn l

ạ ả ắ ố ằ ế có nghĩa là n u nh  kích đi n đang ho t đ ng và b n đo đ ộ ố ượ là m t s  l ạ quy còn l ố ụ áp t ả ph n ánh đúng tr ng thái dung l ệ đi n áp  c quy gi m xu ng

ắ ả ượ ệ ng  c quy s  c n ki

ệ ẽ ạ ượ m c đi n áp 10,5V,  ẽ ầ c m c đ  đi n áp đ u vào) s

Cũng theo b ng trên thì dung l ệ ử ứ ạ ạ ộ ể ừ ệ ở ứ t  ứ ộ ệ ự ử ụ ắ

ư ử ụ ở ế ề ắ

ạ ệ ừ ắ   c quy  ẫ ệ ạ

ị ư ỏ ỉ ộ ộ ắ ộ ắ

ẽ ư ỏ ộ ắ ộ ố m t s  kích đi n lo i "đi n t " (t c là theo dõi đ ệ ằ ố ấ l y m c 10,7V đ  ng ng ho t đ ng nh m tránh cho s  s  d ng  c quy c n k t  ở ợ ạ   (gây h i cho  c quy). Đi u đó là h p lý b i n u nh  s  d ng đi n t ế ư ẽ ả ự ủ ắ ạ tr ng thái c n ki t thì các b n c c c a  c quy s  nhanh b  h  h ng, d n đ n h   ư ỏ h ng chung cho toàn b   c quy (trong m t  c quy 12V, ch  m t trong 6 ngăn h   ỏ h ng thì toàn b   c quy đó s  h  h ng).

ắ ụ ế ạ ở ứ ố ượ ơ ng ch  t o m c đi n áp 12V, s  l

ặ Các  c quy thông d ng th ắ ệ ệ

ả ườ ộ ố ấ ạ ế ế ệ

ườ ủ ệ ấ ộ

ư ở ơ ấ ạ ư ậ

ỏ ệ ứ

ế ắ ấ ạ ớ ượ ố ế ả ng và cùng lô s n xu t) l

ấ ả ế ấ ng ít h n  ở ắ là các  c quy 6V dùng cho m t s  qu t ho c đèn tích đi n. Các  c quy 24V tr  lên  ế ng vi c tìm ki m thay th  cho các  không ph i là không có nh ng r t hi m và th ệ ử ụ   ắ c quy này r t khó khăn (  n i làm vi c cũ c a mình có m t xe ch y đi n s  d ng ệ ủ ắ ắ c quy 24V, khi nó h ng thì r t khó mua  c quy này). V y n u nh  kích đi n c a  ấ ố ạ ạ ử ụ t nh t  b n s  d ng m c đi n áp 24V thì b n nên dùng n i ti p các  c quy 12V (t ứ ả là có cùng hãng s n xu t, cùng dung l i v i nhau ch   ế không nên nh t thi ạ ắ t ph i tìm ki m đúng lo i  c quy 24V cho chúng.

ượ ắ ả ưở ế ộ ở Dung l ng  c quy và  nh h ng b i ch  đ  phóng

ố ơ ả ố ư ả Dung l

ễ

Nguy n Đình Trai

ng là thông s  c  b n, tham s  này cho bi ượ ủ ượ ủ ắ ệ ơ ố ị đi n năng c a  c quy. Đ n v  tính c a thông s  này đ ế ượ ữ c kh  năng l u tr   t đ ụ c tính thông d ng theo Ah

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ộ ố ắ ỏ ơ ờ ườ ứ ng là các pin) thì tính theo m c mAh

(Ampe gi ), m t s   c quy nh  h n (và th (mili­ampe gi ).ờ

ộ ượ ề ắ ố M t cách đ n gi n đ  d  hình dung v  tham s  dung l

ả ằ

ể ễ ệ ụ ư ắ ư ờ ệ ể ộ

ơ ố ằ ằ ộ ặ ờ ờ ng  c quy nh  sau:  Ah là tham s  b ng s  dòng đi n phát ra (tính b ng Ampe) trong kho ng th i gian  nào đó (tính b ng gi ). Ví d  nh   c quy 10 Ah thì có th  phát m t dòng đi n 10A  trong vòng m t gi ả ố ờ , ho c 5A trong 2 gi , ... hay 1A trong 10.

ượ ườ ắ ng  c quy l

ạ ị ớ

ỏ

ệ ủ ắ ượ ườ ụ ộ ng đ   ạ i  ở ứ  m c  ượ c

ố ệ ư ầ ượ ướ ể ệ ư ả ỳ ư ổ  thì dung l i b  thay đ i tu  theo c ắ ượ ệ ệ ng  c quy còn l dòng đi n phóng ra. N u dòng đi n phóng càng l n thì dung l ỏ ượ ả ượ ạ ng đ càng nh  và ng c l c b o toàn  ộ ụ ề cao. Ví d  v  dung l ng đ  dòng phóng đ th  hi n nh  b ng d ự ế Nh ng trên th c t ế i, dòng đi n phóng nh  thì dung l ộ ng c a  c quy ph  thu c vào c i đây (s  li u s u t m)

Accu 100Ah Accu 26Ah

ờ Th i gian (phút)

ượ ượ Dòng phát (A) Dung l ng (Ah) Dòng phát (A) Dung l ng (Ah)

90 57 85 13 19

60 74 74 19 19

ễ

Nguy n Đình Trai

50 86 71 21 18

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

45 93 70 23 17

40 102 68 25 17

30 129 64 31 15

20 174 58 40 13

15 213 53 49 12

10 275 45 63 10

ả ế ắ ỉ

ư ươ ứ ớ ệ ượ ố ỉ ệ Theo b ng trên thì n u nh  phóng đi n v i dòng 57A,  c quy 100Ah ch  còn  ượ c 90 phút. Vì đa s  các kích ng  ng ch  phóng đi n đ

ng là 85Ah và t ượ ử ụ ấ ừ ạ ế c s  d ng thu c lo i công su t t 800VA đ n 1000VA nên dòng tiêu

ỉ ớ ộ ứ ườ ế i dùng nên chú ý đ n thông

dung l ệ đi n đang đ ụ ự ạ ẽ ấ th  c c đ i s  x p x  v i m c 57A nêu trên nên ng ố s  này.

ậ ủ ắ ả ệ V y thì phóng dòng đi n càng l n thì dung l

ớ ư ố ệ ượ ố ủ ắ ấ ố ng c a  c quy càng gi m đi.  ả ng  c quy đúng nh  s  li u công b  c a các hãng s n xu t thì có

ượ Mu n dung l ễ Nguy n Đình Trai

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ớ ể ự ỉ

ầ ố ử ụ ế ớ t ki m (s  d ng v i nhu c u t

ề ủ ỏ ệ ượ ộ ả ẽ c đi u này thông   ph i phóng v i m t dòng đ  nh  mà ch  có th  th c hi n đ l ả ặ ể ệ ệ ệ ử ụ qua vi c s  d ng đi n ti i thi u) ho c ph i trang  ề ắ ị ộ ệ ố b  m t h  th ng nhi u  c quy.

ở ề ữ

Có đi u gì vô lý  ạ ị ấ ả ắ ị ắ ng tích tr  trong  c quy b  m t đi ­ và  ng? Ch c ch n là không ph i, năng

ắ ắ ẽ ẫ ư ể

ượ  đây chăng? Năng l ậ ả ượ ề đi u đó vi ph m đ nh lu t b o toàn năng l ằ ấ ượ ng không tiêu hao đi m t, nó s  v n n m trong  c quy nh ng không th  phóng  l ượ c ra mà thôi. đ

ạ ạ

ự

ệ ẽ ộ ễ ế

2

ớ

ự ươ ế c l n l ớ 4 đè lên l p PbO ế ị ấ ớ

ự

ộ ờ

ự ế ị ả ủ ả ự ượ ề ế ẫ ể ắ ấ ằ Nhìn l i hình phía trên ta th y r ng khi  c quy trong tr ng thái còn có th   ệ phóng đi n thì c c d ng là PbO 2 còn c c âm là Pb quá trình phóng đi n s  làm  ề ả ừ ừ ệ cho c  hai đ u bi n thành PbSO  t 4. N u quá trình phóng đi n di n ra m t cách t   ể ự ượ ầ ượ ứ ị thì các c c đ 4 mà chúng không b  đè lên nhau (t c  t chuy n thành PbSO ở ự ươ ượ ở ự ặ  c c âm), do đó dung l là l p PbSO ng ho c Pb   c c d ng  ả ứ ắ ả ệ ớ ệ c quy không b  m t đi. N u phóng đi n v i dòng đi n l n thì ph n  ng x y ra  ề ế ặ ớ ạ 2 ho c Pb khi n  4 sinh ra nhi u và bám vào các c c đè lên các l p PbO m nh, PbSO ị ằ ượ ữ ắ c n a (do đã b  n m  cho sau m t th i gian ng n thì chúng không còn ph n  ng đ  b  gi m đi. phía trong c a b n c c), đi u đó d n đ n dung l ả ứ ng bình th c t

ủ ắ ố Các tham s  khác c a  c quy

ộ ng ở ộ Dòng kh i đ ng ngu i

ệ ộ

ng ch  đ

ủ ộ ướ ướ ệ ộ ở ộ ứ ẳ i các n

ệ ả

ộ  CCA (Cold Cranking Amps) Là m t tham s  th ố ườ ở ộ ủ ế c quan tâm khi dùng  c quy cho các ô tô mà ch  y u là dùng cho kh i đ ng.  ệ ộ ạ ượ ể c trong tr ng thái nhi ườ ỉ ượ ố ở ộ ả ứ ở ệ ộ ườ ệ ớ ắ ượ đ t đ  0  Dòng kh i đ ng ngu i là dòng đi n có th  phát ra đ ộ ộ   c quan đ  F (t c b ng ­ 17,7 đ  C) trong vòng 30 giây. Tham s  này th ệ ộ ấ ạ c có nhi i 0 đ  C), khi đó vi c kh i đ ng c a đ ng  t đ  th p (d tâm t ộ ớ ầ ọ ả   ả ơ ặ c  g p khó khăn vì đ  nh t d u không đ m b o và vi c các ph n  ng hóa h c x y ệ ộ ấ ề ra trong đi u ki n nhi t đ  th p th ơ ng khó khăn h n so v i khi t đ  cao. nhi

ự ư ở

nh  dòng kh i  ộ ượ ạ ộ

HCA (Hot Cranking Amps) T ệ ộ ứ ớ ươ ng t ả t đ  80 đ  F (t c kho ng 26,7 đ  C).  ở ộ c tính t ọ i nhi ơ ộ

ộ ng ít quan tr ng h n so v i thông s  kh i đ ng ngu i (và thông  ượ ắ ở ộ Dòng kh i đ ng nóng ư ộ đ ng ngu i, nh ng nó đ ườ ố Tham s  này th ố s  này cũng ít khi đ ố ủ c ghi vào nhãn c a các  c quy).

ờ Dung l

ế ộ ố ng RC  nhi

ố ể ệ ạ ắ ể ệ ự ạ ộ

ườ ầ ượ ệ    (Reserve Capacity) Là tham s  th  hi n th i gian phóng đi n ứ ệ ở ướ i m c  t đ  25 đ  C cho đ n khi đi n áp  c quy h  xu ng d ụ ủ ắ c. Thông s  này khá tr c quan, th  hi n s  ho t đ ng liên t c c a  c  ườ i dùng ng (đa ph n ng

ch  đ  bình th ườ ệ ớ ở ứ ớ v i dòng 25A  ượ ử ụ s  d ng đ ở ế ộ quy  kích đi n th ệ ộ ự ố ầ ử ụ ườ ng v i nhu c u s  d ng thông th ng phát dòng m c này).

ấ ả ộ ắ ề ố Trên đây là các thông s  c a m t  c quy. T t c  các  c quy đ u ghi thông s

ượ ố ắ ọ

ễ

Nguy n Đình Trai

i hai thông s  khá quan tr ng sau nó là CCA và  ố ượ ườ ơ ố ủ ạ ng, còn l ủ ề ệ v  đi n áp và dung l RC thì ít đ c ghi trên nhãn c a chúng h n. Cá nhân tôi thì th ệ ả ng thi n c m đ i

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ầ ở ư ộ ự ố ư ậ c ghi rõ ràng các thông s  nh  v y b i nó g n nh  m t s

ả ạ ắ ớ v i các lo i  c quy đ ề ấ ượ ả đ m b o v  ch t l ượ ố ng đã công b .

ạ ắ ụ So sánh hai lo i  c quy thông d ng

ệ ạ ắ ị ườ ở

ụ ng hi n có hai lo i  c quy thông d ng là:  c quy axít ki u h  và  c  ả ưỡ ể ị ọ ắ ạ ễ ể ắ ắ ng (lo i này hay b  g i là ‘ c

ế ế t k  theo ki u kín khí – mi n b o d ư ở ắ ừ ự ắ

ộ ạ ắ ự ữ ệ ị

ể ệ ả Th  tr quy axít thi quy khô’ nh ng th c ra thì dùng t  này là không đúng l m b i  c quy khô m t cách ạ ắ chính xác là lo i  c quy không dùng đi n d ch). S  khác nhau gi a hai lo i  c quy  này th  hi n trong b ng sau:

Ắ ạ Tiêu chí c quy axít lo i kín khí.

Ắ th c quy axít thông ạ ở ườ ng (lo i h )

ớ ở

ơ ạ ắ   ẻ ơ Giá thành R  h n so v i lo i  c ế ạ   quy kín khí b i ch  t o ả ơ đ n gi n h n. ườ   ng, c ngoài (Ví   ố    Hàn Qu c,

ớ ắ ắ ơ Đ t h n so v i  c quy thông th ậ ướ ề ả nhi u hãng ph i nh p n ậ ừ ụ ạ d  lo i ATLAS nh p t ậ ẩ Thunder do GS nh p kh u).

ườ   ng ở  ng tệ ở Không có nút  ắ ghi rõ  c quy không c n b o d ặ ầ ệ các ngăn bình, th ả ưỡ ỏ v  bình ho c tài li u kèm theo. Cách   phân bi hai lo iạ

ẽ ở    các ngăn Có các nút  ể ổ bình (dùng đ  b  sung   ướ ấ c c t sau quá trình n   ế ắ ử ụ   s  d ng), n u  c quy 12V thì s  có 6 nút này.

ươ ươ ươ ươ T ng đ ng nhau T ng đ

ườ Tr ngạ   thái phóng   đi nệ ả

ư ng nhau, nh ng sau khi   ắ ệ ớ   phát dòng đi n l n thì  c quy kín khí ơ   ệ ng ph c h i đi n áp nhanh h n, th ưở   tuy nhiên đi u này không  nh h ng ệ ụ ồ ề ạ ộ ủ ế đ n ho t đ ng c a kích đi n.

ạ ể ­ Khi n p  c quy không phát sinh khí ra

ạ ắ ườ môi tr ng bên ngoài nên không có

mùi.

ể ệ ớ

ấ ị ố tr  s  dung l

ạ ­ Dòng đi n n p có th  lên t ượ ể ạ ớ Tr ngạ   thái khi   ệ   ạ n p đi n và dòng   ạ   n p cho phép ầ   i 0,25 l n ụ ạ   ắ ng  c quy (ví d  lo i ấ ớ 100 Ah có th  n p v i dòng l n nh t là   25A)

ễ

Nguy n Đình Trai

ạ ­ Khi n p có th  phát ra ặ   khí cháy ho c khí có mùi khói ch u.ị ạ ớ   ệ ­ Dòng đi n n p l n ằ ỉ   nh t ch  nên b ng 0,1 ắ   ượ ị ố ầ ng  c l n tr  s  dung l ụ ạ quy (Ví d  lo i 100Ah   ớ ỉ ch  nên n p v i dòng cao

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ấ nh t là 10A)

ị ệ ị ả ổ

ả ạ ệ ử ụ ỳ ệ ị ấ     c quy th p ả ổ Ch  đế ộ   b oả   ngưỡ d ờ ỳ ạ

ỳ ị ử ụ ơ

ườ ­ Không ph i b  sung đi n d ch trong quá trình s  d ng.   ­ Ph i n p đi n đ nh k  trong th i gian ị ư không s  d ng, nh ng chu k  n p đ nh   ớ ỳ   k  dài h n so v i lo i  c quy axít thông th ạ ắ ng.

ả ị

ụ ệ ứ ế ­ N u m c đi n d ch ở ắ ừ t ng ngăn  ị ơ h n quy đ nh thì ph i b sung. ệ   ả ạ ­ Đ nh k  ph i n p đi n ắ ổ   b  sung cho  c quy. Chu ỳ ỳ ạ k  n p đ nh k  kho ng 3   ầ ố   ế tháng/l n n u không n i ế ị ớ t b  tiêu th  đi n. v i thi

ổ ơ ườ ọ Th Tu i thổ ọ

ạ ắ ổ ạ ở ọ ấ Tu i th  th p h n so   ớ v i lo i  c quy kín khí. ơ ớ ắ   ng có tu i th  cao h n so v i  c ườ quy lo i h  thông th ng.

ắ So b ng trên thì b n th y r ng  c quy kín khí s  có nhi u  u vi

ệ ơ ọ ỉ ả c quy axít thông th

ườ ế ử ụ ấ ằ ế ạ ắ ạ ớ ẽ t h n so v i  ạ ắ   ng, n u tình hình tài ch nh cho phép thì b n nên ch n lo i  c ườ ề ư ạ ầ ư ế ề

ệ ư ử ậ

ặ ầ ắ ỉ ặ ạ ở

ễ ướ ể ạ ạ ự ệ ễ ổ ơ ổ ấ c đ  t o ra hai ch t khí d  cháy n

ắ ng thì c n l u ý đ n đi u  quy kín khí. N u s  d ng lo i  c quy axít thông th ạ ạ ch nh dòng n p và đ c bi t l u ý không gây phát sinh tia l a (do ch m ch p dây  ố ho c hút thu c) g n  c quy khi n p b i chúng d  gây cháy n  h n lo i kín khí  ể ả ạ (quá trình n p có th  x y ra s  đi n phân n là Hiđrô và ôxy).

ạ Ngoài hai lo i thông d ng trên thì th  tr

ộ ị ườ ả ự ằ

ư ự ự ượ ạ ắ ệ d ng keo s t (gel).  u đi m c a lo i  c quy này là chúng

ị ỡ ể ạ ạ

Ư ể ả ế ộ ạ ể ặ ở ị

ạ ớ ẫ ữ ở ạ c tr   ệ ị ượ  các v  trí đ t khác nhau. Nh ỉ ượ ạ ạ c quá n p (khi n p lo i này ch  đ ị   ắ c đi m là ch  đ  n p kh t khe và không ch u ỏ ơ ng), c n p v i dòng nh  h n 1/20 dung l

ạ ạ ẽ ả ọ ủ ạ ắ ườ ổ ượ ấ ng xuyên quá n p lo i  c quy này thì tu i th  c a chúng s  gi m r t

ễ

Nguy n Đình Trai

ộ ố ạ ắ ụ ng cũng có m t s  lo i  c quy khô  ệ ớ 2 và Pb v i đi n môi  m t cách th c s , chúng v n dùng cá b n c c b ng PbO ủ H2SO4 nh ng đ không gây mùi khó ch u khi n p đi n, không gây ch y axit khi b  v , có th  ho t  ộ đ ng  ượ đ ế n u th nhanh.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ƯƠ

CH

NG V:  PH

ƯƠ Ố

ƯỢ

Ệ TH NG ĐI N NĂNG L

Ế Ế Ệ  NG PHÁP THI T K  H Ờ Ặ NG M T TR I

ể ế ế ộ ệ ầ ượ ư ướ Đ  thi t k  m t h  solar, chúng ta l n l ệ t th c hi n các b c sau:

ổ ượ ụ ệ ủ ấ ả ế ị ệ ố 1­ Tính t ng l ng tiêu th  đi n c a t t c  các thi t b  mà h  th ng

ả ấ solar ph i cung c p.

ủ ừ ố ổ ỗ ế ị ộ ử ụ Tính t ng s  Watt­hour s  d ng m i ngày c a t ng thi t b . C ng t ấ ả ạ t c  l i

ổ ả ử ụ ỗ ố chúng ta có t ng s  Watt­hour toàn t i s  d ng m i ngày.

ặ ờ ố ấ ấ ả ả 2­ Tính s  Watt­hour các t m pin m t tr i ph i cung c p cho toàn t i

ỗ m i ngày.

ệ ố ủ ấ ả ấ ổ ờ ố ơ Do t n hao trong h  th ng, s  Watt­hour c a t m pin tr i cung c p ph i cao h n

ủ ố ả ổ t ng s  Watt­hour c a toàn t i.

ặ ờ ấ ố ổ ố S  Watt­hour các t m pin m t tr i (PV modules) = 1.3 x t ng s  Watt­hour

ả ử ụ toàn t i s  d ng

ặ ờ ầ ử ụ ở ấ 3­ Tính toán kích c  t m pin m t tr i c n s  d ng

ặ ờ ầ ử ụ ể ấ ả ở Đ  tính toán kích c  các t m pin m t tr i c n s  d ng, ta ph i tính Watt­peak

ặ ờ ủ ấ ầ ượ ặ ờ ạ ạ ộ (Wp) c n có c a t m pin m t tr i. L ng Wp mà pin m t tr i t o ra l i tùy thu c

ậ ủ ừ ế ớ ặ ờ ặ ở ơ ư ấ vào khí h u c a t ng vùng trên th  gi i. Cùng 1 t m pin m t tr i nh ng đ t n i

ượ ể ẽ ơ ớ ứ ộ ấ này thì m c đ  h p thu năng l ặ ng s  khác v i khi đ t nó n i khác. Đ  thi ế ế t k

ườ ộ ệ ố ọ ư ừ ả ả chính xác, ng i ta ph i kh o sát t ng vùng và đ a ra m t h  s  g i là "panel

ệ ủ ặ ờ ệ ố ệ ố ạ ị generation factor", t m d ch là h  s  phát đi n c a pin m t tr i. H  s  "panel

ấ ấ ố ủ ệ ộ generation factor" này là tích s  c a hi u su t h p thu (collection efficiency) và đ

ượ ặ ờ ủ ắ ơ ứ ạ b c x  năng l ng m t tr i (solar radiation) trong các tháng ít n ng c a vùng, đ n

ễ

Nguy n Đình Trai

ủ ị v  tính c a nó là (kWh/m2/ngày).

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ứ ấ ượ ặ ờ ạ ệ ả M c h p thu năng l ng m t tr i t i Vi t Nam là kho ng 4.58 kWh/m2/ngày

ặ ờ ấ ổ ẽ ấ ố ổ ố cho nên l y t ng s  Watt­hour các t m pin m t tr i chia cho 4.58 ta s  có t ng s

ặ ờ ủ ấ Wp c a t m pin m t tr i.

ấ ổ ử ụ ủ ề ầ ỗ ố ố M i PV mà ta s  d ng đ u có thông s  Wp c a nó, l y t ng s  Wp c n có

ặ ờ ủ ẽ ố ấ ủ ấ c a t m pin m t tr i chia cho thông s  Wp c a nó ta s  có đ ượ ố ượ c s  l ng t m pin

ặ ờ ầ m t tr i c n dùng.

ế ả ỉ ố ể ố ượ ấ K t qu  trên ch  cho ta bi ế ố ượ t s  l ng t i thi u s  l ặ ờ ầ   ng t m pin m t tr i c n

ệ ố ệ ố ơ ọ ủ ẽ ề ặ ờ dùng. Càng có nhi u pin m t tr i, h  th ng s  làm vi c t ổ t h n, tu i th  c a

ặ ờ ệ ố ữ ế ẽ ệ ế ẽ ơ battery s  cao h n. N u có ít pin m t tr i, h  th ng s  thi u đi n trong nh ng

ạ ệ ư ậ ẽ ọ ế ả ổ ngày râm mát, rút c n ki t battery và nh  v y s  làm battery gi m tu i th . N u

ế ế ặ ờ ệ ố ề ượ thi t k  nhi u pin m t tr i thì làm giá thành h  th ng cao, v t quá ngân sách cho

ầ ế ế ế ặ ờ ạ ộ phép, đôi khi không c n thi t. Thi t k  bao nhiêu pin m t tr i l i còn tùy thu c vào

ủ ệ ố ụ ộ ệ ộ ự ọ ộ ự đ  d  phòng c a h  th ng. Thí d  m t h  solar có đ  d  phòng 4 ngày, ( g i là

ặ ờ ả ữ ệ ắ autonomy day, là nh ng ngày không có n ng cho pin m t tr i s n sinh đi n), thì

ộ ượ ố ượ ả ả ơ ặ ờ ắ b t bu c l ng battery ph i tăng h n và kéo theo ph i tăng s  l ng pin m t tr i.

ề ử ụ ồ ấ ạ ố ư ề ợ ị R i v n đ  s  d ng pin lo i nào là t ỗ i  u, là thích h p vì m i vùng đ a lý đ u có

ờ ế ấ ả ỏ ế ế ệ ả th i ti t khác nhau. T t c  đòi h i thi t k  ph i do các chuyên gia có kinh nghi m

ế ế ề ệ thi t k  nhi u năm cho các h  solar trong vùng.

ộ 4­ Tính toán b  inverter

ố ớ ệ ả ủ ớ ứ ể ể ộ Đ i v i h  solar stand­alone, b  inverter ph i đ  l n đ  có th  đáp  ng đ ượ   c

ấ ả ả ề ấ ằ ư ậ ấ ả ậ ả khi t t c  t i đ u b t lên, nh  v y nó ph i có công su t b ng 125% công su t t i.

ế ả ấ ể ở ộ ứ ả ờ N u t i là motor thì ph i tính toán thêm công su t đ  đáp  ng th i gian kh i đ ng

ễ

Nguy n Đình Trai

ủ c a motor.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ủ ệ ệ ọ ớ ợ ị ị Ch n inverter có đi n áp vào danh đ nh phù h p v i đi n áp danh đ nh c a

ố ớ ệ ế ố ướ ệ ệ ầ battery. Đ i v i h  solar k t n i vào l i đi n, ta không c n battery, đi n áp vào

ủ ệ ặ ờ ủ ệ ả ợ ớ ị danh đ nh c a inverter ph i phù h p v i đi n áp danh c a h  pin m t tr i.

5­ Tính toán battery

ả ế ứ ệ ạ ạ Battery dùng cho h  solar là lo i deep­cycle. Lo i này cho phép x  đ n m c bình

ề ầ ả ấ ạ ầ ấ ạ ả ạ ấ r t th p và cho phép n p đ y nhanh. Lo i này có kh  năng n p x  r t nhi u l n

ị ỏ ề ề ậ ổ ọ ( có nhi u cycle) mà không b  h ng bên trong, do v y khá b n, tu i th  cao.

ố ượ ố ượ ệ ầ ủ ệ ấ S  l ng battery c n dùng cho h  solar là s  l ng battery đ  cung c p đi n

ặ ờ ự ữ ả ấ cho nh ng ngày d  phòng (autonomy day) khi các t m pin m t tr i không s n sinh

ệ ượ ượ ư ra đi n đ c. Ta tính dung l ng battery nh  sau:

ấ ủ ủ ả ệ ố ỉ ả ­ Hi u su t c a battery ch  kho ng 85% cho nên chia s  Wh c a t ụ i tiêu th

ủ ớ v i 0.85 ta có Wh c a battery

ứ ả ứ ủ ớ ố ­ V i m c deep of discharge DOD (m c x  sâu) là 0.6, ta chia s  Wh c a

ẽ ượ battery cho 0.6 s  có dung l ng battery

ế ả ế ượ ố ể ệ K t qu  trên cho ta bi t dung l ng battery t i thi u cho h  solar không có

ự ệ ả ố ự d  phòng. Khi h  solar có s  ngày d  phòng (autonomy day) ta ph i nhân dung

ễ

Nguy n Đình Trai

ượ ố ượ ể ố ệ ố ầ l ng battery cho s  autonomy­day đ  có s  l ng battery c n cho h  th ng.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ế ế 6­ Thi t k  solar charge controller

ặ ờ ế ủ ế ệ ệ ớ ợ Solar charge controller có đi n th  vào phù h p v i đi n th  c a pin m t tr i và

ế ệ ươ ứ ế ủ ề ệ ớ đi n th  ra t ng  ng v i đi n th  c a battery. Vì solar charge controller có nhi u

ạ ầ ớ ệ ạ ạ ọ ợ ủ   lo i cho nên b n c n ch n lo i solar charge controller nào phù h p v i h  solar c a

ặ ờ ớ ố ớ ệ ượ ế ế ề ạ b n. Đ i v i các h  pin m t tr i l n, nó đ c thi t k  thành nhi u dãy song song

ấ ủ ụ ẽ ộ ỗ và m i dãy s  do m t solar charge controller ph  trách. Công su t c a solar charge

ả ủ ớ ệ ể ậ ừ ấ ể ạ ủ controller ph i đ  l n đ  nh n đi n năng t PV và đ  công su t đ  n p battery.

ườ ắ ọ Thông th ng ta ch n Solar charge controller có dòng Imax = 1.3 x dòng ng n

ủ ạ m ch c a PV

ụ ụ ể Ví d  c  th :

ầ ử ụ ư ệ ộ Tính h  solar cho 1 h  dân vùng sâu có yêu c u s  d ng nh  sau:

ử ụ ừ ­ 1 bóng đèn 18 Watt s  d ng t 6­10 gi ờ ố  t i.

ử ụ ạ ả ỗ ­ 1 qu t máy 60 Watt m i ngày s  d ng kho ng 2 gi ờ .

ủ ạ ụ ạ ­ 1 t l nh 75 Watt ch y liên t c

ổ ị ượ ụ ỗ ệ ờ = (18 W x 4 gi ) + (60 W x 1­ Xác đ nh t ng l ng đi n tiêu th  m i ngày

ờ ờ 2 gi ) + (75 W x 12 gi ) = 1,092 Wh/day

ủ ạ ự ộ ư ạ ủ ạ ắ ờ ỉ (t l nh t đ ng ng t khi đ  l nh nên xem nh  ch y 12 gi ờ  ngh  12 gi )

ặ ờ 2­ Tính pin m t tr i (PV panel)

PV panel = 1,092 x 1.3 = 1,419.6 Wh/day.

ủ ổ T ng Wp c a PV panel = 1,419.6 / 4.58 = 310Wp

ạ ầ ấ ọ ố Ch n lo i PV có 110Wp thì s  PV c n dùng là 310 / 110 # 3 t m

3­ Tính inverter

ễ

Nguy n Đình Trai

ấ ử ụ ổ T ng công su t s  d ng = 18 + 60 + 75 = 153 W

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ấ Công su t inverter = 153 x 125% # 190W

ọ ở Ch n inverter 200W tr  lên

4­ Tính toán Battery

ớ ượ ự V i 3 ngày d  phòng, dung l ng bình = 178 x 3 = 534 Ah

ư ậ ự ọ Nh  v y ch n battery deep­cycle 12V/600Ah cho 3 ngày d  phòng.

5­ Tính solar charge controller

ố ủ ỗ Thông s  c a m i PV module: Pm = 110 Wp, Vm = 16.7 Vdc, Im = 6.6 A, Voc =

20.7 A, Isc = 7.5 A

ư ậ ấ Nh  v y solar charge controller = (3 t m PV x 7.5 A) x 1.3 = 29.25 A

ọ ơ ớ Ch n solar charge controller có dòng 30A/12 V hay l n h n.

Ệ

CH ƯỢ

Ệ Ố NG VI: HÒA H  TH NG ĐI N NĂNG ƯỚ

Ờ

Ố

Ặ

Ệ

ƯƠ NG M T TR I VÀO L

I ĐI N QU C GIA

L

ừ ệ ố ượ ệ ướ Đ  hòa điên t

h  th ng đi n năng l ế ị ồ ặ ờ ng m t tr i vào l ệ ướ ố i qu c gia thì  ể ổ ồ ử ụ Thi ộ t B  Đ ng B  AC, Hòa L ộ i Đi n, Chuy n đ i đ ng b

ể chúng ta s  d ng  AC 220V:

ế ị ượ ­ Đây là thi t b  hoàn h o cho vi c đ a

ầ ế ượ ệ ư năng l ươ ng Sinh Thái ả  d n thay th  năng l ượ ng hóa th ch( d u, nguyên t ...).

ờ ủ

ủ ế ắ ạ

ỉ ồ ượ ạ c l ể ặ

ấ ồ ụ ượ ả

ng liên t c quanh năm là đi u r t kh  thi và hoàn toàn không gây ô  ự ủ ắ ờ

ễ

Nguy n Đình Trai

ồ ễ ườ ấ ạ ả ư ủ ặ ờ , Năng L ng  ng m t tr i ử ầ ạ Gió, Năng L ệ ự ế ủ ấ ướ ệ ượ ạ ồ  c a đ t n Vì xem xét vào th c t c t o ra  c ta hi n nay khi mà ngu n đi n đ ệ ủ ể ặ ệ ư ủ ch  y u nh  th y đi n. Đ c đi m c a th y đi n là ch  d i dào vào mùa m a còn  ư ấ ặ ờ ư mùa n ng thì hoàn toàn khô c n. Nh ng m t tr i thì ng i mùa m a r t ít ánh  ụ ẽ ạ ệ ứ sáng còn mùa năng thì r t d i dào, vi c  ng d ng hai đ c đi m này s  t o ra  ề ấ ngu n năng l nhi m, gi m đi s  nóng lên c a trái đ t. Khi vào mùa n ng ngoài tr i nóng cháy  ng i nh ng trong nhà c a ta thì mát l nh.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

­ Thi ượ

ế ị ư ế ệ

i ích nh  th  nào: nâng cao hi u su t thu  ế ấ ắ ượ

ạ ng vô ích: n u ta n p vào  c quy thì  ữ

ạ ợ i l ư ừ ng d  th a năng l ế ị ệ ươ ệ t b  đi n có lúc dùng lúc không...Nh ng lúc nh  v y  ướ ng vô ích. Khi hòa vào l ư ậ i đi n thì khi th a năng

ẽ ơ ầ ạ ư ả ấ ừ ệ ử i có đi n s ng s  chia s  cho n i khác hay đ a vào s n xu t, khi ta c n l

ạ t B  hòa m ng mang l ệ ượ ng tránh hi n t năng l ẽ ầ ắ c quy cũng s  đ y, các thi ư ừ ệ ả vi c x y ra d  th a năng l ẻ ượ l d ng.ụ

ướ ướ

i đi n: là thi ườ ượ ơ ả ờ

ng m t tr i hòa chung vào l ạ ầ

ặ ờ ế ị ấ i  ấ i hay nh ng n i s n xu t. Khi mà th i gian t o ra  ế ặ ờ ấ

t b  l y năng l ữ ữ ạ i không dùng đ n còn nh ng lúc ta c n dùng  ự ữ ẽ ng m t tr i mà d  tr  vào  c quy thì s   ể ắ ể ể ệ ả ặ

ệ ộ ­ B  hòa l ể ọ ẻ ệ đi n đ  chia s  cho m i ng ặ ờ ượ ng khi có m t tr i chúng ta l năng l ượ ế thì không có ánh sáng. N u ta l y năng l ấ ố r t t n kém, hi u qu  không cao. Ta hãy xem xét vài đ c đi m sau đ  hi u thêm  ệ trong vi c này:

ệ ế ị Khi ta s  d ng thì vi c các thi

ầ ể ấ ị ặ

ặ ề ướ ộ ấ t b  dùng m t công su t nh t đ nh là chuy n  ớ ả ấ ơ t qu n áo m i  ố ấ c.... V n đ  là chúng ta không th  dùng c

ộ ầ ể ẳ ấ

ả ượ ệ ạ ớ ệ ẽ ấ ướ i đi n s  r t có l ng vi c hòa vào l

ẻ ả ấ

ầ ượ ề ầ ơ

c ng ạ ệ ệ ồ ố

ấ ớ ử ụ ế ở

ạ ủ ắ ổ ng

ệ ử ụ ư ầ ế ụ không th . Ví d  khi đ n g n tr a ta ph i n u c m, lúc nào c n gi ơ ế ướ ầ dùng máy gi t, h t n c c n b m n ử ị ị ấ đ nh m t danh đ nh công su t mà lúc thì sài công su t quá l n, lúc thì ch ng s   ợ ư ậ ụ i vì  d ng gì c . Nh  v y ta t o ra năng l ậ ử khi ta không dùng ta chia s  cho các nhà máy s n xu t dùng hay các nhà lân c n s   ườ ụ ấ ớ i khác chia  d ng. Còn khi ta c n dùng công su t l n h n nhi u thì c n đ ạ ơ ẽ ẻ ấ i  i l s  hay ngu n đi n qu c gia cung c p thêm vào. Nên vi c hòa m ng s  đem l ị ạ ế ị ệ t b  đi n trong ích r t l n và làm cho ta không b  h n ch  b i quá trình s  d ng thi   ườ ọ sinh ho t c a chúng ta. Tăng tu i th  cho các bình  c quy vì không dùng th xuyên.

ị ớ ồ ạ ệ ỉ ạ

ơ ộ ộ ơ ấ ướ ế  s  trong tr

c... Ta có  ư N u không hòa m ng mà ch  t o ta ngu n đi n v i m t công su t danh đ nh,  ạ ườ ng h p ta v n hành máy l nh, hay đ ng c m b m n ệ

ơ ở ộ ở ộ

ủ ộ ơ ể ở ộ

ẽ ấ ậ ậ ắ

ầ ệ ế ả

ặ ờ ư ố ể ế ệ ồ

ộ ồ ố ị

ườ

i chia s  sang cho ng ố ượ ữ ắ ồ ố

ấ ơ ạ ươ ầ ồ

ề ả ấ i n i tiêu th  gi i do công su t t

ề ấ ạ ơ ế ạ ệ

ễ

ơ ạ ẽ ạ ệ ấ ộ

ợ ậ ả ử gi ặ ờ ớ ộ ấ ả ể ậ ư m t máy phát đi n m t tr i v i công su t đ  đ  v n hành nh  2KW nh ng các  ầ ấ ớ ộ ở ộ đ ng c  này khi kh i đ ng c n công su t l n h n đ  kh i đ ng vì lúc kh i đ ng  ả ố ấ ấ ơ ằ ẽ momen quay c a đ ng c  b ng 0. Do đó khi kh i đ ng s  ph i t n công su t g p  ụ   ờ ắ ứ t liên t c 3 đ n 4 l n công su t v n hành, nên s  làm máy phát t t t c th i và b t t ạ ệ vì b o v  an toàn cho máy phát. Gây không th  làm vi c. Nh ng khi hòa m ng thì  ẽ ỗ ợ khác khi công su t máy phát đi n m t tr i thi u thì ngu n qu c gia s  h  tr  và  ầ ư ồ ạ ổ làm cho đ ng c  ch y, nh ng khi đã ch y  n đ nh r i thì không c n ngu n qu c  ử ụ ẻ ư ừ ạ gia n a mà năng l ng d  th a l i khác s  d ng. Nên khi  ồ ề ừ ng t mùa n ng không c n nhi u năng l  ngu n qu c gia mà ngu n qu c gia  ấ ố ọ ơ ệ ậ ỗ ợ ư ộ gi ng nh  m t ngu n h  tr  cho vi c v n hành, đi u hòa công su t cho m i n i.  ụ ờ ổ ả ườ ả  đây gi m  Gi m đi t n th t trên đ ng truy n t ộ ệ ộ ụ ệ ạ ơ đi. Vì t i sài gòn có m t tri u h   i n i tiêu th  đi n cũng là n i t o ra đi n. N u t ệ ớ v i 1 tri u panel 200W thì sài gòn s  t o ra m t nhà máy phát đi n công su t 200  Nguy n Đình Trai

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ệ ờ ư ậ ẽ ạ ả ộ ộ và m t ngày kho ng 8h n ng nh  v y m t ngày sài gòn s  t o

ả ệ ộ ắ tri u Wait trên gi ra c  tri u KW/ngày và m t năm có 365 ngày.

ượ ạ N u chúng ta không hòa m ng: thì khi không dùng năng l ặ ờ ẽ ng m t tr i s

ắ

ổ ệ ế ồ ngu n năng l

ế ả ạ ặ ờ ạ ồ ấ ừ ữ ế ứ ấ ớ

ả

ậ ừ ệ ạ ể ư ả ợ ồ ự ữ ắ  cho ngu n d  tr   c quy.  ặ ượ ng m t  ụ ạ i   và  ng ư ạ ắ i nhu n t vi c t o ra năng l i v n và l

ậ ặ ờ ư ậ ph i n p vào  c quy nh  v y làm chi phí tăng kh ng l ấ M t khác không có khai thác h t công su t và hi u su t t ế ắ tr i, vì b n không th  mua  c quy l n đ n m c tích tr  h t công su t tiêu th , l ạ ầ ư ụ làm cho Accu mau h  do n p x  liên t c, gây h  h i  c quy tăng chi phí đ u t ượ ạ ố ệ chi phí v n hành gi m đi vi c thu l ằ b ng m t tr i.

ế ể ệ ừ ặ ờ ượ m t tr i đó là

ặ ấ ng đi n t ổ ổ

ề ổ ư ấ ạ

ờ

i bu i tr a cho dù các Panel m t  ặ ờ ệ ố ề ệ ả ả Đ c đi m n a liên quan đ n vi c t o ra năng l ờ ề ầ ướ ị i pháp trong t ặ ằ ng theo m t tr i, do đó vi c đi u hòa b ng  ươ ng lai và ít t n kém trong vi c b o trì,

ộ ạ ộ ữ ệ ạ ề công su t không đ u theo th i gian trong ngày. Nghĩa là vào bu i sáng và bu i  ấ ơ ấ chi u công su t th p h n nhi u l n công su t t ệ ố tr i có dùng h  th ng tracking đ nh h ạ cách hòa m ng là m t gi ậ v n hành và ho t đ ng.

ệ ợ ạ Khi hòa m ng đi n l

ệ ệ ả i ích ti p theo đó là gi m th p thoát năng l ệ ấ ườ ng

ổ ng điên kh ng l

ườ ồ ng t

ượ

ấ ụ ượ ồ ượ ng dây. Nay hòa m ng s  có ngu n năng l ề ả ng dây truy n t ề ả ớ ấ ỗ ẽ ạ i ch , s   ượ ng  i năng l ơ i l n h n do đó

ạ  xa nên gi ượ ơ ườ ng truy n t ề ả ượ ế ề ả vi c truy n t i đi n năng đi xa. Các nhà máy đi n th ố ơ thành ph  là n i tiêu th  l ượ ấ ớ l ng r t l n trên đ ả gi m đi năng l ớ ờ ỉ l n bây gi  ch  truy n t ấ ả gi m th p thoát năng l ượ ng trong  ố ở ấ  r t xa thành ph , mà  , nên tiêu hao và th p thoát năng  ẽ ờ ớ ườ  v i đ ệ ng h n, thì hi u su t truy n t ng dây. ề ả ừ i t i ít năng l ng trên đ

(cid:0) ữ ạ ị ế ị ớ ồ ệ Giai đo n hòa nh p gi a thi t b  v i ngu n đi n:

­ Th i Đi m hòa l

ờ ộ ổ ạ ộ ị

ướ ồ ấ ầ ố ạ ố ệ ệ ướ ậ ơ

ệ

ế ị ể ừ i đi n cho ta th y t n s  d o đ ng n i  n đ nh và ch y  ả i qu c gia ch m h n chút xíu nên sau khi hòa  ả ữ ấ ướ i đi n qu c gia ta không còn th y tín hi u ch y sang ph i n a mà trôi theo  ế   t b  cho đ n khi hòa ạ ở ộ  khi kh i đ ng thi i. Quá trình này k  t

ỉ ể ầ ố sang ph i, còn t n s  ngu n đi n l ố ệ vào l ồ ầ ố ệ ướ t n s  ngu n đi n l ạ ị nh p vào m ng ch  có 2s.

ượ ậ ể  ­ Đ  làm đ c đi u này là nh  k  thu t x  lý bám theo và k  thu t chuy n

ờ ỹ ồ ậ ử ố ệ ỹ ượ ạ ư ể ng hòa vào

ễ

Nguy n Đình Trai

ạ ạ ệ ố ề ồ ể ử ụ ộ ớ m ch t o ra sóng sin đ ng b  v i ngu n đi n qu c gia đ a năng l m ng đi n qu c gia đ  s  d ng.

ệ ố

ệ

ượ

Công ty TNHH VIETPECO

H  th ng đi n năng l

ặ ờ ng m t tr i

ả ả ề ỹ ả ậ ư  ­ Các tình hu ng mà m t b  hòa m ng ph i đ m b o v  k  thu t cũng nh

ộ ộ ự ế ứ ạ ụ ố ệ ể ư ề v  công ngh  đ  đ a vào th c t ng d ng:

ắ ậ ứ ế ị ẽ Khi quá t i tr m tr ng thi t b  s  ng t ngay l p t c và vào ch  đ  t n nhi t.

ố ượ ườ ả ầ ả

ế ế c thi ụ ồ ấ ớ ệ

ấ ạ ế ế ộ ả ệ ấ t k  là ngu n cung c p vào,  ư ế t b  tiêu th  công su t l n nh : b p đi n  ẫ   i sau 5 phút, n u v n

i ti p t c ng t... c  m i l n m  ngu n không thành

ọ ế ử ụ ế ị ẽ ắ t b  s  t ế ị ạ ế ụ t b  l ỉ ẽ ở ạ t ngay l p t c và s  đóng tr  l ở ệ i không có

ẽ ứ ỗ ầ ệ ố ớ ệ ố ồ ả ể ư ạ ấ ắ ậ ng dây Backup riêng nên ph i dùng chung v i h  th ng dây đi n chính, do v y  ế ị t b t các thi

ở ấ ơ Tình hu ng này x y ra n u Đ ng Backup đ ế ị ệ khi m t đi n thì ta đang s  d ng các thi ậ ứ máy l nh. Khi đó thi ồ ắ ạ còn tình tr ng này thi ệ ạ ờ công thì th i gian ngh  s  tăng thêm 5 phút. Vì h  th ng đi n hi n t ệ ườ đ ẽ s  có vài tr  ng i nh  không th  cung c p ngu n cho các máy tính, t công su t l n...

ườ ạ ộ ế ộ   Đ ng Backup light: Ho t đ ng 2 ch  đ , ch  đ  m c đ nh là ch  đ  backup

ế ộ ặ ị ấ ệ ườ ng riêng vào trong các máy tính, khi m t đi n đ

ạ ộ ẫ ế ộ ng  ệ i nh ng Backup light v n có đi n đ  máy tính ho t đ ng bình

ở ế ộ ệ ấ ể ể ắ ch  đ  Backup light đ  th p sáng đèn khi m t đi n thì

ườ ả ể ẫ ườ ể ạ đ  b n có th  d n đ ư ả Backup quá t ố  ho t đ ng  ạ ộ ng. mu n th ặ ừ  máy tính. ph i cài đ t t

ấ ế ị ệ ạ

panel m t tr i r i hòa vào m ng đi n, nên  ả ắ ệ ặ ờ ồ ẫ ấ

ệ ừ ồ t B : Do l y ngu n đi n t ặ ờ ả ầ ư ộ

ạ ộ ế ị ủ ứ t b  đáp

ử ề ứ ụ Thi ả ể ầ ph i đ  g n Panel m t tr i thì gi m đi chi phí dây d n, hi u su t cao nên ph i l p  ể ặ đ t trên cao. Do đó c n có m t ngõ đ  giám sát qua máy tính hay đ a vào Board  ể ở ộ ạ m ch x  lý trung tâm bên ngoài đ  m  r ng ch c năng ho t đ ng c a thi ứ ng nhi u  ng d ng.

ạ ộ ủ ể ệ ệ ạ ­ Đèn Hi u, Báo Hi u: đ  báo các tr ng thái ho t đ ng c a thi ế ị t b .

ả ỏ Đèn bên ph i: Có 3 màu. màu đ  báo hi u đang chuy n năng l

ấ ệ ượ

ệ ể ế ị ấ t b  l y năng l ệ

ượ ư ệ ắ

ặ ờ ế

ệ ả ử ụ ỏ ớ ỗ ố ờ ư ậ t báo hi u ng ng ho t đ ng( ban đêm không có năng l ế ộ i s  d ng. Đèn Vàng ch p i dùng. Đèn Đ  ch p l

ế ị ẽ ở ệ ở ồ ớ i quá t i s  d ng, thi

ườ ạ ả  giai đo n t n nhi ệ t do quá t ừ ạ ộ ồ ặ ờ ượ ng m t tr i  ể ặ ờ ng m t tr i chuy n  và Backup, khi này là m t đi n chính nên thi ệ ướ ạ ạ i đi n  vào m ng backup và Backlight. Màu xanh báo hi u đang hòa m ng vào l ặ ạ ộ qu c gia. Đèn t ng m t  tr i). Đèn Vàng ánh sáng m t tr i y u. Đèn xanh ch p báo hi u ch  đ  Standby  ớ ng ng v n hành do ng ở ệ báo hi u đang  t b  s  m  ngu n tr   ạ l i khi ngu i hay có đi n ngu n chính t ả ử ụ ố  m ng qu c gia.

ỉ ế ộ ạ ắ

ấ ắ ầ

ắ ế ộ ờ ầ ẽ

ườ ử ụ ớ ệ ạ ộ ế ộ ế ắ ắ ệ ế ộ Đèn Bên trái: ch  có màu xanh. Báo hi u ch  đ  s c  c quy, ch  đ  Backup  ở ế ộ ầ ế ộ ắ và ch  đ   c quy đ y. Khi  c quy đ y đèn màu xanh sáng nh t.  c quy   ch  đ   ầ ệ ạ s c đèn s  sáng d n lên. Ch  đ  Backup đèn sáng m  d n đi. Đèn ch p báo hi u  ư i s  d ng. Đèn T t báo hi u h t  c quy. ch  đ  standby ng ng ho t đ ng do ng

ạ ộ ườ ả Thi ng là do quá t i. Thi ế ị ẽ t b  s

ễ

Nguy n Đình Trai

ắ ư ẫ ế ị t b  kêu bíp nh ng v n ho t đ ng bình th ệ ộ ờ t đ  quá nóng t sau th i gian khi nhi t