Hiệu quả mô hình chăm sóc toàn diện theo đội tại khoa Thận

HIỆU QUẢ MÔ HÌNH CHĂM SÓC TOÀN DIỆN THEO ĐỘI TẠI KHOA THẬN

I. ĐẶT VẤN ĐỀ Khi nằm viện, bệnh nhân và gia đình người bệnh cần được cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến tình trạng bệnh, cách thức điều trị và thái độ phục vụ tận tình của nhân viên y tế.

Ngoài nhu cầu về chữa bệnh người bệnh còn có nhu cầu được chăm sóc về thể chất, tinh thần, xã hội và nhu cầu thiết lập mối quan hệ với bác sĩ và điều dưỡng. Chăm sóc người bệnh toàn diện trực tiếp tác động tới chất lượng điều trị và phục vụ người bệnh, tác động làm giảm tỉ lệ tử vong, tỉ lệ biến chứng, rút ngắn thời gian nằm viện, làm tăng sự tính nhiệm và sự hài lòng của người bệnh và thân nhân người bệnh

Vì vậy, theo thông tư 07/2011/TT- BYT đặt vấn đề thông tin, giáo dục sức khỏe lên hàng đầu để nhấn mạnh ngoài việc điều trị, chăm sóc cho người bệnh thì thông tin, giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân không kém phần quan trọng trong thời gian bệnh nhân nằm bệnh viện

1. Nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc ngƣời bệnh:  Tư vấn, hướng dẫn giáo dục sức khỏe  Chăm sóc về tinh thần  Chăm sóc vệ sinh cá nhân  Chăm sóc dinh dưỡng  Chăm sóc phục hồi chức năng  Chăm sóc người bệnh có chỉ định phẫu thuật, thủ thuật  Dùng thuốc và theo dõi dùng thuốc  Chăm sóc người bệnh giai đoạn hấp hối và người bệnh tử vong  Thực hiện kỹ thuật điều dưỡng  Theo dõi đánh giá người bệnh  Bảo đảm an toàn và phòng ngừa sai sót chuyên môn kỹ thuật  Ghi chép hồ sơ bệnh án 2. Thực trạng tại khoa Thận:

 Hiện tại, khoa Thận – tổng quát đảm nhiệm khám chữa bệnh cho bệnh nhân thận, nội tiết và nhi tổng quát. Vì thế, tổng số bệnh nhân đông, các mặt bệnh đa dạng, số lượng bệnh nhân nhập, xuất hàng ngày cao,trung bình khoảng 50 -100 bệnh nhân/ ngày, tập trung ở bệnh nhân tổng quát.

 Bác sĩ và điều dưỡng làm việc riêng lẻ (trong thời gian khám bệnh), thường không trao đổi cụ thể về cách thức điều trị và chăm sóc cho bệnh nhân, nên đôi lúc giải thích cho thân nhân không thống nhất cùng một vấn đề  Bác sĩ khám bệnh, điều dưỡng phát thuốc cùng thời điểm tại một phòng làm cho phòng bệnh mất trật tự

 Điều dưỡng còn thụ động trong công tác theo dõi chăm sóc người bệnh, chỉ quan tâm đến vấn đề thực hiện y lệnh của bác sĩ, chưa thể hiện hết vai trò điều dưỡng, đặc biệt là vấn đề về thông tin cho thân nhân bệnh nhân nên chưa tạo được niềm tin nơi thân nhân bệnh nhi

 Hộ lý làm công tác vệ sinh thường ngày, chưa quan tâm đến việc chuẩn bị phòng, bàn khám bệnh cho bác sĩ (phòng bệnh không trật tự, gọn gàng khi bác sĩ khám bệnh, điều dưỡng phát thuốc)

Từ những thực trạng trên, một số thông tin đến thân nhân bệnh nhân không đầy đủ, chưa kịp thời, không thống nhất, tỉ lệ hài lòng của thân nhân thấp, thư phản ánh, điện thoại đường dây nóng nhiều (Kết quả khảo sát hài lòng BN tháng 9/2010 tại khoa Thận: 43,5% không hài lòng, trong đó có 45,5% không hài lòng về cách giải thích, thông tin của BS và ĐD)

Mô hình chăm sóc người bệnh toàn diện theo đội làm cho hoạt động của bác sĩ- điều dưỡng gắn bó, điều dưỡng chủ động trong công tác chăm sóc, ê-kíp hoạt động thống nhất và hiệu quả.Chất lượng điều trị và chăm sóc bệnh nhân được nâng cao.

3. Vai trò điều dƣỡng hiện nay

- Điều dưỡng là:

 Người chăm sóc  Người tư vấn, hướng dẫn cho người bệnh và gia đình người bệnh  Người hỗ trợ cho bác sĩ trong công tác điều trị  Người biện hộ cho người bệnh và thân nhân của họ  Người điều phối nhóm chăm sóc II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu tổng quát: xây dựng mô hình chăm sóc người bệnh toàn diện hiệu quả 2. Mục tiêu cụ thể:

- Phối hợp tốt giữa bác sĩ và điều dưỡng - Thông tin cho bệnh nhân đầy đủ, thống nhất - Điều dưỡng chăm sóc bệnh nhân một cách chủ động

III. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN

Nội dung Thời gian thực hiện

- 10/2010 - 10/2010 - Đầu tháng 11/2010 - 15/11/2010 stt 1. Xây dựng kế hoạch 2. Thảo luận trong khoa 3. Trình ban giám đốc 4. Triển khai thực hiện 5. Lượng giá

- 23/11/2010 - 12/2010 - 02/2011 Cá nhân tự lượng giá: - Sau 1 tuần thực hiện - Sau 1 tháng thực hiện - Sau 3 tháng thực hiện

6. Khảo sát ý kiến thân nhân bệnh nhi 7. Sơ kết rút kinh nghiệm - 03/2011 - 06/04/2011

1. Cơ sở vật chất: sử dụng cơ sở vật chất như hiện có 2. Phân bố nhân sự:

- Bác sĩ: 10 bác sĩ, phân công như trước đây - Điều dƣỡng: tăng 4 điều dưỡng tua trực đêm.

Số lượng ĐD cần có vào buổi sáng: 4 – 6 nội tổng quát, 2 thận, 1 dịch vụ, cấp cứu 2 , xét nghiệm 1, xuất viện 1, sổ thuốc 1, nhận bệnh mới 1, A5 1 = 14 - 16 (TSĐD = 26) 3. Phân công;

- Cánh nội tổng quát: 4 - 6 ĐD, 2 - 3 ĐD phụ trách 2 buồng bệnh, trong đó 1 ĐD sẽ cùng đi khám bệnh với bác sĩ (là ĐD trưởng tua hoặc điều dưỡng thay thế, kí hiệu: 1* hoặc 2*), 2 ĐD còn lại làm nhiệm vụ phát (tiêm) thuốc và thực hiện y lệnh mới

- 3 phòng thận: 2 ĐD, 1 ĐD sẽ cùng đi khám bệnh với bác sĩ (là ĐD trưởng tua hoặc điều dưỡng thay thế, kí hiệu: 4*), 1 ĐD còn lại làm nhiệm vụ phát (tiêm) thuốc và thực hiện y lệnh mới - 3 phòng dịch vụ ( tối đa 17 bệnh nhân): 1 điều dưỡng, vừa đi khám bệnh với bác sĩ, vừa phát (tiêm) thuốc

IV. KẾT QUẢ MONG ĐỢI:

- Tỉ lệ thân nhân không hài lòng về thông tin giao tiếp giảm - Số lượng thân nhân bệnh nhi lên phòng nhận bệnh hỏi thông tin giảm - Thời gian nhân viên y tế có mặt tại buồng bệnh dài hơn - Giảm các tai biến, sự cố đột xuất (như sốt cao co giật, bệnh nhân trở năng không phát hiện sớm…)

V. MÔ TẢ CÔNG VIỆC

 Lịch làm việc

6 : 00 – 7:00: Hộ lý làm vệ sinh buồng bệnh, 7: 00 – 7:30: giao ban khoa 7:30 – 7:45:

- - -

o Điều dưỡng và hộ lý vô gác mời thân nhân bệnh nhi ra ngoài, ổn định trật tự trong

phòng bệnh (còn môt bệnh nhân một người nuôi),

o Điều dưỡng bệnh phòng chuẩn bị xe tiêm.điều dưỡng trưởng nhóm chuẩn bị hồ sơ

7: 45:

-

o ĐD* mang hồ sơ bệnh án đến bệnh phòng thông báo thân nhân bệnh nhi chuẩn bị khám bệnh, sắp xếp ổn định trật tự, nắm tình hình bệnh để báo cáo BS những trường hợp đặc biệt.

o Điều dưỡng phụ trách xe tiêm, phát thuốc ở buồng bệnh còn lại sao cho không trùng lắp

giữa khám và tiêm trong cùng 1 buồng bệnh ở cùng một thời điểm.

7:50 – 10:00: BS đến khám bệnh

-

VI. PHƢƠNG TIỆN

PHIẾU THỰC HIỆN Y LỆNH MỚI Ngày………………………..phòng……….. Họ, tên BN…………………….....tuổi……. Đường dùng

1. Phiếu thực hiện y lệnh mới 2. Tài liệu thông tin - hƣớng dẫn Tên thuốc-hàm lượng Liều dùng

- Qui trình hành chánh - Qui trình nhâ ̣n bê ̣nh mớ i - Qui trình xuất viê ̣n, chuyển khoa, chuyển viê ̣n - Qui trình khám chuyên khoa (nô ̣i, ngoại viện) - Qui trình sinh thiết thâ ̣n, UIV, UCR - Qui trình đưa BN đi xét nghiệm ngoại viện (MRI, xạ hình thận) - Thủ tục BHYT, miễn giảm viê ̣n phí…. - Trình duyệt thuốc - Một số tình huống thường gặp

VII. LƢỢNG GIÁ 1. Nội dung bảng lƣợng giá điều dƣỡng  Tổ chức:

Đến buồng bệnh trước, giới thiệu ê kíp Ổn định trật tự, thông báo báo thân nhân Sắp xếp bệnh nhân, hồ sơ bệnh án theo thứ tự ưu tiên

- - -

 Theo dõi bệnh nhân, ghi chú hồ sơ bệnh án

Lấy dấu hiệu sinh tồn, ghi vào phiếu chăm sóc Ghi nhận y lệnh mới, thực hiện ngay Hoàn tất thủ tục xuất viện, chuyển, khám chuyên khoa …

- - -

 Thông tin, hƣớng dẫn:

Thủ tục xuất viện, chuyển khoa, chuyển viện, khám chuyên khoa… Giáo dục sức khỏe tùy từng trường hợp cụ thể

- -

1 tuần 1 tháng

Tổ chức 63% 66.50%

Theo dõi - Ghi chú 66.60% 66.60%

Thông tin, hướng dẫn 55.50% 77.70% 3 tháng 78.40% 94.10% 94.10%

Bảng 1: Bảng lượng giá điều dưỡng

2. Nội dung bảng lƣợng giá bác sĩ  Chức năng phối hợp:

Cùng đi khám bệnh với điều dưỡng khám bệnh theo thứ tự điều dưỡng sắp xếp

- -

 Hoàn thành hồ sơ bệnh án:

Ghi nhận tình trạng bệnh vào hồ sơ bệnh án ngay tại buồng bệnh Thông báo với điều dưỡng những y lệnh mới

- -

 Thông tin hƣớng dẫn:

Thông báo, giải thích: Chẩn đoán, điều trị, xét nghiệm, xuất viện,…

-

1 tuần 1 tháng

64% 100%

78.70% 92%

88.60% 100% 3 tháng 100% 95% 100% B Phối hợp Hồ sơ bệnh án Thông tin, hướng dẫn

Bảng 2: Bảng lượng giá điều dưỡng 3. So sánh sự khác biệt mức độ đạt giữa bác sĩ và điều dƣỡng

- Đối với bác sĩ mô hình chăm sóc người bệnh toàn diện theo đội không làm thay đổi chức năng của

bác sĩ, chỉ thêm chức năng phối hợp với điều dưỡng cùng đi khám bệnh tại bệnh phòng.

- Hàng ngày, điều dưỡng vẫn làm công việc như: hướng dẫn thân nhân về thủ tục hành chánh, cách chăm sóc bệnh nhi cho thân nhân bệnh nhân…. nhưng chưa chủ động. Đồng thời chưa quen tổ chức phòng bệnh, lọc bệnh trước khi bác sĩ khám bệnh, chưa quen làm việc phối hợp theo ê kíp. Mô hình chăm sóc này làm thay đổi thói quen của điều dưỡng, thêm một số công việc mới. vì vậy, mức độ đạt của điều dưỡng còn hạn chế

- Nhưng qua thời gian thực hiện thấy được hiệu quả thực tế nên từ phía điều dưỡng dù mức độ đạt chậm hơn bác sĩ nhưng ngày càng tiến đến kết quả mong muốn, còn bác sĩ thích nghi nhanh hơn nhưng vẫn không đạt mức 100%

1 tuần 1 tháng

Bác sĩ 78% 97.30%

Điều Dưỡng 61.70% 70.20% 3 tháng 98.30% 88.80% Bảng 3: Bảng so sánh mức độ đạt giữa BS và ĐD

4. Khảo sát ý kiến thân nhân bệnh nhi

Sau khi triển khai mô hình chăm sóc toàn diện theo đội , sự hài lòng của thân nhân bệnh nhi tăng lên rõ rệt, chủ yếu là không hài lòng về trật tự, vệ sinh.Tỉ lệ không hài về thông tin, hướng dẫn giảm đi, điện thoại đường dây nóng giảm

11/2010 12/2010 01/2011 02/2011

Hài lòng 81% 86.30% 95.30%

Không hài lòng 19% 13.70% 4.70% 87.50% 12.50% Bảng 4: Bảng khảo sát y kiến thân nhân bệnh nhân

5. Tỉ lệ không hài lòng về trâ ̣t tƣ ̣, vệ sinh, thông tin, hƣớng dẫn Chủ yếu là không hài lòng về trật tự vệ sinh, tỉ lệ không hài lòng về thông tin hướng dẫn giảm tuy chưa đạt được mức độ mong đợi, nhưng cũng đáng khích lệ

11/2010 12/2010 01/2011 02/2011

Trật tự, vệ sinh 40.30% 92.30% 66.70%

50.70% 33.30% 7.70% 63.60% 36.40%

Thông tin, hướng dẫn b Bảng 5: Bảng so sánh sự không hài lòng về trật tự vệ sinh và thông tin,hướng dẫn VIII. KHÓ KHĂN – CÁCH GIẢI QUYẾT

STT KHÓ KHĂN 1. Phản ứng của nhân viên NGUYÊN NHÂN - Do thói quen, nếp nghĩ cũ: ĐD chỉ là người thực hiện y lệnh của bác sĩ

- Thời gian công tác - Kỹ năng giao tiếp, cá tính của từng người

2. - Trình độ chuyên môn giữa các BS, giữa các ĐD chưa đồng đều - Kỹ năng giao tiếp khác người từng nhau

3. - Giờ đến buồng bệnh giữa BS và ĐD chưa thống nhất CÁCH GIẢI QUYẾT - Qui định trách nhiệm rõ ràng - Phối hợp tốt giữa BS – ĐD - Kết quả thực tế qua quá trình thực hiện - Tăng cường các lớp học chuyên môn cho ĐD tại khoa, tham gia các lớp của bệnh viện về chuyên môn cũng như giao tiếp, hướng dẫn trên thực tế. - Cần thời gian nhất định để bác sĩ, điều dưỡng học hỏi, rèn luyện - Lịch phân công hợp lý phối hợp giữa bác sĩ và điều dưỡng

4. - Bác sĩ chưa ghi đầy đủ hồ sơ tại phòng bệnh - Sự phân công BS/ buồng bệnh không trùng khớp với điều dưỡng - Giờ khám bệnh trùng giờ tiêm thuốc sáng - Số lượng bệnh nhân đông - Buồng bệnh chật hẹp, ồn ào, mất trật tự

- Ổn định phòng bệnh trước ( một bệnh nhân/ một người nuôi) - Bác sĩ ghi vài ý chính, đặt biệt là phần thay đổi điều trị

5. - Thủ tục hành chánh

- Tài liệu thông tin - hướng dẫn - ê – kíp bác sĩ, điều dưỡng phối hợp chặt chẽ

thân nhân 6.  Từ bệnh nhi

- Thủ tục hành chánh nhiều - Qui định giờ khám chuyên khoa các nơi khác nhau - Xét nghiệm trong, ngoài bệnh viện, có hoặc không có BHYT…  Nhận thức: người nhà người bệnh không tự giác giữ gìn trật tự, vệ sinh trong phòng bệnh

 Kiến thức: - Hạn chế kiến thức về bệnh, cách chăm sóc trẻ - Khả năng tiếp thu - Nhiều đối tượng, trình độ học vấn, văn hóa, dân tộc, ngôn ngữ khác nhau

ĐD, HL đến bệnh phòng thong trước báo, ổn định trật tự trước khi khám bệnh  Bác sĩ, điều dưỡng giải thích tình hình đoán, chẩn bệnh, hướng dẫn cách chăm sóc bệnh nhân tại bệnh viện cũng như khi về nhà, những thủ tục hành chánh cần thiết khi nằm viện… rõ ràng, cụ thể, dùng từ dễ hiểu tùy từng đối tượng. thống tin đầy đủ thống nhất ngay tại buồng bệnh

 Gia tăng phát bướm giáo dục sức khỏe

IX. NHỮNG ƢU ĐIỂM VÀ TỒN TẠI 1. Ƣu điểm

- Tỉ lệ phiếu hài lòng cao, hạn chế đường dây nóng - Các sự cố liên quan đến vấn đề thông tin giảm (BN xuất viện, thuốc, xét nghiệm…) - Các y lệnh mới được thực hiện sớm - Sự phối hợp giữa bác sĩ và điều dưỡng chặt chẻ - Điều dưỡng chủ động hơn trong công tác chăm sóc bệnh nhi và hướ ng dẫn thân nhân bệnh nhi

2. Tồn tại  Điều dưỡng

- Tổ chức, chuẩn bị: điều dưỡng trưởng nhóm chưa đến buồng bệnh trước để ổn định trật tự, thông

báo khám bệnh và lọc bệnh trước mà đến phòng bệnh cùng bác sĩ

.

- Lấy dấu sinh hiệu và ghi phiếu chăm sóc tại bệnh phòng chưa đầy đủ, - Chưa chủ động trong công tác giáo dục sức khỏe, hướ ng dẫn thủ tu ̣c hành chánh chưa đầy đủ

Vẫn còn trường hợp thân nhân đến phòng hành chánh hỏi thông tin

 Bác sĩ

- Còn BS chưa quen đi khám bệnh cùng điều dưỡng, khám theo sự sắp xếp của điều dưỡng - Chưa ghi nhận đầy đủ tình trạng bệnh và y lệnh vào hồ sơ bệnh án ngay tại buồng bệnh - Còn ý kiến không hài lòng về thông tin, giải thích bệnh của bác sĩ

 Hộ lý

- Chưa chuẩn bị bệnh phòng tốt trước giờ khám bệnh ( trật tự, vệ sinh, bàn khám bệnh) - Chưa tham gia giữ trật tự phòng bệnh khi BS – ĐD khám bệnh

X. KẾ HOẠCH TIẾP THEO

1. Duy trì, cải tiến có hiệu quả mô hình chăm sóc toàn diện theo đội BS–ĐD– HL 2. Tăng cường thông tin đến thân nhân bệnh nhi đầy đủ, thống nhất (hướng dẫn chăm sóc trẻ cho thân nhân khi bệnh nhân xuất viện, tài liệu hướng dẫn -thông tin của điều dưỡng)

3. Hướng dẫn nội qui bệnh viện, giáo dục sức khỏe bằng hình ảnh qua ti vi, poster 4. Lãnh đạo khoa tăng cường giám sát, cải tiến mô hình phù hợp từng thời điểm để đạt hiệu quả tốt nhất XI. KẾT LUẬN

Mô hình chăm sóc người bệnh trong bệnh viện theo đội, nhóm đem lại hiệu quả rõ rệt: • Thông tin đến người bệnh và người nhà người bệnh đầy đủ, thống nhất hơn • Than phiền của thân nhân bệnh nhân giảm • Điều dưỡng chủ động hơn trong công tác chăm sóc bệnh nhân, thể hiện rõ vai trò của mình là người chăm sóc, người tư vấn hướng dẫn, người hổ trợ cho bác sĩ, người biện hộ cho bệnh nhân và là người điều phối nhóm chăm sóc • Thời gian bác sĩ và điều dưỡng có mặt tại phòng bệnh dài hơn

Hiệu quả mô hình chăm sóc toàn diện theo đội tại khoa Thận