Hướng dẫn sản xuất rau hữu cơ

Cm nang SX rau hu cơ – ADDA – ACCD 1

Hưng dn sn xut rau hu cơ

Gii thiu các nguyên tc và cách thc hin cơ bn trong sn xut rau hu cơ

1.0LƯC S VÈ CANH TÁC H$U CƠ

Khó có th nói nông nghip hu cơ ñư%c xut hin vào lúc nào. Khái nim “hu cơ”, là cách la

ch-n canh tác khác ñư%c phát tri n trưc khi phát minh ra các hóa cht nông nghip t/ng h%p. Nó

di2n ra trong nhng năm 192071940, t9 sáng ki:n c;a m<t s= ngư>i tiên phong c= gng ci ti:n h

canh tác truy?n th=ng cùng vi các phương pháp ñAc trưng c;a canh tác hu cơ. Vào th>i ñi m ñó,

các phương pháp mi tCp trung vào ñ< phì ñt ly mùn ñt làm căn cE và cân bGng sinh thái trong

phHm vi trang trHi.

Khi vic áp dIng các gi=ng có năng sut cao k:t h%p vi cơ gii hóa và sJ dIng các hóa cht nông

nghip trK nên ph/ bi:n (Nông nghip "Cách mHng xanh”), m<t s= ngư>i ñã phn ñ=i hưng phát

tri n mi này và phô bày cách thEc canh tác hu cơ như làm phân ;, ci ti:n luân canh cây trQng,

hoAc trQng cây phân xanh. Khong tr=ng gia canh tác hu cơ và nông nghip thông thư>ng (“hóa

cht”) vì th: càng ln hơn.

Do tác ñ<ng tiêu cc c;a Cách MHng xanh ti sEc khTe và môi trư>ng trong nhng năm 1970 và

1980 ngày càng trK nên rõ ràng, nhCn thEc c;a c nông dân và ngư>i tiêu dùng v? vn ñ? “hu cơ”

dYn ñư%c tăng lên. H th=ng canh tác tương t như “Nông nghip vĩnh cJu” hoAc “ nông nghip có

ñYu vào t9 bên ngoài thp” (LEIA)" ñã ñư%c mK r<ng.

Ch` cho ñ:n nhng năm 1990, canh tác hu cơ tăng lên mHnh ma. S= vI bê b=i v? thc phcm và

thm h-a môi trư>ng ñã khuy:n khích và làm tăng nhCn thEc c;a ngư>i tiêu dùng cùng các chính

sách he tr% c;a m<t s= nưc. Cùng th>i gian ñó, m<t loHt các ci ti:n mi v? kf thuCt hu cơ (ñAc

bit là qun lý sâu hHi theo phương pháp sinh h-c) và phân b/ h th=ng canh tác hiu qu hơn ñã

ñư%c phát tri n.

Tuy nhiên, nông nghip hu cơ ch` chi:m m<t phYn nhT trong n?n nông nghip c;a th: gii, và vi

m<t t` l rt nhT trong nông nghip c;a m<t nưc. S he tr% t9 phía nhà nưc cho các hoHt ñ<ng

nghiên cEu, chuy n giao kf thuCt hoAc marketing trong canh tác hu cơ vjn còn rt thp K hYu h:t

các nưc. MAc dù vCy, canh tác hu cơ hin nay ñang hEa hln t=c ñ< tăng trưKng nhanh trên toàn

th: gii.

2.0TIÊU CHU*N H$U CƠ

ð ñư%c coi là m<t ngư>i sn xut hu cơ, nông dân phi tuân theo các tiêu chucn sn xut nào ñó

trong nông nghip hu cơ, ví dI như các tiêu chucn ñư%c h th=ng PGS 7 ADDA sJ dIng. Quan

tr-ng là tt c các tiêu chucn sa cho bi:t nhng gì sa ñư%c làm và không ñư%c làm trong canh tác

hu cơ, chpng hHn như các tiêu chucn liên quan ñ:n vic sJ dIng hóa cht. Tóm tt các tiêu chucn

c;a PGS 7ADDA sa ñư%c trình bày trong phI lIc 1.

Nhng khía c-nh quan tr/ng c0a tiêu chu3n g4m:

ða d-ng sinh h/c. Nông nghip hu cơ khuy:n khích các sinh vCt và thc vCt s=ng cùng nhau

trong phHm vi ln, không ch` K cùng trên m<t ñQng ru<ng mà k c các vùng sinh cnh phI cCn.

Càng nhi?u các loài thc vCt, ñ<ng vCt và các sinh vCt ñt khác nhau s=ng trong h th=ng canh tác

thì K ñó càng có nhi?u các sinh vCt giúp duy trì ñ< phì c;a ñt và ngăn cn sâu bnh hHi. Tính ña

dHng sinh h-c này sa giúp cho môi trư>ng sn xut hu cơ có năng lc sn xut ra nhng sn phcm

lành mHnh trong m<t môi trư>ng cân bGng.

Cm nang SX rau hu cơ – ADDA – ACCD 2

Vùng ñ:m Mei m<t vùng sn xut hu cơ phi ñư%c bo v khTi nguy cơ bq nhi2m các hóa cht

rJa trôi hoAc bay sang t9 ru<ng bên cHnh. Vì th:, mei nông dân hu cơ phi ñm bo có m<t

khong cách thích h%p t9 nơi sn xut rau hu cơ ñ:n nơi không sn xut hu cơ. Khong cách

này ít nht là 1 mét ñư%c tính t9 b> ru<ng ñ:n rìa c;a tán cây trQng hu cơ. N:u nguy cơ ô nhi2m

cao thì vùng ñm sa phi ñư%c tính toán và b/ xung cho r<ng hơn.

N:u nguy cơ ô nhi2m bay theo ñư>ng không khí thì sa phi trQng m<t loHi cây ñ ngăn chAn s bay

nhi2m. LoHi cây ñư%c trQng trong vùng ñm này phi khác vi cây trQng hu cơ. N:u s ô nhi2m

theo ñư>ng nưc thì sa phi tHo m<t b> ñt hoAc ñào rãnh thoát nưc ñ ngăn cn s trôi nhi2m.

Sn xut song song. ð tránh s ljn tHp gia các loHi cây trQng hu cơ và không hu cơ (Dù ch`

là vô tình), tiêu chucn hu cơ không cho phép m<t loHi cây cùng ñư%c trQng trên c ru<ng hu cơ

và ru<ng thông thư>ng tHi cùng m<t th>i ñi m, chpng hHn như cùng m<t lúc sn xut dưa chu<t

hu cơ và dưa chu<t thông thư>ng. Có th ñư%c chp nhCn ch` khi các gi=ng ñư%c trQng trên ru<ng

hu cơ và ru<ng thông thư>ng có th phân bit ñư%c d2 dàng gia chúng vi nhau. Trư>ng h%p

này có th áp dIng cho các gi=ng khoai tây có màu sc khác nhau ( màu vàng và màu ñT) hoAc cho

cà chua anh ñào (cà chua bi làm salad) vi cà chua có kích thEoc thông thư>ng.

Chú ý rGng vic ljn tHp cũng phi ñư%c ngăn chAn trong quá trình lưu kho và vCn chuy n. Cho nên,

sn phcm hu cơ sa phi ñư%c ct tr và vCn chuy n m<t cách riêng ra và ñư%c ghi rõ trên nhãn là

“Hu cơ”

H-t gi<ng và v?t li:u tr4ng tr/t. Lý tưKng nht là tt c các hHt gi=ng, cây con ñ?u là hu cơ, tuy

nhiên hin ñã ñư%c xác nhCn rGng K nưc ta hin chưa có hHt gi=ng và cây con hu cơ ñ ñáp Eng

cho ngư>i sn xut hu cơ. N:u không stn có c hHt gi=ng thương mHi hu cơ mà cũng không t

sn xut ñư%c thì có th sJ dIng nhng hHt gi=ng, cây con không bq xJ lý hóa cht hoAc xJ lý

chúng bGng các cht ñư%c tiêu chucn PGS cho phép sJ dIng. Khi mua hHt gi=ng, nông dân phi

luôn ki m tra các du hiu trên bao bì ñóng gói xem liu nó ñã ñư%c xJ lý hay không.

Cm nang SX rau hu cơ – ADDA – ACCD 3

Các v?t li:u biCn ñDi gen: Nông nghip hu cơ ngăn chAn nhng r;i ro ln ti sEc khTe và môi

trư>ng. Vì vCy, mAc dù nhng công ngh phát tri n mang tính khoa h-c cao ñôi khi cũng không

ñư%c chp nhCn n:u không th d ñoán trưc ñư%c nhng nguy cơ có th xy ra trong quá trình

sn xut chúng. Vì lý do ñó, các vCt liu bi:n ñ/i gen (GMOs) không ñư%c chp nhCn vì vCt liu

gen ñưa vào trong m<t gi=ng nào ñó khi ñư%c trQng có th lan truy?n qua con ñư>ng tHp giao sang

các cây hoang dHi hoAc các gi=ng không bi:n ñ/i gen cùng h-. HCu qu tiêu cc c;a trào lưu công

ngh gen này có th sa làm mt ñi các gi=ng quý ñ<c nht vô nhq hoAc các loài hoang dHi. Hơn

na, vjn còn nhi?u thc mc v? tính an toàn khi ăn các thc phcm bi:n ñ/i gen mà m=i quan tâm

ñAc bit ñ=i vi vn ñ? dq Eng thc phcm. ði?u này cũng rt có ý nghĩa quan tr-ng trong nông

nghip hu cơ bKi m<t vài loHi thc vCt bi:n ñ/i gen có các ñAc tính không thích h%p trong canh

tác hu cơ, như các cây trQng kháng thu=c tr9 cT hoAc các cây trQng có chEa ñ<c t= t9 vi khucn.

Canh tác hu cơ không sJ dIng thu=c dit cT và vic sJ dIng các cht ñi?u ch: t9 vi khucn ch`

ñư%c phép sJ dIng như là bin pháp cu=i cùng n:u các bin pháp phòng ng9a khác không có hiu

qu.

Các ñFu vào hu cơ. Trong tiêu chucn PGS sa ñqnh hưng nhng loHi ñYu vào có th ñư%c sJ

dIng trong sn xut hu cơ. Chú ý rGng không phi tt c các sn phcm trên thq trư>ng có tên g-i

“hu cơ” hay “sinh h-c” ñ?u ñư%c phép sJ dIng trong canh tác hu cơ bKi chúng có th vjn chEa

hóa cht hoAc cách thEc sn xut ra chúng không theo các nguyên tc hu cơ (bGng cách sJ dIng

các cht bi:n ñ/i gen GMO

chpng hHn). Vì th:, nông dân luôn phi ki m tra theo tiêu chucn PGS

trưc khi ñưa vào sJ dIng m<t sn phcm mi cho sn xut hu cơ .

Các bưc chGng nh?n. Hin K Vit Nam chưa có chEng nhCn cho các sn phcm hu cơ. Vì th:,

ch` có m<t cách khác giúp gii quy:t vn ñ? này ñó là h th=ng PGS ñư%c ti:n hành bKi d án

nông nghip hu cơ ADDA 7 VNFU. Thông thư>ng thì trong vòng t9 273 năm sau lYn cu=i cùng

sJ dIng ñYu vào hóa cht trong sn xut thì có th hoàn toàn ñư%c chEng nhCn là hu cơ, tuy nhiên

h th=ng PGS cho phép các loHi rau ñư%c trQng tr-n vln m<t mùa vI theo hu cơ (t9 khi chucn bq

ñt) có th ñư%c bán là “hu cơ”. Quy trình chEng nhCn bt ñYu ngay khi toàn b< ñt ñai sn xut

ñư%c ñăng ký và bt ñYu ñi vào sn xut hu cơ. Mei năm nông dân ñăng ký sn xut hu cơ sa

ñư%c thanh tra ñ ki m tra di2n bi:n và và tình trHng hu cơ.

ðH biCt chi tiCt vI chGng nh?n PGS xin liên h: văn phòng ADDA t-i Hà NPi: M4SM5 Khách

s-n La Thành, 218 ðPi Cn. ði:n tho-i 04 S 37623534 ho[c Fax 04 – 37623533.

Cm nang SX rau hu cơ – ADDA – ACCD 4

3.0T^O ð` PHÌ CHO ðbT

ðt khTe sa tHo ra cây khTe. ð tHo nên m<t ñt khTe thì ñi?u thi:t y:u là phi ci tHo ñ< phì và

cu trúc c;a ñt thông qua vic sJ dIng các ñYu vào hu cơ và có các bin pháp qun lý thCn

tr-ng. Nhng ñYu vào này bao gQm phân ;, phân ñ<ng vCt, cây phân xanh, các ñá khoáng, phân vi

sinh và các loHi phân bón dung dqch. Vì các phân bón hóa h-c có tác ñ<ng tiêu cc ti các sinh vCt

ñt và cũng là hCu qu làm hTng cu trúc và ñ< phì nhiêu c;a ñt, vì th: nhng loHi phân này

không ñư%c phép sJ dIng trong canh tác hu cơ.

Cách làm tt nht Hãy bt ñYu bGng vic tHo dng lư%ng vCt cht hu cơ trong ñt. Các vCt liu

thc vCt và phân ; là các y:u t= thi:t y:u cho ti:n trình này.

1)PHÂN e

Phân ; phYn ln ñư%c làm t9 các vCt liu thc vCt và phân ñ<ng vCt. M<t ñi?u quan tr-ng c;a làm

phân ; là thu gom các vCt liu hu cơ lHi vi nhau và ñ chúng thành ñ=ng luôn ñư%c che ph;

tránh mưa không chy vào bên trong. ð=ng ; ñư%c tHo cYn phi ñư%c nóng lên. Ti:n trình nóng lên

này rt quan tr-ng ñ gi:t ch:t các bnh tCt không mong mu=n và làm tăng t=c ñ< phân h;y vCt

liu thc vCt. ð=ng ; có th ñư%c ño lên ñ gi cho quá trình ; hoHt ñ<ng t=t. Sn phcm sau khi

k:t thúc quá trình ; sa là m<t hen h%p trông gi=ng như ñt.

ð có phân ; t=t thì ñi?u quan tr-ng là phi có m<t hen h%p các vCt liu ; t=t có hàm lư%ng cao

c;a ñHm (N) và các bon (C). VCt liu có hàm lư%ng ñHm (N) cao bao gQm tt c các loHi phân ñ<ng

vCt, các lá tươi v..v. VCt liu có hàm lư%ng các bon (C) cao gQm các vCt liu ge như các thân cây,

rơm rH, bã mía, vv..

M<t hen h%p khong 50% các vCt liu cây xanh còn tươi, 25 – 30% rơm rH và tru và 20 – 25%

phân ñ<ng vCt sa cho phân ; có cht lư%ng t=t. Cũng có th sJ dIng vCt liu ch` là vT tru và phân

ñ<ng vCt nhưng chúng phi ñư%c tr<n ljn vi nhau và sau ñó tHo ñ=ng cùng vi các vCt liu xanh.

M-ng lưi thGc ăn trong ñt

Tuy

Cn tr

ùng

Ăn r2 cây

Png

n m

Tuy

Cn tr

ùng

n m

Tuy

Cn tr

ùng

ăn nm và vi

khu

t

u

VCt thi, tàn dư

các cht chuy n

hóa t9 thc

ñ<ng vCt và

sinh

Vi khu

m

Qi v

à r

Chim

Png

nguy

sinh

Png

Cm nang SX rau hu cơ – ADDA – ACCD 5

T-o ñ<ng 0:

1. Ch-n vq trí không bq úng và không phi K dưi các cây có các r2 có th ăn sâu vào ñ=ng ; và

ly ñi cht dinh dư~ng.

2. Thu gom tt c các vCt liu ; lHi vi nhau ñ vào vq trí ñqnh ñAt ñ=ng ; .

3. THo ñ=ng ; bGng cách lYn lư%t ñAt hàng loHt các lp vCt liu 7 mei lp dày khong 15cm.

4. Thi:t k: ñ=ng ; (Nên ñ ñ=ng ; K ñ< cao khong 1.5 m):

 Lp ñáy ñ=ng ; là các vCt liu ge như các cành, que nhT

 ð:n lp rơm rH, thân lá cây hoAc vT tru gHo (vCt liu mYu nâu, giàu C)

 ð:n lp phân ñ<ng vCt (ưt) ph; lên vCt liu thc vCt

 ð:n vCt liu xanh (các cành lá và cT tươi)

 Rơm rH, thân lá ngô hoAc vT tru

 Phân ñ<ng vCt (ưt) ph; lên vCt liu thc vCt

 VCt liu xanh (cành lá và cT tuơi)

 Lp trên cùng ñ=ng ; 7 nên rc m<t lp ñt mTng ph; lên trên (khong 25 mm )

 Che ph; ñ=ng ; 7 bGng các bao ti ñng gHo (ñ ngăn cho mưa không chy vào

trong ñ=ng ;)

5. Ki m tra ñ=ng ; sau 3 ngày và sau ñó theo dõi ñ=ng ; mei tuYn 1 lYn

6. ðo ñ=ng ; sau 2 tuYn và ño lHi lYn na sau ñó 3 tuYn

Th>i ñi m làm phân ; t=t nht trong năm vào các th>i ñi m các vCt liu ; có stn và ñYy ñ;

Hưng xi lý các sh c< khi 0 phân:

Vn ñI Nguyên nhân có thH Gii pháp

Bên trong ñ=ng ; bq

khô

Không ñ; nưc B/ xung nưc khi ño ñ=ng ;

Nhit ñ< ñ=ng ;

quá cao

1. Không ñ; cm ñ<

2. ð=ng ; quá to

1. B/ xung nưc và ti:p tIc ño ñ=ng ;

2. C= gng làm gim kích thưc ñ=ng ;

Nhit ñ< quá thp 1. Thi:u không khí

2. ð=ng ; quá ưt

3. ð< pH thp (chua)

1. ðo ñóng ; thư>ng xuyên hơn ñ tăng ñ< thông

khí

2. B/ xung thêm vCt liu khô

3. B/ xung thêm vôi hoAc tro ge và tr<n lHi

Có mùi khai hăng 1. Quá nhi?u ñHm

2. ð< pH cao (mAn)

1. BT xung cCt liu giàu cácbon như mùn cưa, vT

ge bào hoAc rơm rH

2. Làm gim ñ< pH bGng cách b/ xung các thành

phYn có tính axit (các lá) hoAc tránh b/ xung

thêm các vCt liu ki?m như vôi và tro ge

Có mùi trEng th=i VCt liu ; quá ưt và

nhit ñ< ñ=ng ; quá thp.

B/ xung thêm các vCt liu khô có kích thưc ln

Chú ý

1. Tt c các phân ñ<ng vCt phi ñư%c ; nóng trưc khi chúng ñư%c bón vào ñt. Lý do là ñ gi:t

các sinh vCt ñ<c hHi, các hHt cT dHi và làm /n ñqnh ñHm trong phân ñáp Eng nguQn dinh dư~ng

d2 sJ dIng cho cây trQng.

2. Nhit ñ< là m<t ch` thq rt t=t cho bi:t di2n bi:n ñang xy ra gia các vCt liu trong ñ=ng ;.

Trong giai ñoHn ñYu, ti:n trình ; ch; y:u ñư%c thc hin bKi s hoHt ñ<ng c;a các vi sinh vCt.

HoHt ñ<ng c;a các vi sinh vCt có th ñư%c ñánh giá qua nhit ñ< c;a ñ=ng ;. Nhit ñ< ñ=ng ;

sa tăng lên khi các vi sinh vCt hoHt ñ<ng mHnh và sa gim xu=ng khi chúng kém hoHt ñ<ng.

Khi ñ=ng ; ñư%c chucn bq t=t, nhit ñ< trong ñ=ng ; bt ñYu tăng lên ch` vài ti:ng ñQng hQ sau

khi tHo ñ=ng ; và ñHt ti nhit ñ< 50 – 60 °C trong vòng 273 ngày và duy trì trong khong 1 – 2

tuYn. Vic duy trì nhit ñ< cao trong m<t th>i gian dài có ý nghĩa quan tr-ng ñ phá h;y kh

năng s=ng sót c;a nhi?u các mYm bnh và hHt cT. Nhit ñ< gim xu=ng t9 t9 vì các vi sinh vCt

Hướng dẫn sản xuất rau hữu cơ

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi