Hướng dẫn sử dụng Maya 2D: Chương 1 - Tổng quan về chương trình Maya 2D

Chia sẻ: Ha The Vinh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

108
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 1 "Tổng quan về chương trình Maya 2D" thuộc tài liệu Hướng dẫn sử dụng Maya 2D trình bày những nội dung về ứng dụng Maya 2D, đồ họa phụ thuộc, làm phim hoạt hình trong Maya, lập mô hình trong Maya. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung tài liệu để nắm bắt thông tin chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hướng dẫn sử dụng Maya 2D: Chương 1 - Tổng quan về chương trình Maya 2D

CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D TOÅNG QUAN VEÀ CHÖÔNG TRÌNH MAYA 3D Xin chuùc möøng caùc baïn ñeán vôùi theá giôùi ñoà hoïa vaø phim qua taøi lieäu “HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D” do Tuû saùch STK bieân soaïn. Coù leõ, raát nhieàu baïn coøn ngôõ ngaøng veà chöông trình naøy khoâng hieåu noù laøm ñöôïc gì, söùc maïnh noù ra sao, söû duïng coù deã daøng hay khoâng. Ñieàu naøy laø taát nhieân toâi cuõng nhö caùc baïn tröôùc ñaây chæ bieát ñeán chöông trình 3D Studio sau ñoù laø 3D Studio Max vaø haàu nhö ai cuõng ngaùn ngaåm chöông trình naøy vôùi nhöõng lyù do chính sau : 1. Caáu hình maùy yeâu caàu phaûi maïnh. 2. Taøi lieäu höôùng daãn veà noù noùi chung coøn khoù coù theå töï hoïc caàn phaûi coù thaày höôùng daãn. 3. Ngöôøi duøng chöa coù caùi nhìn veà myõ thuaät cuõng nhö chöa ñöôïc trang bò kieán thöùc veà khoâng gian 3 chieàu. Vôùi lyù do thöù nhaát haàu nhö caùc chöông trình 3D ñaày quyeàn naêng nhö Maya 3D, Softimage 3D v.v gaàn nhö khoâng ai daùm nghó tôùi (Ram phaûi toái thieåu 98 MB, card maøn hình hoã trôï 1024 x 768) ngoaøi ra caùc chöông trình naøy ñeàu chuû yeáu chaïy treân neàn Windows NT vaø gaàn ñaây nhaát laø Windows 2000. Vieäc caøi ñaët chöông trình treân Windows NT raát khoù neân haàu nhö laøm naûn loøng vôùi nhöõng ai muoán thöû nghieäm vôùi noù. Caøi ñaët khoâng ñöôïc laáy gì thöû nghieäm vôùi noù. Nhöng trong thôøi ñieåm naøy caùc yeâu caàu treân ñeàu ñöôïc khaéc phuïc, caáu hình maùy baây giôø ñaùp öùng ñöôïc deã daøng, Vieäc caøi ñaët ñaõ ñöôïc chuùng toâi nghieân cöùu vaø trình baøy raát roõ töøng böôùc caøi ñaët. Vôùi lyù do thöù hai Tuû saùch STK seõ giuùp caùc baïn thoâng qua caùc taøi lieäu ñöôïc bieân soaïn raát baøi baûn qua caùc höôùng daãn töøng böôùc, ñöôïc minh hoïa baèng nhöõng hình aûnh caét tröïc tieáp treân maùy tính neân vieäc töï hoïc raát thuaän lôïi, caùc baïn maëc daàu töï hoïc nhöng gioáng nhö coù ngöôøi thaày beân caïnh daãn caùc baïn ñi. Vôùi lyù do thöù ba Tuû saùch STK seõ giuùp caùc baïn coù caùi nhìn toång theå veà khoâng gian 3 chieàu cuõng nhö veà myõ thuaät qua caùc baøi taäp öùng duïng cuûa chöông trình nhaèm giuùp caùc baïn coù caùi nhìn toång quaùt hôn veà Maya 3D. ÖÙNG DUÏNG CUÛA MAYA 3D Chöông trình naøy duøng ñeå döïng caùc caûnh phim hoaït hình. Vaø cuï theå hôn laø 1 trong nhöõng öùng duïng cuûa noù laøm ñaàu baêng chuyeân nghieäp. Tröôùc heát, chuùng toâi môøi baïn laøm quen vôùi nhöõng gì coù trong chöông trình naøy, maø nhôø noù baïn coù theå laøm taêng theâm phaàn sinh ñoäng cho nhöõng caûnh phim hoaït hình. GIAO DIEÄN NGÖÔØI SÖÛ DUÏNG (USER INTERFACE) Giao dieän ngöôøi söû duïng (User Interface) cuûa Maya bao goàm moät soá coâng cuï, caùc trình chænh söûa vaø caùc nuùt ñieàu khieån (control). Baïn coù theå truy nhaäp nhöõng loaïi naøy baèng caùc trình ñôn chính hoaëc söû duïng caùc trình ñôn ñaùnh daáu caûm nhaän caûnh quan (context sensitive). Baïn cuõng coù theå duøng caùc ngaên keä (Shelves) ñeå löu tröõ caùc bieåu töôïng quan troïng hoaëc caùc phím TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 6 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D noùng ñeå taêng toác coâng vieäc cuûa baïn. Maya ñöôïc thieát keá ñeå cho baïn caáu hình giao dieän ngöôøi söû duïng nhö baïn thaáy laø thích hôïp. Ñeå laøm vieäc vôùi caùc ñoái töôïng, baïn coù theå nhaäp caùc trò soá söû duïng phaàn nhaäp toïa ñoä hoaëc baïn coù theå söû duïng Manipulator 3D ñeå töông taùc. Caùc maáu Manipulator ñeå cho baïn chænh söûa caùc ñoái töôïng cuûa baïn chæ vôùi moät thao taùc nhaáp-reâ. Giao dieän ngöôøi söû duïng cuûa Maya hoã trôï nhieàu möùc ñoä hoaøn taùc (undo) vaø taùi hoaït (redo) vaø bao goàm heä bieán hoùa reâ-thaû nhaèm truy nhaäp nhieàu boä phaän trong khoâng gian laøm vieäc. Baïn seõ cuøng chuùng toâi tìm hieåu caùch söû duïng nhieàu thaønh phaàn giao dieän ngöôøi söû duïng khaùc nhau trong baøi 1 vaø baøi 5. 1. Laøm vieäc trong khoâng gian ba chieàu (3D) Trong Maya, baïn seõ xaây döïng vaø linh hoaït hoùa caùc ñoái töôïng theo ba chieàu. Ba chieàu naøy ñöôïc xaùc ñònh bôûi caùc truïc cô baûn ñöôïc daùn nhaõn X, Y vaø Z. Nhöõng nhaõn naøy thay cho chieàu daøi (X), chieàu cao (Y), vaø beà saâu (Z) trong caûnh phim cuûa baïn. Nhöõng truïc naøy ñöôïc trình baøy baèng maøu saéc - ñoû cho truïc X, xanh luïc cho truïc Y vaø xanh cho truïc Z. Y X Z Move Rotate Scale Bieán ñoåi ñieàu khieån (Transform Manipulator) Khi ñònh vò trí, ñònh tyû leä vaø quay troøn caùc ñoái töôïng cuûa baïn, thì ba truïc naøy seõ phuïc vuï nhö nhöõng ñieåm tham chieáu chính cuûa baïn. Taâm cuûa heä thoáng toïa ñoä ñöôïc goïi laø goùc toïa ñoä (origin) vaø coù trò soá 0, 0, 0. Goùc toïa ñoä 2. Khoâng gian toïa ñoä UV (UV coordinate space) Khi baïn xaây döïng caùc beà maët trong Maya, chuùng ñöôïc taïo vôùi chính khoâng gian toïa ñoä cuûa chuùng ñöôïc xaùc ñònh bôûi U theo moät höôùng naøy vaø V theo moät höôùng khaùc. Baïn coù theå duøng nhöõng toïa ñoä naøy khi baïn ñang laøm vieäc vôùi caùc ñoái töôïng ñöôøng cong treân moät beà maët hoaëc khi baïn ñang boá trí caùc keát caáu treân moät beà maët. Moät goùc cuûa beà maët thöïc hieän vai troø nhö goùc toïa ñoä cuûa heä thoáng vaø taát caû caùc toïa ñoä naèm tröïc tieáp treân beà maët ñoù. Baïn coù theå laøm cho caùc beà maët soáng ñoäng nhaèm laøm vieäc tröïc tieáp trong khoâng gian toïa ñoä UV. Baïn cuõng seõ gaëp phaûi caùc thuoäc tính U vaø V khi baïn ñaët caùc keát caáu treân beà maët. TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 7 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D 3. Maøn hình (Views) Trong phaàn meàm Maya, baïn hình dung caùc caûnh phim cuûa baïn baèng caùch söû duïng caùc khung maøn hình cho pheùp baïn nhìn vaøo theá giôùi ba chieàu. Caùc maøn hình phoái caûnh (Perspective) ñeå cho baïn xem caùc caûnh phim cuûa baïn nhö theå baïn ñang nhìn noù vôùi chính maét cuûa baïn hoaëc thoâng qua caùc thaáu kính cuûa maùy aûnh vaäy. Maøn hình Orthographic song song vôùi caûnh phim vaø cung caáp theâm moät maøn hình ñoái töôïng. Chuùng taäp trung treân hai truïc rieâng bieät vaø ñöôïc xem nhö caùc maøn hình Top, Side vaø Front. Trong nhieàu tröôøng hôïp, baïn seõ caàn ñeán nhieàu maøn hình nhaèm giuùp baïn xaùc ñònh vò trí thích hôïp cho caùc ñoái töôïng. Vò trí cuûa ñoái töôïng troâng raát roõ trong maøn hình Top nhöng laïi khoâng roõ trong maøn hình Side. Maya ñeå cho baïn quan saùt nhieàu maøn hình cuøng moät luùc ñeå giuùp phoái hôïp nhöõng gì baïn troâng thaáy. TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 8 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D 4. Maùy quay phim (Cameras) Ñeå ñaït ñöôïc moät maøn hình rieâng bieät, baïn haõy lieác qua maùy aûnh kyõ thuaät soá. Maùy quay phim orthographic xaùc ñònh maøn hình baèng maët phaúng song song vaø phöông höôùng trong khi maùy quay phim phoái caûnh söû duïng taàm nhìn ôû moät ñieåm (a look at point) vaø tieâu cöï (focal lenght). Baïn seõ tìm hieåu caùch söû duïng caùc khung maøn hình trong baøi 1 vaø caùch taïo vaø linh hoaït hoùa moät maùy aûnh trong baøi 17 vaø 21. 5. Maët phaúng hình aûnh (Image Plane) Khi baïn laøm vieäc vôùi caùc maùy quay phim, coù theå ñaët caùc ñoái töôïng phoâng ñaëc bieät goïi laø maët phaúng hình aûnh treân maùy quay phim. Maët phaúng hình aûnh coù theå ñöôïc ñaët treân maùy quay phim sao cho khi baïn di chuyeån maùy quay phim, thì maët phaúng vaãn ñöùng thaúng. Maët phaúng hình aûnh coù nhieàu thuoäc tính cho pheùp baïn di chuyeån theo trong khi quay phim vaø ñònh tyû leä hình aûnh. Nhöõng thuoäc tính naøy coù theå ñöôïc linh hoaït hoùa ñeå theå hieän ñöôïc hình thöùc maø maët phaúng ñang chuyeån ñoäng. Baïn seõ tìm hieåu caùch söû duïng caùc maët phaúng hình aûnh trong baøi 14 khi baïn linh hoaït hoùa moät caûnh phoâng khoâng gian cho cuoäc giao chieán giöõa caùc phi thuyeàn. ÑOÀ HOÏA PHUÏ THUOÄC (DEPENDENCY GRAPH) Caáu truùc heä thoáng cuûa Maya söû duïng moät heä bieán hoùa theo maãu ñeå cho baïn hôïp nhaát loaïi hoaït hình keyframe theo truyeàn thoáng, ñoäng hình hoïc ñaûo ngöôïc, ñoäng löïc hoïc vaø vieát kòch baûn theo caáu truùc döïa treân tieát ñieåm (node-based architecture), goïi laø ñoà hoïa phuï thuoäc (dependency graph). Neáu baïn muoán thu goïn ñoà hoïa naøy thaønh nhöõng yeáu toá roãng, baïn coù theå moâ taû noù nhö laø nhöõng tieát ñieåm vôùi caùc thuoäc tính ñöôïc noái keát vaäy. Caáu truùc döïa treân tieát ñieåm mang ñeán cho Maya nhöõng tính chaát theo maãu linh hoaït. Döôùi ñaây laø moät sô ñoà trình baøy moät ñoà hoïa phuï thuoäc cuûa moät hình caàu nguyeân theå. Tieát ñieåm ñaàu vaøo theo thuû tuïc xaùc ñònh hình daùng cuûa hình caàu baèng caùch noái keát caùc thuoäc tính treân töøng tieát ñieåm. 1. Tieát ñieåm (Nodes) Moãi thaønh phaàn trong Maya, cho duø noù laø moät ñöôøng cong, beà maët, deformer, aùnh saùng, keát caáu, söï bieåu dieãn, moät taùc vuï laäp moâ hình hoaëc moät ñöoøng cong hoaït hình, ñeàu ñöôïc moâ taû hoaëc baèng moät tieát ñieåm ñôn leû hay moät daõy tieát ñieåm noái keát. Tieát ñieåm laø moät loaïi ñoái töôïng chung trong Maya. Nhöõng tieát ñieåm khaùc nhau ñöôïc thieát keá vôùi caùc thuoäc tính rieâng bieät sao cho tieát ñieåm ñoù coù theå hoaøn thaønh moät coâng vieäc TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 9 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D rieâng. Caùc tieát ñieåm xaùc ñònh taát caû caùc loaïi ñoái töôïng trong Maya bao goàm moân hình hoïc, vieäc taïo boùng, vaø chieáu saùng. Döôùi ñaây laø ba loaïi tieát ñieåm ñieån hình khi chuùng xuaát hieän treân moät hình caàu nguyeân theå. 1. Tieát ñieåm bieán ñoåi (Transform node) Caùc tieát ñieåm bieán ñoåi chöùa thoâng tin boá trí cho caùc ñoái töôïng cuûa baïn. Khi baïn dôøi chuyeån, quay troøn hoaëc ñònh tyû leä, thì ñaây laø tieát ñieåm maø baïn ñang taùc ñoäng ñeán. 2. Tieát ñieåm ñaàu vaøo (Input node) Tieát ñieåm ñaàu vaøo trình baøy caùc tuøy choïn höôùng daãn söï saùng taïo hình daïng hình caàu cuûa baïn nhö ñöôøng baùn kính hoaëc endsweep. 3. Tieát ñieåm hình daïng (Shape node) Tieát ñieåm hình daïng chöùa taát caû caùc thoâng tin chi tieát trình baøy hình daùng thöïc cuûa hình caàu. Giao dieän ngöôøi söû duïng cuûa Maya trình baøy caùc tieát ñieåm naøy vôùi baïn theo nhieàu caùch. Döôùi ñaây laø hình aûnh cuûa hoäp Channel nôi maø baïn coù theå chænh söûa vaø linh hoaït hoùa caùc thuoäc tính tieát ñieåm. 2. Caùc thuoäc tính (Attributes) Moãi tieát ñieåm ñöôïc xaùc ñònh bôûi moät daõy caùc thuoäc tính coù lieân quan ñeán nhöõng gì maø tieát ñieåm ñoù ñöôïc thieát keá ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï. Trong tröôøng hôïp cuûa tieát ñieåm bieán ñoåi, thì X Translate laø moät thuoäc tính. Ñoái vôùi tröôøng hôïp cuûa tieát ñieåm shader, thì Color Red laø moät thuoäc tính. Baïn coù theå gaùn nhöõng trò soá cho caùc thuoäc tính ñoù. Baïn coù theå laøm vieäc vôùi caùc thuoäc tính trong moät soá cöûa soå giao dieän ngöôøi söû duïng bao goàm Attribute Editor, Channel box vaø Spread Sheet Editor. Moät ñaëc tröng quan troïng trong Maya laø baïn coù theå linh hoaït hoùa gaàn nhö moãi thuoäc tính treân moät tieát ñieåm baát kyø. Nhöõng trôï giuùp naøy mang laïi cho Maya moät quyeàn naêng hoaït hình. Baïn neân chuù yù caùc thuoäc tính ñeàu ñöôïc xem nhö nhöõng keânh (channels). 3. Caùc noái keát (Connections) Caùc tieát ñieåm khoâng toàn taïi trong söï coâ laäp. Moät phim hoaït hình hoaøn chænh mang laïi keát quaû khi baïn baét ñaàu thöïc hieän nhöõng noái keát giöõa caùc thuoäc tính treân nhöõng tieát ñieåm khaùc nhau. Nhöõng noái keát naøy coøn ñöôïc bieát ñeán nhö laø nhöõng phuï thuoäc (dependencies). Trong khi laäp moâ hình, nhöõng keát noái naøy ñoâi khi ñöôïc xem nhö toång theå döïng hình (constructions hòstory). Ña soá nhöõng noái keát naøy ñeàu ñöôïc taïo töï ñoäng bôûi giao dieän ngöôøi söû duïng nhö moät keát quaû cuûa vieäc söû duïng leänh hoaëc caùc coâng cuï. Neáu muoán, baïn cuõng coù theå xaây döïng vaø chænh söûa nhöõng noái keát naøy moät caùch döùt khoaùt baèng Connection editor, baèng caùch nhaäp caùc leänh MEL (Maya Embedded Language - Ngoân ngöõ nhuùng Maya), hoaëc baèng caùch ghi caùc bieåu thöùc döïa treân MEL. TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 10 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D Baïn seõ tìm hieåu saâu hôn veà caùc tieát ñieåm, caùc thuoäc tính vaø caùc noái keát trong baøi 6 nheù. 4. Truïc quay (Pivots) Caùc tieát ñieåm bieán ñoåi ñeàu ñöôïc xaây döïng vôùi moät thaønh phaàn ñaëc bieät ñöôïc bieát nhö ñieåm truïc quay. Cuõng gioáng nhö caùc truïc quay caùnh tay cuûa baïn quanh khuyûu tay baïn vaäy, truïc quay seõ giuùp cho baïn quay troøn moät tieát ñieåm bieán ñoåi. Baèng caùch thay ñoåi vò trí cuûa ñieåm truïc quay, baïn seõ coù ñöôïc nhöõng keát quaû khaùc nhau. Caùc truïc quay cô baûn laø moät ñieåm tónh taïi (stationary point) maø töø ñoù baïn quay troøn hoaëc ñònh tyû leä caùc ñoái töôïng. Khi thöïc hieän hoaït hình, ñoâi khi baïn caàn xaây döïng nhöõng thöù baäc nôi moät tieát ñieåm bieán ñoåi naøy quay troøn ñoái töôïng ñoù thì tieát ñieåm bieán ñoåi thöù hai ñònh tyû leä. Töøng tieát ñieåm coù theå coù vò trí truïc quay cuûa chính noù ñeå giuùp baïn ñaït ñöôïc hieäu öùng theo yù baïn. Baïn seõ laøm vieäc vôùi vôùi caùc truïc quay tieát ñieåm bieán ñoåi trong baøi 7. 5. Thöù baäc (Hierarchies) Khi baïn ñang xaây döïng nhöõng hoaït caûnh trong Maya, baïn ñaõ hieåu coù theå xaây döïng nhöõng noái keát phuï thuoäc ñeå lieân keát caùc thuoäc tính tieát ñieåm. Khi laøm vieäc vôùi caùc tieát ñieåm bieán ñoåi hoaëc nhöõng tieát ñieåm khôùp noái, baïn coøn coù theå xaây döïng caùc thöù baäc taïo moät loaïi moái quan heä khaùc nhau giöõa caùc ñoái töôïng. Trong moät thöù baäc, thì tieát ñieåm bieán ñoåi naøy laø baäc treân ñoái vôùi tieát ñieåm khaùc nöõa. Khi Maya laøm vieäc vôùi nhöõng tieát ñieåm naøy, thì tröôùc tieân Maya nhìn vaøo tieát ñieåm phía treân hoaëc tieát ñieåm goác, sau ñoù tìm xuoáng thöù baäc ñoù. Vì theá, chuyeån ñoäng töø caùc tieát ñieåm ôû treân ñöôïc di chuyeån xuoáng thaønh caùc tieát ñieåm thaáp hôn. Trong sô ñoà döôùi ñaây, neáu tieát ñieåm group1 ñöôïc quay troøn, thì hai tieát ñieåm thaáp hôn seõ quay theo noù. Neáu tieát ñieåm nurbsCone ñöôïc quay troøn, thì caùc tieát ñieåm treân khoâng bò aûnh höôûng. Caùc thöù baäc khôùp noái ñöôïc duøng khi baïn ñang xaây döïng nhaân vaät. Khi baïn taïo caùc khôùp noái, thì caùc truïc quay khôùp noái ñoùng vai troø nhö nhöõng khôùp noái chaân tay trong khi caùc xöông ñöôïc veõ giöõa chuùng giuùp ta hình dung ra moät chuoãi khôùp noái. Theo ngaàm ñònh, nhöõng thöù baäc naøy hoaït ñoäng cuõng gioáng nhö caùc thöù baäc ñoái töôïng. Khi quay troøn moät ñoái töôïng seõ khieán quay troøn taát caû caùc tieát ñieåm döôùi thaáp cuøng moät luùc. Sau ñaây, baïn seõ tìm hieåu theâm veà nhöõng thöù baäc khôùp noái vaø baïn cuõng seõ tìm hieåu ñoäng hình hoïc ñaûo coù theå ñoåi ngöôïc doøng thöù baäc naøy nhö theá naøo. Baïn seõ laøm vieäc vôùi nhöõng thöù baäc trong baøi 6 vaø caùc thöù baäc khôùp noái trong baøi 16. 6. Vieát kòch baûn MEL MEL laø chöõ vieát taét töø Maya Embedded Language. Trong phaàn meàm Maya, moãi khi baïn söû duïng moät coâng cuï naøo ñoù hoaëc môû moät cöûa soå, laø baïn ñang söû duïng MEL. MEL coù theå ñöôïc duøng ñeå thöïc hieän nhöõng leänh ñôn giaûn, ghi caùc bieåu thöùc hoaëc quaù trình xaây döïng seõ trieån khai tính hoaït ñoäng hieän höõu cuûa Maya. MEL laø moät coâng cuï hoaøn haûo daønh cho caùc nhaø ñaïo dieãn kyõ thuaät ñang tìm caùch truy nhaäp deã daøng ñeå ñieàu chænh theo yù caùch hoaït ñoäng cuûa Maya cho thích hôïp vôùi nhöõng nhu caàu cuûa moät moâi tröôøng saûn xuaát ñaëc bieät. Caùc nhaø laøm phim hoaït hình coøn coù theå söû duïng MEL ñeå taïo nhöõng vi leänh (macros) ñôn giaûn seõ giuùp taêng toác nhöõng workflows khoù khaên hoaëc teû nhaït hôn. TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 11 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D Baïn seõ tìm hieåu caùch laøm vieäc vôùi MEL ñeå xaây döïng nhöõng trình töï theo yù baïn trong baøi 23. LAØM PHIM HOAÏT HÌNH TRONG MAYA Khi baïn laøm phim hoaït hình, töùc laø baïn mang laïi söï soáng cho caùc ñoái töôïng. Trong Maya, coù nhieàu phöông caùch khaùc nhau ñeå baïn coù theå linh hoaït hoùa caûnh phim vaø caùc nhaân vaät nhaän vai trong ñoù. Phim hoaït hình trong Maya ñöôïc ño toång quaùt baèng caùc frames baét chöôùc caùc frames maø baïn thaáy trong cuoän phim. Baïn coù theå cho trình chieáu nhöõng frames naøy theo nhöõng toác ñoä khaùc nhau ñeå ñaït ñöôïc hieäu öùng hoaït hình. Theo ngaàm ñònh, Maya trình chieáu ñöôïc 24 frames trong moãi giaây (24 hình trong 1 giaây). 1. Keyframe animation Phöông phaùp quan troïng nhaát trong vieäc laøm phim hoaït hình ñöôïc goïi laø keyframe animation. Khi söû duïng kyõ thuaät naøy, baïn xaùc ñònh baïn muoán töøng phaàn cuûa ñoái töôïng troâng nhö theá naøo trong moät frame rieâng bieät, sau ñoù baïn löu giöõ caùc thuoäc tính quan troïng nhö nhöõng keys vaø sau khi baïn thieát laäp nhieàu keys, thì phim hoaït hình vôùi quaù trình chuyeån ñoäng giöõa caùc keys coù theå ñöôïc phaùt laïi vôùi Maya. Khi caùc keys ñöôïc thieát laäp theo moät thuoäc tính rieâng bieät, thì nhöõng trò soá ñöôïc laäp key ñeàu ñöôïc löu tröõ trong nhöõng tieát ñieåm ñaëc bieät goïi laø caùc tieát ñieåm ñöôøng cong hoaït hình (animation curves). Nhöõng ñöôøng cong naøy ñöôïc xaùc ñònh bôûi nhöõng keys aùnh xaï trò soá cuûa thuoäc tính ñoái laäp vôùi thôøi gian. Sau ñaây laø moät thí duï veà nhieàu tieát ñieåm ñöôøng cong hoaït hình ñöôïc noái keát vôùi tieát ñieåm bieán ñoåi. Tieát ñieåm naøy ñöôïc taïo cho moãi thuoäc tính ñöôïc laäp phim hoaït hình. Moät khi baïn coù moät ñöôøng cong, baïn coù theå baét ñaàu ñieàu khieån tangency ôû töøng key ñeå xaùc ñònh chaát löôïng cuûa chuyeån ñoäng ôû giöõa nhöõng keys chính. Baïn coù theå laøm cho caùc ñoái töôïng taêng toác hoaëc chaäm laïi baèng caùch chænh söûa hình daïng cuûa nhöõng ñöôøng cong hoaït hình naøy. Noùi chung, ñoä nghieâng cuûa ñöôøng cong ñoà hoïa cho baïn bieát toác ñoä cuûa chuyeån ñoäng. Ñoä nghieâg doác trong ñöôøng cong mang yù nghóa chuyeån ñoäng nhanh trong khi ñöôøng cong phaúng coù nghóa laø khoâng coù chuyeån ñoäng. Baïn haõy töôûng töôïng ngöôøi ñi vaùn tröôït tuyeát ñang xuoáng ñoài. Ñoä nghieâng caøng doác caøng laøm taêng toác ñoä trong khi nhöõng phaàn phaúng hôn seõ laøm chaäm toác ñoä laïi. Chuùng ta seõ tìm hieåu caùch thieát laäp caùc keys trong baøi 1 vaø caùch chænh söûa caùc ñöôøng cong hoaït hình trong baøi 2. Sau ñoù baïn tieáp tuïc thieát laäp caùc keys trong suoát phaàn coøn laïi cuûa phaàn Tìm hieåu Maya. 2. Ñöôøng daãn hoaït hình (Path animation) Ñöôøng daãn hoaït hình ñöôïc xaùc ñònh ngay töø teân goïi cuûa noù. Baïn coù theå gaùn moät hay nhieàu ñoái töôïng sao cho chuùng di chuyeån doïc theo ñöôøng daãn ñöôïc ngöôøi ta veõ nhö moät ñöôøng cong trong khoâng gian ba chieàu. Sau ñoù baïn coù theå söû duïng hình daùng ñöôøng cong ñoù vaø nhöõng moác (markers) ñöôøng daãn ñeå chænh söûa vaø vaën veïo chuyeån ñoäng ñoù. Chuùng ta seõ tìm hieåu caùch thieát laäp vaø chænh söûa ñöôøng daãn hoaït hình trong baøi 14. 3. Hoaït hình hö khaùng (Reactive animation) TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 12 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D Hoaït hình hö khaùng laø moät thuaät ngöõ ñöôïc duøng ñeå moâ taû phim hoaït hình maø trong ñoù söï linh hoaït cuûa ñoái töôïng naøy ñöôïc döïa treân söï soáng ñoäng cuûa moät ñoái töôïng khaùc. Moät thí duï cho kyõ thuaät naøy laø laøm chuyeån ñoäng caùc baùnh raêng maø khi quay troøn moät baùnh raêng naøy seõ khieán cho baùnh raêng kia cuõng phaûi quay troøn theo. Sau ñoù baïn coù theå thieát laäp nhöõng keys treân baùnh raêng thöù nhaát vaø taát caû nhöõng baùnh raêng coøn laïi cuõng seõ töï ñoäng linh hoaït. Sau naøy, khi baïn muoán chænh söûa hoaëc vaën veïo caùc keys ñoù, thì chæ caàn moät ñoái töôïng hoaït ñoäng thì nhöõng ñoái töôïng coøn laïi cuõng caäp nhaät moät caùch töông taùc, nghóa laø chuùng cuõng chuyeån ñoäng theo. Trong Maya, baïn coù theå thieát laäp hoaït hình hö khaùng baèng moät soá coâng cuï bao goàm nhöõng gì ñöôïc phaùt hoïa döôùi ñaây : a. Set Driven Key Coâng cuï naøy ñeå cho baïn thieát laäp thuoäc tính moät caùch töông taùc treân moät ñoái töôïng ñeå ñieàu khieån moät hay nhieàu thuoäc tính treân moät ñoái töôïng khaùc. Baïn seõ tìm hieåu caùch söû duïng Set Driven Key trong baøi 2, 9, vaø 19. b. Bieåu thöùc (Expressions) Bieåu thöùc laø nhöõng kòch baûn cho pheùp baïn noái keát caùc thuoäc tính khaùc nhau treân nhöõng tieát ñieåm khaùc nhau. Baïn seõ tìm hieåu caùch taïo caùc bieåu thöùc naøy trong baøi 4 vaø 16. c. Constraints Constraints ñeå cho baïn thieát laäp moät ñoái töôïng troû ñeán (point to), höôùng ñeán (orient to) hoaëc nhìn vaøo moät ñoái töôïng khaùc. Baïn seõ tìm hieåu caùch söû duïng constraints trong baøi 9 vaø 16. d. Caùc keát noái (Connections) Nhöõng thuoäc tính coù theå ñöôïc lieân keát tröïc tieáp vôùi moät thuoäc tính khaùc baèng caùc noái keát tieát ñieåm phuï thuoäc. Baïn coù theå taïo loaïi noái keát tröïc tieáp naøy baèng Connection Editor. Chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu caùch thöïc hieän nhöõng loaïi noái keát naøy trong baøi 6. e. Ñoäng löïc hoïc (Dynamics) Moät kyõ thuaät hoaït hình khaùc nöõa laø ñoäng löïc hoïc (dynamics). Baïn coù theå thieát laäp caùc ñoái töôïng trong caûnh phim Maya cuûa baïn soáng ñoäng döïa treân caùc hieäu öùng vaät lyù nhö nhöõng va chaïm, troïng löïc, vaø gioù. Baïn thieát laäp nhöõng bieán soá khaùc nhau nhö bounciness, söï ma xaùt (friction) hoaëc vaän toác ban ñaàu (initial velocity). Khi baïn cho phaùt laïi caûnh phim, töùc laø baïn chaïy moät söï moâ phoûng ñeå xem taát caû nhöõng phaàn ñoù phaûn öùng vôùi caùc bieán soá nhö theá naøo. Kyõ thuaät naøy cho baïn moät chuyeån ñoäng töï nhieân, seõ khoù khaên ñoái vôùi keyframe. Baïn coù theå söû duïng ñoäng löïc hoïc vôùi nhöõng ñoái töôïng cô theå cöùng nhaéc, nhöõng haït hoaëc caùc ñoái töôïng cô theå meàm. Ñoái töôïng cô theå cöùng nhaéc (Rigid body objects) laø nhöõng ñoái töôïng khoâng caàn ñöôïc bieán daïng. Baïn thieát laäp loaïi moâ phoûng naøy baèng caùch thieát keá caùc ñoái töôïng nhö nhöõng cô theå hoaëc hoaït ñoäng hoaëc cöùng nhaéc thuï ñoäng. Caùc cô theå hoaït ñoäng phaûn öùng vôùi ñoäng löïc hoïc, trong khi nhöõng cô theå thuï ñoäng chæ ñoùng vai troø nhö nhöõng ñoái töôïng va chaïm daønh cho caùc cô theå hoaït ñoäng. TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 13 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D Ñeå moâ phoûng caùc hieäu öùng nhö gioù hoaëc troïng löïc chaúng haïn, baïn söû duïng caùc tröôøng (fields) thuoäc ñoäng löïc hoïc ñöôïc boå sung cho caûnh phim roài sau ñoù ñöôïc noái keát vôùi caùc ñoái töôïng cuûa baïn. Haït (particles) laø nhöõng phaàn thaät nhoû coù theå ñöôïc duøng ñeå taïo nhöõng hieäu öùng nhö khoùi, löûa hoaëc nhöõng vuï noå. Nhöõng ñieåm naøy ñöôïc toûa vaøo caûnh phim nôi chuùng cuõng ñöôïc taùc ñoäng bôûi caùc tröôøng thuoäc ñoäng löïc hoïc. Cô theå meàm laø nhöõng beà maët maø baïn muoán laøm bieán daïng trong suoát quaù trình moâ phoûng. Ñeå taïo moät cô theå meàm, baïn seõ phoái hôïp moät beà maët vôùi moät loaït caùc haït. Caùc haït naøy phaûn öùng vôùi söùc eùp ñoäng löïc hoïc giuùp laøm cho beà maët ñoù bieán daïng. Baïn seõ tìm hieåu caùch söû duïng ñoäng löïc hoïc haït trong baøi 4 vaø 15. LAÄP MOÂ HÌNH TRONG MAYA Nhöõng ñoái töôïng baïn muoán laøm phim hoaït hình trong Maya thöôøng ñöôïc xaây döïng hoaëc baèng caùc beà maët NURBS hoaëc caùc taám löôùi ña giaùc. Maya cung caáp cho baïn caû hai loaïi hình hoïc naøy ñeå cho baïn coù theå choïn phöông phaùp thích hôïp nhaát cho coâng vieäc cuûa baïn. 1. Ñöôøng cong NURBS (NURBS curves) NURBS vieát taét töø chöõ non-uniform rational b-splines laø moät thuaät ngöõ kyõ thuaät duøng cho ñöôøng cong spline. Baèng caùch laäp moâ hình vôùi caùc ñöôøng cong NURBS, baïn coù theå ñaët ra nhöõng ñieåm ñieàu khieån vaø moân hình hoïc uyeån chuyeån seõ ñöôïc taïo baèng nhöõng ñieåm naøy nhö nhöõng ñieåm höôùng daãn. Döôùi ñaây laø ñöôøng cong NURBS ñieån hình vôùi nhöõng phaàn quan troïng ñöôïc daùn nhaõn : Nhöõng thaønh phaàn then choát naøy xaùc ñònh caùc yeáu toá quan troïng goùp phaàn cho moät ñöôøng cong hoaït ñoäng ra sao. Hình hoïc NURBS coù ñöôïc tính linh hoaït vaø naêng löïc laø nhôø khaû naêng cuûa baïn chænh söûa hình daïng hình hoïc baèng caùc nuùt ñieàu khieån naøy. Khi moân hình hoïc cuûa baïn trôû neân phöùc taïp hôn, laø baïn nhaän theâm nhöõng nuùt ñieàu khieån. Veà lyù do naøy, thì toát hôn heát laø xaây döïng moân hình hoïc ñôn giaûn hôn, sao cho baïn coù theå deã daøng ñieàu khieån hình daïng ñoù. Neáu baïn caàn hình hoïc phöùc taïp hôn, thì caùc nuùt ñieàu khieån coù theå ñöôïc cheøn theâm sau naøy. 2. Beà maët NURBS (NURBS surfaces) Caùc beà maët ñöôïc xaùc ñònh baèng moân toaùn hoïc gioáng nhö nhöõng ñöôøng cong, ngoaïi tröø giôø ñaây coù trong hai chieàu - U vaø V. Baïn ñaõ tìm hieåu veà ñieàu naøy coù trong phaàn khoâng gian toïa ñoä UV ôû baøi tröôùc. Döôùi ñaây laø moät soá thaønh phaàn caáu thaønh cuûa moät beà maët NURBS ñieån hình : Veà cô baûn, nhöõng hình daïng phöùc taïp coù theå ñöôïc khaéc hoïa baèng loaïi beà maët naøy khi baïn keùo hoaëc ñaåy caùc nuùt ñieàu khieån ñeå taïo daùng cho beà maët ñoù. Baïn seõ tìm hieåu caùch laäp moâ hình vôùi moân hình hoïc NURBS trong baøi 7, 13 vaø 18. 3. Hình ña giaùc (Polygons) Hình ña giaùc laø moät loaïi hình hoïc khaùc nöõa, khaû duïng trong phaàn meàm Maya. Trong khi caùc beà maët NURBS theâm vaøo (interpolate) hình daïng cuûa hình hoïc moät caùch töông taùc, thì caùc maét löôùi ña giaùc veõ hình hoïc tröïc tieáp vaøo caùc choûm ñieàu khieån. Khi moät maét löôùi ña giaùc ñöôïc trình dieãn, thì noù ñöôïc theâm vaøo ñeå hình daùng saéc xaûo hôn. Döôùi ñaây laø moät soá thaønh phaàn ñöôïc tìm thaáy treân moät maét löôùi ña giaùc : TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 14 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D Baïn coù theå xaây döïng nhieàu maét löôùi baèng caùch keùo ra (extruding), ñònh tyû leä vaø boá trí caùc maët ña giaùc ñeå xaây döïng thaønh caùc hình daïng. Sau ñoù baïn coù theå trau chuoát hình daïng ñoù ñeå coù ñöôïc hình daùng heä thoáng hôn cho moâ hình cuûa baïn. Baïn seõ tìm hieåu caùch xaây döïng moät moâ hình ña giaùc trong baøi 12. 4. Toång theå döïng hình (Construction history) Khi baïn taïo nhöõng moâ hình maãu trong phaàn meàm Maya, thì nhöõng böôùc döïng hình khaùc nhau ñeàu ñöôïc ghi laïi nhö nhöõng tieát ñieåm coù tính phuï thuoäc nôái keát vôùi beà maët cuûa baïn. Trong hình minh hoïa döôùi ñaây, ngöôøi ta söû duïng moät ñöôøng cong ñeå taïo ra moät beà maët xoay troøn ñöôïc. Maya giöõ ñöôïc toång theå naøy baèng caùch taïo nhöõng ñieåm phuï thuoäc giöõa ñöôøng cong, tieát ñieåm xoay troøn vaø tieát ñieåm hình daïng. Khi baïn chænh söûa seõ laøm cho ñöôøng cong vaø tieát ñieåm xoay troøn caäp nhaät hình daïng cuoái cuøng. Nhieàu tieát ñieåm trong soá naøy ñi keøm vôùi nhöõng boä thao taùc (manipulator) ñaëc bieät giuùp cho vieäc caäp nhaät caùc thuoäc tính tieát ñieåm ñöôïc deã daøng hôn. Trong tröôøng hôïp xoay troøn, caùc boä thao taùc khaû duïng ñoái vôùi ñöôøng truïc vaø ñoâùi vôùi goùc queùt cuûa söï xoay troøn. Sau naøy baïn coù theå xoùa ñi toång theå ñeå cho baïn chæ coøn laøm vieäc vôùi tieát ñieåm hình daïng maø thoâi. Nhöng baïn ñöøng queân raèng nhöõng tieát ñieåm phuï thuoäc coù caùc thuoäc tính coù theå ñöôïc laøm soáng ñoäng. Theá neân, baïn seõ maát moät soá quyeàn naêng neáu baïn xoùa ñi toång theå naøy. Baïn seõ cuøng chuùng toâi tìm hieåu caùch laøm vieäc vôùi toång theå naøy trong caùc baøi taäp 6, 12 vaø 13. NHÖÕNG BIEÁN DAÏNG Nhöõng boäï bieán daïng (deformers) laø caùc loaïi ñoái töôïng coù theå ñöôïc duøng ñeå taùi taïo hình daïng nhöõng ñoái töôïng khaùc. Baèng caùch söû duïng nhöõng boä bieán daïng, baïn coù theå cho theâm tính chaát boùp beïp vaø caêng daõn ra vaøo caûnh hoaït hình cuûa baïn. Moät ñaëc tröng nöõa coù taùc ñoäng maïnh trong boä bieán daïng cuûa Maya laø chuùng coù theå ñöôïc xeáp lôùp ñoái vôùi nhöõng hieäu öùng phöùc taïp hôn. Baïn cuõng coù theå lieân keát caùc boä bieán daïng vaøo caùc boä khung hoaëc taùc ñoäng chuùng vôùi ñoäng löïc hoïc thaân meàm. Sau ñaây laø phaàn lieät keâ moät soá loaïi boä bieán daïng chuû yeáu khaû duïng trong phaàn meàm Maya. 1. Maïng, giaøn (Lattices) Lattices laø nhöõng khung beân ngoaøi coù theå ñöôïc aùp duïng cho caùc ñoái töôïng cuûa baïn. Sau ñoù neáu baïn ñoåi hình daïng khung thì ñoái töôïng cuõng bò bieán daïng theo. Baïn seõ tìmhieåu caùch laøm vieäc vôùi nhöõng maïng, giaøn trong baøi höôùng daãn 10, 12, 16 vaø 19. 2. Ñoái töôïng khaéc hoïa, chaïm troã (Sculpt objects) Caùc ñoái töôïng ñieâu khaéc ñeå cho baïn laøm bieán daïng beà maët cuûa noù baèng caùch khaéc leân noù moät ñoái töôïng khaùc. Baïn coù theå ñaït ñöôïc nhöõng bieán daïng beà maët sinh ñoäng, baèng caùch linh hoaït hoùa vò trí cuûa ñoái töôïng ñieâu khaéc. Baïn seõ cuøng chuùng toâi tìm hieåu caùch laøm vieäc vôùi moät flexor ñieâu khaéc trong baøi 16. 3. Clusters Cluster laø nhöõng nhoùm Cvs hoaëc caùc ñieåm giaøn ñöôïc xaây döïng thaønh moät boä rieâng reõ. Cluster ñöôïc cho ñieåm truïc quay cuûa chính noù vaø coù theå ñöôïc duøng ñeå loâi keùo caùc ñieåm TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 15 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D clustered. Baïn coù theå gaén theâm troïng löôïng cho Cvs trong moät cluster ñeå ñaït ñöôïc nhöõng hieäu öùng phöùc taïp hôn. Baïn seõ tìmhieåu caùch laøm vieäc vôùi caùc Cluster trong baøi 20. 4. Hoaït hình nhaân vaät (Character animation) Trong Maya, hoaït hình nhaân vaät tieâu bieåu bao haøm caû vieäc hoaït hình cuûa caùc maët phaúng söû duïng caùc chuoãi khôùp noái boä khung vaø ñaûo ngöôïc caùc maáu ñoäng hình hoïc ñeå giuùp ñieàu khieån söï chuyeån ñoäng. Cuøng moâït luùc, caùc maéc xích coù theå ñöôïc thieát laäp ñeå hoaït ñoäng vôùi nhöõng ñoái töôïng ñieâu khaéc ñaëc bieät vaø nhöõng giaøn (lattices) ñöôïc bieát nhö nhöõng coâng cuï flexors. Nhöõng coâng cuï naøy cho pheùp baïn thöïc hieän nhöõng söï bieán daïng maët phaúng giuùp taêng theâm tính hieän thöïc cho nhaân vaät cuûa baïn. 5. Boä khung vaø caùc khôùp noái (Skeletons and joints) Nhö baïn ñaõ cuøng chuùng toâi tìm hieåu, caùc daõy khôùp noái boä khung thöïc ra laø nhöõng thöù baäc. Moät boä khung ñöôïc cheá taïo töø caùc tieát ñieåm khôùp ñöôïc noái keát vôùi nhau beân ngoaøi bôûi nhöõng bieåu töôïng xöông. Caùc thöù baäc naøy cho pheùp baïn taäp hôïp hoaëc lieân keát theo hình hoïc nhaèm taïo ra nhöõng söï bieán daïng maët phaúng cuûa baïn. 6. Ñoäng hình hoïc ñaûo ngöôïc (Reverse kinematics) Theo ngaàm ñònh, caùc daõy khôùp noái hoaït ñoäng gioáng nhö baát kyø thöù baäc naøo khaùc. Söï quay troøn moät khôùp seõ laøm chuyeån ñoäng luoân caùc tieát ñieåm khôùp noái beân döôùi. Ñieàu naøy ñöôïc bieát nhö ñoäng hình hoïc tieán tôùi (forward kinematics). Trong khi phöông phaùp naøy coù taùc ñoäng maïnh, thì noù khieán cho ta gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc ñaët chaân cuûa nhaân vaät xuoáng hoaëc laøm chuyeån ñoäng baøn tay ñeå ñieàu khieån caùnh tay. Ñoäng hình hoïc ñaûo ngöôïc cho pheùp baïn laøm vieäc vôùi thöù baäc theo höôùng ngöôïc laïi. Baèng caùch ñaët moät maáu IK chaïy töø khôùp khôûi ñaàu ñeán khôùp cuoái thì baïn coù theå ñieàu khieån daõy khôùp ñoù thuaän lôïi hôn. Coù ba loaïi boä giaûi (solvers) trong Maya - ñoù laø IK spline, daõy IK rieâng reõ (In single chain) vaø maët phaúng quay IK (IK rotate plane). Töøng caùi trong soá nhöõng boä giaûi naøy ñöôïc thieát keá nhaèm giuùp baïn ñieàu khieån nhöõng söï quay khôùp söû duïng maáu IK nhö laø muïc ñích. Khi maáu IK chuyeån ñoäng, thì boä giaûi IK xaùc ñònh nhöõng söï quay khôùp ñeå cho khôùp cuoái cuøng chuyeån ñoäng ñeán vò trí maáu IK. Caùc boä giaûi rieâng bieät coù nhöõng caàn ñieàu khieån ñoäc ñaùo cuûa chính chuùng. Moät ít trong soá nhöõng boä giaûi naøy ñöôïc veõ ra döôùi ñaây : 7. Boä giaûi chuoãi xích rieâng leû (Single chain solver) Boä giaûi chuoãi xích rieâng leû cung caáp moät cô caáu tieán tôùi thaúng ñeå boá trí tö theá vaø laøm soáng ñoäng cho moät chuoãi (chain). Baèng caùch di chuyeån maáu IK, chuoãi xích seõ caäp nhaät sao cho caùc khôùp noái cuøng naèm treân moät maët phaúng. Baïn seõ tìm hieåu caùch söû duïng boä giaûi chuoãi xích rieâng leû IK trong baøi 20. 8. Boä giaûi maët phaúng quay (Rotate plane solver) Boä giaûi maët phaúng quay cho baïn ñieàu khieån nhieàu hôn. Vôùi boä giaûi naøy, maët phaúng hoaït ñoäng nhö muïc tieâu ñoái vôùi taát caû caùc khôùp noái coù theå ñöôïc chuyeån ñoäng bôûi vieäc quay baèng thuoäc tính vaën xoaén nhöõng hoaëc baèng caùch chuyeån ñoäng maáu vector cöïc (pole vector handle). Baïn seõ tìm hieåu caùch söû duïng boä giaûi maët phaúng quay IK trong baøi 16. TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 16 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D 9. Boä giaûi IK spline (IK spline solver) Boä giaûi IK spline giuùp baïn ñieàu khieån chuoãi xích baèng ñöôøng cong spline. Baïn coù theå chænh söûa CVs treân spline ñeå caäp nhaät söï quay cuûa caùc khôùp noái trong chuoãi xích. Baïn seõ tìmhieåu caùch söû duïng boä giaûi IK spline trong baøi 9 vaø 20. 10. Taïo lôùp da cho nhaân vaät Moät khi baïn ñaõ xaây döïng moät boä khung, baïn coù theå noái lieàn boä da cho beà maët nhaân vaät cuûa baïn sao cho chuùng thay ñoåi hình daùng theo söï quay cuûa caùc khôùp. Trong Maya, baïn coù theå söû duïng hoaëc taïo lôùp da meàm hoaëc cöùng. Phaàn da meàm söû duïng caùc cluster coù troïng löôïng trong khi lôùp da cöùng thì khoâng. Baïn seõ tìm hieåu caùch söû duïng lôùp da meàm trong baøi 9 vaø taïo lôùp da cöùng trong baøi 18. 11. Flexors Trong nhieàu tröôøng hôïp, vieäc taïo lôùp da cho nhaân vaät khoâng phaûi laø nhöõng bieán daïng thöïc söï cuûa saûn phaåm trong caùc vuøng khôùp noái cuûa nhaân vaät. Baïn coù theå söû duïng caùc flexors ñeå boå sung möùc ñoä bieán daïng thöù yeáu naøy vaøo vieäc phoàng leân vaø xeïp xuoáng cuûa nhaân vaät. Baïn seõ tìm hieåu caùch laøm vieäc vôùi caùc flexors trong baøi 16. TRÌNH DIEÃN (RENDERING) Moät khi caùc nhaân vaät cuûa baïn ñaõ ñöôïc thieát keá, baïn coù theå aùp duïng theâm maøu saéc vaø keát caáu, sau ñoù trình dieãn vôùi aùnh saùng thöïc. 1. Caùc nhoùm ñoå boùng (shading groups) Trong Maya, baïn boå sung theâm caùc baûn ñoà keát caáu vaø nhöõng hieäu öùng trình dieãn khaùc baèng caùc nhoùm ñoå boùng. Nhoùm ñoå boùng laø moät maïng caùc tieát ñieåm phuï thuoäc cuøng noái keát vôùi nhau thaønh moät tieát ñieåm nhoùm ñoå boùng. Ngay caû nhöõng beà maët ñaõ ñöôïc gaùn vaø nhöõng aùnh saùng coù lieân quan laø moät phaàn trong nhoùm ñoå boùng. Baïn coù theå nghó nhoùm ñoå boùng nhö laø moät loaïi bucket (xoâ) maø trong ñoù baïn ñaët taát caû caùc tính chaát veà maøu saéc, keát caáu vaø chaát maø baïn muoán toâ ñieåm treân beà maët nhaân vaät cuûa baïn. Sau ñoù baïn nhuùng beà maët ñoù vaøo chieác xoâ vaø neùm theâm vaøo moät hay hai aùnh ñeøn vaø theá laø ñaït ñöoïc hieäu öùng sau cuøng. Baïn seõ tìm hieåu caùch taïo caùc nhoùm ñoå boùng trong baøi 3, 11, 12, 13 vaø 21. 2. Baûn ñoà keát caáu (Texture maps) Ñeå boå sung chi tieát cho caùc nhoùm ñoå boùng cuûa baïn, baïn coù theå laäp baûn ñoà keát caáu vôùi nhieàu thuoäc tính khaùc nhau. Moät vaøi thuoäc tính trong soá naøy bao goàm caû söï rung ñoäng, tính trong suoát, vaø maøu saéc. Baïn seõ tìm hieåu caùch laäp baûn ñoà keát caáu caùc ñoái töôïng trong baøi 3 vaø 11. Nhöõng kyõ thuaät laäp baûn ñoà khaùc seõ ñöôïc söû duïng trong baøi 12 vaø 13. 3. Chieáu saùng (Lighting) Tröôùc khi trình dieãn moät caûnh hoaït hình, baïn coù theå chieáu saùng caùc caûnh ñoù baèng moät soá aùnh saùng, phaàn aùnh saùng naøy giuùp baïn boå sung theâm taâm traïng vaø baàu khoâng khí cho caûnh dieãn theo nhieàu caùch nhö aùnh saùng cuûa nhaø nhieáp aûnh vaäy. Maya cho pheùp baïn xem tröôùc aùnh saùng daøn döïng cuûa baïn moät caùch töông taùc khi baïn laäp moâ hình, hoaëc baïn coù theå trình dieãn ñeå xem hieäu öùng cuoái cuøng. Baïn coù theå baét ñaàu vieäc aùp duïng aùnh saùng trong baøi 3. TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 17 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D 4. Chuyeån ñoäng rung (Motion blur) Khi moät maùy aûnh thöïc “choäp” laáy moät caûnh ñoái töôïng ñang chuyeån ñoäng thì hình aûnh khi ñöôïc röûa ra thöôøng bò rung nhoøe. Hieäu öùng laøm rung chuyeån ñoäng boå sung theâm phaàn soáng ñoäng cho hoaït caûnh vaø coù theå ñöôïc duøng trong Maya. Maya coù hai loaïi hieäu öùng laøm rung chuyeån ñoäng laø solution 2 1/2D vaø solution 3D (ba chieàu), baïn seõ duøng caû hai loaïi chuyeån ñoäng rung trong quyeån saùch naøy. 5. Phaàn cöùng trình dieãn (Hardware rendering) Maya bao goàm caû hieäu öùng phaàn cöùng trình dieãn giuùp cho baïn xem nhöõng hình aûnh ñöôïc trình dieãn treân maøn hình ñeå xem tröôùc nhöõng caûnh hoaït hình cuûa baïn. Baïn cuõng coù theå söû duïng coâng cuï trình dieãn (renderer) ñeå bieåu dieãn moät soá hieäu öùng haït (particle effects), caùc hieäu öùng naøy coù theå ñöôïc phoái hôïp vaøo phaàn meàm trænh dieãn hình aûnh trong hình hoïc cuûa baïn. 6. Vaät ñeäm trình dieãn (A-buffer rendering) ? Ngaàm ñònh, Maya söû duïng coâng cuï trình dieãn A-buffer cho phaàn meàm trình dieãn (software rendering). Kieåu trình dieãn naøy giuùp cho baïn xem nhöõng caûnh ñöôïc taïo boùng vôùi nhöõng boùng ñoå vaø chuyeån ñoäng rung. Phöông phaùp trình dieãn naøy raát quan troïng ñoái vôùi haàu heát caùc nhu caàu trình dieãn cuûa baïn. Neáu baïn muoán caùc hieäu öùng phaûn xaï (reflection) vaø khuùc xaï (refraction), baïn caàn môû hieäu öùng raytracing. 7. Trình dieãn hieäu öùng phaùt tia ? (Raytrace rendering) Hieäu öùng raytracing giuùp baïn ñöa caû hieäu öùng khuùc xaï vaø phaûn xaï vaøo caûnh phim cuûa baïn. Maya coù coâng cuï raytracer choïn loïc nghóa laø chæ coù nhöõng ñoái töôïng hoaëc nhöõng nhoùm ñoå boùng coù khaû naêng raytrace môùi söû duïng ñeán coâng cuï trình dieãn naøy. Hieäu öùng phaùt tia chaäm hôn ngaàm ñònh A-buffer vaø seõ chæ ñöôïc duøng khi noù ñoøi hoûi caûi tieán caûnh phim. 8. Coâng cuï trình dieãn (renderer) hoaït ñoäng ra sao ? Coâng cuï trình dieãn cuûa Maya hoaït ñoäng baèng caùch xem xeùt caûnh phim qua maùy aûnh. Sau ñoù noù thöïc hieän moät phaân ñoaïn (section) hoaëc tile (laäp oâ quaân côø) roài phaân tích coù hoaëc khoâng theå trình dieãn phaân ñoaïn ñoù. Neáu coù theå, noù seõ phoái hôïp thoâng tin ñöôïc tìm thaáy trong nhoùm taïo boùng toái (hình hoïc, aùnh saùng vaø maïng taïo boùng toâùi) vôùi thoâng tin Render Global, vaø toaøn boä caùc oâ quaân côø ñeàu ñöôïc trình dieãn. Khi coâng cuï trình dieãn di chuyeån treân phaân ñoaïn keá tieáp, noù laïi laàn nöõa phaân tích tình huoáng. Neáu noù gaëp phaûi moät oâ coù thoâng tin nhieàu hôn noù muoán xöû lyù vaøo moät luùc naøo ñoù, noù seõ ngaét oâ ñoù thaønh oâ nhoû hôn vaø trình dieãn. Khi baïn ñang söû duïng hieäu öùng phaùt tia (raytracing) thì tröôùc tieân moãi oâ quaân côø seõ ñöôïc trình dieãn vôùi A-buffer, sau ñoù coâng cuï trình dieãn (renderer) môùi tìm nhöõng phaàn töû caàn thieát cho vieäc phaùt tia. Neáu noù tìm ra ñieàu gì ñoù, noù seõ xeáp lôùp trong nhöõng phaân ñoaïn ñaõ phaùt tia. Khi noù keát thuùc, baïn seõ coù ñöôïc hình aûnh sau cuøng, hoaëc neáu baïn ñang trình dieãn moät caûnh hoaït hình, thì ñoù laø moät chuoãi hình aûnh. Baïn seõ tìm hieåu vieäc trình dieãn caùc caûnh döïng hình trong baøi 3, 11, 15, 17 vaø 22. 9. IPR Maya bao goàm coâng cuï trình dieãn aûnh thöïc töông taùc (Interactive Photorealistic Renderer) nhaèm cung caáp cho baïn söï hoài tieáp (feedback) nhanh nhaèm laäp keát caáu (texturing) vaø caäp nhaät aùnh saùng (lighting updates). Baïn seõ söû duïng ñeán IPR trong baøi 11. TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 18 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY
CHEÁ BAÛN ÑIEÄN TÖÛ VAØ CHEÁ BAÛN VIDEO - HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG MAYA 3D CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ MAYA 3D Theá laø giôø ñaây baïn ñaõ coù kieán thöùc cô baûn veà Maya roài nheù, bieát Maya ñöôïc thieát keá ñeå laøm gì, thì ñaây laø luùc baïn coù theå baét ñaàu laøm vieäc tröïc tieáp vôùi heä thoáng. Nhöõng khaùi nieäm vöøa trình baøy trong phaàn giôùi thieäu naøy giuùp baïn hieåu theâm nhieàu hôn khi laàn ñaàu baïn laøm vieäc vôùi chuùng. Baïn ñöøng queân ñaët thö muïc “TÖÏ HOÏC MAYA” vaøo thö muïc döï aùn sao cho baïn coù ñöôïc caùc taäp tin hoã trôï giaùo trình moät caùch deã daøng. Nhöng baïn khoâng lo, vì neáu chöa laøm ñieàu naøy, baïn vaãn coù theå hoaøn taát phaàn khôûi ñoäng (Getting Started) maø khoâng caàn ñeán caùc taäp tin hoã trôï. Ñi keøm vôùi boä phaàn Maya cô baûn goàm 3 ñóa CD-ROM caùch trình baøy töông töï nhö trong caùch trình baøy cuûa ñóa naøy. Trong thôøi gian chöa coù saùch höôùng daãn caùc baïn coù theå mua ñóa taïi Tuû saùch STK ñeå xem tröôùc. Xin chuùc baïn thaønh coâng. TUÛ SAÙCH STK (ÑT 088334168–- 0903728344) 19 BIEÂN SOAÏN : KS PHAÏM QUANG HUY