TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN THÍ NGHIỆM ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT ỨNG DỤNG – tháng 05 năm 2011 Trang 1/21
ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠ KHÍ CHẾ TẠO MÁY
BỘ MÔN CƠ ĐIỆN TỬ
@ & ?
TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN THÍ NGHIỆM
ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT ỨNG DỤNG
HỌC KÌ 2 – NĂM 2010-2011
HƯỚNG DẪN THÍ NGHIỆM
ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT ỨNG DỤNG
• Một số qui định:
Quá trình tổ chức buổi học như sau: Đầu tiên sinh viên được giáo viên hướng dẫn các thao tác, qui trình
thiết kế và thi công. Tiếp theo sinh viên sẽ thực hành thiết kế và thi công một mạch điện để củng cố kiến
thức.
Cuối buổi sinh viên sẽ được giao nội dung báo cáo về một phần kiến thức và kỹ năng đã thu nhận được
trong buổi học. Báo cáo phải được nộp vào đầu buổi học của tuần tiếp theo. Phần đánh giá buổi học thông
qua hoạt động của sinh viên trong quá trình thí nghiệm và thông qua bài báo cáo.
Sinh viên phải tuân thủ nội qui học đường của nhà trường và nội qui thí nghiệm của phòng thí nghiệm
Điện tử Công suất. Mọi hình thức gian lận như sao chép báo cáo, đạo văn, chế số liệu thực nghiệm
v.v… đều bị nghiêm cấm và sinh viên liên quan sẽ nhận điểm 0 (không điểm) cho môn học này kèm
theo các xử lý học vụ khác của Khoa/Trường.
TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN THÍ NGHIỆM ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT ỨNG DỤNG – tháng 05 năm 2011 Trang 2/21
BUỔI 1
THIẾT KẾ VÀ THI CÔNG MẠCH ĐIỆN TỬ
1. GIỚI THIỆU
Buổi học này hướng dẫn người học vẽ sơ đồ nguyên lý mạch điện tử dùng phần mềm ORCAD
CAPTURE, vẽ mạch in bằng phần mềm ORCAD LAYOUT PLUS, và qui trình thi công mạch điện tử thủ
công.
2. MỘT SỐ LƯU Ý
2.1. Những nội dung cần nắm vững khi vẽ mạch nguyên lý bằng ORCAD CAPTURE
• Cách tạo một project (tập tin) mới
• Cách sử dụng thư viện linh kiện (thêm, tìm, lấy linh kiện từ thư viện vào bản thiết kế …)
• Cách tạo (vẽ) một linh kiện mới
• Cách đặt tên và sắp xếp linh kiện hợp lý
• Cách nối mạch (cách nối dây, đặt nhãn tên linh kiện, sử dụng bus…)
• Cách hiệu chỉnh khung bản vẽ (trang trí, thêm hình, thay đổi cỡ giấy …)
• Cách xuất bản vẽ nguyên lý sang các dạng khác (layout, PSpice…)
2.2. Những nội dung cần nắm khi vẽ mạch in bằng ORCAD Layout plus
• Cách tạo tập tin mới
• Cách sử dụng thư viện linh kiện (thêm, tìm, lấy linh kiện từ thư viện vào bản thiết kế …)
• Cách tạo (vẽ) một linh kiện mới
• Cách đặt linh kiện hợp lý
• Cách quản lý các lớp và đường mạch
• Cách nối mạch thủ công và tự động
• Chỉnh sửa bản vẽ (đặt jump, phủ mass, sửa chân linh kiện …) và in ấn
3. NỘI DUNG THỰC HÀNH
3.1. Thực hành vẽ mạch nguyên lý, mạch in và thi công mạch sau
TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN THÍ NGHIỆM ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT ỨNG DỤNG – tháng 05 năm 2011 Trang 3/21
3.2. Đo đạc kết quả thực nghiệm
• Dạng sóng điện áp điểm ngõ ra diode cầu
• Dạng sóng điện áp ngõ ra 78XX
3.3. Trả lời câu hỏi
1. Trong mạch nguồn LM78XX, điện áp AC cấp cho Diode cầu là bao nhiêu ? Giải thích ?
2. Khi tăng hoặc giảm điện áp AC cấp cho Diode cầu trong mạch nguồn 78XX thì nhiệt độ linh kiện
78XX tăng giảm như thế nào ? Giải thích ? Dẫn giải ra các đồ thị mô phỏng/thực nghiệm để
chứng minh.
3. Tụ điện phía ngõ ra của 78XX có tác dụng gì, giá trị bao nhiêu ? Dẫn giải ra các đồ thị mô
phỏng/thực nghiệm để chứng minh.
4. Vẽ 02 mạch giúp nâng dòng cho 78XX và giải thích tại sao mạch đó có thể nâng dòng ? Dẫn giải
ra các đồ thị mô phỏng/thực nghiệm để chứng minh.
5. Vẽ mạch giúp nâng áp cho 78XX và giải thích tại sao mạch đó có thể nâng áp ? Dẫn giải ra các đồ
thị mô phỏng/thực nghiệm để chứng minh.
TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN THÍ NGHIỆM ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT ỨNG DỤNG – tháng 05 năm 2011 Trang 4/21
4. Viết báo cáo buổi học:
4.1. Ứng dụng ORCAD Capture vẽ sơ đồ nguyên lý mạch điện tử
1. Tóm tắt (tối đa 100 từ)
- Nêu ngắn gọn những vấn đề sẽ trình bày trong bài báo cáo
2. Giới thiệu (tối đa 200 từ)
- Tổng quan các phần mềm vẽ mạch nguyên lý
- Lịch sử và ưu nhược điểm, khả năng của ORCAD Capture
3. Các bước vẽ mạch nguyên lý bằng ORCAD Capture
- Tạo và quản lý mạch điện mới
- Sử dụng thư viện linh kiện
- Các thao tác vẽ mạch
- Hiệu chỉnh và trang trí bản vẽ
4. Ví dụ vẽ mạch nguồn ổn áp sử dụng LM78XX
- Giới thiệu chức năng mạch LM78XX
- Hướng dẫn từng bước thao tác vẽ mạch
5. Kết luận
- Tóm tắt lại chức năng của ORCAD Capture
- Tóm tắt lại qui trình vẽ mạch bằng ORCAD Capture
Tài liệu tham khảo (nếu có)
4.2. Ứng dụng ORCAD Layout Plus vẽ mạch in mạch điện tử
1. Tóm tắt (tối đa 100 từ)
- Nêu ngắn gọn những vấn đề sẽ trình bày trong bài báo cáo
2. Giới thiệu (tối đa 200 từ)
- Tổng quan các phần mềm vẽ mạch in
- Lịch sử và ưu nhược điểm, khả năng của ORCAD Layout Plus
3. Các bước vẽ mạch nguyên lý bằng ORCAD Layout Plus
- Tạo và quản lý mạch in mới
- Sử dụng thư viện linh kiện
- Các thao tác vẽ mạch in
- Hiệu chỉnh và trang trí bản vẽ
4. Ví dụ vẽ mạch in mạch nguồn ổn áp sử dụng LM78XX
- Giới thiệu chức năng mạch LM78XX
- Hướng dẫn từng bước thao tác vẽ mạch
5. Kết luận
- Tóm tắt, đánh giá chức năng của ORCAD Layout plus
- Tóm tắt lại qui trình vẽ mạch in bằng ORCAD Layout Plus
Tài liệu tham khảo (nếu có)
TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN THÍ NGHIỆM ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT ỨNG DỤNG – tháng 05 năm 2011 Trang 5/21
4.3. Hướng dẫn thi công mạch in thủ công
1. Tóm tắt – giới thiệu (tối đa 200 từ)
- Nêu ngắn gọn những vấn đề sẽ trình bày trong bài báo cáo
2. Những lưu ý chung về qui trình làm mạch in
- In mạch
- Ủi mạch và rửa mạch
- Hàn mạch và kiểm tra
3. Ví dụ thi công mạch nguồn ổn áp sử dụng LM78XX
- Giới thiệu mạch nguyên lý và chức năng mạch LM78XX
- Dụng cụ cần thiết
- Tường thuật chi tiết qui trình làm
- Sản phẩm hoàn tất
4. Kết luận
Tài liệu tham khảo (nếu có)
4.4. Thiết kế mạch nguồn ổn áp sử dụng LM78XX
1. Tóm tắt (tối đa 100 từ)
- Nêu ngắn gọn những vấn đề sẽ trình bày trong bài báo cáo
2. Giới thiệu (tối đa 100 từ)
- Giới thiệu chức năng, vai trò mạch nguồn, các loại mạch nguồn
- Giới thiệu một số IC mạch nguồn, đặc điểm của LM78XX
3. Thiết kế mạch nguồn với LM78XX
- Mạch nguồn cơ bản (hoạt động, cách chọn giá trị các linh kiện)
- Mạch nâng dòng
- Mạch nâng áp
- Một số lưu ý thiết kế (nếu có)
4. Kết luận
Tài liệu tham khảo (nếu có)