Bản dịch 01
TỔ CHỨC Y TẾ THẾ GIỚI - WHO
WHO Technical Report Series 957 (2010) – Annex 3
H¦íNG DÉN
THùC HÀNH TèT S¶N XUÊT THUèC
Thöïc haønh toát saûn xuaát döôïc phaåm
chöùa hoaït chaát nguy hieåm
© World Health Organization
WHO Technical Report Series, No. 957, 2010 – Annex 3
Bản dịch 01 Trang 1 / 16
Phụ lục 3
Thực hành tốt sản xuất dược phẩm chứa hoạt chất nguy hiểm
1. Giới thiệu .................................................................................................................. 2
2. Tổng quan ................................................................................................................ 2
3. Giải thích thuật ngữ .................................................................................................. 3
4. Đánh giá rủi ro .......................................................................................................... 6
5. Việc bảo vệ sản phẩm .............................................................................................. 6
6. Hệ thống thiết bị bảo vệ nhân viên và hệ thống dưỡng khí ...................................... 7
7. Bảo vệ môi trường .................................................................................................... 8
8. Sơ đồ nhà xưởng ..................................................................................................... 9
9. Hệ thống cấp khí ...................................................................................................... 9
10. Thiết bị xử lý không khí .......................................................................................... 12
11. Thay bộ lọc khí một cách an toàn ........................................................................... 13
12. Hệ thống khử nhiễm cho nhân viên ........................................................................ 14
13. Xử lý chất thải ........................................................................................................ 15
14. Bảo dưỡng ............................................................................................................. 15
15. Thẩm định .............................................................................................................. 15
Tài liệu tham khảo ......................................................................................................... 15
© World Health Organization
WHO Technical Report Series, No. 957, 2010 – Annex 3
Bản dịch 01 Trang 2 / 16
1. Giới thiệu
1.1. Những hướng dẫn này đưa ra các kỹ thuật thực hành tốt áp dụng đối với các nhà máy
sản xuất dược phẩm (bao gồm cả dược chất (APIs)) trong đó có chứa các hoạt chất
nguy hiểm như hormon, steroid hoặc độc tố tế bào. Các hướng dẫn này không thay thế
các luật lệ quốc gia về bảo vệ môi trường và con người. Những hướng dẫn của WHO
về GMP và các quy định khác cần được tuân thủ bên cạnh các tiêu chuẩn về an toàn
lao động cho người lao động (1-4).
1.2. Những hướng dẫn này được liên kết giữa các hướng dẫn GMP khác của WHO nhằm
xây dựng tính hoàn thiện và các thiết lập chung giữa chúng. Xem danh sách tài liệu
tham khảo về các ấn phẩm liên quan cung cấp các thông tin cơ sở cần thiết. Nội dung
chính của hướng dẫn này tập trung về hệ thống điều hòa không khí và thông gió trong
nhà máy; tuy nhiên, tài liệu cũng đưa ra một số hướng dẫn về việc bảo vệ cho con
người.
1.3. Lĩnh vực mà tài liệu này áp dụng bao gồm tất cả các nơi mà hoạt động xử lý sản phẩm
có khả năng dẫn tới nhiễm chéo, sự tiếp xúc của con người, hoặc thải ra môi trường.
Lĩnh vực này bao gồm cả những bộ phận nghiên cứu và phát triển, và những nơi sản
xuất và bảo quản cả dược chất và thành phẩm.
1.4. Nếu có thể, các sản phẩm này nên được sản xuất trong một hệ thống kín.
2. Tổng quan
2.1. Nhà máy cần được thiết kế và vận hành theo các nguyên tắc cơ bản của GMP, như là:
- Đảm bảo chất lượng sản phẩm;
- Bảo vệ nhân viên tránh những ảnh hưởng nguy hại có thể có do các sản phẩm
chứa hoạt chất nguy hiểm gây ra; và
- Bảo vệ môi trường khỏi ô nhiễm và do đó bảo vệ cộng đồng tránh được những
ảnh hướng nguy hại có thể có do các sản phẩm chứa hoạt chất nguy hiểm gây ra.
2.2. Việc sản xuất các sản phẩm chứa hoạt chất nguy hiểm cần được thực hiện trong các
khu vực tách riêng, chuyên biệt và kín.
Những khu vực kín này có thể nằm cùng một khu nhà với các dây chuyền khác nhưng
cần được phân cách ra bởi hàng rào vật lý và có đường vào, tiện nghi cá nhân và hệ
thống xử lý không khí riêng biệt. Mức độ riêng biệt đối với các nhà máy lân cận và các
khu vực chia sẻ chung cần được xác định bằng việc đánh giá rủi ro.
2.3. Thông thường, những khu vực sản xuất này cần được coi như khu vực phải cách ly.
2.4. Hoạt động có hiệu quả của nhà máy có thể yêu cầu việc kết hợp một vài hoặc tất cả
những khía cạnh sau:
© World Health Organization
WHO Technical Report Series, No. 957, 2010 – Annex 3
Bản dịch 01 Trang 3 / 16
- Nhà máy được thiết kế và có sơ đồ phù hợp; chú trọng vào việc cách ly an toàn
nguyên liệu được xử lý. Quá trình sản xuất sử dụng công nghệ hệ thống kín hoặc
hàng rào ngăn cách để nâng cao khả năng bảo vệ nhân viên và sản phẩm.
- Kiểm soát trong quá trình sản xuất bao gồm việc tuân thủ các quy trình thao tác
chuẩn (SOPs);
- Hệ thống kiểm soát môi trường (ESC) hoặc Hệ thống gia nhiệt, thông gió và điều
hòa không khí (HVAC) được thiết kế phù hợp.
- Hệ thống chiết;
- Thiết bị bảo vệ con người (PPE);
- Quá trình khử nhiễm và thay trang phục phù hợp;
- Vệ sinh công nghiệp (theo dõi mức độ phơi nhiễm của nhân viên);
- Giám sát y tế (theo dõi mức độ phơi nhiễm của nhân viên); và
- Quản lý hành chính.
3. Giải thích thuật ngữ
Các định nghĩa nêu ra dưới đây áp dụng cho các thuật ngữ được sử dụng trong tài
liệu hướng dẫn này. Chúng có thể có các nghĩa khác khi dùng trong các hoàn cảnh khác.
Giới hạn hành động
Giới hạn hành động được đạt tới khi các tiêu chí chấp nhận của một thông số quan trọng bị
vượt quá. Các kết quả khi vượt ra ngoài giới hạn này đòi hỏi cần có hành động cụ thể và tiến
hành điều tra.
Dược chất / Hoạt chất dược dụng (API)
Bất kỳ một chất hoặc hỗn hợp các chất dự định được sử dụng trong sản xuất một dạng bào
chế dược phẩm, và khi được sử dụng, nó trở thành thành phần hoạt tính của dạng bào chế
đó. Những chất như vậy được dùng với mục đích đem lại tác dụng dược lý hoặc các tác
dụng trực tiếp khác trong chẩn đoán, chữa trị, làm giảm nhẹ, điều trị hoặc phòng ngừa bệnh
tật, hoặc có tác dụng lên cấu trúc và chức năng của cơ thể người.
Thiết bị xử lý không khí (AHU)
Thiết bị xử lý không khí giúp điều hòa không khí và cung cấp dòng khí lưu thông trong nhà
máy.
Chốt gió (Airlock)
Một khu vực kín có hai cửa trở lên, nằm giữa hai hoặc nhiều phòng, ví dụ như nằm giữa các
phòng có cấp sạch khác nhau, với mục đích để kiểm soát luồng không khí lưu chuyển giữa
những phòng này khi cần ra vào. Một chốt gió được thiết kế để sử dụng cho người (PAL)
hoặc nguyên liệu hoặc hàng hóa, trang thiết bị (MAL).
Giới hạn cảnh báo
© World Health Organization
WHO Technical Report Series, No. 957, 2010 – Annex 3
Bản dịch 01 Trang 4 / 16
Đạt tới giới hạn cảnh báo khi khoảng giá trị vận hành bình thường của một thông số quan
trọng bị vượt ra ngoài, cần tiến hành các biện pháp khắc phục để ngăn ngừa khả năng vượt
đến giới hạn hành động.
Công nghệ hàng rào ngăn cách
Một hệ thống kỹ thuật được thiết kế để ngăn cách con người và sản phẩm, đối tượng gây ô
nhiễm hoặc phân chia giữa hai khu vực, nó có thể là hàng rào cách ly (BI) hoặc hệ thống
hàng rào hạn chế xâm nhập (RABS):
- Hàng rào cách ly là một đơn vị được cung cấp khí qua bộ lọc HEPA, tạo nên sự ngăn
cách liên tục giữa khu vực bên trong và môi trường bên ngoài nó, bao gồm cả không khí
xung quanh và con người.
- RABS là một loại hệ thống hàng rào nhằm hạn chế hoặc ngăn cản sự xâm nhập vào các
khu vực quan trọng. Trong thực tế, mức độ kiểm soát ô nhiễm của RABS thấp hơn so
với BI.
Phòng sạch
Một phòng hoặc khu vực có các biện pháp kiểm soát môi trường đối với ô nhiễm tiểu phân
và vi sinh vật, được xây dựng và sử dụng theo cách thức sao cho giảm thiểu việc đem vào,
tạo ra và lưu giữ các yếu tố tạp nhiễm trong phạm vi khu vực đó.
Nghiệm thu
Nghiệm thu là quy trình được ghi chép bằng văn bản về việc kiểm tra xác nhận các thiết bị
và hệ thống đã được lắp đặt theo đúng tiêu chuẩn yêu cầu, cho thiết bị vận hành trong thực
tế và xác nhận nó hoạt động tốt. Nghiệm thu được tiến hành khi hoàn thiện phần thi công,
xây lắp, nhưng trước khi tiến hành thẩm định.
Sự đóng kín / cách ly
Một quy trình hoặc thiết bị để khoanh vùng sản phẩm, bụi hoặc các tạp nhiễm trong một
khu vực, ngăn chúng phát tán sang khu vực khác.
Tạp nhiễm / Ô nhiễm
Sự đưa không mong muốn các tạp nhiễm có bản chất hóa học hoặc vi sinh, hoặc tạp chất lạ
vào trong một nguyên liệu ban đầu hoặc sản phẩm trung gian trong quá trình sản xuất, lấy
mẫu, đóng gói hoặc đóng gói lại, bảo quản hoặc vận chuyển.
Nhiễm chéo
Sự nhiễm của một nguyên liệu ban đầu, sản phẩm trung gian hoặc thành phẩm bởi một
nguyên liệu ban đầu khác hay vật liệu khác trong quá trình sản xuất.
Thông số thiết kế
Thông số thiết kế liên quan tới khoảng giá trị tiêu chuẩn hoặc độ chính xác của một thông
số kiểm soát được dùng bởi người thiết kế, là cơ sở để xác định yêu cầu hoạt động của hệ
thống kỹ thuật.
Hệ thống kiểm soát môi trường (ECS)