vietnam medical journal n02 - DECEMBER - 2024
234
KHO ST CC ĐC ĐIM LÂM SNG V CN LÂM SNG
CA BNH NHÂN VIÊM NI TÂM MC NHIM KHUN
NHP VIN TIM TRONG CC NĂM 2021-2023
H Hunh Quang Tr1, Phm th Mai Ha1, Nguyn Ngc Mai Phương1,
Nguyn Ngc Thy Trang1, Trn Đnh Qu1
TM TT58
Mc tiêu: Mô t cc đc đim lâm sng, cn lâm
sng v đp ng vi khng sinh tr liu ca bnh nhân
viêm ni tâm mc nhim khun (VNTMNK) đưc điu
tr ti Vin Tim đ gp phn tr li cho câu hi liu cc
khuyn co ca Hi Tim châu Âu v qun l VNTMNK
c p dng đưc trong điu kin Vit Nam hay không.
Đi tưng v phương php: Nghiên cu mô t ct
ngang, hi cu vi đi tưng l nhng bnh nhân
nhp Vin Tim TP. HCM t 01/01/2021 đn
31/12/2023 v c chn đon ra vin VNTMNK. Kt
qu: 178 bnh nhân c tui trung bnh 46,5 ± 17,2,
nam gii 66,9%, bnh van tim hu thp 16,3%, bnh
tim bm sinh 23,0%, van tim nhân to 18,6%. Biu
hin viêm cu thn 51,1%, thuyên tc mch 21,9%,
yu t thp 20,8%. 115 bnh nhân (64,6%) c cy
mu dương tnh, hu ht l cc cu khun Gram
dương. Đa s bnh nhân đp ng tt vi khng sinh
tr liu ban đu theo khuyn co ca Hi Tim châu Âu.
117 bnh nhân đưc điu tr ngoi khoa. T l t vong
ni vin 14,6%. Kt lun: Nên p dng cc khuyn
co ca Hi Tim châu Âu trong chn đon VNTMNK,
trong đ cn ch đn cc tiêu chun ph l xt
nghim cn lng nưc tiu, yu t thp v thuyên tc
mch. Vic p dng phc đ khng sinh tr liu theo
khuyn co ca Hi Tim châu Âu vo điu kin Vit
Nam l ph hp.
SUMMARY
CHARACTERISTICS OF PATIENTS WITH
INFECTIVE ENDOCARDITIS ADMITTED TO
THE HEART INSTITUTE FROM 2021 TO 2023
Aim of the study: To summarize the
characteristics and response to antibiotic therapy of
patients with infective endocarditis (IE) treated at the
Heart Institute, to define whether the European
Society of Cardiology (ESC) recommendations can be
applied to vietnamese patients. Patients and
methods: Cross-sectional study in patients admitted
to the Heart Institute from 01/01/2021 to 31/12/2023
with a diagnosis of IE. Results: 178 patients (119
men, mean age 46,5 ± 17,2 years) were included.
16,3% had rheumatic valve disease, 23% had
congenital heart disease, and 18,6% had prosthetic
valve. Glomerulonephritis was present in 51,1%, RF in
20,8%, and embolic events in 21,9%. 115 patients
1Vin Tim TP. H Ch Minh
Chu trch nhim chnh: H Hunh Quang Tr
Email: hohuynhquangtri@yahoo.com
Ngy nhn bi: 20.9.2024
Ngy phn bin khoa học: 23.10.2024
Ngy duyt bi: 28.11.2024
(64,6%) had positive blood culture, mostly with Gram
positive cocci. Most patients had favorable response to
the ESC recommended empirical antibiotic therapy.
117 patients underwent cardiac surgery. In-hospital
mortality was 14,6%. Conclusions: ESC
recommendations should be used for the diagnosis of
IE, with special focus on urine sediment, RF
examination, and screening of embolic events. ESC
recommendations for antibiotic therapy can be applied
to vietnamese patients.
I. ĐT VN Đ
Viêm ni tâm mc nhim khun (VNTMNK)
l mt bnh nhim khun tương đi him gp
(tn sut ưc tnh 13,8/100.000 ngưi-năm)
nhưng c tiên lưng xu nu không đưc chn
đon kp thi v điu tr đng [1]. Năm 2023 Hi
Tim châu Âu đ đưa ra hưng dn v qun l
VNTMNK vi nhng mô t chi tit v đc đim
bnh nhân đưc ly lm cơ s cho cc khuyn
co v chn đon v điu tr VNTMNK [2]. Cng
như nhiu hưng dn khc ca Hi Tim châu Âu,
hưng dn ny đưc nhiu thy thuc Vit Nam
tham kho v lm theo. Mt câu hi đưc đt ra
l liu cc khuyn co do Hi Tim châu Âu đưa
ra, đc bit l v vic la chọn khng sinh điu
tr, c ph hp vi điu kin ca Vit Nam l mt
nưc đang pht trin  châu  hay không? Nhm
gp phn tr li cho câu hi ny, chng tôi tin
hnh nghiên cu vi mc tiêu l mô tcc đc
đim lâm sng, cn lâm sng v đp ng vi
khng sinh tr liu ca ca bnh nhân VNTMNK
nhp Vin Tim trong cc năm 2021-2023.
II. ĐI TƯNG V PHƯƠNG PHP NGHIÊN CU
Chng tôi thc hin nghiên cu mô t ct
ngang vi đi tưng l nhng bnh nhân nhp
Vin Tim TP. HCM t 01/01/2021 đn 31/12/2023
v c chn đon ra vin VNTMNK. S liu đưc
thu thp theo mt mu chung t h sơ bnh n
đưc lưu tr ti phng K hoch tng hp.
VNTMNK đưc phân thnh VNTMNK trên van
tim nhân to hoc trên van tim nguyên gc,
đng thi xp loi VNTMNK chc chn hoc
VNTMNK “c th” theo hưng dn ca Hi Tim
châu Âu [2].
Theo phc đ điu tr ca Vin Tim đưc
thông qua t năm 2017, tt c cc trưng hp
nghi VNTMNK nhp Vin Tim đu đưc siêu âm
TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 545 - th¸ng 12 - sè 2 - 2024
235
tim qua thnh ngc v cy mu t nht 3 mu.
Siêu âm tim qua thc qun đưc thc hin cho
tt c bnh nhân mang van tim nhân to v
bnh nhân c hnh nh sang thương không th
xc đnh r trên siêu âm tim qua thnh ngc.
Chp ct lp vi tnh đưc thc hin cho bnh
nhân nghi c p-xe vng van.
Cc bin liên tc đưc biu din dng
trung bnh ± đ lch chun km vi cc tr s
nh nht v ln nht. Bin đnh tnh đưc biu
din  dng t l phn trăm.
S liu đưc np v x l
trên phn mm
thng kê SPSS.20.
III. KT QU NGHIÊN CU
Trong thi gian t 01/01/2021 đn
31/12/2023 c 178 bnh nhân nhp trc tip vo
Vin Tim qua phng cp cu hoc khoa khm
bnh hoc đưc cc bnh vin bn chuyn đn
v nghi VNTMNK, sau đ đưc xc nhn chn
đon VNTMNK. 178 bnh nhân ny gm 33
ngưi VNTMNK trên van tim nhân to (28 ca
VNTMNK chc chn, 5 ca VNTMNK “c th”) v
145 ngưi VNTMNK trên van tim nguyên gc (126
ca VNTMNK chc chn, 19 ca VNTMNK “cth”).
Cc đc đim nhân khu học, bnh tim nn,
bin c to thun li v bnh đng mc đưc
nêu trên bng 1. Cc biu hin lâm sng đưc
nêu trên bng 2. Trong s 39 ca thuyên tc
mch c 21 ca xy ra trưc nhp vin v 18 ca
xy ra sau khi bnh nhân đnhp vin v đưc
khi tr khng sinh. V tr thuyên tc mch đưc
nêu trên bng 2. Van tim b tn thương thưng
nht l van 2 l (84 ca), k đn l van đng
mch ch (43 ca), van 3 l (7 ca), van đng
mch phi (2 ca). C 34 bnh nhân b tn
thương nhiu van. S lưng si pht hin bng
siêu âm tim trung bnh mi bnh nhân l 2,0 ±
1,1 (nhiu nht 6). Kch thưc ln nht ca si đo
bng siêu âm tim l 13,0 ± 5,5 mm (tr s ln nht
37 mm). Cc tn thương khc tim gm p-xe
cnh vng van (11 ca), r trong tim (4 ca) v p-
xe kt hp vi rtrong tim v phnh gi (4 ca).
115 bnh nhân c cy mu dương tnh (t l
64,6%). Kt qu cy mu đưc nêu trên bng 3.
61 bnh nhân đưc điu tr ni khoa đơn
thun v 117 bnh nhân đưc điu tr kt hp
ni-ngoi khoa. Chi tit v cc loi phu thut
đưc nêu trên bng 4.
Trong s 7 bnh nhân VNTMNK trên van tim
nhân to <1 năm hoc mi m tim, mi nhp
vin c cy mu âm tnh, phi hp vancomycin +
gentamicin (c th kt hp vi phu thut) gip
kim sot nhim khun 4 ngưi. Trong s 56
bnh nhân VNTMNK trên van tim nhân to >1
năm hoc trên van tim nguyên gc c cy mu
âm tnh, cc phi hp khng sinh (c th kt hp
vi phu thut) gip kim sot nhim khun 49
ngưi gm: ampicillin + oxacillin + gentamicin (20
ngưi), ceftriaxone + gentamicin (10 ngưi) v
vancomycin + gentamicin (19 ngưi).
C 26 ca cht hoc bnh nng xin v (t l
14,6%). nhng bnh nhân khi bnh, thi
gian theo di trung bnh sau xut vin l 13,3 ±
9,8 thng (di nht 38 thng).
Bng 1: Đc đim ca bnh nhân
VNTMNK (n=178)
Đc đim nhân khu hc
Gii nam
Tui (năm)
Nơi cư tr
TP. H Ch Minh
Cc tnh thnh khc
119 (66,9%)
46,5±17,2(2-85)
42 (23,6%)
136 (76,4%)
Bnh tim nn
Van tim nhân to
Bnh van tim thoi ha
Bnh van tim hu thp
Bnh tim bm sinh
Bnh cơ tim ph đi
Chch ma ty tnh mch
33 (18,6%)
37 (20,8%)
29 (16,3%)
41 (23,0%)
3 (1,7%)
2 (1,1%)
Bin c to thun li
Mi phu thut ngoi tim
Mi can thip tim mch
Mi nm vin
Tin s VNTNK
5 (2,8%)
6 (3,4%)
17 (9,6%)
15 (8,4%)
Bnh đng mc
Đi tho đưng
Bnh thn mn
Đi tho đưng+bnh thn mn
Ung thư
Bnh phi tc nghn mn tnh
Xơ gan
Lao phi
15 (8,4%)
3 (1,7)
2 (1,1%)
2 (1,1%)
1 (0,6%)
1 (0,6%)
1 (0,6%)
Bng 2: Biu hin lâm sng v v tr
thuyên tc mch
Biu hin lâm sng (n=178)
Suy tim
St ko di
Suy tim + st ko di
Thuyên tc mch
Viêm cu thn
Yu t thp
Xut huyt no
Bloc nh tht đ II hoc III
Chm Roth
Sang thương Janeway
23 (12,9%)
64 (36,0%)
91 (51,1%)
39 (21,9%)
91 (51,1%)
37 (20,8%)
6 (3,4%)
4 (2,2%)
5 (2,8%)
1 (0,6%)
V tr thuyên tc mch (n=39)
No
Chi
Lch
14 (35,9%)
11 (28,2%)
3 (7,7%)
vietnam medical journal n02 - DECEMBER - 2024
236
Viêm đa đm đt sng
Thn
Phi
Nhiu v tr
3 (7,7%)
Bng 3: Kt qu cy mu
Vi khun
VNTMNK
trên van
nhân to
<1 năm
hoc
mi m
tim, mi
nhp
vin
(n=13)
VNTMNK
trên van
nhân to
>1 năm v
VNTMNK
trên van
nguyên
gc
(n=165)
Streptococcus
Abiotrophia defectiva
Granulicatella adiacens
Gemella morbillorum
Enterococcus faecalis
Enterococcus spp
MSSA
MRSA
Tcu khun coagulase âm
Listeria monocytogenes
Aggregatibacter
Candida parapsilosis
Cy mu âm tnh
2
0
0
0
2
0
0
2
0
0
0
0
7
63
4
1
1
11
8
3
9
6
1
1
1
56
Ghi ch: MSSA : t cu khun vng nhy
meticillin; MRSA: t cu khun vng khng
meticillin.
Bng 4: Điu tr ngoi khoa (n=117)
Phu thut
S ca
Thay van đng mch ch nhân to
Thay van 2 l nhân to
Thay van đng mch ch+van 2 l nhân to
Sa van 2 l
Sa van 2 l + bc cu ch vnh
Thay van 3 l sinh học
Thay ng ghp đng mch phi
Phu thut khc (đng thông liên tht, ct
khâu ng đng mch, ti to xoang
Valsalva, m rng bung thot tht phi)
38
35
7
19
2
3
1
12
IV. BN LUN
Nghiên cu ca chng tôi đ xc đnh nhng
đc đim lâm sng v cn lâm sng chnh ca
bnh nhân VNTMNK nhp Vin Tim trong cc
năm 2021-2023. Mu nghiên cu c tnh đi din
v bnh nhân không ch đn t TP. H Ch Minh
m cn đn t nhiu tnh thnh khc trên c
nưc. Tui trung bnh ca bnh nhân trong
nghiên cu ny l 46,5, tương t tui trung bnh
trong cc nghiên cu đưc thc hin ti cc
bnh vin Bch Mai, Tim H Ni v Ch Ry,
phn nh mt nt đc th ca Vit Nam l bnh
tim bm sinh v bnh van tim hu thp chim t
l cao trong s cc bnh tim nn [3-5]. Trong
cc nghiên cu châu Âu, tui trung bnh ca
bnh nhân thưng trong khong 60-70 do bnh
tim bm sinh v bnh van tim hu thp chim
mt t l nh, trong khi c nhiu bnh nhân
mang thit b cy vo tim [6-8]. Nghiên cu ca
chng tôi cho thy bên cnh suy tim v st ko
di, cc biu hin gm viêm cu thn, yu t
thp v thuyên tc mch (đu l nhng tiêu
chun chn đon ph) đu thưng gp, trong
khi mt s biu hin kinh đin như chm Roth
hay sang thương Janeway rt t gp. Kt qu ny
nhn mnh s cn thit phi lm xt nghim cn
lng nưc tiu v yu t thp mt cch thưng
quy v kho st cn lâm sng b sung (siêu âm
bng, siêu âm mch mu, chp ct lp vi tinh,
cng hưng t) nu ngh đn bin chng thuyên
tc mch.
T l t vong ni vin trong nghiên cu ca
chng tôi l 14,6%, tương đương t l t vong
đưc bo co ti nhiu trung tâm trong v ngoi
nưc khc, cho thy VNTMNK vn l mt bnh
gây cht ngưi d đ c nhiu tin b trong điu
tr [5-7]. V điu tr ni khoa, chng tôi ghi nhn
phc đ khng sinh tr liu theo kinh nghim ban
đu đưc Hi Tim châu Âu khuyn co ph hp
vi đc đim vi sinh học ca bnh nhân VNTMNK
đưc điu tr ti Vin Tim [2]. nhm VNTMNK
trên van tim nhân to <1 năm hoc mi m tim,
phc đ đưc khuyn co (vancomycin +
gentamicin) bao ph c 6 ca c cy mu dương
tnh v gip kim sot nhim khun 4 trong s
7 ngưi c cy mu âm tnh. nhm VNTMNK
trên van tim nhân to >1 năm hoc trên van tim
nguyên gc, phc đ đưc khuyn co
(ampicillin + oxacillin + gentamicin hoc
ceftriaxone + gentamicin) bao ph đa s cc ca
cy mu dương tnh (ngoi tr 15 ca cy ra t
cu khun khng meticillin) v cng gip kim
sot nhim khun 30 trong s 49 ca đp ng
vi điu tr. T kt qu nghiên cu ny, chng
tôi cho rng vic p dng phc đ khng sinh tr
liu theo kinh nghim ban đu do Hi Tim châu
Âu khuyn co vo điu kin Vit Nam l ph
hp. Khi kt qu cy mu tr v dương tnh th
điu chnh khng sinh theo tc nhân gây bnh.
Nu cy mu âm tnh nhưng bnh nhân đp ng
tt vi khng sinh th tip tc khng sinh đang
dng. Trong trưng hp cy mu âm tnh v
bnh nhân không đp ng vi khng sinh theo
kinh nghim ban đu, vic chuyn sang dng
phi hp c vancomycin s gip bao ph hu ht
cc tc nhân gây bnh tim năng cn li.
TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 545 - th¸ng 12 - sè 2 - 2024
237
V. KT LUN
Qua tng kt s liu t 178 bnh nhân
VNTMNK đưc điu tr ti Vin Tim trong cc
năm 2012-2023, chng tôi rt ra mt s kinh
nghim v chn đon v điu tr. Cc xt nghim
cn lng nưc tiu v yu t thp cng như vic
tm sot thuyên tc mch l thit yu trong
chn đon VNTMNK. Trong điu tr, vic p dng
phc đ khng sinh tr liu theo khuyn co ca
Hi Tim châu Âu vo điu kin Vit Nam lph hp.
TI LIU THAM KHO
1. Momtazmanesh S, Saeedi Moghaddam S,
Malakan Rad E, et al. Global, regional, and
national burden and quality of care index of
endocarditis: the global burden of disease study
1990-2019. Eur J Prev Cardiol 2022;29:1287-1297.
2. Delgado V, Marsan NA, de Waha S, et al.
2023 guidelines for the management of infective
endocarditis. Developed by the Task Force on the
management of infective endocarditis of the
European Society of Cardiology (ESC). https://doi.
org/10.1093/eurheartj/ehad 193
3. Nguyn th Thu Hoi, Phm Minh Tun, Trn
B Hiu v cng s. Viêm ni tâm mc nhim
khun ti bnh vin Bch Mai, 2012-2017. Tp ch
Tim mch học 2019;87:48-54. https://jvc.vnha.
org.vn/tmh/article/view/377
4. Nguyn Sinh Hin, Nguyn Hu Phong, Lê
Quang Thin. Kt qu điu tr phu thut viêm
ni tâm mc nhim khun van tim bên tri ti
bnh vin Tim H Ni. Tp ch phu thut tim
mch v lng ngc Vit Nam s đc bit – thng
12/2021, 124-137.
5. Hong văn S, Trn Công Duy. T l bin
chng v t vong bnh nhân viêm ni tâm mc
nhim khun. Tp ch Y học Vit Nam 2023; 530
(1). https://doi.org/ 10.51298/vmj. v530i1. 6606
6. Giannitstioti E, Pefanis A, Gogos C, et al.
Evolution of epidemiological characteristics of
infective endocarditis in Greece. Intern J Infect
Dis 2021;106:213-220.
7. Becher PM, Gobling A, Fluschnik N, et al.
Temporal trends in incidence, patient
characteristics, microbiology and in-hospital
mortality in patients with infective endocarditis: a
contemporary analysis of 86,469 cases between
2007 and 2019. Clin Res Cardiol 2022.
https://doi.org/10.1007/s00392-022-02100-4
8. Bohbot Y, Habib G, Laroche C, et al.
Characteristics, management, and outcomes of
patients with left-sided infective endocarditis
complicated by heart failure: a substudy of the
ESC-EORP EURO-ENDO (European infective
endocarditis) registry. Eur J Heart Fail 2022;24:
1253-1265.
CHĂM SÓC NGƯỜI BNH SAU PHẪU THUT UNG THƯ BIU MÔ
TẾ BO GAN TI KHOA NGOI GAN MT TỤY BNH VIN K
Nguyn Th Chinh1, Phm Thế Anh1, Phm Việt Hà2
TM TT59
Mc tiêu: Đnh gi kt qu chăm sc ngưi
bnh sau phu thut ct gan điu tr ung thư biu mô
t bo gan (UTBMTBG). Đi tưng v phương
pháp: Nghiên cu (NC) mô t ct ngang 120 ngưi
bnh (NB) đưc phu thut ct gan điu tr UTBMTBG
ti Khoa Ngoi Gan mt ty, Bnh vin K t thng 2
đn thng 8 năm 2024. Kt qu: du hiu sinh tn
tương đi n đnh, tỷ l ngưi bnh c st ngy 1,
3, 5 ln lưt l12,5%, 5% v 2,5%. Tỷ l t dch vt
m ngy 1, 3, 5 ln lưt l 30,8%, 25,0% v 15,8%.
Đau nhiu gp 12,5% ngưi bnh vo ngy 1 sau
m, đn ngy 5 th đa s ngưi bnh c đau t (90%).
75,8% ngưi bnh đưc thay băng vt m ≥ 2
ln/ngy trong ngy 1, đn ngy th 5 th đa s ngưi
bnh đưc thay băng hng ngy (90,0%). Đa s
ngưi bnh đưc nuôi dưỡng tnh mch vo ngy 1
(93,3%), đn ngy 5 th đa s ngưi bnh đưc ăn
1Bnh vin K
2Trưng Đi học Thăng Long
Chu trch nhim chnh: Phm Th Anh
Email: theanhvietduc@gmail.com
Ngy nhn bi: 17.9.2024
Ngy phn bin khoa học: 23.10.2024
Ngy duyt bi: 28.11.2024
thc ăn lng (90,0%). 95,0% ngưi bnh đưc hưng
dn vn đng sm vo ngy 1 sau m. Kt lun:
Nghiên cu cho thy chăm sc ngưi bnh sau ct
gan điu tr UTBMTBG rt quan trọng nhm pht hin
cc bin chng, gip ngưi bnh gim đau, phc hi
nhanh, gp phn cho s thnh công ca phu thut.
Từ khóa:
Chăm sc hu phu, ct gan, ung thư
biu mô t bo gan
SUMMARY
RESULTS OF PATIENT CARE AFTER LIVER
RESECTION FOR HEPATOCELLULAR
CARCINOMA AT THE DEPARTMENT OF
HEPATOBILIARY AND PANCREATIC
SURGERY, K HOSPITAL
Objective: Evaluation of postoperative care
outcomes in patients undergoing hepatectomy for
Hepatocellular Carcinoma (HCC). Subjects and
methods: This cross-sectional descriptive study
involved 120 patients who underwent hepatectomy for
hepatocellular carcinoma at the Department of
Hepatobiliary and Pancreatic the Surgery, K Hospital,
from February to August 2024. Results: Vital signs
were relatively stable. The rates of fever on
postoperative days (POD) 1, 3, and 5 were 12.5%,
5%, and 2.5%, respectively. The incidence of wound