Khóa luận tốt nghiệp: Bước đầu tìm hiểu câu đơn đặc biệt trong tiểu thuyết ‘‘Búp sen xanh’’ của Sơn Tùng

Khóa luận này tập trung vào việc tìm hiểu câu đơn đặc biệt trong tiểu thuyết "Búp sen xanh" của nhà văn Sơn Tùng. Nghiên cứu nhằm làm rõ vai trò và giá trị nghệ thuật của loại câu này trong việc thể hiện nội dung, cảm xúc và tái hiện bối cảnh trong tác phẩm, góp phần khẳng định tài năng và vị trí của nhà văn trong nền văn học Việt Nam, đặc biệt là trong các tác phẩm viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Giáo viên và sinh viên chuyên ngành Sư phạm Giáo dục Tiểu học, cũng như những độc giả quan tâm đến các tác phẩm văn học của Sơn Tùng, đặc biệt là các tác phẩm viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Khóa luận "Bước đầu tìm hiểu câu đơn đặc biệt trong tiểu thuyết 'Búp sen xanh' của Sơn Tùng" là một nghiên cứu chuyên sâu về khía cạnh ngữ pháp tiếng Việt trong tác phẩm văn học. Nghiên cứu bắt đầu bằng việc trình bày các quan niệm lý thuyết về câu nói chung và câu đơn đặc biệt nói riêng, dựa trên các công trình của các nhà Việt ngữ học tiêu biểu như Lê A và Diệp Quang Ban. Câu đơn đặc biệt được định nghĩa là đơn vị có nòng cốt là một từ hoặc cụm từ, không có cấu trúc chủ-vị rõ ràng, và có khả năng biểu đạt ý nghĩa trọn vẹn trong giao tiếp.

Phần khảo sát và phân tích chính của khóa luận tập trung vào tiểu thuyết "Búp sen xanh" của Sơn Tùng. Tác giả đã thống kê và phân loại 149 câu đơn đặc biệt xuất hiện trong tác phẩm, với tổng số lần xuất hiện là 257. Các loại câu đơn đặc biệt được phân chia thành ba nhóm chính: câu gọi đáp (chiếm tỷ lệ cao nhất với 39%), câu cảm thán (29%), và câu tồn tại (32%).

Nghiên cứu chỉ ra rằng câu đơn đặc biệt đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện tài năng ngôn ngữ của Sơn Tùng. Cụ thể, chúng được sử dụng để: làm lời gọi, đáp, góp phần tạo nên sự tự nhiên, cởi mở và lịch sự trong giao tiếp của các nhân vật, đồng thời khắc họa đặc trưng văn hóa vùng miền; thể hiện tâm trạng, tính cách nhân vật, bộc lộ các cung bậc cảm xúc như vui mừng, ngạc nhiên, lo lắng, buồn bã, qua đó làm rõ nội tâm và tính cách của nhân vật; miêu tả thiên nhiên, giúp tái hiện khung cảnh thiên nhiên xứ Nghệ và Huế một cách sinh động, nên thơ, và đôi khi còn thấm đẫm tâm trạng con người; và xác định thời gian và không gian, đánh dấu các mốc thời gian lịch sử quan trọng và vẽ ra các không gian cụ thể (làng quê, đường lên kinh đô, miền Nam), tăng tính chân thực và hấp dẫn cho tiểu thuyết lịch sử.

Khóa luận khẳng định rằng việc sử dụng linh hoạt và hiệu quả câu đơn đặc biệt đã góp phần lớn vào thành công của "Búp sen xanh", giúp tác phẩm tái hiện một cách chân thực, cảm động và sinh động cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh từ thuở ấu thơ đến khi trưởng thành, đồng thời khẳng định vị trí của Sơn Tùng trong văn học Việt Nam.