Khóa luận tốt nghiệp Kế toán: Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty cổ phần chế biến thủy sản và xuất nhập khẩu Cà Mau (Camimex)

TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ

KHOA KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

CHUYÊN NGÀNH KẾ TOÁN VẬN DỤNG PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ TRÊN CƠ SỞ HOẠT ĐỘNG (ABC)TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHẾ BIẾN THỦY SẢN VÀ XUẤT NHẬP KHẨUCÀ MAU (CAMIMEX)

Sinh viên thực hiện

NGUYỄN THÚY MỘNG

MSSV: 13D340301033

LỚP: ĐHKT8A

Cần Thơ, 2017

TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ

KHOA KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

CHUYÊN NGÀNH KẾ TOÁN VẬN DỤNG PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ TRÊN CƠ SỞ HOẠT ĐỘNG (ABC)TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHẾ BIẾN THỦY SẢN VÀ XUẤT NHẬP KHẨUCÀ MAU (CAMIMEX)

Cán bộ hướng dẫn

Sinh viên thực hiện

ThS.NGUYỄN MINH NHẬT

NGUYỄN THÚY MỘNG

MSSV: 13D340301033

LỚP: ĐHKT8A

Cần Thơ, 2017

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

LỜI CẢM ƠN

Trải qua bốn năm trên giảng đường đại học đã giúp em tích góp rất nhiều kiến thức quý báu để chuẩn bị hành trang vào đời lập nghiệp sau này. Thầy cô đã tận tâm giảng dạy, trang bị nhiều kiến thức để em vững tin bước vào đời. Em chân thành cảm ơn quý thầy cô vì những điều đã làm cho em trong suốt thời gian qua.

Trong thời gian thực tập tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản vàXuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex) đã giúp em hiểu thêm về phương pháp tính giá dự trên cơ sở hoa ̣t đô ̣ng (ABC), giúp em hiểu rõ hơn về kiến thức đã học ở trường và vận dụng kiến thức đó vào thực tế như thế nào. Do thời gian thực tập còn hạn chế, kiến thức, kinh nghiệm cũng như trình độ chuyên môn còn hạn hẹp nên em không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô trong khoa Kế toán – Tài chính – Ngân hàng nói chung cùng với các cô chú anh chị trong công ty nói riêng.

Qua đây em xin chân thành cám ơn quý thầy cô trường Đại học Tây Đô, cảm ơn thầy Nguyễn Minh Nhật đã hướng dẫn tận tình cho em trong suốt thời gian thực hiện khóa luận vừa qua.

Đối với công ty, em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình của ban lãnh đạo và anh chị trong phòng kế toán đã tạo điều kiện thuận lợi cho em hoàn thành tốt trong thời gian thực tập tại công ty.

Em xin chân thành cảm ơn.

Cần Thơ, ngày 12 tháng 05 năm 2017

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thúy Mộng

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật i SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan khóa luận“Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)” là do chính tôi thực hiện , các số liệu thu thập để thực hiện trong đề tài này là trung th ực, hợp lý, đề tài không trùng khớp hay sao chép với bất kỳ đề tài nghiên cứu khoa học nào trước đó.

Cần Thơ, ngày 12 tháng 05 năm 2017

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thúy Mộng

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật ii SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP

...................................................................................................................................

Cần Thơ, ngày 12 tháng 05năm 2017

GIÁM ĐỐC

(Ký, họ tên, đóng dấu)

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật iii SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƢỚNG DẪN

...................................................................................................................................

Cần Thơ, ngày 12 tháng 05 năm 2017

Cán bộ hướng dẫn

NGUYỄN MINH NHẬT

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật iv SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

MỤC LỤC

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN ................................................................................ 1

1.1. Đặt vấn đề .................................................................................................... 1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................... 2

1.1.1. Mục tiêu chung....................................................................................... 2

1.1.2. Mục tiêu cụ thể ....................................................................................... 2

1.3. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 2

1.3.1. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................. 2

1.3.2. Phương pháp xử lí số liệu ...................................................................... 2

1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................... 3

1.4.1. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................ 3

1.4.2. Phạm vi về thời gian .............................................................................. 3

1.4.3. Phạm vi về không gian ........................................................................... 3

1.5. Cấu trúc khóa luận ....................................................................................... 3

CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ TRUYỀN THỐNG VÀ PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ DỰA TRÊN CƠ SỞ HOẠT ĐỘNG (ABC) ........................................................................................................ 4

2.1. Khái quát về phương pháp tính giá truyền thống ........................................ 4

2.1.1. Chi phí sản xuất...................................................................................... 4

2.1.1.1.Khái niệm về CPSX ........................................................................... 4

2.1.1.2.Phân loại chi phí sản xuất .................................................................. 4

2.1.1.3.Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất: ................................................... 5

2.1.2. Giá thành sản phẩm ................................................................................ 8

2.1.2.1.Khái niệm về giá thành sản phẩm ...................................................... 8

2.1.2.2.Phân loại giá thành sản phẩm ............................................................. 8

2.1.2.3.Đối tượng tính giá thành sản phẩm .................................................... 9

2.1.2.4.Tài khoản sử dụng .............................................................................. 9

2.1.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm .................. 11

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật v SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

2.2. Khái quát về phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) ....... 11

2.2.1. Sự hình thành của phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) ............................................................................................................. 11

2.2.2. Khái niệm phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) ..... 12

2.2.3. Đặc điểm của phương pháp ABC ........................................................ 13

2.2.4. Phương pháp thu thập thông tin phục vụ công tác tính giá theo phương pháp ABC ....................................................................................................... 13

2.2.5. Trình tự thực hiện phương pháp tính giá ABC .................................... 14

2.2.5.1. Phân nhóm chi phí........................................................................... 14

2.2.5.2. Xác định các hoạt động chính trong công ty................................... 14

2.2.5.3. Thiết lập ma trận chi phí - hoạt động EAD (Expense – Activity - Dependent). .................................................................................................. 15

2.2.5.4. Xác định nguồn sinh phí ................................................................. 15

2.2.5.5. Thiết lập ma trận hoạt động – sản phẩm APD (Activity – Product - Dependence). ................................................................................................ 16

2.2.6. Ưu và nhược điểm của phương pháp ABC .......................................... 17

2.2.6.1. Ưu điểm ........................................................................................... 17

2.2.6.2. Nhược điểm ..................................................................................... 17

2.2.7. So sánh phương pháp tính giá ABC và phương pháp truyền thống .... 17

2.2.7.1. Điểm giống nhau ............................................................................. 17

2.2.7.2. Điểm khác nhau .............................................................................. 18

2.2.8. Mối quan hệ giữa phương pháp tính giá ABC với quản trị dựa trên cơ sở hoạt động ( ABM) ..................................................................................... 18

2.2.9. Điều kiện vận dụng phương pháp ABC ............................................... 20

2.2.10. Những thuận lợi và khó khăn khi áp dụng phương pháp ABC ......... 20

2.2.10.1. Thuận lợi ....................................................................................... 20

2.2.10.2. Khó khăn ....................................................................................... 21

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật vi SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRUYỀN THỐNG VÀ VẬN DỤNG PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ ABC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHẾ BIẾN THỦY SẢN VÀ XUẤT NHẬP KHẨU CÀ MAU (CAMIMEX) ......................................................................... 22

3.1. Đặc điểm sản xuất kinh doanh và tổ chức sản xuất tại công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)......................... 22

3.1.1. Giới thiệu về Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex) .............................................................................. 22

3.1.2. Đặc điểm mặt hàng sản xuất kinh doanh ............................................. 23

3.1.3. Đặc điểm tổ chức công tác quản lý và tổ chức bộ máy kế toán tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex) ... 24

3.1.3.1.Đặc điểm tổ chức công tác quản lý .................................................. 24

3.1.3.2.Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý ........................................................ 25

3.1.3.3.Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán .................................................... 27

3.1.4. Hình thức kế toán áp dụng tại công ty ................................................. 31

3.1.5. Các chính sách kế toán đang áp dụng .................................................. 32

3.1.6. Tình hình hoạt động kinh doanh .......................................................... 32

3.1.7. Thuận lợi, khó khăn và phương hướng hoạt động ............................... 33

3.1.7.1.Thuận lợi .......................................................................................... 33

3.1.7.2.Khó Khăn ......................................................................................... 33

3.1.7.3.Phương hướng hoạt động ................................................................. 33

3.2. Thực trạng công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex) ........................................................................................................ 34

3.2.1.Quy trình công nghệ sản xuất ............................................................... 34

3.2.2. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành sản phẩm ............................................................................................................... 35

3.2.2.1.Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất .................................................. 35

3.2.2.2.Đối tượng tính giá thành .................................................................. 35

3.2.2.3.Kỳ tính giá thành .............................................................................. 36

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật vii SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.2.3. Tổ chức quá trình tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất ....................... 36

3.2.3.1.Xác định chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ....................................... 36

3.2.3.2.Xác định chi phí nhân công trực tiếp ............................................... 39

3.2.3.3.Xác định chi phí sản xuất chung ...................................................... 43

3.2.4. Tính giá thành sản phẩm ...................................................................... 52

3.2.4.1.Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ ........................... 52

3.2.4.2.Phương pháp tính giá thành sản phẩm hoàn thành .......................... 52

3.3. Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex) ...... 56

3.3.1. Sự cần thiết của việc vận dụng phương pháp ABC tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau ......................................... 56

3.3.2. Khả năng vận dụng phương pháp ABC tại công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau ......................................................... 56

3.3.3. Lựa chọn mô hình ABC cho công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau. .............................................................................. 57

3.3.4. Vận dụng phương tính giá ABC tại công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau. .................................................................. 57

3.3.4.1.Xác định các hoạt động của công .................................................... 57

3.3.4.2.Xác định các nguồn lực sử dụng ...................................................... 57

3.3.4.3.Lựa chọn nguồn phát sinh chi phí .................................................... 64

3.3.4.4.Xác định chi phí hoạt động cho từng sản phẩm ............................... 64

3.3.4.5.Tính giá thành sản phẩm .................................................................. 67

CHƢƠNG 4: SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ TRUYỀN THỐNG VÀ PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ ABC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHẾ BIẾN THỦY SẢN VÀ XUẤT NHẬP KHẨU CÀ MAU (CAMIMEX) ....................................................................................................... 68

4.1. So sánh phương pháp truyền thông và phương pháp ABC ....................... 68

4.2. Nhận xét phương pháp tính giá truyền thống và phương pháp tính giá ABC tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau ( Camimex) ......................................................................................................... 69

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật viii SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

4.2.1. Phương pháp tính giá truyền thống ...................................................... 69

4.2.1.1 Ưu điểm ............................................................................................ 69

4.2.1.2. Hạn chế ........................................................................................... 70

4.2.2. Phương pháp tính giá ABC .................................................................. 71

4.2.2.1 Ưu điểm ............................................................................................ 71

4.2.2.2. Hạn chế ........................................................................................... 72

CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................... 73

5.1. Kết luận ..................................................................................................... 73

5.2. Kiến nghị ................................................................................................... 74

5.2.1. Đối với doanh nghiệp ........................................................................... 74

5.2.2. Đối với nhà nước .................................................................................. 74

LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU .................................................................................. 75

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật ix SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1: Bảng hệ số tính giá thành sản phẩm ..................................................... 52

Bảng 3.2: Bảng tổng hợp chi phí tính giá thành tháng 12 năm 2016 ................... 53

Bảng 3.3: Bảng chi phí nguyên vât liệu trực tiếp ................................................. 58

Bảng 3.4: Bảng chi phí nhân công trực tiếp ......................................................... 58

Bảng 3.5: Bảng chi phí nhân viên theo hoạt động ................................................ 58

Bảng 3.6: Bảng phân bổ chi phí khấu hao theo hoạt động tháng 12 năm 2016 ... 60

Bảng 3.7: Bảng ma trận EAD ............................................................................... 61

Bảng 3.8: Bảng hệ số tỷ lệ ma trận EAD .............................................................. 62

Bảng 3.9: Bảng ma trận bằng tiền EAD ............................................................... 63

Bảng 3.10: Bảng xác định nguồn phát sinh chi phí các hoạt động ....................... 64

Bảng 3.11: Bảng ma trận APD ............................................................................. 64

Bảng 3.12: Bảng hệ số tỷ lệ của ma trận APD ..................................................... 65

Bảng 3.13: Bảng giá trị bằng tiền của ma trận APD ............................................ 66

Bảng 3.14: Bảng tính giá thành sản phẩm theo phương pháp ABC ..................... 67

Bảng 4.1: Bảng so sánh giá thành theo phương pháp ABC và phương pháp truyền thống .......................................................................................................... 68

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật x SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 2.1: Sơ đồ hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ................................. 6

Sơ đồ 2.2: Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp ......................................... 7

Sơ đồ 2.3: Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất chung ................................................ 8

Sơ đồ 2.4: Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang ....................... 10

Sơ đồ 2.5: Sơ đồ mối quan hệ giữa ABC và ABM............................................... 19

Sơ đồ 3.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý ............................................................. 25

Sơ đồ 3.2: Sơ đồ bộ máy kế toán .......................................................................... 28

Sơ đồ 3.3: Sơ đồ ghi chép kế toán theo hình thức Nhật ký chung ....................... 31

Sơ đồ 3.4:Sơ đồ ghi chép kế toán theo hình thức Nhật ký chung trên phần mềmvi tính ........................................................................................................................ 31

Sơ đồ 3.5: Sơ đồ quy trình sản xuất tôm đông block ............................................ 34

Sơ đồ 3.6:Sơ đồ hạch toán chi phí nguyên vật liệu trưc tiếp tháng 12 năm 2016 37

Sơ đồ 3.7: Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp tháng 12 năm 2016 ....... 41

Sơ đồ 3.8: Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất chung tháng 12 năm 2016 .............. 47

Sơ đồ 3.9: Sơ đồ tập hợp chi phí tính giá thành sản phẩm tháng 12 năm 2016 ... 54

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật xi SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BHXH BHYT BHTN BTC CKTTL CBNV CKTM CPSX CP GGHB GTGT HĐ KT KCS KPCĐ LĐ LĐTL NVL NVLTT NCTT SP SX SXC TL TT TK TSCĐ TCHC XDCB XNK VAT Bảo hiểm xã hội Bảo hiểm y tế Bảo hiểm thất nghiệp Bộ tài chính Các khoản trích theo lương Cán bộ nhân viên Chiết khấu thương mại Chi phí sản xuất Chi phí Giảm giá hàng bán Giá trị gia tăng Hoạt động Kế toán Kiểm tra chất lượng Kinh phí công đoàn Lao động Lao động tiền lương Nguyên vật liệu Nguyên vật liệu trực tiếp Nhân công trực tiếp Sản phẩm Sản xuất Sản xuất chung Tiền lương Thông tư Tài khoản Tài sản cố định Tổ chức hành chính Xây dựng cơ bản Xuất Nhâ ̣p khẩu Thuế giá trị gia tăng

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật xii SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN

1.1. Đặt vấn đề

Trong xu hướng quốc tế hoá và toàn cầu hoá đời sống kinh tế, với những điều kiện cạnh tranh gay gắt như hiện nay, việc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp là điều không thể tránh khỏi. Để tồn tại và phát triển nên mục tiêu cơ bản của các doanh nghiệp là làm thế nào mang lại nhiều lợi nhuận cho mình. Bên cạnh đó, vấn đề luôn được các nhà doanh nghiệp đang tìm hiểu và thực thi những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và hạ giá thành với những sản phẩm do chính doanh nghiệp sản xuất ra. Nhưng để có thể thực hiện được điều này thì đó không phải là việc dễ dàng, đơn giản mà đòi hỏi doanh nghiệp phải định hướng được đâu là hướng đi đúng đắn và một chế độ công tác kế toán hợp lý.

Để thực hiện được mục tiêu đó, các nhà quản lý doanh nghiệp đã quan tâm rất nhiều đến kế toán quản trị nhằm nâng cao chất lượng trong quản lý cũng như ra quyết định điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh. Mô hình kế toán chi phí dựa trên hoạt động ABC (ActivityBased Costing) có thể được xem là một phần của giải pháp cho vấn đề trên. Ngoài việc cung cấp những thông tin về chi phí một cách đầy đủ, chính xác và được cập nhật cho các nhà quản lý trong việc ra các quyết định điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh, ABC còn góp phần trong việc nghiên cứu ra những phương pháp để có thể giúp các doanh nghiệp cải thiện hoạt động của mình từ đó nâng cao chất lượng quản lý, cũng như chất lượng hoạt động nhằm tăng năng lực cạnh tranh và sức mạnh kinh tế trong nền kinh tế thị trường mở, không những ở phạm vi Việt Nam mà còn mở rộng ra khu vực và toàn thế giới.

Tuy nhiên, thực tế trong các doanh nghiệp phương pháp này được áp dụng một cách hạn chế, một phần bởi bản thân kế toán tại các doanh nghiệp chưa hiểu rõ vai trò, tầm quan trọng và phương pháp áp dụng ABC, một phần bởi các nghiên cứu về phương pháp này vẫn còn hạn chế. Chính vì vậy nên Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex) lựa chọn phương pháp tính giá truyền thống để tính giá các sản phẩm của công ty.

Do đó “Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)” được chọn làm đề tài nghiên cứu, với mong muốn góp phần hoàn thiện hơn công tác tính giá thành, cải tiến quá trình sản xuất, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp và phục vụ kịp thời cho việc ra quyết định của nhà quản trị.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 1 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

1.1.1. Mục tiêu chung

Vận dụng phương pháp tính giá ABC tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Khẩu Cà Mau (Camimex), qua đó góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản trị chi phí dựa trên cơ sở hoạt động tại Công ty.

1.1.2. Mục tiêu cụ thể

- Tìm hiểu thực trạng của phương pháp tính giá hiện đang áp dụng tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex).

- Đánh giá thực trạng, phân tích ưu điểm và khả năng vận dụng phương pháp tính giá ABC tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex).

- Vận dụng phương pháp tính giá ABC tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex) để góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản trị chi phí dựa trên cơ sở hoạt động tại Công ty.

1.3. Phƣơng pháp nghiên cứu

1.3.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu

Thực hiện đi thực tế và quan sát trực tiếp tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex), số liệu được lấy chủ yếu từ số liệu kế toán tài chính do Phòng kế toán công ty cung cấp và từ các thông tin của công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex) trên internet và các tài liệu tham khảo về phương pháp tính giá ABC.

1.3.2. Phƣơng pháp xử lí số liệu

Số liệu sau khi thu thập sẽ được xử lý bằng phần mềm Excel. Tùy theo mục tiêu và đối tượng sử dụng mà sử dụng những phương pháp phân tích số liệu cho phù hợp. Sau đây là một số phương pháp phân tích số liệu trong đề tài:

- Để đánh giá thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của công ty theo phương pháp truyền thốngtrong tháng 12 năm 2016thìsử dụng phương pháp của kế toán tài chính,tập hợp các loại chi phí sản xuất và cuối tháng kế toán tiến hành kết chuyển chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm theo phương pháp hệ số.

- Sử dụng phương pháp thống kê, thống kê lại các số liệu chi phí liên quan đến chi phí NVLTT, NCTT, chi phí SXC cụ thể theo từng loại sản phẩm để tiến hành tính giá theo phương pháp ABC.

- Phương pháp đối chiếu và so sánh: Phương pháp này dùng để đối chiếu, so sánh hai phương pháp truyền thống và ABC với nhau từ đó rút ra kết luận về sự chênh lệch giữa hai phương pháp đó nhằm phục vụ cho việc ra quyết định.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 2 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

1.4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

1.4.1. Đối tƣợng nghiên cứu

Tập trung nghiên cứu phương pháp tính giá thành sản phẩm theo cách tiếp cận của kế toán quản trị, trong đó tập trung vào phương pháp ABC

1.4.2. Phạm vi về thời gian

- Thời gian thực hiện nghiên cứu: từ ngày 06/02/2017 đến ngày 12/05/2017.

- Số liệu được sử dụng trong đề tài: tháng 12 năm 2016.

1.4.3. Phạm vi về không gian

Đề tài tập trung nghiên cứu tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex).

1.5. Cấu trúc khóa luận

Khóa luận gồm có 5 chương:

Chương 1: Tổng quan.

Chương 2: Cơ sở lí luận về phương pháp tính giá truyền thống và phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC).

Chương 3: Thực trạng công tác tính giá thành sản phẩm truyền thống và vận dụng phương pháp tính giá ABC tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex).

Chương 4: Nhận xét và so sách phương pháp tính giá truyền thống và phương pháp tính giá ABC tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex).

Chương 5: Kết luận và kiến nghị.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 3 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

CHƢƠNG 2:CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ TRUYỀN THỐNG VÀ PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ DỰA TRÊNCƠ SỞ HOẠT ĐỘNG (ABC)

(Doanh nghiệp đang áp dụng chế độ kế toán theo Thông tư 200/2014/TT-BTC)

2.1. Khái quát về phƣơng pháp tính giá truyền thống

2.1.1. Chi phí sản xuất

2.1.1.1. Khái niệm về CPSX

Chi phí sản xuất bao gồm nhiều khoản khác nhau như: chi phí về nguyên vật liệu, chi phí về nhân công, chi phí về khấu hao TSCĐ,…Nói một cách tổng quát, chi phí sản xuất là hao phí về lao động vật hóa và lao động sống trong một kỳ sản xuất kinh doanh.

- Lao động vật hóa là những đối tượng lao động (nguyên vật liệu nói chung), tư liệu lao động (TSCĐ, công cụ dụng cụ).

- Lao động sống là tiền lương và các khoản trích lập quỹ BHXH, KPCĐ, BHYT, BHTN được biểu hiện dưới hình thái tiền tệ.

2.1.1.2. Phân loại chi phí sản xuất

Để phục vụ tốt cho công tác quản lý sản xuất và hạch toán giá thành sản phẩm, doanh nghiệp phải phân loại chi phí và có nhiều cách phân loại:

- Phân loại chi phí sản xuất theo yếu tố:

Bao gồm 5 yếu tố:

+ Chi phí nguyên vật liệu: Bao gồm toàn bộ giá trị (gồm giá mua, chi phí mua) của các loại nguyên liệu, vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu, phụ tùng thay thế, công cụ dụng cụ xuất dùng vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ báo cáo.

+ Chi phí nhân công: Là các khoản chi phí về tiền lương phải trả cho người lao động, các khoản trích bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn theo tiền lương của người lao động.

+ Chi phí khấu hao tài sản cố định: Bao gồm chi phí khấu hao toàn bộ tài sản cố định dùng vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp.

+ Chi phí dịch vụ mua ngoài: Bao gồm toàn bộ chi phí doanh nghiệp đã chi trả về các loại dịch vụ mua từ bên ngoài như tiền điện, nước, điện thoại, vệ sinh và các dịch vụ khác phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo.

+ Chi phí bằng tiền khác: Bao gồm toàn bộ chi phí khác dùng cho hoạt động sản xuất kinh doanh chưa được phản ánh ở các chỉ tiêu trên, đã chi bằng tiền trong kỳ báo cáo nhưtiếp khách, hội họp, thuê quảng cáo….

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 4 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

- Phân loại chi phí sản xuất theo khoản mục:

Bao gồm 3 khoản mục:

+ Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Khoản mục chi phí này bao gồm các loại nguyên liệu và vật liệu xuất dùng trực tiếp cho việc chế tạo sản phẩm. Trong đó, nguyên vật liệu chính dùng để cấu tạo nên thực thể chính của sản phẩm và các loại vật liệu phụ khác có tác dụng kết hợp với nguyên vật liệu chính để hoàn chỉnh sản phẩm về mặt chất lượng và hình dáng.

+ Chi phí nhân công trực tiếp: Khoản mục chi phí này bao gồm tiền lương phải trả cho bộ phận công nhân sản xuất sản phẩm và những khoản trích theo lương của họ được tính vào chi phí. Cần phải chú ý rằng, chi phí tiền lương và các khoản trích theo lương của bộ phận công nhân phục vụ hoạt động chung của bộ phận sản xuất hoặc nhân viên quản lý các bộ phận sản xuất thì không bao gồm trong khoản mục chi phí này mà được tính là một phần của khoản mục chi phí sản xuất chung.

+ Chi phí sản xuất chung: Là các chi phí phát sinh trong phạm vi các phân xưởng để phục vụ hoặc quản lý quá trình sản xuất sản phẩm. Khoản mục chi phí này bao gồm: chi phí vật liệu phục vụ quá trình sản xuất hoặc quản lý sản xuất, tiền lương và các khoản trích theo lương của nhân viên quản lý phân xưởng, chi phí khấu hao, chi phí dịch vụ mua ngoài phục vụ sản xuất và quản lý ở phân xưởng,…..

Ngoài 2 cách phân loại trên, chi phí sản xuất còn được phân loại theo một số tiêu thức khác:

- Chi phí ban đầu và chi phí chuyển đổi.

- Chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp.

- Chi phí bất biến và chi phí khả biến.

- Chi phí năm trước và chi phí năm nay.

- Chi phí chờ phân bổ và chi phí trích trước.

2.1.1.3. Đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất:

- Chi phí nguyện vật liệu trực tiếp.

- Chi phí nhân công trực tiếp.

- Chi phí sản xuất chung

 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp

- Chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp bao gồm tất cả chi phí về nguyên liệu chính, vật liệu phụ, bán thành phẩm mua ngoài, nhiên liệu,... được sử dụng trực tiếp cho quá trình sản xuất sản phẩm.

- Nguyên vật liệu trực tiếp sử dụng sản xuất từng loại sản phẩm thì tập hợp chi phí theo từng loại sản phẩm.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 5 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

- Nguyên vật liệu trực tiếp sử dụng sản xuất nhiều loại sản phẩm thì tập hợp chung và trước khi tổng hợp chi phí để tính giá thành, phải phân bổ cho từng đối tượng tính giá thành.

Tài khoản sử dụng:

- Sử dụng tài khoản 621 - Chi phí nguyên liệu vật liệu trực tiếp.

- Tài khoản này không có số dư cuối kỳ

152 621 154

Xuất kho NVL dùng cho sản xuất sản phẩm

Cuối kỳ, kết chuyển chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp

152 111, 112, 331

Mua NVL dùng ngay vào sản xuất sản phẩm

Nguyên vật liệu thừa dùng không hết nhập kho

632

133 Phần chi phí NVL trực tiếp vượt trên mức bình thường

Thuế GTGT được khấu trừ

Sơ đồ 2.1: Sơ đồ hạch toán chi phí nguyên vật liệu trƣ ̣c tiếp

 Chi phí nhân công trực tiếp

Chi phí nhân công trực tiếp bao gồm tất cả các khoản chi phí liên quan đến bộ phận lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm như: tiền lương, tiền công, các khoản phụ cấp; các khoản trích về BHXH, BHYT,KPCĐ, BHTN tính vào chi phí theo quy định.

Tài khoản sử dụng:

- Sử dụng tài khoản 622 - Chi phí nhân công trực tiếp.

- Tài khoản này không có số dư cuối kỳ.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 6 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

334 622 154

Tiền lương phải trả công nhân sản xuất trực tiếp sản xuất sản phẩm

Cuối kỳ, kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp

335

632 Tiền lương nghỉ Trích trước tiềnphép trả cho lương nghỉ phépcông nhân cho công nhân sản xuất

338 Phần chi phí nhân công trực tiếp vượt trên mức bình thường

Trích BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ cho công nhân sản xuất

Sơ đồ 2.2: Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp

 Chi phí sản xuất chung

- Chi phí sản xuất chung là các chi phí phát sinh tại xí nghiệp sản xuất, phục vụ chung cho quá trình sản xuất, chế tạo sản phẩm, ngoại trừ các chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp.

Tài khoản sử dụng:

- Sử dụng tài khoản 627 - Chi phí sản xuất chung.

- Tài khoản này không có số dư cuối kỳ.

Tài khoản có các tài khoản chi tiết như sau:

- Tài khoản 6271 - Chi phí nhân viên phân xưởng.

- Tài khoản 6272 - Chi phí vật liệu.

- Tài khoản 6273 - Chi phí dụng cụ sản xuất.

- Tài khoản 6274 - Chi phí khấu hao TSCĐ.

- Tài khoản 6277 - Chi phí dịch vụ mua ngoài.

- Tài khoản 6278 - Chi phí bằng tiền khác

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 7 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

334, 338

627

154 Chi phí nhân viên phân xưởng (Lương BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ)

Cuối kỳ kết chuyển chi phí sản xuất chung vào giá thành sản phẩm, dịch vụ

152, 153, 242

Chi phí vật liệu, dụng cụ SX

111, 112, 138

214 Chi phí khấu hao TSCĐ

111, 112, 331

Các khoản thu giảm chi

Chi phí dịch vụ mua ngoài

133 Thuế GTGT

111, 112

Chi phí bằng tiền khác

111, 112, 335, 242

Chi phí đi vay phải trả ( nếu được vốn hóa)

Sơ đồ 2.3: Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất chung

2.1.2. Giá thành sản phẩm

2.1.2.1. Khái niệm về giá thành sản phẩm

Giá thành sản phẩm là tổng số chi phí sản xuất mà doanh nghiệp đã haophí để tạo nên một khối lượng sản phẩm, dịch vụ đã hoàn thành trong kỳ. Giá thành phản ánh chất lượng toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh, và quản lý kinh tế tài chính của doanh nghiệp, phản ánh hiệu quả sản xuất và phục vụ sản xuất.

2.1.2.2. Phân loại giá thành sản phẩm

- Phân loại theo thời gian và cơ sở số liệu tính giá thành:

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 8 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Bao gồm 3 loại:

+ Giá thành kế hoạch: là giá thành được xác định trước khi bắt đầu sản xuất của kỳ kế hoạch dựa trên các định mức và dự toán chi phí của kỳ kế hoạch.

+ Giá thành định mức: là giá thành được xác định trên cơ sở định mức chi phí hiện hành tại từng thời điểm nhất định trong kỳ kế hoạch.

+ Giá thành thực tế: là giá thành được xác định trên cơ sở các khoản hao phí thực tế trong kỳ để thực hiện quá trình sản xuất sản phẩm.

- Phân loại theo phạm vi tính toán:

Bao gồm 2 loại:

+ Giá thành sản xuất (giá thành công xưởng).

+ Giá thành toàn bộ (giá thành tiêu thụ).

2.1.2.3. Đối tƣợng tính giá thành sản phẩm

Là những sản phẩm, bán thành phẩm, công việc hoặc lao vụ đã hoàn thành đòi hỏi phải xác định giá thành đơn vị.

2.1.2.4. Tài khoản sử dụng

- Tài khoản 154 – Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang dùng để phản ánh tổng hợp chi phí sản xuất, kinh doanh phục vụ cho việc tính giá thành sản phẩm ở các đơn vị sản xuất (công nghiệp, xây lắp, nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp,…) hoặc ở các đơn vị kinh doanh dịch vụ (vận tải, bưu điện, du lịch, khách sạn…), gia công chế biến hoặc cung cấp dịch vụ của các doanh nghiệp thương mại, nếu có tổ chức các loại hình hoạt động này.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 9 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Sơ đồ 2.4: Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang 152

154

621 Kết chuyển chi phí NVLTT

Hàng hoá, vật liệu gia công chế biến hoàn thành nhập kho

138,334

622 Kết chuyển chi phí NCTT

Trị giá sản phẩm hỏng không sữa chữa được, người thiệt hại phải bồi thường

623 641,642,241

Kết chuyển chi phí sử dụng máy thi công

Sản phẩm sản xuất ra sử dụng cho tiêu dung nội bộ hoặc sử dụng cho HĐ XDCB không qua nhập kho

111,112,331

241 HĐXDCB không qua nhập kho

Chi phí sản xuất thử nhỏ hơn số thu hồi từ việc bán, thanh lý sản phẩm sản xuất thử

CKTM,GGHB được hưởng tương ứng với số NVL đã xuất dùng để sản xuất sản phẩm dở dang

111,112,131

Thu hồi sản phẩm sản xuất thử

241 Chi phí sản xuất thử lớn hơn số thu hồi từ việc bán, thanh lý sản phẩm sản xuất thử

155

632

627 Sản phẩm hoàn thành nhập kho

Xuất phát thành phẩm

Kết chuyển chi phí SXC vào giá thành sản phẩm

Sản phẩm, dịch vụ hoàn thành tiêu thụ ngay

Khoản chi phí sản xuất chung cố định không phân bổ vào giá thành sản phẩm, được ghi nhận vào giá vốn hang bán

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 10 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

2.1.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm

Toàn bộ chi phí phát sinh liên quan đến sản xuất sản phẩm tạo ra giá thành công xưởng. Giá thành công xưởng của sản phẩm kết hợp với chi phí ngoài sản xuất tạo nên giá thành toàn bộ sản phẩm. Như vậy giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm có mối quan hệ mật thiết với nhau. Để hạ thấp giá thành sản phẩm thì doanh nghiệp phải có biện pháp tiết kiệm chi phí, đồng thời phải có biện pháp đầu tư, sử dụng chi phí hợp lý. Mối quan hệ đó thể hiện qua công thức sau:

Chi phí sản xuất

Giá thành đơn vị sản phẩm =

Khối lượng sản phẩm sản xuất ra trong kỳ

2.2. Khái quát về phƣơng pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC)

2.2.1. Sự hình thành của phƣơng pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động

(ABC)

Trong những năm của thập niên 1980, nhiều nhà quản trị cũng như kế toán đã không hài lòng với hệ thống tính giá truyền thống. Bên cạnh những ưu điểm, các hệ thống tính giá đó đã bộc lộ một số hạn chế dẫn đến những bất lợi trong việc ra quyết định. Có thể bàn đến hai hạn chế lớn nhất là cách lựa chọn đối tượng tập hợp chi phí và kỹ thuật phân bổ chi phí.

Một là: trong phương pháp tính giá truyền thống, đối tượng tập hợp chi phí chủ yếu là theo đơn đặt hàng (hệ thống tính giá theo công việc) hoặc theo phân xưởng, nơi sản xuất (hệ thống tính giá theo quá trình sản xuất). Với đối tượng đó, hệ thống tính giá chỉ mới nhằm mục đích tính giá thành sản phẩm, không chỉ ra mối quan hệ qua lại giữa các hoạt động ở các bộ phận chức năng khác nhau. Những vấn đề như: chi phí gia tăng ở khâu nào, do nguyên nhân nào trong quá trình sản xuất luôn được các nhà quản trị đặt ra trong quá trình hoàn thiện và thiết kế lại quá trình sản xuất nhằm cắt giảm chi phí. Thực tế cho thấy, chi phí phát sinh ở nhiều hoạt động khác nhau trong quá trình sản xuất, nhưng nếu chỉ tập hợp chi phí ở góc độ chung thì không thể kiểm soát chi phí ở doanh nghiệp. Nói cách khác, mục tiêu kiểm soát và hoạch định ở doanh nghiệp trong điều kiện cạnh tranh gia tăng chưa được đáp ứng.

Hai là, các phương pháp tính giá truyền thống thường lựa chọn một hay một vài tiêu thức để phân bổ chi phí sản xuất chung. Do vậy, giá thành sản phẩm thường không phản ánh đúng giá phí của nó, nhất là khi mức độ tự động hóa trong các doanh nghiệp có xu hướng ngày càng gia tăng. Kết quả là việc ra quyết định giá bán cạnh tranh bị ảnh hưởng đối với những sản phẩm được tính giá quá cao hoặc quá thấp.

Để khắc phục những hạn chế đó, người ta bắt đầu nghiên cứu và ứng dụng một phương pháp tính giá thành sản phẩm mới gọi là phương pháp tính giá thành dựa trên cơ sở hoạt động (ABC). Khởi đầu từ ý tưởng của các nhà quản trị vào

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 11 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

đầu những năm 1980, phương pháp ABC chỉ là một kỹ thuật tính giá thành sản phẩm, dịch vụ bằng cách áp dụng nhiều tiêu thức phân bổ đối với chi phí sản xuất chung để đảm bảo giá thành xác định hợp lý hơn. Đến đầu những năm 1990, các nhà quản trị phát hiện rằng, với cùng một dữ liệu ban đầu nhưng giá thành tính theo phương pháp ABC được sử dụng tốt hơn cho việc thiết kế sản phẩm và thiết kế lại quá trình sản xuất. ABC còn được sử dụng để đo lường hiệu quả hoạt động của quá trình kinh doanh. Số liệu của phương pháp ABC giúp các nhà quản trị nhìn nhận rõ hơn mối quan hệ giữa thời gian, chất lượng, công suất nhà xưởng, sự linh họat và chi phí của doanh nghiệp.

2.2.2. Khái niệm phƣơng pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC)

Từ trước đến nay, có khá nhiều khái niệm về phương pháp ABC, mỗi học giả đều có một khái niệm khác nhau về phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động như:

- Theo Krumwiede và Roth (1997): “Phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) là một hệ thống kế toán quản trị tập trung đo lường chi phí, các hoạt động, sản phẩm, khách hàng và các đối tượng chi phí. Phương pháp này phân bổ chi phí cho các đối tượng chi phí dựa trên số lượng hoạt động sử dụng bởi đối tượng chi phí đó”.

- Đối với Kaplan (1998), cho rằng: “Phương pháp ABC được thiết kế nhằm cung cấp một cách thức phân bổ chính xác chi phí gián tiếp và nguồn lực cho các hoạt động, quá trình kinh doanh, các sản phẩm và dịch vụ. Mục tiêu của phương pháp ABC không phải là phân bổ chi phí chung cho các sản phẩm mà mục tiêu của phương pháp ABC là đo lường và tính giá tất cả các nguồn lực sử dụng cho các hoạt động mà có thể hỗ trợ cho việc sản xuất và phân phối sản phẩm, dịch vụ đến với khách hàng”.

- Còn Horngren (2000): “Phương pháp ABC là sự cải tiến của phương pháp tính giá truyền thống bằng việc tập trung vào các hoạt động cụ thể như là các đối tượng chi phí cơ bản. Hệ thống tính giá dựa trên cơ sở hoạt động là tập hợp chi phí cho từng hoạt động và phân bổ chi phí cho từng sản phẩm hoặc dịch vụ dựa trên hoạt động được tiêu dùng bởi sản phẩm hay dịch vụ đó”.

- Maher (2001) cho rằng: “Phương pháp ABC là công cụ quản trị dựa trên hoạt động, trước hết, chi phí được phân bổ cho các hoạt động, sau đó sẽ phân bổ cho từng sản phẩm, dịch vụ dựa trên các hoạt động mà sản phẩm hay dịch vụ đã tiêu dùng. Quản trị dựa trên hoạt động sẽ tìm kiếm sự cải tiến không ngừng. Phương pháp ABC cung cấp thông tin về hoạt động và nguồn lực cần thiết để thực hiện chúng”.

- Theo Deepak Mohan & Hemantkumar Patil (2003): “Hoạt động dựa trên chi phí là một mô hình chi phí để đo lường chi phí hoạt động, kết quả, các nguồn lực và các đối tượng chi phí. ABC gán nguồn lực cho các hoạt động, các hoạt động đối tượng chi phí theo tiêu thụ thực tế và công nhận mối quan hệ nhân quả của các trình điều khiển chi phí với hoạt động, ABC tập trung nhiều hơn về chi

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 12 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

phí và nguyên nhân dựa vào quá trình và các hoạt động chứ không phải là về các phòng ban và các chức năng truyền thống”.

Qua các khái niệm trênđều nhìn nhận là phương pháp tính giá khắc phục được những nhược điểm của phương pháp tính giá truyền thống. Ngoài ra, phương pháp này còn là một công cụ quản lý chi phí chiến lược, giúp doanh nghiệp xác định hoạt động nào tạo ra giá trị, hoạt động nào không tạo ra giá trị, từ đó không ngừng cải tiến quá trình kinh doanh nhằm hạ giá thành sản phẩm, nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

Tóm lại, ABC là một hệ thống đo lường chi phí, tập hợp và phân bổ chi phí của các nguồn lực vào các hoạt động dựa trên mức độ sử dụng các nguồn lực, sau đó chi phí của các hoạt động được phân bổ đến các đối tượng tính giá dựa trên mức độ sử dụng của chúng.

2.2.3. Đặc điểm của phƣơng pháp ABC

Về cơ bản phương pháp tính giá ABC khác với phương pháp truyền thống ở hai điểm sau:

- Thứ nhất, giá thành sản phẩm theo ABC bao gồm toàn bộ các chi phí phát sinh trong kỳ, kể cả các chi phí gián tiếp như chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp.

- Thứ hai, phương pháp ABC phân bổ chi phí phát sinh vào giá thành mỗi sản phẩm dựa trên mức chi phí thực tế cho mỗi hoạt động và mức độ đóng góp của mỗi hoạt động vào quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Kết quả là giá thành sản phẩm phản ánh chính xác hơn mức chi phí thực tế kết tinh trong mỗi đơn vị sản phẩm.

2.2.4. Phƣơng pháp thu thập thông tin phục vụ công tác tính giá theo phƣơng pháp ABC

Thu thập thông tin là một công việc rất cần thiết để có thể đạt được sự chính xác của các chi phí sản phẩm cuối cùng. Một phần quan trọng của dữ liệu yêu cầu là những tỉ lệ cần thiết trong mỗi giai đoạn của một hệ thống ABC. Mỗi hoạt động sử dụng một phần của từng nhóm chi phí. Tương tự như vậy, mỗi sản phẩm sẽ sử dụng đến một phần của mỗi hoạt động. Như đã đề cập từ trước, mỗi tỉ lệ thường thể hiện cho một phần của tổng thể chi phí hay hoạt động. Ví dụ, hoạt động lập báo giá sử dụng 0,1 (10%) chi phí hành chính. Có rất nhiều cách để có thể thu được những tỉ lệ này và từng phương pháp cụ thể sẽ tác động đến độ chính xác mong muốn. Ba phương pháp có mức độ chính xác về dữ liệu có thể được sử dụng trong việc ước lượng những tỉ lệ này theo thứ tự là ước đoán, đánh giá hệ thốngvà thu thập dữ liệu thực tế.

- Ƣớc đoán

Trong trường hợp khi mà không thể có được những số liệu thực tế hoặc những việc thu thập số liệu khá tốn kém, thì có thể ước đoán để tính ra các tỉ lệ. Việc ước đoán có thể được hợp tác thực hiện bởi bộ phận quản lý, bộ phận tài

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 13 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

chính, và những nhân viên điều hành có liên hệ trực tiếp đến trung tâm tính chi phí. Nhóm này có thể đưa ra được những ước đoán về tỉ lệ chi phí phân bổ trong cả hai giai đoạn của phương pháp ABC. Mức độ chính xác dựa vào sự kết hợp của những người trong nhóm, và những kiến thức của họ về trung tâm chi phí.

- Đánh giá hệ thống

Một phương pháp khoa học hơn để thu được những tỉ lệ này cho việc tính toán chi phí là việc sử dụng kỹ thuật hệ thống như áp dụng quá trình phân tích thứ bậc (AHP- Analytic Hierarchical Process) (Saaty, 1982; Golden,Wasil, và Harker, 1989). AHP là một công cụ thích hợp nhằm đưa những ý kiến cá nhân chủ quan thành những thông tin thể hiện khách quan hơn về các tỉ lệ.

AHP cũng có thể được sử dụng trong giai đoạn hai đó là phân bổ chi phí từ các hoạt động đến từng sản phẩm. Trong bước này, điều quan trọng là phải xác định được một tiêu thức phân bổ chi phí thích hợp để đạt được mức độ chính xác mong muốn.

- Thu thập dữ liệu thực tế

Phương pháp chính xác nhất và tốn nhiều chi phí nhất để tính toán được tỉ lệ cần thiết đó là thu thập những dữ liệu thực tế. Trong hầu hết các trường hợp, người ta phải tổ chức một bộ máy thu thập, ghi nhận dữ liệu thực tế và có thể đòi hỏi các thiết bị hỗ trợ cho việc thu thập thông tin. Hơn nữa, việc thu thập dữ liệu phải đúng thời điểm và điều tra viên yêu cầu phải có kinh nghiệm. Kết quả thường được phân tích bằng những công cụ thống kê. Ví dụ, lấy mẫu công việc có thể được sử dụng để ước lượng tỉ lệ thời gian dành cho việc giám sát sản xuất một sản phẩm cụ thể. Trong trường hợp này, nhân viên giám sát sẽ được hỏi vào những thời điểm ngẫu nhiên để xác định sản phẩm đang được giám sát. Dựa trên những dữ liệu này, ta có thể thu thập được những thông tin cần thiết.

2.2.5. Trình tự thực hiện phƣơng pháp tính giá ABC

2.2.5.1. Phân nhóm chi phí

- Tập hợp các hoạt động vào các tổ hợp chi phí đồng nhất căn cứ vào mục đích sử dụng các nguồn lực của hoạt động.

- Lựa chọn các thước đo hoạt động đại diện cho từng tổ hợp, sau đó chi phí sản xuất chung từ những tổ hợp chi phí đồng nhất sẽ được tính vào từng loại sản phẩm dựa trên mức độ tiêu tốn các hoạt động để sản xuất ra loại sản phẩm đó.

- Các chi phí theo hoạt động đồng nhất là các chi phí nguồn lực được hoạt động tiêu thụ trong cùng một tỷ lệ. Việc nhận ra các mối quan hệ này cho phép nhà thiết kế kết hợp các chi phí đồng nhất trong một tổ hợp chi phí đơn để đơn giản hóa hệ thống.

2.2.5.2. Xác định các hoạt động chính trong công ty

- Phân chia các hoạt động trong công ty ra thành các nhóm có liên quan đến việc sử dụng chi phí với mục đích cung cấp dịch vụ cho các sản phẩm.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 14 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

- Nhận diện các hoạt động chính trong công ty.

- Xác định các kích tố chính yếu và thứ yếu cho các hoạt động chính này. Kích tố chi phí được chọn dựa trên hai tiêu chí là quan hệ nhân quả hợp lý giữa kích tố chi phí và lượng tiêu hao nguồn lực; và các dữ liệu về kích tố chi phí có thể thu thập được trong hệ thống thông tin của doanh nghiệp.

2.2.5.3. Thiết lập ma trận chi phí - hoạt động EAD (Expense – Activity - Dependent).

Theo phương pháp ABC, toàn bộ các chi phí phát sinh liên quan đến các hoạt động được chia thành 2 loại: Chi phí trực tiếp là các chi phí liên quan trực tiếp đến từng đối tượng hay hoạt động thì tập hợp trực tiếp đến đối tượng hay hoạt động đó. Chi phí gián tiếp là những chi phí như chi phí điện, nước, lương lao động gián tiếp… liên quan đến nhiều hoạt động, do đó các chi phí này cần phân bổ cho các hoạt động một cách trực tiếp hay gián tiếp. Nếu quy nạp trực tiếp, ta thực hiện bằng cách hỏi nhân viên để có được ước tính hợp lý của nguồn lực được tiêu dùng cho mỗi hoạt động là bao nhiêu. Nếu phân bổ gián tiếp đến từng hoạt động thì những tiêu thức phân bổ chi phí trong giai đoạn này phải được ấn định đối với từng nhóm chi phí dựa trên tiêu chí các nguồn phát sinh chi phí.

Xác định chi phí của từng trung tâm hoạt động bằng cách thiết lập ma trận Chi phí – Hoạt động (EAD). Theo ma trận này, các nhóm chi phí biểu diễn theo cột và các hoạt động được biểu diễn theo hàng. Nếu hoạt động i có sử dụng loại chi phí j đánh dấu vào ô ij. Sau đó thay thế những dấu đã đánh bằng một tỷ lệ nhất định, tỷ lệ này được ước lượng bằng cách sử dụng một trong các phương pháp sau sao cho tổng các cột của ma trận EAD bằng 1. Có ba phương pháp được sử dụng trong việc tính toán những tỷ lệ này, có mức độ chính xác theo thứ tự là : Ước đoán, đánh giá hệ thống và thu thập dữ liệu thức tế.

Để có được giá trị bằng tiền của từng hoạt động, ta áp dụng công thức sau:

j = 1

TCA(i) = ∑ chi phí (j) * EAD (i,j)

Trong đó:

TCA(i) : Tổng chi phí của hoạt động i

M : Số loại chi phí

Chi phí (j) : Giá trị bằng tiền của nhóm chi phí j

EAD (i,j) : Hệ số tỷ lệ ở ô i, j của ma trận EAD

2.2.5.4. Xác định nguồn sinh phí

Nguồn sinh phí(nguồn phát sinh chi phí) là nguyên nhân gây ra sự phát sinh chi phí. Các chi phí trực tiếp có thể liên kết trực tiếp đến một sản phẩm mà không cần có nguồn sinh phí. Tất cả các chi phí sản xuất khác cần liên kết giữa chi phí,

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 15 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

hoạt động và sản phẩm. Nguồn sinh phí là các liên kết, mỗi hoạt động đều có thể có một hay nhiều nguồn sinh phí liên quan. Một nguồn sinh phí có thể liên kết một nhóm chi phí trong một hoạt động với sản phẩm, hoặc một nguồn sinh phí có thể liên kết chi phí trong một hoạt động với các hoạt động khác. Nhiều lớp hoạt động có thể cùng tồn tại, một hoạt động có thể liên quan đến hoạt động khác ngay cả trước khi quan hệ với sản phẩm được xác lập.

Lựa chọn nguồn phát sinh chi phí phù hợp nhất là dựa trên mối quan hệ giữa chi phí và nguồn phát sinh chi phí cũng như dựa trên trình độ thu thập thông tin của doanh nghiệp.

2.2.5.5. Thiết lập ma trận hoạt động – sản phẩm APD (Activity – Product - Dependence).

Sau khi đã xác định được nguồn phát sinh chi phí, kết hợp với dữ liệu về mức độ tiêu dùng các hoạt động (thực chất là tiêu dùng nguồn phát sinh chi phí) của từng loại sản phẩm, chi phí sản xuất chung đã được tập hợp ở các trung tâm hoạt động sẽ được phân phối cho từng loại sản phẩm, dịch vụ. Trong bước này, các hoạt động được sử dụng cho từng sản phẩm được xác định và ma trận Hoạt động – sản phẩm (APD) được lập. Những hoạt động được biểu diễn theo cột còn các sản phẩm được biểu diễn theo hàng. Nếu sản phẩm i sử dụng hoạt động j, ta đánh dấu vào ô ij.

Những ô đã đánh dấu được thay thế bằng một tỷ lệ được ước lượng bằng cách sử dụng một trong các phương pháp đã đề cập trong phần trước. Tổng các cột của ma trận APD phải bằng 1.

Tính toán giá trị bằng tiền của các sản phẩm

Tổng chi phí chung cho sản phẩm i ( OCP(i)) được tính bằng cách nhân giá trị bằng tiền của hoạt động j với tỉ lệ ở ô i, j của ma trận APD, theo công thức như sau:

j=1

OCP(i)= ∑ TCA (j) * APD (i,j)

Trong đó:

OCP (i) : Chi phí chung của sản phẩm i

N : Số hoạt động

TCA (j) : Giá trị bằng tiền của hoạt động j

APD (i,j) : Tỷ lệ ở ô ij của ma trận APD

Tổng chi phí cho từng sản phẩm (Ci) được tính bằng tổng chi phí trực tiếp của sản phẩm i (Di) với chi phí chung cho sản phẩm i (OCP(i)):

Ci = Di + OCP(i)

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 16 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Chi phí ABC cho từng đơn vị sản phẩm được tính bằng cách chia tổng chi phí cho từng loại sản phẩm (Ci) với số lượng đơn vị sản phẩm i được sản xuất trong kỳ.

Tổng chi phí trong kỳ của sản phẩm i

Chi phí ABC cho 1 đơn vị sản phẩm i =

Số lượng sản phẩm i

2.2.6. Ƣu và nhƣợc điểm của phƣơng pháp ABC

2.2.6.1. Ƣu điểm

- Việc lựa chọn tiêu thức phân bổ dựa trên mức độ hoạt động

- Việc xác định giá thành chính xác hơn

- Cung cấp thông tin về quá trình và nguyên nhân phát sinh chi phí

- Việc áp dụng phương pháp ABC còn góp phần hỗ trợ hoạt động marketing trong việc xác định cơ cấu sản phẩm cũng như chính sách giá.

2.2.6.2. Nhƣợc điểm

- Tiêu tốn thời gian, chi phí.

- Một số trường hợp không tìm được hoặc khó tìm được nguyên nhân gây ra chi phí.

- Đòi hỏi sự hợp tác của nhiều bộ phận trong doanh nghiệp, sự ủng hộ của lãnh đạo trong doanh nghiệp cũng như nhân viên trong doanh nghiệp.

2.2.7. So sánh phƣơng pháp tính giá ABC và phƣơng pháp truyền thống

2.2.7.1. Điểm giống nhau

- Cách tập hợp chi phí trực tiếp nguyên vật liệu trực tiếp được tập hợp trực tiếp vào đối tượng tính giá.

- Chi phí nhân công trực tiếp của hai phương pháp này có giống một phần là tiêu thức phân bổ chi phí luôn gắn liền với số lượng sản xuất hoặc kết hợp với định mức thời gian sản xuất sản phẩm.

- Có cùng đối tượng tính giá thành.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 17 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

2.2.7.2. Điểm khác nhau

Nội dung Phƣơng pháp tính giá truyền thống Phƣơng pháp tính giá ABC

Đối tượng tập hợp chi phí Tập hợp dựa trên hoạt động

Chi phí được tập hợp theo công việc, nhóm sản phẩm hay nơi phát sinh chi phí: phân xưởng, đội sản xuất…

Nguồn sinh phí Có nhiều nguồn sinh phí đối tượng tập hợp chi phí - Nguồn sinh phí xác định rõ ràng

- Thường có một nguồn sinh phí cho mỗi hoạt động

- Dựa trên nhiều tiêu thức phân bổ

- Tiêu thức lựa chọn là nguồn sinh phí ở mỗi hoạt động

Tiêu thức phân bổ Dựa vào một trong các tiêu thức phân bổ sau: Dựa trên sản lượng sản phẩm sản xuất ra hoặc chi phí tiền lương của lao động trực tiếp đối với chi phí sản xuất chung, giờ máy…

Tính chính xác và hợp lý Giá thành được tính quá cao hoặc quá thấp

Giá thành được tính với độ chính xác cao, do đó độ tin cậy trong việc ra quyết định lớn

Kiểm soát chi phí Kiểm soát chặt chẽ hơn theo từng hoạt động Kiểm soát trên cơ sở trung tâm chi phí: Phân xưởng, phòng ban đơn vị

Chi phí kế toán Chi phí thấp, đơn giản

Khá phức tạp, chi phí khá cao để duy trì phương pháp này

Cung cấp thông tin cho quản trị Chỉ cung cấp thông tin về mức chi phí Cung cấp thông tin về quá trình và nguyên nhân phát sinh chi phí

2.2.8. Mối quan hệ giữa phƣơng pháp tính giá ABC với quản trị dựa trên cơ sở hoạt động ( ABM)

Quản trị dựa trên hoạt động (ABM) được định nghĩa bởi CAM – I (Consortium for Advanced Management International) như sau: “Đó là một quy

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 18 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

tắc tập trung vào việc quản trị các hoạt động để cải thiện các giá trị nhận được bởi khách hàng và lợi nhuận nhận được từ việc cung cấp các giá trị đó”. Hai thuật ngữ ABC và ABM không nên được dùng để thay thế cho nhau, đó là hai thuật ngữ riêng biệt. ABC chỉ là một công cụ để xác định chi phí của các hoạt động và các sản phẩm mà các hoạt động đó tạo ra. Trong khi đó, ABM là một triết lý quản trị tập trung vào việc lập kế hoạch, điều hành, đo lường các hoạt động và giúp công ty tồn tại trong một thế giới kinh doanh đầy sự cạnh tranh. ABM sử dụng thông tin có được từ hệ thống ABC để giảm thiểu hoặc loại trừ các hoạt động không làm gia tăng giá trị, và kết quả là cải tiến toàn bộ quá trình. Mối quan hệ giữa ABC và ABM được trình bày theo sơ đồ 2.5. như sau:

Quan điểm của ABC

- Cắt giảm phí

Tài nguyên

- Hoàn thiện quá trình SX

Quan điểm của ABM

- Loại bỏ lãng phí

Đo lường hoạt động

Các hoạt động

Nguồn hoạt động

- Nâng cao chất lượng

- Ben chmark

Đối tượng tính giá

Ra quyết định

- Tính giá sản phẩm

- Tính giá mục tiêu

Sơ đồ 2.5: Sơ đồ mối quan hệ giữa ABC và ABM

Các thông tin từ hệ thống ABC chỉ ra các hoạt động có khả năng cắt giảm chi phí cao nhất. sau khi xác định được các hoạt động mục tiêu, nhà quản trị nên xác định các hoạt động tốn nhiều chi phí là do vấn đề về tính hiệu quả hay tính hữu hiệu gây ra, hay cả hai Để giảm bớt chi phí, tính hữu hiệu phải luôn luôn được nhấn mạnh hơn tính hiệu quả. Nếu một công việc là một hoạt động không tăng giá trị thì nó không nên được vận hành dù cho nó vẫn đang vận hành hiệu quả. Nhà quản trị trước tiên phải cân nhắc có cần thiết tiến hành một hoạt động nào đó hay không. Chỉ khi nhà điều hành cho rằng hoạt động đó là không thể loại trừ thì việc gia tăng hiệu quả mới được tính đến.

Nhà quản trị phải luôn thận trọng trong việc sử dụng các thông tin có được từ hệ thống ABC bởi vì việc sử dụng nguồn thông tin này một cách không hợp lý

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 19 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

có thể làm cho hệ thống vận hành không tối ưu. Nhà quản trị không nên tối ưu hóa từng bộ phận, bởi vì tối ưu hóa từng bộ phận nghĩa là làm cho toàn hệ thống không được tối ưu. Việc cắt giảm chi phí của một quá trình này có thể làm tăng chi phí của một quá trình khác. Đây là điểm mà hệ thống ABM bị phê bình bởi vì nhà quản lý sử dụng các thông tin từ hệ thống ABC để cải tiến quá trình mà không cân nhắc đến các hậu quả tiêu cực khác như sự ảnh hưởng đến việc thỏa mãn nhu cầu của khách hàng.

Xác định được chính xác giá thành sản phẩm dựa vào phương pháp ABC

giúp cho các nhà quản trị doanh nghiệp:

- Đưa ra các quyết định về cơ cấu sản phẩm, dịch vụ phù hợp.

- Triển khai các biện pháp giảm thiểu chi phí và cải tiến quy trình sản xuất.

- Có thể xác định được sản phẩm, dịch vụ nào cần được tiến hành các phương pháp cải thiện chi phí.

- Phân tích tốt hơn thị trường nào cần tập trung phát triển, đối tượng khách hàng nào cần hướng tới để có chính sách thay đổi về giá hoặc cung cấp dịch vụ.

2.2.9. Điều kiện vận dụng phƣơng pháp ABC

- Sản phẩm, dịch vụ được sản xuất đa dạng về chủng loại, mẫu mã phức tạp về kỹ thuật. Quy trình thực hiện sản phẩm dịch vụ trải qua nhiều công đoạn, nhiều hoạt động.

- Các sản phẩm phức tạp, khó sản xuất được báo cáo có lợi nhuận cao, trong khi các sản phẩm đơn giản được xem là có lợi nhuận thấp hoặc bị lỗ.

- Doanh nghiệp chỉ sử dụng 1 hoặc 2 tiêu thức để phân bổ chi phí gian tiếp.

- Vài sản phẩm được báo cáo là có lợi nhuận cao trong khi không được cung ứng bời nhà cung cấp khác.

- Chi phí gián tiếp chiếm tỉ trọng lớn trong giá thành và tăng liên tục theo

thời gian.

- Hầu hết chi phí gián tiếp được xác định như chi phí cấp đơn vị.

- Giá thành theo phương pháp truyền thống cung cấp không đủ độ tin cậy trong việc định giá sản phẩm, dịch vụ.

2.2.10. Những thuận lợi và khó khăn khi áp dụng phƣơng pháp ABC

2.2.10.1. Thuận lợi

- Hầu hết hệ thống ABC cung cấp một báo cáo toàn diện, dễ hiểu về những cấu trúc chi phí.

- Quản lý các hoạt động sẽ dẫn đến việc tái cấu trúc lại chuỗi giá trị với chi

phí thấp nhất.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 20 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

- Một số quy trình quản lý như: quản lý chất lượng, quản lý thời gian và quản lý năng lực sản xuất được thực hiện một cách dễ dàng hơn bởi một hệ thống ABC.

- Cơ sở phân bổ (cost driver) dựa trên những thủ tục rất chi tiết và hợp lý nên đảm bảo mức độ tin cậy rất cao vào chi phí.

- Thuận lợi quan trọng nhất của hệ thống ABC là sự hấp dẫn của nó với hệ thống xác định chi phí tiến bộ, phản ảnh một cách riêng biệt, duy nhất và tính logic của các quy trình sản xuất kinh doanh.

2.2.10.2. Khó khăn

- Cơ sở lý luận về phương pháp ABC chưa được nhiều người biết đến, các tài liệu liên quan đến phương pháp này muốn tìm hiểu một cách đầy đủ phải đọc các tài liệu tiếng nước ngoài. Do vậy gây khó khăn cho việc nghiên cứu, tìm hiểu của doanh nghiệp.

- Các quy định của báo cáo tài chính về phản ánh báo cáo chi phí theo phương pháp ABC cũng như thông tư hướng dẫn khác chưa có.

- Tâm lý của người Việt Nam nói chung là khó thay đổi với thói quen nên vẫn muốn theo phương pháp cũ, chưa mạnh dạng trong việc áp dụng phương pháp mới.

- Hệ thống ABC chắc chắn là phức tạp hơn nhiều so với phương pháp truyền thống.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 21 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRUYỀN THỐNG VÀ VẬN DỤNG PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ ABC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHẾ BIẾN THỦY SẢN VÀ XUẤT NHẬP KHẨU CÀ MAU (CAMIMEX)

3.1. Đặc điểm sản xuất kinh doanh và tổ chức sản xuất tại công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.1.1. Giới thiệu về Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản Và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (CAMIMEX) tiền thân là một doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Ủy Ban Nhân Dân (UBND) Tỉnh Minh Hải, được thành lập vào ngày 13/07/1977 theo quyết định của Sở Thương Mại với tên gọi ban đầu là “ Nhà Máy Chế Biến Đông Lạnh Cà Mau”.

Đến ngày 27/08/1978 Ủy Ban Nhân Dân Tỉnh Minh Hải ra quyết định số 76QĐ/UB đổi thành “Xí Nghiệp Đông Lạnh Cà Mau” thuộc Sở Thủy Sản Minh Hải.

Theo tinh thần nghị định 338/HĐBT của hội đồng Bộ trưởng (hiện nay là Thủ tướng Chính phủ) về việc xắp xếp lại các doanh nghiệp Nhà nước và nghị định 50/HĐBT về điều lệ xí nghiệp quốc doanh ngày 12/10/1992 đổi thành “ Xí Nghiệp Chế Biến Thủy Sản & XNK Cà Mau” theo quyết định 85/UB của Ủy Ban Nhân Dân Tỉnh Cà Mau.

Để đáp ứng kịp thời phát triển của nền kinh tế từ cơ chế tập trung chuyển sang cơ chế thị trường, ngày 18/02/1994 “Xí Nghiệp Chế Biến Thủy Sản & XNK Cà Mau” được đổi tên thành “Công Ty Chế Biến Thủy Sản & XNK Cà Mau” (gọi tắt là CAMIMEX).

Theo quyết định số 91/QĐ-UBND ngày 08 tháng 01 năm 2005 của Chủ Tịch Ủy Ban Nhân Dân Tỉnh Cà Mau về việc phê duyệt phương án và chuyển Công ty “Công Ty Chế Biến Thủy Sản & XNK Cà Mau” thành “Công Ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản & XNK Cà Mau” cho đến nay. Công ty hoạt động theo giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 2000103908 (số cũ là 6103000065) ngày 12 tháng 01 năm 2006 so Sở Kế Hoạch và Đầu Tư Tỉnh Cà Mau cấp.

+ Tên giao dịch quốc tế là: CAMAU FROZEN SEAFOOD PROCESSING IMPORT EXPORT COPORATION

+ Tên viết tắt là: CAMIMEX

+ Trụ sở chính: 333 đường Cao Thắng, Phường 8, thành phố Cà Mau, tỉnh Cà Mau

+ Điện thoại: 07803 831608 Fax: 07803 580827

+ Email: camimex@hcm.vnn.vn

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 22 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

+ Vốn đầu tư ban đầu của Công ty là 16 tỷ đến đầu năm 2012 tổng tài sản của Công ty lên đến 895 tỷ.

Giai đoạn mới thành lập công ty chưa có nhiều nhà cung cấp nên sản phẩm sản xuất ra chưa phong phú, số lượng còn ít. Đồng thời do gấp rút trong khâu tuyển mộ nên đa số công nhân lúc đó tay nghề chưa cao, sản phẩm sản xuất được còn kém chất lượng, thu nhập của người lao động lúc này còn gặp nhiều khó khăn.Tuy nhiên sau một thời gian nỗ lực, công ty đã hoàn thiện về nhiều mặt, trong hoạt động kinh doanh XNK công ty luôn chú trọng đến mặt năng suất, chất lượng, đảm bảo quy trình tôm sản xuất đúng nhu cầu nhằm đảm bảo uy tín, quan hệ làm ăn lâu dài trên thị trường. Với mục tiêu đã được xác định, công ty không ngừng đổi mới quy trình sản xuất công nghệ. Cụ thể công ty đã đầu tư vào nhà xưởng quy trình cấp đông IQF, cùng trang thiết bị chế biến hiện đại được nhập từ Châu Âu, Nhật Bản và Mỹ, hơn 1.100 công nhân viên của CAMIMEX là những người lành nghề lại thường xuyên có cơ hội tham gia các khóa huấn luyện nâng cao tay nghề, nghiệp vụ ở trong và ngoài nước do công ty tổ chức.

Những năm qua thị trường tiêu thụ ngày càng được mở rộng, chủ yếu xuất khẩu trực tiếp qua nước ngoài. Đặc biệt qua các nước Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản, Canada, Úc, các nước Đông Nam Á,...

Hiện nay CAMIMEX được công nhận là một đơn vị đứng đầu ngành thủy sản đông lạnh của Việt Nam. Đồng thời, nhờ nằm ở trung tâm của khu vực sản xuất tôm và các loại thủy sản nên hàng năm CAMIMEX chế biến và xuất khẩu hơn 10.000 tấn thành phẩm, thu về gần 100 triệu USD mỗi năm.

3.1.2. Đặc điểm mặt hàng sản xuất kinh doanh

Công ty chế biến các mặt hàng thủy sản (đặt biệt là tôm, cá, mực) để xuất khẩu là chính, có tiêu thụ nội địa nhưng số lượng không nhiều.

Công ty xây dựng và lập kế hoạch sản xuất kinh doanh, khai thác sử dụng hiệu quả nguồn vốn đảm bảo chi phí đầu tư mở rộng quy mô sản xuất và làm tròn nghĩa vụ đối với Nhà nước. Tuân thủ đúng chính sách chế độ quản lý kinh tế XNK và giao dịch đối ngoại, thực hiện đúng cam kết hợp đồng. Tạo điều kiện thuận lợi khai thác nguồn hàng và giá cả chất lượng sản phẩm.

Quản lý tài sản, đảm bảo nguyên tắc tài chính, giải quyết lợi ích người lao động. Đào tạo, bồi dưỡng và không ngừng nâng cao trình độ, tay nghề cho đội ngũ công nhân viên.

Tạo mối quan hệ với các đối tác trên nguyên tắc bình đẳng, hợp tác đôi bên cùng có lợi. Thực hiện tốt vệ sinh môi trường, an ninh trật tự trong công ty.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 23 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.1.3. Đặc điểm tổ chức công tác quản lý và tổ chức bộ máy kế toán tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.1.3.1. Đặc điểm tổ chức công tác quản lý

Cơ cấu tổ chức quản lý của công ty CAMIMEX thực hiện theo mô hình quản lý trực tuyến chức năng. Đây là sự kết hợp hài hòa để thực hiện nguyên tắc tập trung trong công tác quản lý nhằm giúp ban giám đốc chỉ đạo nhanh chóng, kịp thời đến tận cơ sở về việc tổ chức thu mua, chế biến bảo quản tôm đông lạnh, đặc biệt là công tác xuất nhập khẩu. Việc chỉ đạo nhanh chóng, kịp thời, sâu sắc đến cơ sở mới đảm bảo được số lượng, giá cả,... để đạt yêu cầu, tăng hiệu quả kinh doanh.

Mặt khác cơ cấu quản lý trực tuyến chức năng còn phát huy được trí tuệ tập thể, thông qua bộ phận bên dưới gồm có các phó giám đốc và các phòng ban chức năng để thực hiện hoàn thành nhiệm vụ cấp trên giao. Đây cũng là một nghệ thuật tổ chức quản lý của Công ty.

Toàn bộ cán bộ của công nhân viên công ty tính đến ngày 31/12/2012 là 1.208 người. Trong đó:

+ Hợp đồng dài hạn: 940 người.

+ Hợp đồng ngắn hạn: 268 người.

Về trình độ:

+ Đại học: 114 người.

+ Cao đẳng: 7 người.

+ Trung cấp chuyên nghiệp: 106 người.

+ Lao động phổ thông: 981 người.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 24 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.1.3.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý

TỔNG GIÁM ĐỐC

P.TGĐ Sản Xuất

P. TGĐ Kinh Doanh & Tài chính

P. Kế Toán Tài Vụ

VP ĐD TP HCM

P. TCHC và LĐTL

P. Kế hoạch

P. Quản Lý Chất Lượng

P. Kinh Doanh

Xí Nghiệp 5

Xí Nghiệp 4

Xí Nghiệp 2

Sơ đồ 3.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý

Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận

Ban lãnh đạo

- Tổng Giám đốc

Là người lãnh đạo chung, là người quản lý cao nhất và chịu trách nhiệm trước nhà nước về mọi hoạt động và kết quả sản xuất kinh doanh của công ty. Giám đốc quản lý và phụ trách chung về các mặt tài chính. Kế hoạch về phương án sản xuất và phụ trách quản lý tiêu thụ sản phẩm, công tác tổ chức đào tạo cán bộ, công tác lao động tiền lương và thi đua khen thưởng.

- Phó Tổng giám đốc phụ trách kinh doanh và tài chính:

Với chức năng nhiệm vụ được giao, phó giám đốc phụ trách kinh doanh và tài chính trực tiếp phụ trách phòng kinh doanh và phòng KT- TV, với vai trò là người giám sát điều hành công tác xây dựng kế hoạch phát triển của Công ty, ký các hợp đồng kinh tế, theo dõi và thống kê quá trình sản xuất kinh doanh, xây dựng định mức chi phí và quản lý kỹ thuật.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 25 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

- Phó Tổng giám đốc điều hành sản xuất:

Là người chịu trách nhiệm về sản xuất hàng hóa, kỹ thuật lô hàng, chất lượng sản phẩm.

Các phòng ban

- Phòng kinh doanh (KD)

+ Tổ chức thực hiện kế hoạch của Công ty.

+ Tổ chức các cuộc nghiêng cứu thị trường để có được những chiến lược tiếp thị phù hợp với việc kinh doanh nội và ngoại thương.

+ Lập hồ sơ các thủ tục xuất khẩu, kiểm tra số lượng lẫn chất lượng xuất nhập khẩu.

+ Thiết lập và thực hiện các hợp đồng nội và ngoại thương.

- Phòng Kế toán – tài vụ (KTTV)

+ Tham mưu cho Giám đốc về thực hiện công tác quản lý và sử dụng các loại vốn của Công ty.

+ Thực hiện các công tác hoạch toán, kế toán; thống kê tổ chức ghi chép, kiểm tra số liệu, tài liệu so sánh việc thực hiện kế hoạch và phân tích tình hình sản xuất hoạt động của Công ty.

+ Nghiên cứu cách quản lý và sử dụng có hiệu quả các loại vốn của Công ty, đề xuất các biện pháp kịp thời để tăng nhanh vòng quay vốn.

+ Thường xuyên theo dõi hàng tồn kho để có kế hoạch bán hàng năm nhằm thu hồi vốn nhanh.

- Phòng tổ chức hành chính – lao động tiền lương (TCHC)

+ Tham mưu cho Giám đốc quản lý về mặt tổ chức và định biên lao động, lao động tiền lương, thực hiện chính sách về lao động tiền lương, BHXH, BHYT, nâng cao đời sống kinh tế cho các bộ phận công nhân viên.

+ Thực hiện các chế độ trong báo cáo thống kê về lao động tiền lương theo định kỳ và hướng dẫn công tác lao động tiền lương cho các phân xưởng.

+ Thực hiện điều động tiếp nhận đề cử khen thưởng, kỷ luật đối với cán bộ công nhân viên không đáp ứng cho nhu cầu sản xuất.

+ Thực hiện công tác văn thư hành chính, truyền đạt các công tác chỉ thị, quyết định của Ban giám đốc tới các phòng ban, phân xưởng.

- Phòng quản lý chất lượng (QM)

+ Tham mưu cho giám đốc về nâng cao chất lượng sản phẩm, tổ chức kiểm tra chất lượng sản phẩm và chứng nhận vào các tài liệu kỹ thuật kem theo sản phẩm.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 26 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

+ Quản lý theo dõi chất lượng sản phẩm và nguyên vật liệu cho sản xuất, phát hiện kịp thời những sản phẩm kém chất lượng, nghiên cứu nguyên nhân tìm ra biện pháp khắc phục.

+ Nghiên cứu chế biến mặt hàng mới, chịu trách nhiệm về mẫu mã hàng hóa, về thùng đựng hàng thành phẩm cũng như kích cỡ.

- Phòng kế hoạch

Tham mưu lập kế hoạch cho Ban giám đốc về kế hoạch mua tôm đầu vào và kế hoạch xuất hàng theo tuần, tháng. Thống kê xuất khẩu báo cáo cho Ban giám đốc và các bộ phận có liên quan, liên hệ với khách hàng mua vật tư, bao bì, hóa chất,...

- Văn phòng đại diện Thành phố HCM

Là văn phòng đại diện của công ty đóng tại TP HCM chịu trách nhiệm theo dõi, giám sát khâu xuất, nhập khẩu, quan hệ đối tác làm ăn với khách hàng trong và ngoài nước.

3.1.3.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán

Tổ chức bộ máy kế toán của công tuy là một khâu vô cùng quan trọng, là nơi quản lý tất của mọi hoạt động về tài chính như: nguồn vốn, kết quả sản xuất kinh doanh.

Bộ phận kế toán của công ty hiện nay được tổ chức theo bộ máy tập trung, sử dụng hệ thống tài khoản Việt Nam, áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên và sử dụng hình thức kế toán nhật ký chung.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 27 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Kế toán trưởng

Kế toán tổng hợp

Thủ quỹ

KT bán hàng

KT thành phẩm

KT vật tư, nguyên liệu

KT công nợ, TSCĐ

KT tiền lương, CKTTL

KT mua hàng

KT thanh toán

Thống kê tổng hợp

Thống kê thành phẩm

Thống kê nguyên liệu

Thống kê bán thành phâm

Sơ đồ 3.2: Sơ đồ bộ máy kế toán

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 28 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Chức năng, nhiệm vụ của từng kế toán viên.

- Kế toán trƣởng:

Là người chịu trách nhiệm trước Pháp luật và Ban giám đốc về hoạt động tài chính, lãnh đạo trực tiếp phòng kế toán – tài vụ, theo dõi hoạt động của phòng, là trợ lý đắt lực cho Ban giám đốc giải quyết mọi vấn đề, chịu trách nhiệm về hạch toán theo chế độ quy định.

Theo dõi và hướng dẫn kế toán phần hạch toán và ghi sổ tình hình kinh tế phát sinh hàng tháng, hàng quý để lên bảng cân đối phát sinh các tài khoản và báo cáo số liệu về các bộ phận để làm cơ sở quyết toán kết quả sản xuất kinh doanh. Trích nộp và thực hiện nghĩa vụ của đơn vị đối với Nhà nước.

- Kế toán tổng hợp:

Thay thế kế toán trưởng khi vắng mặt, giúp kế toán trưởng theo dõi mọi hoạt động tài chính. Tập hợp số liệu chi tiết phát sinh của từng bộ phận. Cuối tháng, định kỳ lập báo cáo tổng hợp các số liệu nhật ký và sổ cái. Báo cáo thống kê và báo cáo kế toán kịp thời cho kế toán trưởng xử lý, làm quyết toán theo quy định.

- Kế toán hàng mua:

Theo dõi chặt chẽ các hợp đồng mua hàng, kiểm tra các hóa đơn, tổng hợp đầy đủ, chính xác lượng hàng mua để báo các hàng ngày cho kế toán trưởng.

- Kế toán thành phẩm:

Mở sổ theo dõi tình hình nhập – xuất – tồn thành phẩm trong kho và tieu thụ thành phẩm của đơn vị, tính thành phẩm hàng ngày về cỡ loại. Cuối ngày tổng hợp báo cáo số dư thành phẩm cho kế toán trưởng hoặc Ban giám đốc.

- Kế toán bán hàng:

Theo dõi, phản ánh tình hình bán hàng, lập và theo dõi hóa đơn bán hàng,

doanh thu báo cáo cho kế toán trưởng và Ban giám đốc.

- Kế toán vật tƣ – nguyên liệu:

Theo dõi, phản ánh tình hình nhập – xuất – tồn kho và tình hình sử dụng nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ phục vụ cho sản xuất. mở các thẻ về giá cả, định mức tiêu hao vật liệu để theo dõi hàng tháng, hàng quý, năm và phiếu vật liệu phát sinh trong ngày.

Cuối tháng, quý tổng hợp số liệu báo cáo tình hình phát sinh nhập, xuất và tồn kho. Sau mỗi kỳ tổ chức kiểm kê và xử lý hàng thừa, hàng thiếu trong đơn vị để tính giá thành sản phẩm.

- Kế toán công nợ, tài sản cố định:

Kế toán công nợ theo dõi chặt chẽ các hợp đồng bán hàng, xuất hóa đơn theo quy định của ngành thuế, theo dõi các khoản nợ phải thu, phải trả của khách

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 29 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

hàng và công nợ phát sinh, báo cáo kịp thời những công nợ chậm trễ để cấp trên tiện xử lý. Theo dõi về tình hình tài sản cố định, về số lượng, chất lượng theo hiệu năng sử dụng của từng loại tài sản. Mở sổ theo dõi tình hình tăng giảm tài sản cố định (những tài sản nào không còn hoạt động được phải báo cáo ngay cho cấp trên để có biện pháp xử lý kịp thời). Trích khấu hao hàng quý, lập báo cáo cho kế toán tổng hợp để làm quyết toán tính giá thành sản phẩm. Phòng kỹ thuật trực tiếp sữa chữa kịp thời những tài sản đã bị hư hỏng nhằm đáp ứng cho việc sản xuất. Đặc biệt là các tủ đông lạnh thành phẩm nhằm phục vụ cho sản xuất được đảm bảo và đạt chất lượng cao.

- Kế toán ngân hàng:

Theo dõi các khoản tiền gửi, tiền vay, giao dịch với ngân hàng về các khoản phải thanh toán với khách hàng, đối chiếu số dư trên sổ kế toán và sổ phụ ngân hàng, sổ quỹ của thủ quỹ. Lập báo cáo cho tổng hợp quyết toán.

- Kế toán thanh toán:

Lập phiếu thu, phiếu chi hàng ngày, kiểm tra chứng từ trước khi trình kế toán trưởng và Ban giám đốc ký duyệt thanh toán, theo dõi kịp thời các khoản thanh toán với khách hàng, theo dõi và báo cáo thu – chi – tồn quỹ của công ty trong từng ngày cho kế toán trưởng và Ban giám đốc và thực hiện nghĩa vụ với cấp trên.

- Kế toán tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng:

Hàng tháng tính lương và các khoản bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), kinh phí công đoàn (KPCĐ), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cho CBNV và các khoản thu nhập khác.

- Thủ quỹ:

Là người quản lý tiền mặt trên cơ sở phiếu thu, chi và nhập xuất quỹ hàng ngày đúng theo chế độ nguyên tắc tài chính. Đối chiếu tình hình thu – chi – tồn quỹ hàng ngày với kế toán thanh toán.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 30 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.1.4. Hình thức kế toán áp dụng tại công ty

Chứng từ kế toán

Nhật ký chung

Sổ, thẻ kế toán chi tiết

Sổ nhật ký đặc biệt

Sổ cái

Bảng tổng hợp chi tiết

Bảng cân đối phát sinh

Báo cáo tài chính

Sơ đồ 3.3: Sơ đồ ghi chép kế toán theo hình thức Nhật ký chung

Ghi chú:

Ghi hằng ngày.

Ghi cuối tháng, hoặc cuối kỳ.

Quan hệ đối chiếu kiểm tra.

Hiện nay công ty áp dụng hình thức kế toán nhật ký chung trên máy vi tính của công ty phần mềm Fast.

- Sổ tổng hợp

- Sổ chi tiết

Chứng từ kế toán

Phần mềm kế toán

- Báo cáo tài chính

Máy vi tính

Bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại

- Báo cáo kế toán quản trị

Sơ đồ 3.4:Sơ đồ ghi chép kế toán theo hình thức Nhật ký chung trên phần mềm vi tính

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 31 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Ghi chú:

Nhập số liệu hàng ngày.

In sổ, báo cáo cuối tháng, cuối năm..

Đối chiếu, kiểm tra.

Hàng ngày, kế toán căn cứ vào chứng từ kế toán đã được kiểm tra, được dùng làm căn cứ ghi sổ, xác định tài khoản ghi Nợ, tài khoản ghi Có để nhập dữ liệu vào máy vi tính theo các bảng, biểu được thiết kế sẵn trên phần mềm kế toán. Theo quy trình của phần mềm kế toán, các thông tin được tự động nhập vào sổ kế toán tổng hợp (Sổ nhật ký chung) và các sổ kế toán chi tiết liên quan. Cuối tháng, kế toán thực hiện các thao tác khoá sổ, lập báo cáo kế toán tài chính và báo cáo kế toán quản trị. Cuối kỳ kế toán, tiến hành in báo cáo, sổ sách và thực hiện các thủ tục pháp lý theo quy định về sổ kế toán ghi bằng tay.

3.1.5. Các chính sách kế toán đang áp dụng

- Chế độ kế toán: Công ty áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp Việt Nam ban hành theo Thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22 tháng 12 năm 2014 của Bộ Tài Chính.

- Phương pháp trích khấu hao tài sản cố định: theo phương pháp đường thẳng.

- Phương pháp hạch toán hàng tồn kho: phương pháp kê khai thường xuyên.

- Phương pháp tính thuế GTGT: theo phương pháp khấu trừ

- Niên độ kế toán: 1 năm (từ 1/1 đến 31/12)

- Hình thức kế toán áp dụng: Công ty sử dụng hình thức kế toán nhật ký chung.

3.1.6. Tình hình hoạt động kinh doanh

Camimex là công ty duy nhất ở Việt Nam được chứng nhận bởi Naturland để chế biến tôm sinh thái và sản phẩm tôm sinh thái của Camimex đã được nhập khẩu vào thị trường Thụy Điển kể từ năm 2002.

Hàng năm, Camimex chế biến và xuất khẩu trên 10.000 tấn thủy sản có giá trị hơn 60 triệu đôla Mỹ ra khắp nơi trên thế giới.

Năm 2015, Camimex là công ty sở hữu vùng nuôi sinh thái đầu tiên trên thế giới đạt tiêu chuẩn Châu Âu 834/07 và 889/08. Đó là lý do Camimex có thể sản xuất và xuất khẩu tôm sinh thái ở Việt Nam và trên toàn thế giới.

Camimex có 3 nhà máy hiện đại, được trang bị các thiết bị chế biến hiện đại nhập khẩu từ EU, Nhật Bản và Mỹ.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 32 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.1.7. Thuận lợi, khó khăn và phƣơng hƣớng hoạt động

3.1.7.1. Thuận lợi

- Camimex có lợi thế hơn các doanh nghiệp khác nhờ vào vị trí thuận lợi của công ty tại Cà Mau nơi trung tâm của nguồn cung cấp tôm ở Việt Nam.

- Công ty đã tự xây dựng được vùng nuôi tôm sinh thái đạt tiêu chuẩn, do vậy chủ động và quản lý được nguồn nguyên liệu đưa vào sản xuất.

- Năm 2015, ngành tôm được dự báo có triển vọng tích cực. Thuế chống bán phá giá áp đặt vào sản phẩm tôm Việt Nam khi xuất khẩu vào thị trường Mỹ được kì vọng sẽ giảm kể từ 2015.

3.1.7.2. Khó Khăn

- Hoạt động xuất khẩu tôm vào thị trường Nhật có thể bị ảnh hưởng do đồng yên tiếp tục mất giá và rào cản kháng sinh. Do tôm là mặt hàng có giá trị cao, đồng yên tiếp tục yếu đi khiến nhu cầu tôm có thể giảm. Bên cạnh đó, yêu cầu của Nhật về lượng kháng sinh trong tôm rất khắt khe đặc biệt là nồng độ ethyxyoxin.

- Hiện hội chứng tôm chết sớm EMS chưa được khống chế hoàn toàn nên

có thể ảnh hưởng đến hoạt động nuôi trồng tôm.

- Công suất nhà máy của Công ty hiện chỉ đạt 60% công suất do sự thiếu hụt về nguồn nguyên liệu.

3.1.7.3. Phƣơng hƣớng hoạt động

Trong năm 2012 công ty đạt tổng doanh thu 1.033,9 tỷ đồng tương đương 47,047 triệu USD. Lợi nhuận trước thuế 5,56 tỷ đồng. Thời gian tới, dự tính đến năm 2014 đạt 12.000 tấn thành phẩm và đến năm 2016 đạt từ 14.000 – 15.000 tấn thành phẩm/năm, giá trị xuất khẩu năm 2014 đạt 60 triệu USD/năm với doanh thu đạt 1.314 tỷ đồng và lợi nhuận là 6.9 tỷ đồng.

Công ty đang tiến đến hoạt động ổn định. Đặc biệt là bộ máy kế toán của công ty, đã phát huy tác dụng theo đúng chức năng của mình trong việc hạch toán cũng như phát triển về vốn, cố gắng duy trì sản xuất kinh doanh để đạt kết quả cao hơn trong thời gian tới. Đề ra những phương án sản xuất, đa dạng hóa các mặt hàng thủy sản, đảm bảo chất lượng tốt và tạo uy tín đủ sức cạnh tranh trên thị trường để luôn hoàn thành nhiệm vụ chỉ tiêu nhà nước giao.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 33 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.2. Thực trạng công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.2.1. Quy trình công nghệ sản xuất

- Mô tả quy trình sản xuất của công ty

Phân cở

Lặt đầu

Cân rửa

Lấy gân

Phân cở

Tôm vỏ nguyên liệu

Châm nước lần 2

Chạy đông

Châm nước lần 1

Xếp khuôn

Ra khuôn

Chạy đông bao gói

Mạ băng

Bao gói

Bảo quản

Loại tạp chất

Sơ đồ 3.5: Sơ đồ quy trình sản xuất tôm đông block

Diễn giải quy trình:

- Lặt đầu, lấy gân: Lặt vỏ đầu phải cẩn thận, khéo léo, đòi hỏi nhẹ nhàng, không làm đứt phần thịt ở đầu tôm. Sau đó lấy gân rửa sạch sẽ và cạo bỏ hết phần dơ ở bụng. Tiếp đó ngâm tôm vào nước lạnh không cho tiếp xúc với nhiệt độ cao, phải rửa tôm bằng nước clorine, nồng độ 20PPM.

-Phân cỡ:Là khâu quan trọng về việc phân loại sản phẩm về kích cỡ, chất lượng, đòi hỏi công nhân có tay nghề cao mới làm được. Sau khi lặt vỏ đầu, lấy gân xong ta tiến hành phân cỡ, nếu chưa kịp thời thì phải bảo quản trong nước đá ở nhiệt độ -5 đến -100C, ta phân theo độ lớn và kích cỡ của tôm, trong quá trình phân cỡ phải đảm bảo đồng điều, nhẹ nhàng, chính xác không để tôm lớn nhỏ chênh lệch quá lớn khi xếp hộp bánh tôm sẽ xấu đi.

Khi phân cỡ xong, đem từng cỡ kiểm loại, xếp chúng vào cùng loại 1, loại 2 tùy theo mức độ phẩm chất mà phân loại như sau

+ Loại 1: Tôm phải tươi, còn nguyên vẹn, vỏ không mềm, sáng bóng, thịt tôm không bị biến màu, săn chắc.

+ Loại 2: Tôm không có mùi ươn, còn nguyên con, tỷ lệ đốt đuôi còn 5 đốt, chấp nhận từ 5 đến 5% tôm bị biến màu nhẹ, hồng nhạt hoặc trắng đục, thịt tôm hơi mềm. Công nhân phân cở xong KCS kiểm tra chất lượng, kích cỡ, loại.

- Cân rửa: Sau khi phân cỡ phải rửa tôm bằng nước clorine, nồng độ 10PPM rồi đem cân cho từng khuôn. Mỗi khuôn 2.1kg cho vào một bọc. Trong thời gian chạy đông, nước bị bay hơi làm trọng lượng giảm, do đó ta phải cân 2.1kg thay vì 2.0kg.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 34 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Đối với tôm vỏ, trọng lượng phụ trội từ 2,5 – 3% cho mỗi khuôn.

+ Cỡ 41/50 – 90: bánh tôm (vẫn có quy trình tôm vỏ) con ở giữa không xếp.

+ Cỡ 91/120: (có quy trình phải xếp), không xếp.

-Xếp khuôn:Trước khi xếp khuôn, sau khi cân xong phải nhúng tôm qua hồ nước lạnh có pha nước clorine 5PPM, nhiệt độ từ 0 đến -50C. Mục đích là làm sạch các chất bẩn có trong tôm, hạn chế tối đa việc chậm xếp khuôn. Ta phải xếp trình tự theo lớp, lưng tôm quay qua phía ngoài, bụng tôm quay vào trong để có hình thức đẹp, lưng tôm hơi nghiêng về trên như hình mái ngói. Trong thời gian xếp khuôn nên chú ý loại bỏ những con tôm lọt kích cỡ.

- Ngâm hồ chờ đông: Sau khi xếp khuôn ta ngâm trong hồ nước lạnh, đây là khâu quan trọng trong quá trình chế biến. Hình thức bánh tôm đẹp hay xấu là do phần xếp hộp và cấp đông, ta chồng 5 khuôn lên nhau, nước lạnh phải có pha nước clorine, nồng độ 5 PPM.

- Chạy đông: Ta ngâm nước một lần và chạy đông, chú ý châm nhẹ nhàng tránh xáo trộn tôm. Chạy đông lần 1 khoảng 3 giờ rồi châm nước lần 2, chạy tiếp đến khi nhiệt độ trung bình của sản phẩm -12 đến -200C.

- Ra khuôn: Khi tôm đông đạt nhiệt độ -200C giữa bánh tôm hoặc nhiệt độ đủ đông từ -300C đến 400C thì tiến hành ra khuôn.

- Mạ băng bao gói: Sau khi bánh tôm được tách rời khỏi khuôn, dùng dao loại bỏ tạp chất và nhúng vào dung dịch clorine, nồng độ 5 PPM, thời gian từ 1 đến 2 giây. Sau khi mạ băng chọn những khuôn đúng quy định, tôm giống nhau, cùng quy cách cho vào túi PE có ghi rõ cỡ, loại, trọng lượng tịnh,... xếp vào thùng carton. Mỗi thùng có 6 bánh tôm cùng cỡ, loại đã bao gói ghi đầy đủ thông tin, yêu cầu, dán nhãn. Mỗi thùng carton KCS kiểm tra đúng sai ra sao (nếu 1 trong 6 bánh tôm không đạt thì loại ra). Ghi phiếu kiểm tra bỏ vào thùng, bao gói đai nẹp chắc chắn.

-Bảo quản: Sản phẩm được giữ trong kho với nhiệt độ kho là -180C. Tôm được bao gói hoàn chỉnh, nhanh chón đưa vào kho bảo quản theo đúng vị trí quy định chờ tiêu thụ, hạn chế mở kho để giữ nhiệt độ kho ổn định. Thời gian bảo quản < 12 tháng.

3.2.2. Đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất và đối tƣợng tính giá thành sản phẩm

3.2.2.1. Đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất

Đối tượng tập hơp chi phí của công ty là theo nhóm sản phẩm : là những sản phẩm làm từ tôm nguyên liệu. Các sản phẩm được sản xuất với nguyên liệu tôm : gồm 2 loại nguyên liệu chính : tôm thẻ (sản phẩm A), tôm sú (sản phẩm B)

3.2.2.2. Đối tƣợng tính giá thành

Đối tượng tính giá thành là những sản phẩm hoàn chỉnh là những sản phẩm được ký hiệu là : sản phẩm A, sản phẩm B như trên.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 35 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.2.2.3. Kỳ tính giá thành

Kỳ tính giá thành của công ty là theo từng tháng.

3.2.3. Tổ chức quá trình tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất

3.2.3.1. Xác định chi phí nguyên vật liệu trực tiếp

Nguyên vật liệu chính trong quá trình sản xuất sản phẩm là các loại tôm: tôm sú, tôm thẻ.

Việc quản lý nhập- xuất – tồn kho nguyên vật liệu do bộ phận kho và phòng kế toán thực hiện theo phương pháp thẻ song song.

Kế toán xác định giá thực tế nguyên vật liệu nhập kho là:

Giá thực tế nhập Giá ghi trên hóa Chi phí vận

kho nguyên liệu = đơn mua hàng + chuyển

Việc thu mua nguyên liệu của công ty chủ yếu tập trung ở các trạm thu mua của công ty và mua trực tiếp do các nhà cung cấp nguyên liệu mang đến tận xí nghiệp chế biến. Ngoài ra công ty còn mua tại các khu nuôi tôm công nghiệp sau đó vận chuyển về xí nghiệp.

Do đặc trưng của nguyên liệu thuỷ sản nên khi có nguyên liệu về nhập kho thì tiến hành xuất ra để chế biến ngay không để hàng tồn kho. Vì vậy việc tính giá xuất kho của nguyên liệu được tính giống như phương pháp FIFO(nhập trước- xuất trước). Giá nhập kho bao nhiêu thì xuất kho lấy giá bấy nhiêu. Hàng ngày, kế toán nguyên vật liệu nhập kho theo từng khách hàng của từng xí nghiệp, cuối ngày sau khi đối chiếu, kiểm tra lượng nhập kho với thống kê, kế toán nguyên vật liệu tiến hành xuất nguyên vật liệu chính vào sản xuất theo từng xí nghiệp.

Trong tháng 12 năm 2016 Công ty tiến hành xuất kho nguyên vật liệu chính dùng để sản xuất tôm đông block cụ thể như sau:

- Ngày 01/12/2016 xuất kho Tôm nguyên liệu trị giá 533.973.425 đồng:

Nợ TK 621 533.973.425

Có TK 1521 533.973.425

- Ngày 02/12/2016 xuất kho Tôm nguyên liệu trị giá 1.453.649.611 đồng:

Nợ TK 621 1.453.649.611

Có TK 1521 1.453.649.611

- Ngày 03/12/2016 xuất kho Tôm nguyên liệu trị giá 1.161.634.075 đồng:

Nợ TK 621 1.161.634.075

Có TK 1521 1.161.634.075

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 36 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

- Ngày 04/12/2016 xuất kho Tôm nguyên liệu trị giá 934.083.782đồng:

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Nợ TK 621 934.083.782

Có TK 1521 934.083.782

- Tương tự từ ngày 05/12 đến ngày 31/12/2016 xuất kho Tôm nguyên liệu trị giá 22.476.842.830 đồng:

Nợ TK 621 22.476.842.830

Có TK 1521 22.476.842.830

- Cuối kỳ kết chuyển chi phí NVL trực tiếp sang TK 154 tính giá thành thành phẩm tôm đông block:

Nợ TK 154 26.560.183.723

Có TK 621 26.560.183.723

Sơ đồ 3.6:Sơ đồ hạch toán chi phí nguyên vật liệu trƣc tiếp tháng 12 năm2016

621

154

1521

533.973.425 26.560.183.723

26.560.183.723

533.973.425

1.453.649.611 1.453.649.611

1.161.634.075 1.161.634.075

22.476.842.830 26.560.183.723 26.560.183.723

Thủ tục chứng từ và trình tự luân chuyển chứng từ

- Các chứng từ sử dụng:

+ Phiếu xuất kho

- Trình tự luân chuyển chứng từ

Hằng ngày căn cứ vào nhu cầu sản xuất và căn cứ vào lượng tôm thực tế nhập trong ngày, bộ phận sản xuất yêu cầu xuất nguyên liệu đưa vào sản xuất, nhân viên thống kê công ty lập phiếu xuất nguyên liệu, phiếu xuất này là chứng từ duy nhất để kiểm tra sự vận động của nguyên liệu từ kho đến xí nghiệp, Phiếu xuất kho được lập thành 2 liên:

+ Liên 1: Giao kế toán nguyên liệu làm chứng từ.

+ Liên 2: Nhân viên thống kê của Công ty giữ và lưu chứng từ

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 37 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Đơn vị: Cty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và XNK Cà Mau Địa chỉ: 333 Cao Thắng, Phường 8, TP. Cà Mau SỔ CHI TIẾT TÀI KHOẢN Mẫu số: S36 – DN (Ban hành theo Thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài Chính) Tài khoản: 621

Tên tài khoản: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp

Đơn vị tính: Đồng Việt Nam

Chứng từ

Ghi Nợ TK 621

Diễn giải

Chia ra

TK đối ứng

Số hiệu

Số tiền

Ngày tháng ghi sổ

A

B

Ngày tháng C

D

E

1 Nguyên liệu 2

3 01/12 02/12 03/12 04/12

1521 1521 1521 1521 1521 154

533.973.425 1.453.649.611 1.161.634.075 934.083.782 22.476.842.830 26.560.183.723

01/12 02/12 03/12 04/12 05 – 31/12

- Số tồn đầu kỳ - Số phát sinh trong kỳ Xuất kho Tôm nguyên liệu Xuất kho Tôm nguyên liệu Xuất kho Tôm nguyên liệu Xuất kho Tôm nguyên liệu 05 – 31/12 Xuất kho Tôm nguyên liệu

- Cộng số phát sinh - Ghi Có TK 621 - Số dư cuối kỳ

533.973.425 1.453.649.611 1.161.634.075 934.083.782 22.476.842.830 26.560.183.723 26.560.183.723 X

X

- Sổ này có 01 trang, đánh số từ số 01 đến 01 trang. - Ngày mở sổ: 01/12/2016 Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) Ngày 31 tháng 12 năm 2016 Kế toán trƣởng (Ký, họ tên)

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 38 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.2.3.2. Xác định chi phí nhân công trực tiếp

- Chi phí nhân công trực tiếp là những chi phí của những công nhân làm việc tại phân xưởng ở các khâu: xếp hộp, phân cỡ, chế biến và công nhật (là các công nhân thuê ngoài khi có lượng nguyên liệu nhiều), và các khoản trích theo lương (KPCĐ,BHXH, BHYT, BHTN).

- Tại công ty tiền lương của công nhân trực tiếp sản xuất được tính theo sản phẩm làm ra và tính theo đơn giá do Ban giám đốc công ty quy định,

- Bên cạnh việc hưởng lương theo sản phẩm và phụ cấp thêm giờ như: bao

bì, đóng gói… Nếu còn các phụ cấp khác thì kế toán phải tiếp tục ghi nhận.

- Việc tính lương sẽ do phòng tổ chức hành chánh đảm nhận. Tính cho các công nhân làm việc ở phân xưởng trong 3 khâu chính: Chế biến, phân cỡ, xếp hộp. Ngoài ra còn có công nhân thuê ngoài để vào sản xuất 1 trong 3 khâu đó khi lượng tôm nguyên liệu nhiều gọi là công nhật.

Do đặc thù sản xuất của công ty có thuê các lao động bên ngoài chỉ ký hợp đồng công việc đảm nhận mà không ký hợp đồng lao động nên việc trả lương phân ra làm hai loại:

Quỹ lương tính BHXH: Là những công nhân trực tiếp làm việc trong các khâu chính của phân xưởng có ký hợp đồng lao động với công ty.

Quỹ lương không tính BHXH: Là những lao động thuê ngoài( không có lương căn bản) không ký hợp đồng lao động làm tại các khâu chính của phân xưởng.

Công thức xác định tổng quỹ lương tại công ty:

= x Tổng quỹ lƣơng ( tháng) Đơn giá tiền lƣơng của từng công đoạn chế biến Tổng số lƣợng SP hoàn thành của từng công đoàn chế biến

Tỷ lệ trích các khoản theo lương như sau:

+ Bảo hiểm xã hội: = 18% x lương cơ bản.

+ Kinh phí công đoàn = 2% x lương thu nhập

+ Bảo hiểm y tế = 3% x lương cơ bản.

+ Bảo hiểm thất nghiệp = 1% x lương cơ bản.

Ghi chú: Lương cơ bản là căn cứ để tính các khoản BHXH, BHYT, BHTN cho công nhân nhưng không làm căn cứ để trả lương cho công nhân mà công nhân sẽ nhận lương thu nhập.

Kế toán căn cứ vào bảng thanh toán lương và bảng phân bổ tiền lương và BHXH để định khoản cho các nghiệp vụ phát sinh sau:

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 39 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Phân bổ tiền lương công nhân trực tiếp sản xuất (với lượng công nhân 702)với tổng lương thu nhập phải trả là: 1.965.937.827đ.

Nợ TK 622 1.965.937.827

Có TK 334(1) 1.965.937.827

- Kết chuyển các khoản chi phí trích theo lương như: BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ tính vào chi phí nhân công trực tiếp (lương cơ bản của 702 công nhân là: 679.308.000đ)

Nợ TK 622 188.766.517

Có TK 338(2) 39.318.757

Có TK 338(3) 122.275.440

Có TK 338(4) 20.379.240

Có TK 338(6) 6.793.080

Ghi chú

+ Kinh phí công đoàn: 1.965.937.827 x 2% = 39.318.757

+ Bảo hiểm xã hội: 679.308.000 x 18% = 122.275.440

+ Bảo hiểm y tế: 679.308.000 x 3% = 20.379.240

+ Bảo hiểm thất nghiệp:679.308.000 x 1% = 6.793.080

Phân bổ tiền lương công nhân trực tiếp sản xuất thuê ngoài(công nhật, thời vụ), số lượng công nhân là 84 với tổng tiền lương phải trả là: 202.499.703đ

Nợ TK 622 202.499.703

Có TK 334(8) 202.499.703

Trong năm công ty không có trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân trực tiếp sản xuất.

- Cuối kỳ kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp(bao gồm các khoản trích theo lương) sang TK 154 để tính giá thành sản phẩm.

Nợ TK 154 2.357.204.047

Có TK 622 2.357.204.047

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 40 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

622

154

334(1)

1.965.937.827 1.965.937.8272.357.204.047 2.357.204.047

334(8)

202.499.703 338(2)

39.318.757 338(3)

122.275.440 338(4)

20.379.240 338(6)

6.793.080 2.357.204.0472.357.204.047

Sơ đồ 3.7: Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp tháng 12 năm 2016

Thủ tục chứng từ và trình tự luân chuyển chứng từ

- Chứng từ sử dụng:

+ Bảng chấm công

+ Bảng chấm công làm thêm giờ

+ Phiếu xác nhận sản phẩm hoăc công việc hoàn thành

+ Bảng thanh toán tiền làm thêm giờ (nếu có)

+ Bảng trích nộp các khoản theo lương

+ Bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội

- Trình tự luân chuyển chứng từ

Hằng ngày, công việc của công nhân trực tiếp sản xuất sẽ được theo dõi

trên bảng chấm công và phiếu xác nhận sản phẩm hoăc công việc hoàn thành.

Cuối tháng căn cứ vào bảng chấm công, phiếu xác nhận sản phẩm hoăc công việc hoàn thành của công nhân trực tiếp sản xuất do các bộ phận gửi về và bảng tổng hợp đơn giá lương chi tiết tiền lương (bảng tổng hợp đơn giá lươngchi tiết tiền lương này do ban giám đốc cty quyết định), trên cơ sở đó bộ phận tính lương sẽ tính ra tiền lương phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất(lương thu nhập- tính theo sản phẩm làm ra) và các khoản trích theo lương. Phòng hành chính lập bảng tính lương cho từng khu vực sản xuất sau đó chuyển bảng tính lương và bảng chấm công về phòng kế toán- Tài vụ kiểm tra lại. Sau khi kiểm tra và được duyệt của Ban giám đốc, kế toán sẽ dựa vào bảng tính lương để hạch toán vào các tài khoản có liên quan.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 41 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Đơn vị: Cty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và XNK Cà Mau Địa chỉ: 333 Cao Thắng, Phường 8, TP. Cà Mau Mẫu số: S36 – DN (Ban hành theo Thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài Chính)

SỔ CHI TIẾT TÀI KHOẢN Tài khoản: 622 Tên tài khoản: Chi phí nhân công trực tiếp Đơn vị tính: Đồng Việt Nam

Chứng từ

Ghi Nợ TK 622

Diễn giải

TK đối ứng

Số tiền

Ngày tháng ghi sổ

CPTL

A

Số hiệu B

Ngày tháng C

E

1

2 D - Số tồn đầu kỳ - Số phát sinh trong kỳ Phân bổ tiền lươngcông nhân T12/2016 Phân bổ tiền lương công nhân thuê ngoài T12/2016

31/12 KC01 31/12 KC01 31/12 KC02 31/12 KC02 31/12 KC02 31/12 KC02

31/12 31/12 31/12 Trích 2% KPCĐ 31/12 Trích 18% BHXH 31/12 Trích 3% BHYT 31/12 Trích 1% BHTN

3341 3348 3382 3383 3384 3386 154

1.965.937.827 202.499.703 39.318.757 122.275.440 20.379.240 6.793.080 2.357.204.047 2.357.204.047

Chia ra 3

1.965.937.827 202.499.703 39.318.757 122.275.440 20.379.240 6.793.080 2.357.204.047

- Cộng số phát sinh - Ghi Có TK 622 - Số dư cuối kỳ

X

- Sổ này có 01 trang, đánh số từ số 01 đến 01 trang. - Ngày mở sổ: 01/12/2016 Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) Ngày 31 tháng 12 năm 2016 Kế toán trƣởng (Ký, họ tên)

42 GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.2.3.3. Xác định chi phí sản xuất chung

Là những khoản chi phí gồm tiền lương, các khoản trích theo lương của bộ phận quản lý điều hành sản xuất, các chi phí khác như chi phí vật liệu phụ, chi phí phân bổ công cụ dụng cụ, chi phí khấu hao tài sản cố định, chi phí khác bằng tiền phát sinh trong kỳ cho mục đích sản xuất tôm đông block tại công ty.

Một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến chi phí nhân viên phân xưởng trong tháng 12 năm 2016 như sau:

Ngày 31/12/2016 kết chuyển tiền lương của các bộ phận bán trực tiếp (Ban giám đốc phân xưởng, KCS, thống kê, thủ kho thành phẩm, vận hành sửa chữa…) với tổng tiền lương phải trả: 947.430.969đ (thu nhập thực tế)

Nợ TK 6271 947.430.969

Có TK 3341 947.430.969

Đồng thời trích bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, kinh phí công đoan (với lương căn bản của 246 lao động là: 464.236.500 đ).

Nợ TK 6271 121.080.649

Có TK 3382 18.948.619

Có TK 3383 83.562.570

Có TK 3384 13.927.095

Có TK 3386 4.642.365

Ghi chú:

+ Kinh phí công đoàn: 947.430.969 x 2% = 18.948.619

+ Bảo hiểm xã hội: 464.236.500 x 18% = 83.562.570

+ Bảo hiểm y tế: 464.236.500 x 3% = 13.927.095

+ Bảo hiểm thất nghiệp: 464.236.500 x 1% = 4.642.365

- Cuối kỳ, kết chuyển chi phí nhân viên phân xưởng(bao gồm các khoản

trích theo lương) sang tài khoản 154 tính giá thành thành phẩm tôm đông block.

Nợ TK 154 1.068.511.618

Có TK 6271 1.068.511.618

Kế toán vật liệu phụ phục vụ phân xƣởng sản xuất

Tài khoản sử dụng: 6272 “ Chi phí vật liệu phụ”

- Phiếu xuất kho số 019/12 ngày 07/12/2016 xuất hoá chất tẩy rửa cho bộ phận vệ sinh công nhật: 3.727.015đ

Nợ TK 6272 3.727.015

Có TK 1523 3.727.015

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 43 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

- Phiếu xuất kho số 022/12 ngày 08/12/2016 xuất dầu D.O sử dụng lò hơi: 39.391.355đ

Nợ TK 6272 39.391.355

Có TK 1524 39.391.355

- Phiếu xuất kho số 024/12 ngày 11/12/2016 xuất vật tư sử dụng sản xuất: 14.925.132đ.

Nợ TK 6272 14.925.132

Có TK 1523 14.925.132

- Phiếu xuất kho số 046/12 ngày 13/12/2016 xuất hóa chất sử dụng: 46.760.426đ

Nợ TK 6272 46.760.426

Có TK 1523 46.760.426

- Phiếu xuất kho số 200/12 ngày 31/12/2016 xuất nước đá cây sử dụng sản xuất: 12.345.456đ.

Nợ TK 6272 12.345.456

Có TK 1523 12.345.456

- Phiếu xuất kho số 24-> 105/12 xuất vật tư bao bì sử dụng sản xuất : 804.241.244đ

Nợ TK 6272 804.241.244

Có TK 1522 804.241.244

- Cuối kỳ, kết chuyển chi phí vật liệu phụ sang tài khoản 154 tính giá thành thành phẩm tôm đông block.

Nợ TK 154 921.390.628

Có TK 6272 921.390.628

Chi phí dụng cụ sản xuất

Tài khoản sử dụng: 6273 “ Chi phí dụng cụ sản xuất”

- Phiếu xuất kho số 003/12 ngày 06/12/2016 xuất bảo hộ lao động, cân đồng hồ, bao tay, thau mủ…. sử dụng sản xuất.

Nợ TK 6273 138.567.394

Có TK 1531 138.567.394

- Phiếu kế toán số 201212 ngày 31/12/2016 phân bổ chi phí công cụ dụng cụ dùng cho sản xuất(loại phân bổ nhiều lần), Bàn inox dùng chế biens tôm, máy đánh dây niền thùng, thau rôt inox, tủ, bàn ghế phòng điều hành sản xuất,…

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 44 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Nợ TK 6273 13.949.730

Có TK 242 13.949.730

- Cuối kỳ, kết chuyển sang tài khoản 154 tính giá thành thành phẩm tôm đông block.

Nợ TK 154 152.517.124

Có TK 6273 152.517.124

Chi phí khấu hao tài sản cố định

Phân bổ chi phí khấu hao TSCĐ tại phân xưởng tháng 12/2016: 982.548.749 đ (trong đó: nhà cửa vật kiết trúc: 167.759.642 đ, máy móc thiết bị: 783.263.594đ, phương tiện vận tải: 27.353.466 đ, công cụ dụng cụ: 4.172.047 đ).

Nợ TK 6274 982.548.749

Có TK 21411 167.759.642

Có TK 21412 783.263.594

Có TK 21413 27.353.466

Có TK 21412 4.172.047

- Kết chuyển chi phí khấu hao TSCĐ sang TK 154 để tính giá thành tôm đông block.

Nợ TK 154 982.548.749

Có TK 6274 982.548.749

Chi phí dịch vụ mua ngoài

Tài khoản sử dung: 6277- “Chi phí dịch vụ mua ngoài”.

- UNC số 275/12 ngày 28/12/2016 thanh toán tiền điện bằng tiền gửi ngân hàng phục vụ sản xuất T12/2016: 792.909.732đ , VAT 10%.

Nợ TK 6277 792.909.732

Nợ TK 1331 79.290.973

Có TK 1121 872.200.705

- Kết chuyển chi phí dịch vụ mua ngoài sang TK 154 để tính giá thành tôm đông block.

Nợ TK 154 792.909.732

Có TK 6277 792.909.732

Chi phí bằng tiền khác

Tài khoản sử dụng: 6278: Chi phí bằng tiền khác”

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 45 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

- Phiếu chi số 011/12 ngày 05/12/2016 chi phí rửa xe, bơm mỡ, sửa xe : 590.000 đ.

Nợ TK 6278 590.000

Có TK 1111 590.000

- Phiếu chi số 030/12 ngày 07/12/2016 chi thuê xe đưa rước công nhân công nhật: 7.238.000đ

Nợ TK 6278 7.238.000

Có TK 1111 7.238.000

- Phiếu chi số 043/12 ngày 12/12/2016 chi phí đổ rác

Nợ TK 6278 3.225.000

Có TK 1111 3.225.000

Cuối kỳ, kết chuyển chi phí bằng tiền khác sang TK 154 tính giá thành tôm thành phẩm đông block.

Nợ TK 154 11.053.000

Có TK 6278 11.053.000

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 46 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

6271, 6272, 6273,

334 6274, 6277, 6278

154 947.430.969 947.430.969

3382, 3383, 3384, 3386

3.928.930.851 3.928.930.851

18.948.61918.948.619

83.562.570 83.562.570

13.927.095 13.927.095

4.642.365

152

921.390.628

153

138.567.394

242

13.949.730

214

982.548.749

112

872.200.705 1111

11.053.000 3.928.930.8513.928.930.851

Sơ đồ 3.8: Sơ đồ hạch toán chi phí sản xuất chung tháng 12 năm 2016

Thủ tục chứng từ và trình tự luân chuyển chứng từ

- Chứng từ sử dụng và trình tự luân chuyển chứng từ:

Đối với chi phí nhân viên phân xưởng

+ Chứng từ sử dụng

Bảng tính lương và các khoản trích theo lương quản lý phân xưởng.

+ Trình tự luân chuyển chứng từ:

Cuối tháng, căn cứ vào bảng lương được duyệt của Ban giám đốc, kế toán tiến hành phân bổ lương và các khoản trích theo lương vào các tài khoản có liên quan.

Đối với vật tư, bao bì, hoá chất…

+ Chứng từ sử dụng:

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 47 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Giấy đề nghị nhận vật tư, phiếu xuất kho vật tư.

+ Trình tự luân chuyển chứng từ:

Khi bộ phận sản xuất có nhu cầu sử dụng vật liệu, nhiên liệu, bao bì…bộ phận sử dụng làm phiếu đề nghị cấp vật tư, bao bì, hóa chất. Sau khi được phòng điều hành sản xuất phê duyệt xong, chuyển về phòng kế toán- Tài vụ kiểm tra vật tư, hàng hoá tồn kho, xác nhận rồi chuyển Ban giám đốc phê duyệt giấy này được chuyển cho bộ phận kế toán vật tư tiến hành làm phiếu xuất kho vật tư. Phiếu xuất kho vật tư được lập thành 03 liên:

 Liên 1: Kế toán vật tư lưu

 Liên 2: Bộ phận sử dụng lưu

 Liên 3: Thủ kho lưu và ghi vào thẻ kho chi tiết

Cuối tháng, nhân viên thống kê lập phiếu báo cáo vật tư còn lại cuối kỳ chuyển về phòng kế toán tiến hành kiểm tra lại và hoàn chỉnh chứng từ. Sau đó nhập vào máy tính để giúp kế toán biết số vật tư chưa sử dụng hết mà tiến hành điều chỉnh cho khớp với thực tế.

Khi vật tư bao bì xuất dùng trực tiếp cho sản xuất được xác định theo

phương pháp bình quân gia quyền tại thời điểm ngày cuối cùng của tháng.

Đối với công cụ dụng cụ, tài sản cố định:

+ Chứng từ sử dụng:

 Bảng trích khấu hao và phân bổ chi phí khấu hao tài sản cố định

 Bảng phân bổ chi phí công cụ dụng cụ sử dụng nhiều lần.

+ Trình tự luân chuyển chứng từ:

Cuối tháng, căn cứ vào bảng trích khấu hao và phân bổ chi phí khấu hao tài sản cố định, bảng phân bổ chi phí công cụ dụng cụ sử dụng nhiều lần của tháng trước và công cụ, dụng cụ, tài sản tăng, giảm trong kỳ, kế toán tiến hành tính và lập bảng trích khấu hao công cụ dụng cụ, tài sản trong kỳ.

Công ty áp dụng phương pháp tính khấu hao theo đường thẳng thời gian sử dụng TSCĐ theo khung thời gian sử dụng quy định theo thông tư 45/2013/TT- BTC.

Mức khấu hao hàng tháng được xác định theo công thức:

Mức khấu hao Mức khấu hao Mức khấu hao tăng Mức khấu hao

tháng này = tháng trƣớc + thêm trong tháng - giảm trong tháng

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 48 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Đối với chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí bằng tiền khác:

+ Chứng từ sử dụng:

 Phiếu thu (Mẫu 01-TT), phiếu chi( Mẫu 02-TT) ban hành theo Thông tư 200/2014/BTC ngày 22 tháng 12 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Tài Chính)

 Hoá đơn GTGT và hoá đơn bán hàng.

+ Trình tự luân chuyển chứng từ:

Căn cứ vào dự trù hoặc đề nghị được duyệt của Ban giám đốc, các bộ phận tiến hành làm bảng kê thanh toán rồi chuyển về phòng Kế toán- tài vụ, kế toán thanh toán kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của bộ chứng từ thanh toán xong, xác nhận, chuyển kế toán trưởng và Ban giám đốc phê duyệt, sau đó tiến hành làm phiếu chi hoặc uỷ nhiệm chi chuyển khoản cho khách hàng.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 49 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Đơn vị: Cty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và XNK Cà Mau Địa chỉ: 333 Cao Thắng, Phường 8, TP. Cà Mau

Mẫu số: S36 – DN (Ban hành theo Thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài Chính) SỔ CHI TIẾT TÀI KHOẢN

Tài khoản: 627

Tên tài khoản: Chi phí sản xuất chung

Đơn vị tính: Đồng Việt Nam

Chứng từ

Ghi Nợ TK 627

Diễn giải

Chia ra

Ngày tháng ghi sổ

TK đối ứng

Số tiền

A

Số hiệu B

Ngày tháng C

E

1 6271 2

6272 3

6273 4

6274 5

6277 6

6278 7

D

05/12

011 05/12

1111

590.000 06/12

003 06/12

1531

138.567.394 07/12

019 07/12

1523

3.727.015 07/12

030 07/12

1111

7.238.000 - Số tồn đầu kỳ - Số phát sinh trong kỳ Chi phí rửa xe, bơm mỡ, sửa xe Xuất bao tay, bảo hộ LĐ… phục vụ sản xuất Xuất hóa chất tẩy rửa cho bộ phận công nhật Thuê xe đưa rước công nhận công nhật

08/12

022 08/12 Xuất dầu D.O sử dụng 1524

39.391.355

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 50 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

lò hơi

11/12 12/12 13/12

024 043 046

11/12 Xuất vật tư sử dụng SX 1523 1111 12/12 Chi phí đổ rác 1523 13/12 Xuất hóa chất

14.925.132 3.225.000 46.760.426

14.925.132 46.760.426

3.225.000 28/12

275 28/12

1121

792.909.732 Thanh toán tiền điện sử dụng cho bộ phận SX

31/12 31/12

947.430.969 121.080.649

31/12

12.345.456 31/12

1523

31/12

804.241.244 31/12

1522

31/12

13.949.730 31/12

242 31/12 Tiền lương phải trả 334 31/12 Trích BHXH, BHYT,… 338 Xuất nước đá cây sử dụng SX Xuất vật tư bao bì sử dụng SX Phân bổ chi phí công cụ dụng cụ

982.548.749 1.068.511.618 921.390.628 152.517.124 982.548.749 792.909.732

11.053.000 31/12

31/12 Chi phí khấu hao TSCĐ 214

- Cộng số phát sinh - Ghi Có TK 627 - Số dư cuối kỳ

154 982.548.749 3.928.930.851 3.928.930.851 X

X

- Sổ này có 01 trang, đánh số từ số 01 đến 01 trang. - Ngày mở sổ: 01/12/2016 Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) Ngày 31 tháng 12 năm 2016 Kế toán trƣởng (Ký, họ tên)

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 51 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.2.4. Tính giá thành sản phẩm

3.2.4.1. Phƣơng pháp đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ

Do đặc điểm của ngành chế biến thuỷ sản không có sản phẩm dở dang. Trong hoạt động sản xuất công nhân trực tiếp chế biến tôm nguyên liệu làm việc theo từng ca cả ngày lẫn đêm để đảm bảo “độ tươi” của nguyên liệu nên sản xuất liên tục.

3.2.4.2. Phƣơng pháp tính giá thành sản phẩm hoàn thành

Công ty áp dụng phương pháp hệ số để tính giá thành. Do công ty áp dụng cùng một quy trình công nghệ mà sản xuất ra nhiều loại sản phẩm khác nhau . Hệ số tính giá thành do Ban Giám Đốc quy định.

TÍNH GIÁ THÀNH THEO PHƢƠNG PHÁP HỆ SỐ

x Tổng sản phẩm chuẩn Hệ số quy đổi sản phẩm  Số lƣợng sản phẩm i hoàn thành

i=1

Tổng giá thành thực tế của nhóm sản phẩm

Tổng sản phẩm chuẩn Giá thành thực tế của đơn vị sản phẩm

=

x

Hệ số quy đổi sản phẩm i Giá thành thực tế của đơn vị sản phẩm i Giá thành thực tế đơn vị sản phẩm chuẩn

=

x

Giá thành thực tế của đơn vị sản phẩm i Tổng giá thành thực tế của đơn vị sản phẩm i Số lƣợng sản phẩm i hoàn thành

Hệ số tính giá thành do Ban Giám Đốc quy định- Kỳ tính giá thành theo từng tháng.

Tên sản phẩm

Hệ số

Ký hiệu

Ghi chú

Tôm thẻ (Sản phẩm A)

1,7

White - W

Tôm sú (Sản phẩm B)

2.0 Tiger - T

Bảng 3.1: Bảng hệ số tính giá thành sản phẩm

Hạch toán giá thành tôm block của công ty trong tháng 12/2016 có các

nghiệp vụ kinh tế phát sinh như sau:

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 52 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

- Từ ngày 1 đến ngày 31/12/2016, công ty xuất tôm nguyên liệu đưa vào sản xuất có giá trị là: 26.560.183.723 đ. Ngày 31/12/2016 kết chuyển chi phí NVLTT vào tài khoản tính giá thành.

Nợ TK 154 26.560.183.723

Có TK 621 26.560.183.723

- Ngày 31/12/2016 tiền lương phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất là: 2.357.204.047 đ (bao gồm các khoản trích theo lương). Trong năm công ty không có trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân trực tiếp sản xuất.

Nợ TK 154 2.357.204.047

Có TK 622 2.357.204.047

- Ngày 31/12/2016 kết chuyển tiền lương phải trả bộ phận điều hành phân xưởng, nhân viên bộ phận bán trực tiếp sản xuất là: 1.068.511.618 (bao gồm các khoản trích theo lương), chi phí vật liệu sử dụng trong tháng sang tài khoản 154 tính giá thành (chi phí vật liệu phụ có trị giá: 921.390.628 đ, chi phí công cụ- dụng cụ: 152.517.124 đ, chi phí khấu hao TSCĐ: 982.548.749 đ, chi phí dịch vụ mua ngoài: 792.909.732 đ, chi bằng tiền khác: 11.053.000 đ.

Nợ TK 154 3.928.930.851

Có TK 6271 1.068.511.618

Có TK 6272 921.390.628

Có TK 6273 152.517.124

Có TK 6274 982.548.749

Có TK 6277 792.909.732

Có TK 6278 11.053.000

Ta có bảng tổng hợp chi phí tính giá thành T12/2016 như sau:

Bảng 3.2: Bảng tổng hợp chi phí tính giá thành tháng 12 năm 2016

Đơn vị tính: đồng

Diễn giải

Số tiền

Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tham gia sản xuất

26.560.183.723 Chi phí nhân công trực tiếp tham gia sản xuất

2.357.204.047 Chi phí sản xuất chung tham gia sản xuất

3.928.930.851

32.846.318.621 Tổng cộng

Sản phẩm sản xuất nhập kho trong tháng 12/2016 173,5 tấn trong đó:

- Tôm thẻ (sản phẩm A): 137,7 tấn,

- Tôm sú (sản phẩm B): 35,8 tấn

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 53 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Tổng giá thành thực tế của nhóm sản phẩm

= 26.560.183.723 + 2.357.204.047+ 3.928.930.851= 32.846.318.621đ

Tổng sản phẩm chuẩn = (137,7 x1,7) + (35,8 x 2.0) = 305,69 (tấn sản phẩm chuẩn)

32.846.318.621 = = 107.449.764,9đ / tấn sp chuẩn 305,69

Giá thành thực tế đơn vị sản phẩm chuẩn - Giá thành thực tế của đơn vị sản phẩm A (tôm thẻ):

107.449.764,9x1,7 = 182.664.600,3 đ/tấn sp

- Tổng giá thành thực tế sản phẩm A (tôm thẻ):

182.664.600,3 x 137,7 = 25.152.915.457(đ)

- Giá thành thực tế của đơn vị sản phẩm B (tôm sú):

107.449.764,9 x 2 = 214.899.529,7 đ/tấn sp

- Tổng giá thành thực tế sản phẩm B (tôm sú):

214.899.529,7 x 35,8 = 7.693.403.164(đ)

Kế toán nhập kho ghi:

Nợ TK 155 32.846.318.621

Có TK 154(tôm thẻ) 25.152.915.457

Có TK 154(tôm sú) 7.693.403.164

154

155

621 26.560.183.723 26.560.183.723 32.846.318.621

32.846.318.621

622 2.357.204.047 2.357.204.047

627 3.928.930.851 3.928.930.851

32.846.318.62132.846.318.621

Sơ đồ 3.9: Sơ đồ tập hợp chi phí tính giá thành sản phẩm tháng 12 năm 2016

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 54 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

SỔ CHI TIẾT TÀI KHOẢN

Tài khoản: 154

Tên tài khoản: Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang Đơn vị tính: Đồng Việt Nam

Chứng từ

Ghi Nợ TK 154

Diễn giải

TK đối ứng

Số hiệu

Số tiền

Ngày tháng ghi sổ

Chia ra

A

B

Ngày tháng C

D

E

1 CP 2

3 31/12 31/12 31/12

621 622 627 155 155

26.560.183.723 2.357.204.047 3.928.930.851 32.847.318.621

- Số tồn đầu kỳ - Số phát sinh trong kỳ Kết chuyển chi phí NVL trực tiếp Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp Kết chuyển chi phí nhân viên phân xưởng - Cộng số phát sinh - Ghi Có TK 154 (Tôm sú) - Ghi Có TK 154 (Tôm thẻ) - Số dư cuối kỳ

26.560.183.723 2.357.204.047 3.928.930.851 32.847.318.621 7.693.403.164 25.152.915.457 X

X

- Sổ này có 01 trang, đánh số từ số 01 đến 01 trang. - Ngày mở sổ: 01/12/2016 Ngƣời ghi sổ (Ký, họ tên) Ngày 31 tháng 12 năm 2016 Kế toán trƣởng (Ký, họ tên)

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 55 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.3. Vận dụng phƣơng pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.3.1. Sự cần thiết của việc vận dụng phƣơng pháp ABC tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau

Nhu cầu thông tin trong quản lý doanh nghiệp ngày càng đòi hỏi phải trở nên kịp thời hơn, chính xác hơn, phục vụ đắc lực hơn để doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển.

Việc lựa chọn tiêu thức phân bổ chi phí theo doanh thu như hiện nay tại Công ty là không phù hợp.

Quá trình sản xuất của công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau trải qua nhiều công đoạn và bao gồm nhiều hoạt động khác nhau. Mỗi loại sản phẩm cần tiêu dùng các hoạt động cũng khác nhau. Vì thế, để xác định chính xác chi phí cho từng loại sản phẩm cần phải có một phương pháp phù hợp với đặc điểm sản xuất như hiện này của công ty.

Phương pháp ABC hiện nay còn ít được biết đến, các nhà quản trị chưa thật sự quan tâm đến việc áp dụng phương pháp ABC. Tuy nhiên, với những ưu điểm đã nêu trên, phương pháp này cần được khuyến khích vận dụng trong các doanh nghiệp.

3.3.2. Khả năng vận dụng phƣơng pháp ABC tại công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau

Qua phân tích thực trạng về công tác tính giá thành đã trình bày ở chương 2 cho thấy, mục đích chủ yếu trong công tác tính giá thành tại công ty là phục vụ cho công tác kế toán tài chính. Việc tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành từng sản phẩm hiện nay chưa được chính xác, dẫn đến lãi/lỗ của từng sản phẩm không đúng. Do đó, chưa cung cấp được thông tin tin cậy cho nhà quản lý để ra các quyết định về giá bán sản sản phẩm. Bên cạnh đó, việc tính giá theo phương pháp hiện tại của công ty chưa giúp được nhà quản trị kiểm soát được chi phí của các hoạt động.

Từ những thực trạng trên, để doanh nghiệp cạnh tranh và đứng vững trên thị trường thì cần thiết phải áp dụng phương pháp tính giá ABC nhằm tính toán chính xác giá thành sản phẩm, để đưa ra mức giá phù hợp. Ngoài ra nó còn cung cấp những thông tin chính xác, hiệu quả cho nhà quản trị khi đưa ra các quyết định kinh doanh có tầm vi mô.

Vận dụng kế toán chi phí dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại công ty cổ phần chế biến thủy sản và xuất nhập khẩu Cà Mau.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 56 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.3.3. Lựa chọn mô hình ABC cho công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau.

Luận văn vận dụng có cải tiến mô hình tính giá dựa trên cơ sở hoạt động của Nacryz Rozocki (1999), mô hình này áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp, nó phụ thuộc đặc điểm quy trình sản xuất và tổ chức sản xuất.

Giai đoạn thứ nhất, phân bổ hoặc kết chuyển chi phí cho các hoạt động: trong giai đoạn này, các chi phí gian tiếp được nhận diện, sau đó hoạt động tiêu dùng các nguồn lực được xác định, các hoạt động tương tự tiêu dùng cùng nguồn lực như nhau có thể được nhóm lại thành một trung tâm hoạt động. Nếu chi phí liên quan trực tiếp đến hoạt động nào thì tính trực tiếp cho hoạt động đó, nếu chi phí liên quan đến nhiều hoạt động thì cần xác định nguồn phát sinh chi phí để phân bổ chi phí cho từng hoạt động.

Giai đoạn thứ hai, phân bổ chi phí cho các đối tượng chi phí. Trong gian đoạn này, nếu một hoạt động được tiêu dùng cho một đối tượng chi phí thì toàn bộ chi phí tập hợp cho hoạt động được kế chuyển cho đối tượng chi phí. Nếu một hoạt động được tiêu dùng bởi nhiều đối tượng chi phí thì cần xác định nguồn phát sinh chi phí làm căn cứ phân bổ chi phí của hoạt động cho từng đối tượng chi phí.

3.3.4. Vận dụng phƣơng tính giá ABC tại công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau.

3.3.4.1. Xác định các hoạt động của công

Qua theo dõi quy trình công nghệ sản xuất và tổ chức sản xuất có thể phân chia quá trình sản xuất thành các hoạt động sau:

- Hoạt động lặt đầu, lấy gân

- Hoạt động cân rửa

- Hoạt động phân cỡ, xếp khuôn

- Hoạt động ngâm hồ chờ đông

- Hoạt động chạy đông, ra khuôn

- Hoạt động mạ băng bao gói

- Hoạt động kiểm tra chất lượng (KCS)

- Hoạt động hỗ trợ chung

3.3.4.2. Xác định các nguồn lực sử dụng

- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp

Thực tế hiện nay, Chi phí nguyên vật liệu trực tiếptại công ty tập hợp riêng cho từng loại sản phẩm cụ thể. Do vậy chi phí nguyên vật liệu trực tiếp này là chi phí trực tiếp không cần phân bổ.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 57 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Bảng 3.3: Bảng chi phí nguyên vât liệu trực tiếp

Đơn vị tính: đồng

Tên sản phẩm

Số tiền

Tôm thẻ Tôm sú

Số lƣợng (tấn) 137,7 35,8

20.451.341.467 6.108.842.256

- Chi phí nhân công trực tiếp

Với cách tính chi phí nhân công trực tiếp hiện nay tại công ty thì chi phí này cũng được tập hợp trực tiếp cho từng loại sản phẩm, đây cũng là chi phí trực tiếp cho các trung tâm hoạt động.

Bảng 3.4: Bảng chi phí nhân công trực tiếp

Đơn vị tính: đồng

Tên sản phẩm

Số tiền

Tôm thẻ Tôm sú

1.815.047.116 542.156.931

- Chi phí nhân viên phân xƣởng

Chi phí nhân viên phân xưởng gồm tiền lương và các khoản trích theo lương của bộ phận gián tiếp như lương và các khoản trích theo lương của giám đốc nhà máy, kế toán, bảo vệ nhà máy, quản đốc phân xưởng… Hiện nay, các tổ trưởng vẫn là những công nhân trực tiếp tham gia sản xuất được tính theo lương sản phẩm nên tiền lương của các tổ trưởng tính vào chi phí nhân công trực tiếp. Đối với các bộ phận quản lý và các phòng ban khác thì tiền lương và các khoản trích theo lương gián tiếp được tập hợp vào các hoạt động như: KSC, Hỗ trợ chung.

Bảng 3.5: Bảng chi phí nhân viên theo hoạt động

Đơn vị tính: đồng

Hoạt động

Chi phí nhân viên

KSC Hỗ trợ chung Tổng

160.276.743 908.234.875 1.068.511.618

Ghi chú 15% 85% 100%

- Chi phí vật liệu phụ, dụng cụ sản xuất

+Đối với vật liệu phụ tại Công ty được tập hợp trực tiếp cho từng hoạt động.

+ Đối với dụng cụ sản xuất tại Công ty được chia thành hai nhóm chính: nhóm có thời gian sử dụng trên 1 năm và nhóm sử dụng dưới 1 năm. Dụng cụ sản xuất được tập hợp trực tiếp cho từng hoạt động.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 58 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

- Chi phí khấu hao tài sản cố định

Đối với TSCĐ phục vụ riêng cho một hoạt động thì có thể tập hợp trực tiếp cho từng hoạt động (Ngâm hồ, máy chạy đông) mà không cần phân bổ. Đối với chi phí khấu hao chung không thể phân chi trực tiếp cho hoạt động thì tính cho hoạt động hỗ trợ chung (quạt, nhà điều khiển, máy biến áp,…..).

Dựa vào bảng phân bổ khấu hao, TSCĐ được phân loại theo từng giai đoạn hoạt động. TSCĐ phục vụ cho hoạt động nào thì chi phí khấu hao TSCĐ được tính và trích cho hoạt động đó, các tài sản cố định dùng chung cho nhiều hoạt động sẽ được trích và tính cho hoạt động hỗ trợ chung. Từ đó tính ra được tổng chi phí khấu hao tính cho từng hoạt động trong tháng 12/2016 như sau:

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 59 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Bảng 3.6: Bảng phân bổ chi phí khấu hao theo hoạt động tháng 12 năm 2016

Đơn vị tính: đồng

Chia ra các hoạt động

Khấu hao tháng 12

Hoạt động chi phí

Cân rửa

KCS

Lặt đầu, lấy gân

Phân cở, xếp khuôn

Ngâm hồ chờ đông

Chạy đông, ra khuôn

Mạ băng bao gói

Hỗ trợ chung

388.741.483 TSCĐ phục vụ ngâm hồ chờ đông

194.739.197 TSCĐ phục vụ chạy đông

7.074.351

7.270.861 7.074.351 174.651.970

58.168.851 117.905.850 7.270.861 19.650.975 399.068.069

TSCĐ phục vụ chung

Tổng cộng

7.074.351

7.270.861 7.074.351 563.393.453 252.908.048 117.905.850 7.270.861 19.650.975 982.548.749

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 60 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

- Chi phí dịch vụ mua ngoài

+ Chi phí tiền điện:

Mỗi chuyền sản xuất có đồng hồ đo riêng , căn cứ vào chi phí tiền điện và số kwh tiêu hao trong kỳ mà tính được chi phí tiền điện binh quân cho 1 kwh. Trên cơ sở đơn giá tiền điện binh quân 1 kwh mà tính được chi phí của từng hoạt động.

Đối với các hoạt động trực tiếp sản xuất các sản phẩm: Dựa vào thời gian chạy máy sản xuất từng sản phẩm đối với từng hoạt động mà tính được chi phí tiền điện cho từng loại sản phẩm.

Đối với hoạt động sản xuất chung: Phân bổ chi phí tiền điện vào sản phẩm theo tổng số giờ máy hoạt động sản xuất từng sản phẩm.

+ Chi phí tiền nước:

Chi phí tiền nước chủ yếu phục vụ sinh hoạt , vệ sinh nhà xưởng và làm mát máy móc thiết bị ở các chuyền sản xuất. Khoản chi phí này tính cho hoạt động hỗ trợ chung và phân bổ cho từng loại sản phẩm theo tổng số giờ máy hoạt động sản xuất của từng sản phẩm.

- Chi phí bằng tiền khác

Chi phí bằng tiền khác được tập hợp trực tiếp cho hoạt động hỗ trợ sản xuất chung.

Dựa vào kết quả trên, ma trận chi phí – hoạt động gọi tắt là EAD (Expense – Activity – Dependence) được thiết lập. Trong ma trận này, nếu hoạt động (i) tiêu dùng chi phí (j) thì dấu (X) sẽ đanh vào ô (i,j) như sau:

Bảng 3.7: Bảng ma trận EAD

Chia ra các hoạt động

KCS

Hoạt động chi phí

Cân rửa

Hỗ trợ chung

Phân cở, xếp khuôn X X X

Ngâm hồ chờ đông X X X

Chạy đông, ra khuôn X X X

Mạ Băng bao gói X X X

X X X

X X X X

Lặt đầu, lấy gân X X X

X X X

X

Nhân viên Vật liệu phụ Dụng cụ sản xuất Khấu hao TSCĐ Chi phí dịch vụ mua ngoài Chi phí bằng tiền khác

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 61 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Bảng 3.8: Bảng hệ số tỷ lệ ma trận EAD

Chia ra các hoạt động

Hoạt động

Tổng cộng

KCS

Cân rửa

Ngâm hồ chờ đông

Hỗ trợ chung

chi phí

Lặt đầu, lấy gân

Phân cở, xếp khuôn

Chạy đông, ra khuôn

Mạ Băng bao gói

Nhân viên

15%

85%

100%

Vật liệu phụ

25%

16%

14%

10%

12%

13%

10%

100%

27%

11%

17%

4%

16%

9%

2%

14%

100%

Dụng cụ sản xuất

0,72% 0.74% 0.72% 57,34% 25.74% 12% 0,74%

2%

100%

Khấu hao TSCĐ

6%

20%

5%

35%

10%

8%

4%

12%

100%

Chi phí dịch vụ mua ngoài

100% 100%

Chi phí bằng tiền khác

Để tính được giá trị bằng tiền của từng hoạt động đối với từng nhóm chi phí, ta áp dụng công thức sau:

j = 1

TCA(i) = ∑ chi phí (j) * EAD (i,j)

Trong đó:

TCA(i) : Tổng chi phí của hoạt động i

M : Số loại chi phí

Chi phí (j) : Giá trị bằng tiền của nhóm chi phí j

EAD (i,j) : Hệ số tỷ lệ ở ô i, j của ma trận EAD

Áp dụng công thức trên có bảng số liệu kết quả Ma trận Chi phí – Hoạt động như sau:

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 62 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Bảng 3.9: Bảng ma trận bằng tiền EAD

Đơn vị tính: đồng

Chia ra các hoạt động

Hoạt động

Tổng cộng

Cân rửa

KCS

Hỗ trợ chung

chi phí

Lặt đầu, lấy gân

Phân cở, xếp khuôn

Ngâm hồ chờ đông

Chạy đông, ra khuôn

Mạ băng bao gói

160.276.743 908.234.875 1.068.511.618

Nhân viên

Vật liệu phụ

230.347.657 147.422.500

128.99.688 92.139.063 110.566.875 119.780.782

92.139.063

921.390.628 Dụng cụ sản xuất

41.179.623

16.776.884

25.927.911

6.100.685

24.402.740

13.726.541

3.050.342

21.352.397

152.517.124 Khấu hao TSCĐ

7.074.351

7.270.861 7.074.351 563.393.453 252.908.048 117.905.850

7.270.861

19.650.975

982.548.749 47.574.584 158.581.946

39.645.487 277.518.406

79.290.973

63.432.779

31.716.389

95.149.168

792.909.732 Chi phí dịch vụ mua ngoài

11.053.000 Chi phí bằng tiền khác

Tổng cộng chi phí

326.176.215 330.052.191 201.642.437 939.151.607 467.168.636 314.845.952 202.314.335 1.147.579.478 3.928.930.851

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 63 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.3.4.3. Lựa chọn nguồn phát sinh chi phí

Bảng 3.10: Bảng xác định nguồn phát sinh chi phí các hoạt động

Hoạt động

Nguồn phát sinh chi phí

Lặt đầu, lấy gân

Số giờ công lao động

Cân rửa

Số giờ công lao động

Phân cỡ, xếp khuôn

Số giờ công lao động

Ngâm hồ chờ đông

Số giờ máy hoạt động

Chạy đông, ra khuôn

Số giờ máy hoạt động

Mạ băng bao gói

Số giờ công lao động

Kiểm tra chất lượng

Số giờ công lao động

Hỗ trợ chung

Số giờ công lao động

3.3.4.4. Xác định chi phí hoạt động cho từng sản phẩm

Sau khi chi phí của từng hoạt động được xác định, chi phí từ các hoạt động được kết chuyển hay phân bổ cho từng sản phẩm thể hiện qua ma trận Hoạt động – Sản phẩm APD. Trong ma trận này, nếu sản phẩm (i) tiêu dùng hoạt động (j) thì dấu (X) sẽ được đánh vào ô (i,j) như sau:

Bảng 3.11: Bảng ma trận APD

Chia ra các hoạt động

Hoạt động

KCS

Sản

Cân rửa

Hỗ trợ chung

Lặt đầu, lấy gân

Phân cở, xếp khuôn

Ngâm hồ chờ đông

Chạy đông, ra khuôn

Mạ Băng bao gói

phẩm

Tôm thẻ

X

Tôm sú

X

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 64 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Bảng 3.12: Bảng hệ số tỷ lệ của ma trận APD

Chia ra các hoạt động

Hoạt động

KCS

Sản

Cân rửa

Hỗ trợ chung

Lặt đầu, lấy gân

Phân cở, xếp khuôn

Ngâm hồ chờ đông

Chạy đông, ra khuôn

Mạ Băng bao gói

phẩm

Tôm thẻ

44%

46%

50%

Tôm sú

56%

54%

50%

100% 100% 100%

100%

100% 100% 100% 100%

Tổng nguồn phát sinh chi phí

Giá trị bằng tiền của hoạt động j với tỉ lệ ở ô i, j của ma trận APD, theo công thức như sau:

j=1

OCP(i)= ∑ TCA (j) * APD (i,j)

Trong đó:

OCP (i) : Chi phí chung của sản phẩm i

N : Số hoạt động

TCA (j) : Giá trị bằng tiền của hoạt động j

APD (i,j) : Tỷ lệ ở ô ij của ma trận APD

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 65 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Bảng 3.13: Bảng giá trị bằng tiền của ma trận APD

Đơn vị tính: đồng

Chia ra các hoạt động

Hoạt

động

Tổng cộng

Cân rửa

KCS

Hỗ trợ chung

Sản

Lặt đầu, lấy gân

Phân cở, xếp khuôn

Ngâm hồ chờ đông

Chạy đông, ra khuôn

Mạ Băng bao gói

phẩm

Tôm thẻ

143.517.535 151.824.008 100.821.219 469.575.804 233.584.318 157.422.976 101.157.168

573.789.739 1.931.692.765

Tôm sú

182.658.680 178.228.183 100.821.219 469.575.804 233.584.318 157.422.976 101.157.168

573.789.739 1.997.238.086

326.176.215 330.052.191 201.642.437 939.151.607 467.168.636 314.845.952 202.314.335 1.147.579.478 3.928.930.851

Tổng nguồn phát sinh chi phí

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 66 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

3.3.4.5. Tính giá thành sản phẩm

Sau khi chi phí trực tiếp và gián tiếp của từng loại sản phẩm được xác định, có thể lập bảng tính giá thành. Với số liệu tháng 12/2016, giá thành từng loại sản phẩm theo phương pháp tính giá ABC được xác định như sau:

Bảng 3.14: Bảng tính giá thành sản phẩm theo phƣơng pháp ABC

Đơn vị tính: đồng

Chi phí

Tôm thẻ

Tôm sú

Cộng

20.451.341.467

6.108.842.256

26.560.183.723 1. NVLTT

1.815.047.116

542.156.931

2.357.204.047 2. NCTT

1.931.692.765

1.997.238.086

3.928.930.851 3. Chi phí sản xuất chung

Trong đó:

143.517.535

182.658.680

326.176.215 Hoạt động lặt đầu, lấy gân

Hoạt động cân rửa

151.824.008

178.228.183

330.052.191

100.821.219

201.642.437 Hoạt động phân cở, xếp khuôn

469.575.804

939.151.607 Hoạt động ngâm hồ chờ đông

233.584.318

467.168.636 Hoạt động chạy đông, ra khuôn

157.422.976

314.845.952 Hoạt động mạbăng bao gói

Hoạt động KCS

101.157.168

202.314.335

573.789.739

1.147.579.478 Hoạt động hỗ trợ chung

24.198.081.348

8.648.237.273

32.846.318.621 Tổng giá thành

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 67 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

CHƢƠNG 4: SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ TRUYỀN THỐNG VÀ PHƢƠNG PHÁP TÍNH GIÁ ABC TẠICÔNG TY CỔ PHẦN CHẾ BIẾN THỦY SẢN VÀ XUẤT NHẬP KHẨU CÀ MAU (CAMIMEX)

4.1. So sánh phƣơng pháp truyền thông và phƣơng pháp ABC

Bảng 4.1: Bảng so sánh giá thành theo phƣơng pháp ABC và phƣơng pháp truyền thống

Đơn vị tính: đồng

Tổng giá thành

Giá thành đơn vị

Chênh lệch

Sản phẩm

Truyền thống

ABC

Truyền thống

25.152.915.457 24.198.081.348 182.664.600,3 175.730.438,3

- (6.934.162)

Tôm thẻ

7.693.403.164 8.648.237.273 214.899.529,7 241.570.873,6 +(26.671.343,9)

Tôm sú

32.846.318.621 32.846.318.621

Tổng cộng

Kết quả so sánh trên cho thấy giá thành các sản phẩm giữa hai phương pháp là khác nhau.

Như Tôm thẻ tính theo phương pháp ABC giá thấp hơn nhiều so với phương pháp công ty đang áp dụng và Tôm sú tính theo phương pháp ABC cao hơn là do chi phí nguyên vật liệu của Tôm sú cao hơn nhiều mà công ty áp dụng phân bổ chi phí sản xuất chung theo Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp nên chi phí chung tính cho Tôm sú cao hơn Tôm thẻ. Điều đó có nghĩa là việc áp dụng phương pháp tính giá truyền thống phải gánh chịu hơn nhiều so với phương pháp ABC. Với sự sai lệch về giá thành ảnh hưởng đến tính chính xác về giá thành các sản phẩm.

Tóm lại, việc áp dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động sẽ cung cấp được thông tin về giá thành một cách chính xác nhất đối với từng sản phẩm, từ đó xác định hiệu quả kinh doanh đúng đắn và chính xác nhất của từng sản phẩm, từ đó giúp nhà quản lý có những quyết định đúng đắn và hợp lý hơn.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 68 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

4.2. Nhận xét phƣơng pháp tính giá truyền thống và phƣơng pháp tính giá ABCtại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau ( Camimex)

4.2.1. Phƣơng pháp tính giá truyền thống

4.2.1.1 Ƣu điểm

Cơ bản công tác kế toán tại công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau đang thực hiện là rất gọn nhẹ, song lại rất phù hợp với quy định chế độ kế toán hiện hành, từ các khâu thu mua nguyên liệu cho đến tổ chức sản xuất và tính giá thành sản phẩm đều được tuân thủ nguyên tắc nhất quán, thận trọng. Công tác kế toán hầu hết là được thực hiện trên máy vi tính có sự kiểm tra, đối chiếu thường xuyên nên ít xảy ra tình trang sai lệch giữa các bộ phận, sự sai sót (nếu có) luôn được khắc phục kịp thời.

Về hệ thống sổ sách kế toán từ chi tiết đến tổng hợp đều có sự liên hệ chặt chẽ với nhau không những chỉ cho một khâu mà còn cho các phần hành kế toán khác, vì vậy công tác đối chiếu kiểm tra được thực hiện một cách nhanh chóng và thuận lợi.

Đối với kế toán chi tiết, số liệu luôn được cập nhật vào máy, theo dõi và kết chuyển số dư cuối ngày nên số liệu được cung cấp kịp thời, đầy đủ, chính xác về tình hình sản xuất kinh doanh của toàn công ty và đồng thời phục vụ tốt cho quá trình điều hành của Ban giám đốc khi cần thiết.

Tài khoản sử dụng được áp dụng theo hệ thống tài khoản thống nhất theo Thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22 tháng 12 năm 2014 của Bộ Tài Chính., do vậy công tác hạch toán kế toán kế toán rất chi tiết, rõ ràng, cụ thể.

Công tác tổ chức tập hợp chi phí, tính giá thành sản phẩm ở công ty được thực hiện theo đúng quy định chung, đồng thời nguyên tắc hạch toán kế toán chi phí được công ty thực hiện chuẩn xác giúp cho việc tính giá thành của mình nhanh chóng ít bị sai sót quyết định rất lớn đến hiệu quả kinh doanh của công ty trong những năm đã qua.

Về công tác chọn đối tƣợng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm:

Công ty đã chọn đối tượng để hạch toán chi phí sản xuất là toàn bộ quy trình công nghệ và đối tượng tính giá thành là sản phẩm hoàn thành phù hợp với quy trình chế biến, đặc điểm chế biến cũng như trình độ quản lý ở Công ty. Bên cạnh đó do Công ty có nhiều loại sản phẩm, nhiều kích cỡ khác nhau nên việc tập hợp chi phí riêng cho từng loại sản phẩm là rất khó khăn.

Như vậy với việc chọn đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là toàn bộ quy trình công nghệ đã giúp cho công ty bao quát được toàn bộ chi phí bỏ ra trong quá trình sản xuất, dễ dàng cho kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành, cũng như có thể quản lý, kiểm soát chi phí một cách chặt chẽ, tiết kiệm góp phần vào công tác hạ giá thành sản phẩm.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 69 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

4.2.1.2. Hạn chế

Theo kiến thức bản thân em nhận thấy bên cạnh những ưu điểm về công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm tại công ty còn tồn tại những khuyết điểm sau:

- Về kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp

+ Do nguồn nguyên liệu của công ty tập trung chủ yếu do các đại lý mang lại nên không chủ động được nguồn nguyên liệu khi có nhiều hợp đồng bán hàng.

+ Nguồn nguyên liệu của công ty đa số là hàng đã qua sơ chế (đã lặt đầu) nên rất đẽ bị nhiễm vi sinh, kháng sinh và tạp chất (đang bị cấm). Từ đó có thể ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và uy tín của công ty.

- Kế toán chi phí nhân công trực tiếp

Chi phí bù lương cho công nhân (đối với những tháng mua quá ít nguyên liệu) và chênh lệch thuê lao động ngoài giá cao, tay nghề không ổn định làm ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm.

- Kế toán chi phí sản xuất chung

+ Vật tư, bao bì đóng gói không nhập xuất kịp thời mà khi có có hóa đơn mới làm thủ tục nhập, xuất làm cho giá thành sản phẩm phản ánh thiếu chính xác.

+ Công ty chưa xây dựng được định mức vật tư, bao bì, công cụ dụng cụ cho từng loại sản phẩm, khó giám sát dễ gây tổn thất làm ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất kinh doanh và giá thành sản phẩm.

- Kế toán tập hợp chi phí giá thành sản phẩm

+ Kế toán tính giá thành sản phẩm tại công ty chỉ tính giá thành theo nhóm sản phẩm, không tính giá thành chi tiết cho từng sản phẩm.

+ Các khoản mục chi phí thiếu sự chi tiết, nhất là các khoản chi phí chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành như: chi phí điện, nước đá, các công đoạn tiền lương nhân công để nhà quản lý nhận thấy rõ sự vận động của chi phí, từ đó đề ra chiến lược cần phải tiết kiệm chi phí nào là cần thiết, hợp lư.

+ Kế toán phân bổ chi phí theo sản lượng thành phẩm nhập kho là chưa chính xác, vì mỗi sản phẩm có thời gian hao phí lao động, hao phí vật tư và nguyên vật liệu khác nhau. Do đó khi phân bổ chi phí sản xuất chung nên chọn lựa phương pháp phù hợp để phản ánh chính xác chi phí, giúp cho lãnh đạo công ty quản ký tốt chi phí, xác định đúng giá bán sản phẩm, mang lại hiệu quả hoạt động kinh doanh tối đa cho đơn vị.

+ Hiện nay, công ty không đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ do sản phẩm sản xuất có chu kỳ ngắn. Trên thực tế sản phẩm hoàn thành tại công ty khi nhập kho có một số mặt hàng dự trữ hoặc chưa có khách hàng mua nên chưa thể đóng gói bao bì và hoàn thiện sản phẩm mà chỉ đóng bao bì tạm. Do vậy khi tính giá thành sản phẩm hoàn thành nhập kho thì một số sản phẩm chưa hoàn thành 100%

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 70 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

vì vậy chưa tính hết chi phí cho những sản phẩm này, nên giá thành trong kỳ chưa chính xác.

4.2.2. Phƣơng pháp tính giá ABC

4.2.2.1 Ƣu điểm

- Việc phân bổ chi phí sản xuất chung theo từng trung tâm hoạt động chi phí sẽ làm tăng tính chính xác hơn đối với giá thành một sản phẩm đồng thời phản ánh đúng được giá trị tạo ra mỗi sản phẩm đó. Tránh được trường hợp đội giá thành lên quá cao hoặc giảm giá thành quá thấp của sản phẩm.

- Việc thay đổi phương thức phân bổ chi phí sản xuất chung buộc đồng bộ xí nghiệp sử dụng chi phí một cách hợp lý, tiết kiệm để không ngừng hạ thấp giá thành.

- Qua việc phân tích tính toán giá thành theo ABC tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau ở chương 3 có lợi thế là chính xác hơn phương pháp truyền thống giúp cho nhà quản trị phát hiện ra sản phẩm nào sẽ mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp để doanh nghiệp có thể điều chỉnh năng lực hoạt động để đáp ứng nhu cầu sản xuất cần thiết đồng thời đưa ra quyết định chiến lược kinh doanh đới với sản phẩm cũng như khách hàng.

- Khi chi phí sản xuất chung được phân bổ trực tiếp đối với mỗi trung tâm hoạt động như: trung tâm hoạt động KSC, trung tâm hoạt động hỗ trợ chung,.. giá thành mỗi một loại sản phẩm sẽ phản ánh đúng được tính chất của nó điều này cũng giúp cho doanh nghiệp nhận biết và so sánh hoặc có thể tính toán lại và đưa ra những biện pháp thích hợp là nên giảm chi phí cho trung tâm nào và đầu tư thêm vào trung tâm nào để đạt hiệu quả hơn.

- Việc hạch toán chi phí theo các trung tâm hoạt động từ đó xác định giá thành sản phẩm phù hợp cho việc quản lý chi phí theo nội dung và theo chức năng mà qua đó kiểm soát chặt chẽ hơn việc phát sinh và sử dụng chi phí gắn liền với yêu cầu tiết kiệm của công ty.

- ABC giúp cho nhà quản trị kiểm soát các hoạt động gây ra chi phí một cách tốt hơn. Với ciệc quản lý kinh doanh trên cơ sở hoạt động, họ chọn những dự án có khả năng sinh lời cao để cải tiến hoạt động. Bằng việc phân bổ chi phí hoạt động cho các đối tượng chịu chi phí, các nhà quản trị sẽ nhận ra những sản phẩm, dịch vụ và khách hàng có khả năng sinh lời và không có khả năng sinh lời. Sau đó học sử dụng việc quản lý chiến lược trên cơ sở hoạt động bằng việc ra các quyết định về giá, kết cấu sản phẩm, thiết kế sản phẩm, các mối liên hệ với khách hàng và nhà cung cấp, các quyết định về kỹ thuật đề chuyển các sản phẩm và khách hàng không có khả năng sinh lời thành các sản phẩm khách hàng có khả năng sinh lời.

- Khi công ty áp dụng phương pháp ABC chi phí sản xuất chung chuyển dần từ những sản phẩm có khối lượng sản xuất nhiều, giá trị cao đến những sản

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 71 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

phẩm có khối lượng sản xuất ít, giá trị thấp. Kết quả là giá thành đơn vị sản phẩm có khối lượng sản xuất ít tăng lên so với cách tính trước.

- Cung cấp những thước đo chính xác hơn về các chi phí phân bổ theo tiêu thức hoạt động chức năng.

- Giúp nhà quản trị nhận diên và kiểm soát các chi phí nguồn lực không sử dụng.

4.2.2.2. Hạn chế

- Phương pháp tính giá ABC phức tạp hơn so với phương pháp truyền thống.

- Chi phí duy trì cho hoạt động ABC là tốn kém hơn. Doanh nghiệp phải đầu tư hơn về nguồn nhân lực đề theo dõi tỉ mỉ, cẩn thận hoạt động chi phí phát sinh.

- Có những chi phí phát sinh ngoài các trung tâm hoạt động chính phải xếp chũng vào trung tâm hoạt động khác, do vậy vẫn có những sản phẩm phải đội thêm chi phí không hợp lý do trung tâm khác gây nên.

- Quá trình quản lý chi phí trên cơ sở hoạt động, những sự chống đối có tính chất cá nhân và tổ chức vẫn có thể phát sinh làm cản trở việc sử dụng hiệu quả hệ thống này. Đòi hỏi các nhân viên kế toán phảy nhạy cảm với những điều kiện làm cho sự chống đối đó phát sinh nhằm đưa ra các biện pháp tốt để vượt qua.

- Có những chi phí có thể đòi hỏi phân bổ cho các bộ phận và sản phẩm trên cơ sở những thước đo khối lượng chủ quan. Có những chi phí liên quan dến sản phẩm cụ thể bị bỏ sót.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 72 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

5.1. Kết luận

Trong xu hướng quốc tế hoá và toàn cầu hoá đời sống kinh tế, với những điều kiện cạnh tranh gay gắt như hiện naycác doanh nghiệp Việt Nam muốn đứng vững trong chính nền kinh tế đang chuyển đổi mạnh mẽ của đất nước thì phải làm sao để có thể vận hành các hoạt động sản xuất kinh doanh một cách hiệu quả. Các doanh nghiệp cần cập nhật công nghệ, nhân lực và quản lý tiên tiến trên con đường phát triển của mình. Xây dựng và duy trì một hệ thống quản lý khoa học tiên tiến là một trong những vấn đề quan trọng mà các nhà quản lý phải quan tâm. Kế toán quản trị là một công cụ mới và hữu hiệu trong việc quản lý, giúp cho các doanh nghiệp trong quá trình triển khai các chiến lược hoạt động và đạt được mục đích của mình.

Để ứng dụng phương pháp tính giá ABC vào công tác quản trị chi phí là rất phức tạp và tốn kém hơn các phương pháp truyền thống, vì vậy không phải bất cứ doanh nghiệp nào cũng đủ điều kiện áp dụng. Tuy nhiên, tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex), với tiềm lực tài chính mạnh cộng với nhận biết được tầm quan trọng của việc quản trí chi phí, vẫn khá đơn giản để có thể áp dụng. Ngoài ra, khi các doanh nghiệp không đủ điều kiện áp dụng hay không muốn áp dụng phương pháp tính giá ABC thay thế hoàn toàn hệ thống định giá truyền thống, thì phương pháp này vẫn có thể được dùng riêng biệt như là một hệ thống chỉ được thiết kế để thu thập thông tin chính xác hơn cho các quyết định quản trị.

Việc vận dụng phương pháp tính giá ABC tại công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex) giúp công ty tính giá thành một cách chính xác hơn so với phương pháp tính giá hiện tại của công ty và biết được nên sản xuất sản phẩm nào, số lượng bao nhiêu, nên chấp nhận đơn đặt hàng với giá bán bao nhiêu là phù hợp, thay vì chỉ có một mức giá chung cho các loại sản phẩm như trước đây. Đồng thời chi phí của công nhân không trực tiếp tham gia vào sản xuất sẽ không được ghi nhận vào giá thành sản xuất sản phẩm. Công ty sẽ cân nhắc để giảm thiểu các khoản chi phí như cắt giảm số lượng lao động dư thừa không cần thiết này.

Với phương pháp tính giá hiện tại của công ty, công ty chỉ chọn một tiêu thức phân bổ là theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, làm cho việc phân bổ khoản chi phí này vào từng sản phẩm không được chính xác. Vì chi phí nguyên vật liệu trực tiếp không phải là nguyên nhân gây ra tất cả chi phí gián tiếp, điều này làm cho giá thành một số sản phẩm cao hơn so với chi phí thực tế và một số sản phẩm giá thành lại thấp hơn so với chi phí thực tế. Do đó, có thể có những quyết định sai lầm trong việc định giá bán sản phẩm. Ngược lại, phương pháp tính giá ABC phân bổ chi phí gián tiếp cho các đối tượng chi phí dựa trên hoạt động tiêu dùng nguồn lực của đối tượng chi phí đó. Vì thế, hệ thống tính giá ABC làm tăng tính chính xác của giá thành sản phẩm hơn phương pháp tính giá truyền thống, từ đó giúp cho nhà quản trị có những quyết định đúng đắn.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 73 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

Hiện nay rất nhiều các doanh nghiệp sản xuất chưa áp dụng phương pháp ABC trong quản lý, phân tích và tính toán giá thành sản xuất, do đó chưa xác định được bản chất của vấn đề và nguyên nhân kết quả kinh doanh không đạt kế hoạch hay giảm sút. Một số doanh nghiệp vẫn đang tiếp tục sản xuất hay kinh doanh các mặt hàng không có lợi nhuận, làm giảm lợi nhuận của toàn doanh nghiệp. Để hạn chế vấn đề này, doanh nghiệp nên áp dụng phương pháp tính giá thành theo hoạt động (ABC) cho từng loại sản phẩm của doanh nghiệp.

5.2. Kiến nghị

5.2.1. Đối với doanh nghiệp

Để tạo điều kiện cho việc ứng dụng thích hợp của mô hình ABC vào công tác quản trị chi phí của Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex) để công tác quản trị ngày càng tốt hơn, tác giả có một số kiến nghị sau:

- Ban lãnh đạo Công ty cần đầu tư phần mềm kế toán phù hợp với nhu cầu hoạt động hiện tại và thích hợp cho việc ứng dụng mô hình ABC vào công tác quản trị chi phí.

- Xây dựng một đội ngũ kế toán ít nhất là có Trưởng phó phụ trách kế toán am hiểu về quản trị chi phí, am hiểu về mô hình ABC đế định hướng cho các nhân viên còn lại quy trình áp dụng mô hình một cách bài bản và hiệu quả nhất.

- Ban lãnh đạo Công ty phải nhất quán theo những tiêu thức đã thống nhất trong việc áp dụng mô hình vào công tác kế toán. Điều này nghĩa là mỗi một quyết định về chi tiêu ban lãnh đạo đều phải rõ ràng chi tiêu cho hoạt động nào hoặc nhóm hoạt động nào để tạo điều kiện cho kế toán chi tiết hạch toán đúng cho trung tâm gây phát sinh chi phí.

- Mỗi thay đổi về quy mô hay chuyển đổi các hình thức kinh doanh trong công ty đều cần có thời gian đủ để chuẩn bị và phổ biến rõ ràng để chuẩn bị cho hệ thống tài khoản đi theo chính xác. Điều này giúp cho kế toán chuẩn bị kịp thời hệ thống tài khoản thích hợp với việc chuyển đổi các hình thức kinh doanh của Công ty.

5.2.2. Đối với nhà nƣớc

Để phương pháp tính giá ABC được áp dụng rộng rãi nhà nươc cần:

- Hỗ trợ các tài liệu liên quan đến phương pháp tính giá ABC để cho các doanh nghiệp và nhiều người biết đến và nghiên cứu rõ hơn về phương pháp tính giá này.

- Cần có các quy định của báo cáo tài chính về phản ánh báo cáo chi phí theo phương pháp ABC cũng như thông tư hướng dẫn khác.

- Cần khuyến khích các doanh nghiệp vận dụng phương pháp ABC để giá thành sản phẩm được tính một cách chính xác hơn.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 74 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU

Trong quá trình thực hiện khóa luận, bài làm có tham khảo một số đề tài nghiên cứu trên cùng linh vực liên quan như sau:

- Nghiên cứu trong lĩnh vực in của tác giả Đinh Thị Thanh Hương (năm 2006)vềphươngpháptínhgiádựatrêncơ sở hoạt độngtrongcác doanh nghiệpin. Trong nghiên cứunày,tác giả đã đề cập đến thực trạng tính giá thành tại các doanh nghiệp in và đã chỉ ra được các nhược điểm hiện tại đối với việc vận dụng phương pháp tính giá ABC tại các doanh nghiệp in. Từ đó tác giả đề xuất việc vận dụng phương pháp tínhgiá khắc phục được các nhược điểm và có thể vận dụng tại các doanh nghiệp in là phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động ABC.

- Trong lĩnh vực cơ khí ô tô, tác giả Trần Thị Uyên Phương (năm 2008)với đề tài “ Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty cơ khí ô tô và thiết bị điện Đà Nẵng”, tác giả đã phân tích quá trình sản xuất thành các trung tâm hoạt động và phân bổ chi phí cho từng hoạt động theo nguồn sinh phí. Xác định được trách nhiệm của từng bộ phận để có chính sách phù hợp.

- Tác giảTrần Nguyễn ThịBíchLài (năm 2010)nghiên cứu về“Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) cho nghành may – Trường hợp công ty cổ phần may Trường Giang Quảng Nam”, đã nghiên cứu áp dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) vào công ty dệt may, theo đó, chi phí được tập hợp cho từng trung tâm hoạt động tiêu dùng nguồn và phân bổ chi phí cho từng hoạt động theo nguồn phát sinh chi phí. Xác định được trách nhiệm của từng bộ phận để có chính sách phù hợp.

- Tác giả Nguyễn Công Du (năm 2012) nghiên cứu về “Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại nhà máy bánh kẹo Quãng Ngãi – Công ty Cổ Phần đường Quảng Ngãi”. Trong nghiên cứu này, tác giả đã đề cập đến thực trạng tính giá thành tại công ty Cổ Phần đường Quãng Ngãi theo phương pháp truyền thống có nhiều điểm chưa phù hợp trong việc phân bổ chi phí sản xuất. Từ đó tác giả đã mạnhdạn đưaracác kiến nghị trong việc phẩn bổ chi phí sản xuất đến các trung tâm hoạt động, các chi phí đến các hoạt động được chính xác hơn và giúp nhà quản trị đưa ra các quyết định chính xác về giá thành sản phẩm bằng cách vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC).

- Không chỉ trong nghành in, cơ khí ô tô mà cả trong ngành Dược cũng được tác giảTrươngThoạiNhân(năm2010) tậptrung nghiên cứuvề“vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động tại công ty Cổ phần dược Danapha”. Bài viết đã phân tích thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩmtại côngty Cổ phầndược Danapha. Trên cơ sở thực tế tại công ty, tác giả đã nêu lên được ưu nhược điểm của công tác tính giá tại công ty và cách phân bổ chi phí sản xuất chung. Đó là cơ sở để vận dụng phương pháp tính giá

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 75 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng

Vận dụng phương pháp tính giá dựa trên cơ sở hoạt động (ABC) tại Công ty Cổ Phần Chế Biến Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau (Camimex)

ABC dựa trên cơ sở hoạt động, từ đó giúp các nhà quản trị đưa ra những quyết định phù hợp.

Các đề tài trên đã nêu lên các nội dung cơ bản về tính giá thành dựa trên cơ sở hoạt động và đề xuất phương hướng vận dụng phương pháp ABC vào các ngành cụ thể theo phạm vi nghiên cứu của đề tài. Còn đề tài góp phần hệ thống những nội dung cơ bản của phương pháp ABC, từ đó rút ra được ưu, nhược điểm của phương pháp ABC với phương pháp tính giá truyền thống.

GVHD: ThS. Nguyễn Minh Nhật 76 SVTH: Nguyễn Thúy Mộng