Khuôn khổ Hỗ trợ phát triển của Liên Hiệp Quốc cho nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (UNDAF) - Giai đoạn 2006 - 2010

Chia sẻ: Nine4219 Nine4219 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:37

Thêm vào BST

Báo xấu

106
lượt xem 13
download

Khuôn khổ Hỗ trợ phát triển của Liên Hiệp Quốc cho nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (UNDAF) - Giai đoạn 2006 - 2010

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khuôn khổ Hỗ trợ Phát triển của Liên Hợp Quốc (UNDAF) dành cho Việt Nam đặt ra những mục tiêu phát triển cụ thể cho các tổ chức LHQ trong giai đoạn 2006 - 2010. Những mục tiêu này được xây dựng trên cơ sở một quá trình tham vấn có sự tham gia của Chính phủ, các Tổ chức LHQ và các đối tác phát triển khác. Báo cáo Đánh giá chung của LHQ về Việt Nam (CCA) được xuất bản năm 2004, Chiến lược Phát triển kinh tế - xã hội của Chính phủ cùng các kế hoạch hành động ra đời từ Chiến lược này đã cung cấp tư liệu phân tích cho quá trình hình thành UNDAF. Phương thức phát triển dựa trên quyền trong báo cáo CCA cũng được áp dụng trong cách tiếp cận phân tích của UNDAF. Mời các bạn tham khảo tài liệu để hiểu rõ hơn về vấn đề trên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khuôn khổ Hỗ trợ phát triển của Liên Hiệp Quốc cho nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (UNDAF) - Giai đoạn 2006 - 2010

i
Lời nói đầu Chính phủ Việt Nam và các Tổ chức Liên Hợp Quốc (LHQ) tại Việt Nam cam kết đạt được các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDG) và thực hiện những giá trị và nguyên tắc của Tuyên bố Thiên niên kỷ. Tuyên bố Thiên niên kỷ khẳng định khát vọng chung của chúng ta là xóa bỏ bần cùng và nghèo đói ở Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân Việt Nam phát huy hết tiềm năng của mình về các mặt kinh tế, thể chất, trí tuệ và khả năng sáng tạo. Tuyên bố Thiên niên kỷ cũng đưa ra tầm nhìn chung của chúng ta về một thế giới mà ở đó các dân tộc, cộng đồng và người dân cùng sát cánh bên nhau vì tự do, bình đẳng, đoàn kết, khoan dung và tôn trọng tự nhiên. Được xây dựng dựa trên những kết quả phân tích trong báo cáo Đánh giá chung của LHQ về Việt Nam (CCA), Khuôn khổ Hỗ trợ phát triển của LHQ (UNDAF) xác định những vấn đề phát triển cụ thể đã được nêu rõ trong Chiến lược Phát triển kinh tế - xã hội 10 năm và các kế hoạch 5 năm của Chính phủ. UNDAF cũng xác định những mục tiêu phát triển phù hợp nhất với các lĩnh vực mà các Tổ chức LHQ quan tâm và có thế mạnh về mặt chuyên môn, và tập trung vào các nỗ lực xây dựng chương trình để tối đa hóa hiệu quả làm việc tập thể của các Tổ chức LHQ. Năm năm tới đây là giai đoạn quan trọng để Việt Nam phấn đấu đạt được các Mục tiêu Phát triển Thiên Niên Kỷ vào năm 2015 và gia nhập nhóm những nước có thu nhập trung bình vào năm 2020. Mục tiêu đặt ra trong khuôn khổ này là rất lớn, nhưng đạt được những mục tiêu này một cách kịp thời có ý nghĩa thiết yếu đối với chiến lược phát triển dài hạn của Chính phủ. Chúng tôi chân thành cám ơn các đồng nghiệp của các cơ quan Chính phủ và các đối tác phát triển đã đóng góp thời gian và công sức trong quá trình tham vấn cũng như tham gia vào các tổ công tác để xây dựng văn kiện UNDAF này. Chúng tôi quan niệm rằng UNDAF cùng quá trình xây dựng văn kiện này là đóng góp hữu ích cho quá trình hài hòa hóa các hoạt động của các Tổ chức LHQ tại Việt Nam và cho những nỗ lực chung của chúng ta nhằm khẳng định các mục tiêu và giá trị của Tuyên bố Thiên niên kỷ. Võ Hồng Phúc Jordan D. Ryan Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Điều phối viên thường trú LHQ tại Việt Nam ii
Thông điệp của các Tổ chức Liên Hợp Quốc tại Việt Nam Tuyên bố Thiên niên kỷ đưa ra các nguyên tắc, giá trị và các mục tiêu phát triển tạo thành một khuôn khổ chung cho các hoạt động của chúng tôi ở Việt Nam. Chúng tôi rất vinh dự được sát cánh cùng Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy những giá trị này cũng như cùng nhau hợp tác để đạt được các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ. Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn trong việc giảm tỷ lệ nghèo và mở rộng các khả năng lựa chọn cho người dân. Mặc dù vậy, chúng tôi nhận thấy vẫn còn nhiều việc phải làm để đảm bảo không một ai bị tụt hậu, và quyền của mọi người dân, không phân biệt dân tộc, giới tính và vùng địa lý, đều được bảo vệ và khuyến khích sử dụng. Nhằm hỗ trợ Chính phủ Việt Nam đạt được các mục tiêu nói trên, chúng tôi, các Tổ chức LHQ tại Việt Nam, xin khẳng định lại cam kết của mình là phấn đấu đạt được những mục tiêu đặt ra trong Khuôn khổ Hỗ trợ Phát triển này. Chúng tôi cam kết sẽ hợp tác cùng Chính phủ Việt Nam và các đối tác phát triển khác sử dụng hợp lý và có hiệu quả những nguồn lực dành cho mục đích này, và sẽ tôn trọng những nguyên tắc và giá trị của Tuyên bố Thiên niên kỷ trong mọi hoạt động của mình. iii
Tóm tắt nội dung Khuôn khổ Hỗ trợ Phát triển của Liên Hợp Quốc (UNDAF) dành cho Việt Nam đặt ra những mục tiêu phát triển cụ thể cho các tổ chức LHQ trong giai đoạn 2006 - 2010. Những mục tiêu này được xây dựng trên cơ sở một quá trình tham vấn có sự tham gia của Chính phủ, các Tổ chức LHQ và các đối tác phát triển khác. Báo cáo Đánh giá chung của LHQ về Việt Nam (CCA) được xuất bản năm 2004, Chiến lược Phát triển kinh tế-xã hội của Chính phủ cùng các kế hoạch hành động ra đời từ Chiến lược này đã cung cấp tư liệu phân tích cho quá trình hình thành UNDAF. Phương thức phát triển dựa trên quyền trong báo cáo CCA cũng được áp dụng trong cách tiếp cận phân tích của UNDAF. Bảng tổng hợp kết quả UNDAF bao gồm ba chủ đề chính và một số vấn đề liên ngành được xác định trong CCA. Những chủ đề này được phản ánh trong ba mục tiêu của UNDAF, đó là: các chính sách kinh tế của Chính phủ hỗ trợ quá trình tăng trưởng mang tính công bằng, hòa nhập và bền vững hơn; nâng cao chất lượng cung cấp các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội cũng như khả năng tiếp cận công bằng với các dịch vụ này; và, các chính sách, luật pháp và cơ cấu quản trị quốc gia hỗ trợ cho phương thức phát triển dựa trên quyền nhằm thực hiện các giá trị và mục tiêu của Tuyên bố Thiên niên kỷ. Những vấn đề liên ngành bao gồm tính công bằng và sự hòa nhập của các nhóm dân cư dễ bị tổn thương; thanh niên Việt Nam trong thời kỳ chuyển đổi; sự tham gia, trao quyền và trách nhiệm giải trình; và thách thức về HIV/AIDS. Ngoài ra, vấn đề giới cũng được lồng ghép vào trong toàn bộ văn kiện UNDAF nhằm đề cập đến những khuôn mẫu truyền thống về vai trò của phụ nữ và nam giới, và cải thiện các số liệu và thông tin được phân tách theo giới một cách có hệ thống về các vấn đề giới cụ thể. Để đạt được những mục tiêu này cần huy động sự tham gia của các cơ quan Chính phủ từ cấp trung ương xuống cấp tỉnh và các cấp địa phương, các Tổ chức LHQ, các nhà tài trợ và xã hội dân sự. Do số lượng lớn và sự đa dạng của các bên liên quan, các Tổ chức LHQ cần phải thực hiện một loạt chiến lược hợp tác và cộng tác. Cần có sự linh hoạt khi tình hình thay đổi và số lượng các đối tác phát triển ở Việt Nam tăng lên, kể cả khi có sự tham gia nhiều hơn của xã hội dân sự. Các Tổ chức LHQ ước tính cần có một khoản kinh phí khoảng 425 triệu Đô la Mỹ cho việc thực hiện các mục tiêu của UNDAF như được trình bày trong văn kiện này. Tổng số tiền này bao gồm tất cả các khoản phân bổ kinh phí của các Tổ chức LHQ đang hoạt động tại Việt Nam và số tiền mà những tổ chức này hy vọng sẽ huy động được từ các nguồn bên ngoài. LHQ tin tưởng sẽ nhận được sự ủng hộ ở mức cao nhất của Chính phủ để đạt được các chỉ tiêu huy động kinh phí này. Các Tổ chức LHQ và Điều phối viên Thường trú LHQ chịu trách nhiệm thực hiện UNDAF. UNDAF xác định những lĩnh vực phối hợp và xây dựng chương trình hỗ trợ chung giữa các Tổ chức LHQ nhằm góp phần hoàn thành các mục tiêu của UNDAF và các mục tiêu trong chương trình quốc gia của từng Tổ chức. Các tổ công tác chuyên môn sẽ được thành lập cho từng mục tiêu của UNDAF, và những nhóm này sẽ gặp gỡ thường xuyên để đánh giá tiến độ thực hiện các mục tiêu được đề cập trong văn kiện này. iv
Bảng tổng hợp Theo dõi và Đánh giá UNDAF, được nêu trong phụ lục của văn kiện này, tập hợp các chỉ số theo dõi và đánh giá cho tất cả các kết quả cụ thể cũng như cung cấp các dữ liệu cơ sở ban đầu khi có các dữ liệu đó. Các bên tham gia đã rất cố gắng xây dựng được một bộ chỉ số mang tính thực tiễn, có khả năng tiếp cận và có khả năng kiểm soát. Hệ thống theo dõi và đánh giá có thể cung cấp các thông tin cập nhật và đáng tin cậy về tiến độ thực hiện và các thách thức mà không đòi hỏi quá nhiều nỗ lực báo cáo của các Tổ chức LHQ hay của phía Chính phủ. Cuộc họp kiểm điểm giữa kỳ chung của Chính phủ và LHQ sẽ trình bày kết quả đánh giá độc lập về tiến độ thực hiện các mục tiêu của UNDAF. v
Danh mục các từ viết tắt ADB Ngân hàng Phát triển Châu Á AIDS Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải BGD&ĐT Bộ Giáo dục và Đào tạo BKH&ĐT Bộ Kế hoạch và Đầu tư BLĐTB&XH Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội BNN& PTNT Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn BYT Bộ Y tế CCA Báo cáo Đánh giá chung của LHQ về Việt Nam CPVN Chính phủ Việt Nam DFID Bộ Phát triển Quốc tế Vương quốc Anh FAO Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực LHQ GDP Tổng sản phẩm quốc nội HIV Vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người ILO Tổ chức Lao động Quốc tế IOM Tổ chức Di cư Quốc tế KĐGK Kiểm điểm giữa kỳ LHQ Liên Hợp Quốc M&E Theo dõi và Đánh giá MDG Các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ NGO Các tổ chức phi chính phủ OHCHR Văn phòng Cao uỷ LHQ về Quyền con người SARS Hội chứng viêm đường hô hấp cấp TCTK Tổng cục Thống kê TWG Nhóm công tác kỹ thuật UNCT Các Tổ chức LHQ tại Việt Nam UNDAF Khuôn khổ Hỗ trợ phát triển của LHQ UNDP Chương trình Phát triển LHQ UNESCO Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa LHQ UNFPA Quỹ Dân số LHQ UNICEF Quỹ Nhi đồng LHQ UNIDO Tổ chức Phát triển công nghiệp LHQ UNIFEM Quỹ Phát triển vì Phụ nữ của LHQ UNODC Văn phòng LHQ về Phòng chống ma tuý và tội phạm UNV Chương trình Tình nguyện viên LHQ WHO Tổ chức Y tế Thế giới WTO Tổ chức Thương mại Thế giới vi
Mục lục Lời nói đầu Thông điệp của các Tổ chức Liên Hợp Quốc tại Việt Nam Tóm tắt nội dung Danh mục các từ viết tắt I. Giới thiệu II. Kết quả Các mục tiêu của UNDAF Các vấn đề liên ngành Các mục tiêu khác của Chương trình Quốc gia Các chiến lược hợp tác III. Huy động nguồn lực IV. Thực hiện Phương thức phát triển dựa trên quyền Quá trình hài hòa hóa của LHQ Các cơ chế phối hợp V. Theo dõi và đánh giá Các nguyên tắc đánh giá chung Theo dõi và đánh giá thường kỳ Đánh giá độc lập Phụ lục A. Bảng tổng hợp kết quả UNDAF B. Bảng tổng hợp theo dõi và đánh giá UNDAF vii
I. Giới thiệu Các Tổ chức Liên Hợp Quốc (LHQ) tại Việt Nam vừa hoàn thành bản báo cáo Đánh giá chung của LHQ về Việt Nam (báo cáo CCA). Báo cáo CCA phân tích những thành tựu phát triển mới nhất và dự báo những thách thức mà Việt Nam sẽ phải đối mặt trong những năm sắp tới. Khuôn khổ Hỗ trợ phát triển của LHQ (UNDAF) phản ánh những kết quả phân tích được trình bày trong báo cáo CCA đề cập đến, đặc biệt là phương thức phát triển dựa trên quyền. Là một thành viên của LHQ và là nước đã ký Tuyên bố Thiên niên kỷ, Việt Nam ủng hộ các Tổ chức LHQ áp dụng phương thức phát triển lấy con người làm trung tâm và dựa trên quyền con người. Tuyên bố Thiên niên kỷ và các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDG) đã đưa ra tầm nhìn về phát triển hoà nhập, mở rộng hơn phạm vi lựa chọn cho mọi người dân thuộc các thành phần xã hội, ưu tiên xóa bỏ những rào cản về cơ cấu, thể chế và văn hóa đối với việc tham gia của người dân vào quá trình phát triển quốc gia. Tâm điểm của Tuyên bố Thiên niên kỷ chính là sự khẳng định phát triển không chỉ là tăng trưởng kinh tế và xoá đói giảm nghèo mà còn là xây dựng một xã hội hòa đồng, thịnh vượng dựa trên các nguyên tắc tự do, bình đẳng, đoàn kết, khoan dung và tôn trọng thiên nhiên. Khái niệm tự do trong Tuyên bố Thiên niên kỷ bao gồm cả sự thoát khỏi đói nghèo và thiếu thốn vật chất như được đề cập ở mục tiêu thứ nhất trong tám MDG. Nhưng để đảm bảo phát triển con người một cách thực sự, ngoài sự thoát khỏi nghèo đói, con người còn phải được tự do phát huy tiềm năng của cá nhân và tập thể cũng như tự do thể hiện tính cách riêng của mỗi người về các phương diện văn hóa, sáng tạo và trí tuệ. Tương tự như vậy, khái niệm bình đẳng cũng không chỉ giới hạn ở việc có cơ hội như nhau để gây dựng được một cuộc sống ấm no về vật chất, mà còn là sự bình đẳng theo pháp luật và có phẩm giá như nhau trong mối tương tác giữa chúng ta với Chính phủ, giữa chúng ta với nhau và với người dân ở những nơi khác trên thế giới. Sẽ không thể có tự do trên toàn cầu nếu thiếu sự bình đẳng giữa những người không cùng chủng tộc, giữa những người thuộc các dân tộc khác nhau, giữa phụ nữ và nam giới và giữa trẻ em gái với trẻ em trai. Phát triển con người một cách thực sự còn đòi hỏi phải có tình đoàn kết và sự khoan dung, vì nếu không có sự tôn trọng lẫn nhau và không có mong ước cùng nhau phấn đấu đạt được những mục tiêu chung, thì chúng ta sẽ không thể có hòa bình ở trong nước hay trên thế giới. Sự gắn kết xã hội xuất phát từ sự tôn trọng lẫn nhau, sự khoan dung và cùng chung ý thức về vận mệnh quốc gia là yếu tố quyết định đối với sự nghiệp phát triển đất nước. Đoàn kết cũng có nghĩa là đầu tư cho tương lai để chuẩn bị đối phó với các thảm họa và các tình huống khẩn cấp, vốn có tác động rất lớn đối với người nghèo. Cuối cùng, để tôn trọng thiên nhiên và dạy cho con cái chúng ta về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường thiên nhiên, chúng ta kêu gọi mọi người - cả thế hệ hôm nay cũng như các thế hệ mai sau - hãy thực hiện quyền được hưởng bầu không khí và nguồn nước trong sạch cũng như tận hưởng những nguồn lợi của rừng, biển, các hệ 1
sinh thái nông nghiệp và tài nguyên khoáng sản được con người quản lý một cách sáng suốt. Khuôn khổ Hỗ trợ phát triển của LHQ giai đoạn 2006-2010 được xây dựng dựa trên những nguyên tắc cơ bản đó và áp dụng cách tiếp cận dựa trên quyền của LHQ để đưa ra một số vấn đề nội dung chính đã được Chính phủ Việt Nam và các tổ chức LHQ xác định là đặc biệt quan trọng trong giai đoạn kế hoạch tới đây. Khuôn khổ cũng xác định một số lượng hạn chế các mục tiêu cụ thể, phù hợp với khả năng của các Tổ chức LHQ. Dựa trên kết quả của quá trình tham vấn với sự tham gia của các cơ quan chính phủ, các Tổ chức LHQ và rất nhiều đối tác liên quan, UNDAF đề ra những mục tiêu này và qua đó mở ra cơ hội tăng cường sự phối hợp giữa các tổ chức và các chương trình hợp tác chung của LHQ cũng như đảm bảo cho các hoạt động hỗ trợ của LHQ nhất quán và phù hợp hơn với nỗ lực của Chính phủ trong các lĩnh vực này. Quá trình tham vấn về UNDAF đã tập trung vào ba nhóm vấn đề: (i) chất lượng tăng trưởng, nghĩa là tăng trưởng mang tính hiệu quả, hoà nhập và bền vững; (ii) nâng cao chất lượng và khả năng cung cấp các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội cho tất cả mọi người bất kể họ là ai, đang sống ở đâu; và iii) các bộ luật, chính sách và cơ cấu quản trị quốc gia tạo thuận lợi cho việc khuyến khích và bảo vệ các quyền phát triển của con người. Khuôn khổ này còn phát triển mẫu văn kiện UNDAF tiêu chuẩn bằng việc xác định một số lượng có chọn lọc các vấn đề liên ngành có liên quan trực tiếp đến ba chủ đề chính được nêu ở trên. Những vấn đề này bao gồm: tính công bằng và sự hòa nhập của các nhóm dân cư dễ bị tổn thương; cơ hội và thách thức mà thanh niên Việt Nam đang phải đối mặt; người dân được tham gia và trao quyền để có trách nhiệm giải trình cao hơn trong đời sống xã hội; và, sự ứng phó một cách hiệu quả của quốc gia nhằm ngăn chặn sự lây lan của HIV/AIDS và bảo vệ quyền của những người sống chung và bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Ba chủ đề chính được nhắc đến ở trên đều bắt nguồn từ kết quả phân tích dựa trên quyền của báo cáo CCA cũng như các đánh giá khác về tình hình ở Việt Nam do Chính phủ, các nhà tài trợ và các đối tác phát triển khác thực hiện. Ba chủ đề này cũng phản ánh lợi thế rõ ràng của các tổ chức LHQ tại Việt Nam trong việc thực hiện các chương trình có chất lượng trên một số lĩnh vực hoạt động cụ thể. Việc bổ sung các vấn đề liên ngành là một sáng kiến xây dựng kế hoạch quan trọng do sự hòa nhập xã hội, thanh niên, HIV/AIDS, sự tham gia và trao quyền đều là những vấn đề trọng tâm trong từng chủ đề thuộc ba chủ đề chính này. Mối quan hệ qua lại giữa các chủ đề và các vấn đề liên ngành này đã minh họa cho tính chất liên kết của quá trình phát triển và tiềm năng cho việc phối hợp giữa các Tổ chức LHQ tại Việt Nam. Sự giao thoa giữa các chủ đề và các vấn đề liên ngành cũng nhấn mạnh vai trò của hội nhập quốc tế trong quá trình phát triển ở Việt nam. Việt Nam đang phải đối mặt với thách thức lớn trong việc thúc đẩy những chuyển biến sâu rộng về kinh tế, chính trị và xã hội trên mặt trận trong nước, đồng thời đối phó với tiến trình hội nhập quốc tế đang diễn ra nhanh chóng, trong đó có những thách thức đặt ra từ việc gia nhập WTO. Một trong những mục tiêu chính của hệ thống LHQ trong giai đoạn thực hiện UNDAF là giúp Việt Nam tranh thủ ở mức tối đa những lợi ích của toàn cầu hóa, đồng thời giảm thiểu những tổn hại về mặt xã hội của quá trình hội nhập. 2
II. Kết quả Chiến lược phát triển của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam được nêu rõ trong Chiến lược Phát triển kinh tế - xã hội 10 năm do Đảng và Chính phủ thông qua năm 2001, trong các kế hoạch 5 năm và các kế hoạch ngành được xây dựng trên cơ sở đó. Chiến lược và các kế hoạch này đã được Đảng và các tổ chức quần chúng như Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân và Mặt trận Tổ quốc tổ chức tham vấn rộng rãi trên toàn quốc. Các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ và các cam kết quốc tế khác là những chuẩn mực để Việt Nam có thể đo được tiến độ của mình. UNDAF là sản phẩm của quá trình tham vấn tích cực trong nội bộ các Tổ chức LHQ cũng như giữa các Tổ chức LHQ với các Cơ quan Chính phủ. Các đối tác phát triển khác cũng đã tham gia thảo luận trong vào một số thời điểm quan trọng và đã có những đóng góp quí báu cho văn kiện trong thời gian soạn thảo. Tuy ý thức được rằng UNDAF phù hợp với Chiến luợc phát triển cũng như nhất quán với các kế hoạch của Chính phủ, song các bên đã cùng nhau tập trung vào những lĩnh vực mà các Tổ chức LHQ có kinh nghiệm và chuyên môn, và những lĩnh vực này đặc biệt phù hợp với phương thức phát triển dựa trên quyền của LHQ. Khuôn khổ Hỗ trợ phát triển của LHQ được xây dựng vào thời điểm Chính phủ đang tích cực xây dựng Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2006-2010. Các Tổ chức LHQ đã thu nhận được rất nhiều thông tin từ những cuộc thảo luận sâu rộng với các đối tác chính phủ về nội dung và phương hướng của Kế hoạch 5 năm để sử dụng cho công tác chuẩn bị CCA và UNDAF và cũng là một phần trong cuộc đối thoại chính sách của mỗi tổ chức. Vì vậy, các mục tiêu của UNDAF bám rất sát các mục tiêu trung hạn của Chính phủ mà các tổ chức LHQ đã được các đối tác phía Chính phủ thông báo trong giai đoạn này. 1. Các mục tiêu của UNDAF Như đã trình bày ở trên, các Tổ chức LHQ xác định ba chủ đề chính và một số vấn đề liên ngành trong quá trình chuẩn bị CCA và tham vấn với Chính phủ và các đối tác phát triển khác. Bảng tổng hợp kết quả UNDAF (Phụ lục 1) phản ánh bố cục chung của các chủ đề và vấn đề liên ngành này. Ba mục tiêu UNDAF được trình bày ở dưới đây. Các mục tiêu của Chương trình Quốc gia được trình bày trong hai tiểu phần có liên quan đến các vấn đề liên ngành và các vấn đề phát triển riêng theo từng mục tiêu UNDAF. MỤC TIÊU UNDAF 1: Các chính sách kinh tế hỗ trợ quá trình tăng trưởng mang tính công bằng, hòa nhập và bền vững Tăng trưởng kinh tế nhanh có ý nghĩa sống còn đối với công cuộc xoá đói giảm nghèo và nâng cao mức sống cho đại bộ phận dân cư Việt Nam. Trong Kế hoạch 5 năm sắp tới, Chính phủ đã đề ra những mục tiêu lớn cho tăng trưởng trong tương lai. Việc nhanh chóng hội nhập với nền kinh tế toàn cầu sẽ giúp Việt Nam đạt được những mục tiêu này. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng kinh tế không phải là yếu tố duy nhất gắn phát triển kinh tế với những thành quả của phát triển con người. Một thách thức lớn trong tương lai là nâng cao chất lượng tăng trưởng, đảm bảo lợi ích tăng trưởng được chia sẻ một 3
cách hết sức rộng rãi cho mọi thành phần xã hội, dân tộc và kinh tế, cũng như được chia sẻ một cách bình đẳng giữa phụ nữ và nam giới, giữa trẻ em gái và trẻ em trai. Toàn cầu hóa có thể tạo ra những cơ hội cho tăng trưởng, nhưng nó cũng đặt ra những nguy cơ làm gia tăng sự bất bình đẳng do những lợi ích từ hội nhập không được chia sẻ một cách công bằng trong xã hội. Tăng trưởng có chất lượng sẽ nâng cao hiệu quả sản xuất trong nước, đồng thời bảo vệ những thành viên dễ bị tổn thương nhất trong xã hội. Tăng trưởng có chất lượng cũng sẽ bảo đảm sự bền vững về mặt kinh tế và môi trường. Tăng trưởng đạt được ở thời điểm hiện tại nhưng lại gây ra những tổn hại cho lợi ích của các thế hệ mai sau - do nguồn tài nguyên thiên nhiên bị khai thác cạn kiệt hay sự bất ổn định của nền tài chính - đều không phải là tăng trưởng có chất lượng. Quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa, vốn dĩ đi liền với tăng trưởng kinh tế, cần được quản lý một cách hợp lý để đảm bảo cuộc sống của mỗi người dân Việt Nam cũng như gìn giữ chất lượng của môi trường tự nhiên và môi trường do con người tạo nên. Thành tích tăng trưởng đầy ấn tượng của Việt Nam phản ánh sự lao động cần cù, năng lực và ước vọng của người dân Việt Nam. Tuy nhiên, để duy trì tăng trưởng không chỉ đòi hỏi năng lực và sự chăm chỉ mà còn cần phải có chính sách tốt, các quyết định kinh tế nhất quán vì lợi ích lâu dài của người dân và một sự hiểu biết thấu đáo hơn về những ảnh hưởng của phát triển dân số hiện nay và trong tương lai. Trách nhiệm giải trình và tính minh bạch trong đời sống xã hội, cạnh tranh tự do và công bằng, bình đẳng về cơ hội và trách nhiệm xã hội, tất cả đều là những dấu hiệu của một chính sách kinh tế có hiệu quả. Để có được những chính sách tạo ra tăng trưởng công bằng, hoà nhập và bền vững đòi hỏi phải có sự tham gia rộng rãi vào cuộc đối thoại chính sách cũng như đề cao trách nhiệm giải trình và khả năng đáp ứng các nhu cầu của người dân, đặc biệt là những nhóm dân cư dễ bị tổn thương. Việt Nam nằm ở trung tâm của khu vực kinh tế năng động nhất thế giới. Kế hoạch 5 năm của Chính phủ nhằm cải thiện khả năng cạnh tranh của quốc gia về xuất khẩu và thu hút thêm đầu tư vào trong nước. Triển vọng của Việt Nam về vấn đề này phụ thuộc đáng kể vào mức độ thuận lợi của môi trường cho các sáng kiến và kinh doanh của khu vực tư nhân. Những sáng kiến chính sách nhằm thúc đẩy các hoạt động của khu vực tư nhân trong nước phải vượt ra ngoài khái niệm “sân chơi bình đẳng” mới có thể hỗ trợ một cách tích cực cho các doanh nghiệp tư nhân trong nước thâm nhập thị trường xuất khẩu và cạnh tranh với hàng nhập khẩu ở thị trường trong nước. Cần phải hỗ trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam để các doanh nghiệp này có thể phát huy sức sáng tạo, tiếp cận với những công nghệ mới và các tập quán, kinh nghiệm quản lý tiên tiến và phát triển hơn nữa. Để tăng cường khả năng cạnh tranh cũng đòi hỏi hệ thống giáo dục của quốc gia phải vươn lên đáp ứng được yêu cầu trang bị cho thanh niên những kỹ năng mà họ cần để thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng về kinh tế, công nghệ và xã hội. MỤC TIÊU UNDAF 2: Nâng cao chất lượng cung cấp các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội và tính công bằng trong việc tiếp cận với các dịch vụ này Việc xây dựng một xã hội công bằng và hòa nhập đòi hỏi phải đảm bảo khả năng tiếp cận của toàn dân với các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội có chất lượng. Ai cũng biết rằng Việt Nam đã cam kết tăng cường khả năng tiếp cận với giáo dục và y tế cho mọi người dân. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Chúng ta cần đạt được nhiều 4
tiến bộ hơn nữa trong việc giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh và bà mẹ, giảm số trẻ bị suy dinh dưỡng cũng như đảm bảo khả năng tiếp cận với nước sạch và vệ sinh môi trường. Cần đầu tư nhiều hơn vào việc cung cấp các dịch vụ sức khỏe sinh sản có chất lượng và cung cấp thông tin nhằm khuyến khích bình đẳng giới, nâng cao khả năng lựa chọn các biện pháp kế hoạch hóa gia đình, làm chậm tốc độ lây lan của HIV/AIDS, giảm tỷ lệ tử vong ở bà mẹ và giúp trẻ vị thành niên trong giai đoạn trưởng thành. Cũng cần giảm tình trạng bất bình đẳng giữa người giàu và người nghèo và khoảng cách về tỷ lệ biết chữ và đi học. Cần xây dựng và thực thi những phương tiện cung cấp tài chính ổn định và công bằng cho các dịch vụ xã hội có chất lượng nhằm ngăn chặn sự phát triển của hệ thống y tế và giáo dục hai tầng. Những hệ thống này sẽ tạo điều kiện để những người khá giả hơn tự trả tiền mà không phải sử dụng hệ thống cung ứng dịch vụ công cộng còn chưa đáp ứng được yêu cầu. Một trong những chỉ số quan trọng nhất để đo mức độ bình đẳng và đoàn kết ở cả những nước giàu và những nước nghèo là khả năng tiếp cận và chất lượng của các dịch vụ chăm sóc y tế cho những người nghèo và dễ bị tổn thương. Trong khi chi tiêu cá nhân cho y tế đã tăng lên đáng kể, thì chi tiêu công vẫn ở mức thấp hơn nhiều so với chuẩn vùng. Mức độ triển khai bảo hiểm y tế và các chương trình liên quan vẫn chưa đồng đều, còn cung ứng dịch vụ thì không đạt yêu cầu. MỤC TIÊU UNDAF 3: Các chính sách, luật pháp và cơ cấu quản trị quốc gia hỗ trợ một cách hiệu quả cho sự phát triển dựa trên quyền để thực hiện các giá trị và mục tiêu của Tuyên bố Thiên niên kỷ. Dân chủ hóa đời sống của Việt Nam là một phần trong Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và ngày càng trở thành một bộ phận không thể thiếu trong chiến lược phát triển của Chính phủ về nhiều lĩnh vực và hoạt động. Ở Việt Nam, sự hiểu biết về mối quan hệ mật thiết giữa chế độ pháp quyền, quản trị quốc gia tốt và tăng trưởng kinh tế đang ngày một tăng. Một điều khác không kém phần quan trọng là mối gắn kết giữa quản trị quốc gia tốt và phát triển con người. Những nhóm nghèo và dễ bị tổn thương là những người phải gánh chịu nhiều nhất hậu quả của nạn tham nhũng và các biểu hiện thiếu dân chủ bởi vì họ là những người phải phụ thuộc nhiều hơn vào các dịch vụ công. Tham nhũng, dưới bất kỳ hình thức nào, đều làm nảy sinh sự đối xử thiên vị, và ưu đãi cho những đối tượng có quyền lực hơn là sức sáng tạo, năng lực và tính cần cù. Một hệ thống pháp luật độc lập và vững mạnh là rất cần thiết cho sự phát triển dựa trên quyền. Một bộ máy tư pháp vô tư thực hiện chức năng kiểm tra và ngăn chặn, theo qui định của pháp luật, việc sử dụng các quyền kinh tế và chính trị. Việc củng cố các cơ quan dân cử từ cấp trung ương đến cấp địa phương sẽ nâng cao trách nhiệm giải trình và giúp Chính phủ đáp ứng tốt hơn các nhu cầu của người dân. Việc cung cấp những kiến thức về quyền con người là rất cần thiết để đảm bảo cho mọi người dân có khả năng nắm bắt và sử dụng quyền của mình, trong đó có kiến thức về các cơ chế xử lý các trường hợp vi phạm các quyền này. Một vấn đề vô cùng quan trọng ở Việt Nam là thực hiện chương trình cải cách hành chính công của Chính phủ trong đó có việc phân cấp về hành chính và tài chính. Để việc phân cấp mang lại lợi ích cho người dân đòi hỏi phải tăng cường năng lực ở cấp địa phương, trao quyền cho người dân và có các hình thức khuyến khích động viên thích hợp hơn cho các cán bộ ở địa phương. Thực hiện có hiệu quả Nghị định Dân chủ cơ sở, xây dựng một cơ sở pháp lý rõ ràng cho các tổ chức phi chính phủ trong nước 5
và đảm bảo khả năng tiếp cận với một nền tư pháp vô tư đều là những nội dung quan trọng của quá trình phân cấp. 2. Các vấn đề liên ngành Báo cáo Đánh giá chung của LHQ về Việt Nam xác định một số vấn đề liên ngành liên quan đến từng mục tiêu của UNDAF như đã trình bày ở trên. Nhiều mục tiêu của Chương trình Quốc gia được liệt kê trong Bảng tổng hợp kết quả UNDAF đều có liên quan đến những vấn đề liên ngành, và những vấn đề này phản ánh phương thức tiếp cận dựa trên quyền của các tổ chức LHQ tại Việt Nam. Tính công bằng và sự hòa nhập của những nhóm dân cư dễ bị tổn thương Tính công bằng và sự hòa nhập là những nguyên tắc cơ bản của Tuyên bố Thiên niên kỷ và thể hiện sứ mệnh của LHQ trên toàn cầu. Thành công của Việt Nam trong việc giảm tỷ lệ nghèo phản ánh một bước tiến vượt bậc trong việc bảo vệ những thành viên dễ bị tổn thương trong xã hội. Tuy nhiên, trong khi điều kiện sống của đại bộ phận dân cư Việt Nam đã được cải thiện, thì một vài nhóm dân cư khác vẫn chưa tiến kịp với bước phát triển chung. Tình trạng thiếu đói giờ đây tập trung chủ yếu ở đồng bào các dân tộc thiểu số và các vùng sâu, vùng xa. Mặc dù vị thế của người phụ nữ ở Việt Nam là tương đối cao so với nhiều nước đang phát triển khác, song bình đẳng giới vẫn là một vấn đề quan trọng trong chương trình nghị sự của Chính phủ cũng như của các tổ chức LHQ, và cần đạt được nhiều tiến bộ hơn trong lĩnh vực này. Trong số những nhóm dễ bị tổn thương có người di cư, người khuyết tật, trẻ em và những người sống chung với HIV/AIDS. Mục tiêu của Chương trình Quốc gia Chất lượng tăng trưởng: Tăng trưởng kinh tế đem lại lợi ích cho các nhóm dân cư bị thiệt thòi và dễ bị tổn thương về mặt xã hội, trong đó có đồng bào dân tộc thiểu số, phụ nữ và trẻ em. Chất lượng và khả năng tiếp cận với các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội: Những nhóm dân cư bị thiệt thòi và dễ bị tổn thương về mặt xã hội có khả năng tiếp cận nhiều hơn với các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội có chất lượng, kể cả các dịch vụ nhằm đối phó với các tình huống khẩn cấp. Các chính sách, luật pháp và quản trị quốc gia phục vụ phát triển dựa trên quyền: Quyền của các nhóm dân cư bị thiệt thòi và dễ bị tổn thương được công nhận, thúc đẩy và bảo vệ trong quá trình xây dựng và thực thi chính sách và luật pháp. Thanh thiếu niên Việt Nam trong thời kỳ chuyển đổi Là một bộ phận dân số lớn nhất và phát triển nhanh nhất, các cơ hội trong cuộc sống của thanh thiếu niên ngày nay chịu tác động rất lớn của chất lượng tăng trưởng. Chất lượng của các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội cũng như khả năng tiếp cận với các dịch vụ này là những khía cạnh quan trọng trong các chính sách về thanh niên của Chính phủ, đặc biệt là chất lượng và khả năng tiếp cận giáo dục ở mọi cấp học. Thế hệ 6
trẻ Việt Nam đang chứng kiến những thay đổi lớn lao về đường lối điều hành quốc gia, trong đó có việc mở ra các con đường để người dân tham gia thực sự vào quá trình ra quyết định ở cấp trung ương và địa phương. Trách nhiệm của giới trẻ ngày nay là tranh thủ tối đa những thay đổi này như một phương tiện để làm cho đời sống xã hội ngày càng vì dân nhiều hơn cũng như nâng cao trách nhiệm giải trình và tính minh bạch của các cơ quan công quyền. Mục tiêu của Chương trình Quốc gia Chất lượng tăng trưởng: Tăng trưởng kinh tế tạo cơ hội và huy động sự tham gia của thanh thiếu niên Việt Nam. Chất lượng và khả năng tiếp cận với các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội: Thanh thiếu niên được tiếp cận nhiều hơn với các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội phù hợp và có chất lượng. Pháp luật, chính sách và quản trị quốc gia phục vụ phát triển dựa trên quyền: Các chính sách và luật pháp tạo môi trường thuận lợi để thanh thiếu niên thực hiện các quyền của mình. Tham gia, trao quyền và trách nhiệm giải trình Phương thức phát triển dựa trên quyền công nhận rằng việc người dân tham gia và được trao quyền có ý nghĩa quan trọng để cải thiện nền quản trị quốc gia và nâng cao chất lượng của chính sách công và trách nhiệm giải trình. Trong bối cảnh này, việc tham gia không chỉ là tham dự các cuộc họp hay đóng góp sức lao động vào các dự án phát triển tại cộng đồng. Tham gia và trao quyền còn là sự kiểm tra của dân đối với các quyết định quan trọng của Chính phủ, trong đó có các quyết định về đầu tư, phân bổ nguồn lực, cung cấp các dịch vụ công và củng cố các cơ quan công quyền. Tính minh bạch và tự do trao đổi thông tin là vô cùng quan trọng để khuyến khích việc tham gia và trao quyền cho các cộng đồng dân cư, trong đó có những người dễ bị tổn thương như phụ nữ, đồng bào các dân tộc thiểu số, người di cư và người khuyết tật. Mục tiêu của Chương trình Quốc gia Chất lượng tăng trưởng: Người dân địa phương được quyền tham gia vào các quyết định liên quan đến việc phân bổ, sử dụng và huy động nguồn lực cũng như có quyền giám sát và yêu cầu các bên liên quan giải trình về các quyết sách này. Chất lượng và khả năng tiếp cận với các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội: Việc cung cấp và giám sát các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội được thực hiện trên cơ sở có đầy đủ thông tin với sự tham gia rộng rãi của người dân địa phương và đáp ứng yêu cầu của họ. Pháp luật, chính sách và quản trị quốc gia phục vụ phát triển dựa trên quyền: Các cơ cấu và tập quán quản trị quốc gia mang tính đại diện, minh bạch và có trách nhiệm giải trình đối với các cử tri địa phương và được phân cấp ở mức độ tối đa cho phép. 7
Thách thức về HIV/AIDS Mặc dù tỷ lệ nhiễm HIV đang gia tăng ở Việt Nam, song vẫn có thể ngăn chặn sự lây lan rộng hơn của đại dịch này. Chiến lược Quốc gia Phòng chống AIDS mới được thông qua tạo cơ sở vững chắc cho các hành động phòng chống tiếp theo, và các nhà tài trợ nước ngoài đang cung cấp hoặc cam kết những khoản tài trợ lớn cho các nỗ lực phòng chống HIV ở Việt Nam. Muốn đạt được những mục tiêu đã đặt ra trong Chiến lược Quốc gia cần có một phương thức tiếp cận thực sự đa ngành, trong đó các dịch vụ ở tuyến đầu như y tế và giáo dục được cung cấp đủ nguồn lực, và tất cả các cơ quan Việt Nam phối hợp với nhau để nâng cao nhận thức của công chúng, quan tâm chăm sóc những người bị ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp bởi căn bệnh này và đấu tranh chống lại sự định kiến và thiếu hiểu biết. Hệ thống LHQ hỗ trợ tăng cường năng lực quản lý và công tác điều phối để thực hiện Chiến lược Quốc gia cũng như lồng ghép các chính sách và chương trình phòng chống HIV/AIDS vào các kế hoạch phát triển quốc gia. Việc tăng cường sự tham gia của người dân là điều cần thiết để đảm bảo sử dụng các nguồn lực một cách khôn ngoan cũng như giám sát và kiểm tra tiến độ thực hiện mục tiêu cuối cùng là ngăn chặn và tiến tới thanh toán căn bệnh này. Tự do về thông tin là điều tối quan trọng trong cuộc chiến chống HIV/AIDS. Mục tiêu của Chương trình Quốc gia Chất lượng tăng trưởng: Những người sống chung với HIV/AIDS và bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này được hưởng lợi từ quá trình tăng trưởng kinh tế và có cơ hội tham gia một cách bình đẳng vào quá trình này. Chất lượng và khả năng tiếp cận với các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội: Tăng cường khả năng cung cấp, sử dụng và tham gia vào công tác giáo dục và các dịch vụ phòng chống HIV/AIDS phù hợp cho mọi người dân cũng như đảm bảo cho những người bị nhiễm và ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được chăm sóc, điều trị, hỗ trợ và bảo vệ mà không bị kỳ thị và phân biệt đối xử. Luật pháp, chính sách và quản trị quốc gia phục vụ phát triển dựa trên quyền: Xây dựng luật pháp và chính sách ở cấp quốc gia và cấp địa phương nhằm ngăn chặn sự lây lan của HIV/AIDS, cung cấp dịch vụ y tế và những sự hỗ trợ khác cho những người sống chung với HIV/AIDS cũng như những người và gia đình bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, trong đó có trẻ em mồ côi hay trẻ em bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này, và tạo ra nơi làm việc để bố trí công ăn việc làm và chấp nhận những người sống chung với HIV/AIDS và gia đình của họ. 3. Các mục tiêu khác của Chương trình Quốc gia Ngoài các mục tiêu của Chương trình Quốc gia liên quan đến các vấn đề liên ngành được trình bày ở trên, các Tổ chức LHQ trong quá trình tham vấn với Chính phủ Việt Nam cũng đã xác định một số vấn đề then chốt có mối liên quan cụ thể với từng mục tiêu của UNDAF. 8
Chất lượng tăng trưởng Hai mặt quan trọng của chất lượng tăng trưởng là khả năng Việt Nam đối phó được với những tình huống khẩn cấp và thảm họa và sự cần thiết phải bảo vệ môi trường và tăng cường sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên của đất nước. Các Tổ chức LHQ đang hỗ trợ cả hai lĩnh vực này và hy vọng rằng việc hợp tác sẽ được mở rộng trong thời gian tới. Các tình huống khẩn cấp và thảm họa là mối đe dọa thường xuyên đối với quá trình phát triển. Việc chuẩn bị sẵn sàng ở cấp trung ương và địa phương có thể làm giảm chi phí và, trong một số trường hợp, có thể ngăn ngừa không để thảm họa xảy ra. Kinh nghiệm ngăn chặn dịch SARS và sự đe dọa thường xuyên của dịch cúm gia cầm đã khiến Chính phủ ngày càng quyết tâm tăng cường công tác chuẩn bị phòng chống. Tính bền vững về môi trường cũng rất được quan tâm trong chương trình nghị sự phát triển của Chính phủ. Điều này đã được phản ánh qua việc ban hành Chiến lược Quốc gia về Phát triển bền vững và các văn bản chính sách khác có liên quan. Chính phủ và các Tổ chức LHQ cam kết đẩy mạnh các biện pháp kiểm soát ô nhiễm, giảm thiểu tình trạng xuống cấp của môi trường và sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên. Những vấn đề này sẽ ngày càng trở nên quan trọng khi thu nhập của người dân, khả năng chi tiêu và quá trình đô thị hóa không ngừng gia tăng ở Việt Nam. Việt Nam có năng lực đối phó với các tình huống khẩn cấp và thiên tai. Tăng trưởng kinh tế cần tính đến việc bảo vệ môi trường và việc sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Chất lượng và khả năng tiếp cận với các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội Vấn đề chất lượng, khả năng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội tất nhiên sẽ dẫn đến yêu cầu tập trung xây dựng năng lực cho khu vực dịch vụ công, trong đó có việc tăng cường thể chế, tiến hành đào tạo và đề ra các biện pháp khuyến khích đối với các cơ sở cung cấp dịch vụ. Tuy nhiên, quá trình tham vấn UNDAF cũng nêu bật tầm quan trọng của công suất sử dụng các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội của người dân. Việc tăng cường năng lực công, trong đó có việc tiếp nhận các dịch vụ và nhận thức về nhu cầu về các dịch vụ thiết yếu như y tế và giáo dục, là vô cùng quan trọng để nâng cao khả năng tiếp cận và chất lượng dịch vụ. Năng lực của chính quyền và các cơ sở cung cấp dịch vụ trong việc quản lý và cung cấp các dịch vụ xã hội và an sinh có chất lượng cũng như công suất sử dụng các dịch vụ của người dân được nâng cao. Pháp luật, chính sách và quản trị quốc gia phục vụ phát triển dựa trên quyền Dân chủ hóa và chế độ pháp quyền chính là nền tảng cho việc cải thiện công tác quản trị quốc gia. Để đạt được những mục tiêu này cần phát triển cơ cấu và thể chế, ban hành luật và ra các chính sách dựa trên những nguyên tắc của quản trị nhà nước mang tính dân chủ và chế độ pháp quyền, trong đó có các tiêu chuẩn quốc tế về quyền con người. 9
Tăng cường cơ cấu quản trị quốc gia, xây dựng và thực hiện các văn bản pháp luật và các chính sách phù hợp với các nguyên tắc dân chủ và chế độ pháp quyền. 4. Các chiến lược hợp tác Các mục tiêu của UNDAF và các mục tiêu của Chương trình Quốc gia trong phần này, và được trình bày chi tiết hơn trong Bảng tổng hợp kết quả (Phụ lục 1), bao hàm rất nhiều vấn đề và lĩnh vực. Các mục tiêu cũng liên quan đến tất cả các thành phần của xã hội Việt Nam. Muốn đạt được những mục tiêu này cần huy động sự tham gia của các cơ quan chính phủ từ cấp trung ương đến cấp địa phương, các Tổ chức LHQ, các đối tác phát triển khác và xã hội dân sự. Do có rất nhiều bên tham gia với thành phần rất đa dạng, nên các Tổ chức LHQ cần thực hiện một loạt các chiến lược hợp tác và phối hợp. Những ví dụ cụ thể về các chiến lược hợp tác liên quan đến từng mục tiêu UNDAF được trình bày trong Bảng tổng hợp kết quả. Những ví dụ này chỉ có tính chất định hướng do các chiến lược này cần phải mang tính linh hoạt và tính toàn diện khi có sự thay đổi về tình hình. Các chiến lược hợp tác cũng cần được đánh giá liên tục và nằm trong chương trình theo dõi đánh giá được trình bày ở Phần V. Những ví dụ cụ thể về hợp tác hỗ trợ nhằm đạt các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ đó là các chương trình ở khu vực Tây Nguyên, theo dõi và thu thập số liệu, các chương trình thanh niên, tăng cường năng lực cho chính quyền địa phương cũng như các chương trình phòng chống sự lây lan của HIV/AIDS và hỗ trợ cho những người sống chung hoặc bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. 10
III. Huy động nguồn lực Các Tổ chức LHQ ước tính cần có một khoản kinh phí khoảng 425 triệu Đô la Mỹ cho việc thực hiện các mục tiêu của UNDAF như đã trình bày ở trên. Số tiền này bao gồm các khoản phân bổ kinh phí của các Tổ chức LHQ đang hoạt động tại Việt Nam và các khoản kinh phí khác mà những Tổ chức này, với sự hỗ trợ của Chính phủ, hy vọng sẽ huy động được từ các nguồn bên ngoài. Các nhà tài trợ song phương sẽ được đề nghị ưu tiên hỗ trợ cho các chương trình hợp tác của LHQ để phát huy tối đa hiệu quả của hệ thống LHQ tại Việt Nam. Theo tính toán sơ bộ, số tiền này sẽ được phân cho ba mục tiêu của UNDAF như sau: 161,5 triệu Đô la Mỹ dành cho chất lượng tăng trưởng; 127,5 triệu Đô la Mỹ dành cho tiếp cận và chất lượng các dịch vụ xã hội và an sinh xã hội; và 136 triệu Đô la Mỹ dành cho luật pháp, chính sách và quản trị quốc gia phục vụ phát triển dựa trên quyền. Những số liệu mang tính định hướng này có thể sẽ thay đổi khi các chương trình có sự thay đổi. Điều quan trọng cần lưu ý là trách nhiệm lập kế hoạch tài chính thuộc về từng tổ chức, và các kế hoạch tài chính này sẽ được đề ra trong khuôn khổ văn kiện Chương trình Quốc gia do chính các tổ chức này xây dựng. Những dự báo của UNDAF được đưa ra trên cơ sở những chỉ số ban đầu trong nội dung Chương trình Quốc gia của từng tổ chức, nhưng những Chương trình này có thể sẽ thay đổi nhiều trong quá trình thực hiện. 11
IV. Thực hiện Các Tổ chức LHQ và Điều phối viên Thường trú LHQ chịu trách nhiệm thực hiện UNDAF. UNDAF xác định rõ các lĩnh vực hợp tác và xây dựng chương trình chung giữa các Tổ chức LHQ nhằm góp phần hoàn thành các mục tiêu của UNDAF cũng như các mục tiêu của Chương trình Quốc gia. Những mục tiêu này cuối cùng đều liên quan tới phương thức tiếp cận dựa trên quyền của các Tổ chức LHQ. 1. Phương thức phát triển dựa trên quyền UNDAF là một cơ chế hữu ích nhằm thúc đẩy quá trình hài hòa và phối hợp hỗ trợ nhằm đạt được những mục tiêu chung. Tuy nhiên, động cơ chính cho việc hợp tác chặt chẽ hơn nữa không phải là văn kiện UNDAF này mà là phương thức tiếp cận phát triển dựa trên quyền. Phương thức tiếp cận này là kim chỉ nam cho hoạt động của tất cả các Tổ chức LHQ tại Việt Nam, trong đó có quá trình xây dựng văn kiện UNDAF này. Dựa vào phương thức tiếp cận này, các Tổ chức LHQ sẽ tập trung nỗ lực vào việc xây dựng một xã hội hòa nhập để mọi người dân Việt Nam có điều kiện phát huy tiềm năng và được tự do thể hiện khả năng sáng tạo về văn hóa và trí tuệ của mình. 2. Quá trình hài hòa hóa của LHQ Để thực hiện UNDAF một cách hiệu quả thì cần tăng cường hơn nữa sự hài hòa giữa các Tổ chức LHQ với nhau. Quá trình hài hòa hóa đã bắt đầu triển khai, khi các tổ chức trong Uỷ ban Phát triển Cấp cao LHQ đồng bộ hóa qui trình lập kế hoạch hỗ trợ phù hợp với văn kiện UNDAF và văn kiện Chương trình Quốc gia của từng tổ chức. Các Tổ chức LHQ cũng đề xuất thành lập ba Nhóm công tác kỹ thuật, mỗi Nhóm phụ trách một mục tiêu của UNDAF. Các Nhóm công tác kỹ thuật sẽ gặp gỡ định kỳ để đánh giá tiến độ và báo cáo lên Điều phối viên Thường trú. Để tạo điều kiện cho việc xây dựng chương trình phối hợp, cần chỉ định các cơ quan chủ trì quản lý các mục tiêu cụ thể của Chương trình quốc gia. Mặc dù nguồn kinh phí dành cho những mục tiêu này không nhất thiết trong mọi trường hợp phải được phân bổ thông qua cơ quan chủ trì, song các cơ quan này sẽ chịu trách nhiệm trước tiên về các vấn đề kỹ thuật trong lĩnh vực hoạt động riêng của mình. 3. Các cơ chế điều phối Hiện đã có một số cơ chế điều phối ở Việt Nam nhằm tạo điều kiện cho sự trao đổi thông tin giữa các đối tác phát triển và qua đó khuyến khích tăng cường sự thống nhất trong các hoạt động chương trình. Các cuộc họp của Nhóm tư vấn các nhà tài trợ, được tổ chức định kỳ mỗi năm hai lần vào hầu hết các năm, là diễn đàn chính để thúc đẩy cuộc đối thoại chính sách tích cực giữa Chính phủ và các nhà tài trợ. Một số nhóm quan hệ đối tác cũng đã được thành lập có sự tham gia của Chính phủ, các nhà tài trợ và các tổ chức phi chính phủ. Các Tổ chức LHQ cũng là những thành viên tích cực và nổi bật của các nhóm này. Diễn đàn hàng tháng của Nhóm các nhà tài trợ do UNDP tổ chức là một cơ hội thường xuyên nữa để các nhà tài trợ gặp gỡ và trao đổi về các vấn đề phát triển quan trọng. Trong nội bộ LHQ, các vị Trưởng Đại diện các tổ 12
chức có cuộc họp chính thức hàng tháng. Các nhóm Phó Đại diện phụ trách chương trình cũng như các cán bộ hành chính cũng gặp gỡ thường xuyên để tăng cường hiệu quả hoạt động của các Tổ chức LHQ. 13