ướ ủ ộ Kinh t ế ị ườ th tr ị ng đ nh h ng xó h i ch nghĩa ở ệ Vi t Nam
ư
ủ
ặ
ướ
ủ
ộ
I. Tính khách quan và đ c tr ng c a kinh t
ế ị ườ th tr
ị ng đ nh h
ng xó h i ch nghĩa
ở
ệ
Vi
t Nam
ế ị ườ ướ ị ng đ nh h ộ ủ ng xó h i ch nghĩa
ng ủ ế ị ườ th tr
ế ệ ế ề mà đ u đ ượ c
ự ở đó các quan h kinh t ổ ỡ ỡ ng là mô h nh kinh t ng, thông qua quá tr nh trao đ i.
ề ả ế ng cũng chính là kinh t ị , trao đ i, giá c , giá tr ; nó đ u là ki u t
ỉ ổ ả ờ ồ ạ ể ề ấ ế này ch ra đ i, t n t ề ắ ở ề hàng hoá; b i đ u g n li n ể ổ ứ ch c kinh ị ườ s n xu t đ n tiêu dùng ph i thông qua khâu trung gian đó là th tr ng. ệ ộ ủ i và phát tri n khi h i đ các đi u ki n kinh
ừ ả ch c kinh t ộ 1 Tính khách quan c a kinh t th tr ệ a) Khái ni m kinh t ế ị ườ Kinh t th tr ệ ị ườ th c hi n trên th tr ế ị ườ ấ ề ự th tr V th c ch t, kinh t ớ ề ệ ạ v i các ph m trù: hàng hoá, ti n t ế trong đó t t ế ể ổ ứ Ki u t ế t xó h i nh t đ nh.
ấ ị ờ ả
ế ể ộ kinh t ư ế ị ườ th tr ớ ầ Tuy nhi n, cũng c n ph i th y r ng, ặ
ấ ằ ữ ấ ị hàng hoá xu t hi n r t s m. Ngay t
ể ở ỡ
ệ ộ
ấ
ấ ư ả ế ị ườ th tr
ế ng th c s n xu t t ớ ề ơ ẳ ạ ng là giai đo n phát tri n cao ể ủ ử hàng hoá, do đó nó có nh ng đ c tr ng m i. L ch s phát tri n c a xó h i loài ờ ế ộ ừ ố ế ấ cu i ch đ công xó nguy n i cho th y, kinh t ộ ơ ộ ấ ỏ tr nh đ cao h n trong xó h i phong ỉ ế ả ơ ề ỡ hàng hoá gi n đ n mà thôi. Ch đ n khi ớ xu t hi n và phát tri n cùng v i s phát ớ ự ể ệ ph nả ủ inh t ng b n ch nghĩa. K ươ ả ơ ủ ng hàng hoá gi n đ n c a các ph
ể c đó.
ế ị ườ th tr
ấ i ạ ể ng s n xu t và quan h s n xu t d
ằ ể ệ ả ế ị ườ th tr ả ể ủ ự ượ ấ ề i ta đ u th ng nh t cho r ng, kinh t ề ắ ng cũng phát tri n qua các giai đo n khác nhau g n li n ư ả . ủ ấ ướ ch nghĩa t b n ỏ ỏ ng đó ph t tri n qua c c
ế
ả ơ ng s khai ở ủ c a kinh t ườ ệ ấ ớ ng ỷ thu , hàng ho đó xu t hi n và sau đó phát tri n ẫ ế ề ư ế ki n. Nh ng xét v tr nh đ nó v n là n n kinh t ờ kinh t ủ ế ị ườ ư ả th tr b n ra đ i ch nghĩa t ng m i ể ứ ả ươ ị ủ ố tri n và th ng tr c a ph ộ ỡ ỏ nh tr nh đ phát tri n cao h n h n so v i n n kinh t ấ ướ ứ ả th c s n xu t tr ả B n thân kinh t ớ ự v i s phát tri n c a l c l ố ườ ế Đ n nay, ng ạ giai đo n sau đây: ạ Giai đo n kinh t ơ . Đây là b ạ ướ giai đo n này kinh t
ẩ ị
ạ ờ ỳ ớ
ỡ ặ ư ọ ng t
ế ứ ế ị ườ th tr ủ ơ ả ủ ễ đ u di n ra t
ạ ạ ệ ế ề t b i “bàn tay vô h nh”. Nhà n
ờ ỳ ạ ắ
ể
th tr
ự ế ướ
ạ ộ ớ ộ ỡ ng phát tri n lên m t tr nh đ m i. ư ơ ả ủ kinh t ặ ạ : Đ c tr ng c b n c a ệ ng hi n đ i ế ề ề , nói cách khác là n n kinh t ự ề ng. S đi u ti
ế ị ườ th tr ệ ữ ỡ ế ỉ ằ ụ c can thi p tr c ti p vào n n kinh t ụ ỡ t b i c “bàn tay h u h nh” và “bàn tay v h nh” c a th tr c đ i v i n n kinh t
ướ ố ớ ề ấ ễ ắ ng v t ch t, tài chính, ti n t
ự
ch nghĩa t ế ỷ n a sau th k XX c ng v i s
ạ
ệ ệ ạ ự ố ế ễ ỏ ướ ề ầ ạ ỡ ể ế ị ườ ế ừ th tr c chuy n bi n t hàng hoá kinh t ể ư ế ị ườ ế ị ườ ng ch a phát tri n theo ng. gi n đ n sang kinh t th tr th tr ủ ế ị ườ ế ỡ ề ề ầ ng t cho kinh t đúng nghĩa c a nó mà là quá tr nh chu n b và t o ti n đ c n thi th tr ỏ ỡ n nờ ủ ư ả ỷ t ờ ắ ề ớ ể ỹ b n ch nghĩa phát tri n. Qu tr nh này g n li n v i th i k t ch lu nguy n thu ọ ờ ế ị ườ ướ ủ vai trũ c a nhà n c là h t s c quan tr ng, là bà đ cho kinh t ng ra đ i. th tr ự : Đ c tr ng c b n c a giai đo n này là m i ho t ạ ạ do Giai đo n kinh t ấ ộ ả ự ủ ể ả đ ng s n xu t kinh doanh c a các ch th kinh t do, c nh tranh hoàn h o, ự ế ỡ ế ở ế ự ề ề ướ c không can thi p tr c ti p vào các đi u ti t n n kinh t ề ệ ề ớ ạ ế ạ ộ . Giai đo n này g n li n v i th i k cách m ng công nghi p đó t o ti n ho t đ ng kinh t ế ị ườ ề ơ ở ể th tr đ , c s đ kinh t ế ị ườ ạ Giai đo n kinh t ng ế ượ hi n ệ đ i là nhà n ạ c đ ị ườ ế ủ ủ ế ở ả ề t c a đi u ti ằ ậ không ch b ng các công c pháp lu t, chính sách mà cũn b ng nhà n ề ế ỷ ừ ầ ạ ề ệ ả ự ượ ậ đ u th k XX, g n li n . Giai đo n này di n ra t c l c l ủ ư ả t ư ả đ c quy n. ộ ề ủ ạ ể ỏ ỡ ch nghĩa t ớ b n b n do c nh tranh chuy n sang v i qu tr nh ớ ự ặ ạ ệ ự ệ ừ ộ ừ ử ể ế ị ườ ng hi n đ i phát tri n đ c bi th tr Kinh t t r n t t ủ ị ủ ch nghĩa ụ ọ ộ ỏ ể ủ ỏ ph t tri n c a cu c c ch m ng khoa h c, c ng ngh hi n đ i, s th ng tr c a ộ ư ả đ c quy n nhà n t b n c và quá tr nh toàn c u ho kinh t ẽ di n ra m nh m .
ư ậ i ế ị ườ th tr ể i và phát tri n ch y u d
ở ồ ạ ng t n t ủ ẩ ch nghĩa t Nh v y, kinh t ự thành đ ng l c thúc đ y ủ ế ướ ch nghĩa t ủ ể ư ả phát tri n. Song kinh t th tr
ờ ẩ ộ ả ủ ủ ch nghĩa t
ậ ấ ủ
ộ ế ệ ị ự hàng hoá, kinh t
ỡ ấ ể ữ ỏ ả ẩ ế ị ườ th tr ế
ệ ứ ỡ ng khác nhau. V v y, nh n th c đúng v kinh t ị ủ ư ả , b n ế ị ườ ng b n ư ả mà là k t qu c a qu tr nh ph t ỏ ỡ ế ỏ ả ủ b n ạ ể ự ng s n xu t, là s n ph m c a văn minh nhân lo i. Tuy v y, s phát tri n ộ ủ ng ch u s tác đ ng c a nh ng quan h xó h i ế ị ờ ộ xó h i, do đó h nh thành n n c c ki u kinh t th ụ ự ế ị ườ ng có ý nghĩa v c ng th tr ỏ ộ ờ ỳ trong th i k qu đ lên ch nghĩa xó
c ta.
ướ ủ
nó tr ụ ả kh ng ph i là s n ph m ri ng c a ả ể ự ượ tri n l c l ủ c a kinh t ế ộ ấ ị nh t đ nh, nh t là ch đ kinh t ề ỡ ậ ậ ườ tr ọ ế ỏ quan tr ng trong vi c x c đ nh mô h nh kinh t ộ ở ướ n h i b) Tính khách quan c a kinh t ở ộ ủ ng xó h i ch nghĩa ỏ ị ng đ nh h ủ ờ ỳ
ế ị ườ th tr ộ ỡ ữ ộ ủ ệ ế t y u khách quan v nh ng đi u ki n chung c a kinh t ế ị ể th hàng hoá, kinh
ệ t Nam, trong th i k quá đ lên ch nghĩa xó h i, ph t tri n kinh t Vi ề ộ ấ ế ng là m t t ẫ ườ tr ế ị ườ th tr t ng v n cũn t n t i, đó là:
ơ ở ủ ả ộ ớ ấ
ữ
ấ ộ ự ừ ị
ươ ừ ề ạ ể ơ c ngày càng phát tri n. H n n a, chúng ta đang t ng b
ữ ộ ướ ự i. S
ể ạ
ị ườ ả ạ ớ
ồ ạ ổ ư ộ Phân công lao đ ng xó h i v i t cách là c s c a s n xu t và trao đ i hàng ề ộ ả ẫ ể ạ ẳ i nó ngày càng phát tri n c chi u r ng l n hoá ch ng nh ng không m t đi, mà trái l ư ừ ng cũng nh chi u sâu. Phân công lao đ ng trong t ng khu v c, t ng đ a ph trên ắ ướ ả ướ c g n phân ph m vi c n ự ớ ế ớ ộ c v i phân công lao đ ng trong khu v c và trên th gi công lao đ ng trong n ề ở ướ c ta ngày càng đa d ng, phong phú, chuyên môn hoá n phát tri n các ngành ngh ấ ổ ẩ ngày càng sâu, s n ph m trao đ i trên th tr ng ngày càng đa d ng, phong phú v i ch t ượ l ng ngày càng cao.
ặ ơ ở ộ ộ
ế ể ẩ ộ ự ể ấ M t khác, phân công lao đ ng xó h i là c s , là đ ng l c đ nâng cao năng su t ổ ề ả ngày càng có nhi u s n ph m đ trao đ i,
ộ ị ườ ơ
ộ ề lao đ ng xó h i, qua đó làm cho n n kinh t ng ngày càng m r ng h n. th tr ủ ồ ạ i nhi u h nh th c s
ộ ở ướ n ờ ự ỏ c ta cũn t n t ệ
ế ờ ỳ ầ là đi u ki n t ề ỡ ộ ậ ươ i và phát tri n c a kinh t
ệ
ề ỏ
ộ t và đ c l p t ể ủ ấ ứ ở ữ i nhi u h nh th c s h u kh c nhau v t ế
ợ ể ự ỏ ế ạ kh c nhau t o n n s t ch bi ự ồ ạ ề ệ ấ ế t y u cho s t n t ở ữ ề ư ệ ả ạ ỡ ồ ạ i ba lo i h nh s h u v t ỡ ự ồ ạ ư nhân. S t n t ẫ ế ủ ể ế ữ ọ ỉ gi a h ch có th th c hi n thông qua quan h ứ ở ữ ố ng đ i gi a ế hàng hoá. ở ữ li u s n xu t, đó là s h u toàn ề ư ộ ậ ớ hoàn toàn đ c l p v i ệ ệ
ổ ở ộ ộ Trong th i k quá đ lên ch nghĩa xó h i ề ữ h u, nhi u thành ph n kinh t ủ ể các ch th kinh t ở ướ c ta cũn t n t Hi n nay, n ể ở ữ ở ữ ậ dân, s h u t p th , s h u t ẩ ề ả ệ ả li u s n xu t và v s n ph m lao đ ng d n đ n các ch th kinh t ệ nhau, có l hàng hoá ti n t ấ i ích riêng, nên quan h kinh t ề ệ ứ , t c là trao đ i trên th tr
ướ ể ầ c và t p th , tuy cùng d a trên ch
ữ ề ư ệ ả ấ ố ớ li u s n xu t, song các đ n v kinh t
ệ ự v n có s khác bi ơ ữ
ả ự ỏ ệ ề ỡ ề
ả ả ấ
ậ và s phân công lao đ ng qu c t
ể ộ ả ấ ố ế ế qu c t ố c là m t qu c gia riêng bi
ị ườ ự ư ả ổ ng th gi
ắ ị ườ ng. ậ ế ặ ế ự nhà n M t khác, đ i v i thành ph n kinh t ế ẫ ị ơ ộ ấ ị t nh t đ nh, đ công h u v t ị ơ ế ợ ề ự ủ ấ i ích kinh t có quy n t riêng. H n n a, các đ n v ch trong s n xu t kinh doanh, có l ộ ụ ỡ ậ ộ ỹ ế kinh t này cũn cú s kh c nhau v quy m , tr nh đ k thu t công ngh , v tr nh đ ệ ữ ổ ứ ả ch c qu n lý... nên chi phí s n xu t và hi u qu s n xu t cũng khác nhau. Thêm n a, t ự ế ộ ố ế ộ ngày càng phát trong xu th h i nh p kinh t ư ố ớ ủ ở ữ ề ệ ỡ ỗ ướ ả t, là ch s h u v tài s n cũng nh tri n v m i n đ i v i ổ ế ớ các hàng hoá đ a ra trao đ i trên th tr i. S trao đ i này ph i tuân theo đúng nguyên t c ngang giá.
ậ ủ ộ c ta s t n t
ự ồ ạ ủ ế ứ ầ Như v y, trong th i k quá đ lên ch nghĩa xó h i ờ ỳ t y u khách quan, là yêu c u n i t ng là m t t ộ ở ướ n ộ ạ ủ ề i c a n n kinh t i c a kinh ch không
ặ ế ị ườ th tr t ự ả ph i là s vay m ộ ấ ế ự ợ ư n hay s áp đ t.
ộ ủ ự ố ớ ế ị ườ th tr ng đ i v i công cu c xây d ng ch nghĩa xó
h i
ộ
ỏ ớ ể ể ẽ ạ ế ị ườ ng s t o ra th tr ộ ế xó h i. Vai trũ to
ộ
ộ ả ẩ ự ượ
ữ ự ễ
ỹ ộ ự ạ ả ả ế ủ c) Vai trũ c a kinh t ệ ộ ở ướ n c ta hi n nay ờ ỳ ủ Trong th i k quá đ lên ch nghĩa xó h i, phát tri n kinh t ự ợ ộ ữ nh ng đ ng l c và l i ích to l n trong quá tr nh ph t tri n kinh t ể ệ ở ữ ượ ớ c th hi n l n đó đ ể Phát tri n kinh t ể ườ ả
ấ ấ ấ
ắ ư
ộ ỡ ấ
ẩ ệ
ờ ể ề ộ
ấ ể ự
ộ ẩ ự
ợ ế ủ ừ
ồ ệ ệ ề ư l ể ở ộ c ti m năng, l ưở ng nhanh, đ ng th i t o đi u ki n đ m r ng quan h kinh t
ướ ỡ c phá v tính t
ả ưở ự ấ ự c p t ệ ng nhanh và ngày càng hi u qu . Kinh t
ấ ả
ả
ỉ ỡ ế ụ ủ ể ả ạ ấ ề
ng m i ch th s n xu t đ u ph i ch u s c ép r t l n t ể ế ị ườ th tr ườ
ả ầ ủ ấ ượ ị ứ ườ ư ế ng bao nhiêu? ch t l
ứ i tiêu dùng; ph i căn c vào nhu c u c a ng ng nh ạ ủ ể
ẩ ng s kích thích tính năng đ ng, sáng t o c a các ch th kinh t ẫ ố ượ ả túc, nghèo nàn ả ế ự t ơ ỡ ỏ ả i s n xu t gi n đ n, các quan túc v i b n ch t v n có c a nó là ch duy tr t ể ấ ọ ự ộ c coi tr ng v th kh ng t o đ ng l c cho s n xu t phát tri n. ấ ớ ừ ỗ phía ế i tiêu dùng đ quy t th nào? Do đó, phát ế ủ ể ng hàng hoá
ệ ụ ộ ị ộ ỡ nh ng góc đ sau đây: ấ ẽ ạ ế ị ườ ng s n xu t ng s t o ra đ ng l c thúc đ y l c l th tr ữ ế ị ườ ề ng luôn di n ra s c nh tranh gi a nh ng phát tri n nhanh. Trong n n kinh t th tr ậ ấ ụ ủ ể ả ỗ i s n xu t hàng hoá, bu c m i ch th s n xu t ph i c i ti n k thu t, áp d ng ng ộ ả ấ ể ả ạ ệ ớ ả công ngh m i vào s n xu t đ gi m chi phí s n xu t, tăng năng su t lao đ ng, h giá ộ ạ ữ ị ườ ứ ể ế u th và đ ng v ng trong cu c c nh tranh gay g t trên th tr thành đ giành ng. Quá ộ ể ả ỳ ẩ ự ượ ấ ng s n xu t phát tri n, nâng cao năng su t lao đ ng xó h i. tr nh đó đó th c đ y l c l ộ ế ị ườ ể ẽ ạ ng s t o đi u ki n thúc đ y phân công lao đ ng xó Phát tri n kinh t th tr ồ ạ ủ ả ệ ỏ ộ ộ ề i c a s n h i ph t tri n nhanh. Phân công lao đ ng xó h i là đi u ki n ra đ i và t n t ế ượ ẽ ế ị ườ ủ ế ng s th tr t nó s phát tri n c a kinh t xu t hàng hoá, đ n l hàng hoá, kinh t ỡ ậ ỏ ả ụ ự ấ ờ ộ thúc đ y nhanh s phân công lao đ ng xó h i và s chuy n m n ho s n xu t. V v y, ượ ế ủ ấ ướ ợ ề ỏ c, thúc i th c a t ng vùng, cũng nh ph t huy đ i th c a đ t n ế ờ ạ ế ẩ tăng tr đ y kinh t ớ ướ c ngoài. v i n ế ị ườ ẽ ừ ể ng s t ng b Phát tri n kinh t th tr ế ề ả ạ ậ l c h u, đ m b o cho n n kinh t tăng tr ấ ố ớ ả ủ ự ấ c p, t ượ ệ ị ườ h th tr ng không đ ề Trong n n kinh t ả ị ườ ng và ng th tr ỡ ố ượ ấ ả ả ị đ nh s n xu t s n ph m g ? s l ẽ ế ị ườ th tr tri n kinh t ấ ượ trong vi c nâng cao ch t l và d ch v ... qua đó làm cho n n kinh t
ng s thúc đ y nhanh quá tr nh t ch t
ệ
ể ỏ Ph t tri n kinh t ấ ạ ề ỏ ỡ ấ ớ ạ ạ ả
ưỡ ộ ầ ả
ộ ấ ế
ế ể ế ị ườ th tr c ta; là yêu c u c p thi
ề ề ế ệ ạ
ng là m t t ấ ầ ướ ộ ừ hi n đ i và t ng b ắ ườ ậ ể
ng cũn là con đ ự ạ ệ ệ ạ ờ ỳ t y u khách quan trong th i k ế ừ ể t t đ chuy n n n kinh t ế ế ề c h i nh p vào n n kinh t th ả ệ ế ị ườ ng đúng đ n đ khai thác có hi u qu th tr ể ệ ẩ c, đ y m nh s nghi p công nghi p hoá, hi n đ i hoá, phát tri n
ộ ả ế ẩ ng s n ph m, c i ti n m u mó, tăng kh i l ể ế ề phát tri n năng đ ng. ậ ụ ớ ẩ ẽ ế ị ườ th tr và t p trung ưa n n s n xu t n ề ả ả ủ ộ ả ấ ướ c ta lên s n xu t l n xó h i ch nghĩa. s n xu t, t o đi u ki n đ ồ ọ ọ ệ ữ ể ề ặ ng, đào t o nh ng nhà qu n lý M t kh c, nú cũn t o đi u ki n đ ch n l c, b i d ệ ế ỡ ộ ườ ữ ỏ i quy t vi c i lao đ ng có tr nh đ cao, góp ph n gi kinh doanh gi i và nh ng ng ườ ộ làm cho ng i lao đ ng. ư ậ ể Nh v y, phát tri n kinh t ộ ở ướ ủ ộ n quá đ lên ch nghĩa xó h i ạ ậ nghèo nàn l c h u lên n n kinh t ể ớ gi i. Phát tri n kinh t ủ ấ ướ ề ti m năng c a đ t n ấ ả ự ượ ng s n xu t. l c l ễ ứ ỏ
ờ ả ơ ề ộ Th c ti n công cu c đ i m i đ t n ng mà ti m năng c a đ t n ổ ớ ấ ướ ủ ấ ướ ượ c đ
ằ ệ c khai thác có hi u qu h n, gi ồ ự ề ố ượ ấ
ưở ế ạ ị ỹ ụ ớ ng liên t c v i nh p đ tăng tr
ự ả ướ ỡ ự ế ị ườ th tr t ượ c năng l c s n xu t trong n đ ề ệ ủ ngh c a n tăng GDP b nh quõn hàng năm t ể c đó ch ng minh r ng, nh ph t tri n kinh ả i phóng ậ ướ c các ngu n l c v v n, k thu t, công c, thu hút đ ộ ề ệ c ngoài, t o đi u ki n cho n n kinh t ả ế ừ 1992 đ n 2004 là trên 7%, năm 2005 là 8,4%. S n
ướ ệ ừ ỗ
ệ ứ ế ị ế ớ
ệ ố xó h i đ
c đ
ề ừ ề ỗ ở i; s n xu t công nghi p và kinh t ạ ầ ệ ắ
ự ễ ớ ị ả ệ i. Th c ti n kh ng đ nh r ng, phát tri n kinh t
ể ế ụ ằ ắ ầ ộ ẩ ấ ạ c có kim ng ch xu t kh u ưở ụ ng d ch v tăng tr ườ ộ ượ ng, c tăng c ỹ ừ ộ ộ n i b ệ ệ ợ ự i s nghi p công nghi p hoá, hi n ế ẳ ượ c
ng ứ ỏ
ế ủ ấ ch không đ ăn đ n ch tr thành n xu t nông nghi p t ấ ả ứ ạ g o đ ng th hai trên th gi ế ấ ế ở ứ m c khá cao. H th ng k t c u h t ng kinh t hàng năm ướ ượ ả ủ ờ ố c c i thi n, nâng cao kh năng tích lu t đ i s ng c a nhân dân t ng b ệ ự ệ ế ạ ề , t o ti n đ cho vi c th c hi n th ng l n n kinh t ấ ướ ạ ữ c trong nh ng năm t đ i hoá đ t n ờ ỳ ở ướ ị ườ c ta trong th i k quá đ là hoàn toàn đúng đ n, c n ti p t c đ n th tr ể ế ổ nghiên c u, t ng k t và ph t tri n. ặ ư ế ị ườ ướ ộ ủ ng xó h i ch nghĩa
ướ ộ ị ng đ nh h ở ướ n
ủ
ng t ộ ề ộ ở
ờ ỳ ủ ế ố ủ ư
ớ ướ ủ ộ ộ ữ ế ị ườ th tr ị ng đ nh h ở ướ n
ư ở ệ ị ủ Vi t Nam ng đ nh h 2 Đ c tr ng c a kinh t th tr ủ ề ố ế ị ườ c ta không gi ng n n kinh ng xó h i ch nghĩa th tr Kinh t ế ị ườ ư ư ư ả ế ị ườ ng th tr b n ch nghĩa, nh ng cũng ch a hoàn toàn là n n kinh t t th tr ộ ủ ướ ủ ạ ệ c ta đang trong th i k quá đ lên ch nghĩa xó h i, hi n đ i xó h i ch nghĩa. B i, n ủ ữ ự ầ c a ch nghĩa cũn cú s đan xen gi a cái cũ và cái m i, ch a có đ y đ nh ng y u t ặ ữ ề xó h i. N n kinh t c ta có nh ng đ c ng xó h i ch nghĩa tr ng sau đây:
ả ằ ề ụ ế ị ườ th tr ấ ng s n xu t,
ế ự ủ ng là nh m phát tri n l c l ộ
ể ơ ở ậ ờ ỳ ế ị ườ th tr
ọ
ạ ự
ộ ế ệ ủ
ấ ấ
ệ ệ ế ệ ả ệ
ụ Vi ủ ủ ể ự ượ a) M c đích c a n n kinh t ể ậ ấ ỹ phát tri n kinh t , xây d ng c s v t ch t k thu t cho ch nghĩa xó h i. ụ ướ ủ ộ ộ N c ta đang trong th i k quá đ lên ch nghĩa xó h i. Do đó, m c tiêu hàng ứ ả ằ ở ướ ấ ả ề ầ ủ i phóng s c s n xu t, c ta là nh m gi n đ u c a phát tri n n n kinh t ng ự ấ ả ể ự ượ ể ướ ồ ự ộ ng s n xu t, th c c đ phát tri n l c l đ ng viên m i ngu n l c trong và ngoài n ủ ấ ủ ơ ở ậ ấ ướ ệ ệ c, xây d ng c s v t ch t c a ch nghĩa hi n công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n ệ ộ ờ ồ ờ ố ả xó h i, c i thi n đ i s ng c a nhân dân. Đ ng th i xó h i, nõng cao hi u qu kinh t ớ ự ướ ả ừ ả ớ ng s n xu t ph i t ng b c xây d ng quan h s n xu t m i, v i vi c phát tri n l c l ượ ự ộ ở ằ tiên ti n nh m xây d ng thành công ch nghĩa xó h i c t Nam, th c hi n cho đ ạ m c tiêu dân giàu, n
ệ ả ể ự ượ ự ướ ế ứ ở
ữ ơ ở ữ h u, nhi u thành ph n kinh t
ề ề N n kinh t ầ ộ trong th i k quá đ lên ch nghĩa xó h i ề ng d a trên nhi u h nh th c s ủ ạ c gi c ta cũn t n t
ạ ỡ ỡ ừ ướ
ể ể ế nhà n b n nhà n
ầ ủ ư ả ư b n t ầ
ế nhân), kinh t ế ồ ạ t n t ề ủ ướ ọ
ướ ậ
ề ỡ ủ ằ ộ ụ c m nh, xó h i c ng b ng, dõn ch , văn minh. ế ị ườ ề ộ ủ ỡ ự th tr b) C s kinh t xó h i c a n n kinh t ướ ế ế nhà n , trong đó, kinh t vai trũ ch đ o. ồ ạ ủ ờ ỳ ộ ở ướ n i ba ở ữ ơ ả ạ ỡ ể ư nhân). T ba lo i h nh s h u c b n ế ế ậ ế ư ể c, kinh t t : kinh t t p th , kinh t ầ ư ướ ố ế ư ả có v n đ u t c, kinh t t ậ ề ạ ộ i khách quan, ho t đ ng theo pháp lu t đ u ủ ộ ị ế ị ườ ng xó h i ch ng đ nh h th tr ạ ợ ỏ c pháp lu t, cùng phát tri n lâu dài, h p t c và c nh tranh lành ộ ế ẽ ạ ầ s t o ra đ ng
ộ ề ể ộ
ế ầ
ướ
ấ ầ ậ ơ ộ li u s n xu t s ho t đ ng v m c ti u l
ế ậ ở ữ ơ ả lo i h nh s h u c b n (toàn dân, t p th , t ề đó h nh thành nhi u thành ph n kinh t nhân (cá th , ti u ch , t ướ n c ngoài. Các thành ph n kinh t ợ ậ ộ là b ph n h p thành quan tr ng c a n n kinh t ể ẳ ỡ nghĩa, b nh đ ng tr ứ ở ữ ự ồ ạ ủ ạ m nh. S t n t i c a nhi u h nh th c s h u, nhi u thành ph n kinh t ể ỡ ự ạ l c c nh tranh đ h nh thành m t n n kinh t ỗ Tuy nhiên, m i thành ph n kinh t ụ ế ộ ư ữ ề ư ệ ả h u v t ư ả ẫ ớ ề ế i mâu thu n và khi n cho n n kinh t
ề ế ị ườ th tr ng năng đ ng và phát tri n. ả ị ườ tham gia vào th tr ng có b n ch t kinh t ậ ng v n đ ng khác nhau. Các thành ph n kinh t ỡ ụ ờ ợ ấ ẽ ạ ộ ẫ b n ch nghĩa. Đi u này d n t ệ ướ ự ệ ế ả ớ
ủ c ta có kh năng ch ch h ỏ ế ướ ầ
kinh doanh h p ph p, làm gi u ch nh đáng, Nhà n ặ ệ ượ ướ ự ạ ỡ ậ ầ ng t
ớ ữ phát, nh ng hi n t ỹ ạ ủ ợ ế ầ ủ ự ể ế ộ ế xó ế ự d a ầ i nhu n đ n thu n và ế ề ỏ ớ ng. V v y, c ng v i vi c khuy n kh ch c c ề c c n có nhi u ự ng tiêu c c, ồ này theo qu đ o c a ch nghĩa xó h i. Đ ng ộ ờ h i ri ng, do đó, m c đích và xu h trên ch đ t ự phát t mang tính t ị ườ ở ướ n ng th tr ầ thành ph n kinh t ệ bi n pháp ngăn ch n và h n ch khuynh h ướ ng s phát tri n các thành ph n kinh t h
ướ ệ ả ố ờ
ờ ướ ủ ạ
ủ ự ự ữ c đ m nh th c s gi ệ ự ả c ph i th ế nhà n ả ủ ạ ủ ụ ủ ướ ả ỡ . V v y, ph i nõng cao vai trũ và hi u l c qu n lý vĩ m c a nhà n ư ng xuyên quan tâm c ng c và phát huy có hi u qu , xây d ng ự ố ớ ề vai trũ ch đ o c a m nh đ i v i n n ả c, đ m b o
ị ủ phát tri n theo đúng đ nh h
ể ế ậ ả ướ ộ ng xó h i ch nghĩa. ế ị ườ ự ơ ủ ả ướ ề v n hành theo c ch th tr ng có s qu n lý c a nhà n c xó
ạ ủ ủ th i, Nhà n ầ thành ph n kinh t ế ỡ ậ kinh t ề ế cho n n kinh t c) N n kinh t ủ ộ h i ch nghĩa. Tăng c c đ i v i n n kinh t
ự ả ả ằ ướ ố ớ ề ế ả ị ườ ườ ấ ả ng s lónh đ o c a Đ ng, s qu n lý c a nhà n ề ắ ng là v n đ có tính nguyên t c nh m đ m b o cho n n kinh t ế ể phát tri n đúng
th tr ị đ nh h ự ề ng xó h i ch nghĩa.
ướ ộ Ngày nay, t
ả ủ ế ớ ề ng trên th gi ủ ả ự
ộ
ệ ườ ề ướ ủ
ả ạ ủ t Nam. Tăng c ế ị ườ th tr ả c đ i v i n n kinh t
ị
ấ ả ứ ủ ế ậ ủ ố ớ ề ả ơ ậ i đ u v n hành theo c ế ầ ướ c là c n thi t ư ề ng. Nh ng đi u ướ ỗ ở c ch Nhà n c c a dân, do dân và ự ng s lónh ự ng th c ch t là ế , ng đ m b o cho
ề ủ ế ị ườ ề ấ ả th tr t c các n n kinh t ướ ự ế ị ườ c. S qu n lý c a nhà n ng có s qu n lý c a nhà n ch th tr ấ ạ ủ ữ ữ ở ộ ị ườ ử ứ ằ nh m s a ch a m t m c đ nào đó nh ng th t b i c a th tr ở ướ ế ị ườ ế ậ ơ ệ c ta là th tr t trong c ch v n hành n n kinh t khác bi n ng ướ ủ ủ ộ ế ề ả c xó h i ch nghĩa, Nhà n đó là Nhà n qu n lý n n kinh t ộ ỡ ặ ướ ự i s lónh đ o c a Đ ng c ng s n Vi v dõn đ t d ố ớ ề ủ ự ạ ả đ o c a Đ ng, s qu n lý c a nhà n ộ ế ố ủ ườ ộ tăng c ng s tác đ ng c a y u t ấ ạ ằ nh m h n ch đ n m c th p nh t nh ng khuy t t n n kinh t
ọ ả
ả ả ờ ả
ể ả ướ ấ chính tr xó h i ch nghĩa đ i v i n n kinh t ị ườ t c a th tr ủ ộ ng xó h i ch nghĩa. ự ỳ ồ ướ ể ả c có th gi m b t đ ữ ị ộ ủ ưở ạ c phát tri n. Không ai ngoài nhà n
ị ệ
ể ả ế ị ườ th tr ữ ng. Nhà n
ữ ế ằ b ng chi n l ậ ậ ạ
ạ ướ
ụ ả
ờ ử ụ ồ ủ ả ng pháp qu n lý c a kinh t ặ ế ươ ấ ụ ự
ủ
ế ợ ộ ắ
ượ ừ ể
ế ố phát tri n cân đ i, v a phát huy đ ụ ầ ự ạ ế ị ườ th tr ế ắ
ề ị ườ ư ủ ề ượ ề
ế ị ườ ng. th tr ủ ộ ng xó h i ch nghĩa ị ng đ nh h
ố là thu c tính v n có c a n n kinh t ướ ế ị ườ th tr ố ệ ậ ấ ỡ ố ở c ta là th c hi n nhi u h nh th c phõn ph i thu nh p, trong đó l y phân ph i theo
ế ệ
ế ộ ứ ỗ ớ
ố
c h t là quan h s h u quy t đ nh. Nh ng quan h ệ ố ươ ệ ở ữ ể ế ị ề ặ ế ủ ứ ỡ ng ng v i nó. Ch đ phân ệ c a quan
ướ
ấ ị ng đ nh h ầ ơ ở ủ ề ủ ứ ớ ộ ế ươ , t
ư
ờ ẽ ồ ạ ả ộ : phân ph i theo lao đ ng và hi u qu kinh t ị ứ ng ng v i nó s t n t ệ ộ ố ố ả ố ự ế ế ế ị ườ ướ ể ng phát tri n đúng đ nh h th tr ả ủ ướ ả c xó h i ch nghĩa là c c k quan tr ng. Nó đ m b o Vai trũ qu n lý c a nhà n ề ằ ệ ị ổ ế ng n đ nh, đ t hi u qu cao, đ ng th i đ m b o công b ng tăng tr cho n n kinh t ớ ượ ự ừ ướ ộ xó h i trong t ng b c s ề ữ chênh l ch gi a giàu và nghèo, gi a thành th và nông thôn, gi a các vùng trong đi u ề ế ượ ệ ướ c qu n lý n n kinh t ki n phát tri n kinh t c, quy ằ ả ứ ấ ủ ự ượ ế ạ ho ch, k ho ch, chính sách, pháp lu t và b ng c s c m nh v t ch t c a l c l ng ỡ ế ị ườ ứ ỏ ơ c. Đ ng th i, s d ng c ch th tr ng, áp d ng c c h nh th c kinh nhà n kinh t ấ ể ế ị ườ ế ứ ả i phóng s c ng đ kích thích s n xu t, gi th tr t , ph ế ị ự ủ ơ ả ặ ắ ế ạ s n xu t; phát huy m t tích c c, h n ch và kh c ph c m t tiêu c c c a c ch th ả ệ ợ ủ ả ự ậ ư v y, s qu n lý c a ộ ườ ng, b o v l i ích c a nhân dân lao đ ng và toàn xó h i. Nh tr ố ớ ề ướ ị ớ ạ c ta đ i v i n n kinh t nhà n ng theo nguyên t c k t h p k ho ch v i th ả ừ ả ườ c tính năng ng, v a đ m b o cho n n kinh t tr ủ ặ ộ ủ ạ ả ộ đ ng và nh y c m c a th tr ng, kh c ph c d n s c nh tranh vô chính ph ho c đ c ộ ừ quy n đó t ng đ c xem nh ề ế ộ ố d) Ch đ phân ph i trong n n kinh t ứ ề ự ướ n ả ủ ế ả ộ ế là ch y u. k t qu lao đ ng, hi u qu kinh t ộ ế ộ ế ế ộ M i ch đ kinh t xó h i cú ch đ phân ph i t ữ ế ướ ấ ệ ả ph i do quan h s n xu t mà tr ỉ ậ ứ ỡ ố phân ph i và h nh th c thu nh p ch là h nh th c bi u hi n v m t kinh t ệ ở ữ ề ư ệ ả li u s n xu t. h s h u v t ề ự ế ị ườ ề ng xó h i ch nghĩa d a tr n c s c a nhi u th tr N n kinh t ỡ ỡ ề ứ ở ữ i nhi u h nh h nh th c s h u, nhi u thành ph n kinh t ố ế ậ ố ứ th c phõn ph i thu nh p nh ; phân ph i ố theo v n và tài s n đóng góp; phân ph i theo giá tr s c lao đ ng; phân ph i thông qua
ỏ ờ ộ ấ ứ ệ ả
ỡ ỡ ố ạ ứ
ộ ệ ố ờ ắ ủ ả ị ườ ế ữ gi
ủ ướ ữ ữ
ộ
ư ả ị v ng đ nh h ế ị ườ th tr ủ
ộ ủ ể ệ ở ướ n ng là ph ướ
ộ ề ướ ụ ườ ượ i đ ủ ng xó h i ch nghĩa là n n kinh t ợ ỹ i xó h i. B n c nh c c h nh th c phõn ph i do quan h s n xu t chi các qu phúc l ồ ạ ỏ ố ng. Trong các i c c h nh th c phõn ph i theo nguy n t c c a th tr ph i cũng t n t ứ ủ ố ố ỡ h nh th c phõn ph i đó, phân ph i theo lao đ ng và hi u qu kinh t vai trũ ch ộ ạ ự ệ ơ ả ằ ng xó h i ch nghĩa. Đây chính là s khác bi t c b n đ o nh m gi ủ ị ướ ế ị ớ ề ữ ng đ nh h ng xó h i ch nghĩa c ta v i kinh t th gi a n n kinh t ươ ỏ ể ệ ế ị ườ ỡ ậ ườ ng ti n đ xây tr b n ch nghĩa. V v y, ph t tri n kinh t th tr ng t ộ ụ ạ ự ự c m nh, xó h i c ng d ng thành công ch nghĩa xó h i, th c hi n m c dõn giàu, n ệ ể ự ả ả ằ do và toàn di n. b ng, dõn ch , văn minh và đ m b o cho con ng c phát tri n t ế ở ủ ề ị ế ị ườ m c a, ng đ nh h th tr
ộ
ế ị ườ th tr ế ướ ế ỉ
ủ ự ấ ự c p t ướ ế ủ túc tr ng toàn c u hoá kinh t
ộ
ỏ ỡ ợ ụ ậ ề ề
ế ớ ừ ự ế ở ớ ề ỉ
ầ ộ ự ự ể ự ỳ ộ ng xó h i ch nghĩa c a ch ng ta đang xây d ng ướ c đây. Ngày nay, do tác ch huy, t ệ ạ ầ đó t o ở ố ỏ ể ế ờ ạ ừ i v a phù h p v i xu th th i đ i v a m m i phát huy ế ị ườ ng th tr
ươ ề
ắ
ể c ta phát tri n theo h ị ườ ệ , đ ng th i gi
ộ ậ ủ ề ả ạ ướ ng hoá, đa d ng ng đa ph ự ị ườ ớ ướ ng khu v c c v i th tr ng trong n ờ ố ế ồ ữ ệ trong quan h qu c t ế ố ệ ộ đ i i ích qu c gia, dân t c trong quan h kinh t
ủ đ) N n kinh t ậ h i nh p ị ề ng đ nh h N n kinh t ớ ề khép kín, kinh t khác v i n n kinh t ọ ạ ủ ộ đ ng c a cách m ng khoa h c công ngh và xu h ế ữ ỏ ờ ự gi a c c qu c gia trong qu tr nh ph t tri n. Do đó, m n n s ph thu c v kinh t ớ ự ế ộ ử khu v c và th gi c a, h i nh p vào n n kinh t ố ớ ướ c ta. Ch có xây d ng n n kinh t là yêu c u khách quan đ i v i n ề ạ ự ủ ể ố i đa n i l c, tranh th ngo i l c đ xây d ng và phát tri n n n kinh t t ắ ệ ạ ể hi n đ i theo ki u rút ng n. ở ướ ế ị ườ n ng N n kinh t th tr ạ ế ố ạ ộ hoá các ho t đ ng kinh t đ i ngo i, g n th tr ế ế ớ ữ ự ệ i, th c hi n nh ng cam k t và thông l và th gi ố ệ ợ ượ đ c đ c l p ch quy n và b o v l ngo i.ạ
ữ ướ ủ ộ Nh ng đ c tr ng trên cho th y kinh t
ặ ề ng xó h i ch nghĩa ầ
ữ ị ng đ nh h ủ ấ ư
ộ ề ủ ệ
ề
ạ ộ ầ ế ị ườ ậ
ộ ủ ộ ở ế ị ườ th tr ả ế ư ả b n ch nghĩa. Do đó, c n ph i k t ng t ủ ệ ủ ớ ả t c a ch nghĩa xó ng v i b n ch t u vi ộ ạ ng hi n đ i, văn minh, xó h i ch nghĩa. Văn ề ể ỏ ỉ ừ ỏ ế hàng ho nhi u ị ả ự ướ c theo đ nh ng, có s qu n lý c a nhà n ủ ộ ướ ế ị ườ th tr ng xó h i ch ng xó h i ch nghĩa; đó chính là n n kinh t ủ ị ng đ nh h
ấ ư ế ị ườ ớ ướ ấ n th tr c ta khác v ch t so v i kinh t ế ị ườ ự ủ ơ ợ ặ h p nh ng m t tích c c c a c ch th tr ộ ể ế ị ườ ể th tr h i đ phát tri n m t n n kinh t ố ầ ứ ả ệ ki n đ i h i Đ ng toàn qu c l n th IX ch r : “Ph t tri n n n kinh t ơ thành ph n v n đ ng theo c ch th tr ề ướ h nghĩa”1.
ể
ướ
ơ ả
ị ng đ nh h
ộ ng xó h i
ế ị ườ th tr
ể i pháp c b n đ phát tri n kinh t
ủ
ch nghĩa
ề ế ớ
ữ II. Nh ng gi ở ướ n ự
nhi u thành ph n
ậ ờ ỳ ề ế ầ i c a nhi u thành ph n kinh t
ờ ữ ể ể
ừ ộ ứ ạ ổ ọ
ệ ế ượ ự ế ệ
ủ ể ể
ướ ả
ố ng tr ấ ủ ề ộ ầ ế ị ườ th tr
ườ ậ ướ ự ợ ạ
ậ ế ố ớ ế ầ
ả c ta ấ ỏ ệ ỏ ầ 1. Th c hi n nh t qu n ch nh s ch kinh t ự ế ự ồ ạ ủ s t n t Th a nh n tr n th c t trong th i k quá ệ ề ộ ẩ ế ị ườ đ là m t trong nh ng đi u ki n đ thúc đ y kinh t ng phát tri n, qua đó huy th tr ợ ủ ộ ầ ế ầ ắ ế ụ đ ng s c m nh t ng h p c a m i thành ph n kinh t t sâu s c . C n ti p t c quán tri ấ ề ầ và th c hi n nh t quán chính sách kinh t c lâu dài nhi u thành ph n, coi đó là chi n l ờ ỳ ộ ở ướ ộ ế ị ề n trong su t th i k quá đ lên ch nghĩa xó h i c ta. Đ phát tri n n n kinh t th ậ ề ế ế ạ ộ ộ ho t đ ng theo pháp lu t đ u là b tr c h t ph i coi các thành ph n kinh t ẳ ỡ ủ ướ ị ng xó h i ch nghĩa; b nh đ ng ng đ nh h ph n c u thành c a n n kinh t ạ ể c pháp lu t, cùng phát tri n trong s h p tác, c nh tranh lành m nh. Không nên có tr ỗ ỳ ị ớ ấ ứ ộ ị nào. Tuy nhiên, đ i v i m i thái đ đ nh ki n và k th v i b t c thành ph n kinh t
ả
ả
ệ
ạ ộ
ứ
ệ
ả
ầ
ớ
ố
ị
1 . Đ ng c ng s n Vi ộ
t Nam. Văn ki n đ i h i Đ ng l n th IX, Nxb. Ch nh tr qu c gia, H, 2001, Tr 86.
ị ỏ ớ v tr , vai trũ c a nú, cú ch nh s ch ph
ể ướ
ự ượ
ế
ủ ể ể Nhà n ế ự ườ ủ ng ng xó h i ch nghĩa. Tăng c ấ ậ ng v t ch t ớ c cùng v i qu c dân. Kinh
ế ề t n n kinh t ữ ữ ủ ộ ủ ạ vai trũ ch đ o, là l c l ế . Kinh t ắ ủ ề ộ
ạ ẩ ộ ạ ậ ồ ự ủ ề ộ
ộ ấ . ng ẩ
ể
ị ừ ể ộ ở ộ c cũng nh
ợ
ỹ ậ ấ ệ
ệ
ớ ướ ị ườ
ướ ể ừ ề ử ụ ườ ả ế ụ ướ ế ớ
ộ c m r ng th tr ậ
ạ ể ừ ị ớ ế ụ ể ầ ả thành ph n kinh t c th ph i xác đ nh r ị ự ớ ế ằ ợ ỏ h p nh m khuy n kh ch s ph t tri n theo đ nh h ế ạ ướ ể ự ự ữ ứ c đ th c s gi nhà n s c m nh c a kinh t ướ ọ ề ướ ị ướ ng đi u ti c đ nh h quan tr ng đ Nhà n ố ề ả ở ế ậ t p th ngày càng tr thành n n t ng v ng ch c c a n n kinh t kinh t ế ộ ọ ế ư nhân có vai trũ quan tr ng, là m t trong nh ng đ ng l c c a n n kinh t t t ị ườ ộ 2. Đ y m nh phân công lao đ ng xó h i, t o l p đ ng b các th tr ổ ả ớ ơ ở ủ ả ộ Phân công lao đ ng xó h i là c s c a s n xu t và trao đ i s n ph m. V i ý ộ ầ ộ ế ị ườ ng, c n m r ng phân công lao đ ng xó h i, phõn th tr nghĩa đó, đ phát tri n kinh t ư t ng đ a ph ươ ả ướ ừ ạ ư trong ph m vi c n ố ạ ng, t ng vùng i lao đ ng và dân c b l ồ ự ọ ể ằ ướ ng chuyên môn hoá, h p tác hoá nh m khai thác m i ngu n l c, phát tri n theo h ề ạ ả ơ ở ậ ề ệ nhi u ngành ngh , s d ng có hi u qu c s v t ch t k thu t hi n có, t o nhi u ệ ộ ộ ạ ở ộ ớ ệ i lao đ ng trong vi c làm cho ng i lao đ ng. Cùng v i vi c m r ng phân công l ắ ằ ế ớ ướ ở ộ ướ c ngoài nh m g n phân công lao v i n c, ph i ti p t c m r ng quan h kinh t n ị ộ ớ ố ế ắ c v i th , g n th tr đ ng trong n ng trong n c v i phân công lao đ ng qu c t ề ề ị ườ ườ ng, khai thác ti m năng v lao i. Qua đó đ t ng b tr ng th gi ả ệ ấ ỹ ộ đ ng, tài nguyên, c s v t ch t k thu t m t cách có hi u qu . ả ự ậ ả
ạ ụ ị ị ườ ỏ ng hàng hoá và d ch v ; th tr
ơ ị ườ ộ ng b t đ ng s n; th tr
ớ
ự ệ ơ ng c ị ườ ng ọ ị ườ ng khoa h c và công ụ ấ ị ấ ụ ng d ch v , nh t là d ch v cao c p, ợ ạ ươ ạ ng m i phù h p do hoá th ị ng trí tu cao, giá tr gia tăng l n. Đ y m nh t
ố ế ậ qu c t
ở ộ ộ ệ Phát tri n đ ng b và qu n lý cú hi u qu s v n hành c c lo i th tr ư ị ườ ng s c lao đ ng; th tr ệ ớ . ệ ẩ ơ ở ậ ồ ộ ị ườ ế ạ ả b n theo c ch c nh tranh lành m nh nh : th tr ứ ả ấ ộ tài chính; th tr ị ườ ể ệ ạ ướ c phát tri n m i và toàn di n th tr ngh . T o b ị ẩ ượ có hàm l ế ế ộ ớ v i các cam k t h i nh p kinh t ể ệ ạ
ạ ủ ể ế ề
ộ ả ệ ả ấ ổ
ọ 3. Phát tri n khoa h c, công ngh , đ y m nh công nghi p hoá, hi n đ i hoá ế ị ườ ề ả ng, các ch th kinh t th tr Trong n n kinh t ữ ể ứ ỡ ậ ườ ấ ượ ớ ố ứ ả ậ
ữ ệ ạ ấ
ạ ọ ế ớ ự ỡ ộ ộ ướ c trong khu v c và th gi
ẩ ớ ủ ớ ộ ủ ấ ạ
ả ộ ị ị ườ ế ớ
ệ ể ướ ế ị ườ th tr
ệ ấ ượ ự đ u đ do trong s n xu t c t ạ ế ưu th trong c nh tranh bu c các doanh kinh doanh v v y đ đ ng v ng và dành ệ ợ ớ ỏ ả ng xuyên đ i m i công ngh , h p lý ho s n xu t, gi m chi ph , nghi p ph i th ứ ả ẩ ng s n ph m. Mu n v y, ph i đ y m nh công tác nghiên c u và ng nõng cao ch t l ả ự ụ d ng nh ng thành t u m i c a cu c cách m ng khoa h c, công ngh vào s n xu t và l ệ ả ư u thông hàng hoá. So v i các n i, tr nh đ công ngh s n ụ ộ ồ ấ ủ xu t c a ta cũn th p k m, kh ng đ ng b , do đó kh năng c nh tranh c a hàng hoá ở ộ ớ ướ c ta so v i hàng hoá n i cũn k m. B i ng n i đ a và th gi c ngoài trên th tr n ệ ạ ả ẩ ể ậ v y, đ phát tri n kinh t ng, chúng ta ph i đ y m nh công nghi p hoá, hi n ề ạ đ i hoá n n kinh t ặ ộ ị
ụ ệ ộ ồ ệ ố ế ấ ự ạ xó h i. Trong khi h th ng đó
ể ấ ồ
ướ ế . ạ ầ ệ ố ỏ ọ ộ ạ c ta quá l c h u, không đ ng b , l ầ ư trong và ngoài n ả c, c n tr
ố ớ ấ
ế ế ủ ự ỡ ự c c n t p trung đ u t
ị
ả ồ ộ
ế ủ ả ơ ở M t khác, h th ng k t c u h t ng c s và d ch v hi n đ i và đ ng b cũng ế ở đóng vai trũ quan tr ng trong s ph t tri n kinh t ố ề ạ ậ ướ ả ọ n i m t cân đ i nghiêm tr ng, đi u đó đó làm n n ế ở ự ỏ ể s phát tri n kinh t lũng c c nhà đ u t hàng hoá trên ể ế ả ướ ạ ẩ c, nh t là đ i v i vùng nông thôn. Đ thúc đ y kinh t ph m vi c n hàng hoá phát ướ ố ệ ố ầ ế ấ ấ ể ắ ạ ầ tri n, c n g p rút xây d ng và c ng c h th ng k t c u h t ng. Tr c m t, nhà ầ ườ ư: đ ữ ầ ư xây d ng nh ng công tr nh thi ầ ậ ướ ng xá, c u n t y u nh ệ ả ụ ả ề ể ế ố c ng, b n c ng, sân bay, đi n, thông tin, ngân hàng, d ch v , b o hi m...V lâu dài ế ệ ể ph i phát tri n đ ng b và hi n đ i k t c u h t ng kinh t và xó h i. ướ c ộ ạ ế ấ ệ ự 4. Nõng cao hi u l c qu n lý kinh t ạ ầ c a nhà n
ả ề ị ng đ nh h ể Đ phát tri n n n kinh t
ả ể ệ ướ ủ ộ ướ
ữ ự ự ễ
ả ủ ướ ấ ỡ ế
ướ ướ c a nhà n ị ng đ nh h ủ ụ ng xó h i ch nghĩa, ph i lu n coi ế ị ố ớ ề th c đ i v i n n kinh t ắ ế ị ườ ng luôn g n th tr ầ ế ị ườ ng càng c n th tr ệ ự ể c. Đ nâng cao hi u l c ủ ộ ướ ng xó h i ch nghĩa ế ị ườ th tr ệ ự ng. Th c ti n nh ng năm qua cho th y, s phát tri n n n kinh t c. V th , càng đi sâu vào kinh t ế ủ ế ị ườ th tr
ọ ườ ề ớ ả ả ệ
ỏ ớ ộ ữ , ph t huy nh ng y u t
ỏ ệ
ắ ế ấ ủ t vĩ mô c a nhà n
ớ
ườ ả ố ờ
ạ ạ
ậ ể
ế
ọ ể
ạ ậ ậ
ổ ớ ả ướ
ệ
tr ng vi c nõng cao vai trũ và hi u l c qu n lý c a nhà n ể ề tr li n v i vai trũ qu n lý c a nhà n ườ ả ệ ự ph i tăng c ng, nâng cao hi u l c qu n lý kinh t ề ế ủ c ta trong n n kinh t c a nhà n qu n lý kinh t ấ ề ơ ả ặ ữ hi n nay đang đ t ra nh ng v n đ c b n sau: ả ế ơ ộ ổ ế ế ố ớ M t là, đ i m i sâu r ng c ch qu n lý kinh t t ch ố ớ ệ ể ướ ự ủ ơ ế ị ườ t đ xoá b bao c p đ i v i các doanh nghi p nhà n ng, tri c, c c c a c ch th tr ệ ớ ấ ướ ề ả c, g n v i đ u tranh có hi u tăng c ng vai trũ qu n lý và đi u ti ạ ứ ố ướ ầ c c n làm t t ch c năng t o môi qu ch ng các hành vi tham nhũng, lóng ph . Nhà n ợ ệ ạ ẳ trư ng pháp lý thu n l ậ ợ ạ ự ỡ i, t o s b nh đ ng cho các doanh nghi p c nh tranh và h p tác ế ể ế ợ ế ượ ể c, quy ho ch, k ho ch và chính sách, k t h p đ cùng phát tri n; thông qua chi n l ộ ế ướ ướ ấ ủ ự ượ ể ị ử ụ ng v t ch t c a nhà n xó h i, ng phát tri n kinh t c đ đ nh h s d ng l c l ậ ế ả ướ ặ ề ề ố ả ả t thu nh p. M t khác, nhà n c ph i tăng , đi u ti đ m b o cân đ i vĩ mô n n kinh t ấ ả ạ ộ ườ ng công tác ki m tra, thanh tra m i ho t đ ng s n xu t kinh doanh theo đúng quy c ươ ậ ả ố ị ủ và gian l n th đ nh c a lu t pháp, ch ng buôn l u, hàng gi ng m i. ụ ủ Hai là, ti p t c đ i m i các công c qu n lý vĩ mô c a nhà n ệ ố ổ nhế ự ớ ạ ế
ng công tác xây d ng chi n l ơ ườ ữ
ứ ộ
ế ố ế c và qu c t ệ ụ ẽ ỡ ỏ ự ỏ ự ụ ể ỡ ố ớ ề c đ i v i n n ạ ế ậ : xây d ng và hoàn thi n h th ng pháp lu t; đ i m i công tác k ho ch ạ ế ượ c, quy ho ch và k ho ch phát ộ ế xó h i trong ng h n n a công tác thông tin kinh t ự ỏ , công tác th ng kê, ki m toán, ng d ng r ng rói c c thành t u khoa ệ ở ả ặ c hai
ế ụ ự ư kinh t ấ ượ hoá, nâng cao ch t l ộ ể xó h i. Tăng c tri n kinh t ể ố ướ n ọ ụ h c c ng ngh trong c ng t c d b o, ki m tra ch t ch t nh h nh th c hi n ụ ụ ấ c p vĩ m và vi m . ự ạ ộ ướ ữ ệ ạ ộ
Ba là, xây d ng b máy nhà n ự ừ ộ ộ
ứ ộ ề ạ ướ ị ả ậ ừ ỹ
ạ ờ
ế ạ ớ ố ớ ệ tham nhũng, quan liêu, lóng ph . ệ ố ề ệ ị
ự ố ị
ể
ể tiên quy t cho s phát tri n. Ngày nay trên th ố ị t ch đ chính tr , mu n phát tri n kinh t ệ ể i b t k m t qu c gia nào, không phân bi ề ề ả
ế ế ộ ị ừ ầ ệ ợ ở ộ
ả c trong s ch, v ng m nh ho t đ ng có hi u qu . ỡ ộ c v a có tr nh đ chuyên Theo đó, ph i xây d ng đ i ngũ cán b công ch c nhà n ệ ỹ môn k thu t, k năng công tác, v a có giác ng v chính tr , có trách nhi m, công tâm, ạ ấ ồ ố ố ứ có đ o đ c và l i s ng trong s ch, lành m nh. Đ ng th i, ti n hành đ u tranh kiên ờ ư ng xuyên đ i v i t ế quy t và th ữ ữ ậ v ng s n đ nh v chính tr , hoàn thi n h th ng pháp lu t 5. Gi ế ự ổ ị S n đ nh v chính tr là nhân t ế ệ ớ ấ ỳ ộ gi ấ ề ầ đ u c n có s n đ nh v chính tr . n đ nh chính tr v a là đi u ki n đ các nhà s n xu t ầ ư, v a là góp ph n m r ng quan h h p tác và làm ăn trong và ngoài n ớ ướ v i n
ữ ữ ự c ta hi n nay là gi
ề ố ớ ự ữ ữ ả ệ ớ ườ ệ
ự ổ ị ề ố ự ổ ị ướ c yên tâm đ u t ấ c ngoài, nh t là trong lĩnh v c đ u t ự ổ ị v ng s n đ nh v chính tr ệ ướ ữ ữ ầ
ủ ủ ạ ế ẩ
ấ ộ ề ướ ằ ợ ị ổ ị ừ ự ầ ư. ị ở ướ ạ ủ n v ng s lónh đ o c a ổ ả ệ t Nam đ i v i s nghi p đ i m i; tăng c ng vai trũ và hi u qu ủ ị c; phát huy đ y đ vai trũ làm ch c a nhõn dõn, gi v ng đ nh ể ả đ y m nh phát tri n s n xu t hàng ể c nh m phát tri n m t n n kinh
ủ ộ Gi ộ ả Đ ng C ng s n Vi ủ ả qu n lý c a Nhà n ủ ộ ướ h ở ộ hoá, m r ng và tăng c ế ị ườ th tr t
ấ ọ
ể ọ ệ ố ng. t
ầ ể ng xó h i ch nghĩa, đ các thành ph n kinh t ườ ế ớ ng h p tác kinh t ở ệ Vi ng hi n đ i, xó h i ch nghĩa ậ ấ ậ H th ng ph p lu t, nh t là lu t kinh t ề ướ c có n n kinh t ậ ệ ạ ỏ t c các n ệ ố v i các n t Nam. ế ữ gi ế ị ườ th tr ỏ ở ấ ả ệ ụ ể ậ ọ ể vai trũ r t quan tr ng đ phát tri n kinh ể ề ấ ế ị ườ t ng phát tri n đ u r t chú tr ng xây th tr ụ ở ỡ ự d ng và hoàn thi n h th ng pháp lu t. B i v ph p lu t là c ng c quan tr ng đ nhà
ị ờ ả c th c hi n qu n lý vĩ mô n n kinh t
ạ ế ẩ ị ự ừ ự ả
ệ
ộ ệ ố ả ầ ư xây d ng m i, s a đ i, b
ắ ậ ự ợ ạ ề ế ồ ệ ướ , đ ng th i nó là chu n m c quy đ nh các ho t n ỏ ề ủ ể ủ ấ ả ấ ộ , xác đ nh r quy n h n và tr ch t c các ch th kinh t đ ng s n xu t kinh doanh c a t ủ ọ ố ớ ộ ướ nhi m c a h đ i v i nhà n ể ữ
ậ ổ ự ử ổ c m t, c n t p trung xây d ng và s a đ i ấ i nh t cho
ỏ ủ ữ ệ ộ ậ ớ ầ ề Đ có m t h th ng pháp lu t hoàn ch nh ph i đ u t ầ ậ ư ng pháp lý thu n l ờ ộ ở ướ n ng xó h i ch nghĩa ớ ử ổ ự ậ ợ c ta.
ặ ẽ ở ộ c v i m r ng và nâng cao
ề trong n ể
ủ ớ ể ế ố sung nh ng b lu t không cũn ph h p. Tr ế nh ng lu t m i c n thi ể vi c ph t tri n n n kinh t ở ộ ợ ạ ế ố đ i ngo i là nhân t ộ
ậ ạ ể ả ướ ỹ ụ ng xó h i ch nghĩa. Th ng qua m r ng kinh t ề
ế ạ ộ ệ ệ ả
ớ ộ đ i ngo i, h i nh p sâu h n và đ y đ h n v i th ch kinh t
ấ ạ ươ ỉ ừ ẩ ế ể ụ c làm m c tiêu cao nh t.
ặ ạ ẩ
ạ ủ c và toàn xó h i. ỉ ướ ệ ề ấ ạ t nh t, t o đi u ki n môi tr ướ ế ị ườ ị ng đ nh h th tr ạ ế ố ệ đ i ngo i 6. M r ng quan h kinh t hi uệ ể ướ ế K t hế p ch t ch phát tri n kinh t ế ị ườ ị ọ ố ng đ nh th tr quan tr ng đ phát tri n n n kinh t qu kinh t ố ượ ạ ẽ ở ộ đ i ngo i s thu hút đ c v n, h ấ ướ ủ ế ạ k thu t và công ngh hi n đ i đ khai thác ti m năng th m nh c a đ t n c. ạ ộ ạ ứ ị Ngh quy t đ i h i Đ ng toàn qu c l n th X đó ch r , đ y m nh ho t đ ng kinh ự ầ ế ủ ơ ế ố toàn c u, khu v c t ấ ấ ướ và song ph ầ ẩ ấ ạ ộ ầ
ữ ẩ ư ệ ả ả ụ ụ ệ ớ ậ ả ố ầ ầ ụ ụ ợ i ích đ t n ệ ể ấ li u s n xu t, nh ng thi
ế ị ằ ả ố
ữ ự ả
ệ ử ụ ẩ ặ ị
ượ
ố ế ng m i qu c t
ễ ể ạ ậ ợ ề ệ ổ ứ ạ , các di n đàn, các t ệ ợ c đi thích h p đ t o đi u ki n thu n l
ộ ể
ấ
ể ể ộ ỏ
ề ặ ộ ộ ự ằ ộ
ề ấ ự ầ ế ấ
ế ệ ấ ề t các v n đ xó h i tr
ơ ậ ng l y ph c v l ấ ệ ướ ề c ta hi n nay, c n đ y m nh xu t kh u, nh t là các m t hàng có Trong đi u ki n n ế ố ọ ẩ ấ ế ợ đ i ngo i, gi m d n nh p siêu, l i th , coi xu t kh u là tr ng đi m c a ho t đ ng kinh t ư ấ ậ t b công ngh m i ph c v cho s n xu t. u tiên nh p kh u t ầ ư ứ ể ề ỡ ủ ọ ế ả ặ M t khác, ph i bi t tranh th m i kh năng, b ng nhi u h nh th c đ thu hút v n đ u t ệ ẩ ữ ướ ự ế ủ ướ ng vào nh ng lĩnh v c, nh ng s n ph m có công ngh tiên c ngoài, h tr c ti p c a n ả ấ ồ ệ ầ ế t c n chú ý vi c s d ng ngu n ti n, có giá tr gia tăng và kh năng xu t kh u cao. Đ c bi ệ ủ ộ ả ả ượ ợ ả ố c cán cân thanh toán. Ch đ ng v n vay sao cho có hi u qu , tr đ c n , c i thi n đ ươ ổ ứ ế ố ế ị ch c th ch c, các đ nh ch qu c t tham gia các t ọ ọ ớ ướ ự ấ m t cách có ch n l c, v i b i nh t cho s phát ế ủ ấ ướ c a đ t n c. tri n kinh t ộ ề ế ố ả t các v n đ xó h i i quy t t 7. Gi ớ ự ự ả ế ự ỏ ạ i C ng v i s ph t tri n kinh t , s ph t tri n lành m nh v m t xó h i, gi ạ ệ ụ ấ ế ố ộ ẽ quy t t t các v n đ xó h i và th c hi n c ng b ng xó h i s là m t đ ng l c m nh ộ ẩ ả ẽ m thúc đ y s n xu t, tăng năng su t lao đ ng, khuy n khích nhân dân làm gi u chính ợ đáng và h p pháp. ở ướ n ệ ể ả c ta hi n nay, đ gi ệ ề ệ ề ạ ả
ề ộ ừ ệ
ệ ệ ố ệ ả ỏ ề ơ ả ể ả ộ
ố ớ ươ ộ ợ ấ ợ ọ ng và tr c p b t h p lý, t n tr ng thu nh p h p ph p c a ng
ự ụ ươ t ch
ạ ộ ế ậ ỏ ụ ệ ố ạ
ậ ự ạ ộ
ộ ỷ và k c ế ị ườ ủ g n tr t t ủ ơ ố ữ ặ
ờ ướ ệ ạ ộ ả ằ ộ ướ ế ố c h t ph i b ng i quy t t ả ệ ệ ớ nhi u bi n pháp t o ra nhi u vi c làm m i; chăm lo c i thi n đi u ki n làm vi c, b o ả ướ ố đ m an toàn, v sinh lao đ ng, phũng ch ng tai n n và b nh ngh nghi p; t ng b c ở ộ ế ộ ề ư m r ng h th ng b o hi m xó h i và an sinh xó h i; c i c ch c b n ch đ ti n l ứ ụ ỡ ắ ơ ng đ i v i cán b công ch c, có chính sách khuy n khích tài năng, kh c ph c t nh ườ ỏ ủ ấ ợ ạ i kinh doanh. tr ng l ỡ ế ụ ữ ặ ả M t khác, ti p t c th c hi n t ng tr nh xo đói gi m nghèo, chăm sóc nh ng ồ ọ ệ ớ ườ i có công v i cách m ng, coi đây là nhi m v quan tr ng c a toàn xó h i. Đ ng ng ngươ ấ ữ ỡ ỏ ệ ạ ẩ ờ n n xó h i, gi th i, đ y m nh đ u tranh phũng ch ng c c t ộ ự ế ấ xó h i; ki n quy t đ u tranh v i nh ng tiêu c c do m t trái c a c ch th tr ng gây ừ ra, t ng b ớ ỏ ỏ c làm lành m nh ho c c quan h xó h i.
