Kỹ thuật sinh sản nhân
tạo cá tầm
1. Lựa chọn nguồn cá bố mẹ
Dựa vào sự phân bố tự nhiên của cá tầm như Nga, Mỹ, Trung
Quốc, người ta đánh bắt cá tầm bố mẹ trong điều kiện di cư
để tiến hành sản xuất giống nhân tạo. Những cá thể nào đã
thành thục khi bắt được sẽ cho đẻ ngay. Những cá thể chưa
thành thục thì tiêm kích thích tố, sau đó thả nuôi tạm, sau một
thời gian ngắn sẽ cho đẻ. Gây mê để kiểm tra độ thành thục
hay lấy trứng cho thụ tinh với tinh trùng đối với nhửng cá thể
cái đã thành thục.
- Dùng MS222 (20-25mg/l).
- Hoặc dầu đinh hương (25-30mg/l).
Trước khi dùng thuốc gây mê nên có những thử nghiệm để
tìm ra liều gây mê tối ưu, phù hợp với loài và kích thước của
cá cái.
2. Giai đoạn qua đông nhân tạo (bổ sung cho cá tầm
nuôi ở Việt Nam)
Do cá tầm là loài cá ôn đới, nhưng nước ta là nước nhiệt đới,
nên phai cho cá tầm trải qua một giai đoạn mùa đông nhất
định thì buồng trứng mới chuyển sang gia đoạn 4 và cho sinh
sản được.
Đem cá đã đủ tuổi thành thục vào nuôi trong bể nước tuần
hoàn và hạ nhiệt độ đến nhiệt độ trú đông của loài trong thời
gian 15 – 20 ngày. Sau đó nâng dần nhiệt độ nước lên nhiệt
độ thích hợp cho cá đi đẻ và tiến hành tiêm kích thích tố và
thụ tinh nhân tạo.
Chọn cá cái theo cách sau:
- Chèn một cái ống nhỏ (đã được khử trùng) vào bên
trong, cách buồng trứng 4-6cm.
- Đặt miệng vào phần cuối của ống và hút cẩn thận.
- Rút ống và thổi mạnh ra ngoài một miếng thủy tinh
khoảng 30 trứng.
- Đun sôi trứng 2-4 phút, sau đó để chúng nguội dần.
- Cắt trứng làm đôi, đối xứng qua trục.
- Đo khoảng cách từ nhân đến màng tế bào.(1)
- Đo đường kính của trứng.(2)
- Tính chỉ số phân cực của noãn bào. (PI) bằng cách lấy
(1)/(2).
- Nếu PI <0,07, cá cái có thể được dùng để sinh sản nhân
tạo.
- Nếu PI quá lớn thì không nên tham gia sinh sản. Lấy lại
mẫu cho lần phân tích tiếp theo.
3. Cách tiêm kích dục tố
- Cho não thùy vào một cái cối nhỏ.
- Thêm 10-20ml nước muối sinh lí. Dùng 30% glycerine
trong nước muối sinh lí sẽ ngăn chặn được sự rò rỉ thuốc khi
tiêm.
- Mài nhuyễn tuyến não thùy.
- Bơm thuốc vào ống tiêm. Sau đó gắn kim vào.
- Kiểm tra xem kim có bị nghẹn thuốc hay không, bằng
cách bơm lại thuốc vào cối. Nếu không kiểm tra, trong quá
trình ti6m, thuốc bị nghẹn, sẽ mang lại hiệu quả thấp.
- Để kiêm hướng thẳng lên và loại bỏ không khí.
- Tiêm vào 2-2,5cm, mũi kim chếch 1 góc 30-450 vào cơ
lưng.
Đối với cá cái.
- Liều dẫn chiếm 10% tổng liều.
- Liều quyết định chiếm 90% tổng liều, cách liều dẫn 12 giờ.
- Ở nhiệt độ nước 13-170C, cá cái có thể tham gia sinh sản
sau 18-24 giờ ở liều tiêm thứ hai.
Đối với cá đực.
- Chỉ 1 liều bằng phân nửa liều tiêm của cá cái.
- Ở nhiệt độ nước 13-170C, cá đực cũng có thể tham gia sinh
sản sau 18-24 giờ sau khi tiêm.
4. Thu tinh trùng
- Đặt cá đực nằm ngửa lên trên và giữ đuôi để cố định nó
- Làm khô tay.
- Làm khô vùng xung quanh lỗ niệu sinh dục