ỹ
ậ ồ
ụ
K thu t tr ng cây măng c t (Garcinia magostana)
ư ấ
Ệ ấ ướ
I. ĐI U KI N SINH THÁI Đ t tr ng: Măng c t không kén đ t nh ng phát ụ Ề c, giàu ch t h u c . Măng c t t nh t trên đ t t tri n t ụ ấ ơ ố ấ ữ ơ ể ố không thích h p trên đ t m n ho c nhi m m n. ặ ặ ấ ấ ồ i x p, d thoát n ễ ặ ợ ễ
t đ 25-35 nhi t ể ố ở ệ ộ
oC, không a tr ng nên khit r ng c n ầ
ư ả ồ
t trong mùa m a. Nhi t đ và ánh sáng: ệ ộ Măng c t phát tri n t ụ ph i che bóng cho măng c t. ụ c đ y đ trong mùa n ng và thoát n N c: c n cung c p n ấ ướ ầ ủ ả ướ ầ ắ c t ướ ố ư
Ố Ố Ậ Ỹ
II. GI NG VÀ K THU T NHÂN GI NG
c nhân gi ng b ng cách ghép đ t ho c gieo h t. ể ượ ằ ặ ọ
Măng c t có th đ ụ ng pháp ghép không đ t hi u qu cao do cây con có t l - Ph ệ ạ ụ ấ ớ hao h t r t l n; ỉ ệ ươ ả
ố ạ ớ ạ ồ
cây ghép cho trái nh và ít h n so v i cây tr ng b ng h t. ằ ơ ổ ế ủ ươ ụ
ố c phát tri n t phôi cái nên cây tr ng t ạ ng pháp nhân gi ng ph bi n c a măng c t, măng c t đ u trái ụ ậ ặ h t có đ c ụ ượ ể ừ ừ ạ ồ
ỏ - Gieo h t là ph ạ không th ph n, h t măng c t đ ụ ấ tính gi ng nh cây m . ẹ ư ạ ạ ầ
lâu. Ch n h t to, n ng > 1g t ố ự ữ ạ Cách gieo h t: h t măng c t mau m t s c n y m m, do đó không nên d tr h t ấ ứ ẩ ụ nh ng trái m ng c t chín. R a s ch hát va 2gieo vào ặ ọ ử ạ ữ ụ ừ ạ ặ
ấ ế ươ ấ
ế ươ c gi ặ i n ướ ướ ữ ơ ữ ẩ ộ
ộ ơ ừ b u đ t ho c li p m. V t li u c a b u ho c li p m là tro tr u, b t s d a ặ ầ ủ ậ ệ ầ ho c cát m n tr n phân h u c . Th ạ m, 20-30 ngày sau h t ng xuyên t ị ườ ặ ầ s n y m m. ẽ ẩ
Khi cây l n thì chuy n sang b u l n chú ý không làm t n th ớ ầ ớ ươ ễ ễ ổ
ể ấ
c chăm sóc t ể ấ ế ượ ậ ầ ặ
ng r vì r măng c t không có lông hút và r t y u. Cây phát tri n r t ch m, trung bình 2 tháng măng ụ c t m i cho 1 c p lá. Khi đ ụ t, bón phân đ y đ s giúp cho măng c t ủ ẽ ố ụ phát tri n nhanh h n. ớ ể ơ
Ỹ
ủ ấ ế ụ ồ ố
t trong mùa m a, cung c p đ n c trong mùa n ng. III. K THU T TR NG Ồ Ậ 1. Chu n b đ t: ẩ đ thoát n ể ọ ị ấ nên tr ng măng c t trên mô c a đ t li p, có b bao c ng b ng c t ướ ố ấ ủ ướ ờ ắ ư
2. M t đ kho ng cách: ả ậ ộ ớ
ụ ậ ộ ả ầ ồ
ồ măng c t có tán cây l n, tán là sum xuê, do đó nên tr ng th a cây cách nhau 7-10m, m t đ 100-200 cây/ha, v i kho ng cách tr ng n y cây ớ ư s giao tán sau 30 năm tr ng. ồ ẽ mô c n đ ầ c chu n b 1-2 tháng tr ị ượ ướ ẩ ồ ị
ấ ấ ị
c khi tr ng. Mô hình tròn 3. Chu n b mô: ẩ ng kính 0,6 –0,8m, cao 0,3-0,5m tùy theo đ a hình cao hay th p. Đ t mô nên ườ ớ có đ tr n v i 10-20 kg phân chu ng hoai và 200g phân NPK 15-15-15. ộ ồ
Khi cây con đ ồ ậ ỹ ồ
4. K thu t tr ng: ặ ổ ừ ớ ầ ẹ ấ ặ
ị ổ ắ ặ
c 2 năm tu i thì đem đi tr ng, lúc này cây có ượ trên mô v a v i b u đ t, nh nhàng đ t cây 12-13 c p lá và 1 cành c p 1, khoét l ấ ỗ ầ vào, l p đ t ngang m t b u, c m c c gi a cây không b đ ngã. Khi đ t cây c n ữ ọ ặ ầ c n th n đ không b h r . ị ư ễ ẩ ấ ậ ấ ể
Măng c t không ch u đ ắ ắ ượ
i tán d a (h n ch ế ố ầ ồ ướ ừ ặ
c ánh n ng tr c ti p, do đó c n che bóng cho cây trong ế ưỡ ng ố ứ ộ ễ ể ạ
5. Tr ng cây che bóng và cây ch n gió: ồ ụ ự ị 4-5 năm đ u. có th tr ng xen măng c t v i chu i ho c tr ng d ầ ạ ụ ớ ể ồ tr ng chu i s vì chu i s có b r phát tri n m nh nên s c nh tranh dinh d ố ứ ồ ẽ ạ v i măng c t). ụ ớ
ồ ầ ắ ụ ể ạ
i n ướ ướ
c: ụ ể ầ
C n tr ng cây ch n gió cho măng c t vì gió có th làm h i lá và trái. 6. T ộ ễ ườ ướ B r măng c t không có lông hút và phát tri n kém cho nên c n cung c p đ y ầ t trong mùa m a. N u c t ế ướ ố ế hoa, mang trái, n u thi u ổ ấ ư ế ớ
ng xuyên cho cây trong mùa n ng và thoát n c cây s ch m l n. Đ c bi c trái măng c t nh và có ph m ch t kém. ắ t giai đo n sau tr ạ ệ ấ ẽ ụ ặ ẩ ậ ỏ
đ , th ủ thi u n ế n ướ
7. T a cành, t o tán: ạ ỉ
Khi cành còn nh c n t a b các cành v t, cành đan chéo nhau đ t o tán cho cây ỏ ầ ỉ ỏ ượ ể ạ
cân đ i sau này. ố
ạ ệ
ề ỏ ơ ụ ế ẳ ố
ậ ặ ờ ế ắ ề ể ạ ắ ọ
Ử
ượ Khi cây đã cho trái, sau thu ho ch c n t a b cành sâu b nh, gi p gãy, cành v t. ầ ỉ Chú ý không t a quá nhi u làm cho g c tr tr i, ánh n ng m t tr i chi u th ng vào ỉ g c s gây h i cho cây. Đ t o tán cho cây lùn và tròn đ u thì ti n hành c t ng n khi ạ ố ẽ cây cao 8-10 m. IV. BÓN PHÂN VÀ X LÝ RA HOA 1. Bón phân
ầ ặ ồ ố
ng N cao đ giúp cây tăng tr ư C n bón cho cây 10-20kg phân chu ng/năm/cây vào đ u ho c cu i mùa m a. ưở ng ầ ể ượ ầ
Ngoài ra, c n bón thêm phân NPK có hàm l nhanh.
- Giai đo n cây ch a cho trái: ư ạ ầ ồ
d n lên m i năm 0,5kg. Có th bón 2 l n trong năm, vào đ u và cu i mùa m a. ầ ầ năm đ u sau tr ng bón 0,5kg/cây, các năm sau tăng ầ ư ế ỗ ố
- Giai đo n cây cho trái n đ nh : hàng năm bón cho cây phân chu ng và 10-12 kg ạ ổ ị ồ
phân NPK. Chia làm 3 l n bón:
ầ ạ ồ
ng N th p, P và K cao, ướ ượ ấ
1:1. ỉ ệ
ng kính trái 2cm, bón phân có hàm l ng K cao, đ ườ ượ ể
ộ ả
ạ
ng phân bón có th gia gi m tùy thu c vào tán cây, vào tình ng phân bón ngày càng tăng, năm trúng ng thêm phân + L n 1: sau thu ho ch bón toàn b phân chu ng = 3-4kg NPK 20-20-15. ầ ộ + L n 2: tr c khi ra hoa 30-40 ngày, bón phân có hàm l ầ m i g c bón 3-4 kg DAP + Kali theo t l ỗ ố + L n 3: sau đ u trái, khi đ ậ ầ tăng ph m ch t trái. M i g c bón 3-4kg phân 20-20-15. ấ ỗ ố ẩ Tuy nhiên, m i l ể ỗ ượ ng c a cây, cây càng l n l ớ ượ ủ ơ ườ ế ể ấ ậ
tr ng sinh tr ưở mùa bón nhi u h n năm th t mùa. N u cây phát tri n ch m thì tăng c ề Urea.
2. X lý ra hoa s m: ử
ể ụ ớ ạ
c non. Khi th y cây ch m ra t c có th ể c giá cao thì ngay sau thu ho ch ti n hành t a ỉ ể ượ ế ượ ấ ậ
ớ Đ măng c t ra hoa s m và bán đ ượ cành, bón phân đ giúp cây s m đâm t ớ phun thêm urea trên lá v i li u l ng 50-100g/bình. ớ ề ượ
ươ ướ ầ ổ ỏ Khi đ t non đ ọ
ườ ướ ệ
ướ i n và ng ng t ượ ư c vào m ng và ế ươ ế ể ạ i: th c hi n 1-2 l n cây s ra hoa. N u cây ch a ra hoa có th t o ự ẽ ế ệ ầ
c ra kh i m ng v c 9-10 tu n tu i thì rút n trong 3-4 tu n, đ n khi là có bi u hi n héo thì ti n hành cho n ể t ư ướ ẫ khô h n l ầ ở ạ i l n 2. i đ m tr l ạ ạ ầ
Ệ
V. PHÒNG TR SÂU B NH Ừ ẽ ườ ữ
ạ ằ ạ ằ ị ụ ủ
ặ lá. 1. Sâu v bùa ng ngo n ngoèo, ăn : Sâu non phá h i b ng cách đào nh ng đ l p bi u bì c a lá làm cho lá b bi n d ng, m t trên c a lá b khô, lá b r ng. B m ướ ị ủ ể ớ đ tr ng trên là, làm nh ng trên nh ng h m ầ ở ẻ ứ ị ế ữ ộ
ị ố ạ ư
ạ ặ Ấ ưở
ỏ ấ
ộ ấ ạ ấ ế ữ ự ị ặ
ạ ỏ ể ị
ở ầ ệ ườ
ể ố ị ầ ph n cu ng trái và đáy trái. Khi trái ng s ng t p trung ố ậ l p bi u bì là v trái b s n sùi. ỏ ị ở ớ
ố ờ ầ ạ ệ ỏ ườ ố ng l n thu c, do đó c n luân phiên các lo i thu c
ị ệ
ọ ả ể ự ư
ậ ế
ẩ ả ặ
ả ễ ị ệ ượ ừ ị ươ ụ ng ph m. Ngoài ra, 1-2 tháng tr ự ự ư ớ ị ế ặ ầ
c. ượ
ư ệ ạ ố
ư ệ ọ ụ ấ
ạ
ấ Pastaliotopsis sp. Làm cháy là và ch t nhánh nh trên ệ ế ế ỏ
ệ ơ
n m nh : Manzate, Rovral, ừ ấ ư ạ
ấ ấ
ệ ố ề
ặ ế ệ ạ ặ ố ồ
ố ồ ị ằ ng lên v t b nh. ế ệ
ụ ấ
ể ể ả ể ạ ồ ỏ
ỏ ớ Vi Phòng tr : phun các lo i thu c nh Vertimec, cyperan, polytrin, D.C. Tronplus, confidor. ng thành có màu ỏ: u trùng màu vàng nh t ho c nâu nh t, khi tr 2. Nh n đệ ạ ế đ . Nh n đ t n công lên là và trái, chích c p và hút nh a lá và trái. Trên lá, v t ạ ỏ ệ ng t o thành nh ng ch m nh li ti trên m t lá, khi b n ng v t ch m lan r ng và th ặ ươ có màu ánh b c, sau đó là có th b khô và r ng. ụ Trên trái, nh n th còn non, nh n chích và hút d ch ệ Phòng b nh: nh n đ th ệ đ c tr nh n nh : Comite, Trebon, Danitol,… ư ặ ng ch y nh a vàng: ch a xác đ nh rõ nguyên nhân, có th do b trĩ Hi n t ị khi cây ra hoa đ n sau đ u trái. B trĩ làm cho trái b ch y nh a, làm t n công t ị ọ ấ c khi trái chín n u g p m a l n và gi m giá tr th ả ế ướ m a liên t c cũng làm cho trái d b ch y nh a vàng, n u n ng thì ph n th t trái b ị ư đ ng, không ăn đ ắ Phòng b nh: phun các lo i thu c nh Cyperan, Confidor, trebon, Regent, Comite,… Ngoài ra, măng c t còn có các lo i côn trùng khác t n công nh r p dính, b ạ xít,… 3. B nh h i: - Ch t nhánh: do n m cây, b nh có th lây lan nhanh làm cho cây x xác. ể Phòng tr b ng cách phun các lo i thu c tr ố ị ằ Derosal, Daconil,… - B nh đ m rong: do n m Cephaleuros virescens t n công lên nhanh, thân t o ạ thành các đ m đ ng ti n màu vàng ho c màu xám xanh Phòng tr b ng cách c o v t b nh và bôi thu c có g c đ ng ho c vôi quét ố t ườ VI. THU HO CHẠ ỏ ừ Kho ng 4 tháng sau khi hoa th ph n thì có th thu ho ch, thu khi màu v v a chuy n qua màu đ , thu non lúc v m i chuy n màu h ng thì c m trong; thu già khi ả màu v trái tím s m thì trái c ng. t Nam cây 7 – 8 tu i m i ch có 10 – 20 qu ẫ ứ Ở ệ ơ ớ ỏ ổ ỉ
ự ể
ả t làm qu r t xu ng đ t s khó b o ố ị i, còn th t ấ ẽ ả ắ ạ ả ớ ữ ồ ỏ
bói. Dùng sào tre làm l ng đ thu qu , tránh gi ả ồ qu n sau này. Thu hái, chuyên ch c n th n. Khi t n tr lâu v qu r n l ở ẩ qu có khuynh h ậ ng chuy n qua màu nâu. ả ả ướ ể
Trung tâm thông tin t li u ư ệ
