Lã Bất Vi

l· bÊt vi

Lêi më ®Çu : L· BÊt Vi, ngêi Béc D¬ng, lµ mét phÇn tö ®Çu c¬ chÝnh trÞ næi tiÕng cuèi thêi kú ChiÕn quèc cña Trung Quèc. Nh÷ng n¨m ®Çu, ho¹t ®éng chñ yÕu cña L· BÊt Vi lµ bu«n b¸n, «ng ®i c¸c ®Þa ph¬ng ®Ó bu«n chuyÕn, ®Ó mua rÎ b¸n ®¾t, ®Ó kiÕm lêi, trë thµnh mét nhµ bu«n giµu cã nhÊt thêi ®ã. MÆc dï trong nhµ L· BÊt Vi ®· tÝch lòy ®îc hµng v¹n l¹ng vµng, nhng «ng vÉn kh«ng tho¶ m·n víi hiÖn tr¹ng, tõng giê tõng phót nghÜ c¸ch theo ®uæi quyÒn thÕ cao h¬n ®Ó thu ®îc cµng nhiÒu cña c¶i h¬n. Do ®ã trong thêi gian bu«n b¸n ë Hµm §an, L· BÊt Vi ®· lµm th©n víi Tö Së lµ con tin cña níc TÇn. Lóc ®ã Tö Së lµm con tin ë níc TriÖu. Anh l©m vµo hoµn c¶nh rÊt ¸c liÖt, nªn rÊt bÊt b×nh. L· BÊt Vi ®· suy nghÜ rÊt kü cµng, x¸c ®Þnh Tö Së lµ mét mãn hµng quÝ cã thÓ lîi dông ®îc. ThÕ lµ «ng kh«ng tiÕc tiÒn cña, «ng ®· ®Õn gÆp Hoa D¬ng phu nh©n cña níc TÇn vµ thuyÕt phôc bµ lµm cho Tö Së ®îc TÇn An Quèc qu©n nhËn lµm con trëng.

Sau khi Tö Së kÕ thõa TÇn Quèc v¬ng lªn ng«i, L· BÊt Vi ®· ®îc träng dông. Tö Së ®· CËp cho L· BÊt Vi mét trang tr¹i 10 v¹n hé ë L¹c D¬ng tØnh Hµ Nam. Ngoµi ra cßn bæ nhiÖm «ng lµm Thõa tíng níc TÇn. Nh vËy, L· BÊt Vi tõ mét tªn l¸i bu«n tÇm thêng nh¶y mét bíc trë thµnh quyÒn thÇn næi tiÕng cña níc TÇn, thÕ lùc cùc kú m¹nh mÏ. Tríc khi TÇn v¬ng Doanh ChÝnh tù m×nh chÊp chÝnh, L· BÊt Vi ®· ®îc phong lµm Tíng quèc, xng hiÖu lµ “ Träng Phô” tøc lµ cha nu«i cña TÇn V¬ng. Thêi kú nµy L· BÊt Vi cµng cñng cè ¶nh hëng quan träng ®èi víi nÒn chÝnh trÞ cña níc TÇn. L· BÊt Vi kh«ng chØ lµ mét th¬ng nh©n, mét nhµ chÝnh trÞ, mµ ®èi víi sù ph¸t triÓn t tëng häc thuËt cæ ®¹i cña Trung Quèc còng cã nh÷ng t¸c dông nhÊt ®Þnh. ¤ng b¾t chíc nh÷ng ngêi nh TÝn L¨ng Qu©n, B×nh Nguyªn Qu©n, chiªu mé c¸c m«n kh¸ch danh sÜ, tríc thuËt lËp thuyÕt, biªn so¹n thµnh bé s¸ch “ L· ThÞ Xu©n Thu” (còng gäi lµ “ L· L·m ”). ViÖc nµy ®èi víi thêi kú ®ã râ rµng lµ cã t¸c dông tiÕn bé. Song b¶n chÊt tham tµn cña con bu«n ®· quyÕt ®Þnh, L· BÊt Vi kh«ng thÓ hiÕn th©n cho ho¹t ®éng c¶i c¸ch chÝnh trÞ cuèi thêi kú ChiÕn quèc ®îc. ¤ng ®· cïng víi Lao ¸i, c©u kÕt víi Th¸i hËu TriÖu ThÞ, mÑ ®Î cña TÇn v¬ng Doanh ChÝnh, lµ ngêi hoang d©m v« ®é, kÕt qu¶ dÉn ®Õn nguy hiÓm cho tÝnh m¹ng. N¨m 237 tríc c«ng nguyªn, TÇn Thuû Hoµng v« cïng phÉn né ®èi víi L· BÊt Vi, L· BÊt Vi sî mang téi nªn ®· tù tö.

***

L· BÊt Vi lµ mét nhµ bu«n lín ë vïng D¬ng Tr¹c. ¤ng ®i bu«n chuyÕn ë rÊt nhiÒu ®Þa ph¬ng. ¤ng mua rÎ b¸n ®¾t, do ®ã mµ «ng phÊt lªn thµnh giµu cã. Gia s¶n cña «ng cã tíi ngµn v¹n l¹ng vµng.

N¨m TÇn Chiªu V¬ng thø 40 (n¨m 267 tríc c«ng nguyªn), Th¸i tö qua ®êi. §Õn n¨m thø 42 (n¨m 265 tríc c«ng nguyªn) TÇn Chiªu V¬ng ®a ngêi con thø hai cña An Quèc Qu©n lµ Doanh Trô lªn lµm Th¸i tö níc TÇn. An Quèc Qu©n cã c¶ th¶y h¬n 20 ngêi con trai. Håi ®ã An Quèc Qu©n cã mét mü phi rÊt ®îc Ngµi sïng ¸i nªn ®îc Ngµi ®a lªn lµm ChÝnh phu nh©n, ®îc gäi lµ Hoa D¬ng phu nh©n. Hoa D¬ng phu nh©n kh«ng cã con trai. An Quèc

Qu©n cã mét ngêi con trai trong hµng anh chÞ em tªn lµ Tö Së. MÑ Tö Së tªn lµ H¹ Phi. Bµ kh«ng ®îc An Quèc Qu©n yªu mÕn. Lµ con tin cña TÇn quèc, Tö Së bÞ ®a ®Õn thµnh Hµm §an lµ thñ ®« cña níc TriÖu. Níc TÇn ®· nhiÒu lÇn ®¸nh ph¸ níc TriÖu, do ®ã c¸c qu©n thÇn níc TriÖu ®èi xö víi Tö Së kh«ng lÊy g× lµm tö tÕ cho l¾m.

Tö Së lµ mét ®øa con v« cïng ranh m·nh cña An Quèc Qu©n níc TÇn ®i lµm con tin ë níc ch hÇu. TiÒn nong xe ngùa kh«ng ®ñ dïng, cuéc sèng thiÕu thèn, Tö Së rÊt kh«ng hµi lßng. Håi ®ã L· BÊt Vi ®ang bu«n b¸n ë Hµm §an, ®« thµnh cña níc TriÖu, thÊy c¶nh Tö Së nh vËy th× rÊt th«ng c¶m víi c¶nh ngé cña anh. L· BÊt Vi cho r»ng “ §©y lµ mét mãn bë, cã thÓ lîi dông ®îc ”. ThÕ lµ L· BÊt Vi chñ ®éng ®Õn th¨m Tö Së, ¤ng thuyÕt phôc Tö Së r»ng : “ T«i cã thÓ lµm cho anh cã nhµ cao cöa réng!” Tö Së cêi, nãi : “ Tríc m¾t h·y x©y nhµ cao cöa réng cho chÝnh b¶n th©n ¤ng ®i, råi sau ®ã h·y x©y nhµ cho t«i!” L· BÊt Vi tr¶ lêi Tö Së : “ Anh kh«ng biÕt c¸i ®iÒu s©u xa kú diÖu trong ®ã ®Êy th«i. Cöa nhµ anh cã më réng th× cöa nhµ t«i míi më réng ®îc.” Tö Së hiÓu râ L· BÊt Vi muèn nãi g× nªn ®· mêi L· BÊt Vi ngåi råi hµn huyªn t©m sù víi «ng. L· BÊt Vi nãi : “ TÇn Chiªu V¬ng tuæi ®· cao råi, An Quèc Qu©n nhÊt ®Þnh ®îc lËp lµm Th¸i tö.T«i nghe nãi An Quèc Qu©n rÊt sïng ¸i Hoa D¬ng phu nh©n. Hoa D¬ng phu nh©n kh«ng cã con trai. Ngêi cã thÓ x¸c lËp mét ngêi trong dßng hä lµm con trëng cña An Quèc Qu©n th× chØ cã thÓ lµ Hoa D¬ng phu nh©n. HiÖn nay, anh cã h¬n 20 anh chÞ em. Anh lµ mét trong nh÷ng ngêi ®ã, sao ch¼ng ®îc u ¸i g× mµ chØ lµ mét con tin sèng l©u dµi ë níc ch hÇu. NÕu TÇn Chiªu V¬ng qua ®êi th× An Quèc Qu©n ®îc phong lµm TÇn V¬ng, lóc ®ã th× anh ch¼ng cã hy väng g× ®Ó c¹nh tranh ng«i Th¸i tö víi ngêi anh cña anh còng nh víi c¸c anh em mµ l©u nay vÉn ®îc gÇn gòi phông thê phô th©n cña anh “. Tö Së nãi : “ RÊt ®óng, nhng t«i cã c¸ch g× ®Ó ®èi phã ®îc víi hä ? ” L· BÊt Vi tr¶ lêi r»ng : “ Anh rÊt nghÌo, l¹i c tró t¹i níc TriÖu xa x«i, ch¼ng cã g× ®Ó biÕu xÐn c¸c bËc ®µn anh, ®Ó mêi kh¸ch khøa b¹n bÌ. T«i tuy còng nghÌo, song t«i xin tù nguyÖn bá ra cho anh 1.000 l¹ng vµng ®Ó thay mÆt anh ®i vÒ phÝa T©y n- íc TÇn ®Ó thuyÕt phôc, ®Ó phông dìng An Quèc Qu©n vµ Hoa D¬ng phu nh©n, lµm sao ®Ó c¸c vÞ ®ã ®a anh lªn lµm ngêi thõa kÕ chÝnh thøc.”Tö Së nghe nãi vËy th× cói ®Çu lËy t¹ vµ nãi: “ NÕu thËt sù thùc hiÖn ®îc kÕ s¸ch cña Ngµi, th× sau khi t«i ®îc chÊp chÝnh, t«i nhÊt ®Þnh sÏ chia níc TÇn ®Ó Ngµi cïng hëng.”

L· BÊt Vi liÒn lÊy 500 l¹ng vµng tÆng cho Tö Së ®Ó lµm phÝ dông tiÕp ®·i kh¸ch khøa b¹n bÌ. ¤ng còng bá ra 500 l¹ng vµng ®Ó mua nh÷ng vËt quÝ b¸u, hiÕm cã vµ tù m×nh mang sè ch©u b¸u quÝ hiÕm Êy ®i vÒ phÝa T©y ®Õn níc TÇn ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, thuyÕt phôc. Tríc hÕt L· BÊt Vi xin ®îc gÆp bµ chÞ cña Hoa D¬ng phu nh©n, nhê chuyÓn tÆng Hoa D¬ng phu nh©n toµn bé sè ch©u b¸u mµ «ng mang theo. Sau ®ã L· BÊt Vi lîi dông thêi c¬ cã mÆt Hoa D¬ng phu nh©n ®Ó t©ng bèc Tö Së, nµo lµ Tö Së lµ ngêi hiÒn hËu, th«ng minh, linh lîi nh thÕ nµo, giao du víi c¸c t©n kh¸ch ë níc ch hÇu tÕ nhÞ ra sao, hÇu nh ®· quen th©n tÊt c¶ nh÷ng ngêi tai to mÆt lín, nh÷ng ngêi næi tiÕng toµn níc TriÖu. Nµo lµ Tö Së nãi : “ C¶ ®êi t«i sèng nhê vµo phu nh©n, ngµy ®ªm r¬i lÖ v× nhí ®Õn Th¸i tö vµ Hoa D¬ng phu nh©n.” Hoa D¬ng phu nh©n nghe nãi vËy th× rÊt phÊn khëi. L· BÊt Vi l¹i xói bÈy bµ chÞ cña Hoa D¬ng phu nh©n, nãi bµ nªn

t×m mäi c¸ch khuyªn gi¶i cho Hoa D¬ng phu nh©n r»ng : “ChÞ ®· tõng nghe nãi, ngêi nµo chØ dùa vµo nhan s¾c cña m×nh ®Ó ®îc sïng ¸i, phông dìng th× khi ®· giµ yÕu, nhan s¾c ®· phai tµn th× sù ©u yÕm còng sÏ gi¶m ®i. HiÖn nay phu nh©n ®ang phông dìng Th¸i tö An Quèc Qu©n, ®îc Ngµi yªu th¬ng, chiÒu chuéng, song phu nh©n l¹i kh«ng sinh ®îc cho Ngµi mét ngêi con trai. NÕu trong thêi gian nµy phu nh©n kh«ng sím nhËn lÊy mét ®øa con nµo ®ã th«ng minh, hiÕu thuËn trong sè hµng chôc ®øa con cña An Quèc Qu©n, nhËn nã lµm con ®Î th× phu nh©n sÏ ë vµo t×nh thÕ rÊt nguy hiÓm. Bëi v× khi phu qu©n cßn sèng mµ phu nh©n cã ®îc ®øa con chÝnh thøc th× phu nh©n cµng ®îc t«n quÝ, vµ sau khi phu qu©n b¨ng hµ phu nh©n sÏ lËp ngay con trai m×nh lªn kÕ vÞ ng«i V¬ng. Nh vËy quyÒn thÕ cña phu nh©n tríc sau kh«ng bao giê bÞ suy gi¶m. ®ã chÝnh lµ c¸i mµ ngêi ta gäi lµ thîng s¸ch, chØ dùa vµo mét c©u nãi mµ cã thÓ cã ®îc c¸i lîi cho v¹n thÕ. Con ngêi ta nÕu kh«ng biÕt x¸c lËp ®Þa vÞ cña m×nh trong lóc cßn vinh hoa phó quÝ th× khi nhan s¸c ®· phai tµn hoÆc sau khi kh«ng ®îc Qu©n v- ¬ng quÝ träng yªu chiÒu n÷a th× dï cã nãi g× ®i n÷a còng ch¼ng cã Ých g×. Ngµy nay Tö Së lµ mét ngêi th«ng minh, hiÒn lµnh, lÞch sù. Anh ta còng biÕt m×nh lµ mét trong nh÷ng ngêi con cña An Quèc Qu©n, nÕu theo thø bËc th× kh«ng thÓ nµo phong lµm con trëng ®îc. H¬n n÷a H¹ Phi, mÑ ®Î cña Tö Së l¹i kh«ng ®îc An Quèc Qu©n yªu mÕn, cho nªn nã chØ cã thÓ n- ¬ng tùa vµo phu nh©n mµ th«i. Trong lóc nµy nÕu phu nh©n ®Ò b¹t ®îc Tö Së, cho anh ta trë thµnh con trëng cña An Quèc Qu©n th× suèt ®êi phu nh©n vÉn ®îc níc TÇn träng väng”. Hoa D¬ng phu nh©n thÊy lêi lÏ cña L· BÊt Vi rÊt cã lý, cho nªn nh©n lóc Th¸i tö nhµn rçi, bµ ®· chuyÖn trß víi An Quèc Qu©n mét c¸ch rÊt dÞu dµng vÒ cËu con trai Tö Së ®ang lµ con tin ë níc TriÖu. Bµ kÓ r»ng Tö Së hÕt søc th«ng minh l¹i rÊt hiÒn th¶o, r»ng nh÷ng ngêi cã qua l¹i níc TriÖu ®Òu rÊt ca tông Tö Së. TiÕp ®ã Hoa D¬ng phu nh©n l¹i khãc thót thÝt mµ nãi r»ng : “ ThiÕp cã may m¾n lµ ®îc ë hËu cung, nhng l¹i bÊt h¹nh lµ kh«ng sinh ®îc cho V¬ng mét ®øa con trai, mong r»ng Qu©n v¬ng h·y lËp Tö Së lµm con trëng. Nh vËy th©n phËn thiÕp míi cã chç ®Ó n¬ng nhê.” An Quèc Qu©n ®· chÊp thuËn lêi yªu cÇu cña Hoa D- ¬ng phu nh©n, råi cïng Hoa D¬ng phu nh©n kh¾c b¶n Ngäc Phï ®Ó lµm b»ng chøng, íc ®Þnh phong cho Tö Së lµm con trëng. An Quèc Qu©n vµ Hoa D¬ng phu nh©n ®· tÆng cho Tö Së rÊt nhiÒu tµi vËt quÝ gi¸ vµ mêi L· BÊt Vi lµm thÇy d¹y cho Tö Së. Do ®ã danh väng cña Tö Së ë níc ch hÇu cµng thªm lín lao.

L· BÊt Vi tuyÓn trong ®¸m vò n÷ ë Hµm §an mét sè ®ång h¬ng rÊt xinh ®Ñp l¹i biÕt móa h¸t. Trong ®¸m vò n÷ cã mét c« mü n÷ ®· cã thai. Mét lÇn Tö Së ngåi uèng rîu ë trong nhµ L· BÊt Vi ®· nh×n thÊy c« mü n÷ nµy, trong lßng rÊt ¸i mé c« ta. Tö Së ®øng d¹y b¸i thä L· BÊt Vi, hy väng L· BÊt Vi sÏ cho anh cho c« mü n÷. Tho¹t ®Çu L· BÊt Vi rÊt bùc m×nh, nhng nghÜ l¹i «ng ®· v× Tö Së mµ bá ra mét phÇn lín gia tµi, chi b»ng dïng lu«n thñ ®o¹n nµy ®Ó c©u hµng ho¸ l¹. ThÕ lµ L· BÊt Vi ®ång ý tÆng lu«n c« mü n÷ nµy cho Tö Së. C« mü n÷ Hµm §an nµy ®· giÊu sù thËt cã chöa cña m×nh, ®Õn th¸ng thø 12, c« ta ®Î ra Doanh ChÝnh. ThÕ lµ Tö Së phong cho c« ta lµ phu nh©n.

N¨m TÇn Chiªu V¬ng thø 50 (n¨m 257 tríc c«ng nguyªn), níc TÇn ph¸i V¬ng û bao v©y tiÕn ®¸nh Hµm §an cña níc TriÖu. T×nh thÕ rÈt nguy CËp,

níc TriÖu ®Þnh giÕt con tin cña níc TÇn la Tö Së. Tö Së th¬ng lîng víi L· BÊt Vi bµn mu ch¹y trèn. Hä ®· dïng 600 c©n vµng ®Ó hèi lé cho bän quan l¹i canh gi÷ cæng thµnh cña níc TriÖu, ®Ó hä ch¹y ®îc ra ngoµi. Tö Së vµ mét sè ngêi kh¸c tõ Hµm §an ch¹y ®Õn mét doanh tr¹i qu©n ®éi cña níc TÇn, vµ cuèi cïng hä vÒ ®îc ®Õn níc TÇn. Níc TriÖu ®Þnh giÕt vî vµ con trai cña Tö Së, nhng v× vî cña Tö Së lµ con g¸i cña mét gia ®×nh giµu cã cña níc TriÖu nªn ®îc che giÊu ®i. ChÝnh v× vËy mµ mÑ con cßn sèng sãt. N¨m TÇn Chiªu V¬ng thø 56 (n¨m 251 tríc c«ng nguyªn), TÇn Chiªu V¬ng èm chÕt, Th¸i tö An Quèc Qu©n ®îc kÕ vÞ lµm Quèc V¬ng níc TÇn. §ã lµ TÇn HiÕu V¨n V¬ng. Hoa D¬ng phu nh©n ®îc TÇn HiÕu V¨n V¬ng phong lµm V¬ng HËu, Tö Së còng ®îc phong lµm Th¸i tö. Lóc ®ã níc TriÖu ®· tr¶ l¹i vî vµ Doanh ChÝnh, con trai cña Tö Së vÒ níc TÇn.

TÇn V¬ng Doanh Trô trÞ v× ®îc mét n¨m th× qua ®êi. TriÒu thÇn ®· truy tÆng t«n hiÖu lµ HiÕu V¨n V¬ng. Th¸i tö Tö Së thay TÇn HiÕu V¨n V- ¬ng lªn lµm Qu©n V¬ng míi. §ã lµ TÇn Trang T¬ng V¬ng. Tö Së phong bµ mÑ nu«i Hoa D¬ng V¬ng HËu lªn lµm Hoa D¬ng Th¸i hËu vµ còng t«n H¹ Phi, mÑ ®Î cña m×nh lµm H¹ Th¸i hËu. N¨m Trang T¬ng V¬ng thø nhÊt (n¨m 249 tríc c«ng nguyªn) TÇn V¬ng bæ nhiÖm L· BÊt Vi lµm Thõa tíng níc TÇn vµ phong «ng lµm V¨n TÝn hÇu, CËp cho «ng mét trang tr¹i 10 v¹n hé ë L¹c D¬ng, Hµ Nam lµm phong ®Þa. Trang T¬ng V¬ng lªn ng«i ®Õn n¨m thø 3 th× chÕt. Th¸i tö Doanh ChÝnh kÕ vÞ lµm TÇn V¬ng, t«n sïng L· BÊt Vi lµm Tíng quèc, xng hiÖu lµ “Träng Phô”. TÇn v¬ng Doanh ChÝnh cßn nhá tuæi, Th¸i hËu TriÖu ThÞ thêng xuyªn t th«ng víi L· BÊt Vi. N« béc trong nhµ L· BÊt Vi cã tíi c¶ v¹n ngêi. Håi ®ã níc Ngôy cã TÝn L¨ng Qu©n, níc Së cã Xu©n Gi¸p Qu©n, níc TriÖu cã B×nh Nguyªn Qu©n, níc TÒ cã M¹nh Thêng Qu©n, nh÷ng ngêi nµy rÊt thÝch héi hÌ ®×nh ®¸m, tiÕp ®·i kh¸ch khøa lu bï. L· BÊt Vi cho r»ng níc TÇn rÊt hïng m¹nh. ¤ng ta rÊt buån v× kh«ng ®îc nh ngêi ta, cho nªn còng chiªu mé c¸c danh sÜ kh¾p bèn ph¬ng, tiÕp ®·i hä hÕt søc nång hËu, thÕ lµ trong phñ cña «ng ®· cã tíi trªn 3.000 vÞ kh¸ch. Håi ®ã trong c¸c níc ch hÇu cã rÊt nhiÒu ngêi måm mÐp giái giang nh nhãm Tu©n Khanh (Tu©n Huèng), viÕt s¸ch TÊn biÕn trong thiªn h¹. L· BÊt Vi còng ®Ó cho mäi ngêi gióp viÖc trong phñ cña m×nh viÕt ra nh÷ng ®iÒu tai nghe m¾t thÊy, tËp hîp l¹i thµnh tõng bé s¸ch gäi lµ B¸t L·m, Lôc LuËn, ThËp NhÞ Kû, tÊt c¶ gåm h¬n 20 v¹n ch÷. L· BÊt Vi cho r»ng bé s¸ch nµy cã thÓ th©u tãm ®îc mäi sù viÖc trong v¹n vËt cæ kim trong thiªn h¹. ThÕ lµ L· BÊt Vi ®Æt tªn cho bé s¸ch nµy lµ “ L· ThÞ Xu©n Thu ”. Sau khi bé s¸ch “ L· thÞ Xu©n Thu “ hoµn thµnh, L· BÊt Vi liÒn d¸n Bè c¸o trªn cæng thµnh Hµm D- ¬ng, treo trªn cæng thµnh hµng ngµn l¹ng vµng, mêi du sÜ, t©n kh¸ch c¸c níc ®Õn vµ tuyªn bè r»ng, nÕu ai thªm vµo cuèn s¸ch ®îc mét ch÷ th× sÏ thëng cho ngêi ®ã 1.000 l¹ng vµng.

TÇn Thñy Hoµng ngµy cµng kh«n lín trëng thµnh, vËy mµ Th¸i hËu TriÖu ThÞ vÉn gian d©m v« ®é víi L· BÊt Vi. L· BÊt Vi sî r»ng lo¹n d©m nh vËy sÏ nguy h¹i ®Õn quyÒn thÕ cña m×nh. Cho nªn «ng ta ®· ngÊm ngÇm t×m Lao ¸i, mét ngêi cã bé d¬ng vËt rÊt to ®Õn lµm x¸ nh©n, dung tóng cho «ng ta tæ chøc nh÷ng buæi héi hÌ h¸t móa. L· BÊt Vi l¹i sai Lao ¸i dïng xe ®ång l¨n ®i l¨n l¹i cèt ®Ó cho TriÖu Th¸i hËu nghe thÊy ®Ó råi hiÕn d©ng Lao ¸i cho TriÖu Th¸i hËu. Sau khi TriÖu Th¸i hËu biÕt chuyÖn vÒ Lao ¸i th× qu¶ nhiªn bµ ta rÊt mª Lao ¸i, rÊt mong ®o¹t ®îc Lao ¸i. L· BÊt Vi bÌn hiÕn

d©ng ngay Lao ¸i cho TriÖu Th¸i hËu. L· BÊt Vi vê vÜnh xui ngêi c¸o gi¸c Lao ¸i ph¹m téi ®¸ng ph¶i xö ph¹t cung h×nh (®em thiÕn thµnh quan ho¹n). L· BÊt Vi l¹i nãi riªng víi TriÖu Th¸i hËu r»ng : “ Cã thÓ gi¶ vê ®em Lao ¸i ®i ho¹n, nh vËy Lao ¸i míi cã thÓ ë l¹i hÇu h¹ Th¸i hËu ®îc.” ThÕ lµ TriÖu Th¸i hËu bÌn ngÇm thëng cho viªn quan ®· tiÕn hµnh “thiÕn” Lao ¸i, gi¶ vê ®Þnh téi cho Lao ¸i, ®ång thêi cßn vÆt hÕt r©u vµ l«ng mµy trªn mÆt Lao ¸i ®i, gi¶ vê lµm cho Lao ¸i thµnh mét tªn quan ho¹n nh thËt. V× thÕ nªn cuèi cïng Lao ¸i míi ®îc ®Õn phông dìng Th¸i hËu. Sau khi Th¸i hËu ®o¹t ®îc Lao ¸i råi th× hÕt søc nu«ng chiÒu «ng ta, ®i l¹i lµm t×nh víi Lao ¸i ®Õn møc mang thai. Th¸i hËu lo sî ngêi ®êi biÕt chuyÖn hä gian d©m nªn ®· gi¶ vê ®i xem bãi, cÇn ph¶i thay ®æi m«i trêng ®Ó tr¸nh tai ho¹ nªn ®· chuyÓn tõ V¬ng cung rêi sang sèng ë Ung cung. Lao ¸i lu«n lu«n ®i theo Th¸i hËu ®i ch¬i vµ ®îc u ¸i mét c¸ch kú l¹. Mäi viÖc chÝnh sù trong triÒu ®×nh ®Òu do Lao ¸i chuyªn quyÒn quyÕt ®o¸n. N« béc trong nhµ Lao ¸i cã tíi mÊy ngµn ngêi. B¹n bÌ kh¸ch khøa dùa vµo Lao ¸i ®Ó mua quan b¸n tíc xin ®Õn lµm x¸ nh©n ë phñ cña Lao ¸i còng cã tíi trªn ngµn ngêi.

TÇn Thñy Hoµng trÞ v× ®Õn n¨m thø 7 tøc lµ n¨m 140 tríc c«ng nguyªn, th× H¹ Th¸i hËu, mÑ ®Î cña Trang T¬ng v¬ng èm chÕt. HiÕu V¨n V- ¬ng hËu lµ Hoa D¬ng Th¸i hËu ®îc ch«n chung trong mét l¨ng mé víi TÇn HiÕu V¨n v¬ng. Con trai cña H¹ Th¸i hËu lµ Trang T¬ng V¬ng ®îc ch«n t¹i ChØ D¬ng, cho nªn khi H¹ Th¸i hËu chÕt ph¶i ch«n riªng, ®¬n ®éc t¹i phÝa §«ng cña §ç Nguyªn. Bµ di chóc l¹i r»ng : “Nh×n vÒ phÝa §«ng th× cã con trai t«i, nh×n vÒ phÝa T©y th× cã chång t«i. Sau 100 n¨m, bªn c¹nh t«i tÊt nhiªn cßn cã mu«n nhµ trong th«n Êp n÷a.”

N¨m TÇn Thñy Hoµng thø 9 (n¨m 238 tríc c«ng nguyªn) cã ngêi tè gi¸c víi Doanh ChÝnh r»ng ®óng lµ Lao ¸i cha bÞ ho¹n thËt, «ng ta thêng xuyªn t th«ng lo¹n d©m víi TriÖu Th¸i hËu vµ cßn sinh ®îc ®øa con thø hai n÷a, nh- ng ®Òu bÞ giÊu ®i. Lao ¸i cßn ©m mu bÝ mËt víi TriÖu Th¸i hËu r»ng “NÕu TÇn V¬ng b¨ng hµ, th× hä sÏ ®a ®øa con trai nµy lªn kÕ vÞ.” ThÕ lµ TÇn V- ¬ng Doanh ChÝnh giao cho ph¸p quan ®iÒu tra trõng trÞ. KÕt qu¶ ®óng nh mäi ngêi ®· ph¸t gi¸c vµ sù viÖc cßn liªn quan ®Õn Tíng Quèc L· BÊt Vi. Th¸ng 9 n¨m Êy TÇn V¬ng ®· giÕt Lao ¸i vµ chu di 3 hä nhµ Lao ¸i vµ còng giÕt lu«n c¶ ®øa con thø 2 cña Th¸i hËu vµ ®a Th¸i hËu ®Õn ë cung Ung. Nh÷ng x¸ nh©n cña Lao ¸i bÞ triÒu ®×nh tÞch thu gia s¶n vµ ®µy ®Õn Thôc ®Þa (nay lµ Tø Xuyªn). ThËt ra TÇn V¬ng còng muèn giÕt c¶ Tíng Quèc, song nghÜ ®Õn viÖc L· BÊt Vi ®· cã c«ng lao rÊt lín phông dìng Trang T¬ng V¬ng vµ l¹i cã rÊt nhiÒu t©n kh¸ch cïng biÖn sÜ ®· xin cho L· BÊt Vi, nªn TÇn V¬ng Doanh ChÝnh ®µnh ph¶i trÞ téi theo ph¸p luËt.

Th¸ng 10 n¨m TÇn Thñy Hoµng thø 10, L· BÊt Vi bÞ c¸ch chøc Tíng Quèc ë níc TÇn. Cho ®Õn khi cã ngêi ë níc TÒ tªn lµ Mao Tiªu khuyªn gi¶i TÇn V¬ng Doanh ChÝnh nªn dµn hoµ víi mÉu hËu, lóc ®ã TÇn V¬ng míi ®Õn Ung ®Þa ®Ó ®ãn Th¸i hËu vµ cïng víi bµ trë vÒ §« thµnh Hµm D¬ng. §ång thêi còng ®uæi V¨n TÝn HÇu L· BÊt Vi ra khái thñ ®« Hµm D¬ng cña níc TÇn, b¾t «ng ph¶i vÒ trang tr¹i ®îc phong cña «ng ë Hµ Nam. Sau h¬n mét n¨m th× c¸c ch hÇu, t©n kh¸ch vµ c¸c sø gi¶ kh«ng ngõng ®Õn níc TÇn, ngêi ngêi nèi ®u«i nhau ®Õn th¨m hái V¨n TÝn HÇu L· BÊt Vi. TÇn V¬ng sî L· BÊt Vi bÊt m·n råi sinh ra ph¶n lo¹n, liÒn göi cho V¨n TÝn HÇu L· BÊt Vi mét chiÕu th, trong ®ã viÕt : “ Khanh cã c«ng g× ®èi víi níc TÇn, mµ níc

TÇn ph¶i phong cho khanh tØnh Hµ Nam, cho khanh thõa hëng vïng ®Êt cã 10 v¹n hé ? Khanh cã quan hÖ g× th©n thuéc víi TÇn V¬ng mµ d¸m xng lµ “Träng Phô”? TrÉm ra lÖnh cho khanh vµ gia thuéc ph¶i chuyÓn ®Õn ë ®Êt Thôc !” L· BÊt Vi tù nghÜ lµ m×nh ®¾c téi víi TÇn V¬ng, sî r»ng sÏ bÞ giÕt cho nªn ®· uèng thuèc ®éc tù tö. Hai con ngêi mµ TÇn V¬ng Doanh ChÝnh c¨m giËn lµ L· BÊt Vi vµ Lao ¸i ®Òu ®· chÕt. TÇn V¬ng ®· cho gäi nh÷ng x¸ nh©n cña Lao ¸i bÞ ®µy ®Õn Thôc ®Þa trë vÒ. N¨m TÇn Thñy Hoµng thø 19 (n¨m 228 tríc c«ng nguyªn) TriÖu Th¸i hËu qua ®êi. TÇn Thñy Hoµng th- îng t«n hiÖu cho TriÖu Th¸i hËu lµ §Õ Th¸i hËu vµ ch«n cÊt thi hµi bµ ë trong l¨ng cña TÇn Trang V¬ng ë ChØ D¬g.

TuyÓn tù “ Sö ký “

QuyÓn 85

lu tþ

Ng« V¬ng Lu Tþ lµ con trai Lu Träng, anh trai cña H¸n Cao Tæ Lu Bang. N¨m thø 7 sau khi H¸n Cao Tæ b×nh ®Þnh ®îc thiªn h¹ th× lËp Lu Träng lªn lµm §¹i v¬ng. Nhng khi d©n Hung n« tÊn c«ng ®Êt §¹i, Lu Träng kh«ng thÓ gi÷ næi nªn ®· bá phong quèc, lÎn theo con ®êng hÎm ch¹y ®Õn L¹c D¬ng, tù ®Õn ®Çu thó víi Thiªn tö Lu Bang. Thiªn tö Lu Bang thÊy Lu Träng còng lµ ®ång bµo cèt nhôc víi m×nh, cho nªn ®· kh«ng trõng trÞ anh ta theo ph¸p luËt cña Nhµ níc, mµ chØ gi¸ng Lu Träng xuèng lµm Hîp D¬ng hÇu. Mïa thu n¨m H¸n Cao Tæ thø 11 (n¨m 196 tríc c«ng nguyªn) Hoµi Nam V¬ng Anh Bè khëi binh t¹o ph¶n. PhÝa §«ng ®¸nh chiÕm H×nh ®Þa, th«n tÝnh qu©n ®éi cña V¬ng quèc, phÝa T©y vît s«ng Hoµi Hµ, tÊn c«ng níc Së. H¸n Cao Tæ Lu Bang tù m×nh lªn ngùa dÉn qu©n ®i trÊn ¸p Anh Bè. Con trai cña Lu Träng lµ B¸i hÇu Lu Tþ håi ®ã cßn rÊt trÎ, míi cã 20 tuæi, rÊt cã chÝ khÝ. Anh cÇm ®Çu ®éi qu©n kþ binh tíng sÜ cïng H¸n triÒu Hoµng ®Õ ®¸nh b¹i ®éi qu©n cña Anh Bè ë Héi Thuú, phÝa T©y huyÖn §an. Anh Bè ph¶i bá ch¹y. V¬ng H×nh Lu Cè bÞ Anh Bè giÕt chÕt, kh«ng cã ngêi nèi dâi. Lu Bang rÊt lo cho t×nh h×nh ë hai vïng Ng«, Héi kª, kh«ng cã Quèc v¬ng nµo cã ®ñ søc ®ñ lùc ®Ó ®i trÊn gi÷ nh÷ng ®Þa ph¬ng nµy. C¸c Hoµng tö th× cßn nhá, cho nªn ngêi ®· lËp Lu Tþ lªn lµm Ng« V¬ng ë ngay vïng ®Êt B¸i ®Ó cai trÞ 3 quËn gåm 53 huyÖn. §· lµm lÔ phong V¬ng Ên cho Lu Tþ, H¸n Cao Tæ l¹i triÖu kiÕn Lu Tþ ®Õn ®Ó xem mÆt vµ nãi víi Lu Tþ : “ H×nh nh khanh cã ph¶n tíng.” Trong lßng Lu Bang rÊt ©n hËn, nhng ®· lµm lÔ phong tíc mÊt råi, chØ cßn c¸ch xoa lng Lu Tþ vµ c¶nh c¸o : “ Tõ nay cho ®Õn 50 n¨m n÷a, c¸c miÒn §«ng Nam cña triÒu H¸n nÕu cã x¶y ra vô ph¶n lo¹n nµo th× chØ do khanh g©y ra mµ th«i. Ch¼ng qua díi bÇu trêi nµy, chóng ta ®Òu lµ ngêi hä Lu, lµ ngêi trong mét nhµ c¶, khanh tuyÖt ®èi kh«ng ®îc lµm ph¶n lo¹n !” Lu Tþ cói ®Çu tr¶ lêi Lu Bang : “ ThÇn kh«ng d¸m t¹o ph¶n ®©u ¹!”

Trong thêi kú H¸n HiÕu HuÖ ®Õ vµ L· HËu thèng trÞ, thiªn h¹ võa míi ®îc yªn æn, c¸c quËn quèc ch hÇu chØ cã thÓ an ñi nh©n d©n trong quËn quèc cña m×nh mµ th«i. ë quËn Tîng Ch¬ng cña níc Ng« cã má ®ång, Lu Tþ liÒn triÖu tËp bän lu manh ë mäi n¬i ®Õn ®Ó ®óc tiÒn, nÊu níc biÓn lµm muèi, cho nªn kh«ng thu tiÒn thuÕ, Nhµ níc trë nªn giµu cã. Thêi kú H¸n V¨n ®Õ trÞ v×, Th¸i tö cña Ng« V¬ng lµ Lu HiÒn ®i vµo triÒu ®Ó b¸i kiÕn Thiªn tö, ®Ó cã c¬ héi phông dìng Hoµng Th¸i Tö ¨n uèng, cê b¹c. S truyÒn cña Th¸i tö Ng« V¬ng ®Òu lµ ngêi Së, lµ nh÷ng ngêi hung h·n, b×nh thêng rÊt ng¹o m¹n. Khi ch¬i cê b¹c thêng hay tranh chÊp víi Hoµng Th¸i tö chø kh«ng cung kÝnh Th¸i tö. Do ®ã Hoµng Th¸i tö ®· ®¸nh Lu HiÒn lµ Th¸i tö Ng« V- ¬ng t¹i mét sßng b¹c vµ giÕt chÕt anh ta. TriÒu ®×nh cho ngêi ®a linh c÷u cña Th¸i tö Ng« V¬ng vÒ níc Ng« ®Ó mai t¸ng. Khi ®Õn níc Ng«, Ng« V¬ng Lu Tþ rÊt kh«ng hµi lßng, o¸n tr¸ch : “Chóng ta ®Òu lµ ®ång T«ng ë trong thiªn h¹, ngêi chÕt ë Trêng An, ®¸ng lÏ ph¶i ch«n cÊt ë Kinh s, t¹i sao cø nhÊt ®Þnh ph¶i cho ngêi ®a vÒ níc ®Ó an t¸ng ?” Sau ®ã Ng« V¬ng l¹i ph¸i ngêi khiªng linh c÷u ®a vÒ Trêng An ch«n cÊt. B¾t ®Çu tõ sù kiÖn nµy, Ng« V- ¬ng Lu Tþ ngÊm ngÇm ph¶n l¹i lÔ tiÕt mµ Phan Cù ®· tõng t«n sïng, gi¶ vê èm kh«ng vµo triÒu. Khi bªn Kinh s biÕt chuyÖn lµ Ng« V¬ng Lu Tþ v× chuyÖn con trai mµ gi¶ vê èm ®Ó kh«ng vµo triÒu b¸i kiÕn Th¸i tö, sau khi

kiÓm tra, chøng thùc Ng« V¬ng ®óng lµ kh«ng èm ®au g× c¶ th× khi níc Ng« ph¸i Sø gi¶ ®Õn Trêng An, c¸c quan viªn cña triÒu ®×nh ®· b¾t gi÷ hä ®Ó tiÕn hµnh thÈm vÊn. Sau khi biÕt tin nµy Ng« V¬ng rÊt sî nªn cµng tÝch cùc chuÈn bÞ mu ph¶n m¹nh h¬n. Sau nµy Ng« V¬ng cö ngêi thay «ng ®Õn gÆp Hoµng ®Õ ®Ó hµnh thu thØnh lÔ, mét lÇn n÷a Hoµng ®Õ chÊt vÊn Sø gi¶ cña Ng« V¬ng. Sø gi¶ tr¶ lêi : “Ng« V¬ng Lu Tþ qu¶ thùc kh«ng èm ®au g×, chØ v× H¸n triÒu ®· nhiÒu lÇn trõng trÞ Sø gi¶ cña Ng« quèc, cho nªn Ng« V¬ng míi gi¶ vê sinh bÖnh. V¶ l¹i trong s¸ch cæ cã viÕt “ Xem c¸ ë trong ®Çm s©u lµ kh«ng cã lîi ”. Nh ngµy nay Ng« V¬ng võa míi gi¶ vê èm, nÕu ®Ó bÞ ph¸t gi¸c, bÞ Hoµng ®Õ khiÓn tr¸ch th× l¹i cµng ®¸ng sî, sî r»ng Hoµng ®Õ sÏ xö tö, mäi ©m mu quØ kÕ ®Òu kh«ng gióp Ých ®îc g×. Mong r»ng Hoµng thîng cã thÓ lîng thø, hoµ h¶o víi Ng« V¬ng.” ThÕ lµ Thiªn tö liÒn phãng thÝch cho c¸c Sø gi¶ cña Ng« V¬ng, cho hä trë vÒ Ng« quèc, ®ång thêi cßn tÆng cho Ng« V¬ng mÊy c¸i gËy, ©n chuÈn cho Lu Tþ do tuæi t¸c ®· cao, cã thÓ kh«ng vµo Kinh ®Ó triÒu kiÕn Thiªn tö. Sau khi Ng« V¬ng ®îc miÔn téi, ý tëng bÝ mËt ©m mu t¹o ph¶n còng dÇn dÇn tiªu tan. Tuy nhiªn l·nh ®Þa cña Lu Tþ do cã c¸i lîi cña má ®ång cã thÓ ®óc tiÒn vµ cã c¸ m¾m, cho nªn nh©n d©n cã thÓ kh«ng ph¶i nép c¸c lo¹i thuÕ kh¸c. Binh sÜ ®i phôc dÞch, Ng« V¬ng ®Òu ph¸t cho tiÒn vµng. Cø ®Õn ngµy lÔ, ngµy tÕt l¹i ®i uý l¹o nh÷ng ngêi cã tµi n¨ng, ban thëng cho nh÷ng ngêi b×nh d©n. C¸c quan l¹i cña c¸c qu©n quèc kh¸c ®Õn Ng« quèc ®Ó b¾t nh÷ng kÎ ph¹m téi th× níc Ng« che chë cho hä, kh«ng cho dÉn ®é ®em vÒ. T×nh h×nh nh thÕ nµy kÐo dµi h¬n 40 n¨m. ChÝnh v× nguyªn nh©n nµy mµ Ng« V¬ng Lu Tþ cã thÓ ®i th¨m d©n chóng trong phong quèc cña m×nh.

TriÒu Thè ®¶m nhiÖm gia lÖnh nhµ Th¸i tö, cã thÓ ®îc Hoµng Th¸i tö ban thëng vµ yªu mÕn. §· nhiÒu lÇn anh ta nãi lµ Ng« V¬ng cã téi, cã thÓ c¾t gi¶m phong ®Þa cña Ng« V¬ng. TriÒu Thè l¹i viÕt nhiÒu b¶n tÊu khuyªn gi¶i H¸n V¨n ®Õ lµ ngêi khoan dung, kh«ng nhÉn t©m trõng ph¹t Lu Tþ. Do ®ã Ng« V¬ng Lu Tþ û thÕ ngµy cµng kiªu c¨ng ng¹o m¹n. Sau khi H¸n C¶nh ®Õ lªn ng«i, TriÒu Thè ®¶m nhiÖm chøc Ngù sö ®¹i phu, «ng l¹i viÕt tÊu “ Ngµy xa, H¸n Cao Tæ võa míi b×nh ®Þnh ®îc thiªn h¹, v× cã Ýt anh chÞ em, Ch Hoµng tö cßn th¬ Êu, bÊt ®¾c dÜ míi ®¹i phong ngêi cïng hä. Cho nªn L- u Bang phong cho con thø §iÖu HuÖ v¬ng thèng trÞ h¬n 70 huyÖn cña níc TÒ, phong cho thø ®Ö lµm Nguyªn v¬ng, thèng trÞ h¬n 40 huyÖn cña níc Së, phong cho Lu Tþ, con trai cña ngêi anh lµm Ng« V¬ng, cho «ng ta thèng trÞ h¬n 50 huyÖn. Cßn phong cho hä hµng th©n thÝch 3 chi hä, chia mét nöa phÇn ®Êt cña nhµ H¸n. Ngµy nay, Ng« V¬mg Lu Tþ lÊy lý do ngµy xa Th¸i tö bÞ giÕt v× gi¶ vê èm, cù tuyÖt kh«ng triÒu kiÕn Thiªn tö, nÕu ®Þnh téi theo ph¸p luËt cæ ®¹i th× ph¶i xö tö h×nh. H¸n V¨n ®Õ kh«ng nhÉn t©m giÕt «ng ta mµ chØ lªn ¸n vµ ®¸nh cho mÊy gËy. Quèc gia, triÒu ®×nh ®èi ®·i víi Ng« V¬ng Lu Tþ ©n ®øc rÊt s©u ®Ëm. Theo lý th× Ng« V¬ng Lu Tþ ph¶i c¶i tµ qui chÝnh. Nhng tr¸i l¹i «ng ta cµng trë nªn kiªu c¨ng, d©m lo¹n, dùa vµo má ®Ó ®óc tiÒn ®ång, ra biÓn lÊy níc lµm muèi, l«i kÐo bän lu manh c«n ®å trong thiªn h¹ ®Ó ©m mu lµm lo¹n. HiÖn nay triÒu ®×nh ®· lµm cho Ng« V¬ng Lu Tþ suy yÕu th× «ng ta muèn t¹o ph¶n, kh«ng lµm cho «ng ta suy yÕu, «ng ta còng vÉn muèn t¹o ph¶n. NÕu tíc phiªn, «ng ta tøc kh¾c t¹o ph¶n, thÕ th× mèi nguy h¹i cho «ng ta cßn t¬ng ®èi nhá; cßn nÕu kh«ng tíc phiªn, Ng« V¬ng kÐo dµi cuéc t¹o ph¶n th× g©y tai ho¹ cho quèc

gia cµng lín. Mïa §«ng n¨m H¸n C¶nh §Õ thø 3 (n¨m 154 tríc c«ng nguyªn) Së V¬ng vµo triÒu tham kiÕn Thiªn tö. Nh©n c¬ héi nµy TriÒu Thè tè c¸o Së V¬ng Lu MËu tríc ®©y ®· phôc vô B¹c Th¸i hËu vµ ®· ph¹m téi gian d©m, xin Hoµng ®Õ xö tö «ng ta. H¸n C¶nh §Õ ban bè chiÕu lÖnh miÔn cho Së V¬ng téi chÕt, ®µy «ng ta ®Õn quËn §«ng H¶i. TriÒu ®×nh thõa thÕ còng tíc lu«n cña Ng« V¬ng Lu Tþ hai quËn Tîng Ch¬ng vµ Héi Kª. Céng thªm téi TriÖu V- ¬ng ®· m¾c hai n¨m tríc nªn ®· tíc lu«n c¶ quËn Hµ Gian cña «ng ta. Do m¾c téi mua quan b¸n tíc mµ Giao T©y v¬ng Lu Ên còng bÞ tíc mÊt 6 huyÖn.

C¸c ®¹i thÇn triÒu ®×nh nhµ H¸n bµn b¹c tíc gi¶m ®Êt phong cña níc Ng«. Ng« V¬ng Lu Tþ sî ChÝnh phñ Trung ¬ng tíc phiªn v« h¹n ®é nªn ®· vin vµo ®ã ®Ó ©m mu ph¸t ®éng binh lÝnh, mu ®å phÊt cê t¹o ph¶n. ThÊy r»ng trong ®¸m Ch hÇu v¬ng kh«ng cã ngêi nµo cã kh¶ n¨ng tiÕn hµnh ©m mu bÝ mËt víi m×nh, nghe nãi Giao T©y v¬ng lµ ngêi vò dòng hµo khÝ, l¹i giái vÒ qu©n sù, c¸c ch hÇu níc TÒ ®Òu sî «ng ta, thÕ lµ Ng« V¬ng cö Trung ®¹i phu øng Cao ®i sang Giao T©y v¬ng c«ng t¸c. øng Cao kh«ng mang theo th cña Ng« V¬ng mµ chØ truyÒn ®¹t khÈu dô ý cña Ng« V¬ng Lu Tþ lµ : “ Ng« V¬ng kh«ng cã tµi ®øc, sím muén g× th× còng gÆp tai ho¹, kh«ng d¸m tù m×nh ra ngoµi, nªn cö t«i ®Õn tr×nh bµy ý ®Þnh tèt ®Ñp cña Ngµi.” Giao T©y v¬ng nãi : “ Xin tiªn sinh chØ gi¸o.” øng Cao tr¶ lêi : “HiÖn nay Chóa th- îng ®Ò b¹t nh÷ng kÎ gian lo¹n, t¸n d¬ng nh÷ng kÎ gian thÇn, sïng ¸i ngôy qu©n tö, tin tëng ë nh÷ng kÎ khèn kiÕp lµm ®iÒu thÞ phi, l¬i láng c¸c luËt lÖnh, chiÕm ®o¹t ®Êt ®ai cña ch hÇu, cµng ngµy cµng khñng bè d÷, tµn s¸t nhiÒu, trõng trÞ c¸c l¬ng thÇn, thiÖn d©n ngµy cµng nghiªm träng. Tôc ng÷ cã c©u : “ Tho¹t ®Çu ¨n c¸m, sau nµy ¨n c¬m.” Ng« V¬ng vµ Giao T©y v¬ng ®Òu lµ nh÷ng ch hÇu v¬ng næi tiÕng, nÕu ch¼ng may bÞ triÒu ®×nh ph¸t gi¸c, e r»ng tÊt c¶ chóng ta ®Òu kh«ng ®îc yªn th©n. Ng« V¬ng ®ang bÖnh ho¹n, h¬n 20 n¨m råi kh«ng ®Õn Kinh vµo TriÒu ®îc. Ngµi rÊt lo bÞ ngêi ta nghi ngê th× kh«ng cã c¸ch nµo tù b¹ch, hiÖn nay ®· chó ý cÈn thËn h¬n mµ vÉn sî kh«ng cã ai hiÓu cho. ThÇn nghe trém thÊy §¹i v¬ng Ngµi bÞ liªn lôy bëi viÖc b¸n quan tíc, nghe nãi ch hÇu v¬ng bÞ thu håi phong ®Þa, mµ téi lçi kh«ng chØ cã nh vËy, nªn sî r»ng kh«ng ph¶i chØ bÞ thu håi ®Êt ®ai mµ th«i ®©u.” Giao T©y v¬ng ®¸p l¹i r»ng: “Ngµi nãi rÊt ®óng, cã viÖc nh vËy thËt. VËy th× Ngµi tÝnh lµm sao ®©y ?” øng Cao nãi : “ Thï hËn t¬ng ®ång th× ph¶i gióp ®ì lÉn nhau; së thÝch t¬ng ®ång th× ph¶i th«ng c¶m víi nhau; t©m t×nh t¬ng ®ång th× ph¶i cïng nhau lµm trän; nguyÖn väng t¬ng ®ång th× ph¶i cïng nhau theo ®uæi; lîi Ých t¬ng ®ång th× ph¶i ®ång sinh céng tö. Ngµy nay Ng« v¬ng tù thÊy cã chung mèi lo ©u víi §¹i v¬ng, mong r»ng sÏ thuËn theo thêi thÕ, tu©n theo ®¹o lý, hy sinh tÝnh mÖnh, gi¶i trõ tai ho¹ cho thiªn h¹. Kh«ng biÕt Ngµi cã ®ång ý víi c¸ch suy nghÜ cña Ng« V¬ng hay kh«ng ?”

Giao T©y v¬ng giËt m×nh nãi : “ T«i lµm sao d¸m lµm nh vËy? Ngµy nay Chóa thîng tuy cã nãng n¶y véi vµng, t«i còng ®µnh chÞu chÕt mµ th«i, chø kh«ng thÓ kh«ng suy t«n «ng ta.”

öng Cao tr¶ lêi : “ Khanh cö ®¹i phu TriÒu Thè ®Õn mª hoÆc Thiªn tö, chiÕm ®o¹t lÊy phong ®Þa cña c¸c ch hÇu v¬ng, lµm cho c¸c trung hiÒn kh«ng nghe, kh«ng thÊy g× hÕt, c¸c ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh ®Òu o¸n ghÐt, c¸c ch hÇu v¬ng ®Òu cã ý ®å mu ph¶n. Nh÷ng ®iÒu khanh lµm ®· lªn

®Õn cùc ®iÓm. Sao TuÖ xuÊt hiÖn, hoµng trïng ®· nhiÒu lÇn g©y tai ho¹. T×nh h×nh nµy mét v¹n n¨m míi gÆp mét lÇn, cßn khi ©u sÇu khæ n·o th× chÝnh lµ ®iÒu kiÖn ®Ó th¸nh nh©n xuÊt hiÖn. Cho nªn Ng« V¬ng dù ®Þnh lÊy viÖc mu s¸t TriÒu Thè ë trong triÒu ®×nh lµm lêi hiÖu triÖu qu©n ®éi hËu vÖ ®i theo §¹i v¬ng tung hoµnh ngang däc ngoµi chiÕn trêng. Nh©n d©n nh÷ng vïng mµ qu©n ®éi ®¸nh ®Õn, tÊt c¶ ®Òu qui hµng, nh÷ng thµnh phè mµ qu©n ®éi tÊn c«ng ®Òu thu phôc ®îc c¶, trong thiªn h¹ kh«ng cã ng- êi nµo d¸m kh«ng thÇn phôc. NÕu qu¶ thËt §¹i v¬ng kh«ng gi÷ ®îc lêi høa, th× Ng« V¬ng dÉn Së V¬ng ®i ®¸nh chiÕm Hµm Cèc Quan, cè thñ ë Doanh D¬ng, gi÷ lÊy kho l¬ng, ng¨n chÆn qu©n ®éi nhµ H¸n. S¾p xÕp c¸c c x¸ cho yªn æn, chê §¹i v¬ng ®Õn. May ra mµ §¹i v¬ng th©n chinh gi¸ l©m th× thiªn h¹ cã thÓ bÞ th«n tÝnh, hai vÞ Qu©n v¬ng sÏ chia nhau thiªn h¹, ch¼ng ®îc l¾m sao ?”

Giao T©y v¬ng nãi: “ §îc ”. öng Cao vÒ ®Õn níc Ng« liÒn tÊu b¸o lªn Ng« V¬ng. Ng« V¬ng vÉn cßn lo Giao T©y v¬ng vÉn kh«ng chÞu tham gia phèi hîp, cho nªn «ng ®· th©n chinh ®i ®Õn chç Giao T©y v¬ng ®Ó liªn kÕt víi Giao T©y v¬ng t¹i chç. QuÇn thÇn trong níc Giao T©y, cã ngêi nghe nãi Giao T©y v¬ng cã ©m mu bÝ mËt nªn ®· khuyªn r»ng : “Phông dìng Hoµng ®Õ lµ viÖc lín rÊt tèt. HiÖn nay §¹i v¬ng liªn minh víi qu©n ®éi cña Ng« V- ¬ng Lu Tþ tÊn c«ng vÒ phÝa T©y. NÕu sù viÖc thµnh c«ng th× hai vÞ Qu©n v¬ng chia nhau thiªn h¹, nÕu nh ho¹n n¹n th× cïng chÞu. §Êt phong cña c¸c níc ch hÇu kh«ng b»ng 2/10 cña H¸n quËn, nÕu khëi binh lµm lo¹n sÏ lµm cho Th¸i hËu lo l¾ng, ®ã kh«ng ph¶i lµ mét chñ ý hay.” VÒ c¬ b¶n Giao T©y v¬ng kh«ng nghe lêi khuyªn cña hä, mµ cho Sø gi¶ ®i mêi c¸c TÒ v¬ng, Truy Xuyªn v¬ng, Giao §«ng v¬ng, TÕ Nam v¬ng, TÕ B¾c v¬ng cïng phèi hîp hµnh ®éng. TÊt c¶ ®· nhËn lêi sÏ phèi hîp vµ cßn cho r»ng : “ Thµnh D- ¬ng C¶nh v¬ng lµ ngêi ®¹i nghÜa, ®· tõng tÊn c«ng giÕt chÕt c¶ hä nhµ hä L·, hiÖn nay kh«ng cÇn ph¶i liªn l¹c víi Thµnh D¬ng v¬ng mµ sau khi sù viÖc thµnh c«ng sÏ chia sÎ th¾ng lîi cho hä.”

C¸c ch hÇu v¬ng nghe nãi hä sÏ bÞ triÒu ®×nh thu bít ®Êt ®ai th× v« cïng kinh ng¹c vµ sî h·i, rÊt nhiÒu ngêi ®· thï o¸n TriÒu Thè. Trong khi chê chiÕu th cña triÒu ®×nh thu håi c¸c quËn Héi Kª, Dù Ch¬ng cña níc Ng«, Ng« V¬ng ®· khëi binh chèng l¹i triÒu ®×nh tríc. Th¸ng Giªng n¨m BÝnh Ngä, níc Giao T©y ®· giÕt chÕt 2000 viªn quan l¹i do Trung ¬ng triÌu H¸n cö ®Õn. C¸c níc ch hÇu Giao §«ng, Truy Xuyªn, TÕ Nam, Së, TriÖu vv... còng khëi sù nh vËy vµ cïng khëi binh T©y tiÕn. Sau khi khëi binh, TÒ v¬ng ®· hèi hËn lµ ®· tham gia ph¶n lo¹n, nªn ®· uèng thuèc ®éc tù tö, ph¶n béi l¹i ®iÒu íc cña liªn minh. Khi cuéc chiÕn cha ph©n râ th¾ng b¹i ë TÒ B¾c v¬ng th× Lang trung lÖnh cña «ng ®· cìng chÕ canh gi÷ «ng, kh«ng cho «ng khëi binh. Giao T©y v¬ng lµm ®¹i so¸i cïng víi ba níc lµ Giao T©y, Truy Xuyªn, TÕ Nam cïng bao v©y L©m Truy. TriÖu v¬ng Lu To¹i còng tham gia ph¶n lo¹n, bÝ mËt cö Sø gi¶ ®Õn Hung n« ®Ó cïng liªn minh t¸c chiÕn.

B¶y níc ch hÇu ®· khëi binh ph¶n lo¹n. Ng« V¬ng Lu Tþ ®· tæng ®éng viªn toµn bé qu©n ®éi ë trong níc vµ cßn tiÕn hµnh ®éng viªn chiÕn tranh ë níc Ng«, «ng ra lÖnh : “TrÉm ®· h¬n 62 tuæi råi, TrÉm tù xuÊt qu©n ra trËn. Con trai nhá cña TrÉm tuy míi 14 tuæi còng sÏ xung phong vµo bé ®éi. TÉt c¶ nh÷ng ngêi tuæi t¸c nh TrÉm, hoÆc nh÷ng ngêi nh con nhá cña TrÉm ®Òu cÇn ph¶i ®éng viªn.” Cuéc khëi binh lªn tíi h¬n 20 v¹n ngêi. Cö

Sø gi¶ ®i vÒ phÝa Nam ®Ó ho¹t ®éng ë MÉn ViÖt vµ §«ng ViÖt. §«ng ViÖt còng xuÊt binh cïng tham gia.

Th¸ng Giªng cña Gi¸p ( 60 n¨m ) H¸n HiÕu C¶nh ®Õ thø 3, Ng« V¬ng Lu Tþ lµ ngêi ®Çu tiªn khëi binh lµm ph¶n ë Qu¶ng L¨ng, T©y tiÕn vît s«ng Hoµi Hµ ®Ó phèi hîp víi qu©n ®éi cña níc Së. Níc Së cö §¹i sø ®Æc mÖnh ®em chiÕu th ®Õn c¸c ch hÇu v¬ng. Trong chiÕu th viÕt : “ Ng« V¬ng Lu Tþ cung kÝnh th¨m hái nh÷ng ngêi con cña c¸c Giao T©y v¬ng, Giao §«ng v¬ng, Truy Xuyªn v¬ng, TÕ Nam v¬ng, TriÖu v¬ng, Së v¬ng, Hoµi Nam v¬ng, Hoµnh S¬n v¬ng, L Giang v¬ng vµ Cè Trêng Sa v¬ng, xin c¸c Ngµi h·y chØ gi¸o cho t«i. V× trong ChÝnh phñ Trung ¬ng nhµ H¸n cã giÆc thÇn chuyªn quyÒn, ch¼ng cã c«ng ®øc g× ®èi víi quèc gia mµ l¹i di x©m chiÕm phong ®Þa cña c¸c ch hÇu v¬ng, b¾t bí c¸c quan l¹i råi thÈm vÊn, trõng trÞ hä ®Ó lµm nhôc c¸c ch hÇu v¬ng, kh«ng dïng nghi lÔ cña c¸c ch hÇu v¬ng ®Ó ®èi ®·i víi c¸c th©n nh©n cèt nhôc cu¶ Lu ThÞ, c¸ch chøc c¸c c«ng thÇn cña Tiªn Hoµng ®Õ, gieo tai ho¹ cho toµn d©n thiªn h¹, ©m mu lµm nguy h¹i cho quèc gia x· t¾c. Hoµng ®Õ bÖ h¹ èm yÕu bÖnh tËt, thÇn trÝ kh«ng ®îc tØnh t¸o minh mÉn, kh«ng thÓ c¶nh gi¸c víi c¸c gian thÇn. Ng« V¬ng t«i muèn khëi binh mu s¸t c¸c gian thÇn lo¹n ®¶ng ë ngay trong triÒu ®×nh, rÊt mong mäi ngêi mau mau chØ gi¸o. TÖ quèc tuy phong ®Þa nhá hÑp, song còng cã c¶ mét vïng 3000 dÆm; nh©n d©n tuy Ýt còng cã thÓ trng tËp ®îc 50 v¹n tinh binh, cêng tíng. B×nh thêng b¶n v¬ng ®· gi÷ ®îc mèi quan hÖ h÷u h¶o h¬n 30 n¨m víi níc Nam ViÖt. Qu©n v¬ng níc Nam ViÖt kh«ng do dù ®· xuÊt mét bé phËn qu©n ®éi ®Ó cïng qu¶ nh©n chinh chiÕn. ThÕ lµ TrÉm l¹i cã thªm h¬n 30 v¹n qu©n ®éi. B¶n v¬ng tuy kh«ng m¹nh, còng xin t×nh nguyÖn tù m×nh hµnh ®éng cïng víi c¸c ch hÇu v¬ng. Nam ViÖt gi¸p giíi víi Trêng Sa ë vÒ phÝa Nam, do con trai cña Trêng Sa v¬ng so¸i lÜnh qu©n ®éi b×nh ®Þnh khu vùc phÝa B¾c Trêng Sa, phÝa T©y híng vÒ phÝa c¸c thuéc ®Þa vµ Trung H¸n. Th«ng b¸o cho Nam ViÖt v¬ng ý ®å nµy. Së v¬ng, Hoµi Nam v¬ng cïng TrÉm tiÕn vÒ phÝa T©y. C¸c ch vÞ v¬ng hÇu ë níc TÒ cïng TriÖu v¬ng b×nh ®Þnh c¸c khu vùc Hµ Gian, Hµ Néi v.v...råi sau ®ã mét bé phËn tiÕn vµo L©m TÊn quan, mét bé phËn cïng TrÉm héi hîp ë L¹c D¬ng; chÝnh ra c¸c YÕn v¬ng, TriÖu v¬ng cïng víi thñ lÜnh c¸c d©n téc ngêi Hå ký kÕt hiÖp ®Þnh phèi hîp khi xuÊt binh. YÕn v¬ng th× tiÕn lªn phÝa B¾c b×nh ®Þnh c¸c quËn §¹i ®Þa, V©n Trung; c¸c binh m· chuyªn thèng trÞ d©n téc Hå th× tiÕn vµo Tiªu Quan, ¸p s¸t thµnh phè Trêng Sa, gióp ®ì Thiªn tö, tõ ®ã mµ lµm cho Hoµng thÊt ®îc b×nh an. Mong r»ng c¸c ch hÇu v¬ng h·y lµm viÖc cho tèt. Con trai Së Nguyªn v¬ng cïng víi Tam v¬ng Hoµi Nam cã ®Õn h¬n 10 n¨m kh«ng ®îc t¾m géi, c¨m thï triÒu ®×nh ®Õn tËn x¬ng tñy, ®· muèn t×m c¬ héi ®Ó xuÊt binh tõ l©u. Song v× TrÉm vÉn cha ®îc sù ®ång ý cña c¸c ch hÇu v¬ng, cho nªn cha d¸m nghe theo. HiÖn nay nÕu c¸c ch vÞ §¹i v¬ng cã thÓ tiÕp tôc ñng hé, trÊn ¸p sù tµn b¹o, ®¹t dîc môc ®Ých lµ yªn ®Þnh chÝnh quyÒn cña hä Lu th× ®ã còng lµ hy väng cña quèc gia vËy. Níc Ng« t«i tuy nghÌo, nhng t«i còng tiÕt kiÖm ¨n mÆc, tiªu pha, tÝch luü kim tiÒn, rÌn c¸n luyÖn qu©n, tÝch lòy l¬ng thùc hÕt ngµy nµy qua th¸ng kh¸c ®· ®îc h¬n 30 n¨m råi. Mong r»ng c¸c vÞ ch hÇu h·y lîi dông tèi ®a nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy. Ngêi nµo chÐm giÕt hoÆc b¾t ®îc mét §¹i tíng th× sÏ ®îc ban th- ëng 5000 c©n tiÒn vµng, ®îc phong Êp mét v¹n hé. Ngêi nµo giÕt ®îc hoÆc b¾t sèng ®îc mét LiÖt tíng cña triÒu ®×nh th× sÏ ®îc ban thëng 3000 c©n

tiÒn vµng, ®îc phong Êp 5000 hé. Ngêi nµo giÕt hoÆc b¾t sèng ®îc mét T× tíng cña triÒu ®×nh sÏ ®îc ban thëng 2000 c©n tiÒn vµng, phong Êp 2000 hé. Ngêi nµo giÕt hoÆc b¾t ®îc quan viªn 2000 th¹ch cña triÒu ®×nh sÏ ®îc ban thëng 1000 c©n tiÒn vµng, ®îc phong Êp 1000 hé. Ngêi nµo giÕt hoÆc b¾t ®îc quan viªn 1000 th¹ch cña triÒu ®×nh sÏ ®îc ban thëng 500 c©n tiÒn vµng, ®îc phong Êp 500 hé. TÊt c¶ nh÷ng nh©n sÜ trªn ®©y ®Òu cã thÓ trë thµnh LiÖt hÇu. Trong sè quan viªn triÒu ®×nh nÕu cã ai ®em qu©n ®éi cïng tr¹i Êp ®Õn ®Çu hµng. NÕu mang ®Õn mét v¹n lÝnh th× ®îc phong Êp mét v¹n hé nh b¾t ®îc mét §¹i tíng; ngêi ®Çu hµng cã 5000 ngêi nh b¾t ®îc mét LiÖt tíng; ngêi ®Çu hµng cã 3000 ngêi nh b¾t ®îc mét T× tíng; ngêi ®Çu hµng cã 1000 ngêi nh b¾t ®îc mét quan chøc 2000 th¹ch. Cßn nh÷ng quan l¹i kh¸c thÊp h¬n ®Òu cã thÓ theo thø tù ®¼ng CËp mµ ®îc ban thëng chøc vô, kim tiÒn. TÊt c¶ c¸c vËt phÈm ®Ó khen thëng ®Òu nhiÒu gÊp ®«i so víi qui ®Þnh trong ph¸p luËt cña chÝnh quyÒn nhµ H¸n. Mong r»ng c¸c ch vÞ hÇu v¬ng h·y ra lÖnh râ rµng cho c¸c sÜ ®¹i phu tu©n theo, kh«ng nªn lõa dèi nh÷ng ngêi kh¸c. TiÒn tµi cña b¶n v¬ng kh¾p thiªn h¹ ë ®©u còng cã, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®Õn níc Ng« ®Ó nhËn. C¸c ch vÞ HÇu v¬ng cã thÓ hëng thô quanh n¨m kh«ng hÕt. Nh÷ng ngêi ®¸ng ®îc ban thëng, c¸c vÞ cã thÓ b¸o cho b¶n v¬ng biÕt, b¶n v¬ng sÏ ®Õn tËn n¬i ®Ó ban thëng. VËy xin cung kÝnh th«ng b¸o t×nh h×nh nµy ®Ó c¸c vÞ cïng biÕt.”

Cã 7 b¶n tÊu vÒ t¹o ph¶n cña c¸c níc ch hÇu ®· ®îc chuyÓn ®Õn Thiªn tö. Thiªn tö H¸n C¶nh ®Õ ®· ph¸i Th¸i uý §iÒu hÇu Chu ¸ Phu thèng so¸i 36 viªn tíng, xuÊt binh ®ãn ®¸nh qu©n ®éi cña níc Ng« vµ níc Së; vµ còng ph¸i Khóc Chu hÇu LÖ Ký tiÕn ®¸nh qu©n ®éi cña níc TriÖu; ra lÖnh cho tíng Loan Bè tÊn c«ng qu©n ®éi níc TÒ; ngoµi ra cßn cö §¹i tíng §Ëu Anh ®Õn ®ãng qu©n ë Vinh D¬ng ®Ó gi¸m thÞ qu©n ®éi níc TÒ, níc TriÖu.

C¸c tÊu b¸o vÒ sù t¹o ph¶n cña hai níc Ng«, Së ®· ®îc göi ®Õn, qu©n ®éi chÝnh phñ cña chÝnh quyÒn nhµ H¸n vÉn cha hµnh ®éng, lóc ®ã §Ëu Anh vÉn cßn cha lªn ®êng, H¸n C¶nh ®Õ cho gäi Viªn Ang, nguyªn Thõa tíng cña níc Ng« ®Õn. Lóc nµy Viªn Ang ®ang nghØ ë nhµ, Hoµng ®Õ ra lÖnh cho mêi «ng ®Õn. Hoµng ®Õ ®ang cïng TriÒu Thè ®iÒu binh, chuÈn bÞ qu©n l¬ng. H¸n V¨n ®Õ hái Viªn Ang : “ Khanh ®· tõng lµm Thõa tíng cña níc Ng«, khanh cã hiÓu râ ngêi cña Ng« V¬ng lµ §¹i thÇn §iÒn Lôc B¸ hay kh«ng. Ngµy nay Ng« V¬ng, Së quèc lµm ph¶n, khanh thÊy thÕ nµo ?”

Viªn Ang tr¶ lêi : “ Kh«ng nªn trï trõ do dù g× n÷a, hiÖn nay cã thÓ ®¸nh b¹i hä ®îc råi.” H¸n C¶nh ®Õ hái tiÕp : “ Ng« V¬ng dùa vµo viÖc cã má ®ång ®Ó ®óc tiÒn, nÊu níc biÓn ®Ó lµm muèi, lµ bËc hµo kiÖt trong thiªn h¹, ®Õn b¹c ®Çu míi khëi binh lµm ph¶n. NÕu ®óng lµ nh vËy th× hä kh«ng quan t©m ®Õn viÖc chuÈn bÞ, lµm sao cã thÓ g©y phiÕn lo¹n ®îc ? Khanh dùa vµo c¸i g× mµ nãi hä kh«ng hµnh ®éng ?” Viªn Ang tr¶ lêi: “ §óng lµ cã c¸i lîi vÒ ®óc tiÒn vµ lµm muèi cña níc Ng« thËt, nhng cã c¸i g× lµ hµo kiÖt ®©u ! NÕu qu¶ thËt Ng« V¬ng cã t×m ra hµo kiÖt th× sÏ phß t¸ cho hä lµm nh÷ng viÖc chÝnh nghÜa chø kh«ng ®Ó cho hä khëi binh t¹o ph¶n ®©u. Nh÷ng kÎ mµ Ng« V¬ng l«i kÐo ®îc chØ lµ nh÷ng tªn v« l¹i, nh÷ng tªn gian ®óc tiÒn vong m¹ng, cho nªn hä sÏ tiÕp tôc ®øng lªn t¹o ph¶n.”

TriÒu Thè nghe «ng nãi xong th× thë dµi vµ nãi : “Viªn Ang ph©n tÝch rÊt hay.” H¸n C¶nh ®Õ l¹i hái: “ VËy th× lµm thÕ nµo ®Ó chèng l¹i bän ph¶n

lo¹n ?” Viªn Ang tr¶ lêi : “ Xin Hoµng ®Õ cho c¸c nh©n sÜ xung quanh lui ra.” H¸n C¶nh ®Õ cho mäi ngêi xung quanh lui ra ngoµi, chØ cßn l¹i mét m×nh TriÒu Thè ë bªn c¹nh. Viªn Ang nãi : “ §iÒu mµ thÇn sÏ nãi, kh«ng nªn ®Ó cho quÇn thÇn biÕt.” ThÕ lµ H¸n C¶nh ®Õ l¹i cho TriÒu Thè lui ra. TriÒu Thè ®i ®Õn nhµ nghØ ë phÝa §«ng, trong lßng rÊt c¨m thï Viªn Ang. H¸n C¶nh ®Õ l¹i hái Viªn Ang vÒ kÕ ho¹ch chèng ph¶n lo¹n, Viªn Ang tr×nh bµy : “ Hai níc Ng«, Së c¸o thÞ cho thiªn h¹ r»ng “ Theo s¾c phong cu¶ H¸n Cao Tæ th× con em cña c¸c ch hÇu v¬ng ®Òu cã ®Êt phong cña m×nh, ngµy nay thÇn giÆc TriÒu Thè tù tiÖn chØ trÝch téi lçi cña c¸c ch hÇu v¬ng, cíp ®o¹t l·nh thæ cña c¸c ch hÇu v¬ng”. Cho nªn hä vin vµo cí ®ã ®Ó t¹o ph¶n, cïng khëi binh tiÕn vÒ phÝa T©y dÑp qu©n TriÒu Thè. ChØ cÇn kh«i phôc l¹i c¸c l·nh ®Þa ®· cã tríc ®©y th× c¸c ch hÇu v¬ng cã thÓ cuèn cê thu binh, ®×nh chØ ph¶n lo¹n. Ngµy nay còng chØ cÇn chÐm ®Çu TriÒu Thè, cö c¸c Sø thÇn ®i x¸ téi cho 7 níc ch hÇu nh Ng«, Së v.v... kh«i phôc l¹i l·nh ®Þa tríc ®©y cña hä th× binh lÝnh sÏ kh«ng ph¶i ®æ m¸u mµ vÉn b×nh®Þnh ®îc toµn bé bän ph¶n lo¹n.” Nghe lêi Viªn Ang nãi, H¸n C¶nh ®Õ trÇm ng©m suy nghÜ mét håi l©u råi míi nãi : “ NÕu qu¶ thËt cã thÓ chÊm døt ®îc ph¶n lo¹n, th× TrÉm cã thÓ kh«ng nu«ng chiÒu mét m×nh TriÒu Thè, tõ bá nh÷ng thø yªu thÝch ®Ó t¹ ¬n b¸ tÝnh trong thiªn h¹.” Viªn Ang nãi ; “ Ngoµi c¸i ngu kÕ nµy ra, thÇn kh«ng cßn kÕ s¸ch nµo kh¸c n÷a, mong r»ng bÖ h¹ suy nghÜ thËt kü cµng råi quyÕt ®Þnh.” ThÕ lµ H¸n C¶nh ®Õ bæ nhiÖm Viªn Ang lµm Th¸i Thêng, con trai cña em Ng« V¬ng Lu Tþ lµ §øc CÇu lµm T«ng ChÝnh. Viªn Ang chuÈn bÞ s½n sµng ®Ó trÞ v×. Mêi mÊy ngµy sau, H¸n C¶nh ®Õ ra lÖnh cho Trung uý triÖu kiÕn TriÒu Thè, qu¸t «ng ph¶i lªn xe phãng th¼ng ®Õn §«ng ThÞ. ThÕ lµ TriÒu Thè, m×nh mÆc triÒu phôc bÞ xö tö ngay ë §«ng ThÞ. TiÕp ®ã Hoµng ®Õ l¹i ph¸i Viªn Ang ®i thê T«ng miÕu, ®Ó cho T«ng ChÝnh §øc hÇu lÊy danh nghÜa hä hµng th©n thÝch phß H¸n khuyªn b¶o, ra lÖnh cho hä ph¶i ®Õn níc Ng«, th«ng b¸o cho Ng« V¬ng nh÷ng chÝnh s¸ch trªn ®©y cña Viªn Ang. §Õn níc Ng« th× qu©n ®éi hai níc Ng«, Së ®· b¾t ®Çu tÊn c«ng thµnh qu¸ch cña níc L¬ng råi. Lµ th©n thÝch cña Ng« V¬ng nªn T«ng ChÝnh míi ®Õn cÇu kiÕn Ng« V¬ng tríc, khuyªn Ng« V¬ng Lu Tþ qu× xuèng tiÕp nhËn huÊn lÖnh cña triÒu ®×nh. Nghe nãi Viªn Ang ®Õn, Ng« V¬ng còng biÕt «ng ta muèn thuyÕt phôc m×nh nªn cêi vµ nãi : “ TrÉm ®· tõng lµm Hoµng ®Õ ë xø §«ng, cßn ph¶i qu× l¹y ai ®©y ?” Kh«ng nh÷ng cù tuyÖt héi kiÕn Viªn Ang mµ cßn b¾t «ng ta giam vµo doanh tr¹i, ©m mu Ðp «ng ta ph¶i ®Çu hµng Ng« V¬ng v× ®· ®íi binh ph¹m thîng. Viªn Ang kh«ng chÞu, thÕ lµ Ng« V¬ng cho qu©n lÝnh bao v©y tr¹i t¹m giam ®Þnh giÕt chÕt Viªn Ang. Nh©n lóc ban ®ªm, Viªn Ang ®· trèn tho¸t, ch¹y b¸n sèng b¸n chÕt, ch¹y vµo doanh tr¹i qu©n L¬ng, nªn míi trë vÒ ®îc Kinh s.

§iÒu hÇu Chu ¸ Phu sÏ ngåi trªn chiÕc chuyªn xa Lôc thõa, phãng ®Õn Huúnh D¬ng héi chiÕn. §i ®Õn L¹c D¬ng th× gÆp KÞch M¹nh, «ng phÊn khëi nãi : “ 7 níc ch hÇu ph¶n béi triÒu ®×nh, t«i ngåi xe qu©n sù ®i ®Õn ®©y, tù m×nh nghÜ r»ng cha ®Õn L¹c D¬ng th× cßn ®îc an toµn. L¹i cho r»ng c¸c ch hÇu v¬ng ®· b¾t mÊt KÞch M¹ch. Giê ®©y KÞch M¹ch ch¼ng lµm sao c¶, t«i ®· ®¸nh chiÕm ®îc Huúnh D¬ng råi. Khu vùc phÝa §«ng Huúnh D¬ng kh«ng cã g× ®¸ng lo ng¹i c¶.” §Õn Hoµi D¬ng, Chu ¸ Phu ®Õn gÆp cha lµ cùu Qu¸ch ®« uý Gi¸ng HÇu ®Ó xin ý kiÕn, «ng hái cha : “ Cã kÕ s¸ch g× ®Ó ®èi phã víi bän ph¶n lo¹n kh«ng ?” Qu¸ch ®« óy tr¶ lêi :

“Qu©n ®éi cña níc Ng« rÊt tinh nhuÖ, khã cã thÓ ®¸nh chÝnh diÖn víi chóng ®îc. Qu©n ®éi cña níc Së cã qu©n nhu, l¬ng thùc rÊt nhÑ nhµng, ta kh«ng thÓ ®¸nh l©u dµi víi hä ®îc. Giê ®©y ta thay tíng qu©n bµy mu tÝnh kÕ, ch¼ng b»ng ®em qu©n ®Õn c¸c ®ån bèt ë §«ng B¾c mµ ®ãng qu©n, nãi cho qu©n Ng« biÕt ý ®å ph¶n nghÞch cña qu©n L¬ng, nhÊt ®Þnh qu©n Ng« sÏ ®em toµn bé tinh binh ®Ó ®¸nh chóng. Giê ®©y con x©y thµnh luü còng ch¼ng b»ng ®em qu©n ®i ®¸nh ®Þch, sau ®ã ph¸i c¸c ®éi khinh binh chÆn ®øng cöa khÈu Hoµi Tø, chÆn hÕt ®êng tiÕp tÕ cña qu©n Ng«. PhÝa bªn kia qu©n Ng« vµ qu©n L¬ng kh«ng gi÷ næi. Qu©n Ng« mÖt mái l¹i kh«ng cã l¬ng thùc, lóc ®ã con thõa c¬ dïng bé ®éi chñ lùc hïng m¹nh tÊn c«ng qu©n ®Þch ®· tan t¸c, nhÊt ®Þnh cã thÓ ph¸ tan ®îc qu©n ®éi cña níc Ng«.” §iÒu hÇu Chu ¸ Phu nghe råi gËt ®Çu nãi : “ ý ®Þnh nµy rÊt hay.” ThÕ lµ nhËn ngay kÕ s¸ch cña Qu¸ch ®« uý. Chu ¸ Phu ra lÖnh cho qu©n H¸n gi÷ v÷ng thµnh luü ë phÝa Nam X¬ng Êp vµ ph¸i khinh binh ®i c¾t ®øt nguån l¬ng thùc cña qu©n Ng«.

Khi Ng« V¬ng Lu Tþ khëi binh th× ®¹i thÇn níc Ng« lµ §iÒn Lôc B¸ lµm §¹i tíng. §iÒn Lôc B¸ nãi víi Ng« V¬ng : “ Qu©n ®éi tËp hîp ®Ó tÊn c«ng híng T©y, ch¼ng cã con ®êng kú diÖu nµo kh¸c, khã mµ thµnh c«ng ®îc. ThÇn mong r»ng thÇn sÏ ®îc nhËn 5 v¹n qu©n, cÇn ®i theo s«ng lªn Hoµi B¾c, chiÕm lÜnh Hoµi Nam, Trêng Sa råi tiÕn vµo Vò Quan ®Ó héi s víi §¹i v¬ng, ®©y còng lµ mét kÕ ho¹ch kú diÖu ®Ó chiÕn th¾ng kÎ ®Þch.” Th¸i tö cña Ng« v¬ng Lu Tþ khuyªn cha : “§¹i v¬ng gi¬ng cao ngän cê chèng ph¶n lo¹n, qu©n ®éi nµy khã cã thÓ trao binh quyÒn cho ngêi kh¸c. Binh quyÒn mµ giao cho ngêi kh¸c, th× ngêi kh¸c còng l¹i dïng binh quyÒn ®Ó ph¶n l¹i Ng« V¬ng. VËy phô th©n sÏ ph¶i lµm g× ®©y?” Huèng hå l¹i ®i nhËn mét c¸nh qu©n ®¬n ®éc hµnh ®éng th× sÏ xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu ®iÒu lîi h¹i cha thÓ ®o¸n ch¾c ®îc, cßn m×nh th× l¹i ®Ó tæn thÊt lùc lîng mét c¸ch v« Ých.” Ng« V¬ng nghe con nãi xong vÉn kh«ng chÞu ®¸p øng lêi thØnh cÇu cña §iÒn Lôc B¸.

Hoµn tíng qu©n lµ mét vÞ tíng trÎ cña níc Ng« t©u lªn Ng« V¬ng kÕ s¸ch: “ Qu©n ®éi cña níc Ng« ®a sè lµ bé binh. Bé binh chiÕn ®Êu ë khu vùc gian nan nguy hiÓm lµ cã lîi nhÊt. Qu©n ®éi cña triÒu ®×nh nhµ H¸n cã nhiÒu chiÕn xa vµ kþ binh. ChiÕn xa vµ kþ binh chiÕn ®Êu ë vïng ®ång b»ng rÊt cã lîi. Trªn ®êng ®i qua, nÕu §¹i v¬ng cã gÆp nh÷ng thµnh Êp ®¸nh kh«ng ®îc th× bá ngay nã ®i, nhanh chãng tiÕn vÒ phÝa T©y chiÕm lÜnh kho vò khÝ cña L¹c D¬ng, chiÕm dông nh÷ng kho l¬ng thùc, dùa vµo ®Þa thÕ hiÓm trë cña nói non vµ s«ng Hoµng Hµ ®Ó kªu gäi c¸c ch hÇu. Tuy qu©n Ng« cha vµo cæng thµnh, nhng côc diÖn thiªn h¹ ®· ®i theo Ngµi th× ®¹i ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc. NÕu §¹i v¬ng hµnh qu©n chËm ch¹p, lu l¹i ë nh÷ng thµnh phè kh«ng quan träng, th× khi xe cé binh m· cña triÒu ®×nh nhµ H¸n ®uæi kÞp, bÊt thÇn ®ét nhËp vµo ®Þa ®iÓm héi qu©n cña L¬ng, Së th× viÖc lín cña bÖ h¹ d· thÊt b¹i. Ng« V¬ng Lu Tþ hái c¸c ch vÞ l·o tíng, c¸c l·o tíng ®Òu nãi : “ §©y lµ chiÕn thuËt cña lùc lîng xung phong trÎ tuæi l©m trËn, cã thÓ ®îc, nhng lµm thÕ nµo ®Ó hiÓu ®îc ph¬ng ch©m chiÕn lîc c¬ b¶n ?” ThÕ lµ Ng« V¬ng l¹i kh«ng tiÕp thu s¸ch lîc cña Hoµn tíng qu©n n÷a.

Ng« V¬ng ®éc quyÒn th©u tãm qu©n quyÒn, qu©n ®éi cßn cha vît s«ng Hoµi Hµ th× c¸c t©n kh¸ch ®· ®îc phong hiÖu Uý, HÇu, T m·, duy chØ cã mét m×nh Chu Kh©u lµ kh«ng ®îc lµm viÖc. Chu Kh©u lµ ngêi huyÖn H¹

Phi, bá ch¹y sang níc Ng«, b¸n rîu ®Ó sèng, phÈm h¹nh rÊt bÊt l¬ng. Cho nªn Ng« V¬ng Lu Tþ coi thêng Chu Kh©u, kh«ng giao cho «ng mét chøc quan g×. Chu Kh©u yÕt kiÕn Ng« v¬ng vµ ph©n bua : “ ThÇn v× kh«ng cã b¶n lÜnh, kh«ng thÓ nhËn nhiÖm vô trong qu©n ®éi ®îc. ThÇn kh«ng d¸m xin dÉn qu©n ®i ®¸nh trËn, mµ chØ xin §¹i v¬ng cho thÇn mét Phï tiÕt cña triÒu ®×nh nhµ H¸n, thÇn nhÊt ®Þnh sÏ b¸o ®¸p c«ng ¬n §¹i v¬ng.” Ng« V- ¬ng liÒn ban cho Chu Kh©u mét Phï tiÕt cña H¸n triÒu. Sau khi Chu Kh©u ®îc ban Phï tiÕt, thõa lóc ®ªm tèi ®· ch¹y vµo thµnh H¹ Phi. Qu©n d©n H¹ Phi nghe nãi níc Ng« khëi binh t¹o ph¶n nªn ®· phßng thñ thµnh tr× rÊt nghiªm mËt. §Õn c x¸ H¹ Th¹p, Chu Kh©u triÖu kiÕn huyÖn lÖnh huyÖn H¹ Phi. Sau khi huyÖn lÖnh vµo cöa, Chu Kh©u ®· ®Ó cho nh©n viªn tïy tïng ®a ra mét téi danh ®Ó giÕt chÕt viªn huyÖn lÖnh. TiÕp ®ã triÖu kiÕn nh÷ng ngêi anh em cña «ng ta lµ nh÷ng quan l¹i th©n hµo ¨n c¸nh víi «ng vµ c¶nh c¸o hä r»ng : “ Qu©n ph¶nlo¹n cña níc Ng« sÏ ®Õn H¹ Phi ngay b©y giê. Khi ®¹i qu©n tiÕn vµo thµnh sÏ t¸n s¸t c¶ huyÖn H¹ Phi, thêi gian kh«ng qu¸ mét b÷a c¬m. Giê ®©y nÕu ®Çu hµng tríc th× tÝnh mÖnh gia ®×nh c¸c ngêi nhÊt ®Þnh ®îc b¶o ®¶m an toµn, c¸c ngêi cßn cã thÓ ®îc phong quan, phong hÇu n÷a.” Nh÷ng ngêi nµy ®Õn tuyªn bè, mäi ngêi ë huyÖn H¹ Phi ®Òu xin ®Çu hµng. ChØ trong mét ®ªm Chu Kh©u ®· nhËn ®îc h¬n 3 v¹n binh lÝnh. ¤ng cö ngêi ®Õn th«ng b¸o cho Ng« V¬ng vÒ t×nh h×nh huyÖn H¹ Phi. Ng« V¬ng cö Chu Kh©u dÉn ®Çu qu©n ®éi cña «ng ta ®i ®¸nh chiÕm thµnh Êp. Chê khi ®Õn Thµnh D¬ng, qu©n ®éi cña Chu Kh©u ®· t¨nglªn ®Õn trªn 10 v¹n ngêi vµ ®· ®¸nh b¹i ®îc qu©n ®éi cña Trung uý Thµnh D¬ng. M·i sau khi ®îc tin Ng« V¬ng Lu Tþ thÊt b¹i trong chiÕn ®Êu, binh lÝnh ®µo ngò nhiÒu, tù Chu Kh©u còng suy ®o¸n ®îc lµ kh«ng cßn c¸ch nµo ®Ó cïng Ng« V¬ng hoµn thµnh ®îc sù nghiÖp lín lµ t¹o ph¶n, cho nªn ®· tøc th× quay trë l¹i H¹ Phi. Cha ®Õn H¹ Phi, Chu Kh©u ®· chÕt v× môn nhät ë trªn lng.

Trung tuÇn th¸ng Hai, qu©n ®éi cña Ng« V¬ng Lu Tþ bÞ Chu ¸ Phu ®¸nh tan ph¶i rót lui. ThÕ lµ H¸n C¶nh ®Õ h¹ chiÕu cho c¸c tíng sÜ : “ Nghe nãi ngêi hµnh thiÖn th× lªn trêi b¸o tin phóc vËn ; ngêi gian tµ th× lªn trêi xin ban cho hä tai ho¹. H¸n Cao Tæ tù biÓu d¬ng c«ng ®øc, kiÕn lËp ch hÇu, U v¬ng, §iÕu HuÖ v¬ng tuyÖt chñng v« hËu, HiÕu V¨n Hoµng ®Õ xãt th¬ng hä, t¨ng thªm ©n huÖ, phong cho con cña U v¬ng lµ Lu To¹i, phong cho con cu¶ §iÕu HuÖ v¬ng lµ Lu Ên v.v... ®îc lµm V¬ng, ®Ó cho hä ®îc thê cóng T«ng miÕu cña c¸c tiªn ®¹i quèc v¬ng cña hä ®Ó lµm Phiªn quèc cña V¬ng triÒu nhµ H¸n. §øc h¹nh cña Cao Hoµng ®Õ, HiÕu V¨n ®Õ cã thÓ s¸nh cïng trêi ®Êt, chiÕu s¸ng ngang cïng NhËt NguyÖt. Ng« V¬ng Lu Tþ vong ©n béi nghÜa, g©y ra v« vµn téi ¸c trong thiªn h¹, g©y rèi lo¹n chÕ ®é tiÒn tÖ cña Nhµ níc, bÖnh tËt h¬n 20 n¨m trêi kh«ng vµo triÒu b¸i kiÕn Thiªn tö. C¸c ngµnh h÷u quan nhiÒu lÇn yªu cÇu ph¶i ®Þnh téi cho Lu Tþ, HiÕu V¨n Hoµng ®Õ ®Òu khoan dung tha thø, mong «ng ta cã thÓ c¶i tµ qui chÝnh. Ngµy nay Ng« V¬ng Lu Tþ cïng víi Së v¬ng Lu MËu, TriÖu v¬ng Lu To¹i, Giao T©y v¬ng Lu Ên, TÕ Nam v¬ng Lu QuÇn Quang, Truy Xuyªn v¬ng Lu HiÒn, Giao §«ng v¬ng Lu Hïng Cõ c©u kÕt víi nhau t¹o ph¶n, lµm nh÷ng ®iÒu v« ®¹o, dÊy binh g©y nguy h¹i cho quèc gia x· t¾c, giÕt c¸c ®¹i thÇn cña triÒu ®×nh vµ c¸c Sø gi¶ do triÒu ®×nh nhµ H¸n ph¸i ®i, cìng bøc cíp ®o¹t tµi s¶n cña d©n chóng, giÕt haÞ nh÷ng ngêi b×nh d©n v« téi, thiªu ch¸y

d©n c, ®µo må quËt m¶, hung tµn ®Õn cùc ®iÓm. HiÖn nay bän ngêi nh Lu Ên l¹i ph¹m téi träng nghÞch v« ®¹o, thiªu huû t«ng miÕu, v¬ vÐt nh÷ng phôc khÝ, ngù vËt cña c¸c t«ng miÕu. TrÉm v« cïng c¨m phÉn bän ngêi nµy. TrÉm ®ang mÆc thêng phôc, kh«ng ë chÝnh ®iÖn, c¸c tíng qu©n ®ang ®éng viªn c¸c sÜ ®¹i phu trÊn ¸p qu©n ®Þch ph¶n lo¹n. Trong khi trÊn ¸p bän ph¶n lo¹n, luån s©u vµo trËn ®Þa ®Þch, giÕt thËt nhiÒu ®Þch lËp c«ng, b¾t sèng ®îc nh÷ng tªn quan viªn ®Þch trªn 300 th¹ch ®Òu muèn giÕt chÕt bän chóng, kh«ng khoan dung phãng thÝch. TÊt c¶ nh÷ng tªn d¸m c¶ gan chiÕu lÖnh mét c¸ch phi nghÜa hoÆc kh«ng tu©n chiÕulÖnh ®Òu bÞ chÐm ®Çu.”

Tho¹t ®Çu, khi Ng« V¬ng vît qua s«ng Hoµi Hµ ®· cïng víi Së v¬ng To¹i T©y tÊn c«ng ®¸nh ph¸ La BÝch, thõa th¾ng tiÕn qu©n m¹nh mÏ v« cïng. L¬ng HiÕu v¬ng rÊt sî h·i, cö 6 vÞ tíng ®i ®ãn qu©n Ng«. Qu©n Ng« l¹i ®¸nh b¹i 2 vÞ tíng cña qu©n L¬ng, binh lÝnh ®Òu ch¹y c¶ vÒ níc L¬ng. NhiÒu lÇn L¬ng v¬ng ph¶i cö Sø gi¶ ®Õn th«ng b¸o víi §iÒu hÇu Chu ¸ Phu, thØnh cÇu cho qu©n ®Õn t¨ng viÖn. §iÒu hÇu Chu ¸ Phu kh«ng tr¶ lêi. TiÕp ®ã L¬ng HiÕu v¬ng l¹i cho Sø gi¶ ®Õn Trêng An nãi xÊu Chu ¸ Phu tríc mÆt H¸n C¶nh §Õ. H¸n ¶nh §Õ liÒn cho ngêi b¸o cho §iÒu hÇu ®i chi viÖn cho níc L¬ng. Chu ¸ Phu th× cho r»ng vÉn nªn cè thñ chø kh«ng nªn xuÊt qu©n. L¬ng HiÕu v¬ng bæ nhiÖm VÜ An Quèc vµ Tr¬ng Vò, em trai cña Thõa tíng Tr¬ng Th¬ng cña níc Së lªn lµm tíng míi cã thÓ ®Èy lïi ®îc cuéc tiÕn c«ng cña qu©n Ng«. Qu©n Ng« dù ®Þnh tiÕn vÒ phÝa T©y, song v× thµnh tr× cña níc L¬ng ®· ®îc phßng thñ kiªn cè nªn kh«ng d¸m T©y tiÕn n÷a mµ ¸p s¸t qu©n ®éi cña §iÒu hÇu Chu ¸ Phu ë gÇn H¹ Êp, ®Þnh cïng qu©n quan quyÕt chiÕn. Tuy §iÒu hÇu Chu ¸ Phu ®ãng chÆt cöa kh«ng ra, cù tuyÖt chiÕn ®Êu víi binh lÝnh cña níc Ng«. Qu©n ®éi níc Ng« ®· ¨n hÕt l- ¬ng thùc, binh sÜ ®Òu ®ãi kh¸t, nhiÒu lÇn khiªu chiÕn, thõa c¬ ®ªm tèi ®· ch¹y khái doanh tr¹i cña §iÒu hÇu Chu ¸ Phu, t¹o dùng thanh thÕ rÊt lín ë vïng §«ng Nam doanh tr¹i. §iÒu hÇu Chu ¸ Phu ra lÖnh cho qu©n sÜ ph¶i t¨ng cêng phßng thñ phÝa T©y B¾c doanh tr¹i. Qu¶ nhiªn qu©n Ng« chØ d- ¬ng ®«ng kÝch t©y mµ ®· tÊn c«ng ë phÝa T©y B¾c. Qu©n ®éi cña Ng« V- ¬ng ®¹i b¹i, binh sÜ bÞ chÕt ®ãi rÊt nhiÒu nªn phÝa T©y ®· bÞ tan r·. Sau cuéc chiÕn, Ng« V¬ng cïng mÊy ngµn tinh binh do «ng chØ huy ®· nh©n ®ªm tèi chuån hÕt, vît qua s«ng Trêng giang ch¹y ®Õn Dan §å, ®ãng qu©n ë §«ng ViÖt. Binh m· §«ng ViÖt thêng cã trªn mét v¹n ngêi, Ng« V¬ng liÒn cö ngêi triÖu tËp sè tµn binh. TriÒu ®×nh nhµ H¸n cö ngêi dïng tiÒn vµng ®i mua chuéc §«ng ViÖt. §«ng ViÖt liÒn nãi dèi, lõa g¹t Ng« V¬ng Lu Tþ. Khi Ng« V¬ng ®i ra ngoµi uý l¹o qu©n ®éi, th× §«ng ViÖt liÒn cho ngêi dïng c¸i qua ®©m chÕt Ng« V¬ng, lµm gi¶ c¸i ®Çu l©u cña «ng ta cho xe phãng nhanh vÒ giao cho triÒu ®×nh nhµ H¸n. Con trai Ng« V¬ng lµ Lu Tö Hoa, Lu Tö C©u phãng ®Õn MÉn ViÖt. Tõ sau khi Ng« V¬ng tù bá r¬i qu©n ®éi ®Ó ch¹y trèn, qu©n ph¶n lo¹n níc Ng« liÒn tan r·, lôc tµ lôc tôc ra hµng qu©n ®éi cña Th¸i uý vµ L¬ng quèc. Bé ®éi cña Së v¬ng Lu MËu còng bÞ ®¸nh tan, Lu MËu ph¶i tù s¸t.

Qu©n ®éi do 3 ch hÇu v¬ng chØ huy bao v©y tÊn c«ng thµnh Truy Xuyªn suèt 3 th¸ng dßng kh«ng ®¸nh chiÕm ®îc. Sau khi qu©n ®éi cña ChÝnh phñ nhµ H¸n ®Õn th× 3 v¬ng Giao T©y, Giao §«ng vµ Truy Xuyªn ®Òu tù mang qu©n quay vÒ. Giao T©y v¬ng tay trÇn ch©n ®Êt, n»m trªn ®Öm cá, uèng níc l· ®Õn nhËn téi tríc Th¸i hËu. Th¸i hËu Lu §øc nãi : “

Qu©n ®éi H¸n triÒu tõ xa ®Õn, ta quan s¸t thÊy hä rÊt mÖt mái, cã thÓ tËp kÝch hä ®îc, mong r»ng §¹i v¬ng thu thËp tµn qu©n ph¸t ®éng tiÕn c«ng. Cho dï kh«ng ®¸nh b¹i ®îc qu©n quan cu¶ hä th× lóc ®ã h·y nh¶y xuèng biÓn còng cha muén.” Giao T©y v¬ng tr¶ lêi : “ TÊt c¶ qu©n ®éi cña thÇn ®Òu ®· bÞ ®¸nh b¹i c¶ råi, kh«ng thÓ chiÕn ®Êu ®îc n÷a.” ý kiÕn cña Th¸i tö kh«ng ®îc chÊp nhËn. Cung Cao hÇu VÜ §åi, mét viªn tíng cña triÒu ®×nh nhµ H¸n ®ang viÕt th cho Giao T©y v¬ng nãi: “ThÇn phông chiÕu lÖnh sÏ giÕt tÊt c¶ nh÷ng ngêi bÊt nghÜa. NÕu ®Çu hµng th× sÏ ®îc miÔn téi, mäi viÖc sÏ l¹i nh cò; ngêi nµo kh«ng chÞu ®Çu hµng th× sÏ bÞ tiªu diÖt. Ngµi ®Þnh lµm thÕ nµo ? Ph¶i chê Ngµi tr¶ lêi, thÇn míi cã thÓ lµm viÖc dÔ dµng ®îc.” Giao T©y v¬ng cëi ¸o ®Ó trÇn, ®i ®Õn doanh tr¹i qu©n ®éi nhµ H¸n cói ®Çu ph©n bua : “Lu Ên t«i gi÷ phÐp kh«ng nghiªm, sî sÖt bµn d©n thiªn h¹, ®· lµm khæ tíng qu©n tõ xa x«i ®Õn ®Êt níc nghÌo khæ nµy. Xin h·y trõng ph¹t, b¨m v»m mæ xÎ téi ¸c cña t«i ®i. Cung Cao hÇu VÜ §åi ®ang chuÈn bÞ nh÷ng nghi thøc ®Ó tiÕp kiÕn «ng, nãi : “ Ngµi bÞ ®¸m qu©n sù lµm khæ råi, rÊt mong ®îc nghe nguyªn nh©n xuÊt qu©n cña Ngµi.” Giao T©y v¬ng võa cói ®Çu võa qu× tiÕn lªn nãi : “Håi ®ã TriÒu Thè lµ ®¹i thÇn t©m phóc cña Thiªn tö ®· thay ®æi ph¸p lÖnh ®· qui ®Þnh cña H¸n Cao Tæ, tíc ®o¹t l·nh ®Þa cña c¸c ch hÇu v¬ng. Chóng t«i cho r»ng TriÒu Thè lµm viÖc bÊt nghÜa, sî h¾n ®åi b¹i sÏ nhiÔu lo¹n thiªn h¹. B¶y níc chóng t«i khëi binh, dù ®Þnh dïng thñ ®o¹n nµy ®Ó giÕt chÕt TriÒu Thè. HiÖn nay nghe nãi TriÒu Thè ®· bÞ xö tö, chóng t«i thËn träng ®· rót qu©n vÒ.” Tíng qu©n Cung Cao hÇu VÜ §åi nãi : “ NÕu Ngµi thËt sù cho r»ng TriÒu Thè lµ ngêi kh«ng tèt, t¹i sao kh«ng tÊu b¸o lªn cho Hoµng ®Õ biÕt? Ngµi kh«ng cã chiÕu lÖnh, hæ phï, tù ý ph¸t binh c«ng kÝch HÇu v¬ng ®ang kiªn tr× chÝnh nghÜa. Qua nh÷ng hµnh vi nµy cã thÓ thÊy râ ý ®å cña Ngµi quyÕt kh«ng ph¶i lµ muèn giÕt chÕt TriÒu Thè.” ThÕ råi «ng rót chiÕu th ra ®a cho Giao T©y v¬ng tuyªn ®äc. Sau khi ®äc xong chiÕu th, «ng nãi : “ Giao T©y v¬ng, Ngµi tù xö lÊy ®i.” Giao T©y v¬ng tr¶ lêi : “ Ngêi nh thÇn ®©y cã thõa téi chÕt.” ThÕ lµ Giao T©y v¬ng tù s¸t. Th¸i hËu vµ Th¸i tö cña «ng ®Òu chÕt theo. Giao §«ng v¬ng, Truy Xuyªn v¬ng còng ®Òu chÕt c¶. HÇu quèc bÞ phÕ trõ qui tô vÒ chÝnh quyÒn Trung ¬ng nhµ H¸n. LÖ Ký tíng qu©n cÇm qu©n ®i bao v©y tÊn c«ng níc TriÖu, sau 10 th¸ng th× ®¸nh ph¸ ®îc níc TriÖu. TriÖu v¬ng tù s¸t. Do bÞ Ðp uæng nªn TÕ B¾c v¬ng kh«ng bÞ giÕt chÕt mµ chØ bÞ ®a sang Truy Xuyªn ®Ó lµm Quèc v¬ng. Tho¹t ®Çu khi Ng« V¬ng Lu Tþ khëi binh ®Çu tiªn lµm t¹o ph¶n, ®· thèng so¸i qu©n ®éi níc Së, liªn hîp víi hai níc TÒ,TriÖu. Th¸ng Giªng n¨m H¸n C¶nh §Õ thø 3 khëi binh, sau 3 th¸ng th× bÞ ChÝnh quyÒn nhµ H¸n ®Ëp tan, chØ cã níc TriÖu lµ bÞ ®¸nh tan sau cïng. Sau khi b×nh ®Þnh ®îc bän ph¶n lo¹n, H¸n C¶nh ®Õ cßn ban s¾c lÖnh phong thiÕu tø B×nh Lôc hÇu Lu LÔ cña Nguyªn v- ¬ng lµm Së v¬ng ®Ó kÕ tôc Nguyªn v¬ng. Råi l¹i ®a Nh÷ Nam v¬ng lµ Lu Phi ®Õn ®Êt cò cña níc Ng« lµm Quèc v¬ng, xng hiÖu lµ Giang §« v¬ng.

TuyÓn tù “ Sö ký “

QuyÓn 106

®iÒn phÇn

Vò An hÇu §iÒn PhÇn lµ em cïng mÑ cña Hoµng hËu H¸n C¶nh ®Õ, sinh ra ë Trêng L¨ng. Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh ®· lµm ®Õn chøc §¹i tíng, quyÒn thÕ håi ®ã rÊt vang déi, cßn §iÒn PhÇn ch¼ng qua chØ lµ mét viªn quan nhá cña Ch Tµo Lang, cha cã danh tiÕng g× c¶, thêng hay ®Õn ch¬i víi Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh ë trong phñ, cïng ¨n uèng víi §Ëu Anh, qu× l¹y cø nh con ch¸u vËy. M·i ®Õn cuèi ®êi H¸n C¶nh ®Õ, §iÒn PhÇn dÇn dÇn cã chøc tíc cao, ®îc Hoµng ®Õ yªu mÕn, ®îc nhËn chøc Th¸i Trung §¹i phu. §iÒn PhÇn rÊt cã tµi ¨n nãi, biÖn luËn rÊt giái, cßn nghiªn cøu c¸c s¸ch b¸o “Bµn Vu”. Hoµng hËu, chÞ ruét cña §iÒn PhÇn cho r»ng «ng rÊt cã tµi n¨ng. Sau khi H¸n C¶nh ®Õ b¨ng hµ lµ ngµy Th¸i tö ®¨ng c¬ thµnh Hoµng ®Õ. V¬ng Th¸i hËu nhiÕp chÝnh, nh÷ng biÖn ph¸p Bµ dïng ®Ó trÊn ¸p, vç vÒ thÇn d©n c¶ níc thêng ®Òu dïng s¸ch lîc cña c¸c t©n kh¸ch ë phñ cña §iÒn PhÇn. Em trai cña §iÒn PhÇn lµ §iÒn Th¾ng ®îc triÒu ®×nh s¸ch phong lµ em trai cña V¬ng Th¸i hËu. N¨m H¸n C¶nh ®Õ thø 3, triÒu ®×nh phong cho §iÒn PhÇn lµ Vò An hÇu, §iÒn Th¾ng ®îc phong lµ Chu D¬ng hÇu.

Vò An hÇu §iÒn PhÇn võa n¾m quyÒn ®· ®Þnh lµm TÓ tíng. ¤ng ta cung kÝnh tiÕp ®·i c¸c quan kh¸ch, giíi thiÖu c¸c danh nh©n lu sÜ víi nh÷ng ngêi nhµn rçi ë trong nhµ, khiÕn cho nh÷ng danh lu nh· sÜ nµy dÇn dÇn cã chøc tíc cao, ý ®å lµ dïng ph¬ng ph¸p l«i kÐo nh©n sÜ nµy ®Ó lËt ®æ quyÒn lùc cña tíng Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh. N¨m KiÕn Nguyªn thø nhÊt (n¨m 140 tríc c«ng nguyªn), Thõa tíng VÖ Qu¸n v× bÖnh tËt nªn bÞ c¸ch chøc, Hoµng ®Õ triÖu tËp c¸c §¹i thÇn ®Ó bµn viÖc bæ nhiÖm Thõa tíng vµ Th¸i uý míi. TÞch Phóc khuyªn Vò An hÇu §iÒn PhÇn : “ Thêi gian Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh lµm quan cao chøc träng ë trong triÒu ®×nh ®· rÊt dµi, c¸c nh©n sÜ trong triÒu ®Òu ng¶ vÒ phÝa «ng ta.HiÖn nay tíng qu©n Ngµi võa míi næi lªn, thÕ lùc cßn cha hiÓn h¸ch b»ng Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh. Gi¶ thö Hoµng ®Õ cã bæ nhiÖm Ngµi lªn lµm Thõa tíng th× Ngµi còng nªn khiªm tèn, kiªn quyÕt nhêng cho Ngôy Kú hÇu. Ngôy Kú hÇulµm Thõa tíng, tíng qu©n Ngµi nhÊt ®Þnh sÏ ®îc nhËm chøc Th¸i uý. Kú thùc ®Þa vÞ cña Thõa tíng vµ Th¸i uý lµ ngang hµng nhau, Ngµi lµm nh vËy kh«ng nh÷ng kh«ng tæn thÊt g×, ngîc l¹i cßn ®îc tiÕng lµ nhêng HiÒn.” ThÕ lµ Vò An hÇu §iÒn PhÇn liÒn thñ thØ nãi víi V¬ng Th¸i hËu ®Ó ngÇm b¸o lªn Hoµng thîng. ThÕ lµ H¸n Vò ®Õ liÒn bæ nhiÖm Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh lµm Thõa tíng, bæ nhiÖm Vò An hÇu §iÒn PhÇn lµm Th¸i uý. TÞch Phóc chóc mõng Ngôy Kú

hÇu vµ lîi dông c¬ héi nµy ®Ó khuyªn r¨n Ngôy Kú hÇu: “ B¶n tÝnh cña Ngµi lµ ghÐt ¸c quÝ thiÖn, ngµy nay cã nhiÒu ngêi tèt ca tông Ngµi, cho nªn Ngµi míi lµm ®îc ®Õn chøc Thõa tíng. VËy mµ Ngµi vÉn c¨m phÉn bän ngêi xÊu. Bän gian tµ cßn rÊt nhiÒu, chóng còng sÏ chèng l¹i Ngµi cho mµ xem; nÕu kh«ng thÓ khiªm nhêng bao dung, th× sÏ bÞ ngêi ®êi lµm tiªu tan chøc quan ngay lËp tøc.” Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh kh«ng nghe lêi khuyªn can ngät ngµo cña TÞch Phóc.

C¶ hai Ngôy Kú hÇu vµ Vò An hÇu ®Òu thÝch häc thuyÕt nho gia, giíi thiÖu TriÖu Qu¸n nhËm chøc Ngù sö ®¹i phu, V¬ng T¹ng gi÷ chøc Lang Trung lÖnh. TiÕp nhËn Lç Gi¸p C«ng, ®Þnh thiÕt lËp Minh §êng, ®Ó cho c¸c ch hÇu v¬ng ®Õn Kinh s lËp níc, xo¸ bá c¸c cöa ¶i, lµm cho chÕ ®é tang phôc C¸t Hung phï hîp víi qui t¾c lÔ gi¸o, dïng nh÷ng biÖn ph¸p nµy ®Ó thùc hiÖn côc diÖn th¸i b×nh cho thiªn h¹. KiÓm tra, khiÓn tr¸ch nh÷ng ngêi cã phÈm h¹nh bÊt h¶o trong dßng hä §Ëu, khai trõ chóng ra khái dßng hä. Trong dßng hä §Ëu cã rÊt nhiÒu ngêi ngoµi lµ LiÖt hÇu. Trong LiÖt hÇu l¹i cã rÊt nhiÒu ngêi lÊy c«ng chóa, nhng kh«ng muèn ®i ®Õn phong Êp cña m×nh. Cho nªn ngµy nµo §Ëu Th¸i hËu còng ph¶i nghe nh÷ng lêi phØ b¸ng.. Thêng ngµy §Ëu Th¸i hËu rÊt thÝch häc thuyÕt Hoµng L·o, nhng Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh, Vò An hÇu §iÒn PhÇn, TriÖu Qu¸n, V¬ng T¹ng v.v... l¹i ra søc tuyªn truyÒn häc thuyÕt nho gia, bµi xÝch t tëng ®¹o gia, cho nªn §Ëu Th¸i hËu cµng ngµy cµng kh«ng thÝch nhãm Ngôy Kú hÇu. Cho ®Õn n¨m KiÕn Nguyªn thø 10 (n¨m 139 tríc c«ng nguyªn), Ngù sö ®¹i phu TriÖu Qu¸n thØnh cÇu Hoµng ®Õ kh«ng nªn tÊu b¸o chÝnh vô cho §«ng cung biÕt. §Ëu Th¸i hËu nghe ®îc tin nµy th× rÊt phÉn né. ThÕ lµ H¸n Vò ®Õ ®µnh ph¶i b·i miÔn vµ ®a nhãm TriÖu Qu¸n, V¬ng T¹ng ®i ®µy. §ång thêi còng gi¶i trõ c¸c chøc vô Thõa tíng vµ Th¸i uý cña hä, ®a B¸ch ChÝ hÇu Høa X¬ng lªn lµm Thõa tíng, ®a Vò C¬ng hÇu Trang Thanh Tr¸c lªn lµm Ngù sö ®¹i phu.. Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh, Vò An hÇu §iÒn PhÇn tõ ®ã n»m l× ë nhµ víi th©n phËn LiÖt hÇu.

Tuy Vò An hÇu §iÒn PhÇn kh«ng gi÷ chøc vô g×, nhng v× «ng lµ anh chÞ em ruét víi V¬ng Th¸i hËu cho nªn «ng vÉn ®îc triÒu ®×nh ¸i mé. ¤ng cã nhiÒu kiÕn nghÞ lªn chÝnh vô vµ thêng lµ ®îc chÊp nhËn. Nh÷ng quan viªn vµ nh©n sÜ cã xu thÕ tranh giµnh quyÒn lîi víi nhau trong thiªn h¹ ®Òu xa l×a Ngôy Kú hÇu mµ quay vÒ víi §iÒn PhÇn. Cho nªn Vò An hÇu ngµy cµng trë nªn kiªu c¨ng ng¹o m¹n. N¨m KiÕn Nguyªn thø 6 (n¨m l35 tríc c«ng nguyªn) §Ëu Th¸i hËu qua ®êi. Do lo mai t¸ng kh«ng ®Çy ®ñ cho nªn Thõa t- íng Høa X¬ng vµ Ngù sö ®¹i phu Trang Thanh Tr¸c ®· bÞ c¸ch chøc. H¸n Vò ®Õ ®· bæ nhiÖm §iÒn PhÇn lµm Thõa tíng, ®a §¹i t y VÜ An Quèc lªn lµm Ngù sö ®¹i phu. ThÕ lµ c¸c nh©n sÜ trong thiªn h¹, c¸c Th¸i thó quËn, c¸c phong quèc v¬ng hÇu cµng dùa vµo Phñ cña Vò An hÇu §iÒn PhÇn.

Vò An hÇu §iÒn PhÇn th©n h×nh nhá bÐ, tíng m¹o xÊu xÝ khã coi, tõ ngµy sinh ra ®· ®îc nu«ng chiÒu. ¤ng ta cho r»ng ®a sè c¸c ch hÇu v¬ng tuæi ®Òu ®· cao, H¸n Vò ®Õ võa kÕ vÞ, tuæi cßn rÊt trÎ, tù coi m×nh lµ t©m phóc cña Hoµng ®Õ, ®¶m nhiÖm chøc Thõa tíng cña triÒu ®×nh, nÕu kh«ng ra søc cñng cè, dïng lÔ chÕ ®Ó b¾t hä ph¶i khuÊt phôc m×nh, th× thiªn h¹ sÏ kh«ng cung kÝnh m×nh.. §óng lóc ®ã Thõa tíng §iÒn PhÇn vµo triÒu tÊu b¸o lªn H¸n Vò ®Õ. H¸n Vò ®Õ ngåi ®èi diÖn víi «ng ®Ó trao ®æi ý kiÕn mét thêi gian rÊt dµi. Nh÷ng ®iÒu §iÒn PhÇn nãi, nh÷ng ®Ò nghÞ

§iÒn PhÇn ®a ra ®Òu ®îc H¸n Vò ®Õ chÊp nhËn hÕt. Nh÷ng ngêi do «ng ®Ò cö, cã ngêi tõ b×nh d©n ®Ò b¹t lªn 2000 th¹ch, dÇn dÇn chuyÓn quyÒn lùc cña Hoµng ®Õ vµo tay «ng ta. ThËm chÝ Hoµng ®Õ cßn nãi víi §iÒn PhÇn : “ Kh«ng biÕt c¸c quan l¹i do khanh bæ nhiÖm ®· hÕt cha. TrÉm còng cÇn bæ nhiÖm mét sè quan viªn.” §iÒn PhÇn ®· tõng tÊu thØnh Hoµng ®Õ cho phÐp «ng chiÕm cø phñ ®Ö cña quan gi¸m kh¶o ®Ó më réng n¬i ë, H¸n Vò ®Õ phÉn né nãi : “Sao khanh kh«ng lÊy h¼n c¶ kho vò khÝ ®i !” Lóc ®ã §iÒn PhÇn míi lñi thñi ®i ra. §iÒn PhÇn ®· tõng tËp hîp kh¸ch khøa ®Õn chÌ chÐn. Ngêi anh trai cña «ng ngåi quay vÒ híng Nam, cßn b¶n th©n «ng th× ngåi nh×n vÒ phÝa §«ng, tëng r»ng ®ã lµ sù t«n nghiªm cña Thõa tíng triÒu ®×nh nhµ H¸n, kh«ng v× cã mÆt ngêi anh ë ®ã mµ chÞu l¨ng m¹. Do ®ã mµ Vò An hÇu §iÒn PhÇn cµng ngµy cµng kiªu ng¹o, léng hµnh, x©y dùng n¬i ë thËt ®Ñp. Nh÷ng ruéng ®Êt, vên tîc mµ «ng ta chiÕm ®o¹t v« cïng mµu mì, cßn v¬ vÐt nh÷ng tµi s¶n vò khÝ v« cïng quÝ gi¸ cña c¸c quËn huyÖn, ngêi gång g¸nh ®i l¹i trªn ®êng tÊp nËp. T¹i tiÒn s¶nh trong phñ ®Ö cña §iÒn PhÇn treo nh÷ng bé chu«ng nh¹c khÝ. Nhµ cöa phÝa sau phñ cña «ng ta cã mÊy tr¨m phi thiÕp. Ngay ®Õn nh÷ng tÆng vËt mµ c¸c ch hÇu mang biÕu §iÒn PhÇn nh vµng b¹c, ch©u b¸u, khuyÓn m·, ®å ch¬i kh«ng sao ®Õm xuÓ. Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh kh«ng ®îc §Ëu Th¸i hËu nu«ng chiÒu n÷a, cµng ngµy cµng bÞ Hoµng thîng xa l¸nh, kh«ng ®îc tin dïng, cho nªn còng ch¼ng cßn cã quyÒn thÕ g×. Nh÷ng t©n kh¸ch tríc ®©y vÉn theo Ngôy Kú hÇu, nay còng dÇn dÇn xa rêi «ng, thËm chÝ cßn rÊt l·nh ®¹m víi «ng. Duy chØ cã t- íng qu©n Qu¸n Phu lµ kh«ng thay ®æi th¸i ®é tríc ®©y. Ngôy Kú hÇu lÇm l× suèt ngµy kh«ng nãi, trong lßng rÊt buån bùc, «ng chØ tiÕp ®·i ©n cÇn tíng qu©n Qu¸n Phu.

Trong thêi gian phôc t¸ng, Qu¸n Phu ®i sang phñ Thõa tíng b¸i kiÕn §iÒn PhÇn. Thõa tíng §iÒn PhÇn tù nhiªn nãi víi Qu¸n Phu : “T«i ®Þnh cïng Träng nho Ngµi (Qu¸n Phu tªn tù lµ Träng Nho) ®Õn th¨m Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh, nhng kh«ng may l¹i gÆp Ngµi cã tang phôc.” Qu¸n Phu nãi : “ NÕu tíng qu©n Ngµi cã ý ®Þnh ®Õn th¨m nhµ Ngôy Kú hÇu, lµm sao t«i d¸m lÊy lý do mÆc ¸o tang mµ tõ chèi ? Xin phÐp ®Ó t«i b¸o cho Ngôy Kú hÇu chuÈn bÞ yÕn tiÖc. Mong tíng qu©n s¸ng ngµy mai ®Õn sím mét chót.” Vò An hÇu nhËn lêi. Sau khi Qu¸n Phu trë vÒ ®em toµn bé c©u chuyÖn ®· nãi víi Vò An hÇu §iÒn PhÇn kÓ l¹i tØ mØ cho Ngô Kú hÇu nghe. Ngôy Kú hÇu cïng phu nh©n chØ huy ngêi nhµ ra chî mua thÞt bß, rîu ngon, vµ ngay ®ªm ®ã quÐt dän nhµ cöa s©n vên, chuÈn bÞ mét b÷a tiÖc rîu lín cho ®Õn lóc trêi s¸ng b¹ch. Trêi võa s¸ng, Ngôy Kú hÇu ®· cho ngêi qu¶n gia th¨m dß, ®ãn tiÕp. Chê cho ®Õn tËn tra vÉn ch¼ng thÊy bãng d¸ng Thõa tíng §iÒn PhÇn ®©u. Ngôy Kú hÇu nãi víi Qu¸n Phu : “ Ch¼ng lÏ Thõa tíng l¹i quªn mÊt viÖc lªn Phñ ?” Trong lßng Qu¸n Phu rÊt kh«ng vui, nªn ®· tr¶ lêi Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh : “ Víi th©n phËn ngêi mÆc ¸o tang, t«i ®· nhËn lêi, Thõa tíng kh«ng nªn quªn chuyÖn nµy. T«i ph¶i tù ®i ®ãn Thõa tíng.” ThÕ lµ Qu¸n Phu lªn ngùa, tù m×nh ®i ®ãn Thõa tíng §iÒn PhÇn. Thõa tíng §iÒn PhÇn ch¼ng qua chØ nhËn lêi ®ïa víi Qu¸n Phu th«i, kú thùc kh«ng cã mét chót ý nghÜ nµo lµ sÏ ®Õn phñ ®Ö cña Ngôy Kú hÇu. Qu¸n Phu ®i ®Õn tËn cöa nhµ §iÒn PhÇn mµ «ng ta vÉn cßn n»m ngñ. Lóc ®ã Qu¸n Phu vµo phñ b¸i kiÕn §iÒn PhÇn, chÊt vÊn «ng : “ H«m qua tíng qu©n Ngµi ®· nhËn lêi sang t«i ®Ó cïng ®Õn th¨m Ngôy Kú hÇu. Vî chång Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh ®· chuÈn bÞ rîu tiÖc,

chê suèt tõ tê mê s¸ng cho tíi tËn b©y giê vÉn cha d¸m ®i ¨n c¬m.” Nghe ®o¹n, Vò An hÇu §iÒn PhÇn c¶m thÊy v« cïng kinh ng¹c, xin lçi Qu¸n Phu : “ H«m qua t«i uèng rîu say, quªn khuÊy mÊt ch¼ng biÕt ®· nãi víi Träng Nho nh÷ng g×.” ThÕ lµ §iÒn PhÇn lªn xe ®i ®Õn nhµ Ngôy Kú hÇu, nhng l¹i ú µ ú ¹ch chËm r× r× lµm cho Qu¸n Phu cµng bùc m×nh. Chê cho mäi ngêi uèng rîu thËt say xa, Qu¸n Phu ®øng dËy nh¶y, sau ®ã mêi thõa tíng §iÒn PhÇn cïng nh¶y. Thõa tíng kh«ng ®øng dËy nh¶y, Qu¸n Phu tõ chç ngåi nãi chäc tøc «ng ta. Ngôy Kú hÇu liÒn d×u Qu¸n Phu ®i ra ngoµi vµ nãi lêi xin lçi Thõa tíng §iÒn PhÇn. Thõa tíng §iÒn PhÇn vµ Ngôy Kú hÇu cïng mäi ngêi uèng m·i cho ®Õn nöa ®ªm, lóc ®ã míi phÊn khëi rêi khái phñ ®Ö cña Ngôy Kú hÇu.

Thõa tíng §iÒn PhÇn ®· tõng ®Ó cho TÞch Phóc ®ßi ®Êt ®ai ë Thµnh Nam cña Ngôy Kú hÇu. Ngôy Kú hÇu v« cïng o¸n tr¸ch : “ T«i tuy bÞ l- u ®µy ®i xa, tíng qu©n tuy quyÒn cao chøc träng, song còng kh«ng nªn dùa vµo quyÒn thÕ mµ chiÕm ®o¹t !” Thõa tíng kh«ng tr¶ lêi. Sau khi nghe nãi vÒ chuyÖn nµy, Qu¸n Phu næi giËn ®ïng ®ïng chöi m¾ng TÞch Phóc. TÞch Phóc kh«ng muèn hai ngêi bÞ ng¨n c¸ch, nªn tù nãi ra nh÷ng chuyÖn tèt, lùa lêi khuyªn Thõa tíng §iÒn PhÇn : “ Ngôy Kú hÇu tuæi t¸c ®· cao, s¾p qua ®êi råi nªn dÔ chÞu ®ùng, th«i h·y chê xem sao !” Ch¼ng bao l©u Vò An hÇu §iÒn PhÇn ®îc biÕt r»ng Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh vµ Qu¸n Phu thùc tÕ kh«ng muèn tr¶ l¹i ®Êt cho «ng, nªn «ng phÉn né nãi : “ Con trai Ngôy Kú hÇu ®· tõng giÕt ngêi, chÝnh §iÒn PhÇn t«i ®· cøu m¹ng cho h¾n, t«i ®· cøu sèng nã. Thêi kú hÇu h¹ Ngôy Kú hÇu, §iÒn PhÇn t«i kh«ng tõ chèi mét viÖc g× kh«ng gióp «ng ta, t¹i sao «ng ta l¹i tiÕc rÎ mÊy kho¶nh ®Êt Êy? T¹i sao Qu¸n Phu còng tham dù vµo chuyÖn nµy ? Ch¼ng lÏ t«i kh«ng d¸m ®ßi m¶nh ®Êt nµy hay sao !” Tõ ®ã Vò An hÇu §iÒn PhÇn v« cïng o¸n tr¸ch Qu¸n Phu vµ Ngôy Kú hÇu. Mïa Xu©n n¨m Nguyªn Quang thø 4 (n¨m 131 tr- íc c«ng nguyªn), Thõa tíng §iÒn PhÇn tè gi¸c nhµ Qu¸n Phu ë DÜnh Xuyªn ®· hoµnh hµnh ngang ngîc, nh©n d©n v« cïng cùc khæ, tÊu xin Hoµng ®Õ kiÓm tra. H¸n Vò ®Õ nãi : “§ã lµ viÖc néi bé cña Thõa tíng, viÖc g× ph¶i xin ý kiÕn cña trÉm ?” Lóc ®ã trong tay Qu¸n Phu còng n¾m ®îc nh÷ng viÖc riªng cña Thõa tíng §iÒn PhÇn, còng muèn mu cÇu cã lîi thu nhËn ®îc chót tiÒn cña Hµi Nam v¬ng. Do hai bªn t©n kh¸ch cã sù hoµ gi¶i nªn viÖc nµy dÇn dÇn thanh to¸n ®îc.

Mïa hÌ n¨m ®ã, Thõa tíng §iÒn PhÇn lÊy con g¸i cña YÕn v¬ng vÒ lµm phu nh©n, cã chiÕu lÖnh cña Th¸i hËu, triÖu tËp c¸c LiÖt hÇu vµ hoµng téc trong triÒu ®×nh ®Òu ph¶i ®Õn chóc mõng. Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh ®Õn th¨m Qu¸n Phu, ®Þnh cïng ®i víi «ng ta. Qu¸n Phu tho¸i th¸c nãi : “ T«i ®· nhiÒu lÇn v× say rîu nªn ®· thÊt lÔ víi Thõa tíng §iÒn PhÇn, v¶ l¹i gÇn ®ay §iÒn Thõa tíng vµ Qu¸n Phu t«i l¹i cã sù ng¨n c¸ch.” Ngôy Kú hÇu nãi víi Qu¸n Phu : “ ViÖc ®ã ®· hoµ gi¶i råi.” Cè l«i kÐo Qu¸n Phu cïng ®i ®Õn phñ ®Ö cña §iÒn PhÇn. Mäi ngêi uèng rîu say tuý luý, Vò An hÇu §iÒn PhÇn ®øng dËy rãt rîu cho mäi ngêi, mäi ngêi cã mÆt ®Òu ®øng dËy cói ®Çu c¸m ¬n. §i ®Õn chç Ngôy Kú hÇu ®Ó rãt rîu cho mäi ngêi th× chØ cã b¹n cò ®øng dËy, cßn nh÷ng ngêi kh¸c ®Òu qu× gèi trªn chiÕu. Qu¸n Phu nh×n thÊy nh vËy kh«ng hµi lßng. ¤ng ®øng dËy mêi rîu mäi ngêi. Khi ®Õn tríc mÆt Vò An hÇu §iªn PhÇn, §iÒn PhÇn qu× gèi xuèng chiÕu nãi : “ThÇn kh«ng thÓ uèng ®Çy cèc ®îc.” Qu¸n Phu rÊt tøc giËn, nhÕch mÐp cêi nãi víi

§iÒn PhÇn : “ Tíng qu©n Ngµi lµ ngêi quyÒn cao chøc träng, nªn uèng cho hÕt!” Vò An hÇu §iÒn PhÇn kh«ng chÞu uèng hÕt. Qu¸n Phu cø lÇn lît rãt r- îu, khi ®Õn tríc mÆt L©m Nh÷ hÇu th× L©m Nh÷ hÇu ®ang th× thÇm nãi chuyÖn víi Tr×nh BÊt Thøc còng kh«ng ®øng lªn khái chiÕu chµo Qu¸n Phu. Qu¸n Phu bùc tøc l¾m liÒn m¾ng cho L©m Nh÷ hÇu mét trËn : “ Ngµy th- êng «ng coi Tr×nh BÊt Thøc kh«ng ®¸ng mét xu, h«m nay t«i ®Õn chuèc rîu mêi «ng, sao «ng l¹i th× thÇm bªn tai nh con nÝt vËy !” Vò An hÇu §iÒn PhÇn nãi víi Qu¸n Phu: “Tr×nh BÊt Thøc, Lý Qu¶ng ®Òu lµ c¸c VÖ uý cña §«ng cung, T©y cung c¶, h«m nay Ngµi m¾ng Tr×nh tíng qu©n tríc mÆt mäi ngêi, vËy th× ch¼ng lÏ Ngµi Träng Nho l¹i kh«ng ®Ó cho Lý tíng qu©n mét chót thÓ diÖn hay sao ?” Qu¸n Phu ®¸p l¹i : “H«m nay cã r¬i ®Çu thñng ngùc còng kh«ng tiÕc, kÓ chi ®Õn Tr×nh tíng qu©n hay Lý tíng qu©n !” Kh¸ch khøa ®ang ngåi bçng ®øng lªn tho¸i th¸c, nãi lµ ®i nhµ vÖ sinh, mäi ngêi lÇn lît chuån hÕt. Ngôy Kú hÇu tõ tõ rêi khái bµn rîu, phÈy tay b¶o Qu¸n Phu ®i ra. Vò An hÇu §iÒn PhÇn ph¸t ®iªn lªn nãi : “ §©y lµ c¸i téi t«i nu«ng chiÒu Qu¸n Phu.” ThÕ råi «ng ra lÖnh cho kþ sÜ b¾t gi÷ lu«n Qu¸n Phu. Qu¸n Phu muèn ®i ra còng kh«ng ®îc. TÞch Phóc ®øng lªn c¸m ¬n thay Qu¸n Phu, lÊy tay Ên ®Çu Qu¸n Phu cói xuèng ®Ó t¹ lçi. Qu¸n Phu cµng thªm phÉn né, kiªn quyÕt kh«ng xin lçi §iÒn PhÇn. Vò An hÇu bÌn ra lÖnh cho kþ sÜ trãi Qu¸n Phu l¹i ®a ®Õn chiªu ®·i së, gäi Tr¬ng Sö ®Õn vµ b¶o : “ H«m nay triÖu tËp hoµng téc lµ cã chiÕu lÖnh h¼n hoi.” Tõ ®ã §iÒn PhÇn kÝch ®éng Qu¸n Phu chöi rña quan viªn, kh«ng kÝnh nÓ kh¸ch khøa, ®em nhèt «ng ta vµo biÖt ngôc. ThÕ råi truy cøu c¸c viÖc lµm tríc ®©y cña Qu¸n Phu vµ ph¸i c¸c quan l¹i chia nhau ®i b¾t nh÷ng ngêi trong dßng hä Qu¸n, ghÐp téi cho hä. Ngôy Kú hÇu v« cïng xÊu hæ bÌn ®Ò nghÞ t©n kh¸ch gi¶i thÝch thay cho Qu¸n Phu. Cho dï nh vËy vÉn kh«ng ®îc §iÒn PhÇn lîng thø. C¸c quan l¹i cña Vò An hÇu ®Òu lµ tai m¾t cña «ng ta, tÊt c¶ mäi ngêi trong dßng hä Qu¸n ®Òu ch¹y trèn hoÆc Èn nÊp hÕt. Qu¸n Phu bÞ giam chÆt trong ngôc nªn còng kh«ng cã c¸ch nµo tè gi¸c sù c©u kÕt bÝ mËt cña Vò An hÇu ®îc.

Ngôy Kú hÇu ®øng ra cøu Qu¸n Phu. Vî «ng ®øng ra khuyªn gi¶i Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh : “Qu¸n tíng qu©n ®¾c téi víi Thõa tíng §iÒn PhÇn, ®èi ®Þch víi nhµ Th¸i hËu, ch¼ng lÏ l¹i cã thÓ cøu ®îc sao ?” Ngôy Kú hÇu nãi : “ HÇu tíc lµ do t«i tù tranh ®îc, nÕu h«m nay t«i tù vøt bá nã, cho dï lµ nh vËy th× t«i còng ph¶i hèi hËn suèt ®êi. H¬n n÷a t«i cã chÕt còng kh«ng ®Ó cho Qu¸n Träng Nho ®i chÕt mét m×nh, ®Ó §Ëu Anh t«i sèng mét m×nh ë trªn thÕ gian nµy.” ThÕ lµ §Ëu Anh kh«ng ®Ó cho ngêi nhµ biÕt, lÎn ®i ra ngoµi ®Ö ®¬n cøu Qu¸n Phu. Hoµng ®Õ lËp tøc triÖu «ng ta vµo cung. Ngôy Kú hÇu kÓ l¹i tØ mØ chuyÖn Qu¸n Phu say rîu lµm n¸o lo¹n c¶ lªn, vµ nãi r»ng téi cña Qu¸n Phu còng kh«ng ph¶i lµ téi chÕt. H¸n Vò ®Õ nghe xong cho r»ng rÊt ®óng, liÒn ra lÖnh ®em c¬m cho Ngôy Kú hÇu ¨n, nãi víi «ng : “TrÉm tù ®Õn §«ng cung ®Ó cïng hä tranh luËn.”

Ngôy Kú hÇu ®Õn §«ng cung, ra søc t©ng bèc nh÷ng u ®iÓm cña Qu¸n Phu, nãi «ng Êy uèng rîu say nªn ®¾c téi. Nhng Thõa tíng §iÒn PhÇn th× l¹i lîi dông sù viÖc nµy ®Ó xØ v¶ Qu¸n Phu vµ kÕt téi «ng. Vò An hÇu l¹i ra søc chöi rña Qu¸n Phu, nãi r»ng «ng Êy kiªu c¨ng ng¹o m¹n, lµm nhiÒu ®iÒu ph¹m téi. Ngôy Kú hÇu tù thÊy kh«ng cßn c¸ch nµo ®èi phã ®îc, cho nªn ®· v¹ch trÇn nh÷ng nhîc ®iÓm cña Thõa tíng §iÒn PhÇn Vò An hÇu. Thõa tíng §iÒn PhÇn th× l¹i nguþ biÖn nãi : “ Thiªn h¹ th¸i b×nh, b¸ tÝnh yªn

vui v« sù, §iÒn PhÇn kho¸i chÝ v× Hoµng ®Õ m¾c bÖnh tim TÊni, chØ cßn yªu thÝch cã ©m nh¹c, khuyÓn m· vµ trang tr¹i. Nh÷ng ngêi mµ §iÒn PhÇn yªu mÕn nh ca sÜ, thî giái th× kh«ng nh Ngôy Kú hÇu, Qu¸n Phu suèt ngµy ®ªm chØ tô tËp nh÷ng hµo kiÖt tr¸ng sÜ trong thiªn h¹, cïng hä bµn b¹c trao ®æi luËn chøng, ch¼ng bao giê võa ý, kh«ng ph¶i ngÈng ®Çu nh×n trêi, mµ lµ cói gôc ®Çu vÏ ®Êt, nhßm ngã gi÷a hai cung, mong r»ng thiªn h¹ næi lo¹n, tù m×nh lËp ®îc ®¹i chiÕn c«ng. T«i thËt kh«ng hiÓu c¸c «ng Ngôy Kú hÇu ®ang lµm nh÷ng chuyÖn g×.” Lóc ®ã H¸n Vò ®Õ hái triÒu thÇn : “Trong hai ngêi ®ã ngêi nµo nãi cã lý?” Ngù sö ®¹i phu VÜ An Quèc nãi : “Ngôy Kú hÇu nãi cha cña Qu¸n Phu chÕt v× ®Êt níc. Qu¸n Phu tay cÇm kÝch ®ét nhËp vµo qu©n Ng« mµ kh«ng biÕt ®Çu ®u«i ra sao c¶, toµn th©n bÞ mÊy chôc vÕt th¬ng, tªn tuæi chÊn ®éng ba qu©n. §ã chÝnh lµ mét tr¸ng sÜ trong thiªn h¹, nÕu kh«ng ph¹m téi tµy trêi, mµ chØ lµ tranh chÊp mét cèc rîu th× kh«ng nªn vin vµo nh÷ng téi kh¸c mµ kÕt téi tö h×nh cho «ng ta. Ngôy Kú hÇu nãi rÊt ®óng. §iÒn Thõa tíng còng tr×nh bµy sù c©u kÕt gi÷a Qu¸n Phu víi bän c«n ®å gian ¸c ®µn ¸p, lõa g¹t b¸ tÝnh b×nh d©n, tµi s¶n trong nhµ th× nhiÒu v« kÓ, hoµnh hµnh b¸ ®¹o ë DÜnh Xuyªn, l¨ng nhôc hoµng téc, x©m ph¹m hoµng th©n quèc thÝch, ®ã chÝnh lµ ®iÒu mµ ngêi ta ®· nãi : “ Mét cµnh c©y lín h¬n c¶ th©n c©y, c¼ng ch©n to h¬n c¶ b¾p ®ïi, thñ kho to h¬n thñ trëng, kÕt qu¶ nÕu kh«ng g·y tan th× còng ph©n liÖt.” Cho nªn ®iÒu §iÒn Thõa tíng nãi còng cã ý nghÜa nhÊt ®Þnh. Mong r»ng qu©n v¬ng th¸nh minh xem xÐt viÖc nµy.” Lóc ®ã Chñ tíc ®« uý Ba ¶m ®· ®ång t×nh víi quan ®iÓm nµy cña Ngôy Kú hÇu, lóc ®ã Néi sö TrÞnh Tuy ®ång ý víi lêi nãi cña Ngôy Kú hÇu, nhng sau nµy l¹i kh«ng d¸m kiªn tr× ý kiÕn cña m×nh, cßn c¸c triÒu thÇn kh¸c th× kh«ng d¸m ph¸t biÓu ý kiÕn cña m×nh. H¸n Vò ®Õ bùc tøc víi néi sö : “ B×nh thêng th× khanh nãi rÊt nhiÒu vÒ Ngôy Kú hÇu, vÒ Vò An hÇu, b×nh phÈm vÒ u khuyÕt ®iÓm cña hä, h«m nay trong buæi bµn luËn cña triÒu ®×nh khanh l¹i co ro khóm nóm nh khuyÓn m· n»m díi cµng xe, TrÉm muèn chÐm ®Çu nh÷ng lo¹i ngêi nh khanh.” Nãi ®o¹n H¸n Vò ®Õ tuyªn bè b·i triÒu vµ ®øng dËy ®i vµo cung tiÕp Th¸i hËu ¨n c¬m.Th¸i hËu còng cö ngêi ®i dß la, hä ®· tÊu tr×nh lªn Th¸i hËu tÊt c¶ t×nh h×nh mµ hä t×m hiÓu ®îc. Th¸i hËu nghe xong th× phÉn né, kh«ng ¨n n÷a, nãi : “HiÖn nay ta cßn khoÎ mµ ®· cã ngêi dïng lêi lÏ lµm nhôc em ta, nÕu ta chÕt ®i th× cã lÏ sÏ thµnh thÞt c¸ mÊt. Ch¼ng lÏ Hoµng ®Õ l¹i nh bøc tîng ®¸ hay sao ? Hoµng ®Õ cßn sèng th× bän chóng phï ho¹ theo, nÕu Ngµi qua ®êi råi th× bän nµy cã cßn ®¸ng tin cËy n÷a kh«ng ?” H¸n Vò ®Õ khoanh tay ®øng tríc Th¸i hËu nãi: “ §Ëu Anh, §iÒn PhÇn ®Òu lµ ngo¹i gia cña t«ng thÊt cho nªn TrÉm míi ®Ó cho hai ngêi ®îc bµn luËn trong triÒu ®×nh. NÕu kh«ng lo¹i viÖc nµy chØ mét viªn cai ngôc lµ cã thÓ tù quyÕt ®Þnh ®îc.” Lóc ®ã Lang Trung lÖnh Th¹ch KiÕn thay Hoµng ®Õ tr×nh bµy vÒ tõng ngêi mét.

Vò An hÇu ®· ®i ra khái cung, ®i ®Õn chç ®ç xe th× gäi Ngù sö ®¹i phu VÜ An Quèc lªn xe. §iÒn PhÇn phÉn né nãi : “ Ngµi vµ Trêng Nho ®i ñng hé mét l·o phÕ vËt, t¹i sao ph¶i lµm viÖc lÊp löng nh vËy?” VÜ ngù sö suy nghÜ rÊt l©u míi nãi víi Thõa tíng §iÒn PhÇn : “ Ngµi kh«ng thÓ tù träng h¬n ®îc n÷a sao ? Khi Ngôy Kú hÇu m¹t s¸t Ngµi, Ngµi nªn bá mò tr¶ Ên mµ vÒ vµ nãi r»ng “ Lµ t©m phóc cña Hoµng thîng nªn t«i míi nhËn viÖc, chÝnh ra th× kh«ng xøng ®©u, Ngôy Kú hÇu nãi rÊt ®óng.” NÕu nh vËy tÊt nhiªn Hoµng ®Õ ph¶i cho r»ng Ngµi cã lÔ nghÜa, sÏ kh«ng c¸ch chøc Ngµi ®©u.

TÊt nhiªn trong lßng Ngôy Kú hÇu còng cã lo sî nªn ®· ®ãng cöa c¾n lìi tù tö. HiÖn nay ngêi ta m¹t s¸t Ngµi, Ngµi còng chöi rña ngêi ta nh hµng t«m hµng c¸, nh con trÎ c·i nhau, thËt ch¼ng ra thÓ thèng g× c¶ !” Vò An hÇu nhËn lçi tríc VÜ An Quèc vµ nãi: “Lóc tranh luËn t«i nhÊt thêi véi v·, kh«ng nghÜ ra chiªu bµi cao thñ nµy.”

H¸n Vò ®Õ sai Ngù sö c¨n cø vµo b¶n ¸n ®i ®iÒu tra nh÷ng sù viÖc mµ Ngôy Kú hÇu nãi cã liªn quan ®Õn Qu¸n Phu, nhng cã rÊt nhiÒu ®iÒu kh«ng ®óng.

ThÕ lµ Ngôy Kú hÇu m¾c téi khi qu©n m¹n thîng, bÞ v¹ch téi, bÞ giam vµo ngôc cÊm. Khi H¸n C¶nh ®Õ cßn sèng, Ngôy Kú hÇu ®· tõng nhËn di chiÕu cña Hoµng ®Õ, trong di chiÕu viÕt : “ NÕu khi gÆp viÖc bÊt lîi cho khanh, khanh cã thÓ t©u lªn Hoµng thîng ý kiÕn cña m×nh.” Sau khi Ngôy Kú hÇu bÞ b¾t th× Qu¸n Phu ph¹m träng téi ph¶i chu di c¶ hä. Sù viÖc rÊt khÈn CËp, c¸c ®¹i thÇn ®Òu kh«ng d¸m thanh minh g× víi Hoµng ®Õ. Cho nªn Ngôy Kú hÇu chØ cßn c¸ch ®Ó cho ®øa ch¸u cña m×nh tÊu tr×nh thanh minh viÖc nµy, hy väng ®îc Hoµng ®Õ cho triÖu kiÕn mét lÇn n÷a. Sau khi göi th tÊu lªn Hoµng ®Õ, triÒu ®×nh kiÓm tra c¸c hå s¬ ë trong cung th× kh«ng thÊy b¶n sao di chiÕu cña H¸n C¶nh ®Õ khi b¨ng hµ ®Ó l¹i cho Ngôy Kú hÇu. ChiÕu th chØ cßn ë trong nhµ Ngôy Kú hÇu, do ngêi nhµ sao l¹i råi ®em cÊt gi÷ mµ th«i. ThÕ lµ cã ngêi l¹i khÐp téi Ngôy Kú hÇu gi¶ t¹o chiÕu th cña Hoµng ®Õ mµ theo téi ®ã th× ®¸ng ph¶i xö tö nÐm x¸c ra chî. Th¸ng 10 n¨m Nguyªn Quang thø 5 (n¨m 130 tríc c«ng nguyªn) toµn bé triÒu ®×nh xö quyÕt Qu¸n Phu vµ c¶ hä nhµ «ng. Sau ®ã rÊt l©u, Ngôy Kú hÇu míi ®îc nghe tin nµy. Sau khi biÕt tin Ngµi rÊt phÉn uÊt, bÞ tróng phong, kh«ng ¨n uèng g×, chØ muèn chÕt. Cã ngêi nãi Hoµng ®Õ v« ý giÕt chÕt Ngôy Kú hÇu, lóc ®ã Ngµi míi l¹i ¨n uèng vµ nhËn ch÷a bÖnh. ChÝnh ra triÒu ®×nh quyÕt ®Þnh kh«ng xö tö Ngôy Kú hÇu, nhng cã nh÷ng lêi ®éc ®Þa lan truyÒn ®Õn tai Hoµng ®Õ. Cho nªn ®Õn ngµy cuèi cña th¸ng 12, Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh bÞ chÐm ®Çu ®em bªu tríc c«ng chóng ë VÞ Thµnh (thµnh Hµm D¬ng cò).

Mïa Xu©n n¨m ®ã, Vò An hÇu §iÒn PhÇn èm nÆng, lu«n måm kªu gµo nhËn téi ®Ó cho vong hån Ngôy Kú hÇu §Ëu Anh vµ Qu¸n Phu ®Õn bªn §iÒn PhÇn giÕt chÕt «ng ta. Thõa tíng §iÒn PhÇn do sî h·i qu¸ mµ chÕt. Con trai lµ §iÒn §iÒm ®· kÕ thõa tíc vÞ cña §iÒn PhÇn. N¨m Nguyªn Sãc thø 3 (n¨m 126 tríc c«ng nguyªn) Vò An hÇu §iÒn §iÒm do mÆc ¸o ng¾n vµo cung ®· m¾c téi bÊt kÝnh, bÞ H¸n Vò ®Õ trôc xuÊt. Hoµi Nam v¬ng Lu An mu ph¶n, sù viÖc bÞ b¹i lé, triÒu ®×nh truy cøu thÈm vÊn. Tríc ®ã Hoµi Nam v¬ng Lu An vµo cung b¸i kiÕn Thiªn tö, Vò An hÇu §iÒn PhÇn nhËm chøc Th¸i uý, phông mÖnh ®Õn B¸ Th¬ng nghªnh tiÕp Hoµi Nam v¬ng. §iÒn PhÇn ®· tõng nãi víi Hoµi Nam v¬ng : “ Hoµng ®Õ cha cã Th¸i tö, ®¹i v¬ng lµ ngêi hiÒn minh nhÊt, l¹i lµ ch¸u cña H¸n Cao Tæ, nÕu Hoµng thîng t¹ thÕ, ch¼ng ph¶i ®¹i v¬ng sÏ kÕ vÞ th× cßn ai n÷a?” Hoµi Nam v¬ng nghe §iÒn PhÇn nãi th× mõng rì l¾m, ®em tÆng cho §iÒn PhÇn rÊt nhiÒu cña c¶i vµng b¹c ch©u b¸u. H¸n Vò ®Õ hiÓu râ c¸i chÕt cña Ngôy Kú hÇu vµ Qu¸n Phu lµ oan uæng, viÖc xö lý Vò An hÇu §iÒn PhÇn còng kh«ng c«ng b»ng chÝnh trùc, ch¼ng qua chØ lµ do håi ®ã Th¸i hËu cßn khoÎ m¹nh nªn kh«ng thÓ kh«ng lµm nh thÕ ®îc. §Õn khi H¸n Vò ®Õ nghe nãi Hoµi Nam v¬ng

tÆng cho §iÒn PhÇn vµng b¹c ch©u b¸u míi giËn d÷ nãi : “ NÕu nh Vò An hÇu §iÒn PhÇn cßn sèng, TrÉm nhÊt ®Þnh sÏ chu di tam téc nhµ h¾n !”

TuyÓn tù “ Sö ký ”

QuyÓn 107

®Æng th«ng

Lêi më ®Çu - §Æng Th«ng lµ ngêi quËn Nam An (nay thuéc tØnh Tø Xuyªn). Díi triÒu T©y H¸n, ho¹t ®éng chñ yÕu vµo thêi kú hai Hoµng ®Õ V¨n, C¶nh.

Sù tÝch b×nh sinh cña §Æng Th«ng cã thÓ nèi lµ trµn ®Çy s¾c th¸i truyÒn kú. Theo c¸c v¨n hiÕn nh H¸n th “®· ghi chÐp : Thêi kú ®Çu §Æng Th«ng chØ lµ mét ngêi chÌo ®ß b×nh thêng, bÞ ngêi ®êi gäi lµ “Chµng trai ®Çu vµng”, ®Þa vÞ anh ta rÊt thÊp, th©n phËn còng hÌn kÐm. Nhng sau khi H¸n V¨n ®Õ n»m ngñ cã mét giÊc m¬, cuéc ®êi cña §Æng Th«ng míi cã chuyÓn biÕn cã tÝnh thùc chÊt. Th× ra H¸n V¨n ®Õ nh×n thÊy §Æng Th«ng mÆc bé quÇn ¸o gièng hÖt nh bé trang phôc cña ngêi mµ Nhµ vua ®· thÊy trong giÊc m¬ cña m×nh, mµ chÝnh ngêi ®ã ®· ®a Nhµ vua lªn trêi, thÕ lµ Ngµi träng ®·i §Æng Th«ng, coi «ng nh mét thîng kh¸ch. B¶n th©n §Æng Th«ng còng ra søc lîi dông vµ n¾m chÆt c¬ héi hiÕm hoi nµy, hµnh sù cÈn thËn, lu«n lu«n nÞnh bî vµ cóc cung tËn tôy hÇu h¹ Hoµng ®Õ, ®îc H¸n V¨n ®Õ hÕt søc tÝn nhiÖm. Nh vËy lµ «ng tõ h¹ tÇng ®îc ®Ò b¹t lªn. H¸n V¨n ®Õ kh«ng nh÷ng ban thëng cho «ng rÊt nhiÒu, thËm chÝ cßn phong §Æng Th«ng lµm Thîng ®¹i phu, ®îc ®·i ngé vËt chÊt rÊt hËu.

V× kh«ng muèn cho §Æng Th«ng sau nµy ph¶i nghÌo khæ, chÕt v× ®ãi kÐm, H¸n C¶nh ®Õ ®· ®Æc biÖt phong tÆng cho «ng má ®ång ë vïng QuËn Thuéc, cho phÐp «ng ®îc tù khai th¸c ®ång ®Ó ®óc tiÒn. Do ®ã cho nªn §Æng Th«ng ®· giµu cã nh mét V¬ng hÇu, tiÒn ®ång do hä §Æng ®óc ra ®îc lu hµnh kh¾p thiªn h¹. Phó Tóc thêng ra lÖnh cho quÇn thÇn trong triÒu ®×nh vµ nh©n d©n b¸ tÝnh ph¶i cung kÝnh, ngìng mé §Æng Th«ng. B¶n th©n §Æng Th«ng ch¼ng cã tµi c¸n g×, nhng t©ng bèc, nÞnh hãt Hoµng ®Õ th× rÊt giái. H¸n V¨n ®Õ m¾c bÖnh lë loÐt ®Çy ngêi, §Æng Th«ng chñ ®éng hót mñ ë nhät cho Hoµng ®Õ. VÒ ®iÓm nµy th× H¸n C¶nh ®Õ cña Hoµng Th¸i tö còng kh«ng thÓ so s¸nh víi §Æng Th«ng ®îc. Sau khi H¸n V¨n ®Õ qua ®êi, H¸n C¶nh ®Õ Lu Kh¶i lªn nèi ng«i.

Lu Kh¶i kh«ng thÝch §Æng Th«ng, nªn ®· c¸ch chøc quan cña §Æng Th«ng, ®uæi «ng ta vÒ nhµ vµ tÞch thu toµn bé gia s¶n cña §Æng Th«ng. Nh÷ng ngµy cuèi ®êi, §Æng Th«ng chÕt trong sù nghÌo khæ.

*** §Æng Th«ng lµ ngêi huyÖn Nam An, QuËn Thuéc, sèng b»ng nghÒ chÌo thuyÒn, do ®ã mµ ®îc gäi lµ “ Chµng trai ®Çu vµng ”. Cã lÇn H¸n V¨n ®Õ n»m m¬ muèn lªn trêi mµ kh«ng ®îc. Lóc ®ã cã mét chµng trai ®Çu vµng ®· ®Èy ®îc H¸n V¨n ®Õ lªn trêi. Quay ®Çu l¹i H¸n V¨n ®Õ thÊy quÇn ¸o cña anh ta kh«ng ë trªn m«ng mµ l¹i ë díi chiÕc th¾t lng da. Sau c¬n m¬ tØnh ®Ëy, H¸n V¨n ®Õ ®i ®Õn TiÖm §µi ë trong T©y nam C¶n tr× cña §iÖn M¹t Anh ®Ó t×m mét con ngêi gièng nh ngêi trong méng ®· ®a H¸n V¨n ®Õ lªn trêi. H¸n V¨n ®Õ nh×n thÊy §Æng Th«ng th× thÊy r»ng quÇn ¸o mµ §Æng Th«ng ®ang mÆc kh«ng ë trªn m«ng mµ treo ë díi th¾t lng da, ®óng y nh chµng trai ®Çu vµng mµ nhµ vua ®· gÆp trong giÊc méng. H¸n V¨n ®Õ liÒn triÖu kiÕn §Æng Th«ng, hái hä tªn anh ta th× ®îc biÕt anh nµy hä §Æng tªn Th«ng. Ch÷ §Æng gièng nh ch÷ “§¨ng” cña ch÷ ®¨ng thiªn lµ lªn

trêi. H¸n V¨n ®Õ v« cïng phÊn khëi vµ rÊt yªu chiÒu §Æng Th«ng, ngµy nµo còng mêi anh ta ®Õn lµm Thîng kh¸ch. §Æng Th«ng rÊt e dÌ, thËn träng, kh«ng giao tiÕp víi ngêi ngoµi, cho dï Hoµng ®Õ cã tù tay t¾m géi cho, §Æng Th«ng còng kh«ng chÞu t×nh nguyÖn ®Õn. ThÕ lµ H¸n V¨n ®Õ l¹i ban thëng cho §Æng Th«ng nhiÒu kho¶n tiÒn lín hµng v¹n l¹ng b¹c vµ cã tíi mêi mÊy lÇn nh vËy. §Æng Th«ng còng ®îc th¨ng chøc quan lµ Thîng §¹i phu.

Thêi gian H¸n V¨n ®Õ trÞ v× thêng hay bá th× giê ®Õn nhµ §Æng Th«ng ch¬i. ThÊy §Æng Th«ng ch¼ng cã tµi c¸n g×, ®èi víi c¸c sù vËt trong triÒu ®×nh còng ch¼ng hiÓu biÕt g×, chØ cã mçi mét ®iÒu lµ rÊt ch¨m chØ, cÈn thËn, ®em hÕt søc ra phôc vô Hoµng ®Õ mµ th«i. Do vËy H¸n V¨n ®Õ ®· tõng gäi mét «ng thÇy bãi cao tay ®Õn xem tíng cho §Æng Th«ng, «ng thÇy bãi nãi : “ §Æng Th«ng nhÊt ®Þnh sÏ chÕt trong nghÌo ®ãi.” H¸n V¨n ®Õ nãi : “ Ngêi cã thÓ lµm cho §Æng Th«ng giµu cã lµ TrÉm, t¹i sao l¹i nãi anh ta sÏ nghÌo khæ ?” ThÕ lµ H¸n V¨n ®Õ liÒn ban ngay cho anh ta mét c¸i má ®ång t¹i Nghiªm §¹o ë QuËn Thuéc, cho phÐp anh ta tù ®óc tiÒn. Nh vËy nh÷ng ®ång tiÒn do hä §Æng ®óc ra ®îc lu th«ng kh¾p thiªn h¹, §Æng Th«ng giµu cã ®Õn møc kh«ng ai s¸nh næi.

H¸n V¨n ®Õ ®· tõng bÞ bÖnh lë loÐt ®Çy ngêi, §Æng Th«ng thêng hÇu h¹ H¸n V¨n ®Õ, hót m¸u mñ ë nh÷ng c¸i môn nhät trªn ngêi nhµ vua ra. H¸n V¨n ®Õ thÝch thó l¾m, dÞu dµng hái §Æng Th«ng : “ Trong thiªn h¹ nµy, ai lµ ngêi yªu quÝ TrÉm nhÊt?” §Æng Th«ng tr¶ lêi : “ Ph¶i nãi r»ng trªn ®êi nµy kh«ng cã ai yªu quÝ Hoµng thîng h¬n Hoµng Th¸i tö.” Hoµng Th¸i tö vµo cung th¨m hái bÖnh t×nh H¸n V¨n ®Õ, Hoµng ®Õ yªu cÇu Hoµng Th¸i tö hót mñ ë nh÷ng c¸i nhät ra. Tuy Hoµng Th¸i tö cã hót mñ ë trong nhät cña H¸n V¨n ®Õ ra, nhng mÆt cø nh¨n nhã khã coi. Sau nµy Hoµng Th¸i tö nghe nãi §Æng Th«ng ®· tõng chñ ®éng hót mñ ë nhät cña H¸n V¨n ®Õ. Th¸i tö c¶m thÊy rÊt khã chÞu. Tõ ®ã trë ®i trong lßng Hoµng Th¸i tö rÊt c¨m ghÐt §Æng Th«ng.

Sau khi H¸n V¨n ®Õ b¨ng hµ, Hoµng Th¸i tö lªn ng«i kÕ vÞ, ®ã lµ H¸n C¶nh ®Õ. §Æng Th«ng bÞ b·i chøc quan, trë vÒ sèng ë quª h¬ng. Ch¼ng bao l©u sau, cã ngêi tè gi¸c §Æng Th«ng ®· lÐn lót ®óc tiÒn riªng ë bªn ngoµi. H¸n C¶nh ®Õ ra lÖnh cho c¸c quan l¹i tra hái, §Æng Th«ng rÊt giµu cã, ngêi ta tè gi¸c téi tr¹ng cña §Æng Th«ng, toµn bé tµi s¶n cña §Æng Th«ng ®· bÞ tÞch thu ®a vÒ Phñ. Trong nhµ §Æng Th«ng vÉn cßn kho¶n tiÒn rÊt lín lµ mãn tiÒn do C«ng chóa Qu¸n §µo Trêng, con g¸i cña H¸n V¨n ®Õ tÆng cho §Æng Th«ng, thÕ mµ c¸c quan l¹i còng tÞch thu lu«n sung vµo c«ng quÜ. Ngay ®Õn mét c¸i tr©m cµi trªn ®Çu cung thu hÕt. C«ng chóa Qu¸n §µo Trêng biÕt tin, liÒn cho ngêi mang ®Õn cho §Æng Th«ng quÇn ¸o, thùc phÈm. Nhng §Æng Th«ng kh«ng ®îc nhËn mét ®ång tiÒn nµo vµ cuèi cïng th× tù tö chÕt ë nhµ mét ngêi quen, trªn ngêi kh«ng cã mét xu dÝnh tói.

Håi ®ã cã mét ngêi tªn gäi TriÖu §µm,v× biÕt thuËt chiªm tinh, hÇu khÝ mµ ®îc Hoµng ®Õ nu«ng chiÒu. Ho¹n quan ë Cung B¾c lµ B¸ tö lµ mét trëng gi¶, mét ngêi rÊt quan t©m ®Õn ngêi kh¸c, cho nªn ®îc gÇn gòi Hoµng ®Õ. MÆc dï nh vËy, nhng mäi hµnh ®éng, cö chØ cña hä ®Òu kh«ng thÓ so víi sù ©n huÖ cña H¸n V¨n ®Õ ®èi víi §Æng Th«ng.

TuyÓn tù “ H¸n Th “

QuyÓn 93

th¹ch hiÓn

Lêi më ®Çu - Th¹ch HiÓn, tù lµ Qu©n Phßng, ngêi TÕ Nam (nay thuéc tØnh S¬n §«ng) kh«ng râ n¨m sinh, chÕt vµo n¨m H¸n Nguyªn ®Õ C¶nh Ninh thø nhÊt (n¨m 33 tríc c«ng nguyªn).

Thêi trÎ, Th¹ch HiÓn rÊt phãng ®·ng, kh«ng bÞ rµng buéc, ch¼ng coi quèc ph¸p ra g× nªn ®· xóc ph¹m ®Õn h×nh luËt vµ bÞ xö téi sa ®o¹. Sau khi vµo cung, lóc ®Çu Th¹ch HiÓn gi÷ chøc Trung Hoµng m«n, «ng ta c©u kÕt víi Trung Th lÖnh Ho»ng Cung, khæ t©m luån lät vµo doanh tr¹i, a dua bî ®ì Ho»ng Cung. Sau khi Ho»ng Cung chÕt, Th¹ch HiÓn ®îc gi÷ chøc Trung Th lÖnh thay Ho»ng Cung. Sau khi H¸n Nguyªn ®Õ lªn ng«i, Th¹ch HiÓn bøc tö s truyÒn cña H¸n Nguyªn ®Õ lµ Tiªu Väng Chi. Tõ ®ã Th¹ch HiÓn lîi dông sù tin yªu cña H¸n Nguyªn ®Õ, bng bÝt mäi tin tøc, giÕt h¹i trung thÇn, thanh trõng nh÷ng ngêi kh«ng cïng phe c¸nh.Song song víi viÖc thanh trõng ®Þch thñ vÒ chÝnh trÞ, Th¹ch HiÓn cßn ra søc liªn hiÖp víi mäi lùc lîng quyÒn quÝ vµ ngo¹i thÝch ë trong vµ ngoµi triÒu ®×nh, bè trÝ vµ träng dông nh÷ng ngêi th©n tÝn cña m×nh, më réng kinh doanh vµ khèng chÕ Trung th. Nh vËy sÏ b¶o ®¶m cho «ng ®éc quyÒn thao tóng mäi mÆt triÒu chÝnh, më tiÒn lÖ cho viÖc c¸c ho¹n quan chuyªn quyÒn chñ chÝnh ë thêi kú §«ng H¸n.

Lµ mét tªn gian thÇn, Th¹ch HiÓn biÓu hiÖn thËt râ nÐt tÝnh c¸ch cao ng¹o, t lîi, kiªu c¨ng, chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n, lßng d¹ hÑp hßi, nham hiÓm ®éc ¸c cña h¾n. Trong qu¸ tr×nh tù tiÖn n¾m chÝnh quyÒn, Th¹ch HiÓn ®· Ðp buéc Tiªu Väng Chi ph¶i tù s¸t, ¸m s¸t ®¹i thÇn Tr¬ng M·nh, b·i miÔn Lu H¬ng, bµi xÝch tÊt c¶ b¸ quan chÝnh trùc trong triÒu ®×nh. Ai mµ tè gi¸c téi tr¹ng cña h¾n nh Cè Quyªn Chi, T« KiÕn v.v...th× Th¹ch HiÓn ®¶ kÝch kh«ng th¬ng sãt, ghÐp hÕt téi nä ®Õn téi kia, ®a hä ®Õn chç chÕt. Díi sù ®Ì nÐn tét ®é cña Th¹ch HiÓn, c¸c b¸ quan c«ng khanh trong triÒu ®×nh ho¶ng sî ®Õn cùc ®é, ngêi nµo còng c¶m thÊy bÞ nguy hiÓm. Sau khi H¸n Nguyªn ®Õ chÕt, H¸n Thµnh ®Õ Lu Ng¹o nèi ng«i. Sau khi Th¹ch HiÓn mÊt chç dùa, bÞ H¸n Thµnh ®Õ b·i miÔn chøc quan, ®uæi vÒ quª h¬ng. Trªn ®- êng ®i, Th¹ch HiÓn tuyÖt thùc chÕt.

Th¹ch HiÓn, tù lµ Qu©n Phßng, ngêi TÕ Nam, S¬n §«ng. Ho»ng Cung lµ ngêi huyÖn B¸i. Håi trÎ c¶ hai cïng ¨n ch¬i tr¸c t¸ng bÞ kÕt téi sa ®o¹. Vµo Cung lµm Trung Hoµng m«n, ®îc tuyÓn vµo lµm Trung Thîng Th.Thêi kú H¸n Tuyªn ®Õ, ®¶m nhiÖm chøc vô quan Trung th. Ho»ng Cung hiÓu nhiÒu ph¸p luËt chÝnh lÖnh cïng nh÷ng c©u chuyÖn thêi xa thuéc triÒu ®¹i nhµ H¸n, hay gióp ngêi vµ lµm viÖc rÊt ch¨m chØ. Håi ®ã Ho»ng Cung giø chøc Trung Th lÖnh, Th¹ch HiÓn gi÷ chøc Phã x¹. Sau mÊy n¨m, H¸n Nguyªn ®Õ lªn ng«i Hoµng ®Õ, Ho»ng Cung qua ®êi, Th¹ch HiÓn thay Ho»ng Cung giø chøc Trung Th lÖnh.

Thêi kú nµy H¸n Nguyªn ®Õ èm yÕu bÖnh tËt kh«ng thÓ l©m triÒu hµnh sù ®îc, thªm vµo ®ã,«ng ta l¹i rÊt thÝch ©m nh¹c. Thêi gian giao cho

Th¹ch HiÓn qu¶n lý c«ng viÖc ®· rÊt dµi. Trong sè ho¹n quan kh«ng cã kÕt bÌ kÕt ®¶ng víi bªn ngoµi triÒu ®×nh, tinh thÇnlµm viÖc chuyªn s©u cÈn thËn nªn rÊt ®îc tÝn nhiÖm. Cho nªn H¸n Nguyªn ®Õ ®· giao viÖc triÒu chÝnh cho Th¹ch HiÓn. TÊt c¶ mäi viÖc chÝnh sù trong triÒu ®×nh dï to hay nhá còng ®Òu ph¶i tÊu b¸o cho Th¹ch HiÓn ®Ó «ng ta quyÕt ®Þnh. Th¹ch HiÓn t«n kÝnh ®îc Hoµng thîng nu«ng chiÒu, quyÒn thÕ næi tiÕng trong triÒu. B¸ quan trong triÒu ai ai còng t«n kÝnh Th¹ch HiÓn.

Th¹ch HiÓn lµ ngêi rÊt kh«n khÐo, s¶o quyÖt, lµm viÖc tèt, cã thÓ n¾m b¾t ®îc t©m t t×nh c¶m cña Hoµng ®Õ. Trong lßng «ng ta rÊt nham hiÓm, rÊt giái dïng ng«n tõ cay ®éc ®Ó khÝch b¸c, bµi xÝch nh÷ng ngêi mµ «ng ta thï ghÐt. §éng mét tÝ lµ Th¹ch HiÓn thi hµnh h×nh ph¸p ®èi víi hä. Trong nh÷ng n¨m S¬ Nguyªn (n¨m 48 - 44 tríc c«ng nguyªn), cùu tíng qu©n Tiªu Väng Chi, Quang lôc ®¹i phu Chu Kham, T«ng chÝnh khanh Lu C¸nh Sinh ®Òu gi÷ chøc CËp sù trung. Tiªu Väng Chi lµm Thîng th, biÕt râ Th¹ch HiÓn chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n ®· kiÕn nghÞ lªn Hoµng ®Õ, «ng cho r»ng : “ Thîng th lµ nÒn t¶ng cña b¸ quan trong triÒu ®×nh, lµ trô cét cña nÒn chÝnh trÞ quèc gia, cÇn ph¶i cã nh÷ng ®¹i thÇn th«ng minh tµi trÝ, dòng c¶m, c«ng chÝnh liªm minh ®øng ra g¸nh v¸c. H¸n Vò ®Õ ¨n uèng linh ®×nh ë hËu ®×nh, cho nªn ®· dïng c¸c quan ho¹n, nh vËy kh«ng phï hîp víi c¸c chÕ ®é cæ ®¹i. CÇn ph¶i ®×nh chØ viÖc sö dông quan ho¹n lµm Trung th lÖnh, cÇn ph¶i lµm nh thêi xa lµ kh«ng xö dông nh÷ng ngêi ®· bÞ nhôc h×nh.H¸n Vò ®Õ kh«ng nghe, do ®ã m©u thuÉn gi÷a Tiªu Väng Chi vµ Th¹ch HiÓn cµng thªm s©u s¾c. Sau ®ã Th¹ch HiÓn ®· tiÕn hµnh nh÷ng ©m mu h·m h¹i hä, khiÕn cho Tiªu Väng Chi ph¶i tù s¸t, Chu Kham, Lu C¸nh Sinh th× bÞ c¸ch chøc, tÞch thu gia s¶n, kh«ng ®îc triÒu ®×nh sö dông. T×nh h×nh cô thÓ xin xem cuèn “H¸n th. Tiªu Väng Chi truyÖn”. Sau ®ã, Th¸i trung ®¹i phu Tr¬ng M·nh, Ngôy quËn Th¸i thó Kinh Phßng, Ngù sö Trung thõa TrÇn HoÆc, S phô §µm Quyªn Chi v.v... ®Òu cã biÓu tÊu lªn Hoµng ®Õ. Cã ngêi ®îc triÖu kiÕn ®· v¹ch trÇn nh÷ng nhîc ®iÓm cña Th¹ch HiÓn. Th¹ch HiÓn liÒn kiÕm cí ®Ó truy cøu c¸i gäi lµ “Téi tr¹ng” cña nh÷ng ngêi nµy, råi ®em Kinh Phßng, §µm Quyªn Chi ra xö tö ngoµi chî, Tr¬ng M·nh th× tù s¸t trªn xe c«ng, TrÇn HoÆc nhËn téi bÞ c¹o träc ®Çu bªu ngoµi phè. Cho ®Õn khi huyÖn lÖnh huyÖn TrÞnh lµ T« KiÕn nhËn ®îc th riªng cña Th¹ch HiÓn tÊu lªn Hoµng ®Õ, sau ®ã v× nh÷ng viÖc kh¸c n÷a nªn bÞ kÕt téi tö h×nh. Tõ ®ã trë ®i, tõ bËc c«ng khanh trë xuèng ë trong triÒu ®×nh ®Òu rÊt sî Th¹ch HiÓn, kh«ng d¸m sµm sì n÷a.

Th¹ch HiÓn kÕt bÌ kÕt ®¶ng víi Trung th phã T¹ Cao L¬ng, ThiÕu phñ Ngò Léc sung t«ng, ngêi nµo ®i theo hä th× ®îc quan cao chøc träng. Håi ®ã trong d©n gian lu truyÒn c©u ca dao nh sau : “Lao tµ, Th¹ch tµ, Ngò Léc kh¸ch tµ ! Quan Ên luü luü, ®« la trêng liÔu thô ®ai !” tøc lµ bän Th¹ch HiÓn kÐo bÌ kÐo c¸nh n¾m hÕt quyÒn thÕ.

Th¹ch HiÓn thÊy cha con T¶ tíng qu©n Phïng Phông ThÕ lµnh÷ng c«ng khanh ®¹i thÇn næi tiÕng. Con g¸i cña«ng l¹i lµ Chiªu nghi cña Hoµng ®Õ ë trong cung. Lßng d¹ Th¹ch HiÓn muèn nÞnh hãt hä nªn tríc mÆt Hoµng ®Õ ®· tiÕn cö anh trai cña Chiªu nghi lµPhïng Thoan ®Õn hÇu viÖc ch¨n mµn.Thiªn tö triÖu kiÕn Phïng Thoan, muèn bænhiÖm anh lµm ThÞ trung. Phïng Thoan xin ®îc nãi nh÷ng ®iÒu quan träng. Hoµng ®Õ nghe Phïng Thoan nãi Th¹ch HiÓn chuyªnquyÒn ®éc ®o¸n th× rÊt phÉn né, kh«ng

dïng Phïng Thoan mµ ®uæi anh vÒ lµm Lang quan. Sau ®ã thiÕu mét ngêi gi÷ chøc Ngù sö ®¹i phu, quÇn thÇn ®Òu tiÕn cö anh trai cña Phïng Thoan lµ §¹i hång l« Phïng D· V¬ng, hä nãi tµi n¨ng va phÈm h¹nh cña Phïng D· V- ¬ng ®Òu vµo lo¹i nhÊt. Thiªn tö trng cÇu ý kiÕn Th¹ch HiÓn, Th¹ch HiÓn tr¶ lêi : “ Trong hµng cöu khanh kh«ng cßn ai thÝch hîp h¬n lµ Phïng D· V¬ng. H¬n n÷a Phïng D· V¬ng l¹i lµ anh ruét cña Phïng Chiªu nghi, thÇn lo ngêi sau l¹i cho r»ng bÖ h¹ kh«ng dïng ngêi hiÒn mµ chØ dïng nh÷ng ngêi t ¸i cung th©n bæ nhiÖm lµm tam c«ng.” Hoµng ®Õ nãi : “ RÊt ®óng, TrÉm kh«ng thÓ ®Ó ngêi ta hiÓu nh vËy ®îc.” ThÕ lµ Hoµng ®Õ ban bè chiÕu th, biÓu d¬ng, t¸n mü Phïng D· V¬ng, nhng phÕ bá chøc khanh sö®¹i phu cña «ng. Chi tiÕt xin xem cuèn “ H¸n th. Phïng D· V¬ng truyÖn”.

Trong lßng Th¹ch HiÓn còng biÕt râ r»ng m×nh chuªn quyÒn thiÖn thÕ, n¾m gi÷ quyÒn bÝnh trong triÒu ®×nh, còng sî cã mét ngµy nµo ®ã Thiªn tö sÏ th©u n¹p nh÷ng ý kiÕn t©m phóc cña ngêi xung quanh råi dµan dÇn xa l¸nh m×nh. Cho nªn Th¹ch HiÓn thêng gi¶ bé trung thµnh, chän ra mét sè viÖc tin cËy ®Ó Hoµng ®Õ kiÓm tra. Th¹ch HiÓn ®· tõng ®Õn c¸c phñ quan ®Ó trng thu ®å ®¹c, Th¹ch HiÓn chuÈn bÞ biÖn b¹ch cho m×nh tr- íc, nãi r»ng sÏ vÒ muén, c¸c cæng cung sÏ ®ãng mÊt, nªn thØnh cÇu Hoµng ®Õ ra lÖnh cho c¸c quan qu©n canh g¸c ë cæng ph¶i më cöa cho «ng. Hoµng ®Õ ®ång ý yªu cÇu cña Th¹ch HiÓn. Th¹ch HiÓn cè ý vÒ rÊt muén, nãi r»ng nhËn lÖnh cña Hoµng ®Õ yªu cÇu c¸c quan l¹i g¸c cæng ph¶i më cæng cho «ng ta vµo cung. Sau ®ã, qu¶ nhiªn cã ngêi viÕt tÊu sí lªn Hoµng ®Õ, tè c¸o Th¹ch HiÓn ®ßi hái ph¶i mëcæng lín cña Hoµng cung. Thiªn tö xem xong b¶n tÊu, cêi vµ ®a tÊu th cña ®¹i thÇn cho Th¹ch HiÓn xem. Th¹ch HiÓn lîi dông t×nh c¶m cña Hoµng ®Õ, khãc thót thÝt vµ nãi : “ Hoµng ®Õ bÖ h¹ tÝn nhiÖm tiÓu thÇn, giao cho thÇnlµm mét sè viÖc, quÇn thÇn kh«ng nh÷ng ®è kþ mµ cßn muèn h·m h¹i tiÓu thÇn. Nh÷ng viÖc t¬ng tù nh thÕ nµy kh«ng ph¶i chØ cã lÇn nµy th«i ®©u, chØ cã qu©n chñ anh minh míi hiÓu râ ph¶i tr¸i. Ngu thÇn ti tiÖn, cè nhiªn kh«ng thÓ mét m×nh thÇn cã thÓ lµm cho mu«n d©n phÊn khëi, nªn ®µnh ph¶i chÊp nhËn nh÷ng lêi ca th¸n cña thiªn h¹. ThÇn tù nguyÖn xin Hoµng ®Õ trót bá cho thÇn chøc vô träng yÕu, vÒ hËu cung g¸nh v¸c c«ngviÖc quÐt dän t¹p dÞch. ThÇn cã chÕt còng kh«ng cã g× o¸n tho¸n. ChØ xin Hoµng ®Õ bÖ h¹ cã quyÕt t©m cøng r¾n, lÊy ®ã ®Ó thay thÕ tiÓu thÇn.” Thiªn tö nghe xong th× cho r»ng Th¹ch HiÓn nãi rÊt ®óng, nªn l¹i cµng th¬ng «ng ta h¬n, nhiÒulÇn óy l¹o khen th- ëng cho Th¹ch HiÓn, t¨ng thªm bæng léc, tiÒn thëng. Th¹chHiÓn lÇn lît ®· nhËn cña c¶i tµi vËt ban thëng vµ hèi lé trÞ gi¸ trªn 10 triÖu quan tiÒn.

Tho¹t ®Çu, Th¹ch HiÓn nghe thiªn h¹ x«n xao bµn t¸n r»n «ng ®· giÕt chÕt cè tíng qu©n Tiªu Väng Chi. Tiªu Väng Chi lµ ®¹i nho gia næi tiÕng thêi ®ã. Th¹ch HiÓn sî c¸c häc sÜ trong thiªn h¹ phØ b¸ng m×nh nªn rÊt ®au ®Çu. Lóc ®ã Minh kinh trø TiÕt sÜ, ngêi Lang nha Cèng Vò lµ LuyÖn ®¹i phu, Th¹ch HiÓn cö ngêi ®Õn tá t×nh h÷u h¶o vµ thiÖn chÝ, Cèng Vò liÒn cÊu kÕt ngay víi Th¹ch HiÓn. V× thÕ cho nªn Th¹ch HiÓn ®· b¶o l·nh cho Cèng Vò tríc Hoµng ®Õ nªn Cèng Vò ®îc nhËn chøc vô Cöu khanh, Ngù sö ®¹i phu vµ rÊt chu ®¸o trongviÖc lÔ tiÕt, phông dìng. Bªn ngoµi, nh÷ng ngêi tríc ®©y hay b×nh phÈm th× nay l¹i b¾t ®Çu t¸n d¬ng Th¹ch HiÓn, cßn cho r»ng TH¹ch HiÓn kh«ng thÓ ghen tÞ víi Tiªu Väng Chi ®îc n÷a. Th¹ch HiÓn

còng ¸p dông ph¬ng ph¸p t¬ng tù ®¹t ©m mu gian ttr¸ ®Ó gi¶i tho¸t hµnh vi ph¹m téi cña m×nh, vµ mîn cí nµy ®Ó g©y uy tÝn víi H¸n Nguyªn ®Õ.

Nh÷ng n¨m cuèi ®êi, H¸n Nguyªn ®Õ èm nÆng kh«ng dËy ®îc, §Þnh §µo Cung v¬ng ®îc H¸n Nguyªn ®Õ yªu chiÒu nªn Th¹ch HiÓn dån hÕt søc lùc ®a «ng lªn lµm Th¸i tö. Sau khi H¸n Nguyªn ®Õ b¨ng hµ, H¸n Thµnh ®Õ võa míi kÕ thõa ng«i Hoµng ®Õ, ®· bæ nhiÖm Th¹ch HiÓn lµm Trêng tÝn cung Trung th¸i béc, Thu trung 2.000 th¹ch. Th¹chHiÓn mÊt ®i chç dùa, xa rêi nh÷ng ngµy th¸ng quyÒn thÕ, Thõa tíng vµ Ngù sö nhiÒu lÇn tÊu b¸o nh÷ng téi tr¹ng cña Th¹ch HiÓn tríc ®©y. Th¹ch HiÓn cïng ®ång ®¶ng lµ Lao L¬ng, TrÇn ThuËn ®Òu bÞ Hoµng ®Õ c¸ch chøc. Th¹ch HiÓn vµ vî bÞ ®uæi vÒ quª h¬ng, buån rÇu kh«ng ¨n uèng g× c¶ råi èm chÕt trªn däc ®êng. Nh÷ng ngêi ®· tõng c©u kÕt víi Th¹ch HiÓn, dùa vµo quyÒn thÕ cu¶ Th¹ch HiÓn mµ ®îc lµm quan ®Òu bÞ triÒu ®×nh b·i miÔn.ThiÕu phñ khanh Ngò Léc Sung T«ng bÞ gi¸ng chøc lµm Th¸i thó quËn Ho»ng miÔn, khanh sö Trung thõa Y gia gi¸ng xuèng lµm §« óy quËn Ung m«n. Trong d©n gian Trêng An lu truyÒn c©u ca dao : “ Y gia bÞ gi¸ng xuèng QuËn Ungm«n, Ngò léc Sung t«ng bÞ lu ®µy vÒ QuËn Thá, Lao L¬ng vµ TrÇn ThuËn còng ®Òu bÞ trõng ph¹t.”

TuyÓn tù “ H¸n th ”

QuyÓn 9

®æng hiÒn

Lêi më ®Çu - §æng HiÒn, tù lµ Th¸nh Khanh, chñ yÕu ho¹t ®éng trong thêi kú Ai ®Õ Lu Kh©m ®êi T©y H¸n trÞ v×. Sau khi H¸n Ai ®Õ Lu Kh©m qua ®êi, ®îc sù gióp ®ì cña Th¸i hËu vµ ®îc §æng HiÒn cho phÐp, V- ¬ng M·ng ra lµm phô chÝnh. Sau nµy §æng HiÒn bÞ V¬ng M·ng thay thÕ, Ên thao §¹i t m· cña «ng bÞ triÒu ®×nh thu håi, c¶ hai vî chång ®Òu bÞ bøc tö.

Cuèi ®êi T©y H¸n, triÒu chÝnh hçn lo¹n, nÒn thèng trÞ hñ b¹i. Sau khi H¸n Ai ®Õ lªn ng«i kh«ng biÕt lµm g×, ®i nu«ng chiÒu nh÷ng bän gian nÞnh, ®Ò b¹t lò gian thÇn. §æng HiÒn lµ nh©n vËt tiªu biÓu cho bän gian thÇn nµy. §ængHiÒn sinh ra trong mét gÝa ®×nh quan ho¹n, bè lµ §æng Cung, ®· tõng lµm Ngù sö trong triÒu ®×nh. §æng HiÒn tuy ch¼ng cã tµi c¸n g×, nhng «ng ta nhê vµo phong ®é bÒ ngoµi cã vÎ uyªn b¸c nªn ®îc H¸n Ai ®Õ Lu Kh©m nu«ng chiÒu. Kh«ng nh÷ng chØ lµm ®Õn chøc vô quan träng lµ §¹i t m· vÖ tíng qu©n mµ th«i, mµ cßn ®îc H¸n Ai ®Õ phong cho lµm Cao An hÇu, mét thêi quyÒn cao chøc träng.

Song songvíi viÖc ®îc H¸n Ai ®Õ sïng ¸i, gia téc §æng HiÒn còng ®îc th¨ng tiÕn nh diÒu gÆp giã. ¤ng bè lµ §æng Cung ®îc ®Ò b¹t lµm ThiÕu phñ khanh, ®îc ban thëng tíc quan Néi hÇu, sau nµy ®îc chuyÓn sang lµm VÖ uý; bè vî ®îc bæ nhiÖm lµm Tíng t¸c ®¹i tîng; em trai ®îc lµm ChÊp kim ng«.... Gia téc nhµ hä §æng nhê ®ã mµ ®îc lªn m©y, kh«ng ai cã thÓ so s¸nh kÞp. Sau ®ã H¸n Ai ®Õ Lu Kh©m cã lóc cßn cho §æng HiÒn ngåi c¶ lªn ngai vµng cña Hoµng ®Õ. ¤ng ta ®îc sïng ¸i ®Õn møc n»m m¬ kh«ng thÊy.

Thêi kú H¸n Ai ®Õ trÞ v×, §æng HiÒn nhÊt thêi hng thÞnh, ®iÒu ®ã tÊt nhiªn cã liªn quan ®Õn sù ©n ¸i cña H¸n Ai ®Õ, nhng §æng HiÒn còng lµ ngêi rÊt mùc nhu m× kú qu¸i, «ng ta rÊt giái xiÓm nÞnh quyÕn rò, a dua vµ s¨n ®ãn Hoµng ®Õ. ChÝnh v× vËy mµ §æng HiÒn suèt mét ®êi lµm thuª lµm mín, bçng chèc nh¶y vµo cung ®×nh, ®iÒu khiÓn c¶ thiªn h¹, gi÷ v÷ng ®îc ®Þa vÞ cu¶ m×nh.

Sau khi H¸n Ai ®Õ qua ®êi, gia téc nhµ hä §ængvµ gia téc hä ngo¹i V- ¬ng ThÞ cµng ngµy cµng cã m©u thuÉn s©u s¾c, cuèi cïng V¬ng M·ng ra khái nói quÐt s¹ch thÕ lùc nhµ hä §æng vµ ®éc chiÕm ®¹i quyÒn.

***

§æng HiÒn tù lµ Th¸nh Khanh, ngêi V©n d¬ng. Bè ®Î cña «ng lµ §ængCung lµm Ngù sö. §æng HiÒn ®îc tuyÓn lµm x¸ nh©n cña Th¸i tö. Sau khi H¸n Ai ®Õ kÕ vÞ, §æng HiÒn theo Th¸i tö lµm quan lang. §æng HiÒn lµm lÝnh b¸o giê ë trong cung ®iÖn ®îc h¬n 2 n¨m. V× mÆt mòi kh«i ng« tuÊn tó nªn khi H¸n Ai ®Õ nh×n thÊy anh th× rÊt thÝch c¸i vÎ ®Ñp bÒ ngoµi cña anh, liÒn hái th¨m mét ngêi : “ Cã ph¶i lµ §æng HiÒn, x¸ nh©n cña Th¸i tö kh«ng?” Do ®ã mµ §æng HiÒn ®îc dÉn ®Õn gÆp nhµ vua ®Ó nãi chuyÖn. H¸n Ai ®Õ bæ nhiÖm §æng HiÒn lµm Hoµng m«n lang, tõ ®ã anh ®îc Hoµng ®Õ rÊt sïng ¸i. Khi H¸n Ai ®Õ biÕt cha anh lµ V©n Trung hÇu liÒn bæ nhiÖm ngay anh lµm B¸ l¨ng lÖnh, råi ®Ò b¹t lªn lµm Quang lôc ®¹i phu. §æng HiÒn cµng ngµy cµng ®îc yªu chiÒu, ®îc gi÷ chøc Phã m· ®« óy thÞ trung, ®i ra ngoµi th× ®îc ngåi xe, vµo cung ®îc hÇu bªn hoµng ®Õ.

Ngµy th¸ng tr«i qua, anh ®îc ban thëng cã tíi hµng v¹n l¹ng b¹c, næi tiÕng quyÒn quÝ kh¾p triÒu ®×nh. §æng HiÒn thêng ®îc n»m cïng giêng víi hoµng ®Õ. Ban ngµy §æng HiÒn ®îc ngñ cïng hoµng ®Õ, anh n»m gèi ®Çu lªn tay ¸o cña hoµng ®Õ. Sau khi tØnh dËy, H¸n ai ®Õ muèn ®i ra khái gi- êng, nhng §ængHiÒn cßn ngñ rÊt say cha tØnh, hoµng ®Õ kh«ng muèn ®¸nh thøc §æng HiÒn dËy, thÕ lµ nhµ vua bÌn xÐ c¸nh tay ¸o ra ®Ó trë dËy. H¸n Ai ®Õ yªu chiÒu §æng HiÒn ®Õn møc nh vËy.

TÝch c¸ch §æng HiÒn còng nhu hoµ xu nÞnh, rÊt giái quyÕn rò hoµng ®Õ ®Ó mong cñng cè ®îc vÞ trÝ cña m×nh. Mçi lÇn hoµng ®Õ cho §æng HiÒn ®îc nghØ phÐp, anh ®Òu kh«ng vÒ lµng, thêng ë l¹i trong cung ®Ó nghiªn cøu y dîc.Hoµng ®Õ cho r»ng §æng HiÒn kh«ng thÓ rêi khái hoµng cung ®îc, nªn ®· ®Æc biÖt ra lÖnh ®ãn vî §æng HiÒn vµo cung, cho phÐp nµng ®îc ë trong cung, ®îc c tró ë trong phu quan nh vî c¸c quan viªn kh¸c vËy. H¸n Ai ®Õ cßn phong cho em g¸i cña §æng HiÒn lµm Chiªu Nghi, vÒ ®Þa vÞ th× chØ sau cã Hoµng hËu, ®æi tªn phßng ë cu¶ nµng lµ “Tiªu phong” ®Ó cho t¬ng phèi víi n¬i ë cña Hoµng hËu lµ “Tiªu phßng”. §æng chiªu nghi vµ §æng HiÒn cïng vî cña «ng phông dìng H¸n Ai ®Õ suèt ngµy ®ªm. H¸n Ai ®Õ ban thëng cho §æng chiªu nghi vµ vî cña §æng HiÒn mçi ngêi cã tíi ngµn v¹n quan tiÒn. Hoµng ®Õ cßn ®Ò b¹t bè ®Î ra §æng HiÒn lµm thiÕu phñ khanh, ban tíc quan néi hÇu, hëng thô thùc Êp, sau ®ã l¹i phong lµm vÖ uý. H¸n Ai ®Õ cßn ®Ó cho bè vî cu¶ §æng HiÒn lµm thî c¶, ®Ó cho em trai cña «ng lµm ChÊp kim ng«. Hoµng ®Õ cßn h¹ lÖnh x©y dùng cho §æng HiÒn mét phñ ®Ö qui m« hïng tr¸ng, cã tiÒn ®iÖn, hËu ®iÖn, cöa cæng t¬ng ®¬ng, c¸c c«ng tr×nh thæ méc cùc kú tinh x¶o, hµo hoa tr¸ng lÖ, cét nhµ vµ lan can ph¶i trang søc s¬n son thÕp vµng. ThËm chÝ nh÷ng n« béc ë trong nhµ §æng HiÒn còng ®Òu ®îc Hoµng ®Õ ban tÆng nh÷ng khÝ vËy cã liªn quan ®Õn vò khè cÊm binh cïng thîng ph¬ng tr©n b¶o. TÊt c¶ nh÷ng vËt phÈm tinh vi quÝ gi¸ ®îc lùa chän nh÷ng thø th- îng h¶o h¹ng ®Òu thuéc vÒ gia ®×nh hä §æng, thËm chÝ ®Õn c¶ nh÷ng mËt khÝ, ch©u nhu ngäc h¹p còng ®Òu lµ nh÷ng vËt chuÈn bÞ ®Ó ban tÆng cho §æng HiÒn, kh«ng cã mét thø g× lµ kh«ng chuÈn bÞ s½n sµng. H¸n Ai ®Õ cßn h¹ lÖnh cho thî lµnh nghÒ x©y cho §æng HiÒn l¨ng mé bªn c¹nh nghi l¨ngcña hoµng ®Õ, tiÖn phßng ë gi÷a ph¶i dïng gç b¸ch thËt cøng ®Ó lµm ®Ò tÊu, bªn ngoµi phµi cã ®êng ®i d¹o, bøc têng bao quanh dµi cã tíi mÊy dÆm, bËu cöa, chÊn song ph¶i cùc kú tr¸ng lÖ.

H¸n Ai ®Õ ®Þnh phong hÇu cho §æng HiÒn, nhng l¹i cha cã dÞp. §óng lóc ®ã th× ®·i chiªu T«n Long, Tøc Phu Cung v.v...c¸o ph¸t V¬ng hËu YÕt cña §«ng B×nh v¬ng Lu V©n ®· chöi bíi ë trong ®Òn thê, H¸n Ai ®Õ liÒn h¹ lÖnh cho c¸c ngµnh h÷u quan ph¶i trõng trÞ, hä ®Òu nhËn téi chÞu ph¹t. ThÕ lµ H¸n Ai ®Õ liÒn h¹ lÖnh cho T«n Long, Tøc Phu Cung v.v...nãi r»ng §æng HiÒn ®· c¸o ph¸t téi tr¹ng cña §«ng B×nh v¬ng, do cã c«ng ®ã mµ phongcho §æng HiÒn lµm Cao An hÇu, cho Tøc Phu Cung lµm Nghi L¨ng hÇu, cho T«n Long lµm Ph¬ng D¬ng hÇu, mçi ngêi ®Òu ®îc phong Êp 1.000 hé. ChØ Ýt l©u sau l¹i phong tÆng cho §æng HiÒn tr¹i Êp 2.000 hé. Thõa t- íng V¬ng Gia trong lßng rÊt hoµi nghi b¶n ¸n oan cña §«ng B×nh v¬ng, v« cïng c¨m giËn bän ngêi nh Tøc Phu Cung, njhiÒu lÇn ®Êu tranh khuyªn gi¸n H¸n Ai §Õ, cho r»ng hµnh ®éng cña §æng HiÒn lµ lµm rèi lo¹n chÕ ®é quèc

gia. V× khuyªn gi¸n Hoµng ®Õ mµ V¬ng Gia ph¶i ngåi tï råi bÞ chÕt ë trong ngôc.

Khi H¸n Ai §Õ võa thõa kÕ ng«i vua th× tæ mÉu TruyÒn th¸i hËu vµ mÉu th©n §inh th¸i hËu ®Òu cßnkhoÎ m¹nh. Hai gia ®×nh TruyÒn thÞ vµ §inh thÞ ®Òu ®îc hëng phó quÝ. Ngêi em trai cña TruyÒn th¸i hËu lµ TruyÒn HØ ®îc bæ nhiÖm lµm quan §¹i t m·, lµm phô chÝnh ë trong triÒu. ¤ng ®· nhiÒu lÇn khuyªn can, nhng kh«ng võa lßng th¸i hËu nªn ®· bÞ c¸ch chøc. CËu cña Hoµng ®Õ lµ §inh Minh thay TruyÒn HØ lµm §¹i t m·, còng ®· hÕt lßng víi chøc vô nµy, «ng ta v« cïng ghen tøc v× §æng HiÒn ®îc sïng ¸i. Sau khi thõa tíng V¬ng Gia bÞ chÕt ë trong ngôc, §inh Minh rÊt ®ång t×nh víi V¬ng Gia. H¸n Ai §Õ cµng coi träng §æng HiÒn h¬n, ®Þnh ®Ó cho §æng HiÒn thay §inh Minh lµm §¹i t m·, v« cïng c¨m ghÐt §inh Minh nªn ®· h¹ lÖnh c¸ch chøc §¹i t m· cña §inh Minh, nãi r»ng khi Lu V©n, cùu §«ng B×nh v¬ng lªn ng«i Hoµng ®Õ ®· kh«ng lµm ®óng nghi lÔ. CËu cña V¬ng hËu Lu V©n lµ Ngò Hång ®· dïng y thuËt ®Ó thÞ chiÕu, c©u kÕt víi D¬ng Ho»ng, bÝ th lang cña nhµ trêng ®Ó mu ph¶n, g©y rèi, dùa vµo sù phï hé cña thÇn linh miÕu m¹o, §æng HiÒn ®· kÞp thêi ph¸t hiÖn vµ tè c¸o, tÊt c¶ bän Lu V©n ®· bÞ ®Òn téi. Ngêi em hä cña §inh Minh lµ ®« uý §inh Ng«, téc phô lµ hiÖu uý §inh Tuyªn ®Òu biÕt Ngò Ho»ng rÊt th©n mËt víi V¬ng hËu ch hÇu Hñ §an, §inh Tuyªn dïng Hñ §an ®Ó cai qu¶n bän thuéc h¹. §inh Ng« vµ Ngò Ho»ng ®i l¹i c©u kÕt víi nhau, quan hÖ rÊt chÆt chÏ, nhiÒu lÇn tiÕn cö Ngò Ho»ng. Ngò Ho»ng dùa vµo §inh Ng« mµ sinh ra tµ t©m ¸c ý, nhê vµo viÖc biÕt y thuËt mµ ®îc may m¾n nªn d· lµm tæn h¹i ®Õn quèc gia. V× lý do lÔ cèng Hoµng hËu §inh thÞ, trÉm kh«ng muèn nãi ra. Tíng qu©n quyÒn cao chøc träng l¹i kh«ng muèn ra tay, tiªu diÖt bän ph¶n lo¹n ngay tõ lóc cha næ ra, còng kh«ng c¨m hËn nh÷ng téi ¸c cña bän Lu V©n, Ngò Ho»ng, l¹i ®i nghi ngê lµ c¸ch xö trÝ cña chóa thîng lµ sai lÇm, ®i ®ãn tiÕp bän §inh Tuyªn, §inh Ng«, tr¸i l¹i cßn c¨m thï nh÷ng ngêi tè gi¸c Lu V©n, g©y nªn nh÷ng nçi oan uæng. Tríc mÆt trÉm, khanh nãi r»ng y thuËt cña Ng« Ho»ng rÊt cao, xö tö th× rÊt tiÕc, khanh nãi r»ng nhãm §æng HiÒn rÊt vinh h¹nh ®îc phong tÆng. Khanh ®è kþ víi nh÷ng trung thÇn qu©n tö nh vËy, chÌn Ðp nh÷ng ng- êi ã c«ng, ®iÒu ®ã lµm cho ngêi ta rÊt ®au lßng. Cæ nh©n cã nãi : " Vua mµ kh«ng cã tíng th× sÏ bÞ diÖt". Cho nªn Lý H÷u TrÊm giÕt Thóc Nha, s¸ch " Xu©n Thu" l¹i ca tông «ng ta, TriÖu ThuÉn kh«ng giÕt bän cíp, sach " Xu©n Thu" nãi r»ng «ng ra ®· giÕt Quèc v¬ng. TrÉm ra lÖnh nghiªm trÞ tíng qu©n, cho nªn Tø th s¾c c¸o. Tíng qu©n kh«ng nh÷ng kh«ng hèi c¶i, tr¸i l¹i cßn liªn hiÖp víi thõa tíng V¬ng gia, ®Ó cho V¬ng gia cã chç dùa ®Ó mµ lõa dèi Hoµng thîng. C¸c ngµnh cã liªn quan ph¶i ®a tíng qu©n vµo v¬ng ph¸p, ph¶i tèng giam vµo ngôc. TrÉm cã nghÜ ®Õn nghÜ ®Õn viÖc tíng qu©n lµ th©n thÝch cña Cung Hoµng hËu, ®îc sù u ¸i cña C¬ phu, nªn kh«ng nhÉn t©m nghiªm trÞ. Cã thÓ thu håi chøc phiªu kþ tíng qu©n, c¸ch chøc quan ®uæi vÒ nhµ."

ThÕ lµ H¸n Ai §Õ ®a §æng Hiªn lªn thay §inh Minh lµm §¹i t M·, VÖ T- íng qu©n. Lóc nµy §æng HiÒn míi cã 22 tuæi, kh«ng nh÷ng uy danh lÉm liÖt mµ cßn cã chøc vô cao, v¨n vâ b¸ quan ai nÊy ®Òu r¨m r¾p tu©n theo §æng HiÒn. ¤ng thÊy r»ng cha ®Î cña m×nh lµ §æng Cung kh«ng nªn ®Ó ë chøc Khanh, nªn ®· ®æi cho «ng lµm Quang Lôc ®¹i phu, ®îc thëng 2000 th¹ch. Em trai cña §æng HiÒn lµ §æng Khoan TÝn thay §æng HiÒn gi÷ chøc phß

m· ®« uý. Hä hµng th©n thuéc nhµ hä §æng ®Òu ®îc ®Òu ®îc ®¶m nhiÖm c¸c chøc quan nh thÞ trungm ch doanh, phông triÒu thØnh v.v... TÊt c¶ bän hä ®Òu ®îc t«n träng, u ¸i h¬n hä ngo¹i §inh thÞ vµ TruyÒn thÞ nhiÒu.

Sang n¨m sau, d©n Hung n« ®Õn Trêng An, vµo triÒu ®Ó ýet kiÕn H¸n Thiªn tö. Khi H¸n Ai §Õ thÕt tiÖc mêi hä th× c¸c ®¹i thÇn nhµ H¸n xÕp hµng ë phÝa tríc. Hung n« §an Vu nh×n thÊy §æng HiÒn trÎ qu¸ th× v« cïng kinh ng¹c, ben sai phiªn dÞch hái râ nguyªn do chuyÖn n¸y. H¸n Ai §Õ b¶o phiªn dÞch nãi víi Hung n« §an Vu r»ng : " §¹i t M· tuy trÎ tuæi, nhng ®a «ng ta lªn v× hiÒn tµi vµ chøc vÞ." ThÕ lµ §an Vu Hung n« liÒn ®øng dËy cói chµo, chóc mõng triÒu ®×nh nhµ H¸n ®· cÇu ®îc hiÒn thÇn.

Lóc ®Çu, khi thõa tíng Khæng Quang cßn lµm Ngù sö ®¹i phu, th× cha cña §æng HiÒn lµ §æng Cung míi chØ lµ Ngù sö, lµ thuéc h¹ cña Khæng Quang. §Õn khi §æng HiÒn lµm §¹i T M·, còng lµ tam c«ng, ngang hµng víi Khæng Quang. H¸n Ai §Õ cè ý ®Ó §æng HiÒn ®Õn th¨m Khæng Quang v× viÖc riªng. Khæng Quang lµ ngêi caop nh· cÈn thËn, biÕt r»ng Hoµng ®Ó muèn t«n vinh §æng HiÒn. Chê khi cã tin §ång HiÒn ®Õn, Khæng Quang mò ¸o chØnh tÒ ra nghªnh ®ãn tËn ngoµi cöa, ®Õn khi nh×n thÊy chiÕc xe cña §æng HiÒn tõ xa «ng míi quay vµo. Sau khi §æng HiÒn vµo ®Õn cöa gi÷a, Khæng Quang vµo trong C¸c, chê §æng HiÌn xuçng xe, Kh«ng Quang tiÕn ®Õn b¸i yÕt §æng HiÒn, ®ãn tiÕp «ng ta rÊt chu ®¸o, tÕ nhÞ, kh«ng d¸m dïng nghi lÔ nh chñ kh¸ch. Sau khi §æng HiÒn ra vÒ, H¸n Ai ®Õ biÐt nh vËy th× rÊt vui mõng, liÒn phong cho con cña hai ngêi anh em cña Khæng Quang lµm Gi¸n ®¹i phu thêng thÞ. Tõ ®ã trë ®i quyÒn lùc vµ uy thÕ cña §æng HiÒn cµng cao.

Lóc ®ã, hä ngo¹i cña H¸n Thµnh §Õ la gia téc V¬ng thÞ ®ang suy tµn, chØ cã con trai cña B×nh A HÇu V¬ng §µm lµ V¬ng Khø TËt, v× lµ th¸i tö cña H¸n Ai §Õ, víi th©n phËn lµ thø tö nªn rÊt ®îc chiÒu chuéng. H¸n Ai §Õ lªn ng«i, V¬ng Khø TËt ®îc cö lµm ®« uý thÞ trung kþ. H¸n Ai §Õ cho r»ng V¬ng thÞ kh«ng cã ngêi lµm quan, nªn ®· bæ nhiÖm V¬ng Khø TËt lµ ngêi th©n tÝn cña ©n nh©n cò, råi l¹i ®Ò b¹t em cña «ng ta lµ V¬ng Ho»ng lµm Trung thêng thÞ. Bè vî V¬ng Ho»ng lµ Tóc HoÆc lµ con trai cña Tóc Väng Chi, nguyªn lµ tíng qu©n ®· tõng lµm QuËn th¸i thó mét thêi gian dµi, v× èm nªn bÞ miÔn chøc, lµm trung lang tíng. V¬ng Khø TËt lµ anh em víi §ång LiÖt. Bè cña §æng HiÌn lµ §æng Cung rÊt ¸i mé «ng ta, muèn kÕt thµnh th«ng gia víi hä. V¬ng Ho»ng muèn hái con g¸i cña Tóc HoÆc lµm vî cña em trai cña §æng HiÒn lµ phß m· ®« uý §æng Khoan TÝn, Tóc HoÆc rÊt sî, kh«ng d¸m nhËn lêi, nãi riªng víi V¬ng Ho»ng r»ng " §æng HiÒn lµ §¹i T M·, trong schs v¨n cña Hoµng thîng ®· cã c©u " Do·n chÊp kú trung", ®ã lµ v¨n tù §êng Nghiªu nhêng ng«i cho Ngu ThuÊn chø kh«ng ph¶i lµ chuyÖn kÓ cña Tam C«ng, trëng l·o mµ thÊy kh«ng thÓ kh«ng khiÕp sî. Ch¼ng lÏ ®iÒu nµy con mét ngêi thø d©n l¹i cã thÓ ®¶m ®¬ng ®îc hay sao ?!" V¬ng Ho»ng rÊt th«ng minh, nghe Tiªu hoÆc nãi, trong lßng «ng d· hiÓu lµ ®iÒu g×. ThÕ lµ «ng quay vÒ héi b¸o víi §æng Cung, tha thiÕt nãi lªn tinh thÇn tù ti, nhón nhêng cña Tiªu HoÆc. §æng Cung thë dµi nãi : "Hä §æng nhµ t«i cã ngêi nµo ®¾c téi víi thiªn h¹ mµ bÞ mäi ngêi sî h·i ®Õn nh vËy!" vµ trong lßng rÊt kh«ng vui. Sau ®ã H¸n Ai §Õ thÕt tiÖc rîu ë §iÖn Kú L©n, cha con §æng HiÒn vµ nh÷ng ngêi th©n thuéc còng tham gia tiÖc rîu nµy. Anh em V¬ng Ho»ng nh thÞ trung, trung thêng thÞ ®Òu cã mÆt trong b÷a tiÖc

. H¸n Ai §Õ uèng rîu r«× ung dung cêi nãi víi §æng HiÒn : "TrÉm ®Þnh thùc hiÖn viÖc §êng Nghiªu nhêng ng«i cho Ngu ThuÊn, c¸c khanh thÊy thÕ nµo?" V¬ng Ho»ng tiÕn lªn khuyªn gi¶i: " Thiªn h¹ vÉn lµ thiªn h¹ do H¸n Cao tæ lËp ra, kh«ng ph¶i lµ thiªn h¹ cña bÖ h¹. BÖ h¹ tiÐp tôc duy tr× t«ng miÕu x· t¾c, nªn truyÒn ng«i cho con ch¸u, kh«ng nªn gi÷ m·i ®Õn v« cïng tËn míi lµ ®óng. C¬ ngiÖp chÝnh thèng cña quèc gia thËt v« cïng quan träng, thiªn tö kh«ng thÓ nãi ch¬i nh vËy ®îc!" H¸n ai ®Õ mÆc nhiªn ch¼ng nãi ch¼ng r»ng, trong lßng rÊt kh«ng phÊn khëi,quÇn thÇn xung quanh nghe vËy th× rÊt sî h·i. ThÕ lµ V¬ng Ho»ng bÞ Hoµng ®Õ ®uæi ra khái §iÖn Kú L©n, sau ®ã kh«ng bao giê ®îc ®ãc Hoµng ®Õ trong c¸c b÷a tiÖc r- îu n÷a.

Phñ ®Ö cña §æng HiÒn võa míi x©y dùng xong, c«ng tr×nh v« cïng kiªn cè. ThÕ nhng cèng lín bªn ngoµi nhµ §æng HiÒn th× tù nhiªn v« cí l¹i ®æ sôp. Trong lßng §æng HiÒn rÊt kh«ng phÊn khëi., mÊy th¸ng sau th× H¸n Ai §Õ qua ®êi. Th¸i hoµng th¸i hËu triÖu kiÕn §¹i T M· §æng HiÒn vµ ®· gÆp «ng ë trong §«ng s¬ng phßng, hái «ng vÒ ph¬ng ph¸p ®iÒu ®é viÖc tang. §æng HiÒn trong lßng lo l¾ng, kh«ng sao tr¶ lêi ®îc. Th¸i hËu nãi : "Ngµy tríc, T©n ®« hÇu V¬ng M·ng lµ §¹i t M· ®· tæ chøc ®¹i hµnh tiªn ®Õ, lµ ngêi rÊt th«ng hiÓu chuyÖn lÔ nghÜa, ta cho V¬ng M·ng lµm phô t¸ cho «ng." §æng HiÒn nghe xong liÒn cói ®Çu c¶m t¹. Th¸i hËu cho sø tiÕt triÖu kiÕn V¬ng M·ng. Sau khi V¬ng M·ng ®Õn, víi danh nghÜa th¸i hËu sai thîng th tè c¸o §æng HiÒn trong thêi gian Hoµng ®Õ èm ®· kh«ng ch÷a ch¹y, cÊm chØ §æng HiÒn hµnh ®éng, kh«ng cho «ng ta tuú ý ra vµo cung ®iÖn vµ phñ T m·. §æng HiÒn kh«ng biÕt lµm thÕ nµo, ®Õn hoµng cung cói ®Çu chÞu téi. V¬ng M·ng cö xø gi¶ dïng chiÕu lÖnh cña Th¸i hËu ®Õn ®iÖn KhuyÕt h¹ ra lÖnh cho §æng HiÒn rawngf " GÇn ®©y ©m d¬ng bÊt ®iÒu, tai ho¹ liªn tiÕp x¶y ra, d©n chóng bÞ tai ho¹. Tam C«ng lµ phô chÝnh ®¹i thÇn quan träng cña níc nhµ, Cao an hÇu §æng HiÒn cha kinh qua thö th¸ch, lµm §¹i T M· th× kh«ng hîp víi lßng d©n. Ph¶i thu håi mò ¸o c©n ®ai §¹i T M·, c¸ch chøc ®a vÒ nhµ." Ngay ngµy h«m ®ã, §æng HiÒn cïng víi vî, hai ngêi ®a tù vÉn chÕt, c¶ nhµ ®Òu khiÕp sî, ngay ®ªm h«m ®ã véi vµng ch«n cÊt thi hµi hä. V¬ng M·ng hoµi nghi vî chång §æng HiÒn lµ chÕt gi¶. C¸c ngµnh cãliªn quan tÊu thØnh triÒu ®×nh më quan tµi §æng HiÒn ra, ®a vµo ngôc ®Ó kiÓm chøng.. V¬ng M·ng l¹i chØ thÞ cho §¹i T ®å Khæng Quang tÊu b¸o : " §æng HiÒn tÝnh t×nh x¶o quyÖt, dùa vµo gian mu ®Ó ®îc phong hÇu, cha con chuyªn quyÒn trong triÒu, anh em ®îc quÝ träng, thu rÊt nhiÒu bæng léc, x©y dùng tr¹i Êp phñ ®Ö khang trang, tu t¹o phÇn mé, khoa tr¬ng v« ®é, kh«ng tu©n theo khu«n ph¸p v¬ng triÒu, tiªu phÝ tiÒn tµi tíi ngµn v¹n l¹ng, quèc khè do ®ã mµ rçng kh«ng. Cha con hä kiªu c¨ng ng¹o m¹n, bÊt kÝnh sø gi¶ cña thiªn tö, thu bæng léc mµ kh«ng baãi t¹ thiªn v¬ng, téi ¸c tµy trêi. §æng HiÒn phôc téi tù s¸t, sau khi chÕt, bè «ng ta lµ §æng Cung vÉn kh«ng hèi c¶i söa ch÷a, vÉn dïng cchÊt chu sa ®Ó s¬n quan tµi, vÉn trang hoµng ®iªu kh¾c phong c¶nh bèn mïa, bªn tr¸i vÏ rång xanh, bªn ph¶i vÏ b¹ch hæ, h×nh vÏ bªn trªn cã mÆt trêi mÆt tr¨ng b»ng vµng b»ng b¹c, trong quan tµi cã rÊt nhiÒu ch©u b¸u kh«ng sao b× næi. Nh÷ng ngêi nh §æng Cung may m¾n kh«ng bÞ chu di, nhng kh«ng ®îc ë trong Kinh s n÷a. C¸c quan viªn ®¹i thÇn kiÕn nghÞ tÞch thu toµn bé tµi s¶n nhµ hä §æng sung vµo c«ng quÜ. Cßn nh÷ng ngêi dùa vµo §æng HiÒn mµ ®îc t¨ng quan

tiÕn chøc sÏ bÞ b·i miÔn toµn bé." Cha cña §æng hiÒn lµ §æng Cung, em trai §æng Khoan TÝn vµ gia thuéc cïng bÞ ®a ®Õn Hîp phè, nhng mÑ ®Î cña «ng ta th× ®îc ®a vÒ quª h¬ng Cù Léc. Thêng d©n trong thµnh Trêng an vui mõng phÊn khëi, gi¶ vê khãc th¬ng em «ng ta, nhng thùc tÕ lµ muèn ®Õn cíp bãc. Quan phñ ph¸t m¹i tµi s¶n nhµ hä §æng, tæng céng gi¸ trÞ lªn tíi 430 triÖu l¹ng. Sau khi §æng HiÒn chÕt råi l¹i conf bÞ quËt quan tµi lªn ®Ó kiÓm tra thi thÓ, do ®ã mµ bÞ ch«n lÇn thø hai ë trong ngôc thÊt.

Chu Hö, ngêi huyÖn B¸i tríc ®©y vÉn ®îc §æng HiÒn hËu ®·i nay tù xin ra khái phñ §¹i Tw M·. ¤ng ta mua mét cç quan tµi, giÊu thi hµi §æng HiÒn vµo ®ã ®Ó ®em ch«n. Sau khi V¬ng M·ng biÕt th× næi giËn ®ïng ®ïng, kiÕm cí Chu Hö cã téi kh¸c ®Ó giÕt chÕt. Con Chu Hö lµ Chu Phï ®îc næi danh trong thêi kú KiÕn Vò, lµm quan ®Õn chøc §¹i T M·, T Kh«ng, ®îc phong hÇu. Trong thêikú V¬ng Ho»ng, V¬ng M·ng cßn lµm quan th× anh ta lµm ch©n ch¨n cõu, v« danh tiÓu tèt. Sau khi V¬ng M·ng bÞ èm yÕu ®· xin tõ quan. H¸n Th : Õ Tæ h¹ chiÕu nãi : " Sau khi Chu Vò v¬ng lËt ®æ triÒu ®×nh nhµ Th¬ng ®· thu thËp hiÒn nh©n. V¬ng Ho»ng lµ ngêi tu thiÖn cÈn s¾c, thêi kú chiÕn lo¹n, trong sè quan l¹i chØ cã «ng ta lµ ngêi kh«ng tranh chÊp ®Þa vÞ. HiÖn nay cã thÓ ®Ó cho con cu¶ V¬ng Ho»ng lªn thay lµm quan." Anh ta tõ lÝnh trë thµnhquan, nghe nãi ®ã lµ ch¸u ngo¹i cña Tiªu HoÆc.

TuyÓn tù " H¸n Th "

QuyÓn 93

l¬ng ký

lêi më ®Çu - L¬ng Ký, tù lµ B¸ Tr¸c, ngêi vïng An §Þnh ¤ ThÞ (nay thuéc T©y B¾c huyÖn B×nh L¬ng, tØnh Cam Tóc), lµ mét gian hïng trø danh thêi kú §«ng H¸n. L¬ng Ký xuÊt th©n trong mét gia ®×nh quan l¹i, tho¹t ®Çu lµm viÖc cho L¬ng Ých NhÜ ®¹i phu níc TÊn. Trong thêi nhµ H¸n, gia téc hä L¬ng t¬ng ®èi giµu sang phó quÝ. Bè cña L¬ng Ký lµ L¬ng Th¬ng lµm ®Õn chøc §¹i tíng qu©n, ®îc nhËn vµo gia téc hä Thõa.Con g¸i vµ em g¸i cña L¬ng Th¬ng bÞ H¸n ThuËn ®Õ nom thÊy liÒn tuyÓn ngay vµo cung lµm Hoµng hËu vµ QuÝ nh©n cña H¸n ThuËn ®Õ. Con trai cña «ng lµ L¬ng Ký hoµn toµn ngîc l¹i víi ngêi cha tÝnh t×nh «n hoµ khiªm tèn. Sau khi lµm quan L¬ng Ký v« cïng tµn b¹o, d©m lo¹n cùc kú, hoµnh hµnh b¹o ngîc, g©y nhiÒu tai ho¹ cho b¸ tÝnh, do ®ã mµ trë thµnh mét tªn gian thÇn næi tiÕng xÊu xa trong lÞch sö nhµ §«ng H¸n.

L¬ng Ký xuÊt th©n hiÓn h¸ch, thêi kú ngêi cha cßn sèng, L¬ng Ký ®· gi¶ dèi bÊt nh©n, lµm nh÷ng ®iÒu tµ bËy, thËm chÝ cßn sai ngêi ®i ¸m s¸t ngêi kh¸ch cña bè tõ L¹c D¬ng tíi. N¨m VÜnh Hoµ nguyªn niªn (136) tham gia ®¸nh Kim Ng« nªn ®îc ®Ò b¹t lµm Hµ Nam do·n. Cha cña L¬ng Ký lµ L¬ng Th¬ng võa chÕt ®i th× L¬ng Ký ®îc bæ nhiÖm lµm §¹i tíng qu©n. Sau khi ThuËn ®Õ b¨ng hµ, L¬ng Ký lËp ra 3 hoµng ®Õ lµ Xung, ChÊt, Hoµn, n¾m quyÒn bÝnh trong triÒu ®×nh gÇn 20 n¨m, ®óng lµ " ThÞnh vîng ®Õn tét cïng, quyÒn uy kh¾p trong ngoµi, tr¨m hä ®Òu nh×n thÊy, kh«ng ai d¸m cìng l¹i". ( "HËu H¸n th. L¬ng Ký truyÖn" ). VÒ mÆt chÝnh trÞ, L¬ng Ký tiªu diÖt hÕt nh÷ng ngêi chèng ®èi, lîi dông Hoµng ®Õ cßn non trÎ, n¾m toµn bé quyÒn bÝnh trong triÒu, ®Ò b¹t nh÷ng ngêi th©n tÝn, cµi ®Æt bän tay ch©n lµm tai m¾t, hoµnh hµnh b¹o ngîc. VÒ mÆt kinh tÕ, L¬ng Ký lîi dông chøc quyÒn tha hå v¬ vÐt, tham « hèi lé, tô tËp nh÷ng bän tµi phó gian ¸c, thËm chÝ kh«ng tõ c¶ viÖc t¹o ra nh÷ng téi danh gi¶ ®Ó cíp ®o¹t tµi s¶n cña nh÷ng nhµ giµu. VÒ ®êi sèng th× kiªu c¨ng ngo¹ m¹n, d©m « truþ l¹c, cìng hiÕp con g¸i cã s¾c ®Ñp, x©y dùng nhiÒu nhµ cöa cho m×nh. Tãm l¹i trong thêi kú §«ng H¸n, L¬ng Ký ®óng lµ con ngêi tiªu biÓu cho sù hñ b¹i truþ l¹c vµ nÒn chÝnh trÞ ®en tèi cña triÒu ®×nh. Cã thÓ nãi r»ng L¬ng Ký lµ nh©n vËt ®iÓn h×nh ®¹i gian ®¹i ¸c, hoµnh hµnh ngang ngîc, chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n cña dßng hä ngo¹i ®êi nhµ H¸n.

***

L¬ng Ký tù lµ B¸ Tr¸c. BÒ ngoµi «ng ta vai u thÞt b¾p, ®«i m¾t có vä, lu«n lu«n nh×n th¼ng, måm nãi l¾p b¾p, chØ cã thÓ lµm sæ s¸ch. Håi cßn nhá, L¬ng Ký lµ ngêi hiÓn quÝ, an nhµn du ®·ng, phãng tóng t t×nh. L¬ng Ký lµ con ma men bÈm sinh, anh ta cã thÓ ch¬i suèt ®ªm nh ch¬i cê, ®¸nh bµi, ®¸ cÇu, sãc ®Üa v.v... Ngoµi ra L¬ng Ký cßn thÝch b¾t chim, ®i s¨n, cìi ngùa, chäi gµ v.v... Míi ®Çu L¬ng Ký lµm Hoµng m«n thÞ lang, chuyªn nhiÖm thÞ trung, råi còng lµm dòng sÜ trung lang tíng, cïng víi viÖt kþ hiÖu uý, bé binh hiÖu uý ®¸nh Kim Ng«.

N¨m VÜnh Hoµ nguuyªn niªn, L¬ng Ký ®îc cö lµm Hµ Nam do·n. Thêi kú L¬ng Ký lµm quan v« cïng b¹o ngîc, g©y ra kh«ng biÕt bao nhiªu viÖc ph¹m ph¸p. Bè L¬ng Ký lµ L¬ng Th¬ng cã ngêi b¹n th©n lµ L÷ Phãng, huyÖn

lÖnh L¹c d¬ng. Tríc mÆt L¬ng Th¬ng, L÷ Phãng thêng hay v¹ch nh÷ng nhîc ®iÓm cña L¬ng Ký ra. L¬ng Th¬ng ®· tr¸chm¾ng L¬ng Ký. L¬ng Ký bÌn sai ngêi ¸m s¸t L÷ Phãng trªn ®êng ®i. H¾n sî bè L¬ng Th¬ng sÏ ®iÒu tra ra ch©n tíng cña viÖc L÷ Phãng bÞ s¸t h¹i liÒn vu cho nh÷ng ngêi cã o¸n thï víi L÷ Phãng, thØnh cÇu ®a em trai cña L÷ Vò lªn lµm L¹c D¬ng lÖnh, l¹i cö ng- êi ®i b¾t hä, giÕt hÕt gia téc, b»ng h÷u, kh¸ch khøa nhµ hä L÷ cã ®Õn h¬n 100 ngêi.

Sau khi L¬ng Th¬ng chÕt, thi hµi cßn cha ®îc ch«n cÊt, H¸n ThuËn §Õ ®· cö L¬ng Ký lµm §¹i tíng qu©n, cö em trai L¬ng Ký lµ thÞ trung L¬ng BÊt Nghi lµm Hµ Nam do·n. Cho ®Õn sau khi H¸n ThuËn §Õ b¨ng hµ, H¸n Sung §Õ cßn ®ang ½m ngöa, th¸i hËu l©m triÒu chÊp chÝnh, chiÕu lÖnh cho L¬ng Ký cïng víi Th¸i truyÒn TriÖu TuÊn, th¸i uý Lý Cè cïng tham lôc th- îng th sù.. Tuy L¬ng Ký nãi n¨ng kh«ng lu lo¸t, nhng hµnh ®éng tµn b¹o cña «ng ta th× ngµy cµng quyÕt liÖt.

Sau khi Sung §Õ b¨ng hµ, L¬ng Ký ®a H¸n ChÊt §Õ lªn ng«i. H¸n ChÊt §Õ tuy cßn nhá tuæi nhng rÊt th«ng minh hiÒn hÖ. Ngµi biªt L¬ng Ký kiªu c¨ng ngo¹ m¹n, ngay tríc mÆt c¸c triÒu thÇn, «ng nh×n th¼ng vµo L¬ng Ký vµ nãi : " §©y lµ mét tíng qu©n kiªu c¨ng ng¹o m¹n, ngang ngîc tµn ¸c, dèi trªn lõa díi." L¬ng Ký nghe vËy th× trong lßng v« cïng c¨m thï H¸n ChÊt §Õ, thÕ lµ h¾n ra lÖnh cho tay ch©n th©n tÝn bá thuèc ®éc vµo b¸nh, H¸n ChÊt §Õ ¨n ph¶i b¸nh cã ®éc vµ ®· bÞ chÕt ngay ngµy h«m ®ã.

L¬ng Ký l¹i ®a H¸n Hoµn §Õ lªn lµm qu©n v¬ng, råi v« cí s¸t h¹i th¸i uy Lý Cè vµ tiÒn th¸i uý §ç KiÒu, lµm cho ngêi ngêi trong thiªn h¹ dÞ nghÞ vµ khiÕp sî. Sù kiÖn nµy ®· ®îc ghi trong "HËu H¸n th. Lý Cè truyÖn". N¨m KiÕn Hoµ nguyªn niªn (147) triÒu ®×nh §«ng H¸n ®· tõng phong tÆng L¬ng Ký mét tr¹i Êp cã 13.000 hé, cho phÐp «ng ta ®îc ®Æt ë trong phñ §¹i tíng qu©n cao ®Ö mËu tµi. Quan thuéc cña L¬ng Ký vît gÊp ®«i Tam C«ng. TriÒu ®×nh l¹i phong cho L¬ng BÊt Nghi lµm DÜnh D¬ng hÇu, phong cho em trai cña L¬ng BÊt Nghi lµ L¬ng M«ng lµm T©y B×nh hÇu, phong cho con trai cña L¬ng Ký lµ L¬ng DËn lµm T¬ng Êp hÇu, mçi ngêi ®îc CËp tr¹i Êp 10000 hé. N¨m Hoµ B×nh nguyªn niªn (150), triÒu ®×nh §«ng H¸n l¹i phong tÆng lÇn thø hai cho L¬ng Ký tr¹i Êp mét v¹n hé, céng c¶ lÇn tríc lµ 3 v¹n hé.

TÕ Tuyªn, ngêi Ho»ng n«ng lµ ngêi gian d©m tµ ¸c, muèn ®îc lßng L- ¬ng Ký, nªn ®· viÕt tÊu ch¬ng lªn triÒu ®×nh, ca ngîi §¹i tíng qu©n L¬ng Ký cã c«ng lao nh Chu C«ng, ngµy nay ®· phong tíc cho c¸c con cña «ng, vËy th× vî cña «ng còng nªn ®îc phong lµm chóa Êp, thÕ lµ triÒu ®×nh liÒn ra chiÕu lÖnh phong cho vî cu¶ L¬ng Ký lµ T«n Thä lµm T¬ng Thµnh qu©n, ®ßng thêi thu t« vïng D¬ng §Þch, mçi n¨m thu ®îc kho¶ng 50 triÖu, ngoµi ra cßn bæng léc, thËt ch¼ng kÐm g× C«ng chóa trëng. T«n Thä lµ ngêi ®µn bµ rÊt ®Ñp, l¹i biÕt trang ®iÓm kiÒu diÔm, nÐt ngäc mµy ngµi, phÊn son xoa díi ®«i m¾t, cø nh khãc lãc nØ non vËy, tãc ch¶i bói, lÖch vÒ mét bªn, ch©n kh«ng c©n ®èi víi ngêi, lóc cêi cø nh ngêi ®au r¨ng, tr«ng ch¶ t¬i vui tÝ nµo c¶. T«n Thä lîi dông s¾c ®Ñp cña m×nh ®Ó l«i cuèn ngêi kh¸c. B¶n th©n L- ¬ng Ký còng thay ®æi chÕ ®é xe ngùa, söa thµnh chiÕc xe cã mui, ®éi mò hÑp, dïng lôa gÊp thµnh gãc ë bªn trªn, cã c¸nh lín, m×nh mÆc ¸o ®¬n gi«ng ®u«i chån. TÝnh c¸ch T«n Thä hay ®è kþ, cã thñ ®o¹n, cã thÓ m¾ng má L- ¬ng Ký, cho nªn L¬ng Ký võa sïng ¸i võa sî bµ ta.

Tho¹t ®Çu, cha cña L¬ng Ký lµ L¬ng Th¬ng tiÕn cèng H¸n ThuËn §Õ mét mü n÷ tªn lµ H÷u Th«ng Kú. V× m¾c mét lçi nhá mµ H÷u Th«ng Kút bÞ H¸n ThuËn §Õ ®uæi ra khái cung, tr¶ l¹i cho L¬ng Th¬ng. L¬ng Th¬ng kh«ng d¸m gi÷ c« ta l¹i, liÒn ®em g¶ H÷u Th«ng Kú cho ngêi kh¸c. L¬ng Ký liÒn cö ngay t©n kh¸ch cña CËp díi ®i cíp H÷u Th«ng Kú vÒ. §óng lóc ®ã th× L¬ng Th¬ng chÕt. L¬ng Ký trªn m×nh mÆc ¸o tang ®Õn sèng chung víi H÷u Th«ng Kú ë Thµnh T©y. T«n Thä chê cho L¬ng Ký ®i ra ngoµi, bµ cho mét sè n« béc ®i b¾t H÷u Th«ng Kú vÒ, c¹o träc ®Çu c«, r¹ch mÆt c«, råi cßn dïng roi ®¸nh vµ cßn chuÈn bÞ tÊu b¸o lªn triÒu ®×nh, tè gi¸c viÖc lµm cña L¬ng Ký. L¬ng Ký trong lßng v« cóng sî h·i, van l¹y mÑ cña T«n Thä cøu gióp. Kh«ng lµm thÕ nµo ®îc, T«n Thä còng ®µnh ®Õn nh vËy mµ th«i. L- ¬ng Kýcßn t th«ng víi H÷u Th«ng Kú. ®Î ®îc mét ®øa con trai tªn lµ B¸ Ngäc, ®em giÊu ®i kh«ng d¸m lé mÆt. Ýt l©u sau th× T«n Thä biÕt ®îc viÖc nµy, liÒn sai con trai lµ L¬ng DËn ®i tiªu diÖt nhµ hä H÷u. L¬ng Ký sî T«n Thä giÕt chÕt B¸ Ngäc, thêng ®em L¬ng B¸ Ngäc ®i giÊu ë gi÷a nh÷ng bøc têng. L¬ng Ký còng rÊt thÝch gi¸m n« TÇn Cung, ®Ò b¹t TÇn Cung lªn lµm Th¸i Th¬ng lÖnh, cã thÓ tù do ra vµo n¬i ë cña T«n Thä. Mçi lÇn T«n Thä nh×n thÊy TÇn Cung liÒn ®uæi hÕt nh÷ng ngêi xung quanh ra ngoµi, gi¶ vê th¶o luËn c«ng viÖc, thùc tÕ lµ nh©n c¬ héi nµy ®Ó t th«ng víi «ng ta. TÇn Cung næi tiÕng trong ngoµi triÒu ®×nh, quyÒn uy rÊt lín, ngay ®Õn thÝch sö triÒu ®×nh, quan ®¹i thÇn 2000 th¹ch ®Òu ph¶i lµm th©n víi «ng ta.

ý kiÕn thu nhËn T«n Thä cña L¬ng Ký, viÖc tíc ®o¹t chøc quan ®¹i thÇn cña dßng hä L¬ng, bÒ ngoµi cãa vÎ khiªm nhêng, nhng thùc tÕ lµ t«n sïng swj t«n th©n cña T«n thÞ. Nh÷ng ngêi m¹o danh ®Ó lµm thÞ trung, khanh, hiÖu uý, quËn thó, trëng l¹i cã tíi mêi mÊy ngêi. Chóng ®Òu lµ bän tham lam, hung b¹o, hoang d©m v« ®é, mçi tªn ®Òu cö ngêi cña m×nh ®i s¸ch nhiÔu, cíp ®o¹t nh÷ng nhµ giÇu trong huyÖn, vu cho nh÷ng téi danh nµy kh¸c ®Ó b¾t nh÷ng ngêi giÇu cã bá tï; ®¸nh ®Ëp nhôc h×nh, b¾t hä ph¶i bá tiÒn ra chuéc. Ai kh«ng cã ®ñ tiÒn chuéc th× bÞ chÕt. Mét ngêi ë Phï Phong tªn lµ SÜ T«n PhÊn, gia ®×nh rÊt giµu cã, nhng l¹i rÊt keo kiÖt. L- ¬ng Ký liÒn tÆng cho «ng ta xe ngùa víi mu ®å lµ dïng nh÷ng thø nµy ®Ó vay «ng ta mét kho¶n tiÒn lµ 50 triÖu ®ång. Nhng SÜ T«n PhÊn chØ cho vay 30 triÖu. L¬ng Ký bçng næi giËn ®ïng ®ïng liÒn th«ng tri cho c¸c quan l¹i quËn huyÖn, chØ thÞ cho hä ph¶i nhËn r»ng mÑ cña SÜ T«n PhÊn lµ n« t× tr«ng coi cña c¶i cho «ng ta ®· ¨n c¾p 10 ®Êu b¹ch ngäc vµ gÇn 1000 c©n vµng ®á råi bá trèn. ThÕ lµ c¸c quan phñ liÒn cho b¾t vµ tra kh¶o anh em SÜ T«n Ph¸n cho ®Õn chÕt ë trong ngôc. Toµn bé gia s¶n cña SÜ T«n PhÊn cã tíi trªn 170 triÖu b¹c ®Òu bÞ tÞch thu.

Håi ®ã cã tôc lÖ lµ hµng n¨m c¸c n¬i ®Òu ph¶i cèng hiÕn ®óng kú h¹n. N¬i nµo còng giµnh nh÷ng thø quÝ gi¸ h¹ng nhÊt nép cho L¬ng Ký. Cßn nép cho hoµng cung chØ lµ nh÷ng thø h¹ng nh×. C¸c quan l¹i hèi lé cho L¬ng Ký ®Ó cÇu quan mu chøc, hoÆc nh÷ng ngêi xin gi¶m téi cø xÕp hµng dµi dµi bÊt tËn. L¬ng Ký cßn cö tay sai th©n tÝn ®i c«ng c¸n, liªn hÖ víi níc ngoµi, ra søc v¬ vÐt vµng b¹c ch©u b¸u cïng nh÷ng cña quÝ hiÕm l¹ lïng. Khi «ng ta ®i ra ngoµi, ®Õn ®©u còng t×m nh÷ng c« g¸i ®Ñp, bän tay ch©n cña «ng ta còng ph« tr¬ng quyÒn thÕ, hoµnh hµnh ngang ngîc, cíp ®o¹t vî con d©n lµnh, ®¸nh ®Ëp quan l¹i, sÜ tèt ®Þa ph¬ng. N¬i nµo chóng ®i qua nh©n d©n ®Òu o¸n ghÐt, thï hËn.

L¬ng Ký cßn x©y dùng phñ tr¹i rÊt qui m«. T«n Thä còng x©y dùng mét biÖt thù cho m×nh ë phè ®èi diÖn, c«ng tr×nh nµo còng hµo hoa tr¸ng lÖ kh«ng c¸i nµo chÞu thua kÐm c¸i nµo.. Trong nh÷ng c¨n phßng cña ®iÖn ®êng, chç nµo còng cã nh÷ng phßng bÝ mËt ©m d¬ng, x©y kiÓu liÒn phßng, th«ng hé. C¸c cét vµ têng ®Òu dïng ®ång vµ s¬n mµi ®Ó trang trÝ. C¸c cöa ra vµo vµ cöa sæ ®Òu chËm kh¾c hoa v¨n mµu xanh, trªn nh÷ng bøc ho¹ lµ nh÷ng tiªn linh v©n khÝ. LÇu c¸c th«ng nhau, cã thÓ ®i l¹i ng¾m c¶nh, xµ bay ghÕ ®¸, l¨ng tÈm v¬n ra mÆt níc.. Hä cã nhiÒu vµng b¹c ch©u b¸u, nh÷ng cña quÝ hiÕm cña níc ngoµi xÕp chËt c¸c kho tµng nhµ chøa. Ngoµi ra L¬ng Ký cßn ®em tõ n¬i xa vÒ nh÷ng con ngùa h·n huyÕt. Bän L- ¬ng Ký cßn x©y dùng lín nh÷ng l©m viªn, hå níc, ®µo ®Êt ®¾p thµnh nói, dµi 9 dèc 10 dÆm, m« pháng h×nh d¸ng nói NhÞ Hµo s¬n, rõng s©u khe suèi, gièng nh ®¹i tù nhiªn. Nh÷ng loµi cÇm thó ch¹y nh¶y bay lîn ë trong nói, trong vên. L¬ng Ký vµ T«n Thä cïng ngåi trªn xe ngêi kÐo, më dï l«ng, mÆc ¸o vµng, mò b¹c, d¹o ch¬i, tham quan du ngo¹n trong phñ ®Ö, cã c¶ mét ®oµn ca kü ®i theo, trèng chiªng hoµ tÊu, hoan l¹c suèt däc ®êng. Cã khi chóng cßn truy hoan su«ts ®ªm, ung dung phãng tóng. Kh¸ch khøa ®Õn tríc cæng mµ kh«ng b¸o tríc ®Òu ph¶i ®ót lãt bän canh cöa. Tµi s¶n cña bän canh cöa nµy còng lªn tíi hµng ngh×n l¹ng vµng. L¬ng Ký còng x©y dùng nhiÒu viªn l©m, chÕ ®é y nh v¬ng gia vËy. Ph¹m vi phÝa t©y ®Õn Ho»ng n«ng, phÝa ®«ng ®Õn Huúnh D¬ng, phÝa nam ®Õn Lç D¬ng. Giíi tuyÕn phÝa B¾c ®Õn tËn Hoµng Hµ, Kú Thuû, bao hµm S¬n TÈu, mét vïng ®åi nói xa t¾p, cã vùc th¼m bao quanh, khu«n viªn gÇn ngµn dÆm. L¬ng Ký còng x©y dùng Thá UyÓn ë phÝa T©y thµnh phè Hµ Nam, kÐo dµi liªn miªn mÊy chôc dÆm, b¾t binh lÝnh trong huyÖn x©y dùng nh÷ng nhµ lÇu ®Ó ng¾m c¶nh, ph¶i mÊy n¨m trêi míi hoµn thµnh. TiÕp ®ã L¬ng Ký l¹i göi c«ng v¨n b¸o cho c¸c quan phñ së t¹i ph¶i thu b¾t nh÷ng con thá sèng, trªn l«ng thá ph¶i ghi ký hiÖu chøc danh, nÕu cã ai xóc ph¹m ®Õn chóng th× sÏ bÞ kÕt téi chÕt. §· tõng cã mét vÞ tªn lµ Hå Th¬ng ë T©y vùc, kh«ng biÕt ®Õn ®iÒu cÊm kþ nµy, ®i giÕt lÇm mét con thá, thÕ lµ cã mêi mÊy ngêi bÞ giÕt. Ngêi em thø hai cña L¬ng Ký ®· tõng ngÇm cö ngêi ®Õn s¨n b¾n ë §¶ng Thîng. Sau khi L¬ng Ký nghe ®îc chuyÖn nµy liÒn ph¸i ngêi ®i giÕt chÕt nh÷ng vi kh¸ch nµy, mét lóc giÕt chÕt h¬n 30 ngêi, kh«ng cã ngêi nµo sèng sãt trë vÒ.. L¬ng Ký còng x©y dùng phñ ®Ö ë phÝa t©y thµnh phè ®Ó thu n¹p nh÷ng kÎ lu manh c«n ®å, cã khi ®i cíp nh÷ng phô n÷ nhµ lµnh, b¾t hä lµm n« tú, sè lîng cã tíi mÊy ngh×n ngêi, gäi hä lµ nh÷ng ngêi "Tù b¸n m×nh". N¨m Nguyªn Gia nguyªn niªn (151), H¸n Hoµn §Õ thÊy L¬ng Ký cã c«ng lao trong viÖc ®a «ng ta lªn ng«i hoµng ®Õ nªn cã ý ®Þnh t«n sïng L- ¬ng Ký mét c¸ch ®Æc biÖt. ThÕ lµ hoµng ®Õ triÖu tËp ®¹i héi c«ng khanh b¸ch quan, cïng trao ®æi c¸ch tæ chøc lÔ mõng L¬ng Ký. Trong cuéc häp triÒu ®×nh, cã quan viªn ®· tÊu thØnh r»ng L¬ng Ký vµo triÒu cha ®îc th¨ng tiÕn, ®eo kiÕm vµo ®iÖn, tÊu thØnh kh«ng cÇn b¸o danh, llÔ nghi nªn lµm nh ®èi víi Tiªu Hµ, phong CËp cho L¬ng Ký 4 huyÖn, ngang víi §Æng Vò; cßn tÆng cho L¬ng Ký vµng b¹c, n« tú, gÊm vãc, ngùa xe, quÇn ¸o toµn h¹ng nhÊt, nhiÒu kh«ng kÐm g× Ho¨c Quang, t«n sïng L¬ng Ký nh Nguyªn Hu©n. Mçi khi cã cuéc häp c¸c ®¹i thÇn trong triÒu, L¬ng Ký ngåi ghÕ ngang hµng víi Tam C«ng ®Ó b×nh nghÞ nh÷ng viÖc thîng th 10 ngµy mét lÇn.. ChÕ ®é nµy ®îc Hoµng ®Õ th«ng c¸o tuyªn bè trong toµn thiªn h¹, coi nh mét nguyªn

t¾c ngh×n ®êi kh«ng thay ®æi. Nh vËy mµ L¬ng Ký vÉn kh«ng hµi lßng víi c¸c c¬ quan h÷u quan tÊu thØnh cho «ng ta lÔ vËt qu¸ ®¹m b¹c, trong lßng rÊt kh«ng phÊn khëi.

L¬ng Ký chuyªn quyÒn, n¾m mäi quyÒn bÝnh trong triÒu ®×nh, tÝnh t×nh phãng tóng hung b¹o cµng ngµy cµng ¸c liÖt, mäi viÖc dï to dï nhá ®Òu ph¶i do «ng ta tham gia quyÕt ®o¸n. C¸c vÖ binh hÇu cËn trong triÒu ®×nh ®Òu do «ng ta tuyÓn lùa. Mäi ho¹t ®éng cña Hoµng ®Õ trong cung cÊm, ®Õn nh÷ng viÖc nhá nhÆt nhÊt, L¬ng Ký còng ®Òu ph¶i biÕt. Mäi sù th¨ng tiÕn cña v¨n vâ b¸ quan ®Òu ph¶i ®Õn hËu t¹ t¹ ¬n L¬ng Ký tríc, sau ®ã míi d¸m ®Õn phñ thîng th. Ngo Thô, ngêi huyÖn H¹ Phi ®îc bæ nhiÖm lµm huyÖn lÖnh huyÖn UyÓn thµnh, tríc khi ®i nhËm chøc ®· ®Õn c¸o tõ L- ¬ng Ký. T©n kh¸ch cña L¬ng Ký r¶i r¸c kh¾p c¶ UyÓn huyÖn, do t t×nh ®ßi Ng« Thô ph¶i tõ chèi. Ng« Thô kh«ng nghe. L¬ng Ký nghe thÊy vËy, ch¼ng nãi ch¼ng r»ng, trong lßng rÊt kh«ng vui. Sau khi Ng« Thô ®Õn nhËn chøc ë huyÖn UyÓn, ®· giÕt mÊy chôc tªn ®Çu sá cã nhiÒu téi ¸c trong sè t©n kh¸ch cña L¬ng Ký. V× thÕ mµ L¬ng Ký rÊt hËn Ng« Thô. Sau nµy Ng« Thô ®¶m nhËn chøc thÝch sö ë Kinh Ch©u. Tríc khi ra ®i ®· ®Õn c¸o biÖt L¬ng Ký. L¬ng Ký thÕt tiÖc rîu tiÔn biÖt Ng« Thô vµ ®· bá thuèc ®éc vµo trong r- îu. Ng« Thô võa ë trong phñ ®Ö cña L¬ng Ký ®i ra th× bÞ tróng ®éc chÕt ngay trªn xe. L¹i cßn cã vÞ tªn lµ HÇu M·nh, th¸i thó Liªu §«ng, lóc ®Çu kh«ng chÞu b¸i yÕt L¬ng Ký, L¬ng Ký rÊt c¨m giËn ®· vin vµo mét cí kh¸c ®Ó xö téi b¨m th©y HÇu M·nh.

Viªn Trø, ngêi Nh÷ Nam, håi ®ã lµm Lang trung, míi cã 19 tuæi. Viªn Trø thÊy L¬ng Ký hung b¹o phãng tóng, kh«ng khái phÉn né, nªn ®· ®Õn Kinh thµnh tÊu b¸o. Sau khi tÊu th ®îc ®a vµo, L¬ng Ký biÕt ®îc tin nµy liÒn bÝ mËt sai ngêi ®i b¾t Viªn Trø. BÊt ®¾c dÜ Viªn Trø ph¶i c¶i tªn ®æi hä, sau ®ã gi¶ vê èm chÕt, ngêi ta mua quan tµi ®em ch«n. L¬ng Ký ®iÒu tra thÊy Viªn Trø chÕt gi¶ liÒn bÝ mËt ®i b¾t Viªn Trø råi hµnh h¹ anh ta cho ®Õn chÕt.vµ giÊu biÖt chuyÖn nµy ®i kh«ng cho ngêi ngoµi biÕt. Cãmét th¸i häc sinh tªn lµ Lu Thêng, ngêi QuÕ D¬ng, lµmét danh nho thêi ®ã, b×nh thêng cã quan hÖ víi Viªn Trø rÊt tèt. L¬ng Ký triÖu anh ta ®Õn vµ bæ nhiÖm cho lµm lÖnh l¹i, ®Ó lµm nhôc anh. Håi ®ã cã hai ngêi ë Th¸i nguyen tªn lµ H¸ch KhiÕt vµ Hå Vò ®Òu lµ ngêi ngay th¼ng vµ cã quan hÖ rÊt tèt víi Viªn Trø. Tho¹t ®Çu th× H¸ch KhiÕt cïng víi mét sè ngêi kh¸c tÊu b¸o lªn tam phñ, tiÕn cö c¸c danh sÜ trong thiªn h¹ mµ kh«ng ®i theo L¬ng Ký. L¬ng Ký rÊt c¨m hËn, vµ nghi ngê häi lµ ®ång ®¶ngcña Viªn Trø. ThÕ lµL¬ng Ký chØ thÞ cho quan l¹i ph¸t bè c«ngv¨n truy b¾t nh÷ng ngêi viÕt tÊu b¸o råi ®em giÕt hÕt bän hä, vµ cßn diÖt trõ c¶ nhµ Hå Vò. Ngêi bÞ h¹i lªn ®Õn h¬n 60 ngêi. Lóc ®Çu H¸chKhiÕt ®· ch¹y trèn, «ng biÕt m×nh cuèi cïng còng kh«ng tr¸nh khái c¸i chÕt, cho nªn ®· khiªng quan tµi ®a tÊu th ®Õn cöa phñ L¬ng Ký. Sau khi tÊu th ®a vµo, H¸ch KhiÕt uèng thuèc ®äc tù tö, do ®ã mµ gia ®×nh nhµ «ng míi ®îc vÑn toµn. Cho ®Õn sau khi L¬ng Ký bÞ giÕt, triÒu ®×nh h¹ chiÕu th tæ chøc tÕ lÔ rÊt hËu ®èi víi nh÷ng ngêi bÞ h¹i nh Viªn Trø. L¬ng Ký hiÓm ®éc tµn b¹o víi mäi ngêi ®Òu gièng nh thÕ nµy mµ th«i.

L¬ng BÊt Nghi rÊt thÝch ®äc kinh th, u ®·inh©n sÜ nªn tronglßng L- ¬ng Ký rÊt ®è kþ vµc¨m hËn «ng ta nªn ®· ®Ó cho trung thêng thÞ tÊu b¸o lªn hoµng ®Õ, ®iÒu L¬ng BÊt Nghi ®i lµm Quang lôc hu©n. L¬ng Ký cßn bÝ mËt sói giôc mäi ngêi tiÕn cö con trai «ng ta lµ L¬ng DËn lªn lµm Hµ Nam

do·n. L¬ng DËn còng cã ten lµ Hå CÈu, lóc ®ã míi 16 tuæi, tíng m¹o rÊt xÊu xÝ, kh«ng hîp víi chøc quan viªn. Trªn ®êng ®i mäi ngêi nh×n thÊy L¬ng DËn, kh«ng ai lµ kh«ng cêi nh¹o anh ta. L¬ng BÊt Nghi c¶m thÊy hµnh vi cña L¬ng Ký thËt ®¸ng nhôc, cho nªn gi÷a anh em víi nhau cµng cã m©u thuÉn lín. L¬ng BÊt Nghi liÒn tõ quan vÒ nhµ, råi cïng ngêi em trai lµ L¬ng M«ng ®ãng cöa kh«ng ra ngoµi. L¬ng Ký kh«ng muèn t©n kh¸ch cña m×nh ®i l¹i víi hä nªn ®· bÝ mËt cö ngêi c¶i trang lÐn ®Õn cæng nhµ L¬ng BÊt Nghi ghi l¹i tÊt c¶ nh÷ng ngêi ®· ®Õn nhµ nµy. M· Dung lµ th¸i thó quËn Nam, th¸i thó Giang h¹ lµ §iÒn Minh khi míi nhËm chøc quan, ®i qua cæng nhµ L¬ng BÊt Nghi, rÏ vµob¸i yÕt «ng ta. L¬ng Ký biÕt chuyÖn nµy ®· xói bÈy quan viªn ch©u quËn ®em nh÷ng chuyÖn ®©u ®©u ra b«i nhä hä, nªn c¶ hai ngêi ®Òu bÞ ®iÒu ®i Sãc Ph¬ng. M· Dung kh«ng phôc, nªn ®· tù s¸t. §iÒn Minh còng chÕt trªn ®êng ®i ®µy.

N¨m VÜnh Hng thø hai (154), triÒu ®×nh s¾c phong con trai cña L- ¬ng BÊt Nghi lµ L¬ng M· lµm DÜnh nguyÖt hÇu, con trai cña L¬ng DËn lµ L- ¬ng §µo lµm Thµnh phô hÇu. Gia ®×nh L¬ng Ký tríc sau cã 7 ngêi ®îc phong hÇu, 3 vÞ hoµng hËu, 6 ngêi lµ quÝ nh©n, 2 ngêi lµ ®¹i tíng qu©n, phu nh©n, n÷ nhi lªn ng«i chóa cã 7 ngêi, cã 3 ngêi lÊy c«ng chóa lµm vî. TÊt c¶ nh÷ng ngêi lµm khanh, tíng, hiÖu, do·n cã tíi 57 ngêi. L¬ng Ký lµm quan n¾m quyÒn h¬n hai chôc n¨m, giµu cã ®Õn tét ®Ønh, uy danh kh¾p trong ngoµi, c«ng khanh b¸ quan trong triÒu ®×nh chØ d¸m liÕc nh×n, kh«ng ai d¸m chèng l¹i lÖnh cña «ng ta. Thiªn tö ®èi víi L¬ng Ký còng chØ cung kÝnh chø kh«ng lµm g×. H¸n Hoµn ®Õ dÇn dÇn còng bÊt m·n víi nh÷ng hµnh vi cña L¬ng Ký. N¨m §×nh Hi nguyªn niªn, th¸i sö lÖnh TrÇn Thô mîn cí trî gióp tiÓu hoµng m«n Tõ Hoµng, ®· b¸o c¸o lªn hoµng ®Õ tai ho¹ vµ sù biÕn ho¸ cña nhËt thùc vµ ghÐp téi cho ®¹i tíng qu©n L¬ng Ký. L¬ng Ký nghe thÊy vËy liÒn sai L¹c D¬ng lÖnh ®Õn b¾t TrÇn Thô, tra kh¶o cho ®Õn chÕt ë trong ngôc. H¸n Hoµn ®Õ do ®ã l¹i cµng phÉn né L¬ng Ký h¬n.

Tho¹t ®Çu, vî cña §Æng H¬ng lµ Tuyªn Sinh, ngêi vïng D¹ §×nh cã mét ngêi con g¸i tªn lµ §Æng M·nh. Sau khi §Æng H¬ng chÕt, vî «ng ®· t¸i gi¸ lÊy L¬ng Kû. L¬ng Kû lµ cËu cña T«n Thä, vî L¬ng Ký. T«n Thä ®a §Æng M·nh vµo hoµng cung. §Æng M·nh bÞ hoµng ®Õ nom thÊy, phong cho lµm quÝ nh©n. Nh©n ®ã L¬ng Ký muèn nhËn §Æng M·nh lµm con g¸i cña m×nh ®Ó cñng cè quyÒn vÞ. Do ®ã mµ ®æi hä cña §Æng M·nh thµnh hä L¬ng. Håi ®ã, BÝnh T«n lµ con rÓ cña chÞ §Æng M·nh lµm nghÞ lang. L¬ng Ký rÊt sî BÝnh T«n nãi nh÷ng ®iÒu kh«ng hay tríc mÆt Tuyªn, ng¨n c¶n viÖc §Æng M·nh ®æi hä thµnh hä L¬ng, cho nªn ®· thuª thÝch kh¸ch ®Õn ¸m s¸t BÝnh T«n, vµ cßn ©m mu giÕt c¶ bµ Tuyªn n÷a. Gia ®×nh bµ Tuyªn sèng ë §×nh Hi, ngay s¸t bªn c¹nh nhµ trung thêng thÞ Viªn X¸. L¬ng Ký ®Ó cho thÝch kh¸ch ®Õn ë nhµ Viªn X¸, ®ang muèn chui sang nhµ Tuyªn. Voiªn X¸ ph¸t hiÖn ra thÝch kh¸ch liÒn ®¸nh trèng, gäi d©n chóng ®Õn vµ b¸o cho Tuyªn. Sau khi Tuyªn biÕt chuyÖn nµy lËp tøc cìi ngùa vµo cung kÓ l¹i cho H¸n Hoµn ®Õ biÕt hÕt sù t×nh. H¸n Hoµn ®Õ nghe xong v« cïng tøc giËn nªn ®· cïng bµn b¹c víi 5 ngêi lµ trung thêng thÞ §¬n Siªu, Cô ¸i, §êng Hoµnh, T¶ Quan, Tõ Hoµng viÖc tiªu diÖt L¬ng Ký.

Trong lßng L¬ng Ký rÊt hoµi nghi nhãm §¬n Siªu nªn cö trung hoµng m«n Tr¬ng Huy dÉn lÝnh tóc vÖ ®i ®Ò phßng chÝnh biÕn. Cô ¸i lÖnh cho bän quan l¹i ®i b¾t Tr¬ng Huy, khiÓn tr¸ch «ng ta cã ©m mu bÊt cchÝnh.

ThÕ lµ H¸n Hoµn ®Õ tù ®i vµo tiÒn ®iÖn, triÖu tËp c¸c thîng th lªn ®iÖn, tuyªn bè muèn tiªu diÖt L¬ng Ký, ra lÖnh cho thîng th lÖnh Do·n Hu©n dÉn quan viªn mang theo binh khÝ ®Ó b¶o vÖ c¸c nha s¶nh, thu håi c¸c lo¹i phï tiÕt ®a ®Õn tØnh lþ. Råi lÖnh cho hoµng m«n lÖnh Cô ¸i dÉn mét ®oµn qu©n ®Çy ®ñ vò khÝ gåm h¬n 1000 ngêi, råi cïng víi t khang hiÖu uý Tr¬ng Bu chØ huy qu©n lÝnh bao v©y tr¹i Êp cña l¬ng Ký. Quang Lôc Hu©n Viªn Hu tiÕn hµnh thu håi Ên tÝn cña ®¹i tíng qu©n L¬ng Ký, phong cho L¬ng Ký tõ nay lµ C¶nh ®« h¬ng hÇu. L¬ng Ký cïng víi vî lµ T«n Thä ®· tù s¸t ngay ngµy h«m Êy. LÖnh b¾t con trai L¬ng Ký lµ Hµ Nam do·n L¬ng DËn, ngêi chó lµ ®ån kþ hiÖu uý L¬ng Nhîng cïng nh÷ng ngêi th©n tÝn nh vÖ uý L¬ng Thóc, viÖt kþ hiÖu uý L¬ng Trung,, trëng thuû hiÖu uý L¬ng KÝch v.v... Toµn bé t«ng téc nhµ hä L¬ng vµ hä T«n ®Òu bÞ b¾t giam vµo ngôc, sau ®ã bÊt kÓ giµ trÎ ®Òu bÞ xö tö ë ngoµi chî. L¬ng BÊt Nghi vµ L¬ng M«ng ®· chÕt tõ tríc råi. Cßn nh÷ng c«ng khanh, liÖt hiÖu, thÝch sö kh¸c, nghÜa lµ nh÷ng quan viªn cã tõ 2000 th¹ch trë lªn cã liªn luþ ®Õn L¬ng Ký còng bÞ giÕt kho¶ng mÊy chôc ngêi. Nh÷ng tuú tïng CËp díi cña L¬ng Ký bÞ c¸ch chøc kho¶ng h¬n 300 ngêi.Quan phñ trong triÒu trèng v¾ng, chØ cã Do·n Hu©n, Viªn Hu vµ ®×nh uý Hµm §an NghÜa lµ cßn sèng. Håi ®ã c«ng viÖc rÊt khÈn CËp, c¸c sø gi¶ ch¹y ®i ch¹y vÒ, c¸c quan viªn c«ng khanh mÊt ®i chÕ ®é binhf thêng, trªn c¸c phè x¸ trong thµnh, trong phñ ån µo n¸o nhiÖt, mÊy ngµy sau míi b×nh yªn trë l¹i, nh©n d©n kh«ng ai lµ kh«ng vç tay vui mõng.

TriÒu ®×nh tÞch thu tµi s¶n cña nhµ L¬ng Ký, quan huyÖn ph¸t m¹i, tæng céng ®îc 3 triÖu dïng ®Ó bæ sung cho v¬ng ohñ, vµ còng dïng ®Ó gi¶m bít mét nöa t« thuÕ cho thiªn h¹. Nh÷ng vên thó cña L¬ng Ký bÞ triÖt t¸n ®Ó cho nh÷ng ngêi nghÌo ®îc sèng. Khi xÐt nh÷ng ngêi cã c«ng trong viÖc tiªu diÖt L¬ng Ký, hoµng ®Õ dkd· ban thëng cho mÊy chôc viªn ®¹i thÇn díi quyÒn cña thîng th lÖnh Do·n Hu©n.

TuyÓn tù " HËu H¸n th "

QuyÓn 34

®æng tr¸c

§æng Tr¸c tù lµ Träng DÜnh, ngêi L©m Thao Lòng T©y. TÝnh c¸ch «ng ta rÊt hung m·nh nhng còng rÊt mu lîc. Thêi kú cßn trÎ, «ng ®· tõng c tró ë vïng d©n téc Kh¬ng, cã giao du víi c¸c hµo so¸i ®Þa ph¬ng. Sau ®ã §æng Tr¸c cÇy cÊy ë n«ng th«n, cã hµo so¸i ®Õn th¨m «ng, §æng Tr¸c ®· giÕt thÞt con bß ®ang cµy ruéng cña m×nh ®Ó cïng kh¸ch ¨n uèng vui ch¬i. Nh÷ng vÞ hµo so¸i nµy v« cïng c¶m kÝch sù kh¶ng kh¸i ®é lîng cña §æng Tr¸c. Sau khi trë vÒ, bän hä ®· cïng nhau gom gãp ®îc h¬n 1000 con gia sóc c¸c lo¹i ®Ó tÆng cho §æng Tr¸c.Tõ ®ã trë ®i, do «ng võa khoÎ m¹nh võa hiÖp nghÜa nªn dÇn dÇn næi tiÕng. Thêi kú «ng tr«ng nom binh m· ë ch©u, «ng thêng xuyªn ®i tuÇn thó c¸c tr¹i Êp, ®Ò phßng bän trém cíp. §æng Tr¸c søc khoÎ h¬n ngêi, mét m×nh v¸c hai chiÕc cung, võa cìi ngùa võa b¾n tªn hÕt bªn ph¶i l¹i bªn tr¸i. Ngêi d©n téc Kh¬ng rÊt sî «ng.

Cuèi ®êi H¸n Hoµn ®Õ, víi th©n phËn lµ con nhµ lµnh cña 6 quËn, §æng Tr¸c ®îc trng tuyÓn lµm Vò l©m lang, th¸p tïng trung lang tíng Tr¬ng HoÊn lµm qu©n t m·, phèi hîp víi Tr¬ng Ho¸n trÊn ¸p bän ngêi Kh¬ng næi lo¹n ë vïng H¸n D¬ng, thu ®îc toµn th¾ng. Do cã c«ng, §æng Tr¸c ®îc ®Ò b¹t lµm lang trung, ®îc ban thëng 9000 sóc lôa. §æng Tr¸c nãi : "Ngêi cã c«ng chØ tÝnh cã m×nh t«i, nhng ngêi tham gia th× lµ tÊt c¶." ThÕ lµ §æng Tr¸c ®em toµn bé nh÷ng vËt phÈm ®îc ban thëng ra chia cho quan l¹i, binh lÝnh díi quyÒn, cßn m×nh kh«ng lÊy mét thø g× c¶. Ýt l©u sau §æng Tr¸c ®îc phong lµm hiÖu uý mËu kû T©y Vùc. Sau ®ã §æng Tr¸c ®¶m nhiÖm chøc vô thÝch sö TØnh ch©u vµ th¸i thó Hµ §«ng.

N¨m Trung B×nh nguyªn niªn (184) §æng Tr¸c ®îc ®Ò b¹t lµm ®«ng trung lang tíng, thay L« Thùc tiÕn c«ng Tr¬ng Gi¸c, l·nh tô qu©n khëi nghÜa n«ng d©n ë Khóc d¬ng h¹. Sau khi thÊt b¹i bÞ kÕt téi chÞu h×nh ph¹t. Mïa ®«ng n¨m ®ã, ngêi Kh¬ng ë phÝa B¾c Tiªn linh cïng víi n«ng d©n vïng Th- ¬ng H·n, Hµ Quan ®øng lªn ph¶n kh¸ng triÒu ®×nh. Mïa xu©n n¨m sau, hä l¹i dÉn mÊy v¹n qu©n kþ binh tiÕn ®¸nh vïng Tam phô, x©m nhËp viªn l¨ng, ®Ëp tan cê hiÖu cña bän quan ho¹n giÕt ngêi. TriÒu ®×nh ban chiÕu cö §æng Tr¸c lµm trung lang tíng, lÊy t¶ xa kþ tíng qu©n Hoµng Phô Tung lµm phã tíng, ®em lÝnh ®i trÊn ¸p qu©n khëi nghÜa. Hoµng Phô Tung v× chiÕn ®Êu ch¼ng cã c«ng tÝch g× nªn bÞ miÔn chøc vÒ quª. ThÕ lùc qu©n khëi nghÜa ngµy cµng m¹nh. TriÒu ®×nh §«ng H¸n l¹i bæ nhiÖm t kh«ng Tr¬ng

¤n lµm xa kþ tíng qu©n, chÊp kim ng« Viªn Bµng lµm phã tíng. §ång thêi l¹i cö §æng TR¸c lµm ph¸ lç tíng qu©n, cïng víi tíng qu©n Chu ThËn ®i chÕ ngù Tr¬ng ¤n. Tr¬ng ¤n tËp hîp bé binh kþ binh trong qu©n ®éi c¸c quËn ®îc h¬n chôc v¹n ngêi, ®ãng qu©n ë Mü D¬ng ®Ó b¶o vÖ Viªn l¨ng khái bÞ tËp kÝch. Biªn Ch¬ng, Hµn To¹i còng dÉn qu©n tiÕn vµo Mü D¬ng. Tr¬ng ¤n, §æng Tr¸c ®¸nh nhau víi qu©n khëi nghÜa ®Òu kh«ng thuËn lîi. Th¸ng 11, ban dªm sao b¨ng nh löa, s¸ng rùc mét vïng mêi mÊy trîng, chiÕu vµo tr¹i lÝnh cña Biªn Ch¬ng, Hµn To¹i, lõa ngùa sî h·i kªu ró lªn. Binh lÝnh qu©n khëi ngi· cho r»ng ®ã lµ ®iÒm d÷, ®Þnh rót vÒ Kim thµnh. Sau khi nghe nãi nh vËy, §æng TR¸c phÊn khëi l¾m. Ngµy h«m sau «ng liÒn tËp hîp binh lÝnh cïng víi Phîng Bao Hång bao v©y tÊn c«ng qu©n khëi nghÜa, lµm cho hä ®¹i b¹i, giÕt chÕt mÊy ngh×n tªn ®Þch. Biªn Ch¬ng, Hµn To¹i rót vÒ Lu©n trung. Tr¬ng ¤n cö Chu ThËn dÉn 3 v¹n qu©n quan ®uæi theo truy kÝch. T«n Kiªn, tham mu qu©n sù cña Tr¬ng ¤n nãi víi Chu ThËn : " Trong thµnh qu©n khëi nghÜa kh«ng cã l¬ng thùc, cÇn ph¶i vËn chuyÓn l¬ng thùc tõ bªn ngoµi vµo. T«n Kiªn t«i thØnh cÇu cho mét v¹n qu©n lÝnh ®Ó c¾t ®øt ®êng tiÕp tÕ cña qu©n khëi nghÜa, sau ®ã tíng qu©n thèng so¸i ®¹i qu©n ®¸nh tËp hËu. TÊt nhiªn qu©n khëi nghÜa do ®ãi kh¸t kh«ng d¸m quyÕt chiÕn. NÕu hä rót vµo trong ®¸m ngêi Kh¬ng, chóng ta hîp lùc chinh ph¹t. Nh vËy lµ cã thÓ ®o¹t ®îc L¬ng ch©u."

Chu ThËn kh«ng nghe, dÉn qu©n ®éi ®i bao v©y thµnh Du trung. Nhng biªn Ch¬ng, Hµn To¹i th× l¹i chia qu©n ®ån thó ë Qu× viªn hiÖp, tr¸i l¹i cßn chÆt ®øt tuyÕn cung CËp cña qu©n ®éi Chu ThËn. Chu ThËn rÊt sî, liÒn vøt bá hÕt xe cé th¸o lui. Lóc ®ã Tr¬ng ¤n còng ra lÖnh cho §æng Tr¸c ®em 3 v¹n qu©n ®éi ®i trÊn ¸p cuéc khëi nghi· cña ngêi Kh¬ng ë Tiªn linh. Qu©n ®éi cña §æng Tr¸c ngêi Hå d©n téc Kh¬ng bao v©y ë phÝa b¾c Väng viªn, l¬ng thùc cùc kú thiÕu thèn, tiÕn tho¸i lìng nan. ThÕ lµ §æng Tr¸c ra lÖnh cho bé ®«ij ®ang chuÈn bÞ vît s«ng gi¶ vê ®¾p ®ª nh lµ ngêi b¾t c¸, sau ®ã chØ huy qu©n ®éi lÐn lót rót ®i díi ch©n ®ª.. M·i ®Õn khi ngêi Kh- ¬ng ph¸t hiÖn míi tiÕn lªn truy ®uæi. Níc s«ng rÊt s©u, kh«ng cã c¸ch nµo ®Ó vît s«ng truy kÝch ®îc. Lóc ®ã quan qu©n trªn c¸c lé ®Òu b¹i trËn, ngêi ngùa chen nhau rót lui. Duy chØ cã qu©n ®éi cûa §æng Tr¸c lµ rót lui ®îc toµn s ®oµn, ®ån tró ë Phï phong.. TriÒu ®×nh phong cho §æng Tr¸c lµm thu h¬ng hÇu, thùc Êp 1000 hé.

N¨m Trung B×nh thø 3 (186) H¸n Linh ®Õ ph¸i sø gi¶ ®Õn Trêng An phong cho Tr¬ng ¤n lµm th¸i uý. Tam C«ng t¹i ngo¹i lµ b¾t ®Çu tõ khi Tr¬ng ¤n lµm th¸i uý trë ®i. Mïa ®«ng n¨m Êy H¸n Linh ®Õ lÖnh cho Tr¬ng ¤n quay vÒ Kinh s L¹c d¬ng, thÕ lµ Hµn To¹i giÕt chÕt Biªn Ch¬ng cïng B¾c Cung B¸ Ngäc, Lý v¨n hÇu, cã h¬n 10 v¹n qu©n lÝnh, tung qu©n ®i bao v©y Lâng T©y. Th¸i thó Lâng T©y Lý T¬ng Nh còng ph¶n biÕn, liªn minh víi Hµn To¹i ®Ó chiÕn ®Êu, ®· giÕt ®îc thÝch sö L¬ng ch©u lµ C¶nh BØ. Vµ ngêi ngùa t m· phï phong cña C¶nh BØ còng dÊy binh ph¶n lo¹n triÒu ®×nh. Ngoµi ra v¬ng quèc cña ngêi H¸n D¬ng tù xng lµ " Hîp chñng tíng qu©n". Bän hä ®Òu hîp binh víi Hµn To¹i. Mäi ngêi ®Òu tiÕn cö v¬ng quèc lµ chñ so¸i. ®Ó «ng l·nh ®¹o c¸c lé binh m· tiÕn «ng vïng Tam phô cña §«ng H¸n. N¨m Trung B×nh thø 5, qu©n khëi nghÜa bao v©y TrÇn Th¬ng. ThÕ lµ triÒu ®×nh §«ng H¸n lÖnh cho §æng Tr¸c lµm tiÒn tíng qu©n, cïng víi t¶ tíng qu©n Hoµng Phô Tung ®¸nh b¹i qu©n khëi nghÜa. Nhãm Hµn To¹i liÒn phÕ truÊt v¬ng

quèc, cö Diªm Trung, ngêi H¸n d¬ng lµ huyÖn lÖnh TÝn ®« cò ra ®èc thóc c¸c ®¬n vÞ cña qu©n khëi nghÜa. Diªm Trung lÊy lµm nhôc v× bÞ mäi ngêi Ðp uæng råi tù vÉn chÕt. Sau khi Diªm Trung chÕt, nhãm Hµn To¹i tranh quyÒn ®o¹t lîi, tµn s¸t lÉn nhau, sau ®ã bän hä còng tù ly t¸n.

N¨m Trung b×nh thø 6 (189), chÝnh phñ §«ng H¸n cö §æng Tr¸c lµm ThiÕu phñ, «ng kh«ng chÞu nhËn chøc nµy ®· viÕt th tõ chèi. TriÒu ®×nh kh«ng cã c¸ch nµo khèng chÕ ®îc §æng Tr¸c nªn rÊt lo l¾ng. Cho ®Õn khi H¸n Linh ®Õ èm nÆng th× cã chiÕu th bæ nhiÖm §æng Tr¸c lµm TÞnh ch©u môc, lÖnh cho «ng ®em qu©n vÒ qui thuéc Hoµng Phô Tung. §æng Tr¸c l¹i viÕt th cho chÝnh phñ, bøc th viÕt : " T«i kh«ng cã mu lín, còng kh«ng cã sù nghiÖp to, ¬n trêi ®· ban cho ©n huÖ, xin h·y ®Ó cho t«i cÇm qu©n kho¶ng 10 n¨m. SÜ binh lín nhá ®Òu ®· gÇn gòi nhau rÊt l©u råi, quyÕn luyÕn ©n ®øc cña t«i nu«i dìng, hä ®Òu tù nguyÖn v× t«i mµ hy sinh ®Õn cïng. T«i khÈn cÇu chÝnh phñ h·y ®Ó cho t«i thèng nhÊt qu¶n lý B¾c ch©u, ®em søc ra cèng hiÕn cho biªn thuú cña quèc gia." ThÕ lµ §æng Tr¸c ®ãng qu©n ë Hµ §«ng ®Ó quan s¸t sù biÕn ho¸ cña thêi cuéc.

Cho ®Õn sau khi H¸n Linh ®Õ b¨ng hµ, ®¹i tíng qu©n Hµ TiÕn, t khang hiÖu uý Viªn ThiÖu ®Æt kÕ ho¹ch mu s¸t c¸c quan ho¹n, nhng th¸i hËu kh«ng ®ång ý, cho nªn ®· ngÇm lÖnh cho §æng Tr¸c ®em qu©n vµo triÒu, ®Ó Ðp th¸i hËu phôc tïng mÖnh lÖnh. Sau khi §æng Tr¸c nhËn ®îc chiÕu lÖnh, lËp tøc dÊy binh lªn ®êng, vµ viÕt th nãi : "Nh÷ng ngêi nh trung thêng thÞ Tr¬ng Nhîng ®îc nu«ng chiÒu ®· lµm rèi lo¹n c¶ níc. ThÇn nghe mäi ngêi x× xµo bµn t¸n, cÇn ph¶i dËp t¾t ngän löa nµy ®i. TrÝch nhät tuy cã ®au, nhng cã lîi cho viÖc ¨n uèng. Xa kia TriÖu ¦¬ng dÊy binh ë TÊn d- ¬ng, môc ®Ých lµ ®Ó ®¸nh ®uæi bän xÊu bªn c¹nh qu©n v¬ng níc TÊn. Ngµy nay thÇn ®em qu©n vÒ L¹c d¬ng, xin cho ®îc b¾t bän Tr¬ng Nhîng, ®Ó thanh trõ bän gian tµ."

§æng Tr¸c cßn cha ®Õn Kinh s th× Hµ TiÕn ®· thÊt b¹i råi, hæ b«n trung lang tíng Viªn ThuËt ®· cho ®èt Nam cung, chuÈn bÞ ®i ®¸nh bän quan ho¹n. Cßn nh÷ng ngêi nh trung thêng thÞ §o¹n Khuª Ðp buéc H¸n ThiÕu ®Õ vµ TrÇn Lu v¬ng ngay ®ªm ®ã ®· ch¹y ®Õn TiÓu B×nh t©n. Tõ xa §æng Tr¸c nh×n thÊy ngän löa rùc ch¸y ë Kinh s, liÒn ra lÖnh cho qu©n ®éi thÇn tèc hµnh qu©n, trêi cha s¸ng ®· ®Õn phÝa t©y thµnh L¹c d- ¬ng,nghe nãi lóc ®ã H¸n ThiÕu ®Õ ®ang ë B¾c Mang, cho nªn ®· ®i tríc ®Ó nghªnh tiÕp. H¸n ThiÕu ®Õ nh×n thÊy §æng Tr¸c ®em qu©n ®Õn th× v« cïng sî h·i, khãc nøc në. §æng Tr¸c nãi chuyÖn víi H¸n ThiÕu ®Õ, hoµng ®Õ kh«ng tµi nµo ®èi ®¸p ®îc. §æng Tr¸c trao ®æi víi TrÇn Lu v¬ng vµ thÕ lµ bµn ®Õn chuyÖn næ ra b¹o lo¹n. §æng Tr¸c cho r»ng TrÇn lu v¬ng rÊt hiÒn tõ nh©n hËu, vµ cßn ®îc §æng th¸i hËu nu«i dìng, h¬n n÷a §æng Tr¸c vµ §æng th¸i hËu cßn lµ ®ång téc, cho nªn §æng Tr¸c cã ý ®Þnh phÕ truÊt H¸n ThiÕu ®Õ mµ lËp TrÇn Lu V¬ng lªn ng«i.

Tho¹t ®Çu, khi §æng Tr¸c míi tiÕn vµo L¹c d¬ng, bé binh vµ kþ binh míi chØ cã kh«ng qu¸ 3000 ngêi. B¶n th©n «ng còng lo lµ binh lùc kh«ng ®ñ, e r»ng nh÷ng ngêi ë xa sÏ kh«ng phôc tïng «ng. ThÕ lµ suèt 4 - 5 ngµy liÒn, cø ban ®ªm th× §æng Tr¸c cho qu©n ®éi ®i ra khái doanh tr¹i, ®Õn s¸ng ngµy h«m sau l¹i chØnh ®èn ®éi ngò gi¬ng cê dãng trèng kÐo qu©n vÒ doanh tr¹i, ®Ó cho ngêi ta tëng r»ng nh÷ng qu©n ®éi cßnl¹i ë phÝa t©y tiÕp

tôc tiÕn vµo thµnh. Nh©n d©n trong thµnh phè L¹c d¬ng kh«ng ai biÕt chuyÖn nµy. Ýt l©u sau, Hµ TiÕn vµ em trai cña «ng lµ Hµ Miªu ®em toµn bé qu©n ®éi cña m×nh s¸t nhËp víi §æng Tr¸c. §æng Tr¸c l¹i lÖnh cho L· Bè giÕt chÕt chÊp kim ng« §inh Nguyªn, th«n tÝnh qu©n ®éi cña §inh Nguyªn. ThÕ lµ ®éi ngò cña §æng Tr¸c lín m¹nh lªn nhiÒu. Sau ®ã §æng Tr¸c yªu cÇu triÒu ®×nh h¹ chØ c¸ch chøc t kh«ng Lu Ho»ng, tù m×nh thay Lu Ho»ng lµm T kh«ng. Do ®ã §æng tr¸c triÖu tËp quÇn thÇn bµn mu phÕ truÊt hoµng ®Õ.

Khi c¸c b¸ quan c«ng khanh triÒu ®×nh héi häp th× §æng Tr¸c ìn ngùc cao ®Çu nãi víi mäi ngêi: " Lín h¬n c¶ lµ trêi ®Êt, thø ®Õn míi lµ qu©n thÇn, cho nªn míi thµnh chÕ ®é chÝnh trÞ. Ngµy nay hoµng ®Õ nhu nhîc bÊt tµi, kh«ng thÓ phông tÕ t«ng miÕu, trë thµnh qu©n v¬ng ®îc. H«m nay t«i muèn b¾t chíc tiÒn lÖ cña Y Do·n, Ho¾c Quang, c¶i lËp TrÇn Lu V¬ng lªn lµm vua, v¸c vÞ thÊy thÕ nµo ?"

C¸c ®¹i thÇn díi c«ng khanh kh«ng ai d¸m tr¶ lêi. §æng Tr¸c l¹i cao giäng nãi : " Ngµy xa khi Ho¾c Quang ®Þnh ra s¸ch lîc, ai d¸m ng¨n c¶n ®¹i nghÞ ®Òu ph¶i xö theo qu©n ph¸p." C¸c ®¹i thÇn cã mÆt ai nÊy ®Òu run sî. ChØ cã thîng th L« Thùc lµ d¸m mét m×nh ®øng lªn nãi : "Ngµy xa Th¸i Gi¸p ®îc lªn ng«i vua xong th× kh«ng s¸ng suèt, X¬ng Êp v¬ng cã c¶ ngh×n téi lçi, cho nªn míi cã viÖc phÕ lËp nh vËy. Ngµy nay hoµng thîng tuæi rÊt trÎ, hµnh vi kh«ngcã g× lµ thÊt ®øc, kh«ng thÓ so s¸nh víi nh÷ng viÖc tríc ®©y ®îc." §æng Tr¸c bçng næi giËn ®ïng ®ïng, c¾t ®øt buæi häp cña triÒu ®×nh. Ngµy h«m sau §æng Tr¸c l¹i triÖu tËp quÇn thÇn t¹i tiÒn ®iÖn Sïng §øc ®Ó th¶o luËn, Ðp th¸i hËu ph¶i ban chiÕu phÕ truÊt H¸n ThiÕu ®Õ. Trong s¾c lÖnh nãi : "Hoµng ®Õ cã tang, kh«ng cã ngêi t©m ®¾c, uy nghi kh«ng gièng nh mét vi vua, nay ®a xuèng lµm Ho»ng N«ngv¬ng."ThÕ lµ §æng Tr¸c ®a TrÇn Lu V¬ng lªn ng«i, tøc lµ H¸n HiÕn ®Õ. TiÕp ®ã l¹i xem xÐt viÖc H¸n Linh ®Õ Hµ hoµng hËu, nái r»ng bµ ta ¸p bøc th¸i hËu VÜnh L¹c, lµm cho bµ ta u buån mµ chÕt, ph¶n l¹i lÔ gi¸o phô c«, kh«ng cã ®øc hiÕu thuËn, nªn ®- a th¸i hËu vµo cung VÜnh An, th¸i hËu bÞ giÕt.

§æng Tr¸c ®îc th¨ng lµm th¸i óy, lµm tiÒn tíng qu©n sù, råi ®îc phong lµm Mi hÇu. ThÕ lµ §æng Tr¸c cïng víi t ®å Hoµng UyÓn, t kh«ngD¬ng Bu viÕt th lªn trªn, råi truy niÖm TrÇn Phiªn, §Ëu Vò cïng c¸c nh©n sÜ ®ång ®¶ng kh¸c, ®Ó tranh thñ lÊy thanh danh. Vµ thÕ lµ triÒu ®×nh phôc håi tíc vÞ cho nh÷ng ngêi nh TrÇn Phiªn, ®Ò b¹t, tuyÓn dông con ch¸u hä lµm quan. Ch¼ng bao l©u, triÒu ®×nh bæ nhiÖm §æng Tr¸c lµm Tíng, cho phÐp «ng ta vµo triÒu gÆp hoµng ®Õ kh«ng ph¶i b¸o tríc, cã thÓ ®eo kiÕm vµo cung ®iÖn. MÑ «ng còng ®îc phong lµm Tr× d¬ng qu©n.

Håi ®ã c¸c dinh phñ cña c¸c t«ng thÊt quÝ thÝch trong thµnh phè L¹c d¬ng hay ®ua nhau, nhµ nhµ hé hé ®Òu tÝch luü rÊt nhiÒu vµng b¹c ch©u b¸u. §æng Tr¸c th¶ cöa cho binh sÜ x«ng vµo nhµ hä, cìng hiÕp phô n÷, cíp ®o¹t tµi s¶n, cßn dïng tõ mü miÒu lµ "B¾t tï sæng". Cho nªn d©n t×nh khñng khiÕp, ngêi ngêi lo sî kh«ng biÕt sèng chÕt ra sao. Cho ®Õn khi an t¸ng Hµ th¸i hËu, quËt må H¸n Linh ®Õ lªn, §æng Tr¸c ®· cíp ®i toµn bé ch©u b¸u ë trong mé chÝ. H¾n cßn cìng d©m c«ng chóa trong triÒu ®×nh nhµ H¸n, d©m lo¹n cungn÷, dïng nghiªm h×nh träng ph¹t, hÔ ai h¬i chèng l¹i lµ bÞ xö tö ngay, quÇn thÇn trong ngoµi kh«ng ai d¸m b¶o ®¶m tÝnh m¹ng cña m×nh.

§æng Tr¸c ®· tõng ph¸i binh lÝnh ®Õn D¬ng thµnh, lóc ®ã ®ang häp chî, §æng Tr¸c ra lÖnh giÕt hÕt mäi ngêi, cíp tµi s¶n ®a lªn xe, ®em theo phô n÷ cíp ®îc lªn ®êng, l¹i cßn buéc nh÷ng ®Çu l©u vµo xe, võa ®i võa hß hÐt ®iªn lo¹n trë vÒ.

§æng Tr¸c cßn ph¸ ho¹i ®ång tiÒn 5 thï, råi ®óc lo¹i tiÒn nhá, ®em toµn bé nh÷ng tîng ®ång, ngùa ®ång, l chu«ng v.v... ë trong thµnh phè L¹c D¬ng vµ Trêng An nÊu ch¶y ®Ó ®óc tiÒn. Cho nªn ngoµi x· héi, hµng rÎ, vËt quÝ, mçi ®Êu l¬ng thùc gi¸ tíi mÊy v¹n tiÒn. Thªm vµo ®ã lo¹i tiÒn nhá kh«ng cã ®êng viÒn, kh«ng cã ch÷ lµm cho ngêi xö dông rÊt bÊt tiÖn. Håi ®ã ngêi ta cho r»ng TÇn Thuû Hoµng ®Õn L©m Thao nh×n thÊy ngêi khæng lå nªn míi ®óc tîng ®ång ®Ó trÊn ¸p hä. Cßn §æng Tr¸c lµ nh©n sÜ L©m Thao l¹i ®i tiªu huû tîng ®ång. Tuy môc ®Ých chÕ t¹o vµ tiªu huû cña hai ngêi cã kh¸c nhau, nhng vÒ mÆt hung h·n vµ tµn b¹o th× l¹i rÊt t¬ng ®ång.

Ngµy thêng §æng Tr¸c nghe nãi b¸ tÝnh trong thiªn h¹ rÊt c¨m thï bän ho¹n quan giÕt h¹i trung l¬ng hiÒn thÇn, ®Õn khi «ng ta chuyªn quyÒn tuy còng lµm nh÷ng viÖc bÊt nh©n ®¹o, nhng vÉn cßncã chót l¬ng t©m, ®Ò b¹t nh÷ng nh©n sÜ. §æng Tr¸c ®· bæ nhiÖm l¹i bé thîng th Chu BËt, ngêi H¸n D¬ng, thÞ trung Ngò Kinh ngêi Nh÷ Nam, thîng th TrÞnh C«ng NghiÖp vµ tr- ëng sö Hµ Ngung v.v... L¹i ®a Èn sÜ CÈu HiÖp ra lµm t kh«ng. Nh÷ng ngêi cã liªn luþ ®Õn c¸c ®¶ng cè nh TrÇn Kû, Hµn To¹i ®Òu ®îc tuyÓn lµm liÖt khanh.. NhiÒu ngêi xa kia kh«ng ®îc dïng, nay còng ®îc §æng Tr¸c tuyÓn dông, ®Ò b¹t. §a thîng th Hµn Phøc lªn lµm thÝch sö Ký ch©u, ®a thÞ trung Lu §¹i lªn lµm thÝch sö DuyÔn ch©u, bæ nhiÖm Khæng Do, ngêi TrÇn lu lµm thÝch sö Dù ch©u, ®a Tr¬ng T ngêi DÜnh Xuyªn lªn lµm th¸i thó Nam d- ¬ng. Nh÷ng ngêi th©n tÝn díi quyÒn §æng Tr¸c th× l¹i kh«ng ®îc ®a vÇo nh÷ng chøc vô träng yÕu, chØ cã trong qu©n ®éi lµ cã tíng t¸ mµ th«i. Thêi kú ®Çu vua B×nh Nguyªn (190), nh÷ng ngêinh Hµn To¹i, sau khi ®i nhËn chøc quan th× cã h¬n chôc ngêi nh Viªn ThiÖu ®· dùng cê t¹o ph¶n, kÕt thµnh ®ång minh ®Ó ®¸nh l¹i §æng Tr¸c, vµ Ngò Kinh, Chu BËt còng bÝ mËt hëng øng ë trong triÒu ®×nh.

Tho¹t ®Çu, vµonh÷ng n¨m cuèi cña H¸n Linh ®Õ, nh÷ng ngêi nh Qu¸ch Th¸i cña qu©n khëi nghÜa Hoµng C©n l¹i tiÕp tôc næi lªn khëi nghÜa ë vïng T©y hµ b¹ch ba cèc, chuyÓn sang tÊn c«ng tØnh Th¸i nguyªn. Khi qu©n khëi nghÜa Qu¸ch Th¸i c«ng ph¸ Hµ §«ng, nh©n d©n ch¹y ®Õn vïng Tam phô ®Ó l¸nh n¹n, bÞ ngêi ta gäi lµ " Qu©n B¹ch ba", bän hä cã kho¶ng h¬n 19 v¹n ngêi.. §æng Tr¸c cö trung lang tíng Ngu phô ®i trÊn ¸p qu©n khëi nghÜa, nhng kh«ng ®¸nh b¹i ®îc Qu¸ch Th¸i. Khi nghe nãi miÒn §«ngcã ngêi khëi binh ®¸nh m×nh th× §æng Tr¸c rÊt sî, nªn «ng ta ®· dïng thuèc ®éc giÕt chÕt Ho»ng N«ng v¬ng (tiÒn hoµng ®Õ H¸n ThiÕu ®Õ), dù ®Þnh rêi ®« ®Õn Trêng An. Khi c¸c c«ng khanh trong triÒu ®ang häp, th¸i uý Hoµng UyÓn, t ®å D¬ng Bu tranh luËn trong triÒu ®×nh kh«ng cã kÕt qu¶, cßn Ngò Kinh, Chu BËt th× l¹i kiªn quyÕt khuyªn can §æng Tr¸c rêi ®«. Do ®ã mµ §æng Tr¸c phÉn né nãi :" Khi §æng Tr¸c t«i võa míi lµm chñ quyÒn bÝnh trong triÒu ®×nh, th× hai ngêi c¸c «ng ®· khuyªn t«i bænhiÖm nh÷ng ngêi tèt, cho nªn t«i ®· tiÕp thu ý kiÕn cña c¸c «ng, nhng nh÷ng ngêi nµy lªn lµmquan råi th× khëi binh ph¶n l¹i t«i. Nh vËy lµ hai ngêi c¸c «ng ®· b¸n rÎ §æng Tr¸c t«i råi. §æng Tr¸c còng kh«ng cÇn phô lßng c¸c «ng." ThÕ lµ «ng ta xö tö ngay Ngò Kinh vµ Chu BËt. D¬ng Bu, Hoµng UyÓn rÊt sî h·i, ®Õn tr-

íc mÆt §æng Tr¸c b¸i l¹y t¹ ¬n : " V× t×nh nghÜa cò, tiÓu nh©n kh«ng muèn ph¸ ho¹i sù ngjhiÖp cña nhµ níc, xin ®õng trÞ téi." §æng Tr¸c ®· giÕt Ngò Kinh vµ Chu BËt, sau ®ã Ýt l©u th× l¹i hèi hËn, cho nªn ®· biÓu d¬ng D¬ng Bu, Hoµng UyÓn vµ phong lµm Quang lôc ®¹i phu. ThÕ lµ §æng Tr¸c Ðp H¸n HiÕn ®Õ ph¶i rêi ®« vÒ T©y ®« Trêng An.

Tho¹t ®Çu Trêng An bÞ qu©n khëi nghÜa XÝch Mi ph¸ ho¹i, cung thÊt, doanh tr¹i, ®Òn chïa bÞ ®èt ph¸ s¹ch sµnh sanh. Lóc ®ã chØ cßn l¹i cao miÕu vµ quan x¸ thîng t¹i cña Kinh ®µo phñ, thÕ lµ §æng Tr¸c vµ mäi ngêi ®Õn c tró ë ®ã. Sau nµy l¹i ®i c ®Õn M¹t ¦¬ng cung. §æng Tr¸c ®· dån toµn bé mÊy triÖu ngêi ë thµnh phè L¹c D¬ng chuyÓn ®Õn Trêng An. Qu©n lÝnh bé binh vµ kþ binh di kÌm ®Ó Ðp buéc hä, thËt lµ hçn lo¹n. NhiÒu ngêi ®ãi kh¸t ®· chÕt trªn däc ®êng, thi thÓ chÊt ®Çy ®êng ®i. §æng Tr¸c ®ãng qu©n ë TÊt khuª uyÓn trung, råi phãng ho¶ thiªu huû tÊt c¶ cung miÕu, quan phñ, d©n c, trong ph¹m vi 200 dÆm kh«ng cßn tån t¹i. H¾n cßn ra lÖnh cho L· Bè cíp ®o¹t nh÷ng vËt b¸u ë trong l¨ng mé hoµng ®Õ vµ trong phÇn mé cña c¸c c«ng khanh.

Lóc ®ã, th¸i thó Trêng Sa T«n Kiªn còng l·nh ®¹o qu©n ®éi c¸c quËn ë Dù ch©u ®øng lªn khëi nghÜa ®¸nh l¹i §æng Tr¸c. §æng Tr¸c ®· cö Tõ Vinh, Lý M«ng lµm tíng ®i cíp bãc kh¾p n¬i. Tõ Vinh tao ngé T«n Kiªn ë L¬ng thµnh, trong cuéc giao chiÕn víi nghÜa qu©n, qu©n ®éi cña T«n Kiªn ®· ®¹i b¹i, b¾t sèng ®îc th¸i thó DÜnh ch©u lµ Lý M©n, Lý M©n ph¶i tù s¸t. Mçi lÇn §æng Tr¸c b¾t ®îc binh lÝnh cña nghÜa qu©n lµm tï binh ®Òu dïng v¶i bã l¹i, dùng ngîc lªn råi ®æ dÇu s«i vµo cho ®Õn chÕt.

§æng Tr¸c ngÇm lÖnh cho triÒu ®×nh ®Ó Quang Lôc Hu©n viÕt chiÕu phong cho §æng Tr¸c lµm th¸i s, vÞ trÝ cao h¬n c¸c ch hÇu v¬ng.. §æng Tr¸c dÉn qu©n tõ Qui tr× trë vÒ Trêng An. B¸ quan trong triÒu ®×nh xÕp hµng ngoµi ®êng ®Ó nghªnh tiÕp. §æng Tr¸c l¹m dông xe cña hoµng gia, ngåi trªn chiÕc xe cã mui xanh hoa v¨n vµng. Håi ®ã ngêi ta gäi lo¹i xe nµy lµ " Xe Can m«", cã ý nãi lµ phôc søc cña §æng Tr¸c gÇn nh thiªn tö. §æng Tr¸c bæ nhiÖm em trai lµ §æng M©n lµm t¶ tíng qu©n, s¾c phong lµm Hé hÇu, cö con trai cña ngêi anh trai tªn lµ §æng Hoµng lµm thÞ trung vµ trung qu©n hiÖu uý ®Ó n¾m qu©n ®éi. ThÕ lµ trong t«ng téc §æng thÞ ®· cã hµng lo¹t cao quan léc vÞ. Con c¸i cña hä tuy chØ lµ nhi ®ång, nhng nam ®Òu ®îc phong hÇu, n÷ th× ®îc phong lµm chóa Êp.

NhiÒu lÇn §æng Tr¸c cïng víi b¸ quan triÒu ®×nh tô tËp yÕn tiÖc, kiªu xa d©m dËt, phãng tóng t t×nh. §æng Tr¸c ®· x©y dùng doanh Êp cho m×nh ë phÝa §«ng thµnh Trêng An.. ¤ng ta cßn x©y nh÷ng l« cèt cao to kiªn cè, cao tíi 7 trîng, ®îc gäi lµ " L« cèt V¹n tuÕ ". Trong l« cèt nµy cha l¬ng thùc cã thÓ ¨n ®îc 30 n¨m. ChÝnh §æng Tr¸c ®· thêng nãi : " NÕu sù nghiÖp thµnh c«ng, t«i cã thÓ hïng cø thiªn h¹,; nÕu nh thÊt b¹i, t«i cã thÓ cè thñ ë ®©y ®Ó dìng l·o." §æng Tr¸c thêng xuyªn ®Õn l« cèt Mi ®Þa nµy. C¸c quan viªn díi CËp c«ng khanh ph¶i ra ngoµi con ®êng hoµng m«n ®Ó nghªnh ®ãn. §æng Tr¸c thÕt tiÖc rîu trong lÒu v¶i, dô hµng ®îc mÊy tr¨m ngêi t¹o ph¶n ë phÝa B¾c. Nhng trong khi ¨n uèng §æng Tr¸c ®· giÕt hÕt nh÷ng ngêi nµy. Tríc hÕt §æng Tr¸c c¾t lìi hä, sau ®ã chÆt hÕt ch©n tay, råi ®Ðn mãc m¾t, sau cïng lµ bá vµo nåi luéc cho ®Õn chÕt. Ngêi nµo cha chÕt th× nÐm vµo gian ¸n. Lóc ®ã ai tr«ng thÊy còng rïng m×nh sî h·i, nhiÒu ngêi ®¸nh r¬i

c¶ b¸t ®òa ®ang ¨n. Nhng §æng Tr¸c th× ¨n uèng tho¶i m¸i, cø nh ch¼ng cã viÖc g× x¶y ra. C¸c vÞ qu©n tíng nÕu ai cã lì lêi c©u g× lµ bÞ giÕt ngay tríc khi vµo tiÖc. §æng Tr¸c còng giÕt c¶ nh÷ng cùu téc trong quan, vu cho hä lµ ph¶n nghÞch triÒu ®×nh.

Lóc ®ã th¸i sö chiªm väng v©n khÝ, nãi r»ng cã ®¹i thÇn ®ang bÞ giÕt chÕt. ThÕ lµ §æng Tr¸c liÒn xui ngêi vu khèng cho vÖ uý Tr¬ng ¤n c©u kÕt víi Viªn ThuËt nªn l«i «ng ra ®¸nh ngay t¹i chî, ®¸nh cho ®Õn chÕt vµ lÊy c¸i ®ã ®Ó bÞt lÊp ®i sù thiªn biÕn. Tríc tiªn Tr¬ng ¤n xuÊt binh ®ån tró t¹i Mü d¬ng, lÖnh cho §æng Tr¸c giao chiÕn víi Biªn Ch¬ng. §æng Tr¸c t¸c chiÕn kh«ng thµnh c«ng, Tr¬ng ¤n triÖu håi «ng ta vÒ, §æng Tr¸c vÒ kh«ng ®óng h¹n. §· vÒ muén, §æng Tr¸c l¹i cßn c·i l¹i Tr¬ng ¤n. Lóc ®ã T«n Kiªn lµ tham mu qu©n sù díi quyÒn Tr¬ng ¤n, khuyªn Tr¬ng ¤n ph¸i binh lÝnh ®i giÕt §æng Tr¸c. Tr¬ng ¤n tr¶ lêi :" §æng Tr¸c rÊt cã uy danh, t«i cßn ph¶i dùa vµo «ng ta ®Ó T©y chinh." T«n Kiªn ®¸p :" ¤ng tù dÉn v¬ng s xuÊt chinh, uy trÊn thiªn h¹, viÖc g× ph¶i û l¹i vµo §æng Tr¸c. T«n Kiªn t«i nghe nãi c¸c danh tíng thêi cæ ®¹i kh«ng ai dïng tö h×nh ®Ó tá râ uy vò cña m×nh. Cho nªn t m· Nh¬ng Th giÕt chÕt Trang Cæ, Nguþ Phïng xö tö D¬ng Can. Ngµy nay nÕu «ng khoan dung §æng Tr¸c, nh vËy lµ tù ®¸nh mÊt ®iÒu uy träng, sau nµy hèi hËn sÏ kh«ng kÞp." Tr¬ng ¤n kh«ng nghe theo ý kiÕn cña T«n Kiªn ®i giÕt §æng Tr¸c, cßn §æng Tr¸c th× c¨m hËn trong lßng. Cho nªn Tr¬ng ¤n míi gÆp ph¶i tai n¹n nh thÕ nµy.

Tr¬ng ¤n tù lµ B¸ ThËn, håi cßn trÎ cã tªn ®Ñp, mÊy lÇn ®îc th¨ng tiÕn, lµm ®Õn chøc khanh. ¤ng còng ®· tõng bÝ mËt th«ng ®ång víi t ®å V- ¬ng Do·n mu giÕt §æng Tr¸c. Nhng sù viÖc cha thµnh th× ®· bÞ s¸t h¹i. ViÖt kþ hiÖu uý Ngò Phï, ngêi Nh÷ Nam v« cïng c¨m ghÐt sù hung h·n ®éc ¸c cña §æng Tr¸c, lËp chÝ ph¶i giÕt chÕt h¾n.ThÕ lµ Ngò Phï giÊu dao g¨m vµo trong ¸o bµo ®i t×m §æng Tr¸c. Ngò Phï vµ §æng Tr¸c nãi chuyÖn xong, chuÈn bÞ c¸o tõ ®Ó ®i. §æng Tr¸c ®øng dËy tiÔn Ngò Phï ra cöa, lÊy tay xoa lªn lng Ngò Phï, Ngò Phï thõa c¬ rót dao ®©m §æng Tr¸c. Nhng ®¸ng tiÕc lµ ®©m kh«ng tróng. §æng Tr¸c vïng ra ch¹y tho¸t, véi vµng h« ho¸n xung quanh ®Õn b¾t Ngò Phï, chöi cho Ngò Phï mét trËn :" Tªn khèn kiÕp nµy ®Þnh t¹o ph¶n µ!" Ngò Phï lín tiÕng chöi bíi §æng Tr¸c :" Tao hËn lµ kh«ng b¨m v»m mµy ra tr¨m m¶nh ®îc!" Cha døt lêi th× ®· bÞ giÕt chÕt ngay.

Håi ®ã t ®å V¬ng Do·n vµ L· Bè cïng víi béc t¹ sÜ T«n Thuþ ®· cã ©m mu giÕt §æng Tr¸c. Cã ngêi ®· viÕt ch÷ "L·" lªn trªn v¶i, kho¸c lªn ngêi ®i qua thµnh phè, cßn h¸t vang :" Bè ba!". Cã ngêi ®· b¸o c¸o viÖc nµy cho §æng Tr¸c biÕt, §æng Tr¸c kh«ng hiÓu lµ viÖc g×.

Th¸ng 4 n¨m S¬ B×nh thø 3 (192), H¸n HiÕn ®Õ võa khái bÖnh dù cuéc häp triÒu thÇn t¹i M¹t ¬ng ®iÖn. §æng Tr¸c mÆc triÒu phôc võa bíc lªn xe, bçng con ngùa sî h·i lång lªn hÊt §æng Tr¸c ng· xuèng ®Êt. §æng Tr¸c quay vÒ thay ¸o, bµ vî «ng khuyªn «ng kh«ng nªn ®i n÷a, §æng Tr¸c kh«ng nghe, vÉn cø ®i. ThÕ lµ §æng Tr¸c dµn binh hai bªn ven ®êng. Binh lÝnh dµn hµng tõ l« cèt cho ®Õn tËn hoµngcung, bªn tr¸i lµ bé binh, bªn ph¶i lµ kþ binh, b¶o vÖ bèn mÆt, lÖnh cho nh÷ng ngêi nh L· Bè ph¶i hé vÖ phÝa tríc vµ phÝa sau. ThÕ lµ V¬ng Do·n vµ SÜ T«n Thuþ mËt tÊu víi H¸n HiÕn ®Õ viÖc mu s¸t §æng Tr¸c, ®Ó cho SÜ T«n Thuþ vÉn ®em chiÕu th giao cho L·

Bè, lÖnh cho kþ ®« uý Lý Tóc vµ mêi mÊy dòng sÜ t©m huyÕt víi L· Bè, nguþ trang thµnh vÖ sÜ mai phôc s½n t¹i B¾c D¹ m«n chê §æng Tr¸c ®i ®Õn. Võa lóc §æng Tr¸c s¾p ®Õn th× con ngùa sî h·i kh«ng ®i n÷a, §æng Tr¸c c¶m thÊy kú l¹ ®Þnh quay trë vÒ. L· Bè khuyªn §æng Tr¸c cø ®i, thÕ lµ ngêi ngùa kÐo nhau vµo B¾c D¹ m«n, Lý Tóc dïng ®ao giÕt §æng Tr¸c. Nh- ng §æng Tr¸c m×nh mÆc ¸o gi¸p nªn kh«ng bÞ giÕt, chØ bÞ th¬ng ë b¶ vai., nh¶y xuèng xe. ¤ng quay ®Çu h« lín:" L· Bè ®©u? Mau ®Õn cøu ta." L· Bè ®¸p :" Ta phông lÖnh chiÕu th hoµng ®Õ ®Õn giÕt c¸i tªn kÎ cíp nµy!" §æng Tr¸c h¸ måm chöi Çm lªn :" C¸i tªn chã chÕt nµy còng d¸m ph¶n nghÞch hay sao !" L· Bè vung c©y m©u giÕt chÕt §ång Tr¸c, nh÷ng qu©n lÝnh kh¸c còng ïa lªn b¨m chÐm §æng Tr¸c. Chñ b¹c ®iÒn nghi vµ th¬ng ®Çu cña §æng Tr¸c ®i ®Õn bªn thi thÓ Dæng Tr¸c, L· Bè liÒn giÕt chÕt lu«n hai ngêi nµy.. L· Bè cìi ngùa c«ng bè chiÕu th tiªu diÖt §æng Tr¸c ®Ó cho mäi ngêi trong ngoµi triÒu ®×nh ®Òu biÕt. Qu©n binh ai còng h« to v¹n tuÕ, v¹n tuÕ, nh©n d©n th× ca móa nh¶y nhãt, hoan l¹c trªn ®êng phè. Cßn c¸c bµ ë trong thµnh phè Trêng An th× ®em b¸n ®å trang søc, lªn phè mua thÞt rîu vÒ liªn hoan ¨n mõng, kh¾p phè phêng vui t¬i phÊn khëi. TriÒu ®×nh cö Hoµng Phô Tung ®Õn l« cèt ®Ó v©y ®¸nh §æng M©n, em trai cña §æng Tr¸c, b¾t giÕt mÑ, vî vµ con g¸i cña h¾n, coi nh tiªu diÖt t«ng téc §æng thÞ. Vµ cßn bªu ®Çu §æng Tr¸c ë ngoµi phè. Khi ®ã thêi tiÕt b¾t ®Çu viªm nhiÖt, §ång Tr¸c rÊt bÐo tèt, mì ch¶y lªnh l¸ng kh¾p mÆt ®Êt. Quan l¹i b¶o vÖ thi thÓ §æng Tr¸c ch©m löa vµo bông §æng Tr¸c, löa bïng lªn s¸ng rùc vµ cø ch¸ynh vËy suèt mÊy ngµy liÒn. Mét sè m«n sinh cña Viªn thÞ tô tËp ë bªn x¸c §æng Tr¸c. Thiªu ®èt xong, tro bôi bay ®Çy ®êng. Tõ trong l« cèt cña §æng Tr¸c, ngêi ta lÊy ra ®îc h¬n 2, 3 v¹n c©n vµng,, 8, 9 v¹n c©n b¹c, cßn nhiÒu ch©u b¸u, gÊm vãc, l¬ng thùc kh¸c chÊt cao nh nói.

TuyÓn tù "HËu H¸n th"

QuyÓn 72

®¸i ph¸p hng

Lêi më ®Çu - §¸i Ph¸p Hng, ngêi Nguþ TÊn thêi kú Nam B¾c triÒu, sinh t¹i huyÖn S¬n ¢m, quËn Héi Kª (nay lµ vïng ThiÖu Hng, tØnh TriÕt Giang), lµ quyÒn thÇn næi tiÕng trong chÝnh quyÒn Lu Tèng. Håi cßn trÎ, anh vµ ngêi cha lµ §¸i Th¹c Tö cïng lµm nghÒ bu«n b¸n, chñ yÕu lµ hµng dÖt ®Ó kiÕm sèng. Gia c¶nh bÇn hµn do ®ã mµ trong sù b¹o ngîc cña cêng hµo Nam B¾c triÒu Nguþ TÊn, trong thãi ®êi cña m«n ®Ö sïng thîng. §¸i Ph¸p Hng xuÊt th©n trong giíi thÊp hÌn, tù nhiªn thuéc vÒ c¸i gäi lµ tÇng líp" Hµn sÜ". §¸i Ph¸p Hng bíc vµo ®êi sÜ ho¹n lµ vµo thêi kú ®Çu Lu Tèng. Håi ®ã Bµnh Thµnh V¬ng Lu NghÜa Khang ph¸t hiÖn ra tµi n¨ng cña anh, b¾t ®Çu dïng anh lµm ký thÊt lÖnh sö. Sau khi Lu NghÜa Khang thÊt b¹i, §¸i Ph¸p H- ng ®i theo Tèng hiÕu vò ®Õ Lu TuÊn, gi÷ chøc Nam trung lang ®iÓn thiªm. Tõ sau Tèng V¨n ®Õ trë ®i, c¸c ch v¬ng nhµ hä Lu Tèng vµ c¸c tíng so¸i tranh quuyÒn ®o¹t lîi, néi chiÕn liªn miªn. §Ó ng¨n chÆn néi chiÕn vµ lµm suy yÕu quyÒn thÕ cña c¸c trÊn tíng, HiÕu Vò ®Õ liÒn cö nh÷ng hµn sÜ th©n tÝn xuèng díi ®Ó gi¸m ®èc nh÷ng " §iÓn thiªm" cña c¸c trÊn tíng. ThÕ lµ §¸i Ph¸p Hng ho¹t ®éng trªn vò ®µi lÞch sö trong bÇu kh«ng khÝ vµ bèi c¶nh x· héi nh vËy.

Lµ nh©n vËt ®¹i biÓu cña giai tÇng hµn sÜ, §¸i Ph¸p Hng ®îc Tèng hiÕu vò ®Õ Lu TuÊn ban thëng, c«i träng vµ ®Ò b¹t. ¤ng ®· tõng gi÷ c¸c chøc vô nh Nam ®µi thÞ ngù sö mµ cßn kiªm viÖc qu¶n lÝ trung th c¬ yÕu, cã thùc lùc rÊt m¹nh. Thêi kú chÊp chÝnh, §¸i Ph¸p Hng vµ mét quyÒn thÇn kh¸c lµ §¸i Minh B¶o lîi dông lßng tin cña hopµng ®Õ, ®éc ®o¸n chuyªn quyÒn, kÕt ®¶ng doanh t, thu n¹p hèi lé, khuynh ®¶o mét thêi. Cho nªn trong " Tèng th. ¢n h¹nh truyÖn " ®· viÕt vÒ hä " §¹i th«ng nh©n sù, ®a n¹p ho¸ hèi, phµm së tiÕn ®¹t, ng«n v« bÊt hµnh, thiªn h¹ bøc tÊu, m«n ngo¹i thµnh thÞ, gia s¶n tÞnh luü thiªn kim".

Sau khi Tèng hiÕu vò ®Õ Lu TuÊn b¨ng hµ, §¸i Ph¸p Hng dÇn dÇn bÞ thÊt thÕ. Thêi kú thèng trÞ cña Lu Tö NghiÖp, «ng vua ®· bÞ phÕ truÊt, do m©u thuÉn cña giai tÇng thèng trÞ ngµy cµng s©u s¾c, §¸i Ph¸p Hng còng bÞ co l¹i rÊt s©u. Vµ bÞ «ng vua ®· bÞ phÕ truÊt chiÕu lÖnh cho chÕt t¹i nhµ, hëng thä 52 tuæi.

*** §¸i Ph¸p Hng lµ ngêi huyÖn S¬n ¢m, quËn Héi Kª. Gia c¶nh bÇn hµn. Phô th©n tªn lµ §¸i Th¹c Tö. B×nh thêng lµm nghÒ bu«n v¶i ®Ó sèng. §¸i Ph¸p Hng cã hai ngêi anh tªn lµ §¸i §×nh Thä vµ §¸i §×nh Hng. §¸i §×nh Thä cã tµi ®Æc biÖt vÒ th ph¸p., cßn ngêi em §¸i Ph¸p Hng th× l¹i ®i s©u nghiªn cøu häc vÊn. Håi ®ã ë huyÖn S¬n ¢m cã mét hé lín tªn lµ TrÇn T¶i, gia ®×nh phó quÝ, tiÒn tµi cã h¬n 30 triÖu. Håi ®ã nh©n d©n lµng quª cña §¸i Ph¸p Hng ®Òu nãi :" Ba ngêi con trai cña §¸i Th¹c Tö cã thÓ s¸nh ®îc víi 30 triÖu tiÒn cña TrÇn T¶i."

Håi nhá §¸i Ph¸p Hng còng ®· tõng b¸n v¶i ë chî S¬n ¢m ®Ó sèng. Sau nµy anh chuyÓn sang lµm quan l¹i, anh ®îc cö lµm thîng th ®µi th¬ng bé lÖnh sö. §¹i tíng qu©n Bµnh thµnh v¬ng Lu NghÜa Khang lµ lÖnh sö th«ng tuÖ thîng th ®µi ph¸t hiÖn ®îc 5 ngêi nh §¸i Ph¸p Hng. ThÕ lµ Bµnh thµnh v-

¬ng Lu NghÜa Khang b¾t ®Çu xö dông §¸i Ph¸p Hng lµm lÖnh sö ký thÊt. ThÕ lùc cña Lu NghÜa Khang, sau khi bÞ Tèng V¨n ®Õ tiªu diÖt, §¸i Ph¸p H- ng vÉn tiÕp tôc lµm viÖc. Thêi kú Lu TuÊn trÊn thñ Giang ch©u, §¸i Ph¸p H- ng vÉn phô tr¸ch Nam trung lang ®iÓn thiªm. Lu TuÊn kiÕn nghÞ khëi sù ë Ba khÈu, §¸i Ph¸p Hng cõng nh÷ng ngêi nh §iÓn thiªm §¸i Minh B¶o, S¸t Nhµn v.v...cïng chuyÓn sang lµm ®èc hé tham qu©n. Sau khi Lu TuÊn lªn ng«i hoµng ®Õ, bän hä l¹i cïng ®îc bæ nhiÖm lµm Nam ®µi thÞ ngù sö, ®ång thêi kiªm nhiÖm chøc vô trung th tØnh th«ng sù x¸ nh©n. C¸c quan viªn nh §¸i Ph¸p Hng chuyªn m«n phô tr¸ch c¸c c«ng viÖc c¬ mËt trong néi bé triÒu ®×nh, quyÒn khuynh ®¬ng triÒu. Tèng hiÕu vò ®Õ HiÕu Khang nguyªn niªn (454), triÒu ®×nh cö §¸i Ph¸p Hng lµm KiÕn vò tíng qu©n, th¸i thó quËn Nam lç th«i kiªm chøc trung th th«ng sù x¸ nh©n, lÖnh cho «ng phôc vô th¸i tö ®«ng cung. N¨m §¹i Minh thø 2 (458), ba vÞ §iÓn thiªm do cïng hiÖp trî Lu TuÊn khëi sù, tham dù vµo ©m mu bÝ mËt Nam h¹ nªn ®îc phong thëng. Tèng hiÕu vò ®Õ s¾c phong §¸i Ph¸p Hng lµm Ng« x¬ng huyÖn nam, s¾c phong §¸i Minh B¶o lµm T¬ng h¬ng huyÖn nam, s¾c phong Th¸i Nhµn lµm Cao x¬ng huyÖn nam, mçi ngêi ®îc phong thùc Êp 300 hé. Håi ®ã Th¸i Nhµn ®· t¹ thÕ, triÒu ®×nh truy phong. §¸i Ph¸p Hng v× cã c«ng nªn vÉn gi÷ c¸c chøc vô nh kþ thÞ lang, CËp sù trung vµ trung lang t- íng b¶o vÖ th¸i tö vµ th¸i thó quËn Nam lç nh cò.

Tèng thÕ tæ trùc tiÕp ®iÒu khiÓn chÝnh vô trong triÒu ®×nh, kh«ng sïng ¸i ®¹i thÇn, nhng kh«ng thÓ kh«ng uû nhiÖm nh÷ng ng]êi tai m¾t t©m huyÕt cña «ng. V× §¸i Ph¸p Hng rÊt th«ng hiÓu cæ ®¹i vµ hiÖn thÕ, cho nªn «ng ®îc hoµng ®Õ th©n tÝn träng thÞ. Tuy «ng rót khái viÖc phôc vô th¸i tö ®«ng cung, nhng viÖc ®ã cµng lµm cho nh÷ng kÎ thèng trÞ tÇng líp trªn trong triÒu ®×nh cµng träng thÞ «ng h¬n, sïng ¸i «ng h¬n. Sµo Thîng Chi, mét trong nh÷ng nh©n sÜ ®Çu tiªn cña quËn Lç, trong nh÷ng n¨m Tèng v¨n ®Õ Nguyªn Gia (424 - 453), thÞ phông Thuû Hng v¬ng Lu TuÊn häc tËp, «ng th«ng hiÓu c¸c khoa v¨n häc lÞch sö v.v... nªn còng ®îc hoµng ®Õ tin yªu nh vËy. Nh÷ng n¨m ®Çu cña HiÕu KiÕn,Sµo Thîng Chi ®îc bæ nhiÖm lµm §«ng h¶i quèc thÞ lang, vÉn kiªm chøc Trung th tØnh th«ng sÑ x¸ nh©n. Phµm khi quèc gia cÇn tuyÓn chän hiÒn tµi, thuyªn chuyÓn, xö ph¹t, khen thëng hoÆc nh÷ng vÊn ®Ò träng ®¹i kh¸c, bao giê hoµng ®Õ còng bµn b¹c víi hai ngêi lµ §¸i Ph¸p Hng vµ Sao Thîng Chi ®Ó quyÕt ®Þnh. Ngay c¶ nh÷ng viÖc phøc t¹p trong ngoµi triÒu ®×nh, phÇn nhiÒu giao cho §¸i Minh B¶o ®i xö lý. TÝnh c¸ch hoµng ®Õ Lu TuÊn nghiªm minh vµ nãng n¶y hÊp tÊp, ®éng mét tÝ lµ næi trËn l«i ®×nh, phång måm trîn m¾t c¸u kØnh, ®éng mét tÝ lµ l¹m dông h×nh ph¹t, lµ ra lÖnh giÕt. GÆp nh÷ng t×nh huèng nh vËy, ®¹i thÇn Sµo Thîng Chi thêng ph¶i ®øng gi÷a gi¶i thÝch, phÇn nhiÒu gióp ®îc cho nh©n viªn cã liªn quan tho¸t n¹n. C¸c c¬ quan chÝnh phñ rÊt û l¹i vµo Sµo Thîng Chi. Th¸i ®é cö chØ tr×nh bµy víi Sµo Thîng Chi cã kh¸c, do §¸i Ph¸p Hng. §¸i Minh B¶o ®îc sïng ¸i nªn cã quan hÖ giao tiÕp réng r·i nªn ®· nhËn rÊt nhiÒu hèi lé. Phµm ngêi nµo ®· ®îc hai «ng tiÕn cö, kh«ng cã tr- êng hîp nµo lµ kh«ng thµnh c«ng, thiªn h¹ tranh nhau nÞnh bî §¸i Ph¸p Hng, §¸i Minh B¶o. Ngoµi cæng nhµ hä bao giê còng cã ngêi xÕp hµng, huyªn n¸o cø nh c¸i chî, mçi nhµ tÝch luü ®îc c¶ ngµn vµng. §Æc biÖt lµ b¶n th©n §¸i Minh B¶o kiªu c¨ng ngo¹ m¹n mét c¸ch kinh khñng. Ngêicon trai lín cña «ng ta lµ §¸i KÝnh lµm viÖc ë D¬ng ch©u, ngang nhiªn d¸m tranh mua c¸c vËt

phÈm ngù dông víi hoµng ®Õ. S¸u cung ra ngoµi, §¸i KÝnh ¨n mÆc hµo hoa léng lÉy, cìi ngùa ®i ®i l¹i l¹i xung quanh xe cña hä, khiÕn cho hoµng ®Õ Lu TuÊn ph¶i phÉn né, h¹ lÖnh giÕt chÕt §¸i KÝnh vµ b¾t §¸i Minh B¶o giam vµo trong Thîng ph¬ng. Ýt l©u sau §¸i Minh B¶o ®îc ©n x¸ phãng thÝch, mäi chøc vô vÉn nh cò.

Sau khi Tèng ThÕ tæ b¨ng hµ, Lu ThÕ NghiÖp, vÞ hoµng ®Õ ®· bÞ phÕ truÊt lªn ng«i hoµng ®Õ, §¸i Ph¸p Hng ®îc ®Ò b¹t lµm ViÖt kþ hiÖu uý. Håi ®ã, th¸i tÐ Giang h¹ v¬ng Lu NghÜa Cung lµm quan lôc thîng th, kiªm tæng kû, cßn §¸i Ph¸p Hng, Sµo Thîng Chi n¾m thùc quyÒn thêi gian l©u dµi, thanh danh uy thÕ kh¾p trong ngoµi triÒu ®×nh. Lu NghÜa Cung tiÕp thu bµi häc cña Bµnh thµnh v¬ng Lu NghÜa Khang, vèn lµ ngêi nhót nh¸t, cÈn thËn, ®Õn b©y giß l¹i cµng cÈn thËn h¬n trong mäi c«ng viÖc. VÞ vua bÞ phÕ truÊt tríc lµ Lu Tö NghiÖp cßn cha kÞp tù m×nh xö lý nh÷ng viÖc qu©n c¬ chÝnh vô cña níc nhµ th× cã chiÕu lÖnh ph¶i thùc thi s¾c lÖnh, mäi viÖc ®Òu ®Õn tay §¸i Ph¸p Hng. Mäi viÖc lín nhá trong thîng th ®µi ®Òu do mét m×nh «ng quyÕt ®Þnh. Nhan S B¸, Lu NghÜa Cung ch¼ng qua chØ lµ h danh mµ th«i. §ång thêi, tuæi t¸c cña vÞ hoµng ®Õ ®· bÞ phÕ ng«i ngµy cµng cao còng mongmuèn lµm ®îc chót g× ®ã. Lóc ®ã §¸i Ph¸p Hng nhØÒu lÇn khuyªn ng¨n tiÒn phÕ ®Õ Lu Tö NghiÖp, lÇn nµocòng nãi víi tiÒn phÕ ®Õ Lu Tö NghiÖp r»ng :"BÖ h¹ lµm nh thÕ, ch¼nglÏ l¹i muèn lµm Doanh D¬ng v¬ng hay sao ?" TiÒn phÕ ®Õ cã chót nãng n¶y bÊt b×nh. Viªn quan ho¹n ®îc nhµ vua sïng ¸i lµ Hoa Cè Nhi cµng ®îc yªu chiÒu h¬n, hoµng ®Õ ban thëng cho Hoa Cè Nhi vµng b¹c ch©u b¸u kh«ng sao thèng kª næi, §¸i Ph¸p Hng thêng ph¶i gi¶m bít ®i, kÕt qu¶ Hoa Cè Nhi rÊt c¨m giËn §¸i Ph¸p Hng. PhÕ ®Õ Lu Tö NghiÖp thêng xuyªn ph¸i ho¹n quan Hoa Cè Nhi ®i ®Õn c¸c chî d©n gian ®Ó th¨m dß trinh s¸t xem nh÷ng c©u ca dao lu truyÒn trong d©n gian lµ g×. Nhng, lêi ®ån trong x· héi ®Òu nãi §¸i Ph¸p Hng míi lµ thiªn tö thËt sù, tiÒn phÕ ®Õ Lu Tö NghiÖp ch¼ng qua chØ lµ hoµng ®Õ gi¶. Hoa Cè Nhi trë vÒ lîi dông nh÷ng c©u ca dao nµy ®Ó tÊu b¸o lªn hoµng ®Õ, vµ nãi :" Bªn ngoµi ®ån r»ng trongcungcã hai thiªn tö : bÖ h¹ lµ mét, cßn mét ngêi n÷a chÝnhlµ §¸i Ph¸p Hng. BÖ h¹ ë trong th©m cung, kh«ng thÓ nµo ®i l¹i giao dÞch víi c¸c quan viªn quÇn thÇn ®îc, cßn §¸i Ph¸p Hng th× cïng víi th¸i tÕ Lu NghÜa Cung, Nhan S B¸, LiÔu Nguyªn C¶nh kÕt thµnh mét giuéc, liªn hÖ víi nhau, ®i l¹i rÊt lµ mËt thiÕt, m«n kh¸ch thêng xuyªn cã hµng mÊy tr¨m ngêi, ttriÒu ®×nh trongngoµi, thÇn d©n b¸ tÝnh kh«ngai laf kh«ngkhiÕp sî bän hä. H¬n n÷a §¸i Ph¸p Hng l¹i lµ ®¹i thÇn th©n tÝn cña HiÕu vò hoµng ®Õ Lu TuÊn, ®· tõng phôc vô trong cung nhiÒu n¨m, giê ®©y ®èi víi mäi ngêi nh trong mét nhµ, e r»ng chç ngåicña hoµng ®Õ sÏ kh«ng cßn lµ bÖ h¹ n÷a." TiÒn phÕ ®Õ næi giËn l«i ®×nh, h¹ lÖnh b·i miÔn chøc quan cña §¸i Ph¸p Hng, tríc hÕt ®uæi vÒ quª h¬ng, sau ®ã lu ®µy ®Õn quËn huyÖn vïng biªn giíi. Sau ®ã Ýt l©u th× cã lÖnh ban cho chÕt t¹i nhµ. Khi chÕt §¸i Ph¸p Hng míi cã 52 tuæi. Tríc khi qua ®êi, §¸i Ph¸p Hng niªm phong kho phñ mµ «ng ta ®· tÝch luü, giao cho gia nh©n ch×a kho¸, yªu cÇu ph¶i tr«ng coi vµ b¶o qu¶n cÈn thËn kho phñ nµy. Sang ngµy thø hai sau khi §¸i Ph¸p Hng chÕt, triÒu ®×nh giÕt lu«n c¶ hai ngêi con ttrai cña «ng vµ lÖnh ph¶i ho¶ thiªu quan tµi cña §¸i Ph¸p Hng, tÞch thu toµn bé tµi s¶n nhµ «ng. §¸i Ph¸p Hng cã tµi v¨n ch¬ng, mét sè s¸ng t¸c cña «ng cßn ®îc lu hµnh trong d©n gian.

TuyÓn tù " Tèng th "

QuuyÓn 94

nguyÔn ®iÒn phu

Lêi më ®Çu - NguyÔn §iÒn Phu lµ ngêi Héi kª gia kÝ thuéc chÝnh quyÒn Nam triÒu Lu Tèng (nay thuéc tØnh TriÕt Giang), sinh vµo n¨m Tèng V¨n ®Õ Nguyªn Gia thø t, chÕt n¨m HËu Tèng phÕ ®Õ Nguyªn Huy thø n¨m (477). Nguþ TÊn Nam B¾c triÒu lµ mét thêi kú rèi ren xao ®éng trong lÞch sö Trung Quèc. Sèng trong Nam triÒu, NguyÔn §iÒn Phu ®· tõng tr¶i qua nhiÒu lÇn biÕn lo¹n trong néi bé T«ng thÊt Lu Tèng, kh«ng chØ trë thµnh mét gian thÇn næi tiÕng ®¬ng thêi, mµ cßn lµ mét tay cõ kh«i vÒ chÝnh biÕn. NguyÔn §iÒn Phu xuÊt th©n tõ Hµn m«n thø téc, ®· tõng gi÷ chøc quan nhá bÐ nh §µi tiÓu l¹i. Tõ ®ã «ng ta phÊt lªn, ®îc Lu Vùc tin yªu s©u s¾c, ®· tõng gi÷ c¸c chøc quan nh chñ y, nam ®µi thÞ ngù sö, t ®å tham qu©n, th¸i tö thiÕu binh hiÖu uý, Nam lç quËn th¸i thó, Hoµi l¨ng th¸i thó, kiªu kþ tíng qu©n, hoµng m«n thÞ lang v.v.... ¤ngta lalmf viÖc cã tíi mêi mÊy n¨m díi chÝnh quyÒn Lu Tèng chÊp chÝnh, quyÒn thÕ hiÓn h¸ch, chøc vô quan träng. Tríc hÕt, NguyÔn §iÒn Phu gióp ®ì T¬ng ®«ng v¬ng Lu Vùc ®Æt kÕ ho¹ch lËt ®æ tiÒn phÕ ®Õ Lu Tö NghiÖp, khiÕn cho Lu Vùc trë thµnh Minh ®Õ. Sau ®ã «ng ta lîi dông sù tÝn nhiÖm cña Tèng Minh ®Õ ®èi víi «ng ta, cíp ®o¹t quyÒn bÝnh trong triÒu ®×nh, mét m×nh n¾m ®¹i quyÒn. N¨m Th¸i Dù nguyªn niªn (472), sau khi Tèng Minh ®Õ Lu Vùc b¨ng hµ, hËu phÕ ®Õ Lu Dôc lªn ng«i, NguyÔn §iÒn Phu gióp ®ì hoµng ®Õ trÊn ¸p cuéc ph¶n lo¹n cña T«ng thÊt QuÕ d¬ng v¬ng Lu Hu Ph¹m, cñng cè thªm mét bíc ®Þa vÞ cña m×nh. Nhng hËu phÕ ®Õ Lu Dôc vui buån thÊt thêng, hiÕu s¸t thµnh tÝnh, NguyÔn §iÒn Phu tuy ®îc nu«ng chiÒu hÕt mùc, quyÒn khuynh triÒu ®×nh, nhng «ng vÉn sî Lu Dôc chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n, ®è kþ ®a nghi. §Ó cã thÓ n¾m ®îc quyÒn bÝnh l©u dµi, cñng cè quyÒn lîi vµ ®Þa vÞ, NguyÔn §iÒn Phu quyÕt ®Þnh phÕ truÊt hËu phÕ ®Õ Lu Dôc ®Ó lËp mét hoµng ®Õ míi. ThÕ lµ vÞ gian thÇn nµy liÒn cïng víi trùc c¸c tíng qu©n Th©n Tèng B¸, bé binh hiÖu uý Chu Êu, Vu Thiªn B¶o v.v... cïng nh÷ng ngêi th©n t©m huyÕt mËt mu phÕ bá Lu Dôc, ®a An thµnh v¬ng Lu Hoµi lªn ng«i. Kh«ng ngê bé binh hiÖu uý Vu Thiªn B¶o l¹i ®i mËt b¸o víi hËu phÕ ®Õ Lu Dôc. ¢mm mu cña NguyÔn §iÒn Phu bÞ b¹i lé, Lu Dôc lËp tøc hµnh ®éng cho b¾t ngay nh÷ng tªn mu ®å chÝnh biÕn. Ngµy 21 th¸ng 4 n¨m Nguyªn Huy thø 5 (477), tªn c¸o giµ chÝnh biÕn NguyÔn §iÒn Phu bÞ xö tö.

NguyÔn §iÒn Phu lµ ngêi huyÖn Gia kÝ, quËn Héi kª. N¨m Nguyªn Gia Tèng V¨n ®Õ Lu NghÜa Long (424 - 453), NguyÔn §iÒn Phu xu©t th©n lµ §µi tiÓu sö. Tèng th¸i t«ng Lu Vùc võa ra khái C¸c t× NguyÔn §iÒn Phu ®- îc tuyÓn lµm chøc quan chñ y. §Õn håi HiÕu vò ®Õ Tèng thÕ tæ Lu TuÊn lªn ng«i th× chiªu hoµn t¶ h÷u, bæ nhiÖm lµm néi gi¸m. Thêi kú tiÒn phÕ ®Õ Lu Tö NghiÖp VÜnh Quang (465), Tèng th¸i t«ng Lu Vùc l¹i kiÕn nghÞ triÒu ®×nh bænhiÖm «ng lµm thÇy gi¸o cho thÕ tö cña m×ninhraats ®îc Lu Vùc tÝn nhiÖm vµ hËu ®·i. Cuèi ®êi C¶nh Hoµ, Tèng th¸i t«ng Lu Vùc bÞ giam cÇm trong cung ®iÖn, c tró t¹i bÝ th tØnh, gÆp ph¶i sù nghi ngê cña tiÒn phÕ ®Õ, dù c¶m thÊy ®¹i ho¹ ®ang ®æ lªn ®Çu. V« cïng sî h·i, nhng còng ch¼ng nghÜ ®îc ra kÕ g×. NguyÔn §iÒn Phu vµ V¬ng §¹o Long, Lý §¹o Nhi cïng nh÷ng tay ch©n th©n tÝn cña tiÒn phÕ ®Õ Lu Tö NghiÖp mËt mu

chÝnh biÕn, truÊt ng«i Lu Tö NghiÖp ®Ó lËp nªn mét «ng vua míi. Lóc ®ã trùc c¸c tíng qu©n LiÔu Quang ThÕ còng cïng víinh÷ng th©n tÝn bªn c¹nh tiÒn phÕ ®Õ, ngêi Lan l¨ng lµ MËu Ph¬ng ThÞnh, Chu §¨ng Chi ngêi §an d- ¬ng v.v... cã ©m mu bÝ mËt, nhng cã ®iÒu lµ kh«ng biÕt nªn lËp ai lªn lµm t©n hoµng ®Õ. Chu §¨ng Chi cïng Tèng Th¸i T«ng tríc kia cã quan hÖ rÊt tèt. ThÕ lµ nh÷ng ngêi nh Ëu Ph¬ng ThÞnh liÒn ®Ó cho Chu §¨ng Chi xuÊt ®Çu lé diÖn liªn hÖ víi NguyÔn §iÒn Phu. NguyÔn §iÒn Phu rÊt vui mõng. §Çu tiªn, khi hoµng ®Õ x¸c lËp hoµng hËu, ®· tõng h¹ lÖnh trng dông ho¹n quan trong T«ng thÊt ch v¬ng. TiÒn Gi¸m Sinh ë bªn c¹nh Lu Vùc Tèng Th¸i T«ng còng ë trong qui ®Þnh cña triÒu ®×nh. ViÖc nµy tr«i qua, kh«ng ai viÖc g×. ThÕ lµ TTãng TRh¸i T«ng Lu Vùc bÝ mËt sai TiÒn Gi¸m Sinh theo dâi tiÒn phÕ ®Õ. V× sî bÞ lé tin tøc, TiÒn gi¸m Sinh kh«ng muèn tù m×nh ra ngoµi, liÒn b¸o cho ThuÇn Vu V¨n Tæ biÕt hÕt mäi hµnh ®éng cö chØ cña tiÒn phÕ ®Õ. ®Ó ThuÇn Vu V¨n Tæ b¸o c¸o l¹i cho NguyÔn §iÒn Phu

Ngµy 29 th¸ng 11 n¨m C¶nh Hoµ nguyªn niªn (465) giê B« (tøc giê Th©n, hiÖn nay lµ tõ 3 ®Õn 5 giê chiÒu), tiÒn phÕ ®Õ Lu Tö NghiÖp ®i ra ngoµi ®Õn du ngo¹n Hoa l©m viªn, KiÕn An v¬ng Lu Hu Nh©n,S¬n d¬ng v- ¬ng Lu Hu Hùu vµ S¬n ¢m c«ng chóa v.v... ®Òu ®i hÇu ë xung quanh. Løc ®ã Tèng Th¸i T«ng Lu Vùc cßn ®ang bÞ giam ë trong mËt th tØnh, kh«ng ®- îc gäi ®i, cho nªn «ng ta cµng sî h·i. NguyÔn §iÒn Phu cho r¼ng thêi c¬ chÝnh biÕn ®· ®Õn, liÒn quyÕt ®Þnh b¸o cho ngo¹i gi¸m ®iÓn sù Chu Êu ngêi §ong d¬ng, cßn b¸o cho c¶ chñ y quan Thä TÞch Chi, ngêi Ng« hng vµ TÕ kh¶i chñ lµ Kh¬ng S¶n Chi, ngêi Nam bµnh thµnh.Kh¬ng S¶n Chi l¹i b¸o mËt mu nµy cho V¬ng KÝnh T¾c, ngêi L©m hoµi lµ quan tíng tÕ kh¶i mµ Kh¬ng qu¶n lý. Chu Êu l¹i truyÒn ®¹t cho Trung th x¸ nh©n §¸i Minh B¶o. Nh÷ng ngêi nµy cïng hëng øng chÝnh biÕn, hÑn íc víi nhau lµ trong øng ngoµi hîp. §¸i Minh B¶o vµ Chu Êu dù ®Þnh lµ ®Õnkhi trêi s¸ng th× giµnh chÝnh quyÒn. Nhng nh÷ng ngêi nh NguyÔn §iÒn Phu l¹i khuyªn hä nªn chê sau khi ®¸nh trèng råi h¸y b¾t tay khëi sù. Tríc khi b¾t ®Çu, Chu Êu ®· bè trÝ mäi viÖc trong ngoµi, sai TiÒn Gi¸m Sinh mËt b¸o cho nh÷ng ngêi nh KiÕn An v¬ng Lu Hu Nh©n v.v...Lóc ®ã tiÒn phÕ ®Õ dù ®Þnh ®i tuÇn tra phÝa nam, nh÷ng ngêi th©n tÝn cña «ng nh trùc c¸c tíng qu©n Tèng ViÖt v.v...ngay chiÒu h«m Êy ®Òu ®îc phÐp ®i ra ngoµi mua s¾m c¸c thø. ChØ cã ®éi chñ Phµn T¨ng ChØnh lµ dÉn qu©n lÝnh ®i phßng thñ Hoa l©m viªn. Phµn T¨ng ChØnh lµ ®ång h¬ng cña LiÔu Quang ThÕ. LiÔu Quang ThÕ Ðp buéc Phµn nªn Phµn cung ph¶i ®ång ý phôc tïng mÖnh lÖnh. Kh¬ng S¶n Chi cßn liªn hÖ víi ®éi phã NhiÕp Kh¸nh, ngêi D¬ng b×nh vµ Phó Linh Phï, tr¸ng sÜ ngêi Héi kª lµ ngêi díi quyÒn cña «ng, víi ®u §¹o Long, ngêi Ng« quËn, víi Tèng Qu× Chi, ngêi §an d¬ng, §iÒn T, ngêi D¬ng b×nh v.v...Mäi ng- êi ®ång ý tËp hîp t¹i nhµ NhiÕp Kh¸nh ®Ó ®îi lÖnh. NguyÔn §iÒn Phu lo l¾ng sî ngêi ngùa kh«ng ®ñ, ngßi ra cßn dù ®Þnh mé thªm mét sè ngêi n÷a. Thä TÞch Chi nãi :" NhiÒu ngêi biÕt ©m mu bÝ mËt th× sÏ lé tin tøc, kh«ng cÇn ph¶i dïng qu¸ nhiÒu ngêi."

Håi ®ã c¸c thÇy mo nãi r»ng :" PhÝa sau Tróc L©m §êng cã ma". Buæi chiÒu h«m Êy, tiÒn phÕ ®Õ Lu Tö NghiÖp ®i ®Õn phÝa tríc Tróc L©m §êng, cïng c¸c thÇy mo nam cóng t¹ quØ thÇn. Nh÷ng ngêi nh KiÕn An Nh©n Lu Hu Nh©n vµ S¬n ¢m c«ng chóa cïng xuÊt hµnh theo hoµng ®Õ, b×nh thêng tiÒn phÕ ®Õ kh«ng thÝch Thä TÞch Chi, hÔ cø nh×n thÊy «ng

ta lµ nghiÕn r¨ng nghiÕn lîi. Tuy Thä TÞch Chi cã cïng víi NguyÔn §iÒn Phu ©m mu chÝnh biÕn, nhng lóc nµy còng sî tai ho¹ Ëp ®Õn, cho nªn ®· rrót dao ra x«ng lªn phÝa tríc, Kh¬ng S¶n Chi theo sau «ng ta. ThuÇn Vu V¨n Tæ, MËu Ph¬ng ThÞnh, Chu §¨ng Chi, Phó Linh Phï, NhiÕp Kh¸nh, §iÒn T, V¬ng KÝnh T¾c, TiÒn §¹o Long, Tèng Qu× Chi v.v...còng tiÕp tôc lao lªn phÝa tríc. Lu Hu Nh©n nghe thÊy tiÕng ch©n rÇm rËp liÒn nãi víi Lu Hu Hùu :"ChÝnh biÕn næi ra råi". ThÕ lµ hai ngêi kÐo nhau ch¹y ®Õn C¶nh D- ¬ng S¬n. TiÒn phÕ ®Õ Lu Tö NghiÖp nh×n thÊy Thä TÞch Chi ch¹y ®Õn, liÒn gi¬ng cung b¾n chÕt Thä TÞch Chi, ®¸ng tiÕc lµ mòi tªn l¹i kh«ng tróng môc tiªu, thÕ lµ «ng ta quay ngêi ch¹y. Thä TÞch Chi ®uèi s¸t theo sau, cuèi cïng ®· giÕt chÕt Lu Tö NghiÖp. Sau khi tiÒn phÕ ®Õ Lu Tö NghiÖp bÞ giÕt, Thä TÞch Chi ®äc lÖnh cho cÊm qu©n binh sÜ tóc vÖ nghe: "T¬ng §«ng v¬ng Lu Vùc nhËn chiÕu lÖnh cña th¸i hËu, ®· tiªu trõ tªn b¹o chóa ®iªn cuång Lu Tö NghiÖp. HiÖn nay viÖc rèi lo¹n ®· ®îc b×nh ®Þnh." Tèng Th¸i T«ng Lu Vùc lªn ng«i hoµng ®Õ Lu Tèng, xÐt c«ng ban thëng cho c¸c ®¹i thÇn th©n tÝn, Thä TÞch Chi ®îc s¾c phong lµm øng thµnh huyÖn hÇu, ®îc CËp thùc Êp 1000 hé. Kh¬ng S¶n Chi ®îc s¾c phong lµm Nh÷ nam huyÖn hÇu. NguyÔn §iÒn Phu ®îc s¾c phong lµm KiÕn thµnh huyÖn hÇu, mçi ngêi ®îc CËp thùc Êp 800 hé. Ngoµi ra V¬ng §¹o Long ®îc s¾c phong lµm Ng« b×nh huyÖn hÇu. ThuÇn Vu V¨n Tæ ®îc phong lµm D¬ng thµnh huyÖn hÇu. Mçi ngêi ®îc CËp thùc Êp 500 hé. Lý §¹o Nhi ®îc phong lµm T©n Du huyÖn hÇu, M©n Ph¬ng ThÞnh ®îc phong lµm Lu d¬ng huyÖn hÇu Chu §¨ng Chi ®îc phong lµm Khóc l¨ng huyÖn hÇu, ba ngêi,mçi ngêi ®îc CËp thùc Êp 400 hé. Cßn Phó Linh Phï ®îc phong lµm HuÖ hoµi huyÖn tö, NhiÕp Kh¸nh ®îc phong lµm KiÕn d¬ng huyÖn tö, §iÒn T ®îc phong lµm T- ¬ng l¹c huyÖn tö, V¬ng KÝnh T¾c ®îc phong lµm Träng an huyÖn tö, Du §¹o Long ®îc phong lµm Trµ l¨ng huyÖn tö, Tèng Qu× Chi ®îc phong lµm Linh l¨ng huyÖn tö, mçi ngêi ®îc CËp thùc Êp 300 hé.

Sau ®ã NguyÔn §iÒn Phu ®îc ®Ò b¹t lµm Nam ®µi thÞ ngù sö, TiÕt S¸ch Nhi sau khi vît qua s«ng Hoµi Hµ th× lµm giÆc. Th¸i thó S¬n d¬ng Tr×nh §¹i T¸c còng khëi binh t¹o ph¶n. NguyÔn §iÒn Phu nhËn lÖnh cïng c¸c c¸nh qu©n ®éi ®i tr¸n ¸p b×nh ph¶n, ®¸nh b¹i TiÕt S¸ch Nhi, hµng phôc Tr×nh §¹i T¸c. Do cã c«ng NguyÔn §iÒn Phu ®îc th¨ng lµm T¬ng tíng qu©n, t ®å tham qu©n, so¸i lÜnh lùc lîng díi quyÒn tiÕn xuèng phÝa Nam gióp Gi¶ Kú. Sau chuyÓn sang lµm Th¸i tö bé binh hiÖu uý, Th¸i thó quËn Nam lç, phôc vô hoµng th¸i tö ë §«ng cung. N¨m Th¸i Thuû Tèng Minh ®Õ thø t, do cã c«ng ®¸nh b¹i TiÕt S¸ch Nhi, NguyÔn §iÒn Phu ®îc triÒu ®×nh phong tÆng thùc Êp 200 hé. Nh vËy thùc Êp cña «ng ta lªn tíi 1000 hé. Ngo¶i ra NguyÔn §iÒn Phu cßn kiªm nhiÖm chøc du kÝch tíng qu©n, Gi¶ ninh sãc tíng qu©n, cïng víi phô quèc tíng qu©n kiªm Kiªu kþ tíng qu©n M·nh Thø D¬ng cïng c¸c t¶ h÷u vÖ tíng qu©n tham gia trùc ban tóc vÖ. M·nh Thø D¬ng tù lµ Lôc C¬, ngêi B×nh x¬ng an kh©u. §Çu nh÷ng n¨m Th¸i Thuû, M·nh Thø D¬ng lµm tham qu©n phiªu kþ cho S¬n D¬ng v¬ng Lu Hu Hùu. Con trai cña TiÕt Qn §« lµ TiÕt §¹o Tiªu v©y ®¸nh Hîp ph×, M·nh Th D¬ng dÉn qu©n ®¸nh b¹i TiÕt §¹o Tiªu, do cã c«ng nªn ®îc phong lµm Du huyÖn tö, ®îc CËp thùc Êp 300 hé. ¤ng ®· tõng gi÷ c¸c chøc vô nh h÷u qu©n, phiªu kþ tham qu©n v.v... N¨m Th¸i Thuû thø 6, ®îc ®Ò b¹t lµm phô s tíng qu©n, thÝch sö DuyÔn ch©u, phßng mËu hoµi ©m, kiÕn lËp ra B¾c DuyÔn ch©u. ViÖc s¸ng lËp ra B¾c

DuyÔn ch©u chÝnh lµ b¾t ®Çu tõ thêi ®ã. Sau nµy M·nh Thø D¬ng tiÕn lªn lµm qu¸n qu©n tíng qu©n, chÕt n¨m hËu phÕ dÕ Nguyªn Huy thø t (476)

Håi ®ã NguyÔn §iÒn Phu, V¬ng §¹o Long, D¬ng VËn Trêng ba ngêi cïng n¾m quyÒn bÝnh trong triÒu ®×nh, quyÒn thÕ chØ kÐm cã hoµng ®Õ. QuyÒn lùc cña hä to ®Õn møc quyÒn bÝnh cña SÇo Thîng Chi, §¸i Ph¸p Hng thßi kú §¹i Ninh Tèng hiÕu vò ®Õ còng kh«ng sao s¸nh kÞp. Cã mét lÇn ngµy TÕt nguyªn ®¸n trïng víi ngµy Hîp Sãc, quan viªn thîng th tÊu thØnh chuyÓn ngµy TÕt sang ngµy kh¸c, NguyÔn §iÒn Phu nãi :" TÕt Nguyªn ®¸n lµ ngµy ®¹i lÔ cña quèc gia, t¹i sao kh«ng chuyÓn ngµy Sãc (tøc ngµy mång 1 ®Çu th¸ng) sang ngµy kh¸c?" ¤ng ta ®· bÊt chÊp Ch¬ng ph¸p cæ ®¹i nh vËy ®ã. Trong thêi gian NguyÔn §iÒn Phu chuyªn quyÒn, ¨n hèi lé rÊt nhiÒu. BÊt kú viÖc g× nÕu kh«ng cã ®ót lãt th× kh«ng lµm. §· tõng cã ngêi biÕu «ng ta 200 sóc lôa. NguyÔn §iÒn Phu chª cña biÕu xÐn Ýt nªn cã khi kh«ng tr¶ lêi th cña ngêi ta n÷a. NguyÔn §iÒn Phu x©y dùng phñ tr¹i viªn l©m rÊt hµo hoa mü lÖ, ngay c¶ ®Õn c¸c quan lang ch v¬ng t«ng thÊt còng kh«ng thÓ s¸nh kÞp. NguyÔn §iÒn Phu cßn tuyÓn mé mÊy chôc kü n÷, nh÷ng kü n÷ nµy nhan s¾c tuyÖt vêi, hä ®eo vµng ®eo ngäc, ¨n mÆc ®å gÊm vãc, ngay ®Õn c¸c phô n÷ trong cung ®×nh còng kh«ng s¸nh næi. Trong nhµ «ng mçi lÇn may quÇn ¸o hay lµm mét viÖc g× ®Òu rÊt t©n kú tinh x¶o. Ngay ®Õn nh÷ng ngêi trong Kinh thµnh còng ph¶i b¾t chíc. NguyÔn §iÒn Phu cßn ®µo hµo dÉn níc vµo trong phñ tr¹i, kÐo dµi sang phÝa §«ng cã tíi mÊy chôc dÆm, hai bªn bê hµo rÊt chØnh tÒ s¹ch sÏ., cã thÓ ®i tHo»ng nhá, c¸c ®éi ca vò biÓu diÔn. Trung th x¸ nh©n Lu Hu ®· tõng cã lÇn ®Õn th¨m NguyÔn §iÒn Phu, th× l¹i ®óng vµo ngµy §iÒn Phu ra ngoµi tuÇn hµnh. Hai ngêi gÆp nhau trªn ®êng ®i. ThÕ lµ NguyÔn §iÒn Phu mêi Lu Hu cïng vÒ phñ.. Võa ngåi xuèng ghÕ, NguyÔn §iÒn Phu ®· sai ngêi hÇu chuÈn bÞ b÷a tiÖc. ChØ trong nh¸y m¾t c¸c mãn s¬n hµo h¶i vÞ, kú ch©n dÞ thiÖn ®· chuÈn bÞ s½n sµng, ®Üa thøc ¨n nµo còng th¬m lõng, dÇy tó ô, thøc ¨n cã tíi mÊy chôc mãn. NguyÔn §iÒn Phu thêng xuyªn chuÈn bÞ s½n s¬n hµo h¶i vÞ ®Ó thÕt mÊy chôc vÞ kh¸ch ®Õn bÊt cø lóc nµo. Cho nªn chØ cÇn kh¸ch ®Õn lµ yÕn tiÖc lËp tøc cã ngay.. TÊt c¶ c¸c c«ng viÖc kh¸c còng ®Òu nh vËy. Cho nªn ngay c¶ V¬ng Kh¶i vµ Th¹ch Lôc thêi ®¹i T©y TÊn mµ so víi NguyÔn §iÒn Phu còng kh«ng so ®îc,. Nh÷ng n¨m ®Çu thêi Th¸i Thuû, nh÷ng qu©n c«ng cña nhµ níc rÊt nhiÒu, viÖc khen th- ëng chøc tíc cho mäi ngêi kh«ngcã tr×nh tù. Nh÷ng ngêi hÇu th©n tÝn cña NguyÔn §iÒn Phu ®Òu dùa vµo «ng ta ®Î hëng thô c¸c chøc quan kh«ng t- ¬ng xøng, ngêi ®¸nh xe còng ®îc phong lµm Hæ b©n trunglang tíng. Ngêi ch¨n ngùa còng lµm ®Ðn chøc t¸n kþ viªn ngo¹i lang. C¸c quan viªn trong triÒu ®×nh, bÊt kú giµu nghÌo cao thÊp ®Òu c©u kÕt víi tay ch©n cña «ng ®Ó tù b¶o vÖ lÊy m×nh. Nhng NguyÔn §iÒn Phu rÊt kiªu c¨ng ng¹o m¹n, kh«ng bao giê ®Ó ý ®Õn mäi ngêi. Nh÷ng quan viªn cã thÓ ra vµo nhµ NguyÔn §iÒn Phu chØ cã mÊy ngêi nh ThÈm Bét, ngêi Ng« Hng, Tr¬ng §¹m, ngêi Ng« quËn v.v...

N¨m Tèng Minh ®Õ Th¸i dù nguyªn niªn (472), NguyÔn §iÒn Phu ra lµm tíng qu©n Ninh Sãc, Th¸i thó Hoµi nam, råi lµm tíng qu©n kiªu kþ, råi th¸i thó Hoµi l¨ng. Sau khi Tèng th¸i t«ng Lu Vùc b¨ng hµ, hËu phÕ ®Õ Lu Dôc lªn ng«i, quyÒn thÕ cña NguyÔn §iÒn Phu cµng lín, «ng ta cßn kiªm nhiÖm trung th th«ng sù x¸ nh©n, thªm CËp sù trung, phô quèc tíng qu©n. Cßn c¸c

quan hµm kh¸c vÉn nh xa. NguyÔn §iÒn Phu muèn ®a Tr¬ng §¹m th¸i thó quËn Vò L¨ng, mÆc dï c¸c quan viªn bªn díi cña vÖ tíng qu©n Viªn X¸n kh«ng t¸n thµnh, nhng NguyÔn §iÒn Phu vÉn gi¶ danh mÖnh lÖnh cña hoµng ®Õ ®Ó thùc hiÖn. C¸c quan l¹i nh Viªn X¸n còng kh«ng d¸m tá ra chèng l¹i. N¨m hËu phÕ ®Õ Lu Dôc Nguyªn Huy thø ba (475), NguyÔn §iÒn Phu l¹i ®îc th¨ng lªn lµm hoµngm«n thÞ lang, h÷u vÖ tíng qu©n, cßn chøc th¸i thó vÉn gi÷ nguyªn nh cò. §Õn n¨m sau, NguyÔn §iÒn Phu l¹i th¨ng lªn lµm Kiªu kþ tíng qu©n. Cïng n¨m Êy, NguyÔn §iÒn Phu phông mÖnh lµm sø tr× tiÕt, vÉn kiªm qu¶n lý mäi viÖc trong néi bé triÒu ®×nh. V× cã c«ng trong viÖc b×nh ®Þnh KiÕn B×nh v¬ng Lu C¶nh, NguyÔn §iÒn Phu l¹i ®îc triÒu ®×nh gia t¨ng thùc Êp 500 hé.

Håi ®ã hËu phÕ ®Õ Lu ®ôc ng«ng cuång tµn b¹o, thÝch ®i ra ngoµi du ngo¹n. Khi b¾t ®Çu xuÊt cung, cßn ®éi ngò chØnh tÒ, nhng chØ mét l¸t sau lµ nghi thøc ®éi ngò tan t¸c, mét m×nh cìi ngùa cïng mÊy ngêi tuú tïng ®i ch¬i. Cã khi Lu Vùc cßn cìi ngùa ®i ra ngo¹i «, cã khi còng vµo c¸c phè x¸, c¸c nh©n sÜ trong ngoµi cung ®×nh kh«ng ai lµ kh«ng lo l¾ng sî h·i. NguyÔn §iÒn Phu cã gi¸m s¸t viÖc nµy, bÝ mËt cïng dtrùc c¸c tíng qu©n Th©n B¸ T«ng, hiÖu uý bé binh Chu Êu, Vu Thiªn B¶o v.v...©m mu phÕ truÊt hoµng ®Õ, ®a An Thµnh v¬ng lªn lµm qu©n v¬ng míi.. Mïa xu©n n¨m Nguyªn Huy thø n¨m, hËu phÕ ®Õ Lu Dôc dù ®Þnh ®i ®Õn vïng Giang Thõa ®Ó s¨n b¾n chim. B×nh trhêng, mçi lÇn hoµng ®Õ Lu Dôc ®i lªn phÝa B¾c, thêng mang theo ®éi cÊm qu©n bè trÝ ë phÝa tríc L¹c Du uyÓn, sau ®ã bá ®éi ngò t¸ch ra. NguyÔn §iÒn Phu mîn danh chiÕu lÖnh cña th¸i hËu gäi ®éi qu©n cÊm vÖ vÒ, sau ®ã ®ãng chÆt cæng thµnh, cö ngêi ®i phßng thñ Th¹ch ®Çu, §«ng phñ, råi l¹i ph¸i ngêi ngùa ®i b¾t hoµng ®Õ ®Ó tiÖn phÕ truÊt Lu Dôc, cßn m×nh th× lÊy danh nghÜa thÝch sö D¬ng ch©u vµo triÒu ®Ó phô t¸ chÝnh trÞ.. §· s½n cã mËt mu cïng víi nh÷ng ngêi nh Chu Êu, nh- ng kh«ng may lµ hËu phÕ ®Õ Lu Dôc l¹i kh«ng ®i vÒ vïng Giang Thõa, cho nªn ©m mu kÕ ho¹ch cña bän ngêi nh NguyÔn §iÒn Phu kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®îc nh dù ®Þnh. HiÖu uý bé binh Vu Thiªn B¶o thõa c¬ b¸o c¸o ©m mu cña bän NguyÔn §iÒn Phu cho hoµng ®Õ Lu Dôc biÕt. HËu phÕ ®Õ Lu Dôc bÌn ra lÖnh b¾t NguyÔn §iÒn Phu, Chu Êu, Th©n B¸ T«ng tËi phÝa ngoµi Quang lôc vµ giÕt chÕt.. ChØ truy cøu thñ ph¹m hai ngêi lµ NguyÔn §iÒn Phu vµ Chu Êu, cßn nh÷ng ngêi kh¸c th× cho qua. Khi NguyÔn §iÒn Phu chÕt míi cã 51 tuæi.

TuyÓn tù " Tèng th "

QuyÓn 94

®¸i minh b¶o

Lêi më ®Çu - §¸i Minh B¶o còng nh §¸i Ph¸p Hng lµ mét quyÒn thÇn næi tiÕng cña chÝnh quyÒn Lu Tèng thêi kú Nam B¾c triÒu. Tõ sím «ng ®· nhËn c¸c chøc quan nh Viªn ngo¹i t¸n kþ thÞ lang, CËp sù trung v.v...Thêi kú Tèng ThÕ Tæ, §¸i Minh B¶o vµ §æng Nguyªn T, §¸i Ph¸p Hng v.v...®Òu ®îc triÒu ®×nh giao nh÷ng träng tr¸ch, nh Nam trung lang ®iÎn thiªm, phô tr¸ch gi¸m ®èc trÊn tíng. Do ®ã ta thÊy, Tèng ®Õ ®èi víi nh÷ng ®¹i thÇn xuÊt th©n tõ hµn m«n nµy hÕt søc tr©n träng. Thêi kú Tèng ThÕ Tæ, ngoµi viÖc ®¶m nhiÖm chøc Nam trung lang ®iÓn thiªm ra, §¸i Minh B¶o cßn ®îc cö lµm th¸i thó quËn Nam Thanh Hµ.

Tõ mÆt sinh nhai cña ho¹n quan §¸i Minh B¶o, chóng ta cã thÓ thÊy sù ph¸t tÝch cña «ng tr¶i qua mÊy giai ®o¹n nh sau. Thêi kú tiÒn PhÕ ®Õ thèng trÞ, do §¸i Ph¸p Hng v.v...®éc chiÕm ®¹i quyÒn, §¸i Minh BÈo bÞ ¸p chÕ, quyÒn thÕ nhá bÐ. Nhng tõ sau C¶nh Hoµ trë ®i, §¸i Minh B¶o dÇn dÇn ®îc triÒu ®×nh, ®Æc biÖt lµ Tèng Th¸i T«ng sïng ¸i tÝn nhiÖm, vËn quan tèt ®Ñp, ®· tõng gi÷ nh÷ng chøc nh tiÒn qu©n tíng qu©n vµ tuyªn uy t- íng qu©n, TÊn l¨ng th¸i thó v.v...vµ ®îc phong tõ tíc lªn hÇu. Do ®¾c thÕ, §¸i Minh B¶o ®îc tham dù nh÷ng viÖc quèc gia ®¹i sù, c«ng thÇn kiªu ng¹o, phãng tóng kiªu c¨ng, thu nhËn hèi lé, lµm b¹i ho¹i triÒu chÝnh, do ®ã mµ ®Õn n¨m c«ng nguyªn thø 467 bÞ Tèng Minh ®Õ c¸ch chøc. Trongqu¸ tr×nh nµy, §¸i Minh B¶o cã mét håi bÞ giam cÊm trong dinh thîng ph¬ng ®Ó tra hái. Nhng, chÝnh quyÒn hñ b¹i Lu Tèng cuèi cïng l¹i miÔn hÕt téi hµnhcña h¾n. Sau khi ®îc phãng thÝch, §¸i Minh B¶o tiÕp tôc ®îc giao nh÷ng träng tr¸ch, ®îc triÒu ®×nh träng dông.

***

§¸i Minh Bµo lµ ngêi huyÖn §an §å, quËn Nam §«ng H¶i. ¤ng còng ®· tõng ®¶m nhiÖm c¸c chøc vô Viªn ngo¹i t¸n kþ thÞ lang vµ CËp sù trung. Thêi kú Tèng ThÕ Tæ cßn sèng, §¸i Minh B¶o ®· tõng lµm quyÒn th¸i thó quËn Nam Thanh Hµ. TiÒn phÕ ®Õ Lu Tö NghiÖp võa lªn ng«i hoµng ®Õ, triÒu chÝnh ®¹i quyÒn ®Òu do §¸i Ph¸p Hng n¾m gi÷, quyÒn thÕ cña §¸i Minh B¶o nhá bÐ h¬n nhiÒu, cßn xa míi theo kÞp §¸i Ph¸p Hng, chØ gi÷ chøc Tuyªn uy tíng qu©n vµ th¸i thó quËn Nam §«ng Hoan. C¶nh Hoµm¹t niªn (465), triÒu ®×nh phong tÆng cho «ng thùc Êp 100 hé. Thêi kú ®Çu Tèng Th¸i T«ng, thiªn h¹ næi lo¹n liªn miªn, nh÷ng ngêi ph¶n lo¹n rÊt nhiÒu, viÖc qu©n cña quèc gia rÊt c¨ng th¼ng. V× §¸i Minh B¶o lµ cùu thÇn, l¹i ®· kinh qua thö th¸ch cña chiÕn tranh, cho nªn Tèng Th¸i T«ng mét lÇn n÷a sö dông §¸i Minh B¶o ®Ó «nglµm tiÒn qu©n tíng qu©n. T×nh h×nh ®îc dÖp yªn. Do §¸i Minh B¶o cã c«ng nªn ®îc th¨ng lµm tuyªn uy tíng qu©n vµ lµm th¸i thó TÊn l¨ng vµ ®îc phong tõ tíc lªn hÇu, CËp thùc Êp 400 hé. N¨m Tèng Minh ®Õ Th¸i Thuû thø ba (467), do tham gia chiÕn sù, ¨n hèi lé nhiÒu, §¸i Minh B¶o bÞ nhµ níc tíc hÕt mäi quan tíc mµ tríc ®©y ®· ban thëng vµcßn bÞ ngµnh t ph¸p b¾t giam vµo Thîng ph¬ng quan thù, Ýt l©u sau tjh× ®îc khoan hång vµ l¹i ®îc lµm th¸i thó An Lôc, kiªm tíng qu©n Ninh Sãc, du kÝch tíng qu©n vµ Kiªu kþ tíng qu©n, còng ®· tõng lµm Vò l¨ng néi sö vµ Tuyªn thµnh th¸i thó.. Khi Tèng ThuËn ®Õ Lu Hoµi lªn ng«i, §¸i Minh B¶o lµm phiªu kþ t m·. Nh÷ng n¨m ®Çu cña Th¨ng Minh (niªn hiÖu cña Tèng ThuËn ®Õ),

v× tuæi giµ nªn ®îc triªuf ®×nh phonglµm Th¸i trung ®¹i phu. VÒ sau èm chÕt.

TuyÓn tù " Tèng th "

QuyÓn 94

triÖu tu

Lêi më ®Çu - TriÖu Tu, tù lµ C¶nh NghiÖp, lµ mét viªn gian thÇn khÐt tiÕng cuèi thêi kú B¾c Nguþ.

TriÖu Tu sinh ra trong mét gia ®×nh quan l¹i CËp thÊp ë miÒn B¾c Trung Quèc. Cha «ng lµ TriÖu HuÖ An, thêi kú ®Çu cã lµm §« tµo sö cña chÝnh quyÒn B¾c Nguþ, sau v× cÇn mÉn víi c«ng viÖc nªn ®îc nhµ níc th¨ng lµm huyÖn lÖnh huyÖn D¬ng vò, vÉn vµo lo¹i quan l¹i CËp díi. M·i cho ®Õn khi TriÖu Tu tiÕn vät trong thêi kú B¾c Nguþ Tuyªn vò ®Õ Nguyªn Kh¸c, TriÖu HuÖ An míi ®îc triÒu ®×nh B¾c Nguþ truy tÆng lµ Uy liÖt tíng qu©n vµ TriÖu quËn th¸i thó, sau l¹i ®æi thµnh Long n¬ng tíng qu©n vµ thÝch sö §Þnh ch©u.

§Çu tiªn TriÖu Tu lµm viÖc trong §«ng cung cña hoµng th¸i tö Nguyªn Kh¸c thêi HiÕu V¨n ®Õ B¾c Nguþ. Sau khi HiÕu V¨n ®Õ qua ®êi, hoµng th¸i tö Nguyªn Kh¸c ®îc kÕ vÞ ng«i hoµng ®Õ. Tõ ®ã TriÖu Tu dÇn dÇn ®îc Tuyªn Vò ®Õ Nguyªn Kh¸c thêi B¾c Nguþ sñng ¸i. MÆc dï b¶n th©n TriÖu Tu lµ ngêi rÊt ngu ®Çn, kh«ng quen víi bót nghiªn, nhng «ng dùa vµo søc lùc cña m×nh vµ tËn t×nh phôc vô Nguyªn Kh¸c nªn ®îc c¶m t×nh. Cho nªn TriÖu Tu ®îc ®Ò b¹t rÊt nhanh, ®· tõng gi÷ c¸c chøc vô Viªn ngo¹i th«ng trùc t¸n kþ thêng thÞ, TrÊn §«ng tíng qu©n, quan lôc tù khanh v.v... TriÖu Tu lµ ngêi gian tµ kiªu ng¹o, dùa vµo sù sñng ¸i cña Tuyªn Vò ®Õ B¾c Nguþ, ë trong triÒu ®×nh th× tù cao tù ®¹i, kh«ng coi ai ra g×, bÊt tu©n lÔ tiÕt.. VÝ dô sau khi cha «ng lµ TriÖu HuÖ An qua ®êi, trªn ®êng ®a tang, TriÖu Tu ®· ngang nhiªn cíp con g¸i gi÷a thanh thiªn b¹ch nhËt vµ lét hÕt quÇn ¸o cña c¸c c« ®Ó nh×n nh÷ng ngêi con g¸i kho¶ th©n, tá râ gian d©m truþ l¹c. Téi hµnh cña TriÖu Tu ®· lµm cho triÒu ®×nh bÊt m·n, tõ l©u ®· cã mét sè ®¹i thÇn tá ra c¨m hËn tÝnh gian d©m, ¸c ®éc cña TriÖu Tu, ®Õn lóc nµy th× rÇm ré ®øng lªn tè gi¸c TriÖu Tu. Tuyªn Vò ®Õ Nguyªn Kh¸c thêi B¾c Nguþ còng c¶m thÊy bùc tøc TriÖu Tu nªn ®· ban chiÕu xö ph¹t TriÖu Tu. Sau khi TriÖu Tu bÞ b¾t, ®¹i thÇn Ch©n Th©m, V¬ng HiÓn nhËn lÖnh gi¸m s¸t viÖc ®¸nh nµy, ®· nh©n c¬ héi nµy gia thªm h×nh ph¹t. TriÖu Tu sau khi bÞ thô h×nh ®· bÞ ®uæi vÒ Kinh s, cha ®i ®îc 100 dÆm th× bÞ chÕt ë däc ®êng.

* *** *

TriÖu Tu, tù lµ C¶nh NghiÖp, ngêi TriÖu quËn phßng tö. Cha tªn lµ TriÖu HuÖ An, sau ®æi tªn thµnh TriÖu MËt, ®· tõng lµm ®« tµo sö, v× cÇn cï nªn ®îc bæ nhiÖm lµm huyÖn lÖnh huyÖn D¬ng vò. Sau khi TriÖu Tu ®îc th¨ng quan tiÕn chøc, bè míi ®îc truy tÆng lµ Uy liÖt tíng qu©n, th¸i thó b¶n quËn, ®Õn khi an t¸ng l¹i ®îc truy tÆng lµ Long n¬ng tíng qu©n vµ thÝch sö §Þnh ch©u.

TriÖu Tu lóc ®Çu phôc vô t¹i §«ng cung. Anh rÊt khoÎ m¹nh, khi B¾c Nguþ ThÕ T«ng lªn ng«i vua, TriÖu Tu vÉn lµm ë cÊm thÞ, ngµy cµng ®îc hoµng ®Õ yªu mÕn. Song TriÖu Tu lµ ngêi ngu ®Çn bÈm sinh, kh«ng th¹o ch÷ nghÜa, cho nªn TriÖu Tu kh«ng d¸m viÕt l¸ch g×. Sau khi B¾c Nguþ

ThÕ T«ng tù chÊp chÝnh, ngµy th¸ng tr«i qua, TriÖu Tu cø tiÕn lªn vïn vôt, ®· tõng gi÷ c¸c chøc vô Viªn ngo¹i th«ng trùc t¸n kþ thêng thÞ, TrÊn §«ng tíng qu©n vµ Quang lôc khanh. Cø mçi lÇn th¨ng qun tiÕn chøc lµ l¹i thÕt tiÖc chóc mõng. B¾c Nguþ ThÕ T«ng hoµng ®Õ th©n chinh ®Õn nhµ TriÖu Tu, v¬ng c«ng khanh sÜ b¸ quan ®¹i thÇn ®i theo hoµng ®Õ, ThÕ T«ng hoµng ®Õ cßn tù tiÕp kiÕn bµ mÑ cña TriÖu Tu. Töu lîng TriÖu Tu rÊt ghª, mçi lÇn yÕn tiÖc ong ®Òu khuyªn mäi ngêi uèng cho tho¶i m¸i, ®Õn nh B¾c H¶i V- ¬ng Nguyªn Têng, Qu¶ng D¬ng V¬ng Nguyªn HØ v.v... còng kh«ng thÓ tõ chèi ®îc, nhÊt ®Þnh ph¶i uèng cho ®Õn lóc say mÒm míi th«i. Mçi lÇn ®i lÔ miÕu ë ngo¹i «, TriÖu Tu thêng ngåi xe th¸p tïng.. ¤ng ra vµo Hoa L©m viªn, thêng xuyªn cìi ngùa vµo hoµng cung. HoÆc D¬ng v¬ng Nguyªn HØ bÞ giÕt, phÇn lín c¸c tµi s¶n trong gia ®×nh Nguyªn HØ bÞ tÆng cho Cao Hoa vµ TriÖu Tu.

Khi mai t¸ng phô th©n TriÖu Tu, b¸ quan triÒu ®×nh tõ v¬ng c«ng trë xuèng, kh«ng cã ai lµ kh«ng ®Õn viÕng, c¸c ®å phóng viÕng ®Ó chËt trªn hÌ nhµ. TriÖu Tu cßn ®Æt lµm ë Kinh s tÊm bia kh¾c ch÷, th¹ch trhó, th¹ch trô ®Òu trng thu xe cña nh©n d©n ®Ó chë ®Õn huyÖn nµy. Kinh phÝ an t¸ng phô th©n TriÖu Tu ®Òu do c«ng quÜ nhµ níc chi. Cã tíi gÇn mét tr¨m chiÕc xe, viÖc cung CËp trªn ®êng ®i còng ®Òu do quan l¹i ®Þa ph¬ng chi phÝ.Khi gÇn ®Õn M· T¹, ThÕ T«ng hoµng ®Õ liÒn gÜ TriÖu Tu l¹i. Hoµng ®Õ muèn ®Õn T¹ cung, TriÖu Tu l¹i ngåi lªn xe th¸p tïng. ChiÕc xe vßng qua Sóc ®«ng m«n. TriÖu Tu sî kh«ng vÒ kÞp ngµy an t¸ng cha, liÒn xö ®ông chuyªn xa ®Ó vÒ cho kÞp. Nh÷ng ngêi tuú tïng vµ ®Æc sø cã ®Õn mÊy chôc ngêi. Trªn ®êng ®i TriÖu Tu h©n hoan vui vÎ, kh«ng cã g× lµ ®au buån c¶, cãa khi cßn cïng t©n kh¸ch ®i cíp con g¸i vÒ gian d©m, råi lét hÕt quÇn ¸o con g¸i ra ®Ó nh×n, nh÷ng ngêi ®i theo reo hß ®iªn lo¹n, ¨n nãi bõa b¸i. Mäi ngêi kh«ng ai lµ kh«ng sî h·i vµ c¨m hËn chóng. N¨m Êy triÒu ®×nh l¹i x©y nhµ cöa tr¹i Êp cho TriÖu Tu, tr×nh ®é hïng vÜ hoa lÖ, ®Ñp ch¼ng kÐm g× quan dinh cña ch v¬ng.

TriÖu Tu tõ giai tÇng thÊp hÌn lµm nªn, th«ng qua ®Çu c¬ trë nªn hµo hoa phó quÝ. ¤ng ta kiªu c¨ng ng¹o m¹n, ch¼ng cã lÔ ®é g×, tr¬ nh sóc vËt. Nh©n c¬ héi TriÖu Tu ë ngoµi Kinh thµnh, cã ®¹i thÇn ®· khuyªn gi¸n hoµng ®Õ, truy cøu téi tr¹ng cña TriÖu Tu. Chê khi TriÖu Tu lµm ma chay cho bè xong xu«i trë l¹i, hoµng ®Õ dÇn dÇn b¾t ®Çu l¹nh nh¹t víi TriÖu Tu, Ýt chiÒu chuéng h¬n. Tho¹t ®Çu V¬ng HiÓn dùa vµo TriÖu Tu, sau nµy trë mÆt, V¬ng HiÓn bÝ mËt theo dâi nh÷ng sai sãt cña TriÖu Tu, chuÈn bÞ thêi c¬ ®¶ kÝch «ng ta. CánTiÖu Tu ph¹m sai lÇm nhá th× kh«ng phßng bÞ. V- ¬ng HiÓn tËp hîp mäi sai lÇm lín nhá cña TriÖu Tu l¹i, ®ö© vÝ dô nh trªn ®- êng vÒ mai t¸ng cha ®· gian d©m phô n÷, phaml téi bÊt qui, råi cßn tè gi¸c TriÖu Tu ©m mu giÊu ngäc Ên. Cao TriÖu, Ch©n Th©m ®· lËp thµnh téi danh cña TriÖu Tu, liÒn bÝmËt b¸o c¸o lªn hoµng ®Õ. Ch©n Th©m vµ Lý B×nh v.v...lóc ®Çu rÊt thµnh kiÕn víi TriÖu Tu, cho r»ng kh«ng cã viÖc g× xÊu mµ anh ta kh«ng lµm. Nhng hä ssî liªn luþ ®Õn b¶n th©n cho nªn tranh nhau tè gi¸c TriÖu Tu, gióp V¬ng HiÓn trõng ph¹t TriÖu Tu. TriÒu ®×nh ban bè chiÕu th nãi :" TiÓu nh©n khã d¹y b¶o, gç môc khã tr¹m kh¾c, ®¹i gian ®¹i ¸c kh«ng hèi c¶i, ch¼ng lÏ cßn ®Ó ngêi ta phông dìng m·i sao! T¸n kþ th- êng thÞ, TrÊn ®«ng tíng qu©n, tuú tïng TriÖu Tu, tríc ®©y ®îc §«ng triÒu tuyÓn vµo lµm ngêi phôc vô, tÝnh nÕt thêi trÎ, lín lªn khã bá. Së dÜ thêi kú

®Çu míi lªn ng«i, trÉm vÉn dïng anh ta ë T©y cÊm. MÆc dï ®Þa vÞ anh ta nghÌo hÌn, l¹i ch¼ng cã tµi n¨ng g×, ®¸ng lÏ kh«ng nªn tuyÓn dông, nhng trÉm nghÜ r»ng trÉm biÕt anh ta tõ bÐ, thÕ lµ ®Ò b¹t anh ta. Nhng sau khi TriÖu Tu dîc th¨ng tiÕn, tÝnh mª muéi hung h·n cña anh ta ngµy cµng quyÕt liÖt, gian d©m th« b¹o, kiªu c¨ng khinh m¹n. Anh ta kh«ng biÕt lu©n thêng ®¹o lý, kh«ng hiÓu dµi ng¾n n«ng s©u, l¨ng nhôc v¬ng hÇu, sóc ph¹m khanh tíng. Khi cã ngêi ®Õn b¸i khÊu, TriÖu Tu kh«ng hÒ tiÕp ®·i. TÝnh khÝ th« b¹o, d· t©m trµn trÒ, lßng tham v« ®¸y. GÇn ®ay nghe nãi TriÖu Tu khi vÒ an t¸ng phô th©n, lßng ®Çy d©m dËt ®· gian d©m cuång lo¹n. TriÖu Tu x©y dùng nhµ cöa, phñ tr¹i ë Kinh s, ngîc ®·i d©n chóng. Anh ta cßn khoa tr¬ng thanh thÕ, c©u kÕt víi TriÖu T¨ng, ngêi Ung ch©u, ®ång ý giÊu diÕm ngäc Ên. TriÖu Tu gian hµnh bÊt quÜ ngµy cµng t¨ng lªn, ngµy cµng ph¸t triÓn. TrÉm cßn biÓu thÞ ®ång t×nh víi søc khoÎ vèn cã cña anh ta, bao giê còng gióp ®ì, song TriÖu Tu vÉn l¹m quyÒn léng thÕ. §¹i ph¸p quèc gia ®ång t×nh víi mäi ngêi, nÕu vi ph¹m ph¸p luËt th× t×m ®Õn hiÕn c¬ng. TrÉm tuy muèn khoan dung cho TriÖu Tu, nhng h×nh luËt l¹i kh«ng cho phÐp. TriÖu Tu tuy lµ con ngêi tiÓu nh©n, nhng ®· cã thêi hÇu h¹ trÉm, triÒu ®×nh tÊu thØnh ®Þnh téi thËt nÆng, nhng trÉm kh«ng nhÉn t©m gia h×nh víi TriÖu Tu. Cã thÓ ®¸nh TriÖu Tu 100 ®ßn, råi ®µy ®i §«n hoµng lµm lÝnh. LËp tøc ra lÖnh ®×nh chØ x©y dùng nhµ cöa cña TriÖu Tu. Mäi th©n thÝch ®ång ®¶ng cña TriÖu Tuë trong triÒu ®×nh nhÊt luËt ®uæi ra khái cung cÊm. TrÉm ®· bÞ gian thÇn mª hoÆc s©u s¾c, ®i n©ng ®ì nh÷ng kÎ lßng lang d¹ sãi nh TriÖu Tu. Nh×n l¹i nh÷ng sai lÇm ®· qua, trÉm rÊt xÊu hæ víi thiªn h¹ thÇn d©n, lÇn nµy còng nh©n tiÖn thanh minh ®Ó t¹ ¬n triÒu d· nh©n sÜ."

Ngay ngµy h«m ®ã TriÖu Tu ®Õn nhµ l·nh qu©n Vu Kinh ®Ó bµn mu tÝnh kÕ, nhngcha s¾p ®Æt hoµn tÊt th× cã mÊy ngêi vò l©m qu©n tiÕp tôc ®uæi ®Õn nhµ Vu Kinh tuyªn ®äc chiÕu lÖnh gäi TriÖu Tu ®i.. TriÖu Tu sî h·i ®i ra cïng vò l©m qu©n. Gi÷a ®êng vò l©m qu©n dÉn TriÖu Tu®Õn phñ l·nh qu©n. Ch©n Th©m vµ V¬ng HiÓn nhËn lÖnh theo dâi ngêi trõng ph¹t TriÖu Tu, tríc hÕt tra hái råi cho 5 ngêi lùc lìng thay nhau ®¸nh ®Ëp TriÖu Tu, lÖnh cho hä ph¶i ®¸nh TriÖu Tu cho ®Õn chÕt. Th¸nh chØ qui ®Þnh chØ ®¸nh cã 100 roi, nhng thùc tÕ hä ®· ®¸nh 300 roi. B×nh thêng TriÖu Tu rÊt bÐo khoÎ, lng to vai réng, cã thÓ chÞu ®ùng ®îc nh÷ng ®ßn nµy, suèt tõ ®Çu kh«ng gi·y giôa. Sau khi ®¸nh xong, bän Ch©n Th©m gäi lªn chöi m¾ng, thóc giôc TriÖu Tu ph¶i ra ®i ngay. TriÖu Tña khái Kinh thµnh theo cæng phÝa T©y, c¶m thÊy kh«ng chÞu ®ùng ®îc n÷a, bÞ trãi vµo yªn ngùa, thóc ngùa phãng ®i. MÑ vµ vî TriÖu Tu ®øng ®»ng sau nh×n theo còng kh«ng cã c¸ch nµo nãi chuyÖn ®îc víi TriÖu Tu. §i ®îc 80 dÆm, TriÖu Tu míi chÕt. Tho¹t ®Çu khi Vu hËu vµo cung ®· tõng ®îc TriÖu Tu gióp ®ì. Sau khi TriÖu Tu chÕt, l·nh qu©n Vu Kinh cßn nhí l¹i nh÷ng ©n huÖ cò cña TriÖu Tu nªn ®· nhËn trî CËp cho toµn thÓ gia ®×nh giµ trÎ lín bÐ nhµ TriÖu Tu. Tõ ®ã vÒ sau, c¸c quan l¹i trong triÒu ®×nh tríc kia ®· cã quan hÖ tèt víi TriÖu Tu, nay cóng hoµn toµn ®o¹n tuyÖt quan hÖ víi gia ®×nh TriÖu Tu ®Ó tá ra r»ng tõ l©u m×nh ®· xa l¸nh TriÖu Tu.

TuyÓn tù " Nguþ th"

QuyÓn 93

nguyªn xoa

Lêi më ®Çu - Nguyªn Xoa, tù lµ B¸ TuÊn, tiÓu tù lµ D¹ Xoa, ngêi d©n téc Tiªn Ti, thuéc dßng hä Th¸c B¹t. Nguyªn Xoa lµ ch¸u n¨m ®êi cña B¾c Nguþ Th¸i Tæ Th¸c B¹t Khuª. Cha lµ Nguyªn KÕ lµ con thø cña Nam B×nh v- ¬ng Th¸c B¹t Tiªu. Thêi B¾c Nguþ HiÕn V¨n ®Õ, Nguyªn KÕ ®îc kÕ tiÕp Giang D¬ng v¬ng Th¸c B¹t C¨n, ®îc phong lµm Giang D¬ng v¬ng, tõng gi÷ c¸c chøc vô quan träng nh B¾c trÊn ®¹i tíng qu©n. Nguyªn Xoa lµ con trëng cña Nguyªn KÕ, thêi kú Tuyªn Vò ®Õ ®îc cö lµm Viªn ngo¹i lang. Sau thêi HiÕu V¨n ®Õ, chÝnh quyÒn B¾c Nguþ môc n¸t suy yÕu, triÒu chÝnh ®en tèi. Sau khi HiÕu Minh ®Õ lªn ng«i, Nguyªn Xoa dùa vµo vî cã quan hÖ víi em g¸i cña Hå thÞ lµLinh th¸i hËu, mÑ cña HiÐu Minh ®Õ, n¾m ®îc quyÒn hµnh, dÇn dÇn ph¸t tÝch.. Vµo thêi kú B¾c Nguþ HiÕu Minh ®Õ, Nguyªn Xoa ®· tÌng lµm th«ng trùc t¸n kþ thÞ lang, t¸n kþ thêng thÞ, quang lôc thiÕu khanh, quang lôc khanh, thÞ trung, l·nh qu©n tíng qu©n v.v... võa n¾m ®îc nh÷ng c«ng viÖc chÝnh trong triÒu ®×nh, võa thèng so¸i quèc gia cÊm qu©n, quyÒn khuynh thêi ®ã. N¨m ChÝnh Quang nguyªn niªn, nh÷ng ngêi nh Nuyªn Xoa vµ Lu §»ng ©m mu lµm chÝnh biÕn: chuyÓn Tóc T«ing sang ®iÖn HiÓn d¬ng, ®a Linh th¸i hËu Hå thÞ giam vµo trong B¾c cung, ®ång thêi ph¸t ®éng ®ét kÝch bÊt ngê, b¾t giÕt c¸c ®¹i thÇn chÊp chÝnh kh«ng cïngchÝnh kiÕn víi Nguyªn Xoa nh Th¸i TruyÒn, Thanh Hµ v¬ng Nguyªn DÞch. Sau ®ã nh÷ng ngêi nh Nguyªn Xoa phô gióp Tóc T«ng HiÕu Minh ®Õ, trÊn ¸p sù ph¶n lo¹n cña bän Trung S¬n v¬ng Nguyªn Hi, tÊn c«ng d¹p tan thÕ lùc ®èi ®Þch, n¾m lÊy ho¹t ®éng chÝnh trÞ, qu©n sù cña quèc gia. Cho nªn con trai cña HoÆc D¬ng v¬ng Nguyªn HØ lµ Nguyªn Thô trong bµi viÕt thanh trõ Nguyªn Xoa ®· gäi «ng ta lµ " Lang thó gian ¸c, kh«ng cã lu©n thêng ®¹o lý, ch¼ng cã l¬ng t©m, c«ng khai ph¶n nghÞch, tù do phãng tóng, c¶ thÇn vµ ngêi ®Òu c¨m hËn". Sù gian hµnh vµ b¹o chÝnh cña Nguyªn Xoa g©y nªn sù bÊt m·n cña mäi ngêi, lµm cho t©m t ngêi ta rèi lo¹n. §îc sù ñng hé cña mét sè triÒu thÇn, B¾c Nguþ Tóc T«ng vµ Linh Th¸i hËu ®· thõa c¬ ph¶n kÝch, gi¶i trõ chøc l·nh qu©n tíng qu©n cña Nguyªn Xoa, tíc hÕt ®¹i quyÒn thèng lÜnh cÊm qu©n cña «ng ta. Sau nµy do ¸p lùc cña d luËn, triÒu ®×nh míi giÕt Nguyªn Xoa.

Nguyªn Xoa lµ con trëng cña Giang D¬ng v¬ng Nguyªn KÕ. Nguyªn Xoa tù lµ B¸ TuÊn, l¹i cã tiÓu tù lµ D¹ Xoa. Thêi kú B¾c Nguþ ThÕ T«ng hoµng ®Õ ®¬ng triÒu, Nguyªn S¾c lµm Viªn ngo¹i lang. §Õn khi Linh Th¸i hËu l©m triÒu xng chÕ t× Nguyªn Xoa lµ em rÓ cña bµ, ®îc ®Ò b¹t lÇm th«ng trùc t¸n kþ thÞ lang. Vî Nguyªn Xoa ®îc phong lµm quËn chóa T©n B×nh, sau ®ã l¹i ®æi thµnh quËn chóa Phïng Dùc, gi÷ chøc n÷ thÞ trung. Tõ ®ã trë ®i, Nguyªn Xoa dùa vµo sù tÝn nhiÖm cña Linh Th¸i hËu, quyÒn thÕ cµng ngµy cµng lín, ch¼ng bao l©u l¹i ®iiªï ®i lµm t¸n kþ thêng thÞ, Quang lôc thiÕu khanh, l·nh thêng thùc ®iÓn ngù, l¹i chuyÓn lµm Quang lôc chÝnh khanh. Con g¸i cña Nguyªn Xoa bÞ chÕt yÓu, Linh Th¸i hËu chiÕu lÖnh nãi :" Con g¸i lín cña Nguyªn Xoa tuæi võa cËp kª, ch¼ng may ®· chÕt, chóng ta rÊt c¶m th«ng, cã thÓ truy tÆng cho c« lµ H¬ng chñ." Tõ ®ã vÒ sau, Nguyªn Xoa l¹i ®îc ®Ò b¹t lmµ thÞ trung,, cßn nh÷ng quan chøc kh¸c

vÉn gi÷ nguyªn nh cò, vµ thªm mét chøc vô n÷a lµ l·nh qu©n tíng qu©n. Cßn trong nhµ hoµng téc, Nguyªn Xoa kiªm chøc táng qu¶n cÊm qu©n binh sÜ, nghÜa lµ ®îc Linh Th¸i hËu v« cïng tÝn nhiÖm vµ yªu mÕn, quÝ träng.

Th¸i truyÒn, Thanh Hµ v¬ng Nguyªn DÞch, lÊy danh nghÜa th©n hiÒn ra phô t¸ triÒu chÝnh, tham dù quyÕt ®o¸n nh÷ng viÖc qu©n c¬ ®¹i sù cña quèc gia. ¤ng cho r»ng Nguyªn Xoa dùa vµo sù ©n huÖ cña Linh Th¸i hËu, kiªu c¨ng chuyªn quyÒn, d· t©m rÊt lín, Nguyªn DÞch ®em luËt nhµ níc ra ®Ó chÕ ngù «ng ta. Nguyªn Xoa rÊt coi thêng Nguyªn DÞch, lu«n lu«n t×mc¬ héi ®Ó ®¶ kÝch bµi xÝch Nguyªn DÞch. ThÕ lµ Nguyªn Xoa chØ thÞ cho th«ng trùc lang T«ng Duy Vu b¸o cho t nhiÔm ®« uý Hµn V¨n Chu mu ®å ph¶n nghÞch ®a Nguyªn DÞch lªn lµm vua. Nguyªn DÞch do ®ã mµ bÞ liªn luþ (bÞ mÊt tù do).Sau nµy c¸c c¬ quan h÷u quan cña nhµ níc nghiªm khÊc thÈm vÊn ®¬ng sù cña vô ¸n nµy, kh«ng cã chøng cø g× tá ra lµ Hµn V¨n Thï cã ©m mu lËp Nguyªn DÞch. Trong vô nµy tuy Nguyªn DÞch cã tr¸nh ®îc tai ho¹, nhng «ng vÉn ®em qu©n ®i b¶o vÖ biÖt qu¸n ë phÝa T©y hoµng cung. Thêi gian kÐo dµi, Nguyªn Xoa sî Nguyªn DÞch cuèi cïng biÕt ®îc tai ho¹ cña m×nh liÒn cïng víi thÞ trung Lu §»ng mËt mu trõ khö biÖn ph¸p cña Nguyªn DÞch. Linh Th¸i hËu sèng ë cung ®iÖn Gia Phóc, cßn cha ®Õn tiÒn ®iÖn, Lu §»ng th«ng qua thñ ®o¹n lõa g¹t ®Ó cho trung hoµng m«n chñ thùc Hå Ho»ng §é, Hå §Þnh LiÖt h·m h¹i Nguyªn DÞch, nãi r»ng «ng ta ®ång ý ®- a cho Hå Ho»ng §é v.v... vµng, b¹c, ch©u b¸u, ®Ó hä bá thuèc ®éc vµo thøc ¨n khi hoµng ®Õ ¨n c¬m ®Ó mu h¹i hoµng ®Õ, hy väng m×nh cã thÓ trë thµnh hoµng ®Õ, høa lµ anh em Hå Ho»ng §é sÏ ®îc vinh hoa phó quÝ. Lu §»ng b¸o c¸o viÖc nµy lªn hoµng ®Õ. B¾c Nguþ Tóc T«ng nghe vËy th× rÊt tin, ThÕa lµ Tóc T«ng ®i ®Õn HiÓn D¬ng ®iÖn, Lu §»ng ®ãng chÆt cæng VÜnh C¶ng, Linh Th¸i hËu bÞ nhèt kh«ng ra ®îc. Sau khi Nguyªn DÞch tiÕn vµo, gÆp Nguyªn Xoa ë phÝa sau ®iÖn Hµm Ch¬ng, «ng ®Þnh ®i vµo Huy Ch¬ng §«ng C¸c, Nguyªn Xoa lªn tiÕng ng¨n c¶n, kh«ng nghe lêi Nguyeen DÞch. Nguyªn DÞch nãi :" ¤ng ®Þnh t¹o ph¶n ?" Nguyªn Xoa tr¶ lêi " Nguyªn Xoa t«i kh«ng t¹o ph¶n, mµ ®ang muèn ®i b¾t kÎ t¹o ph¶n." Nguyªn Xoa ra lÖnh cho h¬n 30 ngêi nh T«ng SÜ vµ Trùc Trai n¾m lÊy tay ¸o Nguyªn DÞch, ®a vµo §«ng x¬ng phßng ë §iÖn Hµm Ch¬ng, råi cö mÊy chôc ngêi canh gi÷ Nguyªn DÞch. u Th»ng gi¶ truyÒn th¸nh chØ triÖu tËp triÒu ®×nh c«ng khanh ®¹i thÇn®Õn häp bµn viÖc ®Þnh ssssssscho Nguyªn DÞch ph¹m träng téi. TriÒu thÇn ai còng sî quyÒn thÕ cña Nguyªn Xoa, kh«ng ai d¸m ®øng ra kh¸ng nghÞ, chØ cã mét m×nh Béc T¹ Du TriÖu lµ kiªn quyÕt kh«ng ®ång ý víi ý kiÕn cña Lu §»ng. Lêi cña «ng viÕt trong chuyªn v¨n cña «ng. Nguyªn Xoa, Lu §»ng ®em ý kiÕn cña quÇn thÇn vµo cung tÊu minh víi hoµng ®Õ Tóc T«ng, ch¼ng bao l©u ®· ®îc Tóc T«ng ®ång ý ngay.. §ªm h«m ®ã, bän Nguyªn Xoa ®· giÕt chÕt Nguyªn DÞch. ThÕ lµ Nguyªn Xoa gi¶ t¹o ra chiÕu th nãi Linh th¸i hËu tõ bá quyÒn lùc. Nh vËy lµ Nguyªn Xoa cïng víi th¸i s, Cao D¬ng v¬ng Nguyªn Unglµm phô chÝnh triÒu ®×nh, quanh n¨m sèng ë trong hoµng cung. Tóc T«ng gäi Nguyªn Xoa lµ Dîng.

Tõ ®ã trë ®i, Nguyªn Xoa chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n mäi viÖc träng ®¹i trong triÒu ®×nh, bÊt kú viÖc lín viÖc nhá ®Òu ph¶i tù th©n quyÕt ®Þnh, thanh thÕ vang lõng kh¾p trong ngoµi triÒu ®×nh. QuÇn thÇn b¸ quan ®Òu ph¶i nghe theo. ThÝch sö T¬ng ch©u, Trung S¬n v¬ng Nguyªn Hi kh¸ng

biÓu khëi nghÜa, lÊy danh nghÜa th¶o ph¹t Nguyªn Xoa dÊy binh lµm ph¶n, nhng kh«ng thµnh c«ng, Nguyªn Hi bÞ giÕt.Sau ®ã Nguyªn Xoa ®îc th¨ng lµm vÖ tíng qu©n, c¸c chøc vô kh¸c vÉn nh cò kh«ng thay ®æi. Sau ®ã Linh ThÝ hËu cïng víi Tóc T«ng hoµng ®Õ dù tiÖc ë T©y l©m viªn, trêi tèi míi trë vÒ cung, h÷u vÖ tíng qu©n HÒ Khang Sinh mét lÇn n÷a chuÈn bÞ mu s¸t Nguyªn Xoa, hµnh ®éng kh«ng thµnh c«ng, HÒ Khang Sinh còng bÞ giÕt. t×nh h×nh nµy cã viÕt trong cuèn " HÒ Khang Sinh truyÖn". Tõ ®ã trë ®i hoµng ®Õ Tóc T«ng chuyÓn ®Õn lµm viÖc ë §iÖn Huy ¢m, Nguyªn Xoa còng chuyÓn ®Õn sèng ë phÝa bªn ph¶i ®iÖn Huy ¢m. ë ngay bªn c¹nh Tóc T«ng, quan hÖ mËt thiÕt, Nguyªn Xoa liÒn ra søc nÞnh bî hoµng ®Õ Tóc T«ng, chiÒu theo mäi t©m ý cña hoµng ®Õ. ThÕ lµ Nguyªn Xoa cµng ®îc hoµng ®Õ Tóc T«ng yªu mÕn, tÝn nhiÖm. nguyªn Xoa ra vµo hoµng cung, thêng ra lÖnh cho vÖ sÜ tay cÇm ®ao kiÕm ®i tríc vµ sau m×nh khi ®i ra ngoµi bÊt kúlµ viÖc c«ng hay lµ viÖc t, viÖc phßng vÖ cµng nghiªm mËt h¬n. Nguyªn Xoa cho lµm hµng rµo b»ng gç bao quanh kho¶ng trèng ë bªn ngoµi cæng Thiªn thu, cã khi «ng ®Õn ®Êy ®Ó nghØ ng¬i, cö nh÷ng vÖ sÜ th©n tÝn t©m ®¾c, ®Ó ®Ò phßng nh÷ng chuyÖn bÊt ngê x¶y ra. NÕu cã ngêinµo xin gÆp chØ cã thÓ ®èi ®¸p tõ xa víi Nguyªn Xoa. Ngoµi ra Nguyªn Xoa cßn phong cho con trai cña m×nh lµ Nguyªn Lîng lµm Khai quèc c«ng quËn B×nh Nguyªn., CËp thùc Êp 1000 hé. Khi lµm lÔ s¾c phong, hoµng ®Õ Tóc T«ng th©n chinh ®Õn Nam m«n ®Ó xem vµ thëng cho anh ta ngù m· vµ 1000 sóc gÊm vãc.

Tho¹t ®Çu khi Nguyªn Xoa míi lµmchñ triÒu chÝnh, gi¶ vê khiªm tèn, lÔ hiÒn h¹ sÜ, ra vÎ quan t©m ®Õn sù mÊt cßn cña thêi cuéc. Song «ng ta tµi s¬ häc Ýt, rèt cuéc kh«ng cã chÝ híng cao xa. Sau khi ®¾c chÝ, Nguyªn Xoa trë nªn kiªu c¨ng ng¹o m¹n, sa ®o¹ vµo con ®êng töu s¾c. Trong cung cÊm, Nguyªn Xoa x©y cho m×nh mét c¸i kho rieng biÖt, kh¸c víi kho cña nhµ níc, do «ng ta tù qu¶n. Trong kho chøa ®Çy vµng b¹c ch©u b¸u. ¤ng ®· tõng ®Ó cho phô n÷ n»m trong xe chë l¬ng thùc, dïng v¶i phñ lªn ngêi, b¾t phu xe ph¶i ®a con g¸i vµo cung ®Ó gian d©m. Khi con g¸i ®i ra còng ®ïng thñ ph¸p nh khi ®a vµo. VÖ sÜ cÊm qu©n trùc ban tuy cã biÕt néi t×nh, nhng kh«ng ai d¸m tiÕt lé. Cã mét sè kÎ khinh b¹c xu thÕ ®· sö dông rîu ngon g¸i ®Ñp ®Ó mua chuéc Nguyªn Xoa, cïng «ng ta d¾t dÝu con g¸i vµo lµm trß truþ l¹c. Nh÷ng viÖc quèc gia ®¹i sù th× kh«ng ®îc xö lý, kû c¬ng triÒu ®inh láng lÎo, ch©u trÊn quan viªn ®¹i ®a sè ®Òu kh«ng xøng víi chøc vô. Cho nªn thiªn h¹ b¾t ®Çu rèi lo¹n.

Tõ sau khi Lu §»ng qua ®êi, viÖc phßng vÖ cña Nguyªn Xoa còng l¬i láng dÇn. Nguyªn Xoa còng c¶m thÊy ®îc tù do, thêng xuyªn ngñ ë bªn ngoµi. Ngµy nµo còng ra ngoµi du ngo¹n, sèng ë n¬i kh¸c quªn c¶ vÒ nhµ.. Linh Th¸i hËu cã biÕt ®îc chót Ýt. Thãi quen cña Nguyªn Xoa kh«ng c¶i ®îc, còng kh«ng nghÜ xem sÏ cã nguy hiÓm g×. Nh÷ng ngêi th©n tÝn cã khi còng khuyªn can Nguyªn Xoa, nhng Nguyªn Xoa kh«ng tiÕp thu. Mïa thu n¨m ChÝnh Quang thø n¨m (524), tríc mÆt Tóc T«ng hoµng ®Õ, Linh Th¸i hËu nãi víi b¸ quan triÒu ®×nh :" Nguyªn Xoa t¸ch rêi mÑ con chóng ta, kh«ng cho ta vµ con trai ®i l¹i víi nhau, vËy cßn dïng ta ®Ó lµm g× ? Cho ta vÒ nhµ ®i th«i, ta vµ nh©n gian thÕ t×nh vÜnh tuyÖt, lªn chïa Nhµn c trªn nói Tung cao tu ®¹o. Håi tiªn hoµng ®Õ cßn sèng ®· nh×n thÊy râ t¬ng lai, th× ra x©y dùng khu chïa miÕu nµy chÝnh lµ ®Ó cho ta ngµy nay xuÊt gia."Linh Th¸i

hËu tù tay c¾t tãc lªn chïa tu ®¹o.. hoµng ®Õ Tóc T«ngvµ c¸c c«ng khanh ®¹i thÇn c¶ triÒu ®×nh nghe lêi Linh Th¸i hËu nãi ®Òu rÊt sî h·i, gôc ®Çu khãc thót thÝt, x«n xao khuyªn gi¶i, kh«ng ®Ó cho Linh Th¸i hËu xuÊt gia. Giäng nãi Linh Th¸i hËu oang oang, nhÊt ®Þnh kh«ng thay ®æi. ThÕ lµ Tóc T«ng hoµng ®Õ liÒn sèng ngay ë trong ®iÖn Gia Phóc, suèt mÊy ngµy ®ªm liÒn, cïng víi Th¸i hËu mËt mu trõ khö Nguyªn Xoa.

Tóc T«ng hoµng ®Õ, tuy trong lßng rÊt muèn trõ khö Nguyªn Xoa, nhng bÒ ngoµi l¹i tá ra th©n mËt h¬n víi Nguyªn Xoa. Tóc T«ng hoµng ®Õ kÓ l¹i cho Nguyªn Xoa nghe tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu mµ khi bùc béi Linh Th¸i hËu ®· nãi víi «ng khi bµ muèn ®i l¹i ®iÖn HiÓn D¬ng. Hoµng ®Õ cßn nãi cho Nguyªn Xoa ®ang khãc lãc nghe chuyÖn Lih Th¸i hËu dù ®Þnh xuÊt gia, ®Ó tá ra r»ng trong lßn «ng rÊt lo l¾ng vÒ mÑ. Nh÷ng lêi t©m huyÕt nh vËy, mét ngµy hoµng ®Õ ®· nãi víi Nguyªn Xoa ®Õn mÊy lÇn.. Cho nªn trong lßng Nguyªn Xoa kh«ng hÒ cã chót g× nghi ngê Tóc T«ng c¶, cßn khuyªn nhñ hoµng ®Õ Tóc T«ng nªn nhËn lêi yªu cÇu cña Linh Th¸i hËu xin ®Õn ®iÖn HiÓn D¬ng.. ThÕ lµ Linh Th¸i hËu ®· nhiÒu lÇn ®Õn ®iÖn HiÓn D¬ng ®Ó th¨n con trai lµ hoµng ®Õ Tóc T«ng.. Gi÷a hai cung kh«ng cßn cã phßng vÖ ng¨n trë n÷a.

Nguyªn Xoa tiÕn cö ngêi th©n cña m×nh lµ Nguyªn Ph¸p T¨ng gi÷ chøc thÝch sö Tõ ch©u. Sau nµy Nguyªn Ph¸p T¨ng ®· khëi binh ph¶n l¹i triÒu ®×nh ë Tõ ch©u,Linh Th¸i hËu ®· nhiÒu lÇn nãi víi Nguyªn Xoa vÒ sù kiÖn ph¶n lo¹n cña Nguyªn Ph¸p T¨ng. Trong lßng Nguyªn Xoa còng c¶m thÊy hèi hËn s©u s¾c. Håi ®ã, thõa tíng Cao d¬ng v¬ng Nguyªn Ung tuy cã cao h¬n Nguyªn Xoa vÒ chøc vÞ, nhng «ng l¹i rÊt sî Nguyªn Xoa.. Nguyªn Ung muèn ph¶n ¸nh t×nh h×nh lÇm nh÷ng ®iÒu ¸c cho hoµng ®Õ Tóc T«ng nghe, nhng l¹i kh«ng cã c¬ héi.. Sau nµy nh©n dÞp Linh Th¸i hËu vµ hoµng ®Õ Tóc T«ng ®Õn Nam du l¹c thuû, Nguyªn Ung còng ®îc mêi ®i du ngo¹n. ThÕ lµ ngùa xe cña hoµng ®Õ vµ th¸i hËu ®Õn phñ tr¹i cña Nguyªn Ung. Sau khi trêi tèi, hoµng ®Õ Tóc T«ng vµ th¸i hËu cïng ®i vµo nhµ Nguyªn Ung, nh÷ng ngêi tuú tïng th× kh«ng d¸m vµo. ThÕ lµ Tóc T«ng, Th¸i hËu bµn b¹c víi Nguyªn Ung kÕ ho¹ch trõ khö Nguyªn Xoa.

Sau nµy khi Nguyªn Ung th¸p tïng hoµng ®Õ Tóc T«ng ®Õn triÒu kiÕn Linh th¸i hËu, «ng ®· nãi th¼ng víi th¸i hËu :" H¹ thÇn kh«ng lo bän ®¹o tÆc trong thiªn h¹ t¹o ph¶n, mµ ®iÒu lo l¾ng nhÊt lµ Nguyªn Xoa. VËy nguyªn nh©n t¹i sao ? T¹i v× Nguyªn Xoa thèng so¸i cÊm vÖ qu©n cña hoµng gia, binh sÜ ®Òu phô thuéc vµo Nguyªn Xoa. Bè «ng ta thèng lÜnh b¸ch v¹n ®¹i qu©n, gi¸m s¸t triÒu ®×nh ë phÝa t©y kinh thµnh, em trai «ng ta lµm ®« ®èc, thèng so¸i ba c¸nh qu©n. Nguyªn Xoa kh«ng cã t©m ®Þa ph¶n l¹i triÒu ®×nh th× kh«ng sao, nhng nÕu «ng ta cã lßng mu ph¶n, th× triÒu ®×nh chóng ta dùa vµo lùc lîng nµo ®Ó chèng l¹i hä. Nguyªn Xoa tuy bÒ ngoµi nãi lµ kh«ng cã lßng nµo ph¶n lo¹n, nhng ai cãa thÓ nh×n thÊu t©m can ch©n thùc cña «ng ta? Cho nªn triÒu ®×nh kh«ng thÓ kh«ng lo l¾ng vÒ Nguyªn Xoa." Linh th¸i hËu nghe Nguyªn Ung nãi mét håi nh vËy,bµ nãi: "¤ng nãi rÊt ®óng. NÕu nh qu¶ thËt Nguyªn lang trung thµnh víi quèc gia mµ kh«ng cã lßng ph¶n lo¹n, t¹i sao l¹i kh«ng tõ chøc l·nh qu©n, gi÷ chøc vô kh¸c tiÕp tôc phô trî cho triÒu chÝnh níc nhµ?" Sau khi Nguyªn Xoa ®îc biÕt chuÖn nµy, trong lßng rÊt sssî h·i, thÕ lµ cÇm mò quan xin ®îc lîng thø. ThÕ lµ hoµng ®Õ Tóc T«ng ®Ó cho Nguyªn Xoa lµm phiªu kþ ®¹i tíng qu©n, nghi ®ång

tam t, thîng th lÖnh, thÞ trung, l·nh t¶ h÷u. Nguyªn Xoa tuy trao l¹i binh quyÒn, nhng «ng vÉn chØ huy trong ngoµi, c¨n b¶n kh«ng hÒ nghÜ r»ng m×nh bÞ b·i chøc. Sau nµy Nguyªn Xoa kh«ng ngñ ë trong cung n÷a, hoµng ®Õ Tóc T«ng liÒn gi¶i trõ chøc vô thÞ trung cña Nguyªn Xoa. §Õn khi trêi s¸ng Nguyªn Xoa trë vÒ ®inh vµo cung cÊm, c¸c sÜ binh thñ vÖ tõ chèi kh«ng cho Nguyªn Xoa nhËp néi. Ýt l©u sau, Nguyªn Xoa bÞ xo¸ tªn ®a xuèng lµm thêng d©n.

Sau nµy Linh th¸i hËu nãi víi c¸c thÞ thÇn xung quanh :" Tríc ®©y Lu §»ng, Nguyªn Xoa xin ta ban cho chóng thiÕt quyÒn, hy väng lµ sau nµy ph¹m téi kh«ng bÞ giÕt. May sao ta l¹i kh«ng ban cho bän chóng." Trung th x¸ nh©n Hµn Tö Hi nãi: " ViÖc nµy cã quan hÖ ®Õn sinh tö tån vong, ch¼ng lÏ l¹i kh«ngcÇn ph¶i bµn b¹c hay sao? Tuy tríc ®©y th¸i hËu bÖ h¹ kh«ng ban thiÕt quyÒn cho Nguyªn Xoa, Lu §»ng, vËy t¹i sao h«m nay l¹i kh«ng xö tö hä ®i?" Linh th¸i hËu nghe Hµn Tö Hi nãi, c¶m thÊy rÊt mï mÞt, ch¼ng biÕt lµm thÕ nµo. Sau ®ã kh«ngl©u, cã ngêi tè c¸o Nguyªn Xoa cïng em trai «ng ta lµ Nguyªn Tr¶o cïng ã mu ®å t¹o ph¶n, ®Þnh chØ thÞ cho ®ång ®¶ng cña hä tÊn c«ng c¸c ch huyÖn phô cËn Kinh s, ®ãt s¹ch nh÷ng nhµ cöa ë trong thµnh lµm kinh ®éng trong ngoµi ®Ó g©y thanh thÕ. Tríc hÕt cö em trai hä lµ Hång NghiÖp so¸i lÜnh ngêicña s¸u trÊn ë §Þnh ch©u khëi binh lËt ®æ triÒu ®×nh. Nguyªn Xoal¹i cho ngêi ®i c©u kÕt víi nh÷ng ngêi d©n téc thiÓu sè ë Lç D¬ng ®Ó tËp kÝch, quÊy rèi bªn ngoµi, anh em Nguyªn Xoa ë bªn trong hëng øng. Cßncha ®Õn ngµy khëi binh th× triÒu ®×nh ®· b¾t thñ th mu ph¶n cña Nguyªn Xoa. Linh th¸i hËu cã nghÜ ®Õn Nguyªn Xoa lµ em rÓ bµ ta, nªn kh«ng nhÉn t©m xö quyÕt Nguyªn Xoa ngay. Hoµng m«n thÞ lang Lý DiÔm nãi :" Nh÷ng téi mµ Nguyªn Xoa ®· ph¹m, quÇn chóng nh©n d©n xa gÇn ®Òu biÕt rÊt râ, t¹i sao Th¸i hËu l¹i tr× ho·n khçngö lý ®Ó cho mäi ngêi c¶m thÊy mª hoÆc kh«ng hiÓu ?!" Hoµng m«n Tõ Hét ®ang ®Þnh tiÕn lªn khuyªn gi¸n th¸i hËu xö trÝ Nguyªn Xoa, do dù kh«ng d¸m nãi ngay tríc mÆt. C¸c ®¹i thÇn trong triÒu®×nh kiªn tr× trõng ph¹t Nguyªn Xoa, hoµng ®Õ Tóc T«ng còng khuyªn nhñ Linh th¸i hËu xö tö Nguyªn Xoa, lóc ®ã Linh th¸i hËu míi ®ång ý víi ý kiÕn cña mäi ngêi. ThÕ lµ Nguyªn Xoa vµ em trai ong ta lµ Nguyªn Tr¶o cïng ®îc ban chÕt t¹i nhµ. Linh th¸i hËu cßn lÊy lÝ do em g¸i m×nh lµ vî cña «ng t nªn truy tÆng Nguyªn Xoa lµm thÞ trung, phiªu kþ ®¹i tíng qu©n, nghi ®ång tam t, thîng th lÖnh vµ thÝch sö Ký ch©u.

TuyÓn tù " Nguþ th "

QuyÓn 16

nhù h¹o

Lêi më ®Çu - Nhù H¹o, tù lµ CÇm Kú, lµ mét nÞnh thÇn næi tiÕng thêi kú Nam B¾c triÒu. Cã mét håi Nhù H¹o tù nãi lµ xuÊt th©n tõ nh¹n m«n, thùc tÕ «ng ta lµ ngêi Ng« vïng Giang Nam. Phô th©n Nhù H¹o lµ Nhù Nhîng Chi lµ ®¹i tíng chÝnh quyÒn Nam triÒu Lu Tèng ®· tõng ®i theo HiÕu Vò ®Õ Lu TuÊn vµ Ba L¨ng v¬ng Lu Hu Nhîc, sau ®ã chuyÓn ®Õn Thîng ®¶ng ë Hoµi D¬ng. Thêi kú cßn trÎ, Nhù H¹o ®· tõng lµm tµo sö huyÖn Kim, thÝch sö HËu nam Tõ ch©u ThÈm L¨ng ®a anh ®Õn L¹c D¬ng thuéc B¾c Nguþ. Lóc nµy Nhù H¹o míi ®îc tiÕn cö cho B¾c Nguþ H¸n V¨n ®Õ hÇu h¹ quÇn ¸o, thÞ vÖ hoµng ®Õ. Sau khi H¸n V¨n ®Õ qua ®êi, Tuyªn Vò ®Õ lªn ng«i, Nhù H¹o dÇn dÇn ®îc hoµng ®Õ yªu mÕn, do ®ã mµ trë thµnh nh©n vËt næi tiÕng ngang hµng víi TriÖu Tu, mét nÞnh thÇn kh¸c cña thêi kú B¾c Nguþ ThÕ T«ng, thËm chÝ cã mét sè mÆt cßn næi tiÕng h¬n. §Þa vÞ cña Nhù H¹o s÷ cao h¬n ®Þa vÞ cña TriÖu Tu. Do ®ã mµnÞnh thÇn TriÖu Tu rÊt ghen tÞ v× Nhù H¹o ®îc yªu chiÒu h¬n nen ®· kiÕm cí ®Ó bµi xÝch, h·m h¹i Nhù H¹o, t×m c¸ch ®Èy «ng ra ngoµi lµm th¸i thó Béc D¬ng vµ lµ tíng qu©n LÞch uy.

Sau khi TriÖu Tu thÊt sñng, Nhù H¹o l¹i trë vÒ §«ng S¬n, l¹i ®îc B¾c Nguþ ThÕ T«ng Tuyªn Vò hoµng ®Õ yªu mÕn vµ träng ®·i. Sau khi th«i chøc th¸i thó TÊn D¬ng, vÒ trong triÒu ®×nh Nhù H¹o ®· gi÷ nh÷ng chøc vô nh t¶ trung lang tíng, l·nh trùc c¸c, phiªu kþ tíng qu©n, quyÒn thÕ bµnh tríng, ®Þa vÞ hiÓn h¸ch. Phô th©n cña «ng còng v× con mµ ®îc phong lµm th¸i thó D¬ng b×nh Cæn ch©u, ®îc phong lµm Tö tíc. ThËm chÝ c¸c b¸ quan triÒu thÇn tõ CËp ThÊi truyÒn, B¾c H¶i v¬ng Nguyªn Têng trë xuèng ®Òu ph¶i kÕt th©n vµ nÞnh bî Nhù H¹o. Do ®ã, tõ sau khi kÕ nhiÖm TriÖu Tu, Nhù H¹o ®· næi tiÕng triÒu ®×nh. Nhù H¹o lµ con ngêi th«ng minh khÐo lÐo, giái nghÒ bu«n b¸n, tham lam tiÒn tµi lîi léc, ¨n hèi lé rÊt nhiÒu, ®ôc väng rÊt lín. Nh÷ng n¨m cuèi ®êi, Nhù H¹o bÞo c¸c ®¹i thÇn nh Cao TriÖu c«ng kÝch vµ bµi xÝch, bÞ trung uý Th«i Lîng tè c¸o, Nhù H¹o cã mét thêi khuynh ®¶o triÒu ®×nh ®· bÞ Tuyªn Vò ®Õ ban cho chÕt t¹i nhµ.

*

***

Nhù H¹o, tù lµ CÇm Kú, tríc kia lµ ngêi Ng« ®Þa. Phô th©n Nhù Nh- îng Chi, chÝnh ra tªn gäi lµ Nhù YÕu, ®· tõng theo hÇu Lu TuÊn, Ba L¨ng v- ¬ng Lu Hu Nhîc, lµm ®¹i tíng, ®¸nh trËn ®Õn Bµnh thµnh. Håi ®ã vïng Giang Nam bÞ ®ãi kÐm, chiÕn tranh lo¹n l¹c liªn miªn, gia ®×nh «ng liÒn rêi ®Õn ë Thîng ®¶ng Hoµi d¬ng.

N¨m Nhù H¹o 15 - 16 tuæi ®· tõng lµm chøc quan l¹i nhá lµ Kim tµo ë trong huyÖn. Anh cã khÝ chÊt tèt, khu«n mÆt t¬i t¾n ®Ñp ®Ï. Lµ ngêi cÈn thËn th«ng minh. Nam Tõ ch©u thÝch sö ThÈm L¨ng nh×n thÊy hù H¹o th× rÊt thÝch anh. ThÕ lµ Nhù H¹o ®i theo ThÈm L¨ng ®Õn L¹c d¬ng, ®îc tiÕn cö lªn B¾c Nguþ Cao Tæ vµ ®îc phong chøc quan, thÞ hÇu bªn c¹nh nhµ vua.

B¾c Nguþ ThÕ T«ng lªn ng«i th× Nhù H¹o ®ang trùc ban ë trong cung, nªn dÇn dÇn ®îc sïng ¸i. ThÕ T«ng d· tõng cã mét lÇn ra ngoµi ®i lÔ ë S¬n L¨ng, gi÷a ®êng ®Þnh ®Ó cho Ngù H¹o cïng ngåi xe víi m×nh, Nhù H¹o vÐn ¸o chuÈn bÞ lªn xe th× hoµng m«n thÞ lang tªn lµ Nguyªn Khu«ng kiªn

quyÕt ng¨n c¶n, lóc nµy ThÕ T«ng hoµng ®Õ míi th«i kh«ng ®Ócho anh lªn xe n÷a. Sau khi ThÕ T«ng hoµng ®Ð tù n¾m triÒu chÝnh, Nhù H¹o ®îc ©n ®·i vµ ban thëng cµng ngµy cµng nhiÒu vµ hËu träng. Do cã c«ng lao ch¨n nu«i ngùa, Nhù H¹o ®îc ®¸ng ®îc bæ nhiÖm lµm viªn ngo¹i tíng qu©n. Lóc ®ã TriÖu Tu còng ®îc ThÕ T«ng hoµng ®Õ yªu mÕn, «ng ta rÊt ghen tÞ víi Nhù H¹o, ®em lßng h·m h¹i Nhù H¹o, yªu cÇu ®a Nhù H¹o ra ngoµi lµm th¸i thó. Nhù H¹o cung nghÜ ®Õn nh÷ng nguy hiÓm mµ m×nh ®· gÆp, kh«ng muèn lµm néi quan. ThÕ lµ Nhù H¹o ®îc th¨ng lµm th¸i thó Béc d¬ng, thªm chøc LÞch uy tíg qu©n.

Nhê cã c«ng lao cña NhÑ H¹o, cha «ng còng ®îc bæ nhiÖm lµm th¸i thó D¬ng b×nh Cæn ch©u, ®îc phong Tö tíc. Hai cha con ïng ®îc næi danh l¹i ®îc gÇn nhau nªn Nhù H¹o rÊt phÊn khëi rêi khái triÒu ®×nh. Vµ kh«ng cho viÖc ®i lµm uan ë bªn ngoµi lµ xa l¹. M·i ®Õn sau khi TriÖu Tu thÊt thÕ, Nhù H¹o míi ®îc toµn miÔn. Tuy xuÊt th©n lµ ngêi hµn vi thÊp hÌn, nhng khi Nhù H¹o lµm th¸i thó, «ng vÉn thanh b¹ch gi¶n dÞ. ThÕ T«ng hoµng ®Õ tuÇn thó ®Õn NghiÖp thµnh Gi¶ng vâ, Nhù H¹o xin trë vÒ triÒu ®×nh, thÕ lµ gi¶i trõ ®îc chøc quËn, l¹i ®îc sphong chøc t¶ trung lang tíng, L·nh trùc c¸c. ThÕ lµ l¹i ®îc sñng ¸i nh cò. VËn quan cña Nhù H¹o lªn vïn vôt. ¤ng ta tù xng xuÊt th©n tõ nh¹n m«n, nh÷ng ngêi nh¹n m«n xu nÞnh Nhù H¹o, tiÕn cö Nhù H¹o lªn T ®å, thØnh cÇu ®Ó «ng lµm Tø ch©u ®¹i trung chÝnh. Phñ tØnh quan viªn tÊu b¸o lªn hoµng ®Õ, triÒu ®×nh ®Æc chiÕu cho phÐp. Nhù H¹o cßn kiªm chøc phiªu kþ tíng qu©n, th«ng lÜnh c¸c ngµnh nghÒ Hoa l©m. Nhù H¹o b¶n tÝnh cÇn cï tÕa nhÞ, khÐo tay. Trong c«ng t¸c x©y dùng Nhù H¹o cã nhiÒu s¸ng kiÕn. ¤ng d¾p ®Êt thµnh nói ë phÝa T©y hå Thiªn Uyªn, khai th¸c ë B¾c mang vµ Nam ss¬n nh÷ng ®¸ aói. Chë tre tróc tõ c¸c ch©u nh Nh÷ DÜnh ®Õn ®Ó trång ë trong ®ã. X©y dùng c¸c lÇu qu¸n tõng hµng trªn díi. Råi cßn trång c¸c lo¹i hoa cá, c©y cèi, viªn l©m thËt tù niªn thó vÞ. Th©m t©m hoµng ®Õ ThÕ T«ng rÊt thÝch n¬i ®ã, thêng xuyªn ®i ch¬i du ngo¹n rÊt ®óng giß. Do ®ã mµ Nhù H¹o ®îc th¨ng lµm qu¸n qu©n tíng qu©n, vÉn kiªm chøc kiªu kþ tíng qu©n.

Ngù H¹o ngµy cµng ®îc hoµng ®Õ sñng ¸i, quyÒn thÕ hiÓn quÝ, ®îc tham dù chÝnh sù. C¸c ®¹i thÇn tõ CËp Th¸i truyÒn, B¾c h¶i v¬ng Nguyªn T- êng trë xuèng ®Òu sî h·i vµ dùa dÉm vµo Nhù H¹o. Ngêi em trai cña Nhù H¹o míi cã 20 tuæi ®· ®îc ®Ò b¹t lµm viªn ngo¹i lang. Nhù H¹o lÊy ngêi em g¸i hä cña Béc t¹ Cao TriÖu lµm vî. Bµ l¹i lµ ®êngmÉu cña hoµng ®Õ ThÕ T«ng. H«m cíi, B¾c H¶i v¬ng Nguyªn Têng th©n chinh ®Õn nhµ Nhù H¹o ®em theo ngùa tèt, vËt quÝ lµm träng lÔ tÆng Nhù H¹o. Nhù H¹o cßn cíi vî cho em trai lµ em g¸i cña An Phong v¬ng Diªn Minh lÊy lµm hæ thÑn v× kh«ng m«n ®¨ng hé ®èi, nªn ®· cù tuyÖt yªu cÇu cña Nhù H¹o. Nguyªn T¬ngkhuyªn gi¸n Diªn Minh nªn miÔn cìng nhËn lêi víi ®¸mnµy, «ngnãi :" NÕu «ng muèn t×m ngêi quyÒn cao chøc träng, th× ph¶i kÕt thµnh h«n nh©n víi Nhù H¹o." An Phong v¬ng nghe xong míi ®ång ý cho em g¸i m×nh lÊy em trai Nhù H¹o.

Nhù H¹o lµ ngêi rÊt th«ng minh cÇn mÉn, lµ lÔ hiÒn h¹ sÜ. ¤ng ngÇm tù kinh doanh tµi lîi, nhËn hèi lé rÊt ghª, tµi s¶n trong nhµ rÊt nhiÒu. ¤ng x©y nhµ ë phÝa T©y cung ®×nh, tr×nh ®é hµo hoa th× ngay c¶ nh÷ng ®¹i thÇn quyÒn quÝ trongg triÒu ®×nh còng kh«ng b× kÞp. Lóc ®ã, tuy hoµng ®Õ ThÕ T«ng ë xa, nhng Nhù H¹o còng thêng ë l¹i trong cung, ben ®ªm th× ë nh÷ng n¬i kh¸ nhau. Ýt l©u sau Nhù H¹o ®îc th¨ng chøc Quang

lôc thiÕu khanh, lßng tham kh«ng ®¸y, «ng ta cßn muèn lËp c«ng víi tiªn ®Õ ®Ó ®îc th¨ng tiÕn h¬n n÷a.

Tho¹t ®Çu, khi Nhù H¹o vµ TriÖu Tu cïng ®îc hoµng ®Õ ©n sñng, nh÷ng ngêi nh B¾c H¶i v¬ng Nguyªn Têng ®Òu dùa vµo hä. Ngoµi ra trùc c¸c tíng qu©n Lu VÞ, chÝnh ra lµ do Nguyªn Têng tiÕn cö, lu«n lu«n c¶m kÝch tÊm lßngcña Nguyªn Têng, hä c©u kÕt víi nhau, ®i l¹i víinhau lµm nh÷ng ®iÒu gian tµ. B×nh thêng Cao TriÖu rÊt hËn c¸c ch v¬ng, thêng ®¶ kÝch h·m h¹i hä. Cao TriÖu biÕt râ nh÷ng ngêi nh Nhù H¹o vµ Nguyªn Têng quan hÖ ®i l¹i rÊt mËt thiÕt, cho nªn ®· nãi xÊu hä tríc mÆt hoµng ®Õ ThÕ T«ng, nãi r»ng bän Nhù H¹o cã ©m mu ph¶n nghÞch. ThÕ lµ hoµng ®Õ ThÕ T«ng triÖu kiÕn trung uý Th«i Lîng v¹ch téi bèn ngêi lµ Nhù H¹o, Lu VÞ, Th- êng QuÝ HiÒn, TrÇn T¶o TÜnh chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n, nhËn hèilé vµ cã ©m mu ph¶n lo¹n. Ngay ngµy h«m ®ã cho b¾t nhãm Nhù H¹o ®a ®Õn Nam ®µi. Ngµy h«m sau cã t tÊu thØnh cÇu xö tö hä. Ngay ®ªm h«m ®ã, Nhù H¹o bÞ gi¶i vÒnhµ giÕt chÕt. Vî Nhù H¹o ra khái nhµ khãc lãc ®ãn Nhù H¹o trë vÒ, Nhù H¹o bíc vµo khãc lãc c¸o biÖt ngêi nhµ, ¨n h¹t tiªu mµ chÕt. Con trai Hoµi Lang, lµm thÝch sö Nam Thanh ch©u. N¨m Hng Hoµ nguyªn niªn, v× ph¹m téi bÞ giÕt chÕt, con ch¸u bÞ lu ®Çy ®i biªn c¬ng.

TuyÓn tù " Nguþ th "

QuyÓn 93

lý hång chi

Lêi më ®Çu - Lý Hång Chi, tªn chÝnh lµ Lý V¨n Th«ng, lµ tªn nÞnh thÇn díi chÝnh quyÒn B¾c Nguþ, thêi kú Nam B¾c triÒu. Lý Hång Chi xuÊt th©n t¬ng ®èi nghÌo khæ. Håi cßn trÎ v× gia c¶nh bÇn hµn nªn xuÊt gia lµm hoµ thîng. Sau khi trëng thµnh, anh míi kÕt thóc cuéc s«ng chïa chiÒn hoµn tôc vÒ nhµ.

Vµo nh÷ng n¨m B¾c Nguþ Th¸i Vò ®Õ Th¸c B¹t §µo Th¸i B×nh ch©n qu©n (440 - 450), Lý Hång Chi ®¶m nhiÖm chøc ®Þch ®¹o hé qu©n, v× cã c«ng nªn ®îc thëng tíc vÞ An D¬ng Nam, Lý Hång Chi lµ ngêi tham lam gian nÞnh, sµnh sái ho¹t ®éng ®Çu c¬. Së dÜ «ng ta cã thÓ hoµnh hµnh trong thêi kú hai «ng vua B¾c Nguþ V¨n Thµnh vµ HiÕn V¨n, chñ yÕu lµ v× cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi chÞ em nguyªn hËu hoµng ®Õ V¨n Thµnh, thËm chÝ cßn d¸m m¹o xng lµ anh em víi nguyªn hËu, dïng th©n phËn ngo¹i thÝch ®Ó c tró trong triÒu ®×nh B¾c Nguþ.

Lý Hång Chi ®· tõng gi÷ c¸c chøc vô ®Þch ®¹o hé qu©n, Hµ néi th¸i thó, Hoµi ch©u thÝch sö, thîng th v.v...l¹i cßn ®îc chÝnh phñ phong lµm cËp quËn c«ng. ChÝnh tÝch chñ yÕu cña Lý Hång Chi lµ trÊn ¸p cuéc khëi nghÜa cña ngêi S¬n Hå, khi gi÷ chøc An nam tíng qu©n, thÝch sö TÇn ch©u vµ Ých ch©u, Lý Hång Chi ®· ®Æt ra luËt ph¸p ng¨n c©m ®¹o tÆc vµ gian thÇn, an ñi ngêi miÒn nói d©n téc Kh¬ng, ®· thu ®îc hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh. Nhng Lý Hång Chi trÞ v× hµ kh¾c tµn b¹o, kh«ng thÓ thanh chÝnh liªm khiÕt ®îc. Cho nªn toµn thÓ quÇn thÇn trong triÒu ®Òu biÕt rÊt râ tÝnh gian ¸c cña «ng ta, v« cïng c¨m phÉn téi lçi cña Lý Hång Chi. Sau khi B¾c Nguþ HiÕu V¨n ®Õ lªn ng«i, chÝ t¹i tiÕn thñ, c¸ch trõ tÖ n¹n chÝnh trÞ, nghiªm tóc kû c¬ng. KÐt qu¶ Lý Hång Chi v× cã téi nªn bÞ HiÕu V¨n ®Õ h¹ lÖnh b¾t giam. Sau khi Lý Hång Chi bÞ ®a vÒ Kinh s, B¾c Nguþ HiÕu V¨n ®Õ tù m×nh ®Õn ®iÖn Th¸i hoa, nãi th¼ng vµo mÆt «ng ta lµ cã nhiÒu téi tµy ®×nh. V× téi ¸c qu¸ nÆng, Lý Hång Chi bÞ HiÕu V¨n ®Õ giÕt chÕt.. Tªn nÞnh thÇn ®· qua nhiÒu triÒu ®¹i, ®îc c¸c hoµng ®Õ B¾c Nguþ sñng ¸i, cuèi cïng ®· uèng thuèc ®éc tù tö.

***

Lý Hång Chi tªn chÝnh lµV¨n Th«ng. lµ ngêi H»ng N«ng. Håi nhá anh xuÊt gia lµm Hoµ thîng, sau khi trëng thµnh míi hoµn tôc. Vµo nh÷ng n¨m B¾c Nguþ Th¸i Vò ®Õ Th¸c B¹t §µo Th¸i b×nh ch©n qu©n (440 - 450), Lý V¨n Th«ng lµm §Þch ®¹o hé qu©n, ®îc phong lµm An d¬ng nam. VÜnh X¬ng v¬ng Th¸c B¹t Nh©n th¸p tïng Th¸i Vò ®Õ Nam chinh, ®îc gÆp hai chÞ em Nguyªn hËu, Lý Hång Chi bÝ mËt tÆng hai chÞ em Nguyªn hËu mét sè ®å ®¹c, kÕt nghÜa víi hä thµnh anh chÞ em. ThÕ lµ mÊy ngêi ®i l¹i víi nhau nh ngêi th©n thÝch. Lý V¨n Th«ng biÕt tªn ngêi anh em cña Nguyªn hËu ë ph- ¬ng nam. ThÕ lµ Lý V¨n Th«ng ®æi tªn thµnh Lý Hång Chi. M·i sau khi Th¸c B¹t Nh©n ph¹m téi bÞ giÕt, Nguyªn hËu vµo hoµng cung. ®îc B¾c Nguþ V¨n Thµnh hoµng ®Õ Th¸c B¹t TuÊn rÊt sñng ¸i, Nguyªn hËu nãi Lý Hång Chi lµ anh em cña bµ vµ ®· nhiÒu n¨m bÞ xa c¸ch. Nguyªn hËu kÓ cho Lý Hång Chi nghe ngêi anh em nh Ch©n Chi ë ph¬ng nam, yªu cÇu «ng ph¶i chiÕu cè. Tõ ®ã trë ®i Lý Hång Chi m¹o xng lµ cËu ruét cña HiÕn V¨n hoµng

®Õ.Nh÷ng n¨m Th¸i An, nh÷ng ngêi anh em nh Ch©n Chi ®Õn ®« thµnh B¾c Nguþ, cïng Lý Hång Chi t¬ng kiÕn, nghe l¹i sù tÝch sinh b×nh cña Nguyªn hËu, vµ c¨n cø theo tuæi t¸c cao thÊp mµ kÕt thµnh anh em.

Tõ ®ã vÒ sau, Lý Hång Chi dïng th©n phËn ngo¹i thØch ra lµm th¸i thó Hµ néi, ®îc phong lµ NhiÖm thµnh hÇu, quyÒn uy nghi trang ngang víi thÝch sö. PhÝa B¾c Hµ néi nèi liÒn víi Thîng ®¶ng, phÝa nam tiÕp gi¸p Vò lao quan, vÞ trÝ hiÓm trë, ngêi hung h·n, thêng hay cíp bãc, quan l¹i kh«ng thÓ kiÓm tra, cÊm ®o¸n ®îc. Lý Hång Chi ®Õn quËn, gia nghiªm phßng ph¹m, truy b¾t chÆt ®Çu nh÷ng tªn trém cíp sÏ ®îc träng thëng, khuyªn nhñ mäi ngêi tu©n thñ bæn phËn, hÕt n¹n cíp bãc. Lý Hång Chi tiªu diÖt gian ®¶ng, thñ ®o¹n v« cïng b¹o ngîc tµn khèc. Tõ ®ã vÒ sau, Lý Hång Chi ®¶m nhiÖm chøc thÝch sö Hoµi ch©u, tiÕn phong lµm CËp quËn c«ng, ®îc cö lµm néi ®« ®¹i quan. Bé l¹c d©n téc Kh¬ng ë phÝa T©y Hoµng Hµ khëi binh ph¶n lo¹n triÒu ®×nh, B¾c Nguþ HiÕn V¨n ®Õ th©n chinh dÉn qu©n, lÖnh cho Lý Hång Chi vµ thÞ trung, ®«ng quËn V¬ng Lôc §Þnh thèng so¸i c¸c lé qu©n ®éi. Ngùa xe cña HiÕn V¨n hoµng ®Õ ®Õn TÞnh ch©u,, chiÕu lÖnh cho Lý Hång Chi lµm ®« tíng Hµ T©y, dªm qu©n tÊn c«ng S¬n Hå. Toµn bé qu©n binh S¬n Hå dùa vµo ®Þa h×nh hiÓm yÕu tiÕn hµnh chèng l¹i. Lý Hång Chi x©y dùng c«ng sù l« cèt ë B¹ch kª nguyªn, phÝa nam Th¹ch lÇu ®Ó ®èi kh¸ng víi phµn qu©n ë S¬n hå. Lóc ®ã c¸c ®¹i tíng cña «ng ta ®Òu yªu cÇu ph¸t ®éng tiÕn c«ng. Lý Hång Chi hiÓu v× ®¹i nghÜa, cho phÐp hä kh«i phôc nghÒ cò, nh vËy ngêi S¬n hå dÇn dÇn ®Çu hµng qu©n chÝnh phñ. B¾c Nguþ HiÕn V¨n ®Õ rÊt t¸n thëng Lý Hång Chi chiªu hµng ngêi Hå, ®Ò b¹t Lý Hång Chi lµm thîng th vµ ngo¹i ®« ®¹i quan.

Sau ®ã Lý Hång Chi lµm An nam tíng qu©n, thÝch sö hai ch©u lµ TÇn ch©u vµ Ých ch©u. Trong thêi kú lµm quan, Lý HångChi ®· ®Æt ra ph¸p luËt cÊm gian trõ tÆc, tuyªn bè ngêi nµo ®i ra ngoµi mµ mang theo binh ®ao, khi ph¹m téi coi ngang nh téi cíp bãc.Ngoµi ra Lý Hång Chi cßn ban hµnh c¸c lo¹i ®iÒu lÖ qui t¾c, triÖu tËp c¸c trëng l·o, nh©n sÜ hµo kiÖt c¸c huyÖn ch©u, tuyªn bè ph¸p chÕ chÝnh trÞ. Nan ®ªm, Lý Hång Chi cßn bÝ mËt cö bé ®éi kþ binh chia nhau ®Õn g¸c trªn c¸c con ®êng quan träng vÒ giao th«ng ë trong ch©u ®Ó tiÐn hµnh kiÓm so¸t. TÊt c¶ nh÷ng ngêi vi ph¹m lÖnh cÊm ®Òu bÞ b¾t gi¶i vÒ ch©u phñ, c«ng bè xö tö. Trong ®ã nh÷ng ngêi bÞ giÕt oan cã ®Õn h¬n mét tr¨m ngêi. H¬-pa-kh¬-lang, ngêi d©n téc Kh¬ng ë s©u trong khe nói, tuy cã liªn hÖ qua l¹i víi nhau, nhng quan viªn chÝnh phñ B¾c Nguþ rÊt Ýt khi ®Õn ®Þa ph¬ng nµy.. Lý Hång Chi ®¾p mét con ®êng. §êng réng h¬n 10 bé ®Ó lµm cho uy thÕ qu©n ngò næi bËt. ¤ng cö qu©n lÝnh ®Õn n¬i ë cña H¬-pa-kh¬-lang. Ngêi Kh¬ng tr«ng thÊy sî hÕt hån. Lý Hång Chi dÉn mÊy chôc kþ binh ®Õn tõng ngâ ng¸ch cña ngêi Kh¬ng, vç vÒ vî con hä, th¨m hái nh÷ng ngêi èm ®au, cßn ban cho hä mét sè tiÒn tµi. D©n chóng ngêi Kh¬ng v« cïng phÊn khëi, nh÷ng thø giao nép nhiÒu h¬n gÊp 10 lÇn ngµy thêng. Lý Hång Chi rÊt giái thèng trÞ nh©n d©n d©n téc Nhung di, ®· tõng næi tiÕng cã ©n huÖ víi hä. Nhng ®iÒu næi tiÕng h¬n lµ sù hµ kh¾c tµn b¹o cña «ng ta th× c¶ vïng ai còng biÕt.

Håi ®Çu, khi Lý Hång Chi cßn cha phÊt, ®· lÊy mét ngêi vî hä Tr¬ng. Tr¬ng thÞ lµ mét phô n÷ th«ng minh kiªn cêng. Trong qu¸ tr×nh tõ nghÌo hÌn trë thµnh phó quÝ cña Lý Hång Chi, Tr¬ng thÞ lµ ngêi rÊt bæ Ých cho «ng, bµ ®· sinh ®îc h¬n 10 ngêi con trai vµ g¸i. Sau nµy Lý Hång Chi l¹i lÊy ngêi

em g¸i hä cña Lu Ph¬ng lµm vî. ¤ng rÊt sñng ¸i vµ t«n träng Lu thÞ vµ b¾t ®Çu xa l¸nh Tr¬ng thÞ. Lu thÞ còng ®· nhiÒu lÇn ®Î con víi Lý Hång Chi. ChÝnh v× thÕ mµ Lýa Hång Chi ®· x©y hai toµ biÖt thù ë hai n¬i ®Ó sèng cïng Lu thÞ. ChÝnh v× thÕ mµ Tr¬ng, Lu hai ngêi vî ngµy lu«n lu«n ghen tu«ng, c·i cä nhau. Hai bµ mÑ ë hai c¨n nhµ nµy còng thï h»n nhau. §Õn khi Lý Hång Chi ®i lµm quan ë T©y ch©u th× ®· mang Lu thÞ ®i theo.

B×nh thêng Lý Hång Chi rÊt kh«ng thanh, chÝnh, liªm, khiÕt. Trong thêi kú lµm quan, «ng ta ¨n hèi lé rÊt ghª. Håi ®ã HiÔu V¨n ®Õ b¾t ®Çu x©y dùng chÕ ®é bæng léc, ph¸p luËt kû c¬ng rÊt nghiªm. ThÕ lµ hoµng ®Õ h¹ lÖnh b¾t giam Lý Hång Chi, ®ãng còi gi¶i vÒ Kinh s. HiÕu V¨n ®Õ cßn th©n tù ®Õn §iÖn Th¸i hoa, triÖu tËp toµn thÓ ®¹i thÇn tropng triÒu ®×nh, v¹ch téi Lý Hång Chi tríc mÆt mäi ngêi. V× Lý Hång Chi lµ mét ®ai thÇn trong triÒu ®×nh cho nªn HiÕu V¨n ®Õ cho phÐp «ng ta ®îc chÕt t¹i nhµ ®Ó chÞu téi. TÝnh t×nh Lý Hßng Chi kh¶ng kh¸i, cã thÓ nhÉn nhôc chÞu ®au khæ. Cã khi «ng bÞ èm ph¶i tiªm chÝch, khi ch©m ®èt ng¶i cøu ch¸y ®Ðn 2 tÊc, trªn kh¾p m×nh mÈy cã ®Õn mêi mÊy chç nh vËy, nhng Lý Hång Chi vÉn chuyÖn trß nh thêng, nh kh«ng cã g× x¶y ra, vÉn tiÕp ®·i kh¸ch khøa ra vµo. Tríc lóc Lý Hång Chi tù s¸t, «ng ®· t¾m röa, thay quÇn ¸o, cã binh sÜ gióp ®ì, ®i l¹i th¨m hái ngêi trong gia ®×nh, khãc lãc th¶m thiÕt, råi lªn giêng n»m uèng thuèc ®éc tù tö.

Lý Hång Chi khi míi b¾t ®Çu gi¶ m¹o nhËn anh em víi Nguyªn hËu, mäi ngêi trong ngoµi ®Òu coi Lý Hång Chi nh bµ con hä ngo¹i cña hoµng gia. M·i cho ®Õn sau khi Lý Hång Chi uèng thuèc ®éc tù s¸t chÞu téi, B¾c Nguþ HiÕu V¨n ®Õ míi gi¶i thÝch cho v¨n vâ b¸ quan trong triÒu ®×nh biÕt, nãi râ r»ng Lý Hång Chi kh«ng ph¶i lµ anh em víi Nguyªn hËu. Nhng gia téc hä Lý vÉn cã quan hÖ rÊt tèt, ®i l¹i víi nhau nh ngêi th©n thÝch thËt. Khi Lý Hång Chi míi b¾t ®Çu quen Nguyªn hËu, do nhiÒu tuæi h¬n nªn lµm anh cña Nguyªn hËu. M·i cho ®Õn khi nh÷ng ngêi nh Ch©n Chi v.v...®Õn Kinh s, chiÓu theo sù an bµi thø tù trëng thø tríc ®©y cña Nguyªn hËu, gäi mäi ngêi ngåi vµo chç cña m×nh, th©n mËt y nh ngêi trong mét nhµ vËy. Cø ®Õn cuèi n¨m, Lý Hång Chi vµ hä thêng xuyªn häp l¹i ¨n uèng ch¬i bêi, sau khi uèng bia, rîu, còng cã khi kÓ l¹i ®Çu ®u«i c©u chuyÖn nµy, Lý Hång Chi ®øng dËy cói chµo mäi ngêi, chuyÖn trß rÊt th©n mËt vui vÎ. ¤ng trë nªn phó quÝ hiÓn h¸ch, xøng ®¸ng lµ «ng cËu cña quèc v¬ng.. Cho nªn Lý Hång Chi ®· cam t©m tù nguyÖn tõ bá gia ®×nh hä Lý cña m×nh, chuyªn m«n dùa dÉm vµo nh÷ng ngêi nh Ch©n Chi. Sau nµy tuy cã b¶o lu gèc g¸c, nhng còng kh«ng râ rµng cho l¾m.

TuyÓn tù " B¾c sö "

QuyÓn 87

vò v¨n hé

TÊn §·ng C«ng Vò V¨n Hé, tù lµ S¶n B¶o, con ót cña ThiÖu HuÖ C«ng Vò V¨n H¹o, anh cña Th¸i tæ Chu V¨n ®Õ Vò V¨n Th¸i. Thêi nhá Vò V¨n Hé lµ ngêi ®µng hoµng cã chÝ khÝ, cho nªn §øc hoµng ®Õ Vò V¨n Qu¨ng rÊt thÝch anh, ®èi xö víi anh rÊt sñng ¸i, nhng víi anh em kh¸c cña anh th× kh«ng nh vËy.

N¨m Vò V¨n Hé 11 tuæi, phô th©n ThiÖu HuÖ C«ng Vò V¨n H¹o qua ®êi., anh ®i theo ngêi chó phôc vô trong qu©n ®éi khëi nghÜa do C¸t Vinh l·nh ®¹o. Sau khi C¸t Vinh bÞ qu©n ®éi B¾c Nguþ ®¸nh b¹i th× chuyÓn nhµ®Õn TÊn D¬ng. Khi Chu Th¸i tæ Vò V¨n Th¸i vµo thµnh, Vò V¨n Hé v× cßn nhá tuæi nªn kh«ng ®i theo. Nh÷ng n¨m ®Çu TÊn Th¸i, Vò V¨n Hé tõ TÊn d¬ng ®i ®Õn B×nh L¬ng, lóc ®ã anh míi 17 tuæi. C¸c con cña Chu Th¸i Tæ Vò V¨n Th¸i ®Òu cßn nhá, thÕ lµ «ng giao tÊt c¶ c«ng viÖc trong nhµ cho Vò V¨n Hé tr«ng coi.. Nh vËy, Vò V¨n Hé trÞ gia, trong ngoµi ®Òu chØnh tÒ, nghiªm tóc. Cho nªn Vò V¨n Th¸i ®· tõng thë dµi nãi :" ChÝ híng cña th»ng nhá nµy rÊt gièng ta !"

M·i cho ®Õn khi Vò V¨n Th¸i ®i H¹ ch©u, «ng ®Ó Vò V¨n Hé ë l¹i, ®Ó anh phôc vô Hµ B¹t Nh¹c. Sau ®ã Hµ B¹t Nh¹c bÞ h¹i chÕt, khi Chu Th¸i Tæ Vò V¨n Th¸i ®Õn B×nh L¬ng, liÒn bæ nhiÖm Vò V¨n Hé lµm ®« ®èc. Vò V¨n Hé th¸p tïng Vò V¨n Th¸i chinh ph¹t HÇu M¹c TrÇn DuyÖt, ®¸nh b¹i ®èi thñ. VÒ sau Vò V¨n Hé, v× cã c«ng nghªnh ®ãn B¾c Nguþ hoµng ®Õ, ®îc s¾c phong lµm thuû tr× huyÖn b¸, ®îc CËp thùc Êp 500 hé. Nh÷ng n¨m ®Çu §¹i Thèng, Vò V¨n Hé ®îc cö lµm Th«ng trÑc t¸n kþ thêng thÞ vµ Chinh Lç tíng qu©n, råi cßn dù ®Þnh th¨ng tõ Tíc lªn C«ng, tæng céng ®îc CËp thùc Êp lµ 1000 hé. ¤ng ®· tõng th¸p tïng Chu Th¸i Tæ Vò V¨n Th¸i b¾t sèng ®îc §Ëu Th¸i, ®o¹t ®îc Ho»ng n«ng, c«ng ph¸ Sa uyÓn, kÝch chiÕn Hµ kiÒu, lËp ®îc nhiÒu chiÕn c«ng. Do ®ã Vò V¨n Hé ®îc ®Ò b¹t lµm TrÊn ®«ng tíng qu©n, ®¹i ®« ®èc.

N¨m §¹i Thèng thø 8 (542), Vò V¨n Hé ®îc th¨ng chøc lµm Sa kþ ®¹i t- íng qu©n, nghi ®ång tam t. TrËn chiÕn ®Êu ë Manh S¬n, Vò V¨n Hé cÇm qu©n ®i tiªn phong, bÞ ®Þch bao v©y, ®« ®èc hÇu phôc hÇu long ©n dòng c¶m x«ng ra, quyÕt tö chèng l¹i, Vò V¨n Hé khi ®ã míi tho¸t chÕt. Lóc ®ã bé ®éi cña TriÖu QuÝ v.v...còng ®· rót lui, Vò V¨n Th¸i liÒn h¹ lÖnh thu qu©n. Sau viÖc nµy, Vò V¨n Hé bÞ xö lý, bÞ c¸ch chøc, nhng ch¼ng bao l©u l¹i ®îc phôc chøc nh cò. N¨m §¹i Thèng thø 12 (546), Vò V¨n Hé nhËn lÖnh lµm Phiªu kþ ®¹i tíng qu©n, khai phñ nghi ®ång tam t, vµ ®îc phong lµm Trung S¬n c«ng, t¨ng thªm thùc Êp 400 hé. N¨m §¹i Thèng thø 15 (549), Vò V¨n Hé ®em qu©n ®i trÊn thñ Hµ ®«ng, ®îc cö lµm ®¹i tíng qu©n. Khi cïng víi Vu CÈn tÊn c«ng Giang L¨ng, Vò V¨n Hé chØ huy bé ®éi khinh kþ ®i tiªn phong tÊn c«ng nh÷ng thµnh phè vµ thÞ trÊn vïng biªn c¬ng cña chÝnh quyÒn Tóc L¬ng. Võa tÊn c«ng ®· b¾t ®îc bé ®éi hÇu kþ cña L¬ng triÒu, råi tiÕn qu©n ®Õn th¼ng ch©n thµnh Giang L¨ng. qu©n ®éi b¶o vÖ Giang L¨ng kh«ng ngê qu©n ®éi cña Vò V¨n Hé l¹i ®Õn bÊt ngê nh vËy, sî h·i hÕt hån.. Vò V¨n Hé l¹i cö 2000 kþ binh ®i ®¸nh chiÕm bÕn ®ß trªn Trêng giang, tÞch thu nh÷ng tHo»ng bÌ cña ®Þa ph¬ng ®Ó chê xung trËn. Khi ®aÞ qu©n kÐo ®Õn, Vò ¨n Hé bao v©y Giang l¨ng råi ®¸nh chiÕm ngay. Do cã c«ng trong

chiÕn ®Êu, con cña Vò V¨n Hé lµ Vò V¨n Héi ®îc phong lµm Giang l¨ng c«ng. Tho¹t ®Çu, thñ lÜnh Nam Man vïng T¬ng d¬ng chØ huy kho¶ng mét v¹n qu©n ngoan cêng chèng l¹i. Khi rót qu©n vÒ triÒu, Vò V¨n Hé ®em qu©n ®i trÊn ¸p, tiªu diÖt ®îc thÕ lùc ë Thiªn b¶o. Khi triÒu ®×nh thùc hiÖn chÕ ®é lôc quan, Vò V¨n Hé ®îc phong lµm tiÓu t kh«ng.

Chu Th¸i Tæ Vò V¨n Th¸i ®i vÒ híng T©y tuÇn tra, khi ®Õn nói Khiªn ngu th× bÞ èm, liÒn cö ngêi ho¶ tèc ®i gäi Vò V¨n Hé ®Õn gÆp ngµi. Vò V¨n Hé ®Õn Kinh ch©u b¸i kiÕn Vò V¨n Th¸i, cßn Vò V¨n Th¸i lóc nµy bÖnh t×nh rÊt nÆng. Vò V¨n Th¸i nãi víi Vò V¨n Hé :" Khanh xem trÉm nh thÕ nµy, nhÊt ®Þnh lµ kh«ng æn råi. C¸c con trÉm tuæi cßn rÊt nhá, nhng bän ®¹o tÆc cha bÞ b×nh ®Þnh, tõ nay vÒ sau nh÷ng viÖc quèc gia ®¹i sù cña thiªn h¹, trÉm ®Òu uû th¸c cho khanh chiÕu cè, mong r»ng khanh h·y cÇn mÉn cè g¾ng, hoµn thµnh chÝ nguyÖn tríc ®©y cña trÉm!" Vò V¨n Hé võa khãc võa tiÕp thu di lÖnh cñaVò V¨n Th¸i.

Khi ngêi ngùa hµnh tiÕn ®Õn vïng Héi d¬ng, Chu Th¸i Tæ Vò V¨n Th¸i ®· chÕt v× èm. Vò V¨n Hé bÝ mËt phong to¶ tin Vò V¨n Th¸i ®· chÕt. M·i ®Õn khi vÒ ®Ôn Trêng An míi c«ng bè lÖnh ph¸t tang Vò V¨n Th¸i. Lóc ®ã con trai Vò V¨n Th¸i tuæi cßn nhá, søc cßn yÕu, kekr ®Þch m¹nh ngµy cµng ®Õn gÇn, d©n t×nh khñng ho¶ng kh«ng yªn. Vò V¨n Hé chØnh ®èn trËt tù kû c¬ng trong ngoµi triÒu ®×nh, an ñi v¨n vâ b¸ quan, do ®ã mµ d©n t©m míi dÇn dÇn æn ®Þnh. Tríc ®ã, Vò V¨n Th¸i lu«n lu«n nãi :" TrÉm cã søc m¹nh cña Hé. " Lóc ®ã mäi ngêi ®Òu kh«ng hiÓu c©u nãi cña Vò V¨n Th¸i cã ý nghÜa g×. §Õn b©y giê ngêi ta míi gi¶i thÝch ch÷ "Hé". Ch¼ng bao l©u Vò V¨n Hé ®îc phong lµ QuÕ quèc. L¨ng mé cña Th¸i Tæ Vò V¨n Th¸i ®îc x©y xong, Vò V¨n Hé cö ngêi ®i khuyªn T©y Nguþ hoµng ®Õ tho¸i vÞ, thÕ lµ chÝnh quyÒn B¾c Chu nhêng ng«i.

Sau khi B¾c Chu HiÕu MÉn hoµng ®Õ lªn ng«i th× phong Vò V¨n Hé lµm §¹i t m·, tiÕn phong «ng lµm TÊn quèc c«ng, thùc Êp lµ mét v¹n hé. C¸c ®¹i thÇn nh TriÖu QuÝ, §éc C« TÝn v.v... ©m mu bÝ mËt tËp kÝch Vò V¨n Hé. Sau khi Vò V¨n Hé ph¸t gi¸c, thõa lóc TriÖu QuÝ vµo triÒu th× b¾t. §ång ®¶ng cña TriÖu QuÝ vµ nh÷ng kÎ tham dù ®Òu bÞ xö tö. TriÖu V¨n Hé cßn ®îc phong lµm §¹i chñng tÕ.

Håi ®ã, díi thêi chÊp chÝnh cña Chu Th¸i Tæ Vò V¨n Th¸i, nh÷ng ngêi nh T héi Lý Thùc vµ Qu©n t m· T«n H»ng v.v...n¾m quyÒn bÝnh nhµ níc kh¸ l©u. ®Þa vÞ hiÓn h¸ch. Bän hä thÊy Vò V¨n Hé chuyªn quyÒn chÊp chÝnh, sî r»ng kh«ng ®îc Vò V¨n Hé dung n¹p. Cho nªn nhãm Lý Thùc, T«n H»ng v.v...®· bÝ mËt liªn kÕt víi c¸c ®¹i thÇn nh Cung b¸ Êt PhËt Phong, Tr¬ng Quang L¹c, Hµ B¹t §Ò, Nguyªn TiÕn v.v...thµnh ®ång ®¶ng phôc t©m, khuyªn gi¸n Lý MÉn ®Õ r»ng :" Tõ sau khi Vò V¨n Hé giÕt chÕt TriÖu QuÝ, uy quyÒn cña «ng ta ngµy cµng t¨ng, c¸c mu thÇn cùu tíng, tranh nhau ®Õn dùa dÉm vµo Vò V¨n Hé. Mäi viÖc lín nhá trong ngoµi triÒu ®×nh ®Òu do Vò V¨n Hé quyÕt ®o¸n. Theo con m¾t cña chóng thÇn, sau nµy Vò V¨n Hé nhÊt ®Þnh sÏ kh«ng tu©n theo phÐp t¾c, sî r»ng «ng ta sÏ û thÕ lµm liÒu, mong r»ng triÒu ®×nh sím gi¶i quyÕt Vò V¨n Hé ®i." Chu MÉn ®Õ nghe hä nãi, c¶m thÊy rÊt cã lý. Êt PhËt Phong v.v... l¹i nãi víi Chu MÉn §Õ : "Ngµy tríc, hoµng ®Õ anh minh cßn d¸m giao triÒu chÝnh cho Lý Thùc, T«n H»ng. Giê ®©y nÕu triÒu ®×nh ®Ò b¹t hä, th× viÖc g× hä còng sÏ lµm ®îc. V¶ l¹i

Hé quèc c«ng Vò V¨n Hé lu«n måm nãi, hiªn nay t«i phô gióp hoµng ®Õ bÖ h¹, gióp ®ì Chu c«ng Thµnh V¬ng. Chóng thÇn nghe nãi Chu C«ng sÏ nhiÕp chÝnh 7 n¨m. sau ®ã tr¶ l¹i chÝnh quyÒn cho Chu Thµnh V¬ng. §Õn ngµy h«m nay, bÖ h¹ ®· h¬n 7 n¨m rÊt nhiÒu. Mong r»ng hoµng ®Õ h·y quyÕt ®o¸n xö trÝ Vò V¨n Hé, tuyÖt ®èi kh«ng thÓ do dù kh«ng quyÕt ®îc." Chu MÉn ®Õ cµng tin hä h¬n. §· nhiÒu lÇn hoµng ®Õ dÉn c¸c vâ sÜ sswna hËu viªn luyÖn tËp qu©n sù, ®Ó tiÕn hµnh chuÈn bÞ b¾t Vò V¨n Hé.

Vò V¨n Hé Ýt nhiÒu cã biÕt ®îc tin nµy, cho nªn «ng ta ®· ®iÒu Lý Thùc ra khái Kinh s ®i lµm thÝch sö L¬ng ch©u, ®iÒu T«n H»ng ®i lµm thÝch sö §ång ch©u, mu ®å ng¨n c¶n ©m mu cña nhãm Êt PhËt Phong. Sau ®ã, Chu MÉn ®Õ nhí ®Õn nhãm Lý Thùc, chØ muèn t×m c¸ch ®a hä trë vÒ Kinh s. Vò V¨n Hé lu«n lu«n khuyªn ng¨n, cßn gi¶ vê khãc lãc, mÆc dï vËy, Chu MÉn ®Õ vÉn nghi ngê Vò V¨n Hé.

Nhãm Êt PhËt Phong cµng sî Vò V¨n Hé, bÝ mËt gÊp rót hµnh ®éng tiªu diÖt Vò V¨n Hé. ThÕ lµ hä chän ngµy lµnh th¸ng tèt, triÖu tËp c¸c ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh ®Õn dù tiÖc, thõa c¬ b¾t Vò V¨n Hé råi ®em xö tö. Tr¬ng Quang L¹c ®· mËt b¸o toµn bé kÕ ho¹ch cña nhom ©t PhËt Phong cho Vò V¨n Hé biÕt. Sau khi Vò V¨n Hé ®îc Tr¬ng Quang L¹c bÝ mËt b¸o c¸o, lËp tøc triÖu tËp Trô quèc Hµ Lan D¬ng, tiÓu t m· Uý Tr× C¬ng v.v...th«ng b¸o cho hä vÒ mu kÕ cña nhãm ¢t PhËt Phong. Nhãm Hµ Lan Têng khuyªn Vò V¨n Hé nªn phÕ truÊt Chu MÉn ®Õ. Lóc ®ã Uý Tr× C¬ng tæng chÝ huy cÊm qu©n cña hoµng gia, cho nªn Vò V¨n Hé cö Uý Tr× C¬ng ®i vµo hoµng cung, gi¶ vê triÖu tËp nhãm ¢t PhËt Phong ®Õn th¶o luËn t×nh h×nh, chê khi «ng ta ra, Uý Tr× C¬ng lËp tøc chØ huy binh sÜ b¾t ngay nhãm ¢t PhËt Phong, lÇn lît ®a hä vÒ phñ ®Ö cña Vò V¨n hé. Vò V¨n Hé thõa c¬ gi¶i t¸n qu©n sÜ tóc vÖ b¶o vÖ hoµng ®Õ, cö Hµ Lan Têng ®Õn uy hiÕp Chu MÉn ®Õ, b¾t hoµng ®Õ giam vµo tr¹i cò. Sau ®ã Vò V¨n Hé míi triÖu tËp toµn bé ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh, phÕ truÊt Chu MÉn ®Õ, xö tö nhãm ¢t PhËt Phong ë ngoµi cæng, vµ cßn giÕt chÕt Lý Thùc vµ T«n H»ng. Ýt l©u sau Vò V¨n Hé l¹i giÕt chÕt Chu MÉn ®Õ, ®Õn TrÜ Ch©u nghªnh ®ãn Chu ThÕ T«ng Vò V¨n Dôc. Vò V¨n Dôc lªn ng«i, ®ã lµ Chu Minh ®Õ.

N¨m Chu Minh ®Õ thø hai (558), Vò V¨n Hé ®îc s¾c phong lµm th¸i s, ®îc CËp ngùa xe ¸o mò. Con trai «ng lµ Vò V¨n ChÝ ®îc phong lµm Sïng nghiÖp quËn c«ng. B¾c Chu ®æi Ung ch©u thÝch sö thµnh môc, bæ nhiÖm Vò V¨n Hé lµm Ung ch©u môc, ®ång thêi còng tÆng «ng ta rÊt nhiÒu vµng b¹c ch©u b¸u. N¨m Vò Thµnh nguyªn niªn (559) Vò V¨n Hé nép biÓu xin qui chÝnh. Chu Minh ®Õ ®ång ý theo yªu cÇu cña «ng, nhng qu©n quèc ®¹i chÝnh th× vÉn uñy nhiÖm cho Vò V¨n Hé. Chu Minh ®Õ lµ ngêi th«ng minh, cã kiÕn thøc vµ can ®¶m. Vò V¨n Hé rÊt sî «ng. Cã mét ngêi tªn lµ Lý An ®îc Vò V¨n Hé rÊt sïng ¸i, dÇn dÇn ®îc Vò V¨n Hé ®Ò b¹t, lµm ®Õn chøc ThiÖn bé h¹ ®¹i phu. §Õn lóc ®ã Vò V¨n Hé liÒn bÝ mËt ra lÖnh cho Lý An nh©n lóc ®a c¬m vµo cho hoµng ®Õ, ph¶i cho thuèc ®éc vµo trong c¬m. Chu Minh ®Õ ¨n c¬m xong th× tróng ®éc chÕt. Vò V¨n Hé l¹i ®a Cao tæ Vò V¨n Ung lªn ng«i. ®ã lµ Chu Vò ®Õ. §¹i quyÒn quèc gia vµ toµn bé v¨n vâ b¸ quan trong triÒu ®Òu n»m trong tay Vò V¨n Hé.

KÓ tõ khi Chu Th¸i Tæ Vò V¨n Th¸i lµm thõa têng, ®· thµnh lËp ë xung quanh thËp nhÞ qu©n, trùc tiÕp do thõa tíng phñ chØ huy. Sau khi Vò

V¨n Th¸i chÕt, t¶ h÷u thËp nhÞ qu©n ®Òu do Vò V¨n Hé chØ huy. BÊt cø sù ®iÒu ®éng nµo cña thËp nhÞ qu©n mµ kh«ng cã giÊy cña Vò V¨n Hé th× kh«ng ®îc thi hµnh. Qui m«, sè lîng binh sÜ ®éi cÊm vÖ ®ãng t¹i gia phñ cña Vò V¨n Hé vît xa hoµng cung. Mäi viÖc to nhá vÒ qu©n chÝnh ®Òu ph¶i do Vò V¨n Hé quyÕt ®Þnh tríc råi míi tÊu b¸o lªn Chu Vò ®Õ. N¨m B¶o §Þnh nguyªn niªn, triÒu ®×nh bæ nhiÖm Vò V¨n Hé lµm ®« ®èc ch qu©n sù trong ngoµi., lÖnh cho c¸c v¬ng phñ trong triÒu ®×nh chÞu sù cai qu¶n cña thiªn quan. Cã ngêi ®· nÞnh hãt, t©ng bèc Vò V¨n Hé, nãi chØ ý cña «ng ta cã thÓ vÝ nh ®øc träng cña Chu C«ng. Níc Lç lËp ®Òn miÕu Chu V¨n v¬ng, coi c«ng lao cña Vò V¨n Hé nh Chu C«ng, kiÕn nghÞ triÒu ®×nh b¾t chíc Chu C«ng lËp miÕu V¨n V¬ng ë níc Lç. ThÕ lµ Chu Vò ®Õ ban chiÕu cho phÐp phñ ®Ö §ång ch©u TÊn quèc c«ng x©y dùng v¨n miÕu ®Æc biÖt thë ®øc hoµng ®Õ Vò V¨n Ho»ng ®Ó cho Vò V¨n Hé tiÕn hµnh tÕ lÔ.

Tho¹t ®Çu khi Vò V¨n Th¸i khëi th¶o c¬ nghiÖp ®· rÊt tèt víi hoµ th©n §ét QuyÕt, ©m mu phèi hîp chÆt chÏ víi §ét QuyÕt ®Ó ®èi phã víi Cao thÞ. N¨m ®ã triÒu ®×nh ®· cö trô quèc D¬ng Trung chØ huy qu©n ®éi liªn minh víi §ét QuyÕt ®«ng tiÕn tÊn c«ng chÝnh quyÒn Cao TÒ. Liªn qu©n c«ng ph¸ Trêng Thµnh cña níc TÒ, ®Õn TÞnh ch©u th× hîp l¹i, chuÈn bÞ ®Õn n¨m sau l¹i tÊn c«ng, nam b¾c v©y gäng k×m. Qu©n v¬ng Cao TÒ rÊt sî h·i. Tríc ®ã, mÑ ®Î cña Vò V¨n Hé lµ Diªm C¬ vµ c« t cña hoµng ®Õ cïng mét sè ng- êi th©n thÝch ®· bÞ kÑt ë níc TÒ ®Òu bÞ chÝnh quyÒn níc TÕ giam gi÷. Sau khi Vò V¨n Hé ®îc lªn lµm tÓ tíng, mçi lÇn cö ngêi ®i t×m kiÕm mÑ vµ ngêi th©n ®Òu kh«ng thu ®îc tin tøc g×. §Õn lóc nµy chÝnh quyÒn Cao TÒ cho phÐp ®iªm C¬ vµ mäi ngêi ®îc trë vÒ B¾c Chu, thØnh cÇu hai níc hoµ h¶o. N¨m B¶o §Þnh thø t, c« t cña hoµng ®Õ lµ ngêi ®Çu tiªn trë vÒ. Qu©n v¬ng Cao TÒ tëng r»ng Vò V¨n Hé n¾m ®îc ®Æc quyÒn ë B¾c Chu cho nªn vÉn gi÷ mÑ «ng ta l¹i ®Ó sau nµy tÝnh chuyÖn. Sau ®ã mÑ Vò V¨n Hé còng ®îc tr¶ vÒ. B¾c Chu cö hµnh lÔ ®ãn mõng t¹i triÒu ®×nh, ®¹i x¸ thiªn h¹. Vò V¨n Hé nhiÒu n¨m kh«ng ®îc gÆp mÑ Diªm C¬, nay ®îc ®oµn tô nªn sèng cùc kú hµo hoa. Mçi n¨m bèn mïa, mïa nµo Chu Cao Tæ Vò ®Õ Vò V¨n Ung còng ®Òu dÉn toµn bé th©n thÝch hoµng téc ®Õn th¨m viÕng, chóc rîu mõng thä. Møc ®é vinh hoa phó quÝ cña nhµ Vò V¨n Hé tõ xa ®Õn nay cha cã nhµ nµo ®îc nh vËy.

N¨m Êy, còng nh lÇn tríc, §ét QuyÕt l¹i dÉn binh cïng víi B¾c Chu ®i ®¸nh TÒ. Vò V¨n Hé cho r»ng TÒ thÞ võa ®a tr¶ l¹i nh÷ng ngêi th©n thÝch, cho nªn kh«ng muèn ph¸i qu©n ®i chinh ph¹t ®èi ph¬ng ngay. Nhng «ng ta l¹i sî mÊt tÝn nhiÖm víi §ét QuyÕt còng ®em l¹i tai ho¹ cho quèc gia.Trong t×nh h×nh bÊt ®¾c dÜ Êy, Vò V¨n Hé bÞ Ðp ph¶i ®«ng chinh. þ¸ng 9, B¾c Chu ®iÒu ®éng 24 qu©n ®oµn cïng víi qu©n ®éi cña c¸c ®Þa ph¬ng kh¸c cïng binh m· cña c¸c níc ch phiªn, tæng céng cã 20 v¹n ngêi ®i ®«ng chinh. Th¸ng 10 Chu Vò ®Õ trao binh khÝ cho Vò V¨n Hé ë T«ng miÕu. Sau khi ®¹i qu©n ®Õn §ång quan, Vò V¨n Hé liÒn cö trô quèc Uý Tr× Håi chØ huy 10 v¹n tinh binh ®i tiªn phong, ®¹i tíng QuyÒn C¶nh Tuyªn dÉn qu©n cña S¬n nam tõ Dù ch©u xuÊt kÝch, thiÕu s D¬ng Phiªu tõ ChØ quan xuÊt kÝch. Vò V¨n Hé th× cÇm qu©n liªn tr¹i tiÕn dÇn lªn, tró qu©n ë Ho»ng N«ng. §¹i qu©n cña Uý Tr× Håi bao v©y tÊn c«ng L¹c D¬ng, trô quèc TÒ c«ng Vò V¨n HiÕn, TrÞnh quèc c«ng §¹t Khª Vò th× ®ãng qu©n ë Manh S¬n.

B¶n th©n Vò V¨n Hé ch¼ng biÕt g× vÒ qu©n sù, v¶ l¹i lÇn ®«ng chinh nµy kh«ng ph¶i lµ ý cña «ng, cho nªn thêi gian xuÊt qu©n tuy rÊt dµi, nhng vÒ mÆt qu©n sù th× ch¼ng thu ho¹ch ®îc g×. Lóc ®Çu Vò V¨n Hé ra lÖnh c¾t ®øt con ®êng Hµ d¬ng ®Ó c¾t ®t viÖn binh cña níc TÒ,sau nµy héi qu©n cïng tiÕn ®¸nh L¹c d¬ng, c¾ta ®øt mäi mèi liªn l¹c gi÷a L¹c d¬ng víi bªn ngoµi. Nhng c¸c tíng lÜnh l¹i tëng r»ng qu©n ®éi Cao TÒ kh«ng d¸m nghªnh chiÕn, cho nªn chØ ph¸i qu©n ®i trinh s¸t do th¸m quÊy rèi mµ th«i. Håi ®ã gÆp ®óng thêi tiÕt s¬ng mï mÊy ngµy liÒn, kþ binh níc TÒ xuÊt kÝch, bao v©y tÊn c«ng l¹i qu©n Chu ë L¹c d¬ng, qu©n Chu t¹m thêi bÞ ®¸nh tan. ChØ cã Uý Tr× Håi ®em ®îc mÊy chôc viªn kþ binh ra nghªnh chiÕn. TÒ quèc c«ng Vò V¨n HiÕn l¹i ®èc thóc ch qu©n ®ãng ë Mang S¬n ra chèng l¹i, lóc ®ã qu©n Chu míi rót vÒ toµn bé. QuyÒn C¶nh Tuyªn ®¸nh chiÕm Dù ch©u, Ýt l©u sau th× nghe nãi vßng v©y ë L¹c d¬ng ®· ®îc Cao TÒ gi¶i tho¸t nªn còng dÉn qu©n quay vÒ. D¬ng Phiªu bÞ chÕt trËn ë Tr× Quan. ThÕ lµ Vò V¨n Hé ra lÖnh rót qu©n vÒ triÒu. V× §«ng chinh kh«ng thµnh c«ng nªn Vò V¨n Hé vµ c¸c tíng lÜnh bÞ kÕt téi, nhng Chu Vò ®Õ kh«ng quë tr¸ch hä.

N¨m Thiªn Hoµ thø hai (567), mÑ Vò V¨n Hé bÞ bÖnh chÕt, Ýt l©u sau «ng phông chiÕu chñ sù. N¨m Thiªn Hoµ thø t (569), Vò V¨n Hé tuÇn tra c¸c ®ån trÊn ë biªn c¬ng phÝa B¾c, sau khi ®Õn Linh ch©u th× quay vÒ. TÝnh c¸ch Vò V¨n Hé rÊt khoan hoµ, thÕ mµ l¹i bá mÊt ®¹i lÔ, «ng tù v¬n lªn lËp c«ng lËp nghiÖp, g¸nh v¸c träng tr¸ch trô cét cña quèc gia mét thêi gian dµi. TÊt c¶ nh÷ng chøc quan mµ «ng ®îc bæ nhiÖm ®Òu kh«ng t¬ng xøng víi «ng. Thªm n÷a nh÷ng ®øa con trai cña «ng laÞ tham lam tµn b¹o. quan liªu, tù do phãng tóng, dùa vµo uy danh quyÒn thÓ cña Vò V¨n Hé ®· lµm nh÷ng viÖc h¹i níc h¹i d©n. Cao Tæ Chu Vò ®Õ xÐt thÊy bän ngêi nh Vò V¨n Hé b¹o ngîc chuyªn quyÒn ngo¹ m¹n, ®· bÝ mËt cïng víi VÖ v¬ng Vuz V¨n Trùc bµn b¹c t×m c¸ch trõ khö Vò V¨n Hé. N¨m Thiªn Hoµ thø 7 (572), ngµy 18 th¸ng 3 th× Vò V¨n Hé tõ §ång ch©u trë vÒ kinh s Trêng An. Chu Vò ®Õ ®Õn ®iÖn V¨n An, sau khi héi kiÕn Vò V¨n Hé xong th× ®a Vò V¨n Hé ®Õn ®iÖn Hµm Nh©n ®Ó triÒu kiÕn Hoµng th¸i hËu. Tríc ®ã håi ë trong cung cÊm, Chu Vò ®Õ gÆp Vò V¨n Hé, thêng ph¶i chµo tríc. Mçi lÇn b¸i yÕt Th¸i hËu, Vò V¨n Hé ®Òu ®îc Th¸i hËu cchØ cho chç ngåi, cßn Chu Vò ®Õ th× ph¶i ®øng ë bªn c¹nh ®Ó hÇu h¹. Nhng lÇn nµy Vò V¨n Hé muèn vµo b¸i kiÕn Hoµng th¸i hËu, Chu Vò ®Õ nãi víi «ng :" TÝnh t×nh Hoµng th¸i hËu rÊt thÊt thêng, tríc ®©y t«i ®· nhiÒu lÇn khuyªn gi¸n, nhng kh«ng ®îc Hoµng th¸i hËu chÊp nhËn. H«m nay «ng vµo triÒu b¸i kiÕn th¸i hËu, mong r»ng «ng còng khuyªn gi¶i cho th¸i hËu." ThÕ råi Chu Vò ®Õ rót ë trong ngùc ra "Töu c¸o" giao cho Vò V¨n Hé, nãi :" H·y dïng b¶n "Töu c¸o" nµy ®Ó khuyªn gi¸n hoµng th¸i hËu". Sau khi Vò V¨n Hé vµo ®iÖn Hµm Nh©n b¸i kiÕn hoµng th¸i hËu, liÒn theo ý chØ cña Chu Vò ®Õ, gië "Töu c¸o" ra ®äc cho hoµng th¸i hËu nghe. Cha ®äc xong th× Chu Vò ®Õ vµ Vò V¨n Ung tõ phia sau dïng c¸i hèt ngäc tËp kÝch Vò V¨n Hé, Vò V¨n Hé kªu lªn ®îc mét tiÕng råi ng· l¨n ra ®Êt. Vò V¨n Ung l¹i ra lÖnh cho ho¹n quan Hµ TuyÒn dïng ngù ®ao chÐm chÕt Vò V¨n Hé. Hµ TuyÒn kinh hoµng sî h·i kh«ng chÐm chÕt Vò V¨n Hé. Lóc ®ã, VÖ v¬ng Vò V¨n Trùc ®· nÊp s½n ë trong §iÖn x«ng ra chÐm chÕt Vò V¨n Hé.

Tho¹t ®Çu, khi Chu Vò ®Õ chuÈn bÞ trõ khö Vò V¨n Hé th× V¬ng QuÜ, Vò V¨n ThÇn Cö, Vò V¨n HiÕu B¸ v.v...®Òu tÝch cùc tham dù vµo ©m

mu nµy. C¸i ngµy mµ Vò V¨n Hé bÞ giÕt th× bän V¬ng QuÜ ®Òu ë bªn ngoµi, c¨n b¶n kh«ng biÕt Chu Vò ®Õ tù xö lý viÖc Vò V¨n Hé. Sau khi Chu Vò ®Õ xö quyÕt Vò V¨n Hé, liÒn triÖu tËp nh÷ng ngêi nh Cung b¸ trëng T«n L·m v.v...th«ng b¸o cho hä biÕt t×nh h×nh cña Vò V¨n Hé. Ngay lóc ®ã ®· ra lÖnh b¾t con trai Vò V¨n Hé, trô quèc §µm quèc c«ng Vò V¨n Héi, ®¹i tíng Doanh quèc c«ng Vò V¨n V¨n Trùc, Sïng nghiÖp c«ng Vò V¨n TÜnh, Chinh b×nh c«ng Vò V¨n Can Gia cïng c¸c ngêi kh¸c nh Vò V¨n Can C¬, Vò V¨n Can Quang, Vò V¨n Can Uý, Vò V¨n Can Tæ vµ Vò V¨n Can Uy v.v..., ®ång thêi còng giÕt lu«n c¶ nh÷ng ngêi nh trô quèc HÇu phôc hÇu Long ¢n,, em trai cña HÇu phôc hÇu Long ¢n lµ ®¹i tíng V¹n Thä, ®¹i tíng Lu Dòng, T lôc do·n trong ngoµi phñ C«ng ChÝnh, Viªn KiÖt, ThiÖn §« h¹ ®¹i phu Lý An v.v...ë ngay trong cung ®iÖn. TÒ v¬ng Vò V¨n HiÕn nãi víi Chu Vò ®Õ :"Lý An xuÊt th©n lµ sai dÞch, anh ta chØ lµm nh÷ng viÖc trong nhµ bÕp mµ th«i. Anh ta kh«ng can dù vµo thêi cuéc chÝnh trÞ, kh«ng nªn xö anh ta téi tö h×nh. Cao Tæ Chu Vò ®Õ Vò V¨n Ung nãi :" ¤ng kh«ng biÕt t×nh h×nh thùc sù ë ®©y, viÖc Hoµng ®Õ Chu ThÕ T«ng Minh b¨ng hµ lµ do Lý An ®Çu ®éc mµ chÕt." Ngµy 19 th¸ng 3 Chu Vò ®Õ h¹ chiÕu lÊy Thiªn Hoµ n¨m thø 7 lµm KiÕn §øc nguyªn niªn.

Con trëng cña Vò V¨n Hé lµ Vò C¨n HuÊn lóc ®ã ®ang ®¶m nhiÖm chøc thÝch sö Bå ch©u. Ngay ®ªm h«m ®ã, Chu Vò ®Õ cö trô quèc, ViÖt quèc c«ng Vò V¨n ThÞnh ®i chuyªn xa ®Õn Bå ch©u, triÖu ngay Vò V¨n HuÊn vÒ kinh s nhËn lÖnh. Khi Vò V¨n HuÊn ®Õn §ång ch©u th× bÞ hoµng ®Õ giÕt chÕt. TÊt c¶ nh÷ng ngêi th©n thÝch cïng c¸c ®¹i thÇn th©n tÝn cña Vò V¨n Hé ®Òu bÞ triÒu ®×nh c¸ch chøc. Con trai cña Vò V¨n Hé lµ X¬ng thµnh c«ng Vò V¨n Th©m lóc ®ã ®ang ®i sø ®Õn §ét QuyÕt, Chu Vò ®Õ còng cö Khai phñ Vò V¨n §øc mang tØ th cña Hoµng ®Õ ®i ®Õn §ét QuyÕt ®Ó giÕt chÕt Vò V¨n Th©m. N¨m KiÕn §øc thø 3, Chu Vò ®Õ ban chiÕu, ra lÖnh kh«i phôc nh÷ng chøc tíc cò cña Vò V¨n Hé cïng c¸c con cña «ng, phong cho Vò V¨n Hé thuþ hiÖu lµ " §·ng" vµ cho c¶i t¸ng.

TuyÓn tù " Chu th "

QuyÓn 11

yÕn vinh

Lêi më ®Çu - YÕn Vinh, tù lµ QuÝ C«ng, ngêi Hoa ¢mm Ho»ng n«ng (nay thuéc tØnh ThiÓm T©y), lµ tªn gian thÇn ®éc ¸c næi tiªng thêi kú D¬ng Tuú, B¾c Chu. Cha ®Î cña YÕn Vinh ®· tõng lµm ®¹i tíng cña chÝnh quyÒn B¾c Chu. Cho nªn xuÊt th©n trong gia ®×nh vâ thÇn qu©n tíng, YÕn Vinh rÊt cã tµi n¨ng vÒ qu©n sù, tÝnh c¸ch còng c¬ng cêng, kiªn nghÞ, nghiªm tóc. Tõ nhá YÕn Vinh ®· ®i theo B¾c Chu Vò ®Õ Vò V¨n Ung tiÕn c«ng chÝnh quyÒn B¾c TÒ. Do nhiÒu lÇn cã c«ng trong t¸c chiÕn cho nªn ®îc Chu Vò ®Õ phong cho lµm Khai phñ nghi ®ång tam t, råi phong tíc c«ng huyÖn Cao Êp. Sau khi Tuú V¨n ®Õ D¬ng Kiªn n¾m quyÒn thay Chu KiÕn Tuú, YÕn Vinh l¹i ®îc th¨ng lµm ®¹i tíng, ®· tõng gi÷ c¸c chøc vô thÝch sö TÊn ch©u, Tæng qu¶n Thanh ch©u, Tæng qu¶n hµnh qu©n vµ Tæng qu¶n U ch©u, ®îc Tuú V¨n ®Õ D¬ng Kiªn rÊt mùc tin yªu. Song, YÕn Vinh b¶n tÝnh tµn b¹o, thê ¬ l·nh ®¹m, tù kiªu tù ®¹i. Khi nhËn chøc ë c¸c vïng nh Thanh ch©u, YÕn Vinh v« cïng tµn b¹o, dïng nghiªm h×nh ®Ó qu¶n lý ®Þa ph¬ng, khiªn cho quan d©n kh¾p vïng ai còng ph¶i sî. YÕn Vinh xö trÝ quan l¹i v« cïng khèc liÖt, thËm chÝ ngêi v« téi còng bÞ ®¸nh ®Ëp nhôc h×nh, hµnh vi y nh mét tªn v« l¹i. Tªn gian thÇn ®éc ¸c khÐt tiÕng thêi nhµ Tuú tªn lµ Nguyªn Ho»ng Tù ®îc cö ®Õn U ch©u, Tuú V¨n §Õ Minh lÖnh cho YÕn Vinh chiÕu cè «ng ta, nhng YÕn Vinh c¨m giËn bÊt m·n, kiÕm cí trõng ph¹t Nguyªn Ho»ng Tù, cuèi cïng ®· b¾t «ng ta giam vµo ngôc, bá mÆc kh«ng cho Nguyªn Ho»ng Tù ¨n uèng. T×nh h×nh nµy cho ®Õn khi vî Nguyªn Ho»ng Tù vÒ Kinh tè c¸o víi Ngù tr¹ng, Tuú V¨n ®Õ th©n chinh ®Õn hái viÖc nµy, lucs ®ã m¬id ®îc c¶i thiÖn. Thêi gian YÕn Vinh t¹i chøc cßn lîi dông nh÷ng c¬ héi ®i tuÇn tra ®Þa ph¬ng ®· cíp ®o¹t nh÷ng thiÕu n÷ xinh ®Ñp cña c¸c quan l¹i vµ nh©n d©n ®Þa ph¬ng ®Ó gian d©m, hëng l¹c thó. H¾n tham lam, tµn khèc, nham hiÓm, b¹o ngîc. Trong thêi nhµ Tuú, «ng ta lµ ngêi khÐt tiÕng. Sau khi vî Nguyªn Ho»ng Tù tè c¸o YÕn Vinh, Tuú V¨n ®Õ ra lÖnh b¾t tªn gian thÇn ®äc ¸c thèi tha nµy vÒ Kinh xö téi. HËu Tuú D¬ng Kiªn ®· ra lÖnh ban chÕt cho YÕn Vinh.

***

YÕn Vinh, Tù lµ QuÝ C«ng, ngêi huyÖn Ho»ng n«ng Hoa ©m (nay thuéc tØnh ThiÓm T©y). PhÞ th©n tªn lµ YÕn PhÈm, ®· tõng lµm ®¹i tíng díi chÝnh quyÒn B¾c Chu. YÕn Vinh lµ ngêi cã tÝnh c¸ch kiªn cêng, nghiªm kh¾c, lµ ngêi cã tµi vâ nghÖ, trong triÒu ®×nh B¾c Chu ®· tõng lµm néi thÞ thîng sÜ.

YÕn Vinh ®· tõng th¸p tïng Chu Vò ®Õ Vò V¨n Ung chinh ph¹t chÝnh quyÒn B¾c TÒ. V× cã chiÕn c«ng nªn ®îc Chu Vò ®Õ cö lµm Khai phñ nghi ®ång tam t, phong tíc c«nghuyÖn Cao Êp.. Sau khi Cao Tæ Tuú V¨n ®Õ lªn ng«i, YÕn Vinh ®îc cö lµm ®¹i tíng, ®îc phong lµm L¹c tïng quËn c«ng, råi thÝch sö TÊn ch©u. YÕn Vinh th¸p tïng Hµ Gian v¬ng D¬ng Ho»ng tiÕn c«ng §ét QuyÕt. Do cã c«ng nªn ®îc th¨ng lµm Thîng trô quèc, ®iÒu lªn lµm Tæng qu¶n Thanh ch©u. Trong thêi gian nhËm chøc ë Thanh ch©u, YÕn Vinh ®· tuyÓn chän mét sè ngêi cã søc khoÎ ®Ó lµm ngò b¸, gÆp nh÷ng quan l¹i ®· ph¹m sai lÇm, nhÊt ®Þnh sÏ bÞ tra kh¶o ¸c liÖt., ®éng mét tÝ lµ ®¸nh ®Ëp nhôc h×nh, ngêi bÞ ®¸nh th¬ng tÝch ®Çy ngêi, lßi c¶ x¬ng g©n..

ThÕ lµ bän ®¹o tÆc ë Thanh ch©u truyÒn tin nhau chuån th¼ng, vÝ thÕ cho nªn trong vïng Thanh ch©u kh«ng cßn x¶y ra nh÷ng vô cíp bãc n÷a. Nh÷ng ngêi ë c¸c ch©u huyÖn kh¸c ®i qua Thanh ch©u còng sî YÕn Vinh y nh bän ®¹o tÆc vËy, kh«ng d¸m nghØ ch©n ë Thanh ch©u n÷a.. Hoµng ®Õ th× rÊt t¸n thëng YÕn Vinh. Sau ®ã YÕn Vinh cã viÖc vµo triÒu yÕt kiÕn hoµng ®Õ, hoµng ®Õ ®Æc biÖt khen ngîi vµ ban thëng cho YÕn Vinh. YÕn Vinh mîn cí lµ mÑ ®· giµ, thØnh cÇu hoµng ®Õ cho phÐp «ng hµng n¨m ®îc vµo triÒu. Hoµng ®Õ ®ång ý lêi thØnh cÇu cña YÕn Vinh. Khi YÕn Vinh c¸o tõ ®Ó trë vÒ Thanh ch©u, Tuú V¨n ®Õ ®· tæ chøc yÕn tiÖc ë trong cung ®iÖn ®Ó tiÔn ch©n YÕn Vinh, vµ ra lÖnh cho c¸c v¬ng c«ng ®¹i thÇn ph¶i lµm th¬ ngay t¹i chç ®Ó tÆng cho YÕn Vinh.

Khi Tuú V¨n ®Õ th¶o ph¹t triÒu ®×nh nhµ TrÇn ®· cö YÕn Vinh lµm Tæng qu¶n hµnh qu©n cña triÒu ®×nh nhµ Tuú, chØ huy thuû qu©n cña triÒu ®×nh nhµ Tuú tõ §«ng th¸i vît biÓn ®¸nh vµo Th¸i hå, chiÕm ®îc quËn Ng« cña triÒu ®×nh nhµ TrÇn. Sau khi qu©n Tuú c«ng ph¸ thµnh §an d¬ng, nh©n d©n vïng ®Êt Ng« cïng dùng lËp Tóc HiÕn lªn lµm Qu©n v¬ng, ph¸t ®éng binh lÝnh ë TÊn L¨ng ng¨n chÆn ®¹i qu©n nhµ Tuú ®Þnh tiªu diÖt nhµ TrÇn, kÕt qu¶ bÞ Vò V¨n ThuËt ®¸nh b¹i, Tóc HiÕn rót vÒ cè thñ ë Th¬ng s¬n. YÕn Vinh thèng so¸i 5000 tinh binh qu©n ®éi nhµ Tuú truy kÝch, Tóc HiÕn b¹i trËn rót ch¹y, bÞ YÕn Vinh b¾t sèng lµm tï binh. C¸c vïng TÊn l¨ng, Héi kª ®Òu ®îc b×nh ®Þnh. YÕn Vinh ®îc cö lµm KiÓm hiÖu Tæng qu¶n D- ¬ng ch©u, sau ®ã Ýt l©u l¹i ®îc th¨ng lªn lµm H÷u vò hÇu tíng qu©n. Khi §ét QuyÕt quÊy nhiÔu vïng biªn c¬ng miÒn B¾c triÒu ®×nh nhµ Tuú, YÕn Vinh ®îc bæ nhiÖm lµm Tæng qu¶n hµnh qu©n, dÉn qu©n ®Õn ®ån tró t¹i U ch©u. Sau khi mÑ «ng qua ®êi, YÕn Vinh t¹m thêi rêi chøc vÒ b¸o tang. §Õn n¨m sau, YÕn Vinh ®îc triÒu ®×nh cö lµm Tæng qu¶n U ch©u.

YÕn Vinh tÝnh t×nh nghiªm kh¾c, b×nh thêng còng rÊt uy nghiªm. Ai tr«ng thÊy «ng ta còng ®Òu kinh h·i. L« thÞ ë Ph¹m d¬ng lµ hä l¬n sÜ téc nhiÒu ®êi ë vïng nµy, YÕn Vinh ®· bæ nhiÖm hä lµm quan l¹i sÜ tèt ®Ó lµm nhôc hä L«. Khi «ng ta dïng roi ®¸nh nh÷ng tuú viªn xung quanh, ®éng mét tÝ lµ ®¸nh hµng ngh×n roi, nh÷ng ngêi bÞ ®¸nh ®Ëp m¸u ch¶y ®Çm ®×a, mÆc dï nh vËy YÕn Vinh ch¼ng chót ®o¸i hoµi, vÉn ung dung ngåi uèng rîu nh¾m thÞt nh thêng. ¤ng ta ®· tõng dÉn qu©n xuÊt hµnh, trªn ®êng ®i nh×n thÊy nh÷ng c©y kinh mäc ë bªn ®êng liÒn ra lÖnh cho tay ch©n chÆt ®em vÒ lµm roi ®Ó ®¸nh, råi l«i ngêi ra lµm thÝ nghiÖm. Cã ngêi van xin nãi r»ng anh ta kh«ng cã téi t×nh g×, YÕn Vinh tr¶ lêi "Kh«ng sao, lÇn nµy ®¸nh anh, ®Ó sau nµy nÕu anh ph¹m téi th× sÏ miÔn cho anh!" Sau nµy anh ta ph¹m mét téi nhá, YÕn Vinh vÉn trõng ph¹t anh ta. Ngêi nµy nãi :" Laanf tríc t«i ®· bÞ ®¸nh ®¹p, ngµi ®· høa lµ sÏ miÔn cho téi cho t«i c¬ mµ." YÕn Vinh tr¶ lêi nãi :" Anh kh«ng cã téi th× còng th«i ®Êy, nhng hiÖn nay anh l¹i ®ang cã téi c¬ mµ!" ThÕ lµ l¹i ®¸nh anh ta mét trËn nªn th©n nh lÇn tríc.

Mçi lÇn YÕn Vinh ®i kiÓm tra tuÇn s¸t ®Þa ph¬ng trong ph¹m vi qu¶n h¹t, hÔ nghe nãi trong nhµ quan l¹i hoÆc nh©n d©n cã vî hay con g¸i ®Ñp lµ ®i ngay vµo nhµ ®ã, l«i ngay nh÷ng ngêi phô n÷ ®Ñp Êy ra h·m hiÕp. YÕn Vinh tham lam, b¹o ngîc, phãng tóng cµng ngµy cµng tÖ h¹i. Lóc ®ã Nguyªn Ho»ng Tù cö ®Õn U ch©u lµm trëng sö, «ng ta sî YÕn Vinh lµm nhôc, ®· kiªn quyÕt tõ chèi, kh«ng chÞu ®i lµm trëng sö U ch©u. Sau khi hoµng ®Õ biÕt Nguyªn Ho»ng Tù kh«ng chÞu ®i U ch©u, ®· göi s¸ch th riªng cho YÕn

Vinh, lÖnh cho «ng ta :" NÕu Nguyªn Ho»ng Tù ph¹m téi 10 trîng trë lªn, ®Òu ph¶i tÊu b¸o vÒ triÒu ®×nh tríc." YÕn Vinh c¨m giËn nãi :" Tªn nh·i nhÐp nµy d¸m chäc tøc ta !" ThÕ lµ YÕn Vinh cö Nguyªn Ho»ng Tù phô tr¸ch giams thu kho l¬ng thùc, chØ cÇn thiÕu mét lai mét li lµ YÕn Vinh ®· kiÕm cí trõng ph¹t «ng ta. Mçi lÇn ®¸nh tuy kh«ng ®Õn 10 trîng, nhng cã khi mét ngµy Nguyªn Ho»ng Tù bÞ ®¸nh mÊy lÇn. T×nh h×nh cø diÔn ®i diÔn l¹i nh vËy gÇn mét n¨m trêi, thï o¸n gi÷a hai ngêi cµng ngµy cµng s©u, thÕ lµ YÕn Vinh b¾t Nguyªn Ho»ng Tù giam vµo ngôc, ra lÖnh cÊm kh«ng ®îc cho «ng ta ¨n c¬m. Nguyªn Ho»ng Tù ®ãi l¶, ®µnh ph¶i xÐ ¸o ra, lÊy s¬ b«ng trong ®ã tÈm vµo níc nuèt vµo bông. Vî «ng vÒ kinh vµo triÒu kªu oan, hoµng ®Õ cö kh¶o c«ng thÞ lang Lu SÜ Long ho¶ tèc ®Õn U ch©u ®Ó tra xÐt viÖc nµy. Lu SÜ Long ®iÒu tra xong, tÊu minh r»ng YÕn Vinh x¸c thùc lµ b¹o ngîc hËn ®éc, råi cßn tham «, d©m ®·ng. TriÒu ®×nh bÌn ra lÖnh b¾t YÕn Vinh vÒ Kinh s, råi ban lÖnh cho chÕt.Tríc ®ã trong phßng ëcña YÕn Vinh tù nhiªn v« cí cã rÊt nhiÒu Êu trïng tõ díi mÆt ®Êt chui lªn. Sau ®ã Ýt l©u, YÕn Vinh ®· chÕt ngay t¹i n¬i nh÷ng con Êu trïng nµy bß lªn. YÕn Vinh cã mét ®øa con trai tªn lµ YÕn TuÇn.

Sau khi YÕn Vinh bÞ giÕt, Nguyªn Ho»ng Tù lªn thay lµm chÝnh vô Uch©u. Tr×nh ®é tµn khèc cña «ng nµy cßn vît qu¸ c¶ YÕn Vinh. Mçi khi «ng ta thÈm vÊn vô ¸n nµo, thêng dïng giÊm ®æ vµo mòi ngêi ph¹m téi, cã khi cßn dïng cung h×nh, lµm cho ph¹m nh©n kh«ng d¸m giÊu diÕm ®iÌu g×. Nh÷ng hµnh vi ph¹m ph¸p ë U ch©u gi¶m h¼n. Nh÷ng n¨m cuè ®êi cña Tuú V¨n ®Õ Nh©n Thä, Nguyªn Ho»ng Tù ®îc cö lµm Méc c«ng gi¸m, phô tr¸ch x©y dùng phÝa §«ng L¹c d¬ng.

TuyÓn tù " Tuú th "

QuyÓn 74

bïi uÈn

Bïi UÈn lµ ngêi Hµ §«ng, huyÖn V¨n HØ. Tæ phô Bïi Chi B×nh lµ VÖ tíng qu©n triÒu ®×nh nhµ L¬ng. Cha Bïi UÈn lµ Bïi Kþ lµ quan thîng th triÒu ®×nh nhµ TrÇn, cïng bÞ chÝnh quyÒn B¾c Chu b¾t lµm tï binh víi Ng« Minh TriÖt, ®îc phong lµm Giang h¹ quËn c«ng, sèng ®íi triÒu nhµ Tuú mêi mÊy n¨m råi míi chÕt.

Bïi UÈn tÝnh c¸ch minh biÖn, cã tµi lµm quan. Díi triÒu ®¹i nhµ TrÇn, «ng gi÷ c¸c chøc vô nh Trùc c¸c tíng qu©n vµ huyÖn lÖnh huyÖn Hng ninh. Bïi UÈn theo cha lµm viÖc cho triÒu ®×nh nhµ Tuú ë Giang B¾c, bÝ mËt th tõ víi Cao Tæ Tuú V¨n ®Õ, nguyÖn lµm néi øng, tiªu diÖt nhµ TrÇn. Cho ®Õn khi triÒu ®×nh nhµ TrÇn bÞ nhµ Tuú tiªu diÖt, Tuú V¨n ®Õ xem l¹i toµn bé c¸c sÜ ®¹i phu ë khu vùc Giang Nam, khi xem ®Õn tªn Bïi UÈn, Tuú V¨n ®Õ cho r»ng Bïi UÈn sím ®· cã t©m nguyÖn qui hµng, nªn ®Æc c¸ch cho lµm Nghi ®ång tam t. T¶ phß T¹ Cao C¶nh kh«ng hiÓu chØ ý cña hoµng ®Õ, ®· khuyªn Tuú V¨n ®Õ :" Bïi UÈn ch¼ng cã c«ng tÝch g× ®èi víi quèc gia, mµ l¹i ®îc u ®·i h¬n nh÷ng ngêi kh¸c, thÇn thÊy kh«ng thÓ nh thÕ ®îc." Tuú V¨n ®Õ kh«ng nghe lêi khuyªn cña Cao C¶nh, l¹i cö Bïi UÈn lµm Thîng nghi ®ång. Cao C¶nh l¹i khuyªn ng¨n. Tuú V¨n ®Õ nãi :" Bïi UÈn cßn cã thÓ thªm Khai phñ n÷a." ThÕ lµ Cao C¶nh kh«ng d¸m nãi g× n÷a.. H«m Êy, Bïi UÈn ®îc Tuú V¨n ®Õ phong lµm Khai phñ Nghi ®ång tam t, buæi lÔ ®îc tæ chøc long träng, tÆng phÈm rÊt hËu. Trong triÒu ®×nh nhµ Tuú, Bïi UÈn ®· tõng gi÷ c¸c chøc vô thÝch sö Têng ch©u, Trùc ch©u vµ Khang ch©u. Trong thêi gian nµy «ng rÊt cã thanh danh uy väng ë c¸c ch©u.

§¹i NghiÖp s¬ niªn, qua tÊt c¶ nh÷ng cuéc thi, Buif UÈn ®Òu ®øng hµng ®Çu, Tuú D¹ng ®Õ nghe nãi thµnh tÝch chÝnh trÞ cña «ng rÊt tèt, ®· bæ nhiÖm «ng lµm Th¸i thêng thiÕu khanh. Tho¹t ®Çu Tuú V¨n ®Õ kh«ng thÝch kü nghÖ thanh nh¹c, lÖnh cho Ngu Ho»ng chØnh ®èn ©m nh¹c. Bïi UÈn ®· tËp hîp con em c¸c nh¹c gia thµnh lËp tõng hé ©m nh¹c. Nh÷ng quan viªn tõ lôc phÈm trë xuèng ®îc phong lµm th¸i thêng. Tá chøc truyÒn thô ©m nh¹c, t¨ng cêng sè nh¹c c«ng lªn tíi h¬n ba v¹n ngêi. Tuú D¹ng ®Õ v« cïng phÊn khëi, ®Ò b¹t Bïi UÈn lµm D©n bé thÞ lang.

Håi ®ã, nhµ níc cßn thùc hiÖn chÝnh s¸ch d©n sè cña Cao Tæ Tuú V¨n ®Õ, c¸c chÝnh llÖnh vµ ph¸p luËt cßn ®¬n s¬, cã hiÖn tîng hé khÈu bÞ sai lÖch rÊt nhiÒu. Cã ngêi ®· ®Õn tuæi thµnh ®inh, nhng cø khai b¸o lµ cßn niªn thiÕu. Cã ngêi cha ®Õn tuæi lªn l·o ®· ®ßi gi¶m miÔn thuÕ th©n. Trong thêi gian lµm thÝch sö ë ®Þa ph¬ng, b×nh thêng Bïi UÈn ®· biÕt ®îc t×nh h×nh nµy. ThÕ lµ Bïi UÈn ®· ®em nh÷ng t×nh hißnh thùc tÊu b¸o lªn hoµng ®Õ, thØnh cÇu khi kiÓm tra hé khÈu toµn quèc th× kiÓm tra lu«n c¶ ®é tuæi. NÕu nh cã mét ngêi khai b¸o sai th× quan t ph¶i bÞ c¸ch chøc, h- ¬ng chÝnh lý trëng ®Òu bÞ ®Òu bÞ lu ®µy ®i xa. Ngoµi ra triÒu ®×nh nhµ Tuú cßn cho phÐp d©n chóng tè gi¸c lÉn nhau. NÕu ngêi nµo tè gi¸c mét ng- êi ®µn «ng khai b¸o kh«ng thËt th× ngêi bÞ tè gi¸c ph¶i cèng n¹p t« dÞch cho ngêi tè gi¸c. N¨m ®ã, tøc n¨m §¹i NghiÖp thø 5 (609), theo sæ s¸ch c¸c quËn huyÖn cã 24 v¹n 3 ngh×n ngêi ®Õn tuæi tr¸ng ®inh, hé khÈu ®¨ng ký míi cã 64 v¹n 1500 ngêi. Tuú D¹ng ®Õ l©m triÒu phª l·m v¨n kiÖn, nãi víi v¨n vâ b¸ quan :" C¸c ®êi tríc kh«ng cã ngêi tèt, nªn dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ngµy nay.

NÕu giê ®©y mang hé khÈu cña d©n ra xem xÐt nguyªn nh©n t¹i sao ®Òu phï hîp víi thùc tÕ, ta míi thÊy r»ng ®ã hoµn toµn lµ do kÕt qu¶ c«ng søc cña mét m×nh Bïi UÈn. Ngêi xa nãi rÊt hay : "Cã ®îc hiÒn nh©n, quèc gia cã thÓ ®¹i trÞ. Ngµy nay ®em ra kiÓm nghiÖm, thÊy qu¶ lµ rÊt ®óng." Tõ ®ã trë ®i, Bïi UÈn dÇn dÇn ®îc Tuú D¹ng ®Õ hÕt søc tÝn nhiÖm, träng dông, vµ bæ nhiÖm «ng lµm Kinh triÖu t¸n trÞ ®Ó ch÷a trÞ cho nh÷ng ngêi m¾c sai lÇm, khuyÕt ®iÓm nhá bÐ, khiÕn cho quan l¹i vµ b×nh d©n b¸ tÝnh ai còng sî Bïi UÈn.

Sau mét thêi gian kh«ng dµi, Bïi UÈn l¹i ®îc ®Ò b¹t lµm Ngù sö ®¹i phu, cïng víi Bïi Cù, Ngu ThÕ C¬ v.v...n¾m mäi c¬ mËt cña quèc gia. Bïi UÈn rÊt giái vÒ viÖc quan s¸t nhan s¾c vµ ®ãn tríc t©m t cña Tuú D¹ng ®Õ. NÕu Tuú D¹ng ®Õ muèn ®Þnh téi cho mét ®¹i thÇn nµo ®ã, Bïi UÈn liÒn gi¶ng gi¶i ph¸p luËt nhµ níc cho Tuú D¹ng ®Õ nghe, cè t×nh bÞa ®Æt ra nh÷ng téi danh cho vÞ ®¹i thÇn ®ã. Ngîc l¹i nÕu Tuú D¹ng ®Õ muèn khoan dung cho mét ngêi nµo ®ã, cho dï ngêi ®ã cã träng téi, ®Ó lÊy lßng hoµng ®Õ, Bïi UÈn t×m c¸ch ®Ó hoµng ®Õ xö nhÑ téi theo ph¸p ®iÓn, ræi nh©n c¬ héi ®ã tha bæng cho hä. Tõ ®ã trë ®i mäi vô ¸n sï to dï nhá cña nhµ níc ®Òu giao cho Bïi UÊn xö lý. C¸c quan viªn trong HiÕn bé ®¹i lý kh«ng ai d¸m tranh c·i víi Bïi UÈn, cÇn ph¶i th«ng b¸o mäi t×nh h×nh víi nguyªn uû råi sau ®ã míi d¸m quyÕt ®Þnh xö lý. Bïi UÈn còng rÊt nguþ biÖn, hÔ nãi ®Õn ph¸p lý lµ «ng ta nãi trµng giang ®¹i h¶i, thao thao bÊt tuyÖt, téi nhÑ hay téi nÆng ®Òu do måm «ng ta nãi ra c¶, ph©n tÝch rÊt lµ râ rµng, khóc triÕt, rÊt lµ minh mÉn. Håi ®ã kh«ng cã ai cã thÓ ®¸nh ®æ ®îc «ng ta. Sau khi D¬ng HuyÒn C¶m g©y sù t¹o ph¶n thÊt b¹i, Tuú D¹ng ®Õ cö Bïi UÈn ®i tra xÐt ®ång ®¶ng cña D¬ng HuyÒn C¶m, «ng nãi víi Bïi UÈn :" D¬ng HuyÒn C¶m h« lªn mét tiÕng lµ cã c¶ chôc v¹n ngêi ®i theo «ng ta. §iÒu ®ã nãi lªn r»ng, ngêi ta ë trªn ®êi kh«ng nªn nhiÒu, ngêi nhiÒu sÏ tô tËp thµnh cêng ®¹o. NÕu kh«ng tiªu diÖt hÕt bän ®¹o tÆc nµy ®i, th× sau nµy sÏ kh«ng cã c¸ch nµo ®Ó c¶nh c¸o hä ®îc.." Cho nªn Bïi UÈn ®· dïng h×nh luËt nghiªm kh¾c ®Ó trõng trÞ bän ®ång ®¶ng cña D¬ng HuyÒn C¶m, ngêi bÞ «ng kÕt téi tö h×nh cã tíi mÊy v¹n ngêi, vµ tÊt c¶ ®Òu bÞ tÞch thu gia s¶n. Tuú D¹ng ®Õ l¹i rÊt t¸n thëng hµnh ®éng b¹o ngîc cña Bïi UÈn, ban thëng cho Bïi UÈn 15 ng- êi n« t×. T Khang ®¹i phu TiÕt §¹o Hoµnh v× xóc ph¹m ®Õn chØ ý cña Tuú D¹ng ®Õ nªn bÞ khiÓn tr¸ch. Bïi UÈn biÕt lµ Tuú D¹ng ®Õ ghÐt TiÕt §¹o Hoµnh, nªn ®· tÊu b¸o lªn r»ng :" TiÕt §¹o Hoµnh lµ ngêi cã tµi n¨ng, tríc ®©y ®· cã c«ng víi níc nhµ, «ng ta kh«ng coi qu©n v¬ng.ra g×. Mçi khi hoµng ®Õ ban bè mÖnh lÖnh, «ng ta ®Òu dÌm pha chØ trÝch, ®ïn ®Èy nh÷ng viÖc xÊu xa cho nhµ níc, ©m mu g©y nªn nh÷ng tai ho¹. NÕu nãi vÒ téi danh cña «ng ta, h×nh nh kh«ng cã g×, nhng xÐt vÒ t©m ®Þa cña TiÕt §¹o Hoµnh, trªn thùc tÕ lµ téi ph¶n nghÞch." Tuú D¹ng ®Õ nghe xong gËt ®Çu nãi :" RÊt ®óng, håi cßn nhá, trÉm vµ con ngêi nµy ®· tõng xö sù nhiÒu viÖc, TiÕt §¹o Hoµnh ®Òu khinh trÉm lµ nhá tuæi, Êu trÜ, vÒ hïa víi Cao C¶nh, Hµ Nhîc Tróc v.v...ë bªn ngoµi l¹m dông uy quyÒn, hä tù biÕt lµ m×nh ph¹m téi lõa dèi. M·i sau khi trÉm lªn ng«i hoµng ®Õ, trong lßng TiÕt §¹o Hoµnh kh«ng trung thùc, may sao trong thiªn h¹ kh«ng x¶y ra viÖc g× lín, «ng ta kh«ng cã c¬ héi ®Ó t¹o ph¶n. Khanh luËn téi tiÕt §¹o Hoµnh rÊt phï hîp víi t©m ý cña trÉm." ThÕ lµ Tuú D¹ng ®Õ h¹ lÖnh xö tö T khang ®¹i phu TiÕt §¹o Hoµnh.

Tuú D¹ng ®Õ l¹i hái T« Uy vÒ kÕ s¸ch chinh ph¹t Liªu §«ng. T« Uy kh«ng muèn hoµng ®Õ l¹i xuÊt chinh mét lÇn n÷a mµ muçn cho Tuú D¹ng ®Õ biÕt r»ng trong thiªn h¹ ®· cã rÊt nhiÒu qu©n khëi nghi· cña n«ng d©n, liÒn l¸u lØnh tr¶ lêi r»ng " HiÖn nay chinh ph¹t Liªu §«ng, chÝnh phñ ®· kh«ng ngõng xuÊt binh, nhng nÕu ban bè s¾c lÖnh ©n x¸ cho nh÷ng kÎ ®¹o tÆc, th× tù niªn quèc gia cã thÓ cã ®îc mÊy chôc v¹n binh lÝnh, hoµng ®Õ cö n« tÆc ë trong quan vµ LÞch S¬n Phi, Tr¬ng Kim Xng v.v... ë S¬n ®«ng lµ thñ lÜnh mét tæ chøc kh¸c thqnhf mét chi ®éi qu©n ®éi, xuÊt ph¸t tõ con ®êng Liªu T©y, h¬n chôc vÞ thñ lÜnh qu©n khëi nghi· n«ng d©n nh M¹nh Nhîng,V¬ng B¹c ë vïng Hµ Nam còng ®îc cung CËp thuyÒn bÌ ®Ó hä tõ S¸ng H¶i vît biÓn ®i chiÕn ®Êu. TÊt nhiªn hä rÊt phÊn khëi vÒ viÖc nhµ níc ®¹i x¸ téi lçi cho hä, vµ hä ®· tranh nhau lËp c«ng víi nhµ níc. Trong vßng mét n¨m ®· cã thÓ b×nh ®Þnh ®îc Cao lÖ." Tuú D¹ng ®Õ rÊt kh«ng vui nãi :" TrÉm tù xuÊt chinh mµ còng kh«ng ®¸nh ®îc Cao lÖ,thÕ mµ lò chuét Êy l¹i lµm ®îc sao?" Sau khi T« Uy ®i råi, Bïi UÈn nãi víi Tuú D¹ng ®Õ :" C©u nèi ®ã ch¼ng cã ®¹o lý g× c¶, trong thiªn h¹ nµy cã n¬i nµo nhiÒu ®¹o tÆc nh vËy ®©u !" Tuú D¹ng ®Õ tØnh ra nãi :" C¸i l·o nµy x¶o quyÖt thËt, muèn dïng ®¹o tÆc ®Ó uy hiÕp trÉm. TrÉm muèn «ng ta c©m miÖng, nhng l¹i cè k×m l¹i. Con ngêi Êy qu¶ thùc lµ giái." Bïi UÈn hiÓu râ ý tø cña hoµng ®Õ nªn sui Tr¬ng Hµnh B¶n tham tÊu téi tr¹ng cña T« Uy, Tuú D¹ng ®Õ giao «ng ta cho Bïi UÊn thÈm vÊn, Bïi UÈn xö T« Uy vµo téi chÕt. Tuú D¹ng ®Õ nãi :" T« Uy kh«ng cam chÞu chÕt ngay ®©u." ThÕ lµ triÒu ®×nh liÒn c¸ch chøc cha con, ch¸u ch¾t, ba ®êi nhµ T« Uy kh«ng cho lµm viÖc n÷a.

Bïi UÈn cßn muèn më réng quyÒn thÕ cña m×nh h¬n n÷a, «ng ta liÒn b¶o Ngu ThÕ C¬ tÊu thØnh Tuú D¹ng ®Õ c¸ch chøc h¬n 100 viªn ngù sö tõ T khang thÝch sö trë xuèng. ThÕ lµ Bïi UÈn chiªu n¹p gian nh©n, c©u kÕt víi nhau, lËp thµnh Tö ®¶ng. Trong quËn huyÖn cã viªn quan l¹i nµo kh«ng dùa vµo hä, bän Bïi UÈn liÒn ®¶ kÝch ngÇm. Håi ®ã cã nhiÒu viÖc lín vÒ qu©n sù nh viÖc ®éng viªn qu©n ®éi, trÊn thñ Kinh ®«, bu«n b¸n víi c¸c d©n téc thiÓu sè vïng biªn c¬ng níc Chu, triÒu ®×nh ®Òu giao cho ngù sö theo dâi, gi¸m s¸t. Nh÷ng ngêi th©n thuéc cña Bïi UÈn ®îc cµi kh¾p c¸c n¬i quan träng trong c¸c quËn huyÖn trong toµn quèc, Tuú D¹ng ®Õ nh bÞ ngåi trong hò nót.. Do cã c«ng lao trong chiÕn dÞch th¶o ph¹t Liªu ®«ng, Bïi UÈn ®îc Tuú D¹ng ®Õ phong lµm Ng©n thanh quang lôc ®¹i phu.

M·i cho tíi khi T m· §øc Kham dÊy binh lµm lo¹n, Giang d¬ng trëng quan Tr¬ng HuÖ Chiªu ngµy ®ªm ho¶ tèc vÒ b¸o c¸o. Bïi UÈn vµ Tr¬ng Hôª Chiªu cïng th¬ng lîng ®«Ýo s¸ch, chuÈn bÞ mÖnh lÖnh gi¶ cña hoµng ®Õ trng tËp d©n binh trong c¸c thµnh qu¸ch, thu n¹p c¸c nghÞch ®¶ng ë bªn ngoµi nh Vò V¨n Ho¸, ®iÒu ®éng vÖ binh cña Vò L©m ®iÖn, ph¸i Ph¹m Phó LÇu v.v...tõ T©y uyÓn tiÕn vµo, xö lý L¬ng c«ng Tiªu Cù vµ YÕn v¬ng, chÆn ®êng cøu viÖn cña Tuú D¹ng ®Õ. Sau khi bän chóng mu ho¹ch xong, Bïi UÈn cö ngêi ®Õn gÆp Ngu ThÕ C¬ th«ng b¸o tin T m· §øc Kham sÏ lµm lo¹n, Ngu ThÕ C¬ nghi ngê t×nh h×nh mµ «ng ta nãi kh«ng x¸c thùc, ¸p chÕ kÕ ho¹ch cña Bïi UÈn. Mét l¸t sau, T m· §øc Kham khëi binh lµm lo¹n, Bïi UÈn thë dµi nãi :" §· mu ho¹ch víi Phan lang, kh«ng ngê l¹i lì mÊt viÖc lín cña ngêi ta." ThÕ lµ Bïi UÈn bÞ qu©n ®éi chÝnh biÕn xö tö. Con trai Bïi UÈn lµ Bïi ¢m ®ang lµm Thîng liªn trùc trëng còng bÞ ngêi ta xö tö trong ngµy h«m Êy.

TuyÓn tù " Tuú th "

QuyÓn 67

d¬ng huyÒn c¶m

D¬ng HuyÒn C¶m lµ con trai §¹i t ®å D¬ng Tè thuéc triÒu ®¹i nhµ Tuú. D¬ng HuyÒn C¶m mÆt mòi kh«i ng«, th©n h×nh hïng tr¸ng, cã bé ria rÊt ®Ñp. Håi cßn nhá lín lªn kh«ng thuËn l¾m, nhiÒu ngêi nãi r»ng D¬ng HuyÒn C¶m cã vÎ h¬i ®Çn. Mçi lÇn gÆp c¶nh nh vËy, cha cña D¬ng HuyÒn C¶m lµ D¬ng Tè l¹i nãi víi nh÷ng ngêi th©n cËn :" Th»ng con trai nµy cña t«i kh«ng ®Çn ®©u." D¬ng HuyÒn C¶m lín lªn thµnh ngêi thÝch ®äc s¸ch, cìi ngùa, b¾n cung.. Dùa vµo qu©n c«ng cña «ng bè, chøc quan cña D¬ng HuyÒn C¶m còng lªn ®Õn trô quèc. Còng nh cha, ¬ng HuyÒn C¶m còng ®îc phong hµm nhÞ phÈm. Mçi khi cã héi nghÞ triÒu ®×nh, D¬ng HuyÒn C¶m ®îc ngåi ngang hµng cïng cha. Sau ®ã Tuú V¨n ®Õ gi¸ng D¬ng HuyÒn C¶m xuèng mét CËp, D¬ng HuyÒn C¶m b¸i t¹ Cao Tæ hoµng ®Õ :" Kh«ng ngê hoµng ®Õ bÖ h¹ l¹i yªu mÕn thÇn tö nh vËy, xin cho phÐp t¹i c«ng ®×nh tá lßng kÝnh mé cña c¸ nh©n thÇn". Tho¹t ®Çu D¬ng HuyÒn C¶m ®îc bæ nhiÖm lµm thÝch sö SÝnh ch©u. Sau khi ®ªn nhËn chøc, D¬ng HuyÒn C¶m bÝ mËt bè trÝ tay ch©n th©n tÝn, theo dâi xem c¸c quan l¹i cã lÇm trßn chøc tr¸ch hay kh«ng. Nh÷ng quan viªn nµo cã thµnh tÝch tèt hoÆc cã ngêi nµo tham «, cho dï chØ lµ rÊt nhá, D¬ng HuyÒn C¶m còng cÇn ph¶i biÕt, nªn th- êng xuyªn v¹ch trÇn nh÷ng sù viÖc nµy ra. C¸c quan l¹i SÝnh ch©u kh«ng ©i d¸m giÊu diÕm lõa g¹t. Cho nªn c¸c quan d©n b¸ tÝnh c¶ mét vïng SÝnh ch©u ®Òu t«n kÝnh b¸i phôc «ng. Mäi ngêi ®Òu cïng ca tông tµi c¸n cña D- ¬ng HuyÒn C¶m. Sau nµy D¬ng HuyÒn C¶m chuyªn nhiÖm thÝch sö Tèng ch©u. Sau khi «ng bè lµ D¬ng Tè qua ®êi, D¬ng HUyÒn C¶m t¹m nghØ vÒ chÞu tang. Sau h¬n mét n¨m, «ng l¹i ®îc triÒu ®×nh bæ nhiÖm lµm Hång L« khanh, ®îc phong tíc vÞ Së quèc c«ng, ®îc ®iÒu lµm LÔ bé thîng th. TÝnh c¸ch D¬ng HuyÒn C¶m tuy kiªu c¨ng, ng¹o m¹n, nhng «ng rÊt thÝch v¨n häc. Cho nªn chi danh chi sÜ trong kh¾p bèn biÓn ®© sè ®Òu tô tËp vÒ n¬i «ng.

D¬ng HuyÒn C¶m tù cho r»ng gia téc «ng ®îc hiÓn h¸ch, phó quÝ, mäi ngêi t«n sïng, rÊt cã uy väng trong thiªn h¹. Cßn c¸c v¨n quan, vâ tíng trong triÒu ®¹i ®a sè ®Òu lµ thuéc h¹ cña cha D¬ng Tè. ¤ng còng thÊy kû c- ¬ng cña triÒu ®×nh ngµy cµng b¹i ho¹i, hoµng ®Õ cµng ngayf cµng nghi kþ «ng, trong lßng «ng rÊt kh«ng yªn æn, thÕ lµ D¬ng HuyÒn C¶m liªn hîp víi c¸c em trai bÝ mËt lËp nu phÕ trõ Tuú D¹ng ®Õ., c¶i lËp TÇn v¬ng D¬ng H¹o lªn lµm hoµng ®Õ. M·i cho ®Õn khi D¬ng HuyÒn C¶m th¸p tïng Tuú D¹ng ®Õ ®i chinh ph¹t Thæ Cèc Hån, håi qu©n ®Õn §¹i ®Êu b¹t cèc th× nh÷ng sÜ quan ®i theo D¹ng ®Õ rÊt bèi rèi. D¬ng HuyÒn C¶m chuÈn bÞ tËp kÝch hµnh cung n¬i ë cña Tuú D¹ng ®Õ. ¤ng chó ruét lµ D¬ng ThËn nãi víi D¬ng HuyÒn C¶m :" HiÖn nay nh©n sÜ cßn t«n sïng hoµng ®Õ, quèc gia cha cã bèi ly, quèc gia còng cha cã chiÕn sù g×, hiÖn nay cßn cha ph¶i lóc ®å mu Tuú D¹ng ®Õ. " ThÕ lµ D¬ng HuyÒn C¶m ®×nh chØ ngay hµnh ®éng.

Lóc ®ã Tuú D¹ng ®Õ huy ®éng toµn bé lùc lîng g©y chiÕn tranh x©m lîc, rÊt thÝch chinh ph¹t qu©n sù, D¬ng HuyÒn C¶m muèn ®èi lËp víi uy danh cña m×nh, ®· bÝ mËt ®i t×m c¸c tíng lÜnh. ¤ng kÓ lÓ hÕt chiÕn tÝch nä ®Õn chiÕn tÝch kia, cïng nh÷ng lêi høa hÑn víi Binh bé thîng th Do¹n V¨n ChÊn. ®o¹n V¨n ChÊn kÓ l¹i cho Tuú D¹ng ®Õ nghe. Tuú D¹ng ®Õ rÊt t¸n th-

ëng D¬ng HuyÒn C¶m, nªn ®· nãi víi c¸c ®¹i thÇn xung quanh :" TrÉm nghe nãi trong cöa tíng nhÊt ®Þnh sÏ xuÊt hiÖn hæ tíng. Trong tíng phñ kh¼ng ®Þnh sÏ xuÊt hiÖn hiÒn tíng. Xem ra c©u nãi ®ã ch¼ng sai tÝ nµo." ThÕ lµ Tuú D¹ng ®Õ ban thëng cho D¬ng HuyÒn C¶m mét ngh×n sóc gÊm, lÔ ban thëng cho «ng cµng thªm long träng, tõ ®ã trë ®i D¬ng HuyÒn C¶m ®îc can dù mäi c«ng viÖc lín cña triÒu chÝnh.

Khi Tuú D¹ng ®Õ xuÊt binh chinh ph¹t Liªu §«ng ®· bæ nhiÖm D¬ng HuyÒn C¶m lµm tíng ë Lª D¬ng, phô tr¸ch c«ng t¸c vËn t¶i. Thêi kú nµy, bµn d©n thiªn h¹ rÊt khæ v× tÖ lao dÞch vµ bãc lét cña triÒu ®×nh, lßng ngêi rèi lo¹n. ThÕ lµ D¬ng HuyÒn C¶m cïng víi c¸c «ng nh Vò b«n lang tíng V¬ng Träng B¸, CËp quËn t¸n trÞ TriÖu Hoµi NghÜa v.v...bÝ mËt bµn b¹c, ©m mu lµm cho ®¹i qu©n do Tuú D¹ng ®Õ thèng so¸i bÞ thiÕu ®ãi, cè ý tr× ho·n viÖc vËn chuyÓn l¬ng thùc, kh«ng ®a ®Õn kÞp thêi.. Do ®ã ®¹i qu©n cña nhµ Tuú v× thiÕu l¬ng thùc ph¶i ®äng l¹i, kh«ng cã c¸ch nµo xuÊt binh ®óng giê ®îc. Tuú D¹ng ®Õ quë tr¸ch D¬ng HuyÒn C¶m cung øng qu©n nhu chËm trÔ, ph¸i quan sø lªn ®èc thóc D¬ng HuyÒn C¶m. D¬ng HuyÒn C¶m c«ng khai nãi: "Trªn ®êng thuû bän cêng ®¹o rÊt ®«ng, thuyÒn l¬ng thùc kh«ng thÓ kh«ng dõng l¹i ®Ó CËp ph¸t". Em trai cña «ng lµ Vò b«n lang tíng D¬ng HuyÒn Tung, ¦ng d¬ng lang tíng D¬ng V¹n Th¹c cïng Tuú D¹ng ®Õ xuÊt chinh ®Õn Liªu ®«ng, D¬ng HuyÒn C¶m bÝ mËt cö ngêi ®i gäi hai nµy trë vÒ. Lóc ®ã qu©n tíng nhµ Tuú dÉn thuû qu©n tõ §«ng th¸i vît biÓn, tiÕn vµo thµnh B×nh hoµi, nhng c¸nh qu©n nµy vÉn cha xuÊt ph¸t.. D¬ng HuyÒn C¶mkh«ng cã qu©n ®éi ®Ó ®iÒu ®éng, cho nªn ®· cö gia n« cña m×nh nguþ trang thµnh sø gi¶ tõ Ph¬ng §«ng ®Õn råi tæ chøc chèng l¹i triÒu ®×nh. ThÕ lµ D¬ng HuyÒn C¶m tiÕn vµo thµnh phè huyÖn Lª d¬ng, ®ãng chÆt cæng thµnh, lïng b¾t tÊt c¶ ®µn «ng, Ðp hä ph¶i nhËp ngó lµm lÝnh. D¬ng HuyÒn C¶m h¹ lÖnh më kho phñ lÊy ra v¶i buåm ®Ó lµm m©u gi¸p, bæ nhiÖm c¸c quan l¹i, tÊt c¶ ®Òu theo chÕ ®é cò cña thêi kú Tuú V¨n ®Õ. TiÕp ®ã D¬ng HuyÒn C¶m göi bµi hÞch cho c¸c quËn huyÖn xung quanh Lª d¬ng, nóp díi l¸ cê th¶o ph¹t Lai hé nhi ®Ó c¸c quËn huyÖn khëi binh hëng øng «ng ta, cïng ®Õn tËp kÕt víi qu©n ®éi cña «ng ë kho l¬ng ®Þa ph¬ng. D¬ng HuyÒn C¶m bæ nhiÖm Uý nguyªn vô b¶n huyÖn §«ng quang lµm thÝch sö Lª ch©u, bæ nhiÖm TriÖu Hoµi NghÜa lµm thÝch sö VÖ ch©u, bæ nhiÖm §êng Huy, chñ b¹ quËn Hµ néi lµm thÝch sö Hoµi ch©u. ¤ng cã tíi h¬n mét v¹n binh lÝnh ®Ó tËp kÝch L¹c d¬ng. Sau khi §êng Huy ®Õn quËn Hµ néi, véi ®Õn phÝa ®«ng L¹c d¬ng th«ng b¸o tin tøc D¬ng HuyÒn C¶m khëi binh lµm ph¶n. ViÖt v¬ng D¬ng §ång, D©n bé thîng th Phµn Tö C¸i v.v...nghe nãi vËy th× rÊt sî h·i, tËp kÕt qu©n lÝnh tiÕn hµnh phßng thñ. D©n chóng huyÖn Tu vò ®· ngoan cêng cè thñ ë L©m thanh quan. Qu©n ®éi cña D¬ng HuyÒn C¶m kh«ng cã c¸ch nµo vît s«ng ®îc, ®µnh ph¶i vît s«ng Hoµng hµ ë phÝa Nam quËn CËp. Ngêi hëng øng D¬ng HuyÒn C¶m ®Õn ®«ng nh ®i chî. Sau mÊy ngµy, D¬ng HuyÒn C¶m ®ãng qu©n ë phÝa ngoµi c«ng Thîng xu©n thµnh phè L¹c d¬ng, tæng sè binh lÝnh cã ®Õn mêi mÊy v¹n ngêi. Phµn Tö C¸i cö Hµ nam t¸n trÞ Bïi Ho»ng S¸ch dÉn qu©n ®i chèng l¹i D¬ng HuyÒn C¶m, kÕt qu¶ Bïi Ho»ng S¸ch t¸c chiÕn thÊt b¹i. C¸c cô phô l·o n«ng th«n hai bªn bê TriÒn thuû vµ L¹c thuû n« nøc ®em tÆng r- îu, thÞt ®Ó biÓu thÞ chóc mõng. D¬ng HuyÒn C¶m ®ãng qu©n ë Thîng th tØnh, mçi lÇn tuyªn thÖ tríc khi xuÊt qu©n, «ng ta ®Òu nãi tríc mäi ngêi :"

T«i, D¬ng HuyÒn C¶m lµ mét Thîng trô quèc, gia s¶n cã tíi c¶ v¹n l¹ng vµng, ®¹t ®îc hµo hoa phó quÝ, trõ nh÷ng c¸i ®ã ra ch¼ng cßn g× ®Ó mµ theo ®uæi n÷a. Ngµy nay së dÜ t«i bÊt chÊp mäi hiÓm nguy, ph¸ gia diÖt téc khëi binh chèng l¹i nhµ Tuú, chÝnh lµ vÝ sinh mÖnh cña nhaan d©n b¸ tÝnh ®ã th«i." Mäi ngêi nghe «ng ta nãi v« cïng c¶m ®éng. Mçi ngµy cã tíi mÊy ngh×n ngêi kÐo ®Õn Viªn m«n ®Ó xin ®i ®¸nh trËn lËp c«ng.

Tuú triÒu h×nh bé thîng th VÖ HuyÒn chØ huy hµng v¹n qu©n lÝnh, tõ Quan trung ®«ng t¨ng viÖn cho híng ®«ng thµnh L¹c d¬ng. H¬n hai v¹n bé binh vµ kþ binh cña «ng vît s«ng Léc thuû vµ Gi¸n thuû ®i khiªu chiÕn qu©n ®éi cñ D¬ng HuyÒn C¶m. D¬ng Huyªnf C¶m cè t×nh lµm ra vÎ thÊt b¹i bá ch¹y. VÖ HuyÒn chØ huy qu©n Tuú truy kÝch. D¬ng HuyÒn C¶m cho phôc binh bèn mÆt. Bé ®éi phÝa tríc cña qu©n Tuú ®· bÞ tiªu diÖt s¹ch sµnh sanh. MÊy ngµy sau VÖ HuyÒn l¹i giao chiÕn víi D¬ng HuyÒn C¶m. Sau khi hai bªn ®¸nh gi¸p l¸ cµ, D¬ng HuyÒn C¶m cho mét ngêi gi¶ vê h« lín :" Quan qu©n nhµ Tuú ®· b¾t sèng ®îc D¬ng HuyÒn C¶m!" ThÕ lµ qu©n ®éi cña VÖ HuyÒn cí phÇn l¬ lµ. Lóc ®ã D¬ng HuyÒn C¶m tù m×nh chØ huy mÊy ngh×n kþ binh thõa c¬ x«ng lªn giÕt ®Þch, lµm cho qu©n Tuú ®¹i b¹i. VÖ HuyÒn dÉn h¬n t¸m ngh×n binh lÝnh b¹i trËn thÊt thÓu trë vÒ. D¬ng HuyÒn C¶m th©n h×nh lùc lìng, mçi lÇn t¸c chiÕn ®Òu tay cÇm trêng m©u, ®i ®Çu qu©n sÜ, hß hÐt vang trêi. C¶nh tîng nh vËy kh«ng ai lµ kh«ng khiÕp sî. D luËn lóc ®ã vÝ D¬ng HuyÒn C¶m nh H¹ng Vò thêi xa. Ngoµi ra D¬ng HuyÒn C¶m cßn rÊta giái quyÒn thuËt, cã tµi an ñi qu©n ®éi, cho nªn tÊt c¶ binh sÜ ®Òu tù nguyÖn xong lªn tö chiÕn v× «ng ta.. ChÝnh v× vËy mµ kh«ng mét lÇn n¸o D¬ng HuyÒn C¶m chØ huy chiÕn ®Êu mµ kh«ng th¾ng lîi. Qu©n ®éi cña VÖ HuyÒn cµng ngµy cµng cïng quÉn. Qu©n l¬ng ®· c¹n, «ng ta ®µnh ph¶i tËp kÕt bé ®éi, chuÈn bÞ tiÕn hµnh mét trËn quyÕt chiÕn víi D- ¬ng HuyÒn C¶m t¹i mÆt trËn B¾c Manh bè. Trong vßng mét ngµy, hai bªn giao chiÕn cã tíi mêi mÊy ®ît. Em trai cña D¬ng HuyÒn C¶m lµ D¬ng HuyÒn §×nh trong mét trËn t¸c chiÕn ®· bÞ tróng tªn hy sinh. Lóc ®ã D¬ng HuyÒn C¶m míi t¹m cho bé ®éi rót lui.. Phµn Tö C¸i l¹i ph¸i qu©n ®éi ®i ®¸nh Thîng th tØnh, giÕt chÕt mÊy tr¨m tªn tíng sÜ cña D¬ng HuyÒn C¶m.

Tuú D¹ng ®Õ cö Vò b«n lang tíng TrÇn L¨ng ®i ®¸nh ph¸ thµnh Lª d- ¬ng do Nguyªn Vô B¶n phßng thñ. Vò VÖ tíng qu©n KhuÊt §ét Th«ng th× ®ãng qu©n ë Hµ d¬ng, t¶ dùc vÖ ®¹i tíng qu©n Vò V¨n ThuËt xuÊt qu©n tiÕn theo. H÷u Kiªu VÖ ®¹i tíng qu©n Lai Hé Nhi còng cö qu©n ®éi ®Ðn chi viÖn. D¬ng HuyÒn C¶m ®Õn D©n bé thîng th gÆp Lý Tö Hïng xin cÇu viÖn. Lý Tö Hïng tr¶ lêi :" KhuÊt §ét Th«ng tinh th«ng binh ph¸p, n¾m v÷ng qu©n sù, nÕu «ng ta vît qua s«ng Hoµng hµ, th× th¾ng b¹i cña chiÕn tranh khã mµ nãi tríc ®îc. ¤ng ch¼ng cÇn ph¶i chia qu©n ra ®èi phã víi hä n÷a. KhuÊt §ét Th«ng kh«ng thÓ vît s«ng Hoµng Hµ, thÕ th× Phµn Tö C¸i, VÖ HuyÒn sÏ mÊt ®i viÖn trî." D¬ng HuyÒn C¶m nh¹n thÊy Lý Tö Hïng nãi rÊt ®óng, ®Þnh ph©n chia binh lÝnh ®i chèng l¹i KhuÊt §ét Th«ng. Phµn Tö C¸i biÕt ®îc mu kÕ cña D¬ng HuyÒn C¶m, nhiÒu lÇn cho qu©n ®i quÊy nhiÔu doanh tr¹i cña D¬ng HuyÒn C¶m, khiÕn cho D¬ng HuyÒn C¶m kh«ng biÕt c¸ch nµo mµ ph©n chia binh lÝnh ®îc. KÕt qu¶ tíng Tuú KhuÊt §ét Th«ng dÉn qu©n vît qua s«ng Hoµng hµ, ®ãng qu©n ë Ph¸ l¨ng, D¬ng HuyÒn C¶m bÞ qu©n Tuú Ðp hai bªn. ë phÝa T©y th× ph¶i chèng cù víi qu©n cña VÖ HuyÒn, ë phÝa ®ong th× ph¶i ®èi phã víi qu©n cña KhuÊt §ét Th«ng. Phµn

Tö C¸i l¹i xuÊt qu©n c«ng kÝch tõ phÝa thµnh L¹c d¬ng. ThÕ lµ hai bªn triÓn khai ®¹i chiÕn. Qu©n cña D¬ng HuyÒn C¶m nhiÒu lÇn bÞ thÊt b¹i ë phÝa B¾c, D¬ng HuyÒn C¶m l¹i xin Lý Tö Hïng bµy mu ®èi phã, Lý Tö Hïng nãi :" Quan qu©n t¨ng viÖn cho phÝa §«ng L¹c d¬ng ®· lôc tôc kÐo ®Ðn. Qu©n ®éi cña chóng ta nhiÒu lÇn t¸c chiÕn bÊt lîi, kh«ng thÓ ë l©u ë vïng nµy ®îc. Chi b»ng «ng trùc tiÕp cÇm qu©n ®ät nhËp vµo trong quan, më kho l¬ng VÜnh Phong cøu tÕ cho ®ång bµo nghÌo ®ãi th× cã thÓ dÑp yªn ®îc khu vùc tam phô. Nh vËy chóng ta chiÕm cø ®ùc kho phñ cña nhµ Tuú,híng vÒ phÝa ®«ng mµ tranh d©n víi qu©n ®Þch. §ã còng lµ thµnh tùu cña nghiÖp b¸ v¬ng." §óng lóc ®ã th× cã rÊt nhiÒu ngêi hä D¬ng ë Hoa d¬ng ®Õn xin dÉn ®êng chØ lèi cho D¬ng HuyÒn C¶m. ThÕ lµ D¬ng HuyÒn C¶m kh«ng bao v©y phÝa ®«ng L¹c d¬ng n÷a, chuyÓn sang phÝa T©y mu ®å chiÕm lÊy Quan trung, «ng ta cßn tuyªn truyÒn ra ngoµi r»ng :" T«i ®· ®¸nh chiÕm ®îc phÝa §«ng L¹c d¬ng råi. B©y giê t«i cÇn chiÕm ®îc Quan T©y. Nh÷ng ngêi nh Vò V¨n ThuËt v.v...chØ huy c¸c c¸nh qu©n trªn c¸c lé ®uæi theo sau.Khi D¬ng HuyÒn C¶m ®ªn Ho»ng n«ng cung, c¸c cô phô l·o ra ng¨n c¶n D¬ng HuyÒn C¶m tiÕn binh, nãi víi «ng ta r»ng :" Trong cung thµnh trèng rçng, trong ®ã chøa rÊt nhiÓu l¬ng thùc, ®¸nh vµo th× sÏ lÊy ra ®îc mét c¸ch dÔ dµng. Sau nµy cã thÓ c¾t ®øt nguån l¬ng thùc cña ®Þch. NÕu rót lui còng cã thÓ c¾t vïng nµy ra. D¬ng HuyÒn C¶m nghe xong c¶m thÊy hä nãi cã lý, nªn ho·n viÖc ®¸nh thµnh, suèt ba ngµy ®ªm liÒn kh«ng ®¸nh chiÕm cung thµnh. Lóc ®ã quan qu©n ®uæi theo sau còng ®· ®Ðn. D¬ng huyÒn C¶m tiÕn vÒ phÝa T©y, ®Õn V¨n H¬ng, lªn ®Õn Bµn ®Ëu, bµi binh bè trËn ®Õn 50 dÆm, võa ®¸nh víi qu©n ®éi nhµ Tuú võa rót lui. Trong vßng cã mét ngµy mµ thua ®Õn ba trËn. Sau ®ã D¬ng HuyÒn C¶m l¹i bµi binh bè trËn ë §æng §ç Nguyªn, tíng Tuú chØ huy c¸c lé qu©n quan x«ng lªn tËp kÝch. D- ¬ng HuyÒn C¶m bÞ ®¸nh cho ®¹i b¹i, mét m×nh cïng víi mêi mÊy tªn kþ binh ch¹y trèn vµo rõng, chuÈn bÞ tiÕn lªn phÝa tríc. Kþ binh qu©n Tuú truy ®uæi, D¬ng HuyÒn C¶m tr¸ch m¾ng hä, quan qu©n ®Òu v× sî h·i mµ quay vÒ. Trong c¬n quÉn b¸ch. ®Õn §o¹n l mËu th× D¬ng HuyÒn C¶m vµ em trai lµ D¬ng TÝch ThiÖn ®i bé. ¤ng biÕt r»ng m×nh ch¾c ch¾n sÏ bÞ b¾t, liÒn nãi víi D¬ng TÝch ThiÖn :" HiÖn nay khëi sù ®· thÊt b¹i råi. Anh kh«ng thÓ ®Ó ngêi kh¸c lµm nhôc. B©y giê em cã thÓ giÕt anh ®i." D¬ng TÝch ThiÖn ®µnh ph¶i rót dao giÕt chÕt anh m×nh, sau ®ã th× tù s¸t, kÕt qu¶ lµ kh«ng chÕt, sau ®ã bÞ qu©n Tuú truy kÝch b¾t ®îc. D¬ng TÝch ThiÖn cïng víi c¸i ®Çu cña D¬ng HuyÒn C¶m ®îc ®a ®Õn n¬i ë cña hoµng ®Õ. TriÒu ®×nh nhµ Tuú b¨m th©y hai ngêi bªu ngopµi chî phÝa §«ng L¹c d¬ng 3 ngµy liÒn, sau ®ã th× ®em thiªu. Nh÷ng ngêi ®i theo D¬ng huyÒn C¶m lµm khëi nghÜa ®Òu bÞ dep yªn. Em trai cña «ng lµ D¬ng HuyÒn Thëng lµm th¸i thó quËn NghÜa d¬ng ®ang muèn ®i ®Õn chç D¬ng HuyÒn C¶m th× bÞ quËn thõa Chu HuyÒn Ngäc giÕt chÕt. Em trai cña D¬ng HuyÒn Tung lµ D¬ng V¹n Th¹c tõ n¬i ë cña Tuú D¹ng ®Õ trèn vÒ, khi ®i qua Cao d¬ng, ngñ t¹i tr¹m chuyÓn th th× bÞ qu©n lÝnh quËn Høa hoa b¾t giam vµ giÕt D¬ng V¹n Th¹c ë huyÖn Tríng. Em trai cña d¬ng V¹n Th¹c lµ D¬ng D©n Hµnh lµm TriÒu thØnh ®¹i phu trong triÒu ®×nh nhµ Tuú, còng bÞ chÆt ®Çu t¹i Trêng An, råi bÞ c¾m trªn cäc bªu gi÷a chî. C¸c c«ng khanh triÒu ®×nh nhµ Tuú thØnh cÇu ®æi hä cña D¬ng HuyÒn C¶m thµnh hä Hiªu. Tuú D¹ng ®Õ h¹ chiÕu ®ång ý lêi tÊu thØnh cña hä.

Tho¹t ®Çu, khi D¬ng HuyÒn C¶m bao v©y tÊn c«ng miÒn §ong L¹c d- ¬ng, th× Hµn Tíng Quèc, ngêi quËn L¬ng cõ qu©n ®éi ®i hëng øng cuéc khëi nghÜa cña D¬ng HuyÒn C¶m. D¬ng HuyÒn C¶m bæ nhiÖm «ng lµm Nguyªn so¸i ®¹o Hµ nam. Trong vßng mét th¸ng, ®éi qu©n cña Hµn tíng quèc ph¸t triÓn lªn ®Õn mêi mÊy v¹n ngêi, c«ng thµnh, ®¸nh huyÖn, thÕ lùc cùc ®¹i. Khi «ng tÊn c«ng ®Õn Thµnh N¬ng th× ®îc tin D¬ng HuyÒn C¶m thÊt b¹i, qu©n lÝnh dÇn dÇn tÈu t¸n ®i c¸c n¬i. B¶n th©n Hµn Tíng Quèc th× bÞ quan l¹i triÒu ®×nh nhµ Tuú b¾t giam, råi chÐm ®Çu t¹i miÒn §«ng L¹c d- ¬ng.

TuyÓn tù " Tuú th "

QuyÓn 70

v¬ng thÕ sung

V¬ng ThÕ Sung, tù lµ Hµnh M·n, gèc lµ ngêi vïng T©y vùc. Tæ phô cña «ng lµ Chi §åi ChÊn tõ T©y vùc chuyÓn ®Õn c tró ë T©n phong. Sau khi Chi §åi ChÊn qua ®êi, vî «ng cßn trÎ tªn Thñ Qu¶ ®· sèng chung víi Nghi ®ång V¬ng X¸n ë bªn ngoµi, sinh ®îc mét ®øa con tªn lµ V¬ng Quúnh. ThÕ

lµ V¬ng X¸n lÊy bµ ta lµm vî lÏ. Cha «ng håi nhá sèng c« déc, theo mÑ t¸i gi¸ víi V¬ng X¸n. V¬ng X¸n rÊt thÝch cËu bÐ nµy nªn ®· nu«i dìng, do ®ã mµ ®æi hä thµnh hä V¬ng. ¤ng ®· tõng lµm Trëng sö Hoµi ch©u, BiÖn ch©u. Tãc V¬ng ThÕ Sung xo¨n tÝt, tiÕng nãi nh tiÕng sãi, lµ ngêi hay nghi ngê, gian gi¶o, ®· tõng ®äc qua mét sè s¸ch, nhÊt lµ nh÷ng s¸ch vÒ binh ph¸p, hiÓu ®îc ph¬ng thuËt qui s¸ch ®Ó bãi to¸n tèt xÊu, nhng «ng cha hÒ nãi ®iÒu nµy ra víi ngêi nµo.

Trong nh÷ng n¨m Tuú V¨n ®Õ trÞ v×, V¬ng ThÕ Sung ®¶m nhiÖm chøc T¶ dùc vÖ. Sau v× cã c«ng trong qu©n ®éi nªn ®îc th¨ng lµm Nghi ®ång, ræi chuyÓn thµnh Binh bé viªn ngo¹i. V¬ng ThÕ Sung rÊt th¹o viÖc lµm tÊu sí, n¾m ®îc ph¸p luËt quèc gia, ®ång thêi cã tµi v¨n nghÖ, biÕt chiÒu lßng ngêi. Cã khi gÆp ngêi ph¶n b¸c l¹i, V¬ng ThÕ Sung khÐo chèi c·i, ¨n nãi ®anh thÐp, tuy mäi ngêi ®Òu biÕt r»ng V¬ng ThÕ Sung sai, nhng kh«ng sao b¾t bÎ «ng ta ®îc, do ®ã mµ mopik ngêi ®Òu nãi V¬ng ThÕ Sung rÊt khÐo biÖn luËn.

Trong thêi kú Tuú D¹ng ®Õ trÞ v×, V¬ng ThÕ Sung ®îc ®Ò b¹t lªn ®Õn chøc Giang ®« quËn thõa.. Håi ®ã D¹ng ®Õ ®i tuÇn s¸t nhiÒu lÇn ë Giang ®«, V¬ng ThÕ Sung rÊt giái quan s¸t nÐt mÆt ®èi ph¬ng nªn ®· nÞnh bî Tuú D¹ng ®Õ. Mçi lÇn V¬ng ThÕ Sung vµo cung tÊu b¸o, Tuú D¹ng ®Õ ®Òu ca ngîi «ng, do ®ã mµ V¬ng ThÕ Sung tõ chøc quËn thõa Giang ®« th¨ng lªn chøc Giang ®« cung gi¸m, thÕ lµ V¬ng ThÕ Sung cho trang trÝ ®iªu kh¾c lÇu ®×nh, ®µo ®¾p hµo hå, ngÇm tÊu b¸o nh÷ng ®Þa ph¬ng cèng n¹p lªn hoµng ®Õ nh÷ng vµng b¹c ch©u b¸u, nh÷ng cña quÝ hiÕm, do ®ã mµ Tuú D¹ng ®Õ cµng sïng ¸i V¬ng ThÕ Sung h¬n.

N¨m §¹i NghiÖp thø 8 (612), trong néi bé triÒu ®×nh nhµ Tuú b¾t ®Çu hçn lo¹n. Trong lßng V¬ng ThÕ Sung th× vui mõng, «ng ta bÝ mËt kÕt nèi víi nh÷ng nhµ giµu cã, giao du réng r·i, thu phôc l¬ng t©m hä. Nh©n d©n vïng Giang Hoµi b×nh dÞ chÊt ph¸c ®· gióp ®ì bän ®¹o tÆc mµ phÇn ®«ng lµ ph¹m ph¸p, nhiÒu ngêi ®¸ng bÞ bá tï. V¬ng ThÕ Sung ®· vi ph¹m ph¸p luËt th¶ hÕt chóng ra ®Ó tõ ®ã mµ g©y ®îc uy tÝn cho c¸ nh©n m×nh. M·i cho ®Õn sau khi D¬ng HuyÒn C¶m t¹o ph¶n, Chu NhiÕp, nh©n sÜ ngêi Ng«, Qu¶n Sïng, ngêi TÊn l¨ng ®· khëi binh hëng øng, tù xng lµ tíng qu©n, trong tay cã mÊy chôc v¹n binh lÝnh. Tuú D¹ng ®Õ cö tíng qu©n Thæ V¹n Tù, Ng Cô La ®i trÊn ¸p, nhng kh«ng cã c¸ch nµo tiªu diÖt ®îc hä. V¬ng ThÕ Sung chiªu mé h¬n mét v¹n ngêi Giang ®«, nhiÒu lÇn ®¸nh b¹i hä. Mçi khi chiÕn ®Êu th¾ng lîi, V¬ng ThÕ Sung ®Òu qui tÊt c¶ c«ng lao cho c¸c tíng sÜ, tÊt c¶ chiÕn lîi phÈm thu ®îc ®Òu ®em chia cho hä, b¶n th©n V¬ng ThÕ Sung kh«ng lÊy mét thø g×. Do ®ã, mäi ngêi tranh nhau lµm hÕt søc minh v× V- ¬ng ThÕ Sung, lËp nh÷ng chiÕn c«ng cao nhÊt.

N¨m §¹i NghiÖp thø 10 (614), M·nh Nhîng, thñ lÜnh qu©n khëi nghÜa n«ng d©n cña quËn TÒ, tõ d·y nói Trêng B¹ch ®· ®em qu©n tÊn c«ng c¸c quËn huyÖn xung quanh, ®¸nh cho ®Õn tËn huyÖn Hu di, cã trong tay h¬n 10 v¹n qu©n. V¬ng ThÕ Sung chØ huy qu©n ®éi tiÕn hµnh chèng cù, «ng ta dïng c¸c l·o binh ë phÝa tríc ®Ó tá ra r¨ng lùc lîng rÊt yÕu ít, cè thñ ë nói §« l¬ng, bè trÝ 5 ®¹o qu©n c¶n ®êng, tranh giµnh víi qu©n khëi nghÜa, nhng kh«ng giao chiÕn. Sau ®ã thõa c¬ qu©n ®éi cña M·nh Nhîng mÖt mái, l¬ lµ, láng lÎo ®· thóc qu©n tÊn c«ng m·nh liÖt, ®¸nh cho qu©n khëi ngizx ®¹i b¹i,

thõa th¾ng tiªu diÖt bé ®éi khëi nghÜa. M·nh Nhîng ®em theo mÊy chôc kþ binh ch¹y chèn. Trong chiÕn dÞch nµy, V¬ng ThÕ Ssung ®· tiªu diÖt h¬n mét v¹n qu©n ®Þch, thu toµn bé sóc vËt vµ qu©n trang qu©n bÞ. Tuú D¹ng ®Õ nhËn thÊy V¬ng ThÕ Sung cã tµi mu lîc cña vÞ tíng so¸i, b¾t ®Çu ®Ó cho V¬ng ThÕ Sung cÇm qu©n, th¶o ph¹t c¸c bé phËn cña ®éi qu©n khëi nghÜa n«ng d©n, trËn nµo còng toµn th¾ng. Song tÝnh c¸ch V¬ng ThÕ Sung rÊt s¶o quyÖt, h nguþ, bÒ ngoµi cã vÎ l¬ng thiÖn, cã thÓ chÞu khæ ®Ó g©y ®îc thanh danh.

N¨m §¹i NghiÖp thø 11 (615), qu©n ®éi §ét QuyÕt bqo v©y Tuú D¹ng ®Õ ë Nh¹n m«n. V¬ng ThÕ Sung ®éng viªn toµn bé qu©n ®éi ë Giang ®« chuÈn bÞi tiÕn vµo Nh¹n m«n cøu viÖn. Trong doanh tr¹i, V¬ng ThÕ Sung «m ®Çu khãc lãc th¶m thiÕt, suèt ®ªm kh«ng cëi ¸o gi¸p, n»m trªn ®èng cá. Sau khi Tuú D¹ng ®Õ nghe ®îc tin tøc nh vËy, vÉn tëng lµ V¬ng ThÕ Sung ¸i hé m×nh, nªn cµng tÝn nhiÖm V¬ng ThÕ Sung h¬n.

N¨m §¹i NghiÖp thø 12 (616), V¬ng ThÕ Sung ®îc th¨ng lªn lµm Th«ng thñ Giang ®«. Håi ®ã C¸ch Khiªm, ngêi vïng YÕm thø ®· tËp hîp qu©n khëi nghÜa ®îc mÊy n¨m, cã tíi mêi mÊy v¹n ngêi,®ãng qu©n ë trong hang §Ëu tö. V¬ng ThÕ Ssung chØ huy qu©n ®éi ®¸nh tan qu©n cña C¸ch Khiªm, giÕt chªt C¸ch Khiªm, lµm cho qu©n khëi nghÜa n«ng d©n khiÕp sî, tiÕp ®ã «ng l¹i tÊn c«ng L Minh NguyÖt, lµm cho L Minh NguyÖt ®¹i b¹i ë Nam d¬ng, tiªu diÖt mÊy v¹n qu©n ®èi ph¬ng, b¾t rÊt nhiÒu tï binh. Sau khi V¬ng ThÕ Sung trë vÒ Giang ®«, Tuú D¹ng ®Õ v« cïng phÊn khëi, tù tay rãt rîu mõng V¬ng ThÕ Sung. Lóc ®ã V¬ng ThÕ Sung l¹i biÕt r»ng Tuú D¹ng ®Õ rÊt thÝch con g¸i ®Ñp liÒn t©u r»ng nhiÒu con g¸i ®Ñp ë vïng Giang hoµi rÊt muèn vµo cung ®Ó ®îc hÇu h¹ cung ®×nh, chØ v× kh«ng cã c¬ héi ®Ó tù vµo hÇu h¹ hoµng ®Õ. Tuú D¹ng ®Õ nghe vËy th× rÊt hoan hØ, bÝ mËt ®Ó cho V¬ng ThÕ Sung ®a «ng ta ®i xem mÆt c¸c c« g¸i. TÊt c¶ nh÷ng c« g¸i cã s¾c ®Ñp, ®oan trang vµ phï hîp víi tíng ph¸p th× ®Òu ®îc tÆng nh÷ng vËt phÈm ë trong kho cña triÒu ®×nh vµ nh÷ng vËt cèng cña c¸c ®Þa ph¬ng lµm ®å sÝnh lÔ vµ ®îc thu n¹p vµo cung. V× thÕ cho nªn tiÒn phÝ tæn kh«ng thÓ nµo tÝnh næi, trong sæ s¸ch chØ ghi lµ hoµng ®Õ dudngf vµo viÖc ®Æc biÖt mµ kh«ng d¸m ghi sù thËt. Tuú D¹ng ®Õ ®· tuyÓn chän nh÷ng c« g¸i ®Ñp mµ m×nh võa ý råi ban thëng rÊt hËu cho V¬ng ThÕ Sung. Cã c« kh«ng ®îc tuyÓn th× cho V¬ng ThÕ Sung. Sau ®ã Tuú ®Õ ®Ó cho V¬ng ThÕ Sung ®a nh÷ng c« g¸i nµy lªn thuyÒn chë vÒ §«ng kinh. Do cã cuéc khëi nghÜa cña n«ng d©n, håi ®ã ®êng x· bÞ t¾c nghÏn, v× ph¶i phôc dÞch gian khæ nªn c¸c quan l¹i ®· lµm cho nh÷ng con thuyÒn nµy bÞ ®¾m ë s«ng Hoµi tø, lÇn lît cã ®Õn mêi mÊy lÇn nh vËy. Cã khi bÞ lé ch©n tíng, V¬ng ThÕ Sung ®· bÝ mËt t×m nhiÒu biÖn ph¸p, nh véi vµng ®i tuyÓn chän nh÷ng c« g¸i ®Ñp kh¸c ®Ó tiÕn n¹p, sau ®ã Tr¬ng ThÕ Sung cµng ®îc Tuú D¹ng ®Õ yªu mÕn h¬n.

Sau khi Vò V¨n Ho¸ CËp giÕt chÕt Tuú D¹ng ®Õ ë Giang ®«, V¬ng ThÕ Sung vµ th¸i phñ khanh Nguyªn V¨n §«, tíng qu©n Hoµng Phñ V« DËt, h÷u t lang L §Þnh ®a D¬ng §ång lªn lµm Qu©n v¬ng míi. D¬ng §ång bæ nhiÖm V¬ng ThÕ Sung lµm L¹i bé thîng th, tiÕn phong TrÞnh quèc c«ng. M·i cho ®Õn sau khi D¬ng §ång thu n¹p Nguyªn V¨n §«, mu kÕ cña L §Þnh phong Lý MËt lµm Th¸i uý, thîng th lÖnh, Lý MËt liÒn ®Çu hµng xng thÇn, vÉn chØ huy qu©n ®éi chèng l¹i cuéc tÊn c«ng cña Vò V¨n Ho¸ CËp ë Lª d¬ng, vµ ph¸i

sø gi¶ vÒ th«ng b¸o cho D¬ng §ång biÕt t×nh h×nh chiÕn th¾ng, mäi ngêi ®Òu rÊt phÊn khëi, duy chØ cã V¬ng ThÕ Sung nãi víi c¸c ch vÞ tínglÜnh díi quyÒn :" Ba ®êi nhµ Nguyªn V¨n §« ®Òu lµ quan l¹i v¨n vâ, t«i thÊy sù ph¸t triÓn cña thÕ th¸i, nhÊt ®Þnh hä sÏ bÞ Lý MËt b¾t lµm tï binh. V¶ l¹i qu©n ®éi cña chóng ta mçi lÇn giao chiÕn víi Lý MËt, ®· giÕt chÕt cha con anh em nhµ hä, tríc sau ®· rÊt nhiÒu råi, nÕu ch¼ng may bÞ Lý MËt ®¸nh ph¸, th× lò ngêi chóng ta ®©y ®Òu tíi sè." V¬ng ThÕ Sung nãi nh÷ng ®iÒu nµy ra môc ®Ých lµ ®Ó kÝch ®éng bé h¹. Sau khi Nguyªn V¨n §« biÕt sù viÖc nµy th× rÊt sî h·i, cïng víi nh÷ng ngêi nh L Së v.v...mËt mu chuÈn bÞ, chê khi V¬ng ThÕ Sung vµo cung, ph¸i binh sÜ ®i mai phôc trõ khö «ng ta. Cßn mét ngµy n÷a th× ®Õn ngµy hµnh ®éng, tíng qu©n §o¹n §¹t cho con rÓ lµ Tr¬ng ChÝ ®Õn b¸o c¸o víi V¬ng ThÕ Sung mËt mu cña L Së. Ngay ®ªm ®ã V¬ng ThÕ Sung ®em qu©n bao v©y cung thµnh, tíng qu©n PhÝ DiÖu, §iÒn ThÕ §« v.v...giao chiÕn víi V¬ng ThÕ Sung ë ngoµi cæng phÝa ®«ng Th¸i d¬ng. PhÝ DiÖu t¸c chiÕn bÊt lîi, V¬ng ThÕ Sung ph¸ cæng tiÕn c«ng cung thµnh, Hoµng Phñ V« DËt ®¬n th¬ng ®éc m· th¸o ch¹y. V¬ng ThÕ Sung b¾t ®îc L Së, ®em «ng ta ra xö tö. Lóc ®ã cöa cung cßn ®ãng chÆt, V¬ng ThÕ Sung h¹ lÖnh gâ cöa, nãi víi D¬ng §ång r»ng :" Bän Nguyªn V¨n §« ©m mu lËt ®æ hoµng ®Õ, ®Çu hµng Lý MËt, §o¹n §¹t biÕt tin nµy ®· b¸o cho thÇn. ThÇn kh«ng d¸m mu ph¶n, mµ chØ mu s¸t nh÷ng phÇn tö ph¶n lo¹n mµ th«i." Nguyªn V¨n §« biÕt lµ qu©n binh biÕn ®· vµo cung, liÒn ®a D¬ng §ång ®Õn §iÖn Cµn d¬ng, bè trÝ qu©n lÝnh phßng vÖ. Nguyªn V¨n §« lÖnh cho c¸c t- íng so¸i ë trong cung thµnh ph¶i chèng cù cuéc tiÕn c«ng cña V¬ng ThÕ Sung, kÕt qu¶ t¸c chiÕn thÊt b¹i, V¬ng ThÕ Sung l¹i b¾t ®îc Nguyªn V¨n §« giÕt chÕt. D¬ng §ång ra lÖnh më cæng thµnh ®ãn V¬ng ThÕ Sung. V¬ng ThÕ Ssung cö nh÷ng qu©n lÝnh cña m×nh thay thÕ toµn bé vÖ sÜ ®ang tóc vÖ bªn c¹nh D¬ng §ång, råi míi vµo cung b¸i kiÕn D¬ng §ång. ¤ng ta khÊu ®Çu khãc lãc nãi: " Bän Nguyªn V¨n §« v« cí sinh sù, ©m mu h¹i chóng thÇn. V× t×nh h×nh khÈn CËp kh«ng thÓ kh«ng xuÊt binh, b¶n th©n thÇn kh«ng d¸m ph¶n l¹i quèc gia." D¬ng §ång vµ V¬ng ThÕ Sung kiÕn lËp ®ång minh. Ýt l©u sau V¬ng ThÕ Sung cö VÜ TiÕt ®Õn khuyªn c¸o D¬ng §ång, ®Ó D- ¬ng §ång bæ nhiÖm V¬ng ThÕ Sung lµm Thîng th t¶ phß x¹, tæng ®èc c¸c c¸nh qu©n ®éi trong ngoµi. Cßn bæ nhiÖm anh trai «ng ta lµ V¬ng ThÕ Huy lµm Néi sö lÖnh, sèng t¹i trong cung.

Ch¼n bao l©u, Lý MËt ®¸nh ph¸ Vò V¨n Ho¸ CËp quay vÒ. RÊt nhiÒu tíng m¹nh, binh hïng, ngùa tèt ®Òu ®· tö chiÕn, binh sÜ mÖt mái qu¸ chõng. V¬ng ThÕ Sung chuÈn bÞ nh©n lóc qu©n ®éi cña Lý MËt cßn ®ang mÖt mái ®a qu©n ®Õn tÊn c«ng, nhng l¹i sî mäi ngêi kh«ng ®ång t©m nhÊt trÝ, liÒn gi¶ vê lµ ban ®ªm m¬ thÊy Chu C«ng, liÒn lËp ®Òn tÕ lÔ ë L¹c Thuû. V¬ng ThÕ Sung cö ngêi Vu tung tin Chu C«ng muèn ®Ó cho Phß T¹ ®i th¶o ph¹t Lý MËt ngay lËp tøc, nhÊt ®Þnh sÏ thµnh c«ng, nÕu kh«ng toµn bé binh lÝnh sÏ bÞ «n dÞch mµ chÕt. Trong qu©n ®éi cña V¬ng ThÕ Sung cã rÊt nhiÒu ngêi lµ ngêi níc Së, tËp tôc cña hä lµ rÊt tin yªu qu¸i vµ nh÷ng ®iÒu mª tÝn dÞ ®oan, cho nªn V¬ng ThÕ Sung ®· dùng lªn nh÷ng c©u chuyÖn bÞa ®Æt nµy ®Ó mª hoÆc binh sÜ. ThÕ lµ qu©n ®éi cña V¬ng ThÕ Sung tranh nhau xin ®i chiÕn ®Êu. V¬ng ThÕ Sung tuyÓn chän nh÷ng tay tµi ba dòng m·nh, chän ra ®îc h¬n hqi v¹n ngêi, h¬n mét ngh×n con chiÕn m·, chuyÓn ®¹i b¶n doanh ®Õn phÝa nam L¹c thuû. Lý MËt ®ãng qu©n trªn nói

phÝa B¾c YÓn s. Lóc ®ã Lý MËt võa ®¸nh th¾ng Vò V¨n Ho¸ CËp, trong lßng cã h¬i coi thêng V¬ng ThÕ Sung, nªn còng kh«ng bè trÝ thµnh luü phßng thñ. V¬ng ThÕ Sung thõa lóc ®ªm tèi cö h¬n 200 kþ binh bÝ mËt lÐn vµo B¾c S¬n, mai phôc ë trong khe nói, lÖnh cho qu©n ®éi ph¶i cho ngêi ngùa ¨n no uèng ®ñ. Chê ®Õn khi trêi tang t¶ng s¸ng, V¬ng ThÕ Sung chØ huy binh m· tiÕn ra, ®Õn s¸ng th× tÊn c«ng g®¹i b¶n doanh cña Lý MËt. Lý MËt hèt ho¶ng xuÊt binh øng chiÕn, cha dµn trËn xong th× hai bªn ®· giao chiÕn. Qu©n mai phôc cña V¬ng ThÕ Sung bÝ mËt men theo sên nói tiÕn lªn B¾c nguyªn, sau ®ã tõ trªn cao Ëp xuèng, ®¸nh óp vµo doanh tr¹i cña Lý MËt. Doanh tr¹i cña Lý MËt trë nªn hçn lo¹n, kh«ng cos c¸ch nµo ch«ng l¹i ®- îc. Kþ binh cña V¬ng ThÕ Sung xung phong vµo doanh tr¹i phãng löa ®èt. Qu©n ®éi chñ lùc cña Lý MËt kinh hoµng ch¹y t¸n lo¹n ®i tø phÝa. V¬ng ThÕ Sung thu hµng nh÷ng tªn cùu tíng cña Lý MËt nh Tr¬ng §ång Nhi, TrÇn Tri Lîc, råi ®¸nh chiÕm YÓn s. Tho¹t ®Çu ngêi anh cña V¬ng ThÕ Ssung lµ V- ¬ng ThÕ VÜ vµ con trai cña «ng lµ V¬ng HuyÒn øng f®i theo Vò V¨n Ho¸ CËp ®Õn §«ng quËn, bÞ Lý MËt b¾t lµm tï binh giam ë trong thµnh. §Õn lóc nµy th× V¬ng thÕ Sung gi¶i cøu ®îc tÊt c¶ bän hä ra. Ngoµi ra V¬ng thÕ sung cßn b¾t ®îc ngêi vî trëng sö cña Lý MËt lµ BÝnh Nguyªn Tr©n, mÑ cña T m· TrÞnh KiÒn Tîng vµ nhiÒu con em cña c¸c tíng lÜnh kh¸c. V¬ng thÕ sung vç vÒ, an ñi hä ®Ó cho hä bÝ mËt khuyªn nhñ cha anh hä qui hµng. Khi v¬ng thÕ Sung tiÕn qu©n ®Õn L¹c khÈu th× BÝnh Nguyªn Tr©n, TrÞnh KiÒn Tîng v.v...tõ Th¬ng thµnh hëng øng V¬ng ThÕ Sung. Lý MËt chØ cßn c¸ch ®em theo m©y chôc binh m· ch¹y trèn. V¬ng ThÕ Sung thu hµng qu©n lÝnh cña Lý MËt, thÕ lùc rÊt m¹nh, phÝa §«ng ®Õn §¹i h¶i, phÝa Nam ®Õn Trêng giang, c¸c ®Þa ph¬ng ®Òu vÒ qui phôc. V¬ng ThÕ sung l¹i sai Sö VÜ TiÕt khuyªn D¬ng §ång bæ nhiÖm V¬ng ThÕ Sung lµm th¸i uý,s¾p ®Æt c¸c CËp quan l¹i, ®æi Thîng th tØnh cña «ng thµnh Th¸i uy phñ. Ch¼ng bao l©u «ng l¹i tù xng lµ TrÞnh v¬ng. V¬ng ThÕ sung l¹i cö ®¹i tíng díi quyÒn lµ Cao Lîc chØ huy qu©n ®éi ®¸nh chiÕm Thä An, trËn ®¸nh kh«ng thuËn, Cao Lîc dÉn qu©n rót lui. TiÕp ®ã l¹i cÇm qu©n ®i bao v©y ®¸nh chiÕm Cèc ch©u, bao v©y suèt ba ngµy ®ªm råi míi rót lui. §Õn n¨m sau, V¬ng ThÕ Sung tù x- ng lµ tíng quèc vµ tõ ®ã trë ®i kh«ng vµo triÒu kiÕn D¬ng §ång n÷a.

Cã vÞ ®¹o sÜ tªn lµ Hoµn Ph¸p Tù, «ng tù cho m×nh lµ cã thÓ gi¶i ®- îc c¸c lo¹i sÊm truyÒn, cho nªn V¬ng ThÕ Sung rÊt th©n thiÖn víi «ng ta. TRhÕ lµ Hoµn Ph¸p Tù tiÕn hiÕn " Khæng Tö bÕ phßng ký", vÏ mét ngêi tr- îng phu tay cÇm chiÕc gËy ch¨n cõu. Hoµn Ph¸p Tù nãi :"D¬ng, lµ tªn níc cña triÒu ®¹i nhµ Tuú. GËy ®©y lµ ch÷ "V¬ng". Ch÷ V¬ng ®øng sau ch÷ Cõu, chøng tá Tíng quèc råi sÏ thay thÕ Tuú triÒu lµm hoµng ®Õ." ¤ng ta cßn ph¸n r»ng, ThÕ Sung tÊt sÏ lµ Thiªn tö. V¬ng ThÕ Sung nghe xong kho¸i l¾m, nãi víi Hoµn Ph¸p Tù :" §ã lµ ý trêi vËy!" ¤ng ta bÌn bæ nhiÖm ngay Hoµn Ph¸p Tù lµm Gi¸n nghÞ ®¹i phu. V¬ng ThÕ Sung cßn ®i kh¾p n¬i t×m kiÕm nh÷ng loµi chim vµ buéc nh÷ng bøc th ®· viÕt s½n "Tù ng«n phï mÖnh" vµo cæ nh÷ng con chim nµy råi th¶ cho chung bay ®i kh¾p n¬i. Cã ngêi ®· dïng cung tªn b¾n r¬i nh÷ng con chim nµy råi ®em cèng. V¬ng ThÕ Sung còng phong quan tíc cho nh÷ng ngêi nµy. Sau khi V¬ng ThÕ Sung truÊt ng«i D¬ng §ång, liÒn chuyÓn vµo ë trong cung, cßn m×nh th× tù phong lµm hoµng ®Õ, ®ã lµ KiÕn Nguyªn Khai Minh, lÊy quèc hiÖu lµ TrÞnh.

§êng V¬ng triÒu cö TÇn V¬ng Lý ThÕ D©n cÇm qu©n ®i ®¸nh V¬ng ThÕ Sung. V¬ng ThÕ Sung liªn tiÕp xuÊt binh kh¸ng cù, nhng t¸c chiÕn bÊt lîi, mét sè thµnh tr× ë bªn ngoµi kinh thµnh lÇn lît ®Çu hµng nhµ §êng. V¬ng ThÕ Sung ë vµo c¶nh v« cïng khèn quÉn, ®µnh ph¶i cö ngêi ®Õn cÇu cøu §Ëu KiÕn §øc. §Ëu KiÕn §øc liÒn so¸i lÜnh tinh binh ®i t¨ng viÖn cho V¬ng ThÕ Sung. Bé ®éi cña §Ëu KiÕn §øc hµnh qu©n ®Õn Vò Lao quan th× bÞ TÇn v¬ng Lý ThÕ D©n chØ huy qu©n §êng ®¸nh cho ®¹i b¹i. §Ëu KiÕn §øc bÞ b¾t lµm tï binh gi¶i ®Õn phÝa §«ng thµnh L¹c d¬ng. V¬ng ThÕ Sung ®Þnh ph¸ v©y ra ngoµi thµnh, nhng c¸c ch tíng ë xung quanh kh«ng cã qi h- ëng øng c¶. B¶n th©n V¬ng Thªs Sung biÕt r»ng kh«ng cßn n¬i nµo Èn nÊp n÷a, nªn ®· më thµnh ®Çu hµng qu©n §êng. V¬ng ThÕ Sung ®Õn Trêng An th× bÞ kÎ thï §éc C« Tu §øc giÕt chÕt.

TuyÓn tù " Tuú th"

QuyÓn 85

vò v¨n ho¸ CËp

Vò V¨n Ho¸ CËp lµ con trai cña T¶ dùc vÖ ®¹i tíng qu©n Vò V¨n ThuËt. TÝnh c¸ch Vò V¨n Ho¸ CËp rÊt hung ¸c, nham hiÓm, bÊt tu©n thñ ph¸p lÖnh chÕ ®é, thÝch cìi ngùa b¾n cung, phi nh bay trªn ®êng c¸i. V× thÕ cho nªn bÞ nh©n d©n trong thµnh phè Trêng An gäi lµ khinh b¹c c«ng tö. Khi Tuú D¹ng ®Õ cßn lµ hoµng th¸i tö, thêng hay dÉn thiªn ngu vÖ sÜ, ra vµo phßng ngñ. Vò V¨n Ho¸ CËp dÇn dÇn ®îc ®Ò b¹t gi÷ chøc phß ®¼ng th¸i tö. NhiÒu lÇn nhËn lÔ vËt vµ tiÒn b¹c cña mäi ngêi, nhiÒu lÇn bÞ b·i miÔn chøc quan.. Nhng Hoµng th¸i tö D¬ng Qu¶ng l¹i rÊt sïng ¸i Vò V¨n Ho¸ CËp, chØ Ýt l©u sau l¹i kh«i phôc quan chøc cò. L¹i v× em trai cña «ng lµ Vò V¨n SÜ CËp lÊy c«ng chóa Nam d¬ng, cho nªn Vò V¨n Ho¸ CËp l¹i cµng kiªu c¨ng ng¹o m¹n, tríc mÆt b¸ quan triÒu thÇn, nghªnh ngang ra vµo, hay chÌn Ðp mäi ngêi.

HÔ Vò V¨n Ho¸ CËp mµ nh×n thÊy nhµ ai cã c« g¸i ®Ñp hoÆc cã chã, ngùa quÝ hay nh÷ng cæ vËt quÝ hiÕm, «ng ta sÏ t×m tr¨m ph¬ng ngh×n kÕ ®Ó chiÕm cho ®îc. ¤ng ta thêng hay giao du víi bän ®å tÓ, bän bu«n thóng b¸n mÑt ®Ó mu cÇu cã lîi. Sau khi Tuú D¹ng ®Õ lªn ng«i ®· bæ nhiÖm Vò V¨n Ho¸ CËp lµm Th¸i phß thiÕu khanh., cµng dùa dÉm vµo ©n t×nh cò cña D¬ng Qu¶ng, tÝnh tham lam phãng tóng cµng tÖ h¹i. N¨m §¹i NghiÖp s¬ niªn, Tuú D¹ng ®Õ tuÇn tra Du l©m, Vò V¨n Ho¸ CËp vµ em trai lµ Vò V¨n Tri CËp ®· vi ph¹m lÖnh cÊm lµ tiÕn hµnh bu«n b¸n víi §ét QuyÕt. Sau khi Tuú D¹ng ®Õ biÕt viÑc nµy th× phÉn né v« cïng, ®em giam hai ngêi ®Õn mÊy thanmgs trêi. VÒ ®Õn Thanh m«n ngo¹i, Tuú D¹ng ®Õ chuÈn bÞ xö tö hai ngêi råi vµo thµnh, nhng v× cã c«ng chóa, nªn ®· ph¶i suy nghÜ rÊt l©u råi phãng thÝch hä ra, giao Vò V¨n Ho¸ CËp cïng Vò V¨n Tri CËp cho Vò V¨n ThuËt lµm n« béc. Su khi Vò V¨n ThuËt chÕt, Tuú D¹ng ®Õ nhí l¹i t×nh c¶m cò tríc ®©y, nªn l¹i sö dông hä, bæ nhiÖm Vò V¨n Ho¸ CËp lµm H÷u ®ån vÖ tíng qu©n, bæ nhiÖm Vò V¨n Tri CËp lµm Tíng t¸c thiÕu gi¸m.

Lóc ®ã, Lý MËt ®· chiÕm lÜnh ®îc L¹c KhÈu, Tuú D¹ng ®Õ rÊt sî h·i, liÒn lu l¹i ë Giang hoµi, kh«ng d¸m trë vÒ Quèc ®«. Nh÷ng vÖ binh tinh nhuÖ ®i theo Tuú D¹ng ®Õ phÇn ®«ng lµ ngêi vïng Quan trung, sèng ë bªn ngoµi thêi gian dµi, thÊy Tuú D¹ng ®Õ cã ý kh«ng muèn trë vÒ miÒn T©y, ®· chuÈn bÞ ©m mu bÝ mËt lµm chÝnh biÕn ®Ó trë vÒ ph¬ng B¾c. Lóc ®ã Vò b«n lang tíng T m· §øc Kham thèng nhÊt chØ huy ®éi cÊm qu©n tinh nhuÖ, ®ãng t¹i §«ng thµnh, nghe nãi binh sÜ díi quyÒn muèn næi dËy ch¹y trèn, kh«ng biÕt ®Çu ®u«i ra sao, liÒn ph¸i HiÖu uý Nguyªn Vò §¹t bÝ mËt thÈm vÊn c¸c kiªu binh, biÕt râ t©m t×nh muèn trë vÒ ph¬ng B¾c cña hä, nªn ®· ®ång t×nh bµn mu kÕ lµm chÝnh biÕn. T m· §øc Kham cïng nh÷ng ngêi th©n thiÕt víi «ng nh Vò b«n lang tíng Nguyªn LÔ, Trùc c¸c Bïi KiÒn Th«ng v.v...cæ vò lÉn nhau r»ng :" Nghe nãi hiÖn nay hoµng ®Õ bÖ h¹ ®ang cvhuÈn bÞ x©y dùng cung thµnh ë §an d¬ng, xem ra th× kh«ng muèn trë vÒ n÷a. §éi cÊm qu©n do t«i chØ huy kh«ng ph¶i lµ kh«ng muèn trë vÒ Quan trung, mçi ngêi ®Òu nãi mét c¸ch kh¸c nhau, nhng ®Òu cã ý bá trèn. T«i muèn b¸o cho hoµng ®Õ biÕt t×nh h×nh nµy, nhng bÖ h¹ cã tÝnh rÊt hay nghi kþ, rÊt kh«ng muèn nghe tin binh lÝnh bá trèn, e r»ng cha ®©u vµo ®©u mµ m×nh ®· bÞ giÕt chÕt. HÞªn nay chóng ta ®Òu biÕt r»ng binh sÜ

kh«ng muèn nãi th¼ng ra, sau nµy sù viÖc x¶y ra, chóng ta l¹i bÞ chu di toµn téc. Nh vËy lµ tríc sau tiÕn tho¸i chóng ta ®Òu bÞ tiªu diÖt c¶., c¸c «ng xem nªn nh thÕ nµo?" Bïi KiÒn Th«ng tr¶ lêi :" NÕu «ng ph¶n ¸nh lªn trªn tÊt c¶ nh÷ng sù thùc, th× chóng t«i rÊt lo ng¹i cho tÝnh mÖnh cña «ng." T m· §øc Kham nãi víi hai ngêi :" T«i nghe nãi håi khu vùc Quan trung bÞ v©y h·m, Lý HiÕu Thêng ë Hoa ©m ®· ph¶n béi ®Çu hµng, bÖ h¹ cho giam hai ngêi em trai cña Lý HiÕu Thêng l¹i, råi xö tö tÊt c¶. Gia ®×nh hä hµng chóng ta tÊt c¶ ®Òu ë phÝa T©y, lµm sao chóng ta kh«ng lo l¾ng ®Õn vÊn ®Ò nµy ®îc!" Bïi KiÒn Th«ng nãi :" Con c¸i t«i ®Òu ®· trëng thµnh c¶ råi, kh«ng thÓ chØ b¶o toµn tÝnh m¹ng cho m×nh t«i ®îc. ThËt ®¸ng lo cã mét ngµy nµo ®ã sÏ bÞ tiªu diÖt, thËt ch¼ng cã mu kÕ nµo hay c¶." T m· §øc Kham nãi :" Mèi lo cña chóng ta ®Òu gièng nhau, chóng ta ph¶i cïng nhau bµn b¹c kÕ s¸ch nµo giµnh ®îc th¾ng lîi. NÕu qu¶ thËt c¸c binh sÜ ®éi cÊm qu©n mµ ch¹y trèn, mäi ngêi chóng ta cã thÓ cïng ch¹y trèn víi hä". Bïi KiÒn Th«ng v.v... l¹i nãi :" Qu¶ ch©n thµnh nh «ng nãi, thËt lµ mét kÕ s¸ch ®Ó giµnh lÊy sù sèng, e r»ng ngoµi c¸ch ®ã ra ch¼ng cßn biÖn ph¸p nµo kh¸c n÷a." ThÕ lµ mÊy ngêi bän hä cïng nhau chiªu mé nh÷ng ngêi kh¸c n÷a. Hä cßn truyÒn tin cho nh÷ng ngêi nh Néi sö x¸ nh©n Nguyªn MÉn, ¦ng d¬ng lang tíng M·nh Thõa, Phï tØ lang Lý Phóc, Ngu Ph¬ng Dôc, Trùc trëng Høa Ho»ng Nh©n, TiÕt L- ¬ng, Thµnh m«n lang§êng Phông NghÜa, Y chÝnh Tr¬ng Kh¶i v.v...Bän hä ngµy ®ªm häp nhau bµn b¹c, tæ chøc thµnh ®ång minh sinh tö, ®ång t©m nhÊt trÝ nh anh em, ®· nãi lµ gi÷ lêi, theo tõng c¬ng vÞ bµn b¹c tõng chi tiÕt cã liªn quan ®Õn chÝnh biÕn, mäi ngêi ®· ®¹t ®îc sù nhÊt trÝ cao ®é.

Lóc ®ã, Lý HiÕu ChÊt ®ang bÞ giam ë trong cÊm, triÒu ®×nh ra lÖnh cho cÊm qu©n canh gi÷ «ng ta, viÖc liªn l¹c trong ngoµi, nh÷ng ©m mu bÝ mËt cµng ngµy cµng cÊp thiÕt. TriÖu Hµnh Khu lµ con trai cña Nh¹c C«ng, trong nhµ cã rÊt nhiÒu cña c¶i. Tríc hÕt «ng kÕt giao víi Vò V¨n Tri CËp, Hu©n tr× D¬ng SÜ L·m lµ ch¸u ngo¹i hä Vò V¨n, hai ngêi b¸o c¸o cho Vò V¨n Tri CËp biÕt nh÷ng tin ®ån ë bªn ngoµi. Vò V¨n Tri CËp lµ ngêi rÊt s»ng bËy, nghe thÊy TriÖu Hµnh Khu, D¬ng SÜ L·m nãi vËy th× rÊt vui mõng, liÒn ®i t×m gÆp ngay T m· §øc Kham, hÑn nhau lµ ngµy 15 th¸ng 3 sÏ cïng khëi binh t¹o ph¶n., cíp lÊy qu©n m· cña 12 vÖ, cíp ®o¹t tµi s¶n cña c d©n, kÐo bÌ kÕt ®¶ng ë phÝa T©y Quan trung. Vò V¨n Tri CËp nãi :" TÊt nhiªn ngµy nay ®· phÕ bá triÒu Tuú, anh hïng trong thiªn h¹ ®· vïng lªn. Nh÷ng ng- êi ®ång t©m hiÖp lùc chèng l¹i triÒu ®×nh ®· lªn tíi hµng chôc v¹n ngêi, thay trêi lµm viÖc lín. §©y lµ c¬ nghiÖp kiÕn lËp ®Õ v¬ng." T m· §øc Kham ®ång ý víi ý kiÕn cña Vò V¨n Tri CËp. TriÖu Hµnh Khu, TiÕt L¬ng thØnh cÇu ®a Vò V¨n Ho¸ CËp lªn lµm chñ tíng. Sau khi mäi ngêi bµn b¹c c«ng viÖc chÝnh biÕn xong råi míi b¸o c¸o lªn Vò V¨n Ho¸ CËp. vò V¨n ho¸ CËp b×nh sinh lµ con ngêi khiÕp nhîc, võa nghe ®îc nh÷ng tin tøc la sÏ cã cuéc chÝnh biÕn th× v« cïng sî h·i, mÆt biÕn s¾c, må h«i ®µm ®×a, nghÜ ngîi rÊt l©u råi míi ®ång ý tham dù vµo ©m mu cña hä.

N¨m NghÜa Ninh thø hai (618), vµo ngµy 1 th¸ng 3 th× T m· §øc Kham ®Þnh th«ng b¸o viÖc nµy cho c¸c tíng lÜnh, nhng l¹i sî lßng ngêi kh«ng nhÊt trÝ th× sÏ háng viÖc. Cho nªn «ng ta l¹i nghÜ ra mét ©m mu kh¸c ®Ó Ðp c¸c qu©n sÜ ®éi cÊm vÖ ph¶i tham gia khëi sù. T m· §øc Kham nãi víi Høa Ho»ng Nh©n vµ Tr¬ng Kh¶i :" C¸c «ng lµ nh÷ng b¸c sÜ, y thuËt cao siªu, lµ sø gi¶ cña quèc gia, c¸c «ng h·y ®i mª hoÆc mäi ngêi, nhÊt ®Þnh

mäi ngêi sÏ tin tëng. C¸c ong h·y ®i s©u vµo tõng ngêi, h·y nãi cho nh÷ng ng- êi cã nhËn thøc biÕt r»ng, hoµng ®Õ bÖ h¹ nãi r»ng cÊm vÖ qu©n ©m mu bá trèn cho nªn ®· chuÈn bÞ rÊt nhiÒu rîu ®éc, më tiÖc chiªu ®·i råi cho hä uèng rîu ®éc giÕt chÕt hÕt hä ®i, chØ cho nh÷ng ngêi ph¬ng nam ë l¹i ®©y th«i." Bän Høa Ho»ng Nh©n ®· ®i loan truyÒn nh÷ng ®iÒu bÞa ®Æt nµy trong sè ®«ng ngêi. Sau khi cÊm vÖ qu©n nghe thÊy nãi nh vËy th× truyÒn tin cho nhau, yªu cÇu mu ph¶n cµng trë nªn cÊp thiÕt. T m· §øc Kham biÕt lµ kÕ s¸ch ®· thµnh c«ng, thÕ lµ ngµy 10 th¸ng 3 ®· triÖu tËp c¸c tíng lÜnh, vÖ sÜ, nãi cho hä nghe suy nghÜ cña m×nh. Mäi ngêi nghe xong ®Òu biÓu thÞ sÏ phôc tïng chØ huy, hä nãi :" ChØ phôc tïng mÖnh lÖnh cña tíng qu©n."

§ªm h«m ®ã, §êng Phông NghÜa ®ãng chÆt cæng thµnh, vÉn liªn hÖ chÆt chÏ víi Bïi KiÒn Th«ng, c¸c cæng thµnh ®Òu kh«ng rót ch×a kho¸. Chê ®Õn canh ba nöa ®ªm, T m· §øc Kham tËp hîp binh sÜ ë cæng thµnh phia §«ng, cã mÊy v¹n ngêi ®i theo. T m· §øc Kham gi¬ bã ®uèc lªn tiÕp øng víi ngêi ngoµi thµnh. Tuú D¹ng ®Õ nghe nãi bªn ngoµi cã ®éng tÜnh, véi vµng hái xem cã chuyÖn g× x¶y ra. Bïi KiÒn Th«ng gi¶ vê nãi :" Cã ®èng cá bÞ ®èt ch¸y, ngêi bªn ngoµi ®ang ch÷a ch¸y, cho nªn míi cã tiÕng xµo x¹c nh vËy." Mäi tin tøc trong ngoµi cung ®Òu bÞ phong to¶. Tuú D¹ng ®Õ nghe nãi thÕ cø tëng lµ thËt. M·nh Thõa, Vò V¨n Tri CËp ë ngoµi thµnh tËp hîp ®- îc h¬n mét ngh×n ngêi, Ðp HÇu vÖ Vò b«n Phïng Phæ Nh¹c cïng ®iÒu binh ®i chiÕm ngo¹i thµnh vµ c¸c ngâ phè. §Õn d¹ng s¸ng canh n¨m, T m· §øc Kham chia cho Bïi KiÒn Th«ng mét sè binh m· ®Ó ®i thay thÕ nh÷ng vÖ sÜ ®øng g¸c ë c¸c cæng thµnh. Bïi KiÒn Th«ng dÉn binh kÝnh ®i theo c¸nh bªn tr¸i, ®i vµo ngâ s©u trong cung. ¤ng ta hái :" Hµng ®Õ ë ®©u?" §óng lóc ®ã cã mét mü n÷ ®i ra, chØ tay vÒ T©y c¸c nãi :" Hoµng ®Õ ë trong lÇu T©y c¸c". ThÕ lµ Bïi KiÒn Th«ng dÉn qu©n ®i b¾t Tuú D¹ng ®Õ. Tuú D¹ng ®Õ nãi víi Bïi KiÒn Th«ng : "¸i khanh ch¼ng ph¶i lµ th©n tÝn cña trÉm hay sao? Khanh cã ®iÒu g× o¸n thï trÉm mµ ph¶i khëi binh t¹o ph¶n?" Bïi KiÒn Th«ng ®¸p :" ThÇn tö kh«ng d¸m t¹o ph¶n, chØ lµ v× c¸c tíng sÜ muèn trë vÒ Quan trung, ®©y chØ lµ phông sù bÖ h¹ trë vÒ kinh s th«i mµ!" Tuú D¹ng ®Õ nãi :" ThÕ th× tèt, trÉm vµ khanh cïng ®i vÒ ®i." Bïi KiÒn Th«ng do ®ã mµ cö binh lÝnh b¶o vÖ chÆt chÐ Tuú D¹ng ®Õ.

§Õn ngµy h«m sau, M·nh Thõa ®em kþ binh ®Õn nghªnh tiÕp Vò V¨n Ho¸ CËp. Vò V¨n Ho¸ CËp kh«ng biÕt kÕt qu¶ cuéc chÝnh biÕn cã thµnh c«ng hay kh«ng, sî qu¸ nãi kh«ng nªn lêi. Cã ngêi ®Õn th¨m, «ng chØ gôc ®Çu xuèng yªn ngùa, måm lÈm bÈm "Cã téi råi, cã téi råi !" Lóc ®ã Vò V¨n SÜ CËp ®ang ë chç c«ng chóa, kh«ng biÕt t×nh h×nh ë bªn ngoµi. Vò V¨n Tri CËp cö gia ®ång Trang §µo Thô ®Õn phñ ®Ö cña c«ng chóa ®Ó giÕt hä. Trang §µo Thô kh«ng nhÉn t©m giÕt hä, nªn ®· b¾t hä ®a ®Õn chç Vò V¨n Tri CËp, sau ®ã rÊt l©u míi th¶ hä vÒ. Vò V¨n Ho¸ CËp ®Õn cæng thµnh, T m· §øc Kham tiÕn ra nghªnh tiÕp, mêi Vò V¨n Ho¸ CËp vµo trong lÔ ®êng, gäi «ng lµ thõa tíng. Cho ngêi l«i Tuú D¹ng ®Õ ra khái cæng thµnh Giang ®« ®Ó cho mäi ngêi xem mÆt, sau ®ã l¹i ®a vµo trong cung, råi sai ngêi giÕt chÕt Tuú D¹ng ®Õ ngay ë trong cung. Cßn cho ngêi ®i b¾t mÊy chôc vÞ triÒu thÇn kh«ng ¨n c¸nh víi m×nh, cïng nh÷ng ngêi ngo¹i thÝch, bÊt kÓ tuæi giµ hay trÎ, ®Òu giÕt chÕt hÕt, chØ ®Ó l¹i cã TÇn HiÕu v¬ng D¬ng H¹o vµ lËp D¬ng H¹o lªn lµm hoµng ®Õ.

Mêi mÊy ngµy sau, Vò V¨n Ho¸ CËp cíp nhiÒu thuyÒn bÌ cña nh©n d©n Giang ®«, ®i vÒ phÝa T©y theo ®êng thuû. Khi ®Õn cung HiÓn Phóc, tóc c«ng M¹ch M·nh Tµi, TriÕt sung lang tíng ThÈm Quang v..v...©m mu giÕt Vò V¨n Ho¸ CËp, kÕt qu¶ ngîc l¹i l¹i bÞ Vò V¨n Ho¸ CËp giÕt chÕt. ThÕ lµ Vò V¨n Ho¸ CËp vµo sèng ë trong lôc cung, mäi sù phông dìng y nh víi Tuú D¹ng ®Õ. Mçi lÇn Vò V¨n Ho¸ CËp ngåi nghe mäi ngêi b¸o c¸o c«ng viÖc, «ng ta chØ nghe chø kh«ng tr¶ lêi ngêi díi. Cho ®Õn khi ®ãng kÝn cöa nha m«n, «ng ta míi cïng víi §êng Phông Nghi, Ngu Ph¬ng Dôc, TiÕt L¬ngm Tr¬ng Kh¶i v.v...bµn b¹c quyÕt ®Þnh. Khi ngêi ngùa hµnh qu©n ®Õn Tõ ch©u, ®- êng thuû kh«ng th«ng, Vò V¨n Ho¸ CËp l¹i cíp ngùa xe cña ®Þa ph¬ng, cíp ®i hai ngh×n chiÕc xe, cho tÊt c¶ nh÷ng cung n÷ cïng nh÷ng vµng bµc ch©u b¸u, nh÷ng vËt quÝ hiÕm lªn xe. ¸o gi¸p vµ binh khÝ cña «ng ta ®Òu do binh lÝnh mang v¸c. V× ®êng x¸ xa x«i, èm ®au tËt bÖnh rÊt nhiÒu, ba qu©n tíng sÜ b¾t ®Çu o¸n th¸n. T m· §øc Kham v« cïng thÊt väng vÒ Vò V¨n Ho¸ CËp, ®· nãi thÇm víi TriÖu Hµnh Trô :" ¤ng lµm lì viÖc lín cña t«i nhiÒu qu¸, ngµy nay ph¶n chÝnh lµm lo¹n, tÊt ph¶i dùa vµo anh hïng hiÒn triÕt. Vò V¨n Ho¸ CËp th« thiÓn dung tôc, xung quanh lµ mét lò tiÓu nh©n, tÊt nhiªn lµ háng viÖc, ph¶i lµm sao b©y giê ?" TriÖu Hµnh Trô tr¶ lêi :" MÊu chèt quyÕt ®Þnh lµ ë chóng ta, phÕ bá Vò V¨n Ho¸ CËp th× cã g× lµ khã?" V× thÕ cho nªn T m· §øc Kham, TriÖu Hµnh Trô vµ Lý B¶n, Vò V¨n §¹o S, Do·n ChÝnh Khanh v.v...bÝ mËt bµn mu, chuÈn bÞ dïng h¬n mét v¹n qu©n phÝa sau mu s¸t Vò V¨n Ho¸ CËp, c¶i lËp T m· §øc Kham lªn lµm chñ míi. Høa Ho»ng Nh©n biÕt ®îc ©m mu cña hä, liÒn bÝ mËt b¸o c¸o víi. Vò V¨n Ho¸ CËp. Vò V¨n Ho¸ CËp liÒn b¾t ngay T m· §øc Kham cïng mêi mÊy tªn ®ång ®¶ng ®em giÕt hÕt. Sau ®ã ®em qu©n ®Õn §«ng quËn, th«ng thñ V¬ng QuÜ ra thµnh ®Çu hµng, phôc tïng Vò V¨n Ho¸ CËp.

Nguyªn V¨n §« tiÕn cö D¬ng §ång lµm Qu©n chñ., phong Lý MËt lµm Th¸i uý, ®Ó «ng cÇm qu©n tÊn c«ng Vò V¨n Ho¸ CËp. Lý MËt cö Tõ TÝch cè thñ kho Lª d¬ng.Vò V¨n Ho¸ CËp vît s«ng Hoµng Hµ, ®¸nh chiÕm thµnh phè huyÖn Lª d¬ng, chia qu©n ®i bao v©y Tõ TÝch. Lý MËt cßn ®ãng tr¹i ë Thanh Kú, dïng löa khãi ®Ó liªn hÖ víi Tõ TÝch. Vò V¨n Ho¸ CËp nhiÒu lÇn ®em qu©n ®i ®¸nh nhng ®Òu kh«ng cã kÕt qu¶, tíng qu©n cña «ng lµ Vu Ho»ng §¹t bÞ b¾t lµm tï binh, gi¶i vÒ chç D¬ng §ång, råi nÐm «ng ta vµo v¹c dÇu giÕt chÕt. Qu©n ®éi cña Vò V¨n Ho¸ CËp ®· ¨n hÕt l¬ng thùc, «ng ta vît qua kÌ VÜnh tÕ, tiÕn hµnh trËn quyÕt chiÕn víi Lý MËt ë §ång S¬n., thÕ lµ tiÕn ®îc vµo quËn CÊp ®Ó ®i t×m qu©n l¬ng. TiÕp ®ã l¹i cö sø gi¶ ®i tra kh¶o cíp bãc cña quan l¹i, chóng d©n §«ng quËn, ra lÖnh cho hä ph¶i cèng n¹p qu©n l¬ng. V¬ng QuÜ rÊt o¸n hËn Vò V¨n Ho¸ CËp, liÒn ®em thµnh tr× §«ng quËn quay vÒ d©ng cho Lý MËt. Vò V¨n Ho¸ CËp c¶m thÊy rÊt sî, chØ huy qu©n ®éi tõ CÊp quËn ®i ®¸nh chiÕm HuyÖn Ch©u ë phÝa B¾c CÊp quËn. Mét viªn tíng cña «ng lµ TrÇn Tri Lîc chØ huy h¬n mét v¹n kiªu binh ë LÜnh nam, Tr¬ng §ång Nhi chØ huy mÊy ngh×n qu©n kiªu binh ë Giang ®«ng ®Òu ph¶n biÕn ®Çu hµng Lý MËt. Lóc ®ã Vò V¨n Ho¸ CËp cßn l¹i h¬n hai v¹n ngêi, rót ch¹y lªn huyÖn Nguþ ë phÝa B¾c. Tr¬ng Kh¶i vµ viªn tíng cña «ng ta lµ TrÇn B¸ ©m mu ly khai Vò V¨n Ho¸ CËp, kÕt qu¶ tin tøc bÞ b¹i lé, bÞ Vò V¨n Ho¸ CËp giÕt chÕt. Nh÷ng ngêi t©m ®¾c th©n tÝn cña Vò V¨n Ho¸ CËp ®· hÕt, thÕ lùc qu©n ®éi còng ngµy cµng quÉn b¸ch. Anh em nhµ hä Vò V¨n kh«ng nghÜ ®îc ra biÖn ph¸p nµo kh¸c, ®µnh ph¶i tô l¹i ë mét n¬i

rîu chÌ be bÐt, diÔn tÊu n÷ nh¹c. Cã mét lÇn Vò V¨n Ho¸ CËp uèng rîu say, nh©n lóc say rîu ®· o¸n tr¸ch Vò V¨n Tri CËp r»ng :" Lóc ®Çu t«i kh«ng biÕt r»ng chÝnh «ng lµ chñ mu cña chóng, cìng bøc chóng d©n ®a t«i lªn lµm chóa. §Õn nay mét viÖc còng ch¼ng thµnh, c¸c tíng sÜ binh m· th× cø bá trèn dÇn, t«i «m m·i c¸i tiÕng xÊu lµ ®· giÕt Tuú D¹ng ®Õ, mäi ngêi trong thiªn h¹ kh«ng ai cã thÓ dung n¹p ®îc t«i n÷a. Giê s¾p ®Õn ngµy tËn sè cña c¶ dßng hä råi, ch¼ng lÏ kh«ng o¸n tr¸ch «ng hay sao?" Vò V¨n Ho¸ CËp «m hai ®øa con cña «ng ta mµ khãc sít mít. Vò V¨n Tri CËp næi giËn nãi :" ThÕ c¸i ngµy sù viÖc thµnh c«ng, sao «ng kh«ng mai o¸n, cho ®Õn giê gÆp thÊt b¹i «ng l¹i ®æ hÕt téi lçi lªn ®Çu t«i. T¹i sao «ng kh«ng giÕt qu¸ch t«i ®i mµ ®i ®Çu hµng §ét KiÕn §øc?" MÊy anh em cø ®Êu khÈu, c·i cä nhau nhiÒu lÇn, nãi n¨ng ch¼ng cßn t«n ti trËt tù g× n÷a. Sau khi tØnh rîu råi l¹i tiÕp tôc uèng, coi ®ã lµ viÖc thêng t×nh. C¸c cÊp ®íi cña «ng ta ®· bá trèn gÇn hÕt, tù «ng ta còng biÕt r»ng thÕ nµo còng thÊt b¹i, Vò V¨n Ho¸ CËp ng¸n ngÈm nãi :" Ngêi ta sinh ra ai còng chÕt mét lÇn, sao l¹i ch¼ng lµm hoµng ®Õ lÊy mét ngµy?" ThÐ lµ Vò V¨n Ho¸ CËp dïng thuèc ®éc giÕt chÕt D¬ng H¹o, råi tù xng ®Õ ë huyÖn Nguþ, lÊy Quèc hiÖu lµ §¹i Høa, c¶i nguyªn thiªn thä, s¾p ®Æt v¨n vâ b¸ quan.

Vò V¨n Ho¸ CËp tiÕn ®¸nh ch©u Nguþ do Nguyªn B¶o Tµng phßng thñ. Trong suèt 4 tuÇn mµ kh«ng ®¸nh chiÕm ®îc huyªn Nguþ, ngîc l¹i cßn bÞ Nguyªn B¶o Tµng ®¸nh cho ®¹i b¹i, qu©n tíng bÞ tiªu diÖt h¬n mét ngh×n ngêi. ThÕ lµ Vò V¨n Ho¸ CËp ®em qu©n lÝnh ch¹y lªn Liªu thµnh ë phÝa §«ng b¾c, ®Þnh chiªu tËp nh÷ng tªn ®¹o tÆc vïng ven biÓn nhËp ngò. Lóc ®ã Vò V¨n SÜ CËp ®îc cö ®Õn TÕ B¾c ®Ó ®i t×m qu©n l¬ng. §¹i §êng V- ¬ng triÒu cö Hoµi an v¬ng Lý ThÇn Th«ng ®Õn S¬n §«ng ®Ó uý l¹o nh©n d©n b¸ t¸nh vµ chiªu hµng Vò V¨n Ho¸ CËp. Vò V¨n Ho¸ CËp kh«ng chÞu ®Çu hµng, Lý ThÇn Th«ng ®em qu©n bao v©y Vò V¨n Ho¸ CËp, v©y ®¸nh mêi mÊy ngµy, nhng kh«ng ®¸nh b¹i ®îc Vò V¨n Ho¸ CËp nªn ®µnh ph¶i rót lui. §ét KiÕn §øc th× chØ huy ®éi qu©n khëi nghÜa n«ng d©n dèc toµn lùc ®i tÊn c«ng Vò V¨n Ho¸ CËp. Lóc ®Çu thñ lÜnh cña qu©n khëi nghÜa n«ng d©n TÒ ch©u lµ V¬ng B¹ nghe nãi Vò V¨n Ho¸ CËp cã rÊt nhiÒu b¶o vËt nªn ®· gi¶ vê ®Çu hµng qui phôc Vò V¨n Ho¸ CËp. Vó V¨n Ho¸ CËp tÝn nhiÖm V¬ng B¹, cïng phßng thñ chung víi «ng ta. §Õn lóc nµy th× V¬ng B¹ chØ dÉn cho §Ëu KiÕn §øc tiÕn vµo thµnh, b¾t sèng Vò V¨n Ho¸ CËp, b¾t tÊt c¶ qu©n tíng cña «ng ta lµm tï binh. Tríc hÕt b¾t Vò V¨n Tri CËp, Nguyªn Vus §¹t, M·nh Thõa, D¬ng SÜ L·m, Høa Ho»ng Nh©n v.v...råi ®em giÕt tÊt c¶ nh÷ng ngêi nµy. Råi ®a Vò V¨n Ho¸ CËp lªn xe gi¶i ®Õn Hµ Gian, kÕt téi Vu V¨n Ho¸ CËp ®· giÕt vua nªn ®· giÕt chÕt Vò V¨n Ho¸ CËp cïng víi hai ngêi con trai lµ Vò V¨n Thõa C¬ vµ Vò V¨n Thõa ChØ. ChÆt ®Çu Vò V¨n Ho¸ CËp ®a ®Õn cho c«ng chóa Nghi· Thµnh cña §ét QuyÕt. Thñ cÊp ®îc treo trong V¬ng ®×nh cña §ét QuyÕt. Vò V¨n SÜ CËp th× tõ TÕ B¾c híng vÒ phÝa T©y ch¹y ®Õn thµnh Trêng An.

TuyÓn tù " Tuú th'"

QuyÓn 85

høa kÝnh t«ng

Lêi më ®Çu - Høa KÝnh T«ng, tù lµ Diªn Téc, ngêi T©n thµnh Hµng ch©u (nay thuéc tØnh TriÕt giang), mét gian thÇn næi tiÕng thêi kú ®Çu ®ßi nhµ §êng. Høa KÝnh T«ng xuÊt th©n trong gia ®×nh quan liªu trong triÒu ®¹i nhµ Tuú.. Phô th©n «ng lµ Høa ThiÖn T©m ®· tõng lµm CÊp sù trung trong triÒu ®×nh nhµ Tuú. Nh÷ng n¨m cuèi ®êi §¹i NghiÖp, cuéc chÝnh biÕn næ ra ë Giang ®«, Høa ThiÖn T©m bÞ qu©n phiÕn lo¹n giÕt chÕt, cßn ®øa con trai cña «ng th× ham sèng ssî chÕt, b¶o toµn tÝnh m¹ng.

Høa KÝnh T«ng cã tµi v¨n ch¬ng, thêi kú §¹i NghiÖp Tuú D¹ng ®Õ, «ng ®· thi ®ç tó tµi, ®îc cö gi÷ chøc th t¸ ë Hoµi d¬ng. Thêi kú ®Çu nhµ §- êng, «ng lµ ngêi ®¸nh xe ë Liªn ch©u, sau ®îc §êng Th¸i T«ng chiªu mé lµm häc sÜ qu¸n V¨n häc, tõng gi÷ c¸c chøc vô Tríc t¸c lang, Trung th x¸ nh©n, CÊp sù trung, tuy cã mét thêi lµm thÝch sö TrÞnh ch©u, nhng ch¼ng bao l©u l¹i ®îc kh«i phôc chøc cò. §êng Cao T«ng amm mu phÕ truÊt hoµng hËu hä V¬ng, ®Ó ®a Vò chiªu nghi lªn thay, nhng ®· bÞ nhiÒu ®¹i thÇn ph¶n ®èi. Høa KÝnh T«ng th× mét lßng phông thõa Cao T«ng, xói giôc hoµng ®Õ lËp Vò thÞ lªn lµm hoµng hËu, do ®ã mµ ®îc §êng Cao T«ng Lý TrÞ vµ Vò hËu quan t©m. ThÕ lµ Høa KÝnh T«ng ®îc ®Ò b¹t lªn lµm thÞ trung, trung th lÖnh, h÷u tíng v.v...quyÒn khuynh mét thêi.

C¸i gian tµ cña Høa Kinh T«ng cßn biÓu hiÖn c¶ trªn mÆt biªn so¹n lÞch sö quèc gia. Khi lµm thÞ trung, phô tr¸ch gi¸m th quèc sö, Høa KÝnh T«ng ®· tù ý söa ®æi nh÷ng chç kh«ng cã lîi cho «ng ta, nhËn hèi lé rÊt nhiÒu, thay ®æi tªn mét sè nh©n vËt tiªu cùc. Thêi kú nhµ Tuú chÝnh Phong §øc Di ®· tËn m¾t nh×n thÊy Høa KÝnh T«ng cÇu xin Vò V¨n Ho¸ CËp tha chÕt nh thÕ nµo, vµ ®· kÓ l¹i sù thùc nµy cho ngêi kh¸c biÕt. Høa KÝnh T«ng v« cïng bÊt m·n, ®· lîi dông chøc quyÒn trong tay, vu khèng phØ b¸ng Phong §øc Di trªn sö s¸ch.

Trong nh÷ng n¨m §êng Cao T«ng Hµm Hanh, Ha KÝnh T«ng ®· xin tõ chøc bÒ hu, nhng vÉn hëng nh÷ng vinh dù nh HiÕu TÝch. Khi «ng chÕt thä 81 tuæi, ®îc phÐp an t¸ng n¬i gÇn chiªu l¨ng §êng Th¸i T«ng.

***

Høa KÝnh T«ng tù lµ Diªn Téc, ngêi T©n thµnh, Hµng ch©u. Cha «ng tªn lµ Høa ThiÖn T©m, lµm CÊp sù trung trong triÒu ®×nh nhµ Tuú. Thêi nhá Høa KÝnh T«ng rÊt thÝch v¨n ch¬ng. Trong nh÷ng n¨m §¹i NghiÖp Tuú D¹ng ®Õ (605 - 617) «ng thi ®ç tó tµi, ®îc bæ nhiÖm lµm th t¸ Hoµi d¬ng., Ýt l©u sau th× ®îc tiÕn cö lµm Th«ng sù x¸ nh©n.

Høa ThiÖn T©m bÞ Vò V¨n Ho¸ CËp giÕt chÕt. Høa KÝnh T«ng khãc lãc van nµi m·i míi khái chÕt.. Sau khi ra ®i «ng ®i theo Lý MËt vµ lµm Ký thÊt Vò §øc s¬ niªn (618 - 626) Høa KÝnh T«ng ®îc bæ nhiÖm lµm BiÖt gi¸ ë Liªn ch©u. §êng Th¸i T«ng biÕt ®¹i danh cu¶ «ng, liÒn triÖu Høa KÝnh T«ng ®Õn cö lµm häc sÜ V¨n häc qu¸n. Trong nh÷ng n¨m Trinh Quan (627 - 649), Høa KÝnh T«ng lµm Tríc t¸c lang,, kiªm Tu quèc sö.. ¤ng phÊn khëi nãi víi nh÷ng ngêi xung quanh :" Lµm quan mµ kh«ng lµm Tríc t¸c lang th× khã cã thÓ cã thµnh tùu ®îc." Ýt l©u sau «ng l¹i ®îc cö lµm Trung th x¸ nh©n. Sau khi hoµng hËu V¨n §øc qua ®êi, toµn thÓ triÒu thÇn trong cung ®Òu

mÆc ¸o tang ®Õn viÕng, suÊt canh lÖnh ¢u D¬ng TuÇn, tíng m¹o xÊu xÝ, Høa KÝnh T«ng cêi nh¹o b¸ng, bÞ gi¸ng xuèng lµm T m· Hång ch©u. Squ ®ã l¹i ®îc th¨ng chøc liªn tiÕp lµm ®Õn chøc CÊp sù trung, tham gia biªn so¹n quèc sö. Do cã c«ng lao nªn ®îc phong lµm Cao d¬ng huyÖn Nam, kiÓm hiÖu hoµng m«n thÞ lang. Khi §êng Cao T«ng lµ th¸i tö ë §«ng cung, Høa KÝnh T«ng ®îc cö lµm ngêi hÇu th¸i tö. Trong chiÕn dÞch §¬ng Th¸i T«ng chinh ph¹t Cao LÖ, hoµng th¸i tö lµm gi¸m quèc ë §Þnh ch©u, Høa KÝnh T«ng vµ Cao SÜ Khiªm n¾m hÕt c¬ mËt quèc gia. Sau khi SÇm V¨n B¶n qua ®êi, §êng Th¸i T«ng liÒn ra lÖnh triÖu kiÕn Høa KÝnh T«ng, cö «ng lµm KiÓm hiÖu trung th thÞ lang b¶n quan. Sau khi Tró TÊt S¬n ®¸nh b¹i ®Þch qu©n, Høa KÝnh T«ng nhËn lÖnh khëi th¶o chiÕu th. §êng Th¸i T«ng rÊt thÝch v¨n phong cña «ng, tõ ®ã trë ®i Høa KÝnh T«ng chuyªn viÕt c¸o lÖnh cho hoµng ®Õ.

Tho¹t ®Çu, sau khi hoµng th¸i tö Lý Thõa Can bÞ phÕ truÊt, c¸c quan l¹i díi quyÒn cña «ng nh Tr¬ng HuyÒn Tè, lÖnh C« §øc Ph©n, TriÖu Ho»ng Tri, Bïi Tuyªn C¬, Tiªu C©u v.v...®Òu bÞ c¸ch chøc xuèng lµm d©n thêng, kh«ng ®îc triÒu ®×nh tin dïng n÷a.Høa KÝnh T«ng nãi víi Th¸i T«ng :" Nh÷ng ngêi nh Tr¬ng HuyÒn Tè v× nãi th¼ng, khuyªn ng¨n nªn bÞ hiÒm nghi, bÞ kÕt téi nh ngµy nay, e r»ng sÏ kh«ng ®¹t ®îc môc ®Ých mong muèn. §êng Th¸i T«ng nghe xong ®· h¬i tØnh ngé, ®· phôc hèi chøc quan cho sè ®«ng trong bän hä. Sau khi §êng Cao T«ng lªn ng«i hoµng ®Õ, Høa KÝnh T«ng ®îc lµm LÔ bé thîng th. Høa KÝnh T«ng rÊt tham lam, thÕ lµ ®em con g¸i g¶ cho con trai vÞ thñ lÜnh d©n téc thiÓu sè tªn lµ Phïng Ang, nhiÒu lÇn nhËn sÝnh lÔ cña ngêi ta. C¸c c¬ quan h÷u quan cña nhµ níc nhiÒu lÇn tè c¸o Høa KÝnh T«ng, §êng Cao T«ng liÒn gi¸ng xuèng lµm thÝch sö TrÞnh ch©u. ChØ Ýt l©u sau, «ng ta l¹i ®îc phôc chøc nh cò, lµm häc sÜ Ho»ng V¨n qu¸n.

§êng Cao T«ng muèn ®a Vò Chiªu nghi lªn lµm hoµng hËu, c¸c ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh cùc lùc khuyªn can, nhng Høa KÝnh T«ng th× bÝ mËt xói bÈy §êng Cao T«ng, liÒn nãi bõa víi §êng Cao T«ng r»ng :" §iÒn X¸ Tö chØ cã 10 ®Êu tiÓu m¹ch mµ cßn muèn ®æi lÊy ngêi ®µn bµ. Thiªn tö cã c¶ bèn biÓn, chØ lËp cã mét hoµng hËu, mµ c¸c ®¹i thÇn còng nãi lµ kh«ng ®- îc, nh vËy lµ t¹i sao ?" ThÕ lµ §êng Cao T«ng \quyÕt ®Þnh lËp Vò chiªu nghi lµm hoµng hËu. V¬ng hoµng hËu bÞ phÕ truÊt, Høa KÝnh T«ng l¹i tÊu thØnh g¹t bá mäi chøc quan tíc cña ngêi nhµ V¬ng hoµng hËu, kiÕn nghÞ phÕ truÊt hoµng th¸i tö Lý Trung mµ ®a §¹i V¬ng lªn lµm chñ §«ng cung.. ThÕ lµ Høa KÝnh T«ng kiªm lu«n t©n kh¸ch cña Th¸i tö. §êng Cao T«ng ®a ®îc Vò ThÞ lªn lµm hoµng hËu th× m¸t lßng m¸t d¹, thÕ lµ ra lÖnh më tiÖc chiªu ®·i Høa KÝnh T«ng ë phÝa T©y ®iÖn Vò §øc. Sau ®ã Ýt l©u th× ®a Høa KÝnh T«ng lªn lµm ThÞ trung, gi¸m ®èc so¹n tu quèc sö, phong lµm quËn c«ng.

§êng Cao T«ng ®· tõng ®i d¹o ch¬i vïng thµnh cæ Trêng An, b¾t dõng xe l¹i, båi håi nhí l¹i nh÷ng n¬i cæ tÝch. ¤ng hái c¸c thÞ thÇn ®i theo hÇu :" Tõ ®êi TÇn H¸n ®Õn nay, cã bao nhiªu qu©n v¬ng ®· tõng kiÕn ®« ë ®ay?" Høa KÝnh T«ng ®¸p :" T©nf quèc ®« ë HoÆc d¬ng, H¸n HuÖ ®Õ b¾t ®Çu x©y thµnh ë ®©y. Sau ®ã th× cã Phï Kiªn, Diªu Trêng, Vò V¨n Chu ®· tõng x©y dùng ®« thµnh ë ®©y." §êng Cao T«ng l¹i hái :" Vò H¸n ®Õ b¾t ®Çu x©y Hå C«n Minh vµo n¨m nµo?" Høa KÝnh T«ng ®¸p :" Hå C«n Minh

b¾t ®Çu x©y n¨m Nguyªn Thó thø ba (n¨m 120 tríc C«ng nguyªn) triÒu ®×nh nhµ H¸n ®¸nh chiÕm C«n Minh, trªn thùc tÕ x©y c¸i hå nµy lµ ®Ó häc chiÕn ®Êu." ThÕ lµ §êng Cao T«ng h¹ chiÕu ®Ó cho «ng vµ HuyÒn V¨n häc sÜ th¶o luËn vÒ ph¹n vi nh÷ng di chØ cung ®iÖn cæ ®¹i råi viÕt l¹i nh÷ng t×nh h×nh cô thÓ ®Ó tÊu b¸o. Høa KÝnh T«ng ®îc th¨ng lµm Trung th lÖnh, vÉn gi÷ chøc ThÞ trung.

Trong viÖc ®a Vò ThÞ lªn lµm hoµng hËu, Høa KÝnh T«ng ®· bá ra rÊt nhiÒu c«ng lao, «ng hiÓu r»ng Vò hËu lµ ngêi nham hiÓm ®éc ¸c, cã thÓ khèng chÕ qu©n v¬ng ®Ó æn ®Þnh quyÒn vÞ cña m×nh, thÕ lµ Høa KÝnh T«ng bÝ mËt c©u kÕt víi Vò hËu, ®uæi VÜ Hoµn, Lai TÕ, Ch To¹i L¬ng ra khái cung, giÕt chÕt L¬ng v¬ng, Tr¬ng T«n V« Kþ vµ Thîng quan nghi v.v... §îc triÒu ®×nh Lý §êng träng väng, Høa KÝnh T«ng cµng kªi c¨ng ng¹o m¹n, quyÒn uy cùc m¹nh. Håi ®ã, c¸c ®¹i thÇn kh«ng ai d¸m so b× víi «ng. Sau nµy Høa KÝnh T«ng ®îc cö lµm h÷u tíng, v× èm ®au nªn ®· xin tõ chøc, ®îc triÒu ®×nh phong lµm th¸i tö thiÕu s, cïng §«ng T©y ®µi tam phÈm. Høa KÝnh T«ng tuæi giµ søc yÕu, kh«ng thÓ ®i l¹i ®îc, triÒu ®×nh ra th«ng b¸o ®Æc biÖt cho phÐp Høa KÝnh T«ng vµ T kh«ng Lý TÝch cïng vµo triÒu häp vµo nh÷ng ngµy mång Mét hµng th¸ng ©m lÞch, cho phÐp hä ®îc cìi ngùa con ®Õn néi tØnh lµm viÖc.

Tho¹t ®Çu, nh÷ng cuçn s¸ch nh " Cao Tæ thùc lôc", "Th¸i T«ng thùc lôc" cña triÒu ®×nh nhµ §êng ®Òu do Høa KÝnh T«ng tuyÓn chän vµ viÕt, rÊt têng tËn vµ ®¸ng tin cËy. M·i cho ®Õn khi Høa KÝnh T«ng ®îc cö lµm Gi¸m tu quèc sö, th× ®· tù ý söa ®æinh÷ng ®o¹n mµ m×nh kh«ng tho¶ m·n, hoµn toµn v× lîi Ých c¸ nh©n. Tho¹t ®Çu Ngu ThÕ C¬ vµ Høa ThiÖn T©m cïng bÞ Vò V¨n Ho¸ CËp giÕt h¹i, Phong §øc Di thêng nãi víi mäi ngêi :" Tríc ®©y chÝnh m¾t t«i ®· tr«ng thÊy, khi Ngu ThÕ C¬ bÞ giÕt, Ngu ThÕ Nam ®· khÈn thiÕt yªu cÇu ®îc chÕt thay Ngu ThÕ C¬; cßn khi Høa ThiÖn T©m bÞ chÕt, con trai «ng ta lµ Høa KÝnh T«ng th× van l¹y quÞ luþ khÈn cÇu xin ®îc sèng." Nh÷ng ngêi nghe thÊy Phong §øc Di kÓ l¹i nh vËy ®Òu cho r»ng ®ã lµ sù thùc lÞch sö, cho nªn Høa KÝnh T«ng rÊt c¨m ghÐt Phong §øc Di, «m hËn ë trong lßng. M·i cho ®Õn khi Phong §øc Di viÕt truyÖn, xuÊt ph¸t tõ sù thï o¸n c¸ nh©n, Høa KÝnh T«ng ®· ra søc vu khèng Phong §øc Di, l«i nh÷ng thiÕu sãt cña «ng ta ra. Con trai Høa KÝnh T«ng lÊy ch¸u g¸i Uý tr× KÝnh §øc lµm vî, cßn con g¸i cña m×nh th× l¹i g¶ cho con trai cña TiÒn Cöu Long. TiÒn Cöu Long nguyªn lµ khang n« cña §êng Cao Tæ Lý Uyªn, Høa KÝnh T«ng bÞa ra nh÷ng c«ng tr¹ng cña TiÒn Cöu Long, ®Æt TiÒn Cöu Long cïng mét cét víi Lu V¨n TÜnh. §êng Th¸i T«ng ®em " Uy Phong Phó" tÆng cho Trêng T«n V« Kû, nhng Høa KÝnh T«ng l¹i bÞa ra lµ tÆng cho Uý Tr× KÝnh §øc. Thñ lÜnh d©n téc thiÓu sè Bµng HiÕu Th¸i ®em qu©n phèi hîp víi §êng Th¸i T«ng tÊn c«ng Cao LÖ. Qqu©n ®éi Cao LÖ cêi nh¹o Bµng HiÕu Th¸i nh¸t gan sî h·i, cö binh lÝnh ®i ®¸nh b¹i Bµng HiÕu Th¸i. Høa KÝnh T«ng nhËn tiÒn b¹c biÕu xÐn cña Bµng HiÕu Th¸i,, nªn ®· viÕt trong chuyªn môc lµ "Bµng HiÕu Th¸i ®· nhiÒu lÇn ®¸nh b¹i qu©n thï, trong c¸c t- íng lÜnh nhµ §êng chØ cã hai ngêi xøng danh lµ kiªu dòng, ®ã lµ T« §Þnh Ph¬ng vµ Bµng HiÕu Th¸i, cßn nh÷ng ngêi kh¸c nh Tµo KÕ QuyÒn, Lu B¸ Anh v.v...th× kÐm hä mét trêi mét vùc." VËy mµ tõ sau Trinh Quan trë ®i, b×nh nghÞ, biªn tËp c¸c lo¹i s¸ch sö, tõ triÒu TÊn cho ®Õn triÒu Tuú, mÊy chôc lo¹i s¸ch nh "§«ng ®iÖn t©n th", "T©y vùc ®å chÝ", "Tinh thÞ lôc", "T©n

lÔ" v.v...®Òu do Høa KÝnh T«ng tæng biªn so¹n, hoµng ®Õ triÒu ®×nh nhµ §êng ban thëng cho Høa KÝnh T«ng kh«ng biÕt bao nhiªu mµ kÓ.

Høa KÝnh T«ng x©y dùng phñ ®Ö v« cïng hoa lÖm x©y nh÷ng lÇu c¸c liªn hoµn, nh÷ng kü n÷ cã thÓ cìi ngùa ®i l¹i ë trªn ®ã ®îc., tæ chøc tiÖc rîu, tÊu nh¹c rÊt lµ vui vÎ. Høa KÝnh T«ng ®· tõng yªu mÕn mét tú n÷, cho nªn ®· thu n¹p c« ta lµm vî kÕ, gi¶ xng lµ hä Ngu. Con trai cña «ng lµ høa Ngìng vµ Ngu thÞ th«ng d©m, Høa KÝnh T«ng v« cïng c¨m giËn Ngu thÞ, ®uæi c« ta ®i vµ ph¹t Høa Ngìng, ®iÒu anh ta ®Õn L·nh ngo¹i, sau ®ã rÊt l©u míi triÖu håi Høa Ngìng trë vÒ.

N¨m HoÆc Hanh s¬ niªn (670 - 674), Høa KÝnh T«ng vÒ hu víi th©n phËn ®Æc tiÕn. Nhng cø mång mét hµng th¸ng ©m lÞch «ng ta vÉn vµo triÒu dù häp, tiÕp tôc hëng thô bæng léc. Høa KÝnh T«ng chÕt n¨m 81 tuæi. §êng Cao T«ng Lý TrÞ cö triÒu ai ®iÕu, lÖnh cho b¸ quan triÒu thÇn ph¶i ®Õn phñ ®Ö cña Høa KÝnh T«ng khãc tang, s¾c phong cho «ng lµm Khai phñ nghi ®ång tam t, §¹i ®« ®èc D¬ng ch©u, cho phÐp ®îc an t¸ng t¹i Chiªu l¨ng.

TuyÓn tù " T©n §êng th "

QuyÓn thîng 223

lý nghÜa phñ

Lêi më ®Çu - Lý NghÜa Phñ, ngêi N·o d¬ng Doanh ch©u ®êi nhµ §- êng (nay thuéc huyÖn N·o d¬ng tØnh Hµ B¾c). ¤ng néi cña «ng ®· tõng lµm huyÖn thõa huyÖn X¹ hång (nay lµhuyÖn X¹ Hång, tØnh Tø Xuyªn). N¨m §- êng Th¸i T«ng Trinh Quan thø 8 (634), Lý NghÜa Phñ cã häc vÊn nªn ®îc Lý §¹i Lîng tiÕn cö, tõ ®ã b¾t ®Çu lµm viÖc ë trong triÒu ®×nh, ®· tõng gi÷ c¸c chøc vô nh M«n h¹ tØnh ®iÓn nghi, Gi¸m s¸t ngù sö, Trung th x¸ nh©n, Trung th thÞ lang v.v...Sau ®ã do nhiÒu mu kÕ, m¸nh khoÐ, h vinh, dÇn dÇn trë thµnh mét tªn gian nÞnh thÇn khÐt tiÕng. Trong nh÷ng n¨m Cao T«ng, TiÕp thu kiÕn nghÞ cña V¬ng §øc KiÖm, Lý Nghi· Phñ ®· phÕ ng«i hoµng hËu cña V¬ng thÞ, kiÕn nghÞ ®a Vò chiªu nghi lªn lµm hoµng hËu, kÕt qu¶ kh«ng nh÷ng tr¸nh ®îc tai ho¹ mµ cßn ®îc §êng Cao T«ng ngµy cµng träng dông. N¨m VÜnh Huy thø 6, Lý NghÜa Phñ tõ Trung th thÞ lang ®îc phong

lªn lµm Trung th m«n h¹ tam phÈm, gi¸m tu quèc sö, ®îc cö lµm Qu¶ng B×nh huyÖn nam.

Lý NghÜa Phñ lµ ngêi khiªm nhêng hoµ thuËn nh mÌo, nhng th©m t©m th× s¶o quyÖt, nham hiÓm, ®èi víi kÎ thï chÝnh th× kh«ng tõ mét thñ ®o¹n nµo ®Ó khÐp téi, ®Ó h·m h¹i, ®¶ kÝch, cho nªn tÊt c¶ c¸c ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh kh«ng ai lµ kh«ng gäi Lý NghÜa Phñ lµ " Lìi dao trong tiÕng cêi". Ngoµi ra ngêi ta cßn c¨n cø vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm cña nh÷ng tªn nÞnh thÇn ®¹i gian ®¹i ¸c ®Ó ®Æt cho Lý NghÜa Phñ mét c¸i biÖt hiÖu rÊt h×nh tîng lµ " MÌo ngêi", bëi v× «ng ta hä Lý, nªn ngêi ta còng gäi «ng lµ "Lý Miªu". Lý NghÜa Phñ rq søc cñng cè ®Þa vÞ cña m×nh, kÕt be kÕt ®¶ng, l¹m s¸t nh÷ng ngêi v« téi. Lîi dông sù sïng ¸i cña hoµng ®Õ vµ Vò hËu ®i chiÕm ®o¹t phô n÷, dèi trªn lõa díi, bÞt lÝn nh÷ng ®êng ng«n luËn, lµm nhiÒu ®iÒu thÊt ®øc. Do ®ã mµ chØ trong mét thêi gian ng¾n, b»ng con ®- êng gian nÞnh bÊt l¬ng, Lý NghÜa Phñ hoµnh hµnh kh¨p n¬i kh¾p chèn. N¨m Long Sãc thø ba (663), h÷u kim ng« th¬ng tµo tham qu©n D¬ng Hµnh DÜnh thîng tÊu chØ trÝch nh÷ng hµnh vi gian tµ cña Lý NghÜa Phñ. §êng Cao T«ng h¹ lÖnh lu ®µy Lý NghÜa Phñ ®Õn TuÊn ch©u (Tø xuyªn T©y x- ¬ng). Con ngêi gian manh, sóc tµ nh «ng ta, cuèi cïng còng chuèc lÊy diÖt vong.

Lý NghÜa Phñ lµ ngêi N·o d¬ng Doanh ch©u. Tæ tiªn cña «ng ®· tõng lµm huyÖn thõa huyÖn X¹ hång, cho nªn sèng ë VÜnh Th¸i. Trong nh÷ng n¨m Trinh Quan (627 - 649), Lý §¹i Lîng nhËn lÖnh tuÇn s¸t KiÕm nam, b¸o c¸o vÒ tµi n¨ng cña Lý NghÜa Phñ, cho nªn «ng ®· tróng tuyÓn, ®îc chän vµo lµm M«n h¹ tØnh ®iÓn nghi. Lu B¹c, M· Chu v.v... l¹i tiÕn cö Lý NghÜa Phñ, §êng Th¸i T«ng triÖu kiÕn «ng vµ ®Ó cho «ng lµm gi¸m s¸t ngù sö, phông chiÕu thÞ Tuú TÊn v¬ng. Sau khi TÊn v¬ng lªn lµn hoµng th¸i tö, Lý NghÜa Phñ lµm th¸i tö x¸ nh©n, trùc häc sÜ sïng hiÒn qu¸n, cïng t nghÞ lang Lai TÕ Qu©n næi tiÕng trªn v¨n ®µn. Thêi ®ã ngêi ta gäi hai ngêi lµ " Lai, Lý ". Lý NghÜa Phñ ®· tõng cèng hiÕn "Thõa hoa ch©m" trong ®ã cã nh÷ng ý nh nÞnh hãt cã nhiÒu lo¹i, gian tµ cã nhiÒu c¸ch, kh«ng diÖt mÇm mèng nã ®i, tai ho¹ tÊt sÏ bµnh chíng. Lý NghÜa Phñ ®ang nÞnh hãt hoµng th¸i tö, nh- ng trong v¨n ch¬ng «ng ta l¹i ra søc biÓu hiÖn lßng chÝnh trùc cña m×nh. Hoµng Th¸i tö ®em v¨n ch¬ng cña Lý NghÜa Phñ t©u lªn Th¸i T«ng, triÒu ®×nh ban thëng cho Lý NghÜa Phñ rÊt hËu.

Sau khi §êng Cao T«ng Lý TrÞ lªn ng«i, Lý NghÜa Phñ ®¶m nhiÖm trung th x¸ nh©n, kiªm tu quèc sö, ®îc phong lµ häc sÜ Ho»ng v¨n qu¸n. Lý NghÜa Phñ bÞ trëng t«n v« kþ v« cïng c¨m ghÐt, «ng ta tÊu thØnh hoµng ®Õ gi¸ng chøc Lý NghÜa Phñ xuèng lµm T m· BÝch ch©u. ChiÕu lÖnh cña hoµng ®Õ cßn cha kÞp ban xuèng th× Lý NghÜa Phñ ®· ®Õn gÆp Trung th x¸ nh©n V¬ng §øc KiÖm xin gióp ®ì. V¬ng §øc KiÖm lµ cËu cña Høa KÝnh T«ng, «ng cã c¸i bíu ë trªn cæ nhang lµ ngêi rÊt th«ng minh, rÊt giái nghÒ dù ®o¸n ngêi vµ vËt. ¤ng cêi vµ nãi víi Lý NghÜa Phñ :" HiÖn nay Vò chiªu nghi ®îc §êng Cao T«ng rÊt sïng ¸i, hoµng thîng dù ®Þnh ®a Vò thÞ lªn lµm hoµng hËu, nhng sî c¸c tÓ tíng ph¶n b¸c, nªn cßn cha c«ng bè quyÕt ®Þnh nµy ra ngoµi. NÕu «ng ®Ò ra ®îc kiÕn nghÞ g× ®ã cho hoµng ®Õ ®Ó tr×nh bµy th× ho¹ sÏ chuyÓn thµnh phóc ®Êy." ThÕ lµ Lý NghÜa Phñ

lËp tøc thay V¬ng §øc KiÖm trùc ban dªm råi t×m c¸ch thîng tÊu, thØnh cÇu phÕ truÊt V¬ng hËu ®Ó lËp Vò chiªu nghi. §êng Cao T«ng v« cïng phÊn khëi, lËp tøc triÖu kiÕn Lý NghÜa Phñ, cïng trao ®æi víi «ng, råi ban thëng cho Lý Nghét ®Êu h¹t ch©u, ra lÖnh ngõng viÖc gi¸ng chøc Lý NghÜa Phñ xuèng lµm T m· BÝch ch©u, gi÷ l¹i ®Ó phôc thÞ. Sau khi Vò hËu ®îc lªn ng«i, Lý NghÜa Phñ vµ Høa KÝnh T«ng, V¬ng §øc KiÖm cïng ngù sö ®¹i phu Th«i NghÜa HuyÒn, Trung thõa Viªn C«ng Du, §¹i chÝnh tù chÝnh ngù HÇu ThiÖn NghiÖp v.v... cau kÕt víi nhau, kÕt ®¶ng doanh t, léng hµnh nh÷ng viÖc gian tr¸, tiªu diÖt nh÷ng ®¹i thÇn c¬ng nghÞ chÝnh trùc. Cho nªn ch¼ng bao l©u Vò thÞ chiÕm ®îc quyÒn bÝnh ë trong triÒu ®×nh, hoµng ®Õ v× thÕ còng rÊt kÝnh phôc «ng ta.

BÒ ngoµi Lý NghÜa Phñ lµm ra vÎ nhu thuËn cung kÝnh, khi chuyÖn trß víi ngêi kh¸c trªn khu«n mÆt bao giê còng t¬i cêi, niÒm në. Kú thùc trong th©m t©m «ng ta v« cïng nham hiÓm, cay ®éc, ®Çy lßng thiªn kiÕn. §¹i thÇn nµo mµ chèng l¹i nh÷ng ý muèn cña Lý NghÜa Phñ, nhÊt ®Þnh bÞ Lý NghÜa Phñ t×m tr¨m ph¬ng ngh×n kÕ ®Ó ®¶ kÝch, h·m h¹i, cho nªn ngêi ta míi ®Æt cho Lý NghÜa Phñ c¸i biÖt danh lµ " Mòi dao trong tiÕng cêi". Ngoµi ra Lý NghÜa Phñ cßn lÊy nhu hoµ ®Ó x©m h¹i ngêi vµ vËt, cho nªn ngêi ta gäi «ng ta lµ " Nh©n miªu".

N¨m VÜnh Huy thø s¸u (665), Lý NghÜa Phñ ®îc th¨ng lµm Trung th thÞ lang, cïng Trung th m«n h¹ tam phÈm, ®îc phong lµm Qu¶ng B×nh huyÖn nam, kiªm nhiÖm th¸i tö h÷u thø tö, phong chøc tíc lªn hÇu. L¹c ch©u cã mét c« g¸i tªn lµ ThuÇn Vu, bÞ giam trong §¹i lý tù v× téi gian d©m, Lý NghÜa Phñ nghe nãi ThuÇn Vu lµ c« g¸i rÊt xinh ®Ñp, nªn ®· dÆn dã ®¹i lý thõa TÊt ChÝnh NghÜa th¶ c« ra ®Ó lµm vî bÐ cho Lý NghÜa Phñ. §¹i lý khanh §o¹n B¶o HuyÒn tÊu b¸o t×nh h×nh nµy lªn hoµng ®Õ. §êng Cao T«ng ra lÖnh cho cÊp sù trung Lu Nh©n QuÜ, thÞ ngù sö Tr¬ng Lu©n ®iÒu tra xö lý, Lý NghÜa Phñ v« cïng bèi rèi, ®µnh ph¶i Ðp buéc TÊt ChÝnh NghÜa ph¶i tù s¸t ë trong ngôc, hßng diÖt khÈu ®Ó che giÊu viÖc «ng ta ®· ®ångmu víi TÊt ChÝnh NghÜa. ThÞ ngù sö V¬ng NghÜa Ph¬ng tè c¸o Lý NghÜa Phñ t¹i triÒu ®×nh, Lý NghÜa Phñ kh«ng nhËn sai lÇm, chØ trÝch l¹i «ng ta rÊt h¨ng, m·i sau míi rót lui. V¬ng NghÜa Ph¬ng ra søc tè gi¸c nh÷ng téi ¸c cña Lý NghÜa Phñ, nhng §êng Cao T«ng ®· ngÇm c¶m kÝch tríc ®øc huÖ cña Lý NghÜa Phñ cho nªn Øm ®i mµ kh«ng truy cøu, tr¸i l¹i cßn ®i ¸p chÕ V¬ng NghÜa Ph¬ng, ®uæi «ng ta ra ngoµi. Ýt l©u sau Lý NghÜa Phñ ®îc cö lµm Trung th lÖnh, kiÓm hiÖu ngù sö ®¹i phu, kiªm nhiÖm th¸i tö t©n kh¸ch, ®îc phong lµm quËn c«ng Hµ gian. §êng Cao T«ng cßn chiÕu lÖnh cho Lý NghÜa Phñ x©y dùng nhµ riªng. C¸c con trai cña «ng tuy ®ang cßn trong t· lãt còng ®îc bæ nhiÖm lµm quan thanh lu.

Tho¹t ®Çu §ç ChÝnh Lu©n lµm hoµng m«n thÞ lang, Lý NghÜa Phñ lµm tæng qu¶n ®iÓn nghi. Cho ®Õn khi c¶ hai ngêi cïng ®îc phô chÝnh, §ç ChÝnh Lu©n cho r»ng t c¸ch m×nh giµ dÆn h¬n, kh«ng cam t©m ë díi quyÒn Lý NghÜa Phñ, liÒn bÝ mËt cïng víi Trung th thÞ lang Lý H÷u Ých bµn mu tÝnh kÕ trõ khö Lý NghÜa Phñ, kÕt qu¶ hoµn toµn tr¸i l¹i lµ bÞ Lý NghÜa Phñ h·m h¹i, tè c¸o tríc mÆt §êng Cao T«ng. §êng Cao T«ng bÌn c¸ch chøc c¶ hai ngêi, §ç ChÝnh Lu©n bÞ gi¸ng xuèng lµm thÝch sö Hoµnh ch©u, Lý NghÜa Phñ bÞ gi¸ng xuèng lµm thÝch sö Phæ ch©u, Lý H÷u Ých bÞ lu ®µy ®i Phong ch©u. §Õn n¨m sau, triÒu ®×nh chiªu håi Lý NghÜa Phñ, bæ

nhiÖm «ng lµm L¹i bé thîng th, ®ång trung th m«n h¹ tam phÈm. Sau khi mÑ «ng chÕt, «ng tõ chøc vÒ thä tang, triÒu ®×nh cö «ng lµm T liÖt th¸i thêng b¸, cïng §«ng T©y ®µi tam phÈm. Cho phÐp Lý NghÜa Phñ ®îc c¶i t¸ng tiÒn nh©n ®Õn l¨ng VÜnh Khang, trng dông xe bß cña nh÷ng ngêi trong huyÖn ®Ó vËn chuyÓn ®Êt c¸t vÒ x©y l¨ng mé, tÊt c¶ cã 7 huyÖn bÞ trng dông xe cé. HuyÖn lÖnh huyÖn Cao l¨ng ®· v× mÖt mái qu¸ søc mµ chÕt C¸c c«ngkhanh b¸ quan trong triÒu ®×nh tranh nhau ®em lÔ vËt ®Õn tÆng cho Lý NghÜa Phñ. H«m quµn c÷u vµ mai t¸ng, hoµng ®Õ ®· chiÕu lÖnh cho ngù sö tiÕt ph¶i khãc tang. Xe ®a tang vµ c¸c ®éi kþ binh xÕp hµng dµi, cê phín, tríng phóng kÐo dµi tõ B¸ kiÒu ®Õn tËn Tam nguyªn. Mét chiÒu dµi cã ®Õn 70 dÆm, liªn miªn bÊt tËn. Mét ®¸m tang vît lªn trªn tÊt c¶ mäi qui ®Þnh, bÊt chÊp c¶ ph¸p luËt.

qquÇn thÇn, quan chóng ®a tang nhiÒu vµ to ®Õn møc gia ®×nh Lý NghÜa Phñ kh«ng thÓ nµo so s¸nh ®îc. Khi ¢n V¬ng rêi khái c¸c, Lý NghÜa Phñ l¹i kiªm nhiÖm trëng sö cña V¬ng phñ, chØ Ýt l©u sau th× ®iÒu sang lµm h÷u tíng.

Sau khi Lý NghÜa Phñ ®îc hiÓn quÝ, lóc ®ã «ng ta míi nãi ra lµ t«ng téc cña m×nh tõ quËn TriÖu mµ ra, cã hä hµng víi nh÷ng ngêi hä Lý.. Nh÷ng ngêi th©n thÝch thêng ®îc t«n lµ thÕ hÖ anh em. CÊp sù trung Lý Sïng §øc ®· tõng ®Æt Lý Nghi· Phñ trong cïng mét téc ph¶ víi m×nh. M·i cho ®Õn khi Lý NghÜa Phñ bÞ §êng Cao T«ng gi¸ng xuèng lµm thÝch sö Phæ ch©u, Lý Sïng §øc véi vµng g¹ch ngay tªn Lý NghÜa Phñ ra khái téc phæ, cho nªn Lý NghÜa Phñ rÊt c¨m hên Lý Sïng §øc. M·i sau nµy Lý NghÜa Phñ ®îc phôc håi chøc vô trë vÒ triÒu chñ chÝnh, Lý NghÜa Phñ bÌn nªu ra rÊt nhiÒu téi danh cho Lý Sïng §øc, Ðp Lý Ssïng §øc ph¶i tù vÉn ë trong tï.

Trong nh÷ng n¨m Trinh Quan Cao SÜ Khiªm, VÜ §×nh, SÇm V¨n B¶n, LÖnh C« §øc PhÇn v.v...phông chiÕu biªn so¹n " D©n téc chÝ", viÖc th¨ng gi¸ng c¸c hä téc, nh©n d©n trong níc ®Òu cho r»ng hä lµm rÊt c«ng b»ng, hîp lÏ ph¶i, cho nªn c¸c ch©u ®Òu lu gi÷ mét b¶n phô ®Ó lµm mÉu l©u dµi. Håi ®ã Høa KÝnh T«ng lÊy lý do trong "D©n téc chÝ" kh«ng ghi viÖc Vò hËu vµo trong ®ã vµ Lý NghÜa Phñ còng thÊy nhôc v× tæ tiªn m×nh cung kh«ng ®îc ghi vµo trong ®ã. Hai ngêi tiÕp tôc thØnh cÇu c¶i tu ®Ýnh chÝnh. TriÒu ®×nh uû th¸c cho Khæng ChÝ Yªu, D¬ng Nh©n Khanh, Sö HuyÒn ®¹o, L· Tµi v.v...hiÖu ®Ýnh quyÓn s¸ch nµy, ®a c¸c quan chøc nh©n sÜ ®êi nhµ §êng tõ ngò phÈm trë lªn ®Òu ®îc xÕp vµo hµng sÜ, ThÕ lµ rÊt nhiÒu binh sÜ cã c«ng ®Òu ®îc liÖt vµo trong h¹n ®Þnh, ®æi " ThÞ téc chÝ" thµnh "TÝnh thÞ lôc". Lý NghÜa Phñ tÊu thØnh triÒu ®×nh ®em bé " ThÞ téc chÝ" ®· bتn so¹n tríc ®©y thu håi l¹i r«i ®em thiªu huû toµn bé vµ cÊm tuyÖt. Tõ sau khi B¾c Nguþ Lý V¨n ®Õ quyÕt ®Þnh vÒ danh m«n väng téc vµo thêi kú Th¸i Hoµ, con ch¸u 7 hä cã thÓ lÊy nhau. Sau nµy nh÷ng hä lín nµy tuy ngµy cµng Ýt ®i, nhng vÉn cã danh gi¸. Lý NghÝa Phñ thay c¸c con m×nh xin cÇu h«n víi c¸c hä téc lín kh«ng ®îc, thÕ lµ tÊu thØnh cÊm tÊt.

Lý NghÜa Phñ phô tr¸ch c«ng viÖc tuyÓn chän, kh«ng lÊy phÇm ®øc ®Ó ph©n biÖt nh©n tµi mµ chØ nh»m vµo lîi léc, chØ chän nh÷ng ai cã biÕu xÏn, hèi lé, chø kh«ng nh×n vµo thùc lùc, cho nªn bÞ ngêi ta chª cêi. Ngoµi ra mÑ, vî, c¸c con «ng ®Òu b¸n chøc quan,, m«n ®×nh huyªn n¸o. Tõ sau nh÷ng n¨m VÜnh Huy, ®a sè ngù sö ®Òu do hoµng ®Õ bæ nhiÖm, l¹i

bé tuy cã ®iÒu chó, nhng ®Õn m«n h¹ tØnh th× kh«ng cßn n÷a. ThÕ lµ Lý NghÜa Phñ tù phong lµm ngù sö, viªn ngo¹i vµ th«ng sù x¸ nh©n, c¸c quan viªn cã liªn quan kh«ng d¸m ph¶n ®èi. §êng Cao T«ng ®· tõng c¶nh c¸o Lý NghÜa Phñ r»ng :" TrÉm thêng nghe bªn ngoµi ngêi ta nãi c¸c con cña khanh ph¹m rÊt nhiÒu sai lÇm, trÉm ®· che chë cho khanh rÊt nhiÒu, sau nµy kh«ng ®îc dung tóng chóng nh thÕ n÷a.." Lý NghÜa Phñ ë trong néi bé cung ®×nh dùa vµo sù che chë cña Vò hËu, cho nªn c¸c quÇn thÇn trong triÒu ®×nh kh«ng ai d¸m tè gi¸c nh÷ng téi lçi cña «ng ta, nhng kh«ng ngê r»ng §- êng Cao T«ng l¹i biÕt. MÆt biÕn s¾c, Lý NghÜa Phñ chËm r·i hái hoµng ®Õ :" Ai nãi víi hoµng ®Õ bÖ h¹ nh vËy ?" §êng Cao T«ng tr¶ lêi :" T¹i sao l¹i hái trÉm lµm sao biÕt ®îc?" Lý NghÜa Phñ ®iÒm nhiªn kh«ng t¹ ¬n hoµng ®Õ, tõ tõ ®i ra. Tõ ®ã §êng Cao T«ng b¾t ®Çu kh«ng vui, mµ con ghÐt Lý NghÜa Phñ.

May sao cã mét ngêi tªn lµ §ç Nguyªn Kû, thuËt sÜ hÇu väng ®Õn nhµ Lý NhËn NghÜa, trong nhµ cã kh«ng khÝ nhµ tï. ¤ng nãi víi Lý NghÜa Phñ :" ChØ cã ph¹t 200 triÖu quan tiÒn, míi cã thÓ trÊn ¸p ®îc ngôc khÝ nµy ®i." Lý NghÜa Phñ nghe lêi §ç Nguyªn Kû véi ®i lo rÊt gÊp. Trong thêi gian vÒ phôc tang mÑ, Sãc Väng cÊp b¸o, Lý Ngi· Phñ lËp tøc mÆc quÇn ¸o ®i cïng §ç Nguyªn Kû ra c¸nh ®ång, trÌo lªn cao quan s¸t tai ho¹, nh©n d©n nghi ngê hä cã ©m mu g× ®ã. Lý NghÜa Phñ l¹i cö con trai lµ Lý T©n triÖu kiÕn Trêng T«n Diªn, nãi víi «ng ta r¨ng :" T«i muèn t×m cho «ng mét chøc quan." N¨m ngµy sau, Trêng T«n Diªn ®îc bæ nhiÖm lµm T t©n gi¸m, Lý NghÜa Phñ yªu cÇu «ng ta ph¶i t¹ lÔ 70 v¹n quan tiÒn. H÷u Kim Ng« th¬ng tµo tham qu©n D¬ng Hµnh DÜnh tè c¸o Lý NghÜa Phñ téi tham «. §êng Cao T«ng chiÕu lÖnh T h×nh th¸i thêng b¸ Lu Têng §¹o cïng víi Tam t cïng thÈm vÊn Lý NghÜa Phñ, Lý TÝch gi¸m ®èc viÖc chÊp hµnh nµy. KÕt qu¶ thÈm vÊn ®· chøng thùc, hoµng ®Õ ban chiÕu xo¸ tªn Lý NghÜa Phñ, lu ®µy ®Õn TuÊn ch©u. Con trai «ng lµ Lý TrÞ cïng con d©u lµ Liªu Nguyªn Trinh bÞ ®µy ®i §×nh ch©u, T nghÞ lang Lý T©n bÞ lu ®µy ®Õn TrÊn ch©u. C¸c nh©n sÜ trong ngoµi triÒu ®×nh vui mõng chó tông lÉn nhau v× Lý NghÜa Phñ bÞ c¸ch chøc.

Ba ngêi con trai cña Lý NghÜa Phñ vµ con d©u v« cïng tµn b¹o, ng«ng cuång, m·i cho ®Õn khi Lý NghÜa Phñ b¹i lé ch©n tíng bÞ h¹ ®µi, mäi ngêi ®Òu cho r»ng ®· trõ ®îc " Tø hung". Cã ngêi ®· viÕt " Hµ gian ®¹o nguyªn so¸i Lu Têng §¹o ph¸ nói ®ång, tªn ®¹i tÆc Lý NghÜa Phñ lé ch©n t- íng" ®em d¸n bªn ®êng c¸i quan. N¨m Cµn Phong nguyªn niªn, triÒu ®×nh ®¹i x¸ thiªn h¹, riªng nhqngx ngêi bÞ lu ®Çy th× kh«ng ®îc trë vÒ. Lý NghÜa Phñ phÉn chÝ mµ chÕt, thä 53 tuæi. Tõ sau ngµy «ng ta bÞ hoµng ®Õ lu ®µy, nh©n d©n trong thiªn h¹ vÉn ¸y n¸y jkh«ng biÕt liÖu triÒ ®×nh cã cßn sö dông «ng n÷a hay kh«ng. M·i ®Õn sau khi Lý NghÜa Phñ chÕt, c¸c nh©n sÜ trong ngoµi míi thùc sù yªn t©m.

N¨m Thîng Nguyªn s¬ niªn (674 - 676), vî Lý NghÜa Phñ ®îc ©n x¸, cho phÐp trë vÒ Lcj d¬ng. Trong thêi kú Nh ý, truy tÆng Lý NghÜa Phñ lµm §¹i ®« ®èc D¬ng ch©u, Th«i NghÜa HuyÒn lµm §¹i ®« ®èc Ých ch©u, bæ nhiÖm V¬ng §øc KiÖm, Viªn C«ng Du lµm thÝch sö Nguþ ch©u vµ T¬ng ch©u, c¶hai ®Òu ®îc phong tÆng. §êng DuÖ T«ng lªn ng«i, h¹ chiÕu ®×nh chØ.sù tÝch cña Lý Tr¹m, con trai Lý NghÜa Phñ cã thÓ xem cuèn " Lý §a Té truyÖn ".

TuyÓn tù " T©n §êng th"

QuyÓn Thîng 223

v¬ng mao träng

lêi më ®Çu - V¬ng Mao Träng nguyªn lµ ngêi Cao LÖ. Phô th©n «ng sau khi vi ph¹m ph¸p luËt ®· bÞ §êng V¬ng triÒu kh«ng cho lµm quan. Sau khi lín lªn, V¬ng Mao Träng chØ phôc vô L©m tri V¬ng HiÕu Long C¬, trë thµnh mét gia n« th©n tÝn cña «ng.

V¬ng Mao Träng lµ ngêi th«ng minh, linh lîi, «ng cïng mét gia n« kh¸c tªn lµ Lý Thñ §øc cïng phôc vô Lý Long C¬, rÊt ®îc «ng yªu mÕn tÝn nhiÖm. Khi VÜ HËu l©m triÒu chÊp chÝnh, Lý Long C¬ rÊt bÊt m·n, mu næi dËy lµm chÝnh biÕn. Lµ mét gia n« th©n tÝn cña «ng, V¬ng Mao Träng thay mÆt Lý Long C¬ kÕt n¹p triÒu thÇn danh sÜ, binh sÜ cÊm qu©n, rÊt ®îc «ng chñ hoan nghªnh. Khi Lý Long C¬ dÊy binh tiªu diÖt VÜ thÞ, tuy V¬ng Mao Träng nh¸t gan, ssssssî sÖt nªn lÈn tr¸nh, nhng Lý Long C¬ kh«ng tr¸ch m¾ng «ng, ngîc l¹i cßn ®Ò b¹t «ng lªn lµm tíng qu©n, vÉn ®îc ©n sñng.

Sau khi Lý Long C¬ lam th¸i tö vµo ë trong §«ng cung, ®Þa vÞ V¬ng Mao Träng t¨nglªn rÊt nhanh, «ng ®· tõng gi÷ c¸c chøc vô ®¹i tíng qu©n, quan chøc tam phÈm, hoµn kiÓm hiÖu néi ngo¹i nhµn cøu, cji gi¸m môc sø, vµ ®îc phong Ho¾c quèc c«ng. Sau khi Lý Long C¬ ®¨ng c¬ lªn lµm hoµng ®Õ, V¬ng Mao Träng ®îc §êng HuyÒn T«ng v« cïng yªu mÕn, thËm chÝ

cßn ban thëng cho «ng lµm Khai phñ nghi ®ång tam t. §êng HuyÒn T«ng rÊt yªu mÕn tÝn nhiÖm V¬ng Mao Träng nªn trong triÒu ®×nh «ng ta coi thêng ph¸p luËt, kªi c¨ng ng¹o m¹n, coi ngêi nh r¸c. §ång trhêi «ng cßn cïng víi ®¹i t- íng cÊm qu©n C¸t Phóc ThuËn kÕt thµnh nh©n th©n,, l«i kÐo c¸c tíng qu©n nh V¬ng C¶nh Diªu, Cao Qu¶ng TÕ, §êng §Þa V¨n v.v...c©u kÕt víi nhau, lµm nh÷ng trß gian tr¸.. Ngay c¸c ho¹n quan trong cung ®×nh nh Cao Lùc SÜ v.v...còng sî V¬ng Mao Träng ®Õn ba phÇn.

Sù hoµnh hµnh cña V¬ng Mao Träng v.v... lµm cho §êng HuyÒn T«ng v« cïng bÊt m·n, l¹i thªm cã sù khuyªn gi¸n cña Cao :ùc SÜ cïng nh÷ng ngêi kh¸c, Lý Long C¬ quyÕt tam trõ bá c¸i mÇm tai ho¹ nµy. N¨m Khai Nguyªn thø 19, §êng HuyÒn T«ng tíc hÕt binh quyÒn cña V¬ng Mao Träng, kiªn quyÕt xö trÝ V¬ng Mao Träng ®· kÕt bÌ kÕt ®¶ng ë trong triÒu ®×nh. B¶n th©n V¬ng Mao Träng sau nµy còng bÞ §êng HuyÒn T«ng ban cho chÕt.

***

V¬ng Mao Träng lµ ngêi Cao LÖ. Cha «ng v× vi ph¹m ph¸p luËt nªn kh«ng ®îc lµm quan, «ng chØ cã mét ngêi con trai lµ V¬ng Mao Träng. Do bè nh vËy nªn V¬ng Mao Träng trêng kú phôc vô L©m tri v¬ng Lý Long C¬.

Khi L©m tri v¬ng Lý Long C¬ ®i ®Õn Lé ch©u th× gÆp mét ngêi tªn lµ Lý Thñ §øc.Lý Thñ §øc lµ gia n« cña nhµ ngêi ta, lµm trëng kþ m· x¹ tiÔn, L©m tri v¬ng Lý Long C¬ gÆp Lý Thñ §øc th× rÊt vui mõng, rÊt thÝch «ng ta, liÒn bá tiÒn ra mya ngay «ng ta vÒ nhµ., råi ®Ó cho Lý Thñ §øc vµ V¬ng Mao Träng phôc vô bªn c¹nh m×nh. So víi Lý Thñ §øc, V¬ng Mao Träng lµ ngêi th«ng minh h¬n, lanh lîi h¬n. Trong thêi kú C¶nh Long (707 - 709), theo chiÕu lÖnh cña §êng Trung T«ng, Lý Long C¬ tõ Lé ch©u trë vÒ Kinh s Tr- êng An thµnh, hai ngêi V¬ng Mao Träng vµ Lý Thñ §øc thêng phô tr¸ch nh÷ng c«ng viÖc trong nhµ. NhiÒu lÇn L©m tri v¬ng Lý Long C¬ cho mêi hµng v¹n cÊm qu©n tíng lÜnh vµ hiÒn sÜ hµo kiÖt ®Õn ¨n uèng vµ tÆng th- ëng cho hä vµng b¹c ch©u b¸u, nªn ®îc hä rÊt quÝ mÕn. V¬ng Mao Träng rÊt hiÓu t©m t cña Lý Long C¬, cho nªn «ng còng kÕt giao chÆt chÏ víi c¸c t- íng sÜ cÊm qu©n vµ danh nh©n hiÒn triÕt nµy, L©m tri v¬ng Lý Long C¬ khen ngîi «ng rÊt nhiÒu.

Håi ®ã VÜ hoµng hËu n¾m triÒu chÝnh, bæ nhiÖm hai ngêi lµ VÜ Phiªn vµ Cao Tung lµm Vò l©m qu©n tíng qu©n, phô trchs thèng so¸i c¶ v¹n kþ binh. §Ó gi÷ uy tÝn cña m×nh, hai ngêi nµy hÕt søc nghiªm minh, hµ kh¾c ®èi víi c¸c tíng sÜ, c¸c thñ lÜnh nh C¸t Phóc ThuËn, TrÇn HuyÒn LÔ v.v... tè khæ víi L©m tri v¬ng Lý Long C¬. Lóc ®ã L©m tri v¬ng Lý Long C¬ ®ang co mu kÕ lín cïng víi Lu U CÇu, TiÕt Sïng Gi¶n cïng Lîi Nh©n Phñ, Ma T T«ng v.v...ph¸t ®éng chÝnh biÕn lËt ®æ VÜ hËu. Lu U CÇu nhËn lÖnh ®Õn khuyªn C¸t Phóc ThuËn, TrÇn HuyÒn LÔ nhËp bän. C¸t Phóc ThuËn, TrÇn HuyÒn LÔ ®Òu t×nh nguyÖn ñng hé L:ý Long C¬, phôc tïng cho ®Õn chÕt th× th«i. ThÐ lµ Lý Long C¬ chØ ®¹o ®¸m ngêi nµy ph¸t ®éng cuéc chÝnh biÕn nhËp cung tiªu diÖt VÜ thÞ. Lý Thñ §øc ®i theo phôc vô Lý Long C¬, lóc ®ã cßn cha lªn lµm hoµng ®Õ tiÕn c«ng vµo hoµng cung cÊm uyÓn. Nhng V¬ng Mao Träng th× l¹i nh¸t gan sî sÖt, lÈn trèn ®Õn mét n¬i kh¸c. M·i cho ®Õn mÊy ngµy sau khi chÝnh biªn thµnh c«ng, V¬ng Mao Träng míi d¸m lé mÆt vµ trë vÒ bªn c¹nh Lý Long C¬. lý Long c¬ kh«ng quë

tr¸ch g× V¬ng Mao Träng khi l©m trËn ®· ®µo tÈu mµ vÉn cho V¬ng Nao Träng lµm tíng nh cò.

Sau khi L©m tri v¬ng Lý Long C¬ ®îc hoµng ®Õ s¾c phong cho lµm hoµng th¸i tö th× V¬ng Mao Träng phô tr¸ch lõa ngùa, l¹c ®µ, chã s¨n vµ chim mu«ng ë §«ng cung Cha ®Çy mét n¨m, chøc quan cña V¬ng Mao Träng ®· th¨ng lªn ®Õn ®¹i tíng, phÈm giíi ®¹t ®Õn tam phÈm.V× V¬ng Mao Träng tham dù vµo ho¹t ®éng cña nh÷ng ngêi mu s¸t Tiªu ChÝ Trung, v× cã c«nglao nªn ®îc phong lµm phô quèc ®¹i tíng qu©n, kiÓm hiÖu néi ngo¹i nhµn cøu, tri gi¸m môc sø, ®îc tiÕn phonglµm Ho¾c quèc c«ng, hëng thô thùc Êp 500 hé.

V¬ng Mao Träng vµ c¸c ch v¬ng triÒu ®×nh nhµ §êng cïng víi nh÷ng ngêi hÇu kh¸c ®· hÇu h¹ ë trong cung cÊm liªn tôc nhiÒu n¨m. NÕu nh mét thêi gian nµo ®ã Lý Long C¬ kh«ng nh×n thÊy V¬ng Mao Träng lµ tronglßng bøt røt kh«ng yªn, cho ®Õn khi nµo nh×n thÊy V¬ng Mao Träng thi míi c¶m thÊy yªn lßng. N¨m Khai Nguyen thø 9 (720), §êng HuyÒn T«ngLuý Long C¬ ban chiÕu ra lÖnh cho V¬ng Mao Träng lµm phßng ngù th¶o kÝch ®¹i sø con ®êng Sãc Ph¬ng, ®Ó cho «ng vµ t¶ l·nh qu©n ®¹i tæng qu¶n v¬ng toa.lµm trëng thuyÕt thiªn binh qu©n tiÕt ®é sø, cïng c¸c «ng nh Bïi Do Tiªn, tiÕt ®é sø UY ch©u bµn b¹c mäi c«ng viÖc lín.

V¬ng Mao Träng b¾t ®Çu ®îc §êng HuyÒn T«ng Lý Long C¬ tin yªu, ®Ò b¹t, tho¹t ®Çu «ng cßn chÊp hµnh nghiªm kû c¬ng, luËt ph¸p ®Ó ®îc lßng mäi ngêi. Hµng v¹n lÝnh tr¸ng kþ binh vµ c¸c quan l¹i Nhµn cøu rÊt sî «ng, kh«ng ai d¸m xóc ph¹m ®Õn V¬ng Mao Träng, kh«ng dam dÊu giÕm, gian dèi bÊt cø viÖc g×. V¬ng Mao Träng ®Æc biÖt ch¨m lo vÒ gia sóc, nªn ®µn gia sóc ph¸t triÓn rÊt nhanh. Khi V¬ng Gia Träng mpÝ b¾t ®Çu nhËn viÖc, ®µn gia sóc mpÝ chØ cã 24 v¹n con ngùa, sau nµy ®· t¨ng lªn ®Õn 43 v¹n con ngùa, sè cõu th× cßn nhiÒu gÊp mÊy lÇn sè ngùa §Ó cho ®µn gia sóc sèng qua mïa ®«ng yªn lµnh, V¬ng Mao Träng ®· dù tr÷ 1900 tqqns thøc ¨n cho chóng nh c©y ®ång khao, tiÓu m¹ch, cá linh l¨ng v.v... §ång thêi cßn ®em b¸n nh÷ng con vËt chÕt, mua ®îc 8 v¹n thíc lôa. TiÕp ®ã V¬ngMao Träng l¹i tuyÓn mé mét ngh×n trÎ em ngêi BÆc vµolµm môc ®ång. Trong thêi gian lµm gi¸m môc, V¬ng Mao Träng lµm rÊt nghiªm, kh«ng thÊt tho¸t chót nµo, mçi n¨m doanh lîi thu ®îc mÊy v¹n th¹ch. Håi ®i theo §êng HuyÒn T«ng lªn nói §«ng phong th¸i s¬n, V¬ng Mao Träng chän ra mÊy v¹n con ngùa, theo m¸u s¾c mµ ph©n lo¹i råi tæ chøc thµnh tõng ®éi. Tr«ng dµn ngùa ®ñ c¸c lo¹i mµu s¾c nh mét tÊm v¶i thªu tuyÖt ®Ñp, thiªn tö khen V¬ng Mao Träng thËt cã tµi. Khi quay vÒ Trêng An, §êng HuyÒn T«ng ®· ban thëng cho «ng, cho «ng lµm Khai phñ nghi ®ång tam t. ChÕ ®é d·i ngé nµy, tõ sau Khai Nguyªn trë ®i, chØ cã 4 ngêi lµ V¬ng Nh©n Gi¶o, Diªu Sïng, Tèng C¶nh vµ V¬ng Mao Träng ®îc hëng th«i.

Tuy V¬ng Mao Träng lµ mét con ngêi nhá nhen, nªn khi ®· ®îc tho¶ m·n ®iÒu g× lµ kªu c¨ng ng¹o m¹n, tù cao tù ®¹i. ThÕ lµ V¬ng Mqo Träng thØnh cÇu hoµng ®Õ §êng HuyÒn T«ng cho gi÷ chøc binh bé thîng th cña quèc gia, khiªn cho §êng HuyÒn T«ng Lý Long C¬ rÊt kh«ng vui. V¬ng Mao Träng còng sinh ra bÊt m·n. M·i cho ®Õn khi V¬ng Mao Träng vµ C¸t Phóc ThuËn kÕt thµnh nhi n÷ th©n gia, cßn Lý Thñ §øc vµ tíng qu©n t¶ gi¸m m«n L« Long Tö, §êng §Þa V¨n, t¶ h÷u uy vÖ tíng qu©n V¬ng C¶nh Diªu, Cao Qu¶ng TÕ v.v...cã ®Õn mÊy chôc ngêi cïng cÊu kÕt víi V¬ng Mao Träng lµm

viÖc xÊu. V¬ng Mao Träng dùa vµo©n t×nh cò cña §êng HuyÒn T«ng, lµm nhiÒu ®iÒu phi ph¸p nhÊt. Ho¹n quan trë thµnh c¸c sø gi¶ ®Õn c¸c gia ®×nh ®Ó tuyªn chiÕu mÖnh lÖnh, V¬ng Mqo Träng tá ra v« cïng bÊt cung kÝnh.. §ãi víi nh÷ng ngêi cã ®Þa vÞ thÊp kÐm, V¬ng Mao Träng cã khi tݪp hä rÊt th« lç, ai mµ lµm trai ý «ng ta, V¬ng Mao Träng liÒn m¾ng cho thËm tÖ, næi giËn tam bµnh, kiªu c¨ng tù ®¾c. Quan ho¹n Cao Lùc SÜ, D¬ng T Ngang v.v...v« cïng ghen tÞ vµ c¨m hËn «ng ta.

V¬ng Mao Träng cã hai ngêi vî. Trong ®ã cã mét ngêi vî lµ do §êng HuyÒn T«ng ban cho. Nh÷ng ngêi vî nµy còng ®îc hëng quèc Êp. Tríc kia khi vî V¬ng Mao Träng ®Î con trai, §êng HuyÒn T«ng cö Cao Lùc SÜ ®em tÆng phÈm ®Õn tÆng còng phong cho con trai «nghµm ngò phÈm. Khi Cao Lùc SÜ tõ nhµ hä V¬ng trë vÒ cung ®×nh, §êng HuyÒn T«ng hái Cao Lùc SÜ :" V¬ng Mao Träng cã thÝch nh÷ng thø ta tÆng «ng ta kh«ng ?" Cao Lùc SÜ tr¶ lêi :" V¬ng Mao Träng nh×n thÇn ch»m ch»m vµ nãi :" Th»ng con trai nµy cña t«i kh«ng ®ang ®îc lµm quan tam phÈm hay sao ?" §êng HuyÒn T«ng nghe Cao Lùc SÜ tÊu b¸o th× rÊt bùc m×nh, nãi :" Tríc ®©y V¬ng Mao Träng ®· phô lßng trÉm, trÉm ®· lê ®i kh«ng ®Ó t©m, b©y giê «ng ta l¹i ®em con trai «ng ta ra ®Ó o¸n tr¸ch trÉm."

NhiÒu ngêi nh Cao Lùc SÜ biÕt la §êng HuyÒn T«ng rÊt giËn V¬ng Mao Träng. Mét h«m kh¸c, «ng ta thËn träng nãi víi §êng HuyÒn T«ng :" C¸c n« quan ë cæng B¾c ®Òu lµ nh÷ng ngêi ®ång ®¶ng th©n tÝn cña V¬ng Mao Träng c¶, nÕu hoµng ®Õ kh«ng trõ khö ngay bän V¬ng Mao Träng ®i, th× triÒu ®×nh nhÊt ®Þnh sÏ x¶y ra ®¹i ho¹." Tõ ®ã trë ®i, V¬ng Mao Träng viÕt th cho quan phñ Th¸i Nguyªn, yªu cÇu hä nép vò khÝ gi¸p trîng. ThiÐu do·n Th¸i Nguyªn Nghiªm §×nh sau khi biÕt viÖc nµy liÒn tÊu b¸o lªn hoµng ®Õ. §êng HuyÒn T«ng sî V¬ng Mao Träng ph¸t hiÖn th× sÏ ph¶n lo¹n ngay, cho nªn ®· giÊu ngay tÊu tr¹ng cña thiÕu do·n Th¸i nguyªn ®i.

N¨m Khai Nguyªn thø 19 (731), cuèi cïng §êng HuyÒn T«ng ®· xö lý bän V¬ng Mao Träng. Ngµi ban bè chiÕu th gi¸ng chøc V¬ng Mao Träng, ®a vÒ N¬ng ch©u,, ®a C¸t Phóc ThuËn vÒ BÝch ch©u,, ®a Lý Thñ §øc vÒ Nghiªm ch©u, L« Long Tö, §êng §Þa V¨n bÞ ®uæi vÒ ChÊn ch©u, V¬ng C¶nh Diªu bÞ ®a ®Õn §¶ng ch©u, Cao Qu¶ng TÕ bÞ ®a ®Õn §¹o ch©u, ®Ó lµm nh÷ng ngêi ®¸nh xe. §ång thêi 4 ngêi con trai cña V¬ng Mao Träng còng bÞ triÒu ®×nh tíc hÕt quan vÞ, ®Èy xuèng c¶nh bÇn cïng. Do vô ¸n V- ¬ng Mao Träng liªn ®íi tíi mÊy chôc ngêi. §Õn thêi Linh L¨ng, §êng HuyÒn T«ng l¹i cã chiÕu lÖnh, ban cho V¬ng Mao Träng tù chÕt.

TuyÓn tù " T©n §êng th "

QuyÓn 121

lý l©m phñ

Lý L©m Phñ lµ ch¾t cña Trêng b×nh tóc v¬ng Lý Thóc L¬ng. Thêi trÎ ®· tõng lµm thiªn ngu trùc trëng, ®îc «ng cËu rÊt yªu mÕn.. Trong nh÷ng n¨m Khai Nguyªn (713 - 741), Lý L©m Phñ ®îc cö phôc vô th¸i tö. Thêi kú Nguyªn Cµn DiÖu chÊp chÝnh., «ng vµ Kh¬ng Gi¶o lµ th©n gia, cßn con trai cña Nguyªn Cµn ®iÖu xin cho Lý L©m Phñ lµm T m«n lang trung. B×nh thêng Nguyªn Cµn DiÖu rÊt coi têng «ng ®· nãi: " Lang quan nªn g¸nh vÊc tµi väng, ch¼ng lÏ ca n« l¹i lµ tµi liÖu cña lang trung ?" Ca n« lµ tªn riªng cña Lý L©m Phñ. Trong l¹i bé cã lËp trêng danh b¶ng dïng ®Ó quyÕt ®Þnh quan viªn nµo ®îc ë l¹i Kinh s, quan viªn nµo ph¶i ®i n¬i kh¸c.. Vò V¬ng T ®Ò nghÞ cö 10 ngêi, Lý L©m Phñ nãi :" "CÇn ph¶i tr¸ch ph¹t mét ngêi ®Ó biÓu thÞ sù c«ng b»ng." ThÕ lµ viÕt lªn b¶ng tªn mét ngêi, nãi :" §©y lµ do Vò v¬ng nªu ra, cã thÓ ®a ®i xa."

Håi ®ã,Vò HuÖ phi thiªn vÒ hËu cung, con trai Thä v¬ng, ThÞnh v- ¬ng cña bµ rÊt ®îc §êng HuyÒn T«ng yªu thÝch. Th«ng qua ho¹n quan Lý L©m Phñ b¸o cho Vò HuÖ phi biÕt r»ng «ng ta tù nguyÖn b¶o hé Thä v¬ng, gióp Thä v¬ng giµnh ng«i hoµng ®Õ, Vò HuÖ phi rÊt träng väng Lý L©m Phñ. Vî cña thÞ trung Bïi Quang §×nh lµ con g¸i cña Vò Tam T, ®· tõng ¨n n»m víi Lý L©m Phñ, cßn b¶n th©n Cao Lùc SÜ còng tõ gia ®×nh Vò Tam T mµ ra. M·i cho ®Õn sau khi Bïi Quang §×nh chÕt, Vò HuÖ phi thØnh cÇu Cao Lùc SÜ ®Ó cho Lý L©m Phñ thay Bïi Quang §×nh lµm tíng. Cao Lùc SÜ kh«ng d¸m nãi ra, do ®ã §êng HuyÒn T«ng ®· nhËn lêi Tiªu Tung, tù tuyÓn dông Hµn Tu, khi triÒu ®×nh th¶o chiÕu, Vò HuÖ phi gäi Lý L©m Phñ ®Õn, b¶o «ng mêi Hµn Tu ra lµm tíng. Sau khi Hµn Tu ®îc cö lµm tíng th× rÊt c¶m kÝch ©n ®øc cña Lý L©m Phñ, do ®ã mµ xa l¸nh Tiªu Tung. ThÕ lµ Hµn Tu tiÕn cö Lý L©m Phñ, nãi r»ng «ng nµy cã tµi lµm tÓ tíng. Vò HuÖ phi còng ngÇm gióp ®ì Lý L©m Phñ, do ®ã Lý L©m Phñ ®îc cö lµm Hoµng m«n thÞ lang. Ch¼ng bao l©u l¹i dîc ®iÒu lµm LÔ bé thîng th, ®ång trung th m«n h¹ tam phÈm, råi l¹i ®îc th¨ng lµm binh bé thîng th.

Hoµng th¸i tö cïng víi Ng¹c v¬ng, Quang v¬ng bÞ ngêi ta vu khèng h·m h¹i, §êng HuyÒn T«ng dù ®Þnh phÕ truÊt hä, Tr¬ng Cöu Linh kiªn quyÕt khuyªn ng¨n, §êng HuyÒn T«ng rÊt kh«ng hµi lßng. Lý L©m Phñ còng s÷ng sê ng¬ ng¸c, «ng ngÇnm nãi víi c¸c quan ho¹n r»ng " §©y lµ viÖc riªng cña gia ®×nh thiªn tö, ngêi ngoµi tham dù vµo lµm g×?" N¨m Khai Nguyªn thø 24 (736), §êng HuyÒn T«ng ®ang ë phÝa §«ng L¹c d¬ng, chuÈn bÞ trë vÒ Tr- êng An. C¸c «ng Bïi DiÖu Khanh v.v...kiÕn nghÞ :" C«ng viÖc nhµ n«ng cßn cha lµm xong, ph¶i chê ®Õn mïa ®«ng míi cã thÓ trë vÒ Trêng An ®îc." Lý L©m Phñ gi¶ vê ®au ch©n, mét m×nh ë l¹i phÝa sau, §êng HuuyÒn T«ng hái

lý do t¹i sao, Lý L©m Phñ tr¶ lêi :" H¹ thÇn kh«ng cã bÖnh, mµ chØ lµ muèn tÊu minh sù viÖc. Hai ®« vèn lµ §«ng T©y cung cña ®Õ v¬ng, ngùa xe ®i l¹i, cßn viÖc g× ph¶i chê thêi c¬ n÷a? NÕu nh ph¬ng h¹i ®Õn n«ng sù, hoµng ®Õ cã thÓ mét m×nh miÔn thuÕ cho nh÷ng xe cé qua l¹i khu vùc nµy lµ ®- îc." §êng HuyÒn T«ng nghe vËy th× rÊt vui mõng, liÒn lªn ngay xe ®i vÒ phÝa T©y. Håi míi b¾t ®Çu, Tr¬ng Cöu Linh dùa vµo v¨n b»ng tiÕn sÜ v¨n häc cña m×nh, lµm viÖc rÊt lµ chÝnh qui thËn träng, cßn Lý L©m Phñ th× dùa vµo ®Çu c¬ gian tr¸, cho nªn cã thÓ ®îc hoµng ®Õ rÊt mùc tÝn nhiÖm. ViÖc g× «ng ta cóng ®è kþ víi Tr¬ng Cöu Linh, ngÊm ngÇm ®¶ kÝch ¸m h¹i «ng ta. §êng HuyÒn T«ng muèn thùc phong cho Sãc ph¬ng tiÕt ®é sø Ngu Tiªn Kh¸ch, Tr¬ng Cöu Linh nãi víi Lý L©m Phñ :" "Phong thëng ®¹i thÇn th× ph¶i chê khi cã danh thÇn cã c«ng lín, uû nhiÖm c¸c tíng lÜnh ngoµi biªn ¶i lµ ®iÒu hÕt søc quan träng, liÖu cã thÓ quyÕt ®Þnh ngay ®îc kh«ng ? T«i vµ «ng ph¶i tranh luËn víi hoµng ®Õ viÖc nµy." Lý L©m Phñ tá ra ®ång ý víi ý kliÕn cña Tr¬ng Cöu Linh. Chê khi hai ngêi vµo gÆp §êng HuyÒn T«ng, Tr¬ng Cöu Linh ra søc tr×nh bµy viÖc kh«ng nªn thùc phong cho Ngu Tiªn Kh¸ch, nhng Lý L©m Phñ l¹i kh«ng nãi g× c¶, khi ra ngoµi l¹i tiÐt lé lêi cña «ng ta. Ngµy h«m sau, Ngu Tiªn Kh¸ch trùc tiÕp gÆp hoµng ®Õ, khãc lãc kÓ lÓ. Hoµng ®Õ HuyÒn T«ng l¹i cµng muèn phong thëng cho Ngu Tiªn Kh¸ch. Tr¬ng Cöu Linh kiªn qquyÕt kh«ng ®ång ý, Lý L©m Phñ nãi víi mäi ngêi :" Thiªn tö dïng ngêi, cã viÖc g× mµ kh«ng lµm ®îc?" Hoµng ®Õ nghe c©u nãi Êy th× ca ngîi Lý L©m Phñ kh«ng ®éc ®o¸n. Tõ ®ã trë ®i, §êng HuyÒn T«ng ngµy cµng xa l¸nh Tr¬ng Cöu Linh. Ch¼ng bao l©u, Tr¬ng Cöu Linh vµ Bïi DiÖu Khanh cïng bÞ c¸ch chøc. §êng huyÒn T«ng chØ dïng Lý L©m Phñ,, råi l¹i cö Ngu Tiªn Kh¸ch lµm tíng.

ThÕ lµ Lý L©m Phñ l¹i kiªm Trung th lÖnh. Cuèi cïng §êng HuyÒn T«ng chÊp nhËn ý kiÕn cña Lý L©m Phñ, giÕt chÕt 3 ®øa con trai cña m×nh, mäi ngêi trong thiªn h¹ rÊt bÊt b×nh vÒ viÖc nµy. §¹i lý tù khanh Tõ KiÒu tÊu bõa r»ng : "§¹i lý tù gi¸m ngôc s¸t khÝ ®»ng ®»ng, qu¹ ®en kh«ng d¸m ®Ëu. HiÖn nay h×nh bé xö lý ph¹m nh©n, tæng céng mçi n¨m míi cã 58 ngêi, mµ ®¸m qu¹ ®en ®· lµm tæ ë trong ngôc, kh«ng cã ai ph¹m ph¸p th× bé h×nh ph¸p kh«ng cÇn ®Õn n÷a." Qï©n thÇn n« nøc chóc mõng hoµng ®Õ. §êng HuyÒn T«ng qui c«ng cho c¸c ®¹i thÇn, s¾c phong Lý L©m Phñ lµm TÊn Quèc c«ng, s¾c phong Ngu Tiªn Kh¸ch lµm M©n quèc c«ng.

M·i cho ®Õn khi §êng HuyÒn T«ng s¸ch lÖnh hoµng th¸i tö míi, Lý L©m Phñ dß ®îc t©m ý cña hoµng ®Õ, nhiÒu lÇn ca ngîi Thä v¬ng Lý M¹o, nh÷ng chuyÖn c¬ mËt kh«ng bao giê ®Ó lé ra ngoµi. Nhng §êng HuyÒn T«ng l¹i thay ®æi ý ®Þnh, muèn quay vÒ Trung v¬ng, thÕ lµ Thä v¬ng kh«ng cßn c¸ch nµo cã thÓ ®îc lËp lµm th¸i tö n÷a. ViÖc lËp th¸i tö ®· quyÕt ®Þnh, Lý L©m Phñ c¨m hËn c¬ mu cña m×nh kh«ng thµnh c«ng, huèng hå l¹i cßn sî sau nµy cã tai ho¹ x¶y ra, thÕ lµ bÒ ngoµi th× cã vÎ giao h¶o víi VÜ Kiªn. VÜ Kiªn lµ anh trai cña hoµng th¸i tö phi. Lý L©m Phñ gi÷ träng tr¸ch bªn VÜ Kiªn, ®Þnh dùa vµo gia ®×nh nµy, råi kiÕm cí ®ã ®Ó ®éng giao th¸i tö §«ng cung. ThÕ lµ Lý L©m Phñ gi¶ vê giam VÜ Kiªn vµo ®¹i ngôc, hoµng th¸i tö bÞ Ðp buéc ph¶i bá phi tö ®Ó tá ra lµ trong s¹ch, kh«ng cã mét t× vÕt, kÕ s¸ch cña Lý L©m Phñ l¹i thÊt b¹i. Cha ®Î cña th¸i tö phi §ç L¬ng §Ö lµ §ç H÷u L©n kh«ng hoµ thuËn l¾m víi con d©u lµ LiÔu TÝch. LiÔu TÝch lµ ngêi nham hiÓm, muèn gióp cho Lý L©m Phñ thµnh ®¹t. ThÕ lµ LiÔu TÝch thîng

tÊu lªn triÒu ®×nh, tè gi¸c §ç H÷u L©n lµm lo¹n. Nhãn §ç H÷u L©n bÞ b¾t råi bÞ giÕt chÕt ë trong ngôc. Ngoµi ra cßn nhiÒu ngêi bÞ b¾t n÷a nh Bïi §«n Phôc, Lý QQps v.v...còng ®Òu lµ nh÷ng ngêi mµ ngµy thêng Lý L©m Phñ kh«ng a, tÊt c¶ bän hä ®Òu bÞ Lý L©m Phñ giÕt h¹i. Hoamngf th¸i tö còng bÞ Ðp ph¶i ®uæi §ç L¬ng §Ö ®i, ®a bµ xuèng lµm thø d©n. Ch¼ng bao l©u Lý L©m Phñ l¹i sai TÕ D¬ng ®¸nh xe cho Nguþ L©m, b¾t «ng ph¶i tè c¸o Hµ t©y tiÕt ®é sø V¬ng Trung T víi ©m mu dïng binh phß t¸ th¸itö. §- êng HuyÒn T«ng kh«ng tin lêi «ng ta nãi, mµ V¬ng Trung T còng tõ ®ã mµ bÞ gi¸ng chøc.Lý L©m Phñ nhiÒu lÇn nãi: " Hoµng th¸i tö cÇn ph¶i biÕt ©m mu cña hä." Hoµng ®Õ HuyÒn T«ng tr¶ lêi :" Con trai trÉm ë trong néi ®×nh, lµm sao cã thÓ giao thiÖp víi bªn ngoµi ®îc, ®ã cã ph¶i lµ lêi vu khèng kh«ng?" Lý L©m Phñ nhiÒu lÇn g©y cho hoµng th¸i tö nh÷ng nguy hiÓm, nhng ®Òu kh«ng thµnh c«ng. Mét h«m «ng ta ung dung nãi víi §êng HuyÒn T«ng :" Thêi xa x¸c lËp mét ch qu©n tÊt nhiªn ph¶i lÊy hiÒn ®øc, nÕu kh«ng cã c«ng hu©n kiÖt suÊt víi t«ng miÕu, x· t¾c, th× lËp th¸i tö kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ con trëng." §êng HuyÒn T«ng nghe xong, trÇm t rÊt l©u råi míi nãi :" N¨m ngo¸i Kh¸nh v¬ng ®i s¨n bÞ con b¸o lµm bÞ th¬ng ë trªn mÆt, rÊt nghiªm träng." Lý L©m Phñ tr¶ lêi :" Tuy mÆt Kh¸nh v¬ng bÞ th¬ng, nhng còng kh«ng b»ng ®Ó cho quèc gia b¹i ho¹i?" §êng HuyÒn T«ng nghe xong c¶m thÊy rÊt nghi hoÆc, bÌn nãi :" §Ó trÉm tõ tõ suy nghÜ ®·." B¶n th©n hoµng th¸i tö lµ ngêi rÊt thËn träng hiÕu thuËn cã tiÕng, trong ngoµi kh«ng cã ®iÒu tiÕng g×, cho nªn nh÷ng lêi vu khèng còng kh«ng thÓ nµo lµm h¹i ®îc, §êng HuyÒn T«ng còng kh«ng cã c¸ch nµo t×m ra nh÷ng thiÕu sãt cña hoµng th¸i tö.

Lý L©m Phñ rÊt giái viÖc n¾m b¾t t©m ý cña §êng HuyÒn T«ng. Lóc ®ã tuæi t¸c §êng HuyÒn T«ng ®· cao, viÖc triÒu chÝnh ®· cã vÎ láng lÎo, c¸c bän gian thÇn c©u thóc xung quanh, chó träng tiÕp ®·i ®¹i thÇn, m·i ®Õn khi cã ®îc Lý L©m Phñ, ngêi hoµn toµn tÝn nhiÖm kh«ng nghi ngê g× n÷a. Lý L©m Phñ rÊt th¹o viÖc s¨n ®ãn thÞ hiÕu cña «ng chñ. TÊt c¶ nh÷ng yÕn tiÖc söa so¹n giêng chiÕu, ch¨n gèi, ®Õn viÖc hiÕu hØ trong th©m cung cñng §êng HuyÒn T«ng, «ng ®Òu lo chu ®¸o. Mçi khi Lý L©m Phñ cã tÊu thØnh, tÊt nhiªn nh÷ng ngêi xung quanh ph¶i ®a c¸c thø ®Õn cho hoµng ®Õ, «ng biÕt râ t©m t cña hoµng ®Õ ®Ó cñng cè lßng tin cña m×nh. Mçi ®éng tÜnh cña thiªn tö, Lý L©m Phñ ®Òu biÕt hÕt.

Lý L©m Phñ b¶n tÝnh nham hiÓm, x¶o quyÖt, giÕt trãc tan khèc, nÐt mÆt vui buån thÊt thêng. BÒ ngoµi «ng ta cã vÎ «n hoµ mÒm máng,, h×nh nh cã thÓ gÇn gòi ®îc, nhng trªn thùc tÕ th× l¹i v« cïng nham hiÓm, rÊt khã biÕt ®îc.. C¸c c«ng khanh trong triÒu ®×nh, nÕu kh«ng ph¶i trëng thµnh tõ cöa cña «ng, th× nhÊt ®Þnh sÏ bÞ kÕt téi ®iÒu ®i xa v¹n dÆm. BÊt kú ai dùa vµo Lý L©m Phñ, dï lµ tiÓu nh©n, gian nÞnh còng ®Òu ®îc «ng dÉn d¾t, träng dông. Nh÷ng ngêi cïn lµm tÓ tíng víi «ng nh Bïi Cöu Linh,Lý ThÝch Chi v.v... ®Òu bÞ Lý L©m Phñ ®¶ kÝch, xua ®uæi. Ngay ®Õn D¬ng ThËn Quan, Tr¬ng Tuyªn, L Êu L©m, LiÔu Th¨ng vv.v...liªn quan hngf tr¨m ngêi lÇn lît ®Òu bÞ giÕt chÕt.Lý L©m Phñ vµ V¬ng Hång, C¸t ¤n, La Hy ThÝch v× tay ch©n cña m×nh mµ nhiÒu lÇn ph¶i ngåi tï, c¸c sÜ ®¹i phu v« cïng sî h·i, c¨ng th¼ng. Con trai cña Lý ThÝch Chi lµ Lý L«i ®· tõng më tiÖc chiªu ®·i t©n kh¸ch, nhng mäi ngêi v× sî h·i Lý L©m Phñ, cuèi cïng kh«ng cã mét ngêi nµo d¸m ®Õn. Lý L©m Phñ cã gian nhµ ®Ó cïng héi häp víi b¹n bÌ,

®îc gäi lµ "NguyÖt ®êng". Mçi lÇn Lý L©m Phñ ®Þnh bµi xÝch ®¶ kÝch ®¹i thÇn, «ng ta ®Òu ®Ðn ë NguyÖt ®êng nµy, ®Ó suy nghÜ vÒ ®èi tîng «ng ta ®Þnh h·m h¹i. NÕu Lý L©m Phñ cao høng phÊn khëi ®i tõ NguyÖt ®êng nµy ra, nh vËy râ rµng lµ «ng ta ®· quyÕt ®Þnh tiªu diÖt ngêi nµo ®ã.

Håi ®ã §êng HuyÒn T«ng ban chiÕu ®Ó cho thiªn h¹ ®îc phÐp tuyÓn nh÷ng ngêi trëng chi, Lý L©m Phñ sî c¸c nh©n sÜ bݪt cã chiÕu sÏ chØ trÝch «ng, liÐn kiÕn nghÞ ngay víi hoµng ®Õ :" SÜ nh©n ®Òu lµ nh÷ng ngêi nh cá tranh c¶, hä kh«ng biÕt qui cñ cÊm kþ, e r»ng kh«ng tr¸nh khái xóc ph¹m ®Õn thµnh ®øc, xin giao toµn v¨n b¶n chiÕu nµy cho trëng quan thîng th tØnh lµm thö." ThÕ lµ giao cho ngù sö trung thõa thèng nhÊt gi¸m ®èc th¨m dß, kÕt qu¶ kh«ng cã ngêi nµo phï hîp víi yªu cÇu. Do ®ã Lý L©m Phñ viÕt th chóc mõng §êng HuyÒn T«ng, cho r»ng trong d©n kh«ng cßn nh©n tµi n÷a. Bçng chèc, Lý L©m Phñ kiªm nhiÖm Lòng h÷u, tiÕt ®é sø Hµ T©ysau ®æi sang lµm h÷u tíng, th«i kh«ng gi÷ chøc tiÕt ®é sø n÷a. thªm chøc Khai phñ nghi ®ång tam t, thùc phong ba tr¨m hé.

HoÆc Ninh th¸i thó TriÖu Phông Ch¬ng t×m ra ®îc h¬n 20 téi tr¹ng cña LýL©m Phñ, chuÈn bÞ thîng tÊu hoµng ®Õ. Lý L©m Phñ sai ngù sö b¾t ngay TriÖu Phông Ch¬ng, va vu cho téi kÝch ®éng «ng ta, ®em TriÖu Phông Ch¬ng ra zö tö.. Tríc t¸c lang VÜ Tö Xu©n v× cã quan hÖ tèt víi TriÖu Phông Ch¬ng, còng bÞ kÕt téi liªn luþ vµ bÞ Lý L©mPhñ b·i quan. Håi ®ã cã mét sè ngêi cã tµi n¨ng, næi tiÕng trong thiªn h¹, nhng v× Lý L©m Phñ n¾m quyÒn, nªn ®Òu bÞ bµi xÝch rÊt kÞch liÖt, kh«ng cã c¸ch nµo tiÕp cËn ®îc thiªn tö, cho nªn Lý L©m Phñ ®¬ng chøc ®¬ng quyÒn ®îc ©n sñng, ngêi kh¸c kh«ng thÓ nµo so s¸nh ®îc.

nh÷ng vËt quÝ hiÕm tõ nh÷ng n¬i rÊt xa cèng n¹p vÒ ngù phñ, c¸c sø gi¶ nhËn lÖnh chuyÓn nh÷ng thø ®ã cho Lý L©m Phñ, trªn ®êng nèi nhau ®i kh«ng ngít. Dêng HuyÒn T«ng mçi lÇn ¨n cña ngon vËt l¹ ®Òu cã tÆng cho Lý L©m Phñ mét chót. §êng HuyÒn T«ng ®· tõng chiÕu lÖnh cho quÇn thÇn b¸ch liªu ®Õn trhîng th tØnh xem ®å cèng, sau ®ã ®em toµn bé ®å cèng ®ã tÆng cho LýL©m Phñ ®Ó «ng ta khiªng vÒ nhµ. Khi Lý L©m Phñ th¸p tïng HuyÒn T«ng ®Õn cung Hoa Thanh, hoµng ®Õ ®· tÆng cho «ng ngù m·, 100 tªn vâ sÜ vµ 2 bé n÷ nh¹c. BiÖt thù TiÕt v¬ng v« cïng hµo hoa tr¸ng lÖ nhÊt Kinh s, §êng HuyÒn T«ng còng tÆng cho Lý L©m Phñ. Nhµ cöa, ®iÒn viªn, hå ®Çm còng ®Òu lµ nh÷ng thø tèt ®Ñp nhÊt. Ngùa xe, quÇn ¸o cña Lý L©m Phñ v« cïng xa xØ, l·ng phÝ, nhÊt lµ ca nhi kü n÷ tuyÖt h¶o. Nh÷ng ngêi hÇu trong phßng ngñ, phßng t¨m, tÊt c¶ cã h¬n 50 ngêi c¶ nam lÉn n÷. Theo lÖ cò th× tÓ tíng ®Òu lµ nguyªn c«ng thÞnh ®øc, kh«ng dùa vµo quyÒn uy, ®i l¹i kþ sÜ tuú tïng theo hÇu rÊt Ýt, sÜ thø nh©n d©n còng kh«ng cÇn ph¶i nhêng ®êng tr¸nh lèi. Lý L©m Phñ tù cho r»ng m×nh cã nhiÒu ngêi thï o¸n, lu«n lu«n lo l¾ng cã thÝch kh¸ch ®ét nhiªn hµnh thÝch, cho nªn mçi khi «ng ta ®i ®©u ®Òu mang theo hµng l« kþ sÜ, kþ sÜ ®i tríc kho¶ng tr¨m bíc, truyÒn ¸m hiÖu c¶nh vÖ, kim ng« ®i dÑp ®õ¬ng, c¸c c«ng khanh quÇn thÇn ®Òu ph¶i trèn cho nhanh. Ng«i nhµ «ng ë ®Òu cã cæng cao têng dµy, mét ®ªm thay ®æi mÊy chç ngñ, thËm chÝ ngay ®Õn ngêi nhµ «ng còng kh«ng biÕt lµ «ng ®ang ë ®©u. Cã khi kh«ng vµo triÒu gÆp §êng HuyÒn T«ng, c¸c quÇn thÇn b¸ quan ®Òu ph¶i ®Õn phñ cña Lý L©m Phñ ®Ó tÊu tr×nh c«ng viÖc, quan phñ ®µi tØnh trèng rçng kh«ng cã

mét ngêi. H÷u tíng TrÇn Hy LiÖt tuy ngæi ë trong tíng phñ, nhng xa nay còng ch¼ng cã ai ®Õn th¨m «ng.

Lý L©m Phñ bÊt häc v« thuËt, nãi n¨ng l¾p b¾p, thêng lµm cho ngêi nghe ph¶i cêi thÇm. ¤ng thÝch tiÕp UyÓn HoÆc, Qu¸ch ThËn Huy, ®Ó cho hai «ng nµy lµm th ký. Nhng Lý L©m Phñ rÊt thuéc ph¸p lÖnh, chÝnh s¸ch, hÔ cã ®iÒu g× kh«ng phô thuéc vµo «ng ta, khi dïng ngêi, bao giê còng dïng lÖnh, cho nªn mäi ngêi ®Òu sî uy quyÒn cña «ng ta. L©u dÇn, Lý L©m Phñ l¹i kiªm lu«n An T©y ®¹i ®« hé, Sãc ph¬ng tiÕt ®é sø. VÒ sau l¹i kiªm nhiÖm §¬n Vu phã ®¹i ®« hé. V× lý do tiÕt ®é phã sø Sãc Ph¬ng Lý HiÕn Trung t¹o ph¶n, Lý L©m Phñ ®· tõ chøc tiÕt ®é sø.

Tho¹t ®Çu Lý L©m Phñ rÊt coi träng V¬ng Hång, ra søc lµm viÖc v× «ng ta.. Cho ®Õn khi V¬ng Hång b¹i lé viÖc ph¹m ph¸p, §êng HuyÒn T«ng chiÕu lÖnh TÓ tíng xö vô ¸n nµy, Lý L©m Phñ rÊt sî, kh«ng d¸m ®èi diÖn thÈm vÊn V¬ng Hång. Sau khi xö xong, «ng còng kh«ng thÓ cøu ®îc cho V- ¬ng Hång. Do ®ã mµ D¬ng Quèc Trung ®· thay V¬ng Hång lµm ngù sö ®¹i phu. Lý L©m Phñ coi thêng tµi n¨ng cña D¬ng Quèc Trung, ®èi víi «ng nµy ch¼ng cã g× ®¸ng sî, còng cã nguyªn nh©n n÷a lµ D¬ng QuÝ phi rÊt u ®·i D¬ng Quèc Trung. M·i cho ®Õn khi quyÒn thÕ cña D¬ng Quèc Trung cµng ngµy cµng m¹nh, hiÓn quÝ chÊn ®éng thiªn h¹, hai ngêi míi b¾t ®Çu ¸c c¶m víi nhau nh thï ®Þch. Tuy D¬ng Quèc Trung kiªm nhiÖm KiÕm Namn tiÕt ®é sø, Nam Man l¹i x©m nhËp, do ®ã Lý L©m Phñ thõa c¬ kiÕn nghÞ D¬ng Quèc Trung ®i trÊn ¸p, muèn ly gi¸n quan hÖ gi÷a «ng vµ §êng HuyÒn T«ng. D¬ng Quãc Trung vµo triÒu trùc tiÕp g¨p §êng HuyÒn T«ng, hoµng ®Õ nãi :" Xö trÝ xong viÖc ph¶i cÊp tèc trë vÒ ngay, trÉm sÏ tÝnh tõng ngµy chê khanh ®ã." Lý L©m Phñ nghe xong trong lßng rÊt lo l¾ng. Lóc ®ã «ng ®ang l©m bÖnh nÆng, míi h¬i ®ì mét chót. §ang ®i theo §êng HuyÒn T«ng ®Õn ë suèi níc nãng ë trong cung Hoa Thanh, hoµng ®Õ ®Ó cho «ng ngåi xe ngùa ®Õn vµ ph¸i ngù y ®Õn ch÷a trÞ, tÆng cho «ng s¬n hµo h¶i vÞ, hoµng ®Õ an ñi «ng, cßn sai ho¹n quan ch¨m sãc n¬i ë cña Lý L©m Phñ. Håi nay bÖnh t×nh Lý L©m Phñ cµng nÆng h¬n, thÇy mo xem bÖnh cho «ng råi nãi :" L¸t n÷a sÏ ®îc gÆp hoµng ®Õ." §êng HuyÒn T«ng muèn ®Õn th¨m Lý L©m Phñ, mäi ngêi xung quanh ®Ìu khuyªn ng¨n. ThÕ lµ thiªn tö chiÕu lÖnh Lý L©m Phñ ra khái §×nh trung, §êng HuyÒn T«ng trÌo lªn th¸nh c¸c, cÇm kh¨n tay vÉy chµo «ng, Lý L©m Phñ kh«ng thÓ ®øng dËy ®îc, nh÷ng ngêi xung quanh thay «ng b¸i t¹ qu©n v¬ng. Ýt l©u sau D¬ng Quèc Trung tõ thuéc ®Þa trë vÒ, ®Õn b¸i yÕt Lý L©m Phñ t¹i giêng bÖnh. Lý L©m Phñ khãc thót thÝt, uû th¸c c«ng viÖc sau nµy cho D¬ng Quèc Trung. Lý L©m Phñ do kh«ng ¨n uèng g× mµ chÕt. C¸c con trai cña «ng hé tèng thi hµi Lý L©m Phñ trë vÒ Trêng An ph¸t t¸ng, triÒu ®×nh truy tÆng LýL©m Phñ lµm th¸i uý, ®¹i ®« ®èc D¬ng ch©u.

Lý L©m Phñ ë c¬ng vÞ tÓ tíng kÐo dµi cã tíi 19 n¨m. ¤ng ta dùa vµo sù sñng ¸i cña hoµng ®Õ ®èi víi «ng nªn hÕt søc chuyªn quyÒn. ¤ng ta che bÞt vµ lõa g¹t tai m¾t cña hoµng ®Õ, c¸c gi¸n quan ®Òu thu ®îc tiÒn nong, kh«ng ai d¸m nãi ra sù thùc. Bæ khuyÕt §ç TÊn ®· nhiÒu lÇn viÕt th tr×nh bµy t×nh h×nh chÝnh sù cña quèc gia, kÕt qu¶ bÞ triÒu ®×nh gi¸ng chøc lµm h¹ quª huyÖn lÖnh Tõ ®ã con ®êng ng«n luËn bÞ nhãm Lý L©m Phñ cÊm tuyÖt.

Tõ nh÷ng n¨m Trinh Quan trë l¹i ®©y, nh÷ng tíng lÜnh ngêi d©n téc thiÓu sè mµ triÒu ®×nh bæ nhiÖm nh A-s-na-tua, ª-xin-c«-li v.v... tuy rÊt hiÕu trung víi triÒu ®×nh, t¸c chiÕn anh dòng phi thêng, nhng hä vÉn cha ph¶i lµ thîng tíng, nªn ®Òu bÞ c¸c ®¹i thÇn gi¸m s¸t khèng chÕ. Cho nªn, cÊp trªn cã ®µy ®ñ quyÒn lùc vµ chÕ íc cÊp díi. Trong nh÷ng n¨m Tiªn Thiªn (712), Khai Nguyªn (713 - 749), trong c¸c ®¹i thÇn nh TiÕt Nét, Qu¸ch Nguyªn ChÊn, Tr¬ng Gia Trinh, V¬ng TuÊn, Tiªu Tung, §ç Xiªm, Lý ThÝch v.v...tõ tiÕt ®é sø vµo triÒu lµm tÓ tíng cho thiªn tö. Lý L©m Phñ c¨m ghetø nh÷ng v¨n nh©n vµ qu©n ®éi ë vïng biªn c¬ng, ®· tõng ®îc rÌn luuyÖn khæ cùc, míi ®îc thiªn tö träng dông. ThÕ lµ Lý L©m Phñ ®Þnh thay ®æi c¸ch lµm nh thÕ nµy, ®Ó gi÷ v÷ng ®îc quyÒn thÕ cña m×nh l©u dµi. ¤ng liÒn thuyÕt phôc §êng HuyÒn T«ng : "Nguyªn nh©n lµ do hïng tµi ®¹i lé cña hoµng ®Õ bÖ h¹, quèc gia phó cêng mµ bän di ®Þch cha bÞ tiªu diÖt lµ do c¸c quan v¨n lªn lµm tíng, nªn sî hßn tªn mòi ®¹n, kh«ng d¸m ®i ®Èu qu©n binh sÜ tèt. Giê ®©y chi b»ng bæ nhiÖm c¸c tíng Phiªn cÇm qu©n, anh hïng dòng m·nh lµ tÝnh nÕt bÈm sinh cña hä, lín lªn trªn lng ngùa, rÊt giái xung phong l©m trËn, thiªn tÝnh lµ nh vËy mµ. NÕu bÖ h¹ lµm cho hä c¶m ®éng, c¶m thÊy ®îc träng dông, nhÊt ®Þnh hä sÏ sèng chÕt b¸o hiÕu víi quèc gia, di ®Þch kh«ng cßn lµ ®iÒu ®¸ng lo ng¹i n÷a." §êng HuyÒn T«ng rÊt ®ång t×nh víi y kiÕn cña Lý L©m Phñ, do ®ã mµ ®Ó cho An T ThuËn thay thÕ Lý L©m Phñ lµm tiÕt ®é sø, ®ång thêi ®Ò b¹t An Lôc S¬n, Cao Tiªn Chi, Ca Th Hµn v.v...®¶m nhiÖm chøc ®¹i tíng. Lý L©m Phñ lîi dông bän hä lµ ngêi d©n téc thiÓu sè, kh«ng cã t c¸ch ®Ó lµm tíng, cho nªn An Lôc S¬n ph¶i chuyÓn sang n¾m ®éi qu©n m¹nh cña ®êng 3, gi÷ chøc nµy 14 n¨m kh«ng lªn cÊp. Thiªn tö HuyÒn T«ng còng rÊt yªn t©m vÒ kÕ s¸ch cña Lý L©m Phñ, vµ kh«ng hoµi nghi dông t©m hiÒm ®éc cña Lý L©m Phñ, cuèi cïng dÉn ®Õn An Lôc S¬n khëi binh chèng l¹i triÒu ®×nh, lµm rung chuyÓn thiªn h¹, V¬ng thÊt nhµ Lý §êng dÇn dÇn bÞ suy tho¸i.

Tho¹t ®Çu Lý L©m Phñ n»m m¬ thÊy mét ngêi da tr¾ng trÎo mµ l¹i cã r©u sÏ uy hiÕp m×nh. Sau khi Lý L©m Phñ tØnh dËy, nhí l¹i nh©n vËt ®· gÆp trong m¬ th× thÊy tíng m¹o Bïi Khoan rÊt gièng ngêi ®ã, «ng nãi :" Bïi Khoan muèn thay ta lµm tíng." ThÕ lµ «ng ta nh©n c¬ héi ®¶ kÝch ®ång ®¶ng cña Lý ThÝch ®Ó trôc xuÊt Bïi Khoan ®i.Tõ ®ã vÒ sau D¬ng Quèc Trung thay Lý L©m Phñ lµm tÓ tíng, tíng m¹o còng gièng nh Bïi Khoan.. D- ¬ng Quèc Trung xa nay vÉn c¨m hËn Lý L©m Phñ, kh«ng chê ®Õn khi mai t¸ng Lý L©m Phñ, D¬ng Quèc Trung ®· bÝ mËt sai An Lôc S¬n v¹ch ra nh÷ng nhîc ®iÓm cña Lý L©m Phñ. An Lôc S¬n ®Ó cho tíng ®Çu hµngcña A-pu-s vµo triÒu, tè gi¸c Lý L©m Phñ hÑn íc víi A-pu-s laaamf cha con, cã ©m mu kh¸c. Vô ¸n nµy ®îc giao cho c¬ quan h÷u quan xö lý. Con rÓ LýL©m Phñ lµ D¬ng TÒ Tuyªn rÊt sî h·i, nãi bõa r»ng Lý L©m Phñ c¨m ghÐt hoµng thîng. D¬ng Quèc Trung xói bÈy Lý L©m Phñ hµnh ®äng gian tr¸. §êng HuyÒn T«ng phÉn né. C«ng bã r¨ng Lý L©m Phñ ®· vît qu¸ qui chÕ cÊm kþ vµ nhôc m¹ hoµng ®Õ, cÊu kÕt víi bän ph¶n lo¹n, mu ®å nguy h¹i cho quèc gia., h¹ lÖnh tíc bá toµn bé chøc tíc cña Lý L©m Phñ, ®Ëp quan tµi ra lÊy hÔt vµng b¹c ch©u b¸u ë trong quan tµi, ®æi thµnh quan tµi nhá, dïng lÔ nghi cña thø d©n ®Ó nhËp t¸ng Lý L©m Phñ..TÊt c¶ con trai cña Lý L©m Phñ ®Òu bÞ ®a ®i LÜnh nam, KiÒm trung, cÊp cho mçi ngêi ba tªn n« t×, tÞch biªn toµn bé gia s¶n. Nh÷ng con rÓ cña «ng nh Tr¬ng B¹c TÕ, §Æng

B×nh, §ç VÞ, Nguyªn Huy, Thuéc tö Lý H¹, Lý §¹o, Lý Quang v.v...®Òu bÞ triÒu ®×nh gi¸ng chøc.

TuyÓn tù " T©n §êng th"

QuyÓn thîng 223

C¸t ¤n

C¸t ¤n lµ con cña tiÒn tÓ tíng C¸t Tu. C¸t ¤n tÝnh t×nh nham hiÓm x¶o quyÖt, thÝch g©y sù. ¤ng ta dùa dÉm vµo g ia ®×nh quan ho¹n, phôc vô nh con phông dìng cha vËy. Håi Thiªn B¶o s¬ niªn (742 - 756), C¸t ¤n lµm huyÖn thõa huyÖn T©n Phong. Håi ®ã th¸i tö V¨n häc TiÕt Nghi ®îc hoµng ®Õ hÕt søc sñng ¸i, C¸t ¤n còng ®îc dÉn ®Õn b¸i kiÕn §êng HuyÒn T«ng. Sau khi gÆp C¸t ¤n, §êng HuyÒn T«ng nãi :" §ã lµ mét con ngêi bÊt l¬ng, trÉm kh«ng thÓ sö dông h¾n." ThÕ lµ b·i miÔn chøc quan cña «ng ta.

Håi Tiªu Linh lµm Hµ Nam do·n ngù sö, ph¸i C¸t ¤n ®Õn phñ do·n Hµ Nam ®Ó thÈm vÊn ®iÒu tra, C¸t ¤n liÒn trÞ téi ngay c¶Tiªu Linh, kh«ng b¶o vÖ cho «ng, h÷u tíng Lý L©m Phñ rÊt th©n thiÖn víiTiªu Linh, do ®ã mµTiªu Linh ®îc tho¸t téi.Tiªu Linh vµo lµm Kinh §µo do·n, mµ C¸t ¤n th× còng bÞ ®iÒu ®Õn huyÖn V¹n niªn ®Ó lµm huyÖn uý, kh«ng chèi tõ, mäi ngêi ®Òu sî. Cao Lùc SÜ xuÊt hiÖn,Tiªu Linh nhiÒu lÇn ®Õn b¸i yÕt «ng. c¸t ¤n liÒn ®i tríc, chuyÖn trß víi Cao Lùc SÜ, hai ngêi tay n¾m tay chuyÖn trß rÊt phÊn khëi, ®Õn khi s¾p chia tay nhau th× Tiªu Linh ®Õn b¸i kiÕn, C¸t ¤n gi¶ vê sî sÖt ®Þnh ®i trèn,Cao Lùc SÜ ng¨n l¹i, nãi víi Tiªu Linh :" C¸t ¤n lµ b¹n cò cña t«i ®Êy mµ." ThÕ lµTiªu Linh véi v¸i chµo råi ®i. Cã mét h«m kh¸c, C¸t ¤n ®Õn phñ ®Ö cñaTiªu Linh ®Ó th¨m «ng, nãi víiTiªu Linh :" Kh«ng d¸m ph¸ ho¹i ®¹i ph¸p cña quèc gia, tõ nay trë ®i chóng ta ph¶i gét röa l¬ng t©m, hÕt lßng v× níc, «ng thÊy thÕ nµo ?"Tiªu Linh vui mõng hoan nghªnh C¸t ¤n, hai ngêi chuyÖn trß thËt vui vÎ.

Lý L©m Phñ vµ Lý ThÝch Chi, Tr¬ng Ký cã m©u thuÉn. Lý ThÝch Chi phô tr¸ch binh bé, cßn anh cña Tr¬ng Ký lµ Tr¬ng Qu©n Th©n lµ thÞ lang, Lý L©m Phñ ngÇm xói bÈy quan l¹i chØ trÝch «ng tuyÓn mé quan l¹i lõa ®¶o cã tíi h¬n 60 ngêi. Vµ ®· bÞ tè gi¸c. §êng HuyÒn T«ng ra lÖnh cho Kinh ®µo do·n vµ ngù sö phèi hîp ®iÒu tra, nhiÒu ngµy vÉn kh«ng tiÕn triÓn ®îc. ThÕ

lµTiªu Linh ®Ó cho C¸t ¤n phô trî m×nh thÈm vÊn. Sau khi ®Õn n¬i, C¸t ¤n chia ph¹m nh©n sang hai bªn ph¶i tr¸i, trong ®ã lÊy ra hai ph¹m nh©n cã téi nÆng dïng nghiªm h×nh tra kh¶o, ph¹m nh©n kªu la, chÞu kh«ng næi, hÐt lín :" Xin «ng nhÑ tay th¬ng sãt, con xin khai hÕt sù thùc." ThÕ lµ khiªng tªn ph¹m nh©n ra ngoµi. Nh÷ng viªn ngù sö kh¸c rÊt sî sù nhôc h×nh tµn khèc cña C¸t ¤n, chê cho ®Õn khi bÞ thÈm vÊn, cha kh¶o ®· xng hÕt. §Õn tra th× vô ¸n ®· xö xong, Lý L©m Phñ rÊt ca ngîi tµi n¨ng cña «ng. C¸t ¤n thêng nãi :" NÕu t«i gÆp nguy nan th× ®Õn l·o hæ tr¾ng trªn nòi Nam s¬n t«i còng trãi g« cæ chóng ngay."

Lý L©m Phñ n¾m quyÒn ®· l©u, quyÒn khuynh thiªn h¹. ¤ng ta bÝ mËt tæ chøc mét phßng giam lín ®Ó trõ diÖt nh÷ng ®¹i thÇn kh«ng ¨n c¸nh víi «ng ta. Tríc hÕt Lý L©m Phñ ®a C¸t ¤n vÒ phñ cña m×nh, ®Ó «ng ta cïng víi La Hi ThÝch, ngêi TiÒn §êng lµm tay sai cho m×nh, sö dông nghiªm h×nh tuÊn ph¸p, tæ chøc ®¹i ngôc. La Hy ThÝch lµ con ngêi nham hiÓm b¹o ngîc, cËu cña «ng ta lµ Hång l« tù thiÕu khanh Tr¬ng B¸c TÕ, lµ con rÓ cña Lý L©m Phñ, cho nªn «ng ta lÊy cí lµ th«ng gia, tõ ngù sö ®µi chñ b¹ tiÕn lªn lµm ®iÖn trung thÞ ngù sö. Tho¹t ®Çu, v× C¸t ¤n lµ quan ho¹n ®· tiÕp nhËn con g¸i cña Vò KÝnh NhÊt ®Ó c« ta lµm ThÞnh v¬ng phi, do ®ã mµ «ng ®îc ®Ò b¹t lªn lµm Kinh ®µo sÜ tµo tham qu©n.

Lý L©m Phñ ©m mu kÝch ®éng hoµng th¸i tö ®«ng cung, t¶ kiªu vÖ tham qu©n LiÔu TÝch ¶nh X¹ vµ tè gi¸c nh÷ng chuyÖn riªng cña gia ®×nh th¸i tö phi §ç L¬ng §Ö. C¸t ¤n nhËn lÖnh ®iÒu tra thÈm vÊn, LiÔu TÝch bÞ kÕt téi vu khèng mµ bÞ xö tö, tõ ®ã dÝnh ®Õn nh÷ng ngêi th©n thiÖn víi LiÔu TÝch, nh V¬ng T¨ng, V¬ng Tu Kû, L« Ninh, Tõ Huy v.v...®Òu bÞ triÒu ®×nh b¾t giam xö tö. Thi thÓ vøt ngæn ngang díi ch©n têng §¹i lý tù. Gia ®×nh th©n thÝch cña hä ch¹y trèn t¸n lo¹n ®i c¸c n¬i. Tho¹t ®Çu, trung th x¸ nh©n L¬ng Bé cã mét lÇn gÆp C¸t ¤n trªn ®êng ®i, «ng ta cói ®Çu lÊy mò che mÆt, C¸t ¤n thÊy vËy rÊt ph©nx né, thÕ lµ «ng ta b¾t LiÔu TÝch khai téi, lتn quan ®Õn L¬ng Bé vµ T hæ v¬ng Lý Cù, bän hä ®Òu bÞ chÝnh phñ truy n·.

Lý L©m Phñ rÊt ghÐt D¬ng Th¹n Quan, V¬ng Hång göi th ho¶ tèc tè gi¸c D¬ng ThËn Quan, triÒu ®×nh giao vô ¸n cho C¸t ¤n thÈm vÊn. Tho¹t ®Çu, t©n kh¸ch cña D¬ng ThËn Quan lµ Sö KÝnh Trung lµ b¹n th©n cña C¸t ¤n ®· ttõng gÆp «ng ta. C¸t ¤n ®Õn phÝa ®«ng L¹c d¬ng, b¾t nh÷ng t©n kh¸ch th©n thuéc cña nhµ hä D¬ng, vµ b¾t Sö KÝnh Trung ë Nh÷ ch©u. C¸t ¤n cho ngêi ®eo trªn ®Çu Sö KÝnh Trung chiÐc kho¸ s¾t, dïng v¶i bÞt kÝn mÆt «ng, kh«ng nh×n th¼ng vµo mÆt Sö KÝnh Trung, ®ång thíi C¸t ¤n bÝ mËt cho ngêi uy hiÕp Sö KÝnh Trung, nãi :" Täi tr¹ng cña D¬ng ThËn Quan ®· xö xong, chØ cÇn «ng ®i lµm cho râ. NÕu «ng nhËn téi, th× cã thÓ miÔn téi. NÕu «ng kh«ng phôc téi, th× sÏ xö tö kh«ng tha." Sö KÝnh Trung ®· ph¶i viÕt b¶n nhËn téi, C¸t ¤n gi¶ vê kh«ng nh×n thÊy, «ng ta cø yªu cÇu m·i råi míi cjho Sö KÝnh Trung tr¶ lêi, còng víi khÈu khÝ y nh C¸t ¤n. C¸t ¤n b¸i t¹ nãi :" Trîng phu kh«ng nªn sî!" ThÕ råi b¸i l¹y Sö KÝnh Trung. D¬ng ThËn Quan cho r»ng chøng cø kh«ng thùc, C¸t ¤n muèn ®Ó «ng tù nhËn téi, nhng khæ nçi kh«ng t×m ®îc quÎ nµo. Ngù sö L HuyÒn ®Õn nhµ D¬ng ThËn Quan khÊm xÐt, mang theo quÎ bãi, thÕ lµ anh em D¬ng ThËn Quan cïng bÞ §êng HuyÒn T«ng xö tö, vµ cã tíi mÊy chôc hä téc bÞ liªn luþ. Lóc ®ã C¸t ¤n vµ La Hy ThÝch hµnh h¹ lÉn nhau. Cong khanh trong triÒu ®×nh thÊy hä

nh vËy ®Òu kh«ng d¸m nãi ra. C¸t ¤n trÞ lý ngôc tï cßn cha xong ®· nghÜ ®Õn chuyÖn ¨n hèi lé, sau ®ã l¹i l«i ph¹m nh©n ra tra hái, uy hiÕp rÊt ®¸ng sî, cho nªn C¸t ¤n hjái ®Õn ®au lµ ph¹m nh©n thõa nhËn ngay ®Õn ®ã, kh«ng d¸m tr¸i lêi C¸t ¤n. ChiÕc roi cßn cha treo lªn v¸ch mµ vô ¸n ®· xö xong. Lý L©n Phñ tëng r»ng C¸t ¤n cã tµi g× ghª gím l¾m nªn ®Ò b¹t C¸t ¤n lµm hé bé lang trung kiªm thÞ ngù sö.

D¬ng Quèc Trung, An Lôc S¬n ®Òu ®îc §êng HuyÒn T«ng t«n träng yªu mÕn, Cao Lùc SÜ ë cïng ®Ó phôc vô, C¸t ¤n dùa vµo hä. C¸t ¤n víi th¸i ®é lÔ phÐp anh em hÇu h¹ An Lôc S¬n, «ng ®· tõng bÝ mËt nãi víi An Lôc S¬n :" Tuy Lý h÷u tíng hËu ®·i «ng, nhng vÉn kh«ng chÞu ®a «ng vµo ®am «ng chñ triÒu chÝnh. T«i vµ Lý L©m Phñ sèng víi nhau ®· l©u, mµ vÉn kh«ng ®îc chøc quan g× ghª gím. NÕu «ng tiÕn cö t«i lµm tÓ tíng, t«i sÏ s¾p ®Æt «ng vµo chç träng yÕu, lóc ®ã th×o h÷u tíng Lý L©m Phñ cã thÓ bÞ bµi xÝch kÞch liÖt." An Lôc S¬n nghe lêi C¸t ¤n nãi th× phÊn khëi v« cïng,rÊt ca ngîi tµi c¸n cña C¸t ¤n, §êng HuyÒn T«ng còng quªn mÊt nh÷ng ®iÒu mµ tríc ®©y m×nh ®· tõng nãi.

ThÕ lµ An Lôc S¬n gi÷ chøc tiÕt ®é sø Hµ §«ng thîng tÊu xin triÒu ®×nh bæ nhiÖm C¸t ¤n lµm phã cho m×nh. Sau khi,meC¸t ¤n chÕt, «ng xin nghØ vÒ chÞu tang, An Lôc S¬n tÊu thØnh bæ nhiÖm C¸t ¤n lµm th¸i thó quËn Nguþ. Sau khi D¬ng Quèc Trung lªn n¾m quyÒn, ®· phong C¸t ¤n lµm ngù sö trung thõa, kiªm Kinh kú, quan néi thqÝ phßng xö trÝ xø. An Lôc S¬n lÖnh cho quan l¹i ban nhiÒu phÇn thëng cho C¸t ¤n. C¸t ¤n rÊt c¶m kÝch mèi ©n huÖ cña An Lôc S¬n, cho nªn trong Kinh s chØ cÇn trong triÒu ®×nh cã ®éng tÜnh g× lµ lËp tøc th«ng b¸o ngay cho An Lôc S¬n. Khoong cÇn ®Õn s¸ng h«m sau, An Lôc S¬n ®· biÕt hÕt mäi chuyÖn råi. N¨m Thiªn B¶o thø 13 (754), An Lôc S¬n vµo triÒu b¸ia kiÕn §êng HuyÒn T«ng, triÒu ®×nh cö «ng lµm Nhµn cøu sø. L¹i tiÕn cö C¸t ¤n lµm Vâ bé thÞ lang vµ lµm phã cho An Lôc S¬n.

D¬ng Quèc Trung vµ An Lôc S¬n tranh giµnh nhau tríc mÆt §êng HuyÒn T«ng, cßn C¸t ¤n th× cµng ngµy cµng th©n thiÖn víi An Lôc S¬n. D- ¬ng Quèc Trung rÊt kh«ng hµi lßng víi C¸t ¤n. §óng lóc ®ã th× th¸i thó Hµ §«ng VÜ Bé o¸n tr¸ch vÒ viÖc mÊt chøc, v× C¸t ¤n mµ ®i l¹i víi An Lôc S¬n, biÕu xÐn hèi lé. D¬ng Quèc Trung cö ngêi ®i tè gi¸c téi tr¹ng cña «ng ta, gi¸ng chøc C¸t ¤n xuèng lµm Trëng sö Nång d¬ng. C¸c quan viªn díi quyÒn «ng vµ VÜ Bé còng bi liªn luþ vµ ®Òu bÞ gi¸ng chøc. §Õn n¨m sau, C¸t ¤n vÉn ¨n hèi lé nh xa, m¾c nhiÒu téi cíp ®o¹t ngùa xe cña nh©n d©n, l¹i bÞ gi¸ng xuèng lµm §oan Khª uý.

Tho¹t ®Çu Lý L©m Phñ võa chÕt xong, La Hy Tuyªn liÒn ®îc phãng thÝch vµ ®îc cö lµm th¸i thó Thuû An, Tr¬ng B¸c TÕ, VÜ Bé VÜ Thµnh Xa, Lý Tïng NhÊt, Viªn TÝch v.v... ®Òu ë l¹i Thuû An. C¸t ¤n ®· ®îc phôc håi l¹i dùa vµo La Hy Tuyªn ®Ó sèng. D¬ng Quèc Trung tÊu thØnh triÒu ®×nh, ph¶i Tëng Sung ®Õn Thuû An thÞ s¸, vid La Hy Tuyªn tù ý gi÷ c¸c ph¹m nh©n, nªn bÞ gi¸ng chøc lµm H¶i khang viªn ngo¹i uý. Ýt l©u sau thØ ph¸i 5 ngêi ®i giÕt C¸t ¤n. Khi C¸t ¤n bÞ gi¸ng chøc, §êng HuyÒn T«ng ®ang ë trong cung Hoa Thanh, hoµng ®Õ nãi víi c¸c ®¹i thÇn ®ang ngåi hÇu r»ng :" C¸t ¤n nguyªn lµ con trai mét quan l¹i nghÌo, trÉm ®· qu¸ nu«ng chiÒu «ng

ta, cho nªn «ng ta míi ph¹m téi vµo tï, míi chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n. Giê ®©y C¸t ¤n ®· bÞ xö trÝ råi, thiªn h¹ cã thÓ ®îc b×nh an råi."

Sau khi C¸t ¤n chÕt ®îc 5 th¸ng, An Lôc S¬n ngang nhiªn khëi binh chèng l¹i §êng V¬ng triÒu, vµ lªn ng«i hoµng ®Õ. An Lôc S¬n t×m ®îc con trai cña C¸t ¤n, cËu nµy míi lªn 10 tuæi, An Lôc S¬n ®· phong cho lµm Tham qu©n Hµ Nam, ®Ó b¸o ®¸p c«ng lao cña C¸t ¤n.®èi víi «ng.

TuyÓn tù " T©n §êng th'"

QuyÓn 209

d¬ng thËn quan

D¬ng ThËn quan lµ ch¾t cña D¬ng Gi¶n, TÒ v¬ng triÒu ®×nh nhµ Tuú. Ngêi «ng lµ D¬ng ChÝnh §¹o ®· tõng theo hÇu Tiªu hËu tiÕn vµo §ét QuyÕt, m·i cho ®Õn sau khi HiÖt Lîi Kh¶ H·n bÞ ®¸nh b¹i, «ng míi ®îc trë vÒ Trung Nguyªn, lµm thêng y phông ngù. Cha cña D¬ng ThËn Quan lµ D¬ng Long LÔ ®· tõng gi÷ c¸c chøc Ch©u thÝch sö, lµ mét «ng quan cã tµi ®«n ®èc gi¸m s¸t, lµ mét con ngêi cÈn thËn cã tiÕng. Thêi kú ®Çu cña Khai Nguyªn, D¬ng Long LÔ lµm th¸i phñ khanh, ®îc phong lµm HuyÒn n«ng quËn c«ng.. ¤ng gi÷ chøc vô 20 n¨m, n¨m 90 tuæi th× vÒ hu víi hµm hé bé thîng th, sau giµ råi chÕt.

D¬ng ThËn Quan tÝnh t×nh trÇm mÆc, c¬ng nghÞ, rÊt khoÎ m¹nh vµ cã tµi c¸n. Håi trÎ ®· tõng lµm huyÖn lÖnh huyÖn Nh÷ d¬ng, lµ «ng quan cai trÞ ®îc ngê× ®êi ca tông. Sau khi D¬ng Long LÔ tõ chøc th¸i phñ khanh, §- êng HuyÒn T«ng c¶n trë ngêi con cã thÓ thay thÕ ®îc «ng, tÓ tíng b¸o c¸o r»ng D¬ng ThËn D, D¬ng ThËn Quan, D¬ng ThËn Danh ®Òu thanh b¹ch nh bè. §êng HuyÒn T«ng nghe xong rÊt phÊn khëi, ®Ò b¹t D¬ng ThËn Quan lµm gi¸m s¸t ngù sö, tri th¸i phñ xuÊt n¹p, bæ nhiÖm D¬ng ThËn D lµm th¸i tö x¸ nh©n, chñ qu¶n kho tµng Trêng An, bæ nhiÖm D¬ng ThËn Danh lµm ®¹i lý b×nh sù., lµm xuÊt n¹p sø kho Hµm gia. TÊt c¶ nh÷ng ngêi nµy ®Òu ®îc triÒu ®×nh träng dông.

D¬ng ThËn Quan ®îc ®iÒu ®i lµm thÞ ngù sö, xö lý nh÷ng c«ng viÖc vÆt, phong c¸ch cao thîng. N¨m Thiªn B¶o thø hai (743), «ng ®îc cö lµm QuyÒn ph¸n ngù sö trung thõa, lµm Kinh kú th¸i pháng sø, vÉn phô tr¸ch c¸c c«ng viÖc xuÊt n¹p cña th¸i phñ

håi ®ã Lý L©m Phñ ®ang n¾m quyÒn, D¬ng TRhËn Quan khi quyÕt ®Þnh c«ng viÖc kh«ng phï hîp víi ý cu¶ Lý L©m Phñ, kiªn tr× kiÕn gi¶i cña m×nh, nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu nhêng, thÕ lµ bÞ bæ nhiÖm lµm gi¸n nghÞ ®¹i phu, kiªm thÞ ngù sö, ngoµi ra dïng Tiªu Kinh lµm ngù sö trung thõa. Trong lóc tranh giµnh nhau, Tiªu Kinh bÞ b·i chøc vµ ®iÓu ®i lµm ThiÓm quËn th¸i thó. Sau khi ®îc biÕt D¬ng ThËn Quan ®· chÞu khuÊt phôc m×nh, cuèi cïng Lý L©m Phñ giao cho «ng chøc ngù sö trung thõa, kiªm chøc quan ®óc tiÒn c¸c ch ®¹o.

Sau khi x¶y ra vô ¸n VÜ Kiªn, bän V¬ng Hång vu cho «ng rÊt nhiÒu téi danh, nhng D¬ng ThËn Quan c¶m thÊy dèi lßng nªn kh«ng ra søc lµm, nªn bÞ V¬ng hång c¨m ghÐt, tÓ tíng Lý L©m Phñ còng rÊt kh«ng hµi lßng vÒ «ng. Cha cña V¬ng Hång ®óng ra lµ anh em bªn ngo¹i víi D¬ng ThËn Quan, cho nªn quan hÖ cña «ng víi V¬ng Hång rÊt tèt. M·i cho ®Õn khi D

¬ng ThËn Quan lµmthÞ ngù sö, V¬ng Hång ®îc D¬ng ThËn Quan ®Ò cö, sau nµy míi gi÷ chøc ngù sö trung thõa, ngang hµng víi D¬ng ThËn Quan. D¬ng ThËn.Quan cßn thay con tiÕp ®·i «ng. V¬ng Hång dùa vµo quyÒn thÕ cña Lý L©m Phñ mµ bÊt b×nh vÒ viÖc nµy. Sau khi D¬ng ThËn Quan ®îc ®Ò b¹t lµm hé bé thÞ lang, nhng vÉn kiªm nhiÖm ngù sö trung thõa, Lý L©m Phñ ®è kþ víi D¬ng ThËn Quan, cho r»ng «ng ®îc qu©n v¬ng yªu chiÒu, nªn thÕ lùc cña m×nh sÏ bÞ uy hiÕp, thÕ lµ ©m mu cïng víi V¬ng Hång ®¶ kÝch D¬ng ThËn Quan.

§Õn n¨m sau, cá c©y trªn phÇn mé cña cha D¬ng ThËn quan ®Òu cã m¸u, «ng rÊt sî h·i, liÒn ®Õn xin Sö KÝnh Trung, ngêi Hå lµ ngêi cã mèi quan hÖ rÊta tèt víi «ng chi gi¸o cho c¸ch xö trÝ. Sö KÝnh Trung ®Ó cho D- ¬ng ThËn Quan bÞ g«ngcïm, cëi trÇn ngåi trong rõng tông niÖm. Sö KÝnhaa Trung l¹i nãi thiªn h¹ s¾p cã lo¹n, khuyªn D¬ng ThËn Quan ®Õn L©m Nh÷ mµ ë, ruéng vên sau nµy sÏ tÝnh. §óng lóc ®ã th× Xu©n Th¶o, n« t× cña nhµ D¬ng ThËn Quan m¾c téi, D¬ng ThËn Quan ®Þnh giÕt Xu©n Th¶o, Sö KÝnh Trung khuyªn :"Kh«ng nªn giÕt Xu©n Th¶o, mµ ®em b¸n Xu©n Th¶o ®i lÊy 10 con bß. Nh÷ng con bß nµy mçi n¨m còng cµy ®îc 10 m·u ruéng." D¬ng ThËn Quan nghe theo ý kiÕn cña Sö KÝnh Trung. Sau khi n« t× Xu©n Th¶o bÞ b¸n ®i th× ®îc vµo nhµ ngêi chÞ cña D¬ng QuÝ Phi, do ®ã mµ ®îc gÆp §êng HuyÒn T«ng. §êng HuyÒn T«ng rÊt thÝch Xu©n Th¶o võa mau måm mau miÖng, võa th«ng minh s¸ng suèt, liÒn gi÷ Xu©n Th¶o ë l¹i trong cung ®×nh, ®Ó cho c« phôc vô trong phßng ngñ. §êng HuyÒn T«ng ®· hái c« tõ ®©u ®Õn, Xu©n Th¶o t©u víi hoµng ®Õ r»ng c« bÞ gia ®×nh D¬ng ThËn Quan b¸n ®i. §êng HuyÒn T«ng hái:" Ch¼ng lÏ gia ®×nh D¬ng ThËn Quan l¹i thiÕu tiÒn tiªu hay sao ?" Xu©n Th¶o tha :" §¸ng lÏ con ®· bÞ giÕt chÕt, may nhê cã Sö KÝnh Trung khuyªn can míi tho¸t khái c¸i chÕt ®Êy ¹." Thêng ngµy §êng HuyÒn T«ng nghe nãi Sö KÝnh Trung biÕt yªu thuËt, ®· gi¸n tiÕp th¨m dß th× qu¶ nhiªn cã thËt. T× n÷ Xu©n Th¶o t©u víi hoµng ®Õ, ban ®ªm Sö KÝnh Trung ®Õn nhµ D¬ng ThËn Quan, ngæi ë ngoµi s©n quan s¸t c¸c ng«i sao thay ®æi, ®Õn nöa ®ªm míi vÒ. C« cßn nãi Sö KÝnh Trung vµ D¬ng ThËn Quan nguyÒn rña chÕ ®é. §êng HuyÒn T«ng nghe xong v« cïng tøc giËn. T× n÷ Xu©n Th¶o tiÕt lé nh÷ng ®iÒu nµy víi D¬ng Quèc Trung, D¬ng Quèc Trung vµ V¬ng Hång rÊt th©n nhau, hai ngêi bÝ mËt bµn b¹c. Tríc hÕt D¬ng ThËn Quan tíc chøc §iÒn cña V¬ng Hång, cßn chöi m¾ng mÑ «ng ta, V¬ng Hång ®Òu ghi s©u trong lßng, kh«ng tiÕt lé ra ngoµi. §Õn khi nghe ®îc nh÷ng chuyÖn vÒ D¬ng Quèc Trung, «ng ta vui mõng cùc ®é, chuÇn bÞ ®ªn chè §êng HuuyÒn T«ng ®Ó quan s¸t. Sau ®ã khi V¬ng Hång vµo cung tÊu b¸o c«ng viÖc, «ng ®· nhiÒu lÇn nh¾c ®Õn D- ¬ng ThËn Quan, §êng HuyÒn T«ng kh«ng vui nãi :" Khanh vµ «ng ta th©n thÝch víi nhau, kh«ng nªn ®i l¹i giao dÞch víi bän gian tµ !" V¬ng Hång biÕt lµ hoµng ®Õ rÊt ghÐt D¬ng ThËn Quan, sau nµy gÆp l¹i D¬ng ThËn Quan, liÒn lªn mÆt vªnh v¸o kh«ng lÔ ®é nh tríc n÷a, D¬ng ThËn Quan rÊt bùc.

ThÕ lµ V¬ng Hång cïng víi Lý L©m Phñ khqqnr cÊp viÕt ngay b¶n tè gi¸c, tè c¸o D¬ng ThËn Quan chÝnh lµ ngêi cña D¬ng Tuú Chi, giao du víi nh÷ng kÎ yªu qu¸i, ©m mu kh«i phôc triÒu ®êng nhµ Tuú. Lóc ®ã §êng HuyÒn T«ng ®ang ë trong cung Hoa Thanh, nghe tÊu xong th× phÉn uÊt, h¹ lÖnh b¾t D¬ng ThËn Quan ®a vÒ Thîng th tØnh, lÑnh cho h×nh bé thîng th Tiªu Linh, ®¹i lý tù khanh Lý §¹o Thuý, thÞ ngù sö trong ®iÖn L HuyÒn vµ D- ¬ng Quèc Trung tra kh¶o thÈm vÊn. §ång thêi cßn cö Kinh ®µo sÜ Tµo tham qu©n C¸t ¤n ho¶ tèc ®Õn L¹c Bæ b¾t D¬ng ThËn D,D¬ng ThËnh Danh, ®a vÒ nhµ tï L¹c d¬ng ®Ó tra kh¶o trÞ téi, cßn b¾t c¶ th¸i phñ thiÕu khanh Tr- ¬ng Tuyªn ®a ®Õn Héi x¬ng truyÒn x¸, thóc Ðp Tr¬ng Tuyªn vµ D¬ng ThËn Quan cïng gi¶i thÝch ©m mu, nhng hä kh«ng chÞu khuÊt phôc. Ph¸i ngù sö Th«i KhÝ ®Õn nhµ D¬ng ThËn Quan ®Ó lôc so¸t t×m sÊm th. Trong phßng ngñ cña ngêi vî bÐ cña D¬ng ThËn Quan t×m thÊy sÊm th. C¸c «ng Th«i KhÝ v.v... m¾ng :" C¸i tªn nghÞch tÆc nµy giÊu thËt lµ kÝn ®¸o, nhng bän

«ng vÉn t×m ra." Vµ ®a sÊm th cho D¬ng ThËn Quan xem. D¬ng ThËn Quan nãi :" VÒ c¨n b¶n nh÷ng h«m ®ã kh«ng nh thÕ nµy, b©y giê t×m ®îc sÊm th, t«i sÏ ph¶i chÕt. §ã lµ thiªn mÖnh !" C¸t ¤n cßn dô dç Sö KÝnh Trung tríc hÕt nªn nhËn téi, D¬ng ThËn Quan kh«ng nãi ®îc c©u nµo. §êng HuyÒn T«ng cã chiÕu ®¸nh Sö KÝnh Trung b»ng gËy, ban cho D¬ng ThËn Quan vµ Tr¬ng Tuyªn ®îc chÕt toµn th©y. TÞch thu gia s¶n, tÊt c¶ con c¸i ®Òu bÞ lu ®µy ®Õn LÜnh Nam.Hµng chôc hä téc bÞ liªn luþ, nh÷ng ngêi th©n cËn còng ®Òu bÞ truy cøu kh«ng ®îc lµm quan ë Kinh s Trêng An.

TuyÓn tù " T©n §êng th "

QuyÓn 134

v¬ng hång

V¬ng Hång lµ con thø cña Trung th x¸ nh©n V¬ng TÊn. Tõ nhá V¬ng Hång ®· tõng lµm Hé uý, sau ®îc th¨ng lªn lµm gi¸m s¸t ngù sö, råi tiÕn lªn lµm Hé bé lang trung. V¬ng Hång nhiÒu lÇn phô tr¸ch nh÷ng vô ¸n lín quan träng. §êng HuyÒn T«ng cho r»ng anh lµ ngêi cã tµi n¨ng, do ®ã mµ ®Ó cho V¬ng Hång kiªm nhiÖm nhiÒu chøc, nh chøc quan ë Trêng Xu©n, chøc dÞch sø ë L khÈu, bæ nhiÖm «ng lµm ngù sö trung thõa, vµ kinh kú quan néi th¸i pháng truÊt tr¾c sø.

Håi ®ã, TÓ tíng Lý L©m Phñ x©y dùng nhµ tï lín, hy väng s÷ lµm lung lay ®Þa vÞ cña hoµng th¸i tö ®«ng cung, tiªu diÖt nh÷ng ®¹i thÇn kh«ng chÞu khuÊt phôc m×nh. ¤ng ta cho r»ng V¬ng Hång lµ ngêi nham hiÓm hµ kh¾c, cã thÓ lîi dông ®îc. Cho nªn ®· thu nhËn V¬ng Hång, ®Ó cho «ng ta tÊn c«ng m¹nh mÏ, tiªu diÖt ®èi thñ.

V¬ng Hång vu c¸o, h·m h¹i nh÷ng nh©n sÜ v« téi, bÊt chÊp qui t¾c ph¸p luËt nhµ níc. ¤ng ta ¨n hèi lé, thu nhËn rÊt nhiÒu quµ c¸p biÕu xÐn, mua chuéc thiªn tö, nhng nh©n d©n b¸ t¸nh th× ®îc miÔn trõ cèng n¹p. Ngoµi ra V¬ng Hång cßn thu tiÒn lé phÝ, tiÒn vËn chuyÓn, cho phÐp nh©n d©n ®îc vËn chuyÓn hµng ho¸ qua cöa khÈu ®Ó t¨ng thªm thu nhËp. V¬ng Hång cßn thu thuÕ cña c¸c hé lín trong c¸c quËn huyÖn, lµm cho hä khuynh gia b¹i s¶n mµ hµng n¨m vÉn bÞ thóc Ðp ®ãng thuÕ, khiÕn cho ngêi ngêi khã lãng sèng næi. §êng HuyÒn T«ng trÞ v× thêi gian rÊt dµi, tiÒn chi phÝ vÒ ngù phôc, ®å ch¬i, ®å trang søc co c¸c phi tÇn ngµy cµng t¨ng, viÖc l¹m dông ban thëng cho nh÷ng ngêi xung quanh còng kh«ng ngõng t¨ng lªn, nh÷ng ng- êi gÇn gòi th©n mËt thu gãp tµng tr÷ tiÒn tµi cña c¶i rÊt nhiÒu. Cho nªn V- ¬ng Hång mçi n¨m chi phÝ cho §êng HuyÒn T«ng cã tíi hµng tØ ®ång.

Nh÷ng kho tµng ë trong cung cÊm gåm nh÷ng ®å cèng n¹p dïng ®Ó ®ïng riªng cho thiªn tö. §êng HuyÒn T«ng cho r»ng V¬ng Hång cã tµi lµm giµu cho ®Êt níc, cho nªn cµng sñng ¸i «ng ta nhiÒu h¬n, ®Ó cho «ng lµm Hé bé thÞ lang,, vÉn kiªm ngù sö trung thõa, l¹i thªm chøc kiÓm s¸t néi t¸c, gi÷ c¸c chøc uyÓn néi, do¹nh ®iÒn, ngò phêng, cung uyÓn sø, råi c¸c chøc nh lòng h÷u quÇn môc, chi ®é doanh ®iÒn sø còng do V¬ng Hång ®¶m nhiÖm.

N¨m Thiªn B¶o thø 9 (750), V¬ng Hång lµm ngù sö ®¹i phu, kiªm nhiÖm kinh ®µo do·n, tæng gi¸m,tµi tiÕp sø. Nh vËy lµ mét m×nh V¬ng Hång gi÷ h¬n hai chôc chøc sø. Mäi ngêi trong ngoµi triÒu ®×nh ®Òu khÕp sî quyÒn thÕ V¬ng Hång. V¬ng Hång x©y mét viÖn rÊt lín ë phÝa bªn tr¸i phñ ®Ö, c«ng v¨n chÊt ®èng, c¸c quan l¹i tranh nhau ghi tªn ®Ó vµo. Nhng ®¬n tõ cø xÕp ®èng kh«ng ®îc gi¶i quyÕt. C¸c sø tiÕt cña thiªn tö ®Õn ®a c«ng v¨n, vËt phÈm phØ ®øng ë bªn kia ®êng chuyÓn sang, khÝ thÕ cña «ng ta hÕt søc bµnh tríng. Møc ®é nu«ng chiÒu cña §êng HuyÒn T«ng ®èi víi V¬ng Hång chØ kÐm cã Lý L©m Phñ, ngay ®Õn D¬ng Quèc Trung còng kh«ng thÓ nµo so víi «ng ta ®îc.. Song V¬ng Hång l¹i ®Æc biÖt sî Lý L©m Phñ, tríc mÆt «ng ta, V¬ng Hång rÊt thËn träng c¶nh gi¸c Khi An Lôc S¬n ®Õn b¸i kiÕn, thêi gian h¬i dµi. §Ó tá ra sù uy nghi cña m×nh, Lý L©m Phñ gi¶ vê cã viÖc kh¸c ®· triÖu V¬ng Hång ®Õn. ChØ mét l¸t sau, V¬ng Hång ®· ®Õn, véi vµng qu× r¹p xuèng, An Lôc S¬n th©m t©m c¶m thÊy m×nh thËt lµ thÊt lÔ. Nghe V¬ng Hång nãi chuyÖn mét thêi gian fµi, An Lôc S¬n l¹i cµng cung kÝnh Lý L©m Phñ h¬n. Cho nªn tuy LýLam Phñ cã ghen tu«ng víi V¬ng Hång vÒ quyÒn thÕ, nhng còng ®èi xö víi «ng ta nh ngêi th©n cËn cña m×nh.

Con cña V¬ng Hång lµ VÖ uý thiÕu khanh V¬ng ChuÈn. Nhê cã tµi chäi gµ nªn ®îc vµo hÇu trong cung cÊm. Con tri cña Lý L©m Phñ lµ Lý Tô còng ®îc gÇn gòi. V¬ng ChuÈn lµ con ngêi rÊt kiªu c¨ng ng¹o m¹n, lu«n lu«n trÞch thîng víi Lý Tô.

V¬ng Hång rÊt hiÕu thuËn víi mÑ c¶, còng rÊt th©n thiÖn víi em trai lµ V¬ng Hµn. V¬ng Hµn rÊt ®è kþ víi V¬ng Hång lµ quan ho¹n mÇ ®îc thµnh ®¹t, lu«n lu«n phÉn né, bÊt lÔ, nhng V¬ng Hång tríc sau vÉn thø lçi cho V- ¬ng Hµn.. VÒ sau V¬ng Hµn ®îc bæ nhiÖm lµm Hé bé lang trung. V¬ng Hång vµ V¬ng Hµn chiªu mé c¸c thuËt sÜ, ©m mu næi lo¹n. ThuËt sÜ nghe mµ ph¸t sî, véi vµng l¸nh xa bän hä. V¬ng Hång sî thuËt sÜ tiÕt lé bÝ mËt, ®· vu khèng råi b¾t giam thuËt sÜ, giÕt ngêi diÖt khÈu. Con trai cña c«ng chóa V¬ng phñ T m· An ®Þnh lµ VÜ Héi bµn b¹c chuyÖn riªng ë trong nhµ, nh÷ng ngêi xung quanh ®· b¸o cho V¬ng Hång biÕt. V¬ng Hång ssai ngêi ®i b¾t VÜ Héi giam vµo nhµ tï Trêng An, ®Õn ®ªm th× treo cæ giÕt chÕt. Thi thÓ l¹i ®a tr¶ vÒ nhµ. Ngêi nhµ VÜ Héi tuy cã tiÕp cËn víi cÊp trªn nhng l¹i kh«ng d¸m nãi ra..

V¬ng Hång ®îc phong lµm Th¸i nguyªn huyÖn c«ng, kiªm §iÖn trung gi¸m. Thêi kú «ng lµm ngù sö trung thõa, ®îc ngang hµng víi D¬ng Quèc Trung. Do cã quan hÖ víi Lý L©m Phñ, V¬ng Hång ®îc tiÕn cö lµm ngù sö ®¹i phu, v× thÕ cho nªn D¬ng Quèc Trung rÊt kh«ng vui. V¬ng Hµn vµ H×nh T©n rÊt th©n nhau. H×nh T©n lµ con trai cña Hång L« thiÕu khanh H×nh Thä, cã nhiÒu c«ng danh lín. Th«ng qua V¬ng Hµn, V¬ng Hång còng giao lu víi V¬ng T©n. Thang 4 n¨m Thiªn B¶o thø 11 (752), V¬ng T©n vµ V¬ng Hµn

dù ®Þnh mang mét v¹n u©n cÊm kþ ®Õn thiªu ch¸y cæng thµnh §o, tiªu diÖt ®¹i thÇn chÊp chÝnh. Tríc khi khëi sù 2 ngµy th× bÞ triÒu ®×nh ph¸t gi¸c. §- êng HuyÒn T«ng triÖu kiÕn V¬ng Hång b¸o cho «ng ta biÕt vÒ vô ¸n. V× cã liªn luþ ®Òn V¬ng Hµn, H×nh T©n, V¬ng Hång t¹m ho·n ngµy khëi sù, mµ chØ ®èc thóc c¸c quan l¹i ahi huyÖn ®i b¾t ®¹o tÆc. Gi¶Lý L©n gÆp V¬ng Hµn trªn ®êng ®i, V¬ng Hµn nãi víi Gi¶ Lý L©n :" T«i víi H×nh T©n cã quan hÖ cò, giê ®©y t¹o ph¶n, t«i sî h¾n tè c¸o t«i, xin «ng ®õng thu nhËn «ng ta." Khi ®i ®Õn nhµ H×nh T©n, H×nh T©n vµ ®ång bän cÇm cung ®ao ra chiÕn ®Êu, V¬ng Hång vµ ®¬ng Quèc Trung còng võa kÞp ®Õn. §ång bän cña H×nh T©n nãi víi nhau r»ng :" Kh«ng ®îc s¸t th¬ng ngù sö ®¹i phu." Cã ngêi m¸ch víi D¬ng Quèc Trung r»ng :" Qu©n ®Þch th«ng ®ång víi nhau kh«ng giao chiÕn víi V¬ng Hång." §óng lóc ®ã Cao Lùc SÜ dÉn 400 phi long tiÓu gi¸p kþ ®Õn, giÕt chÕt H×nh T©n, b¾t sèng toµn bé ®ång bän cña H×nh T©n.. D¬ng Quèc Trung tÊu b¸o V¬ng Hång tham dù vµo ©m mu b¹o lo¹n, §- êng HuyÒn T«ng cßn cha tin.. Lý L©m Phñ còng bao che cho V¬ng Hång cho nªn §êng HuyÒn T«ng qui téi cho V¬ng Hµn mµ kh«ng hái g× ®Õn V¬ng Hång. Sau ®ã Lý L©m Phñ muèn V¬ng Hång hái téi V¬ng Hµn, khiÕn cho D¬ng Quèc Trung mØa mai «ng ta. V¬ng Hång nghe rÊt l©u råi míi nãi :" Em trai t«i vèn ®ùc tiÒn nh©n u ¸i, kh«ng muèn vøt bá nh©n nghÜa mµ muèn ®Ó cho nã ®îc sèng." §êng HuyÒn T«ng nghe vËy th× phÉn né, cßn TrÇn Hy LiÖt còng kiªn quyÕt kÕt téi V¬ng Hµn lµ ®¹i nghÞch. V¬ng Hång kh«ng biÕt t×nh h×nh l¹i nh vËy nªn viÕt th biÖn b¹ch, hoµng ®Õ ra lÖnh cho TrÇnHy KiÖt thÈm vÊn V¬ng H«Ìng. V¬ng Hång ®i gÆp Lý L©m Phñ, Lý L©m Phñ nãi víi «ng :" Sù viÖc thÕ lµ hÕt råi.". Khi V¬ng Hµn bÞ dÉn ®Õn, D¬ng Quèc Trung thÈm vÊn «ng ta :" Khanh sö ®¹i phu cã tham gia vµo kh«ng ?" Kh«ng chê V¬ng Hµn tr¶ lêi, thÞ khanh sö Bïi MiÖn tr¸ch m»ng V- ¬ng Hµn :" Nhê cã ngù sö ®¹i phu V¬ng Hång, hoµng ®Õ míi cho «ng lµm quan ngò phÈm, lµ thÇn tö mµ «ng kh«ng trung víi níc, lµm ngêi em còng kh«ng l¬ng thiÖn. LÏ nµo ngù sö ®¹i phu l¹i tham dù vµo cuéc næi lo¹n cña «ng ?" D¬ng Quèc Trung nghe vËy th× ngí ngêi ra, liÒn nãi :" V¬ng H«ng cã tham sù còng kh«ng giÊu ®îc; kh«ng tham dù còng kh«ng cÇn ph¶i h cÊu." V¬ng hµn liÒn tr¶ lêi :" Anh V¬ng Hång t«i kh«ng tham dù vµo cuéc næi lo¹n nµy." Vô ¸n ®· thÈm vÊn xong, §êng HuyÒn T«ng chiÕu lÖnh ®¸nh cho V- ¬ng Hµn ®Õn chÕt. V¬ng Hång chÕt víi chøc tam vÖ uý.

Bïi MiÖn thØnh thÞ D¬ng Quèc Trung, yªu cÇu cho ®em thi thÓ V- ¬ng Hång vÒ mai t¸ng. C¸c con trai cña V¬ng Hång còng ®Òu bÞ giÕt chÕt. Nh÷ng ngêi trong gia ®×nh bÞ lu ®µy ®i rÊt ca.. Quan phñ ®· tÞch thu toµn bé gia s¶n, ph¶i mÊt nhiÒu ngµy mµ kh«ng kiÓm kª xong. ThËm chÝ V¬ng Hång cßn dïng vµng b¹c ch©u v\b¸u ®Ó x©y giÕng c¹n, dÉn níc nguån vÒ lµm suèi, gäi lµ " Tù vò ®×nh ", nh÷ng ®å xa xØ kh¸c còng ®îc dïng nh vËy. Ngêi anh c¶ cña V¬ng Hång lµ V¬ng TÝch, thÊy c¸c em trai ®Òu hiÓn tÝch quyÒn quÝ, nhng kh«ng chÞu nhËp bän lµm quan, V¬ng Hång Ðp «ng ta lµm phß th¸i tö. §Õn lóc nµy, V¬ng TÝch còng bÞ gi¸ng chøc lµm §«ng khu uý, råi bÞ chÕt trªn ®êng ®i. Håi ®ã nh©n d©n rÊt c¶m th¬ng víi c¸i chÕt cña V¬ng TÝch.

Tho¹t ®Çu, V¬ng Hång nhê vµo cöa D¬ng ThËn Quan mµ trë thµnh hiÓn quÝ, Ýt l©u sau th× phô t¸ cho Lý L©m Phñ, liÒn ®¶ kÝch ngay D¬ng

ThËn Quan, ¸m h¹i c¶ nhµ «ng ta. Tæng céng chØ cã 5 n¨m, V¬ng Hång còng r¬i vµo c¶nh bÞ chu di c¶ hä.

TuyÓn tù " T©n §êng th "

QuyÓn 134

D¬ng Quèc Trung

D¬ng Quèc Trung lµ anh em dßng hä víi D¬ng Qói Phi, xuÊt th©n tõ cöa cña Tr¬ng DÞ. D¬ng Quèc Trung lµ con ngëi ham mª rîu chÌ cê b¹c, th- êng xuyªn xin xá, vay mîn ngêi kh¸c, hµnh vi bÊt liªm, kh«ng coi träng gia téc nhµ m×nh. N¨m 30 tuæi, D¬ng Quèc Trung gia nhËp qu©n ®éi, do cã thµnh tÝch nªn ®îc ®Ò b¹t, nhng tiÕt ®é sø Tr¬ng Hùu rÊt ghÐt «ng ta nªn ®· ®¸nh cho «ng ta mét trËn, nhng cuèi cïng l¹i thÊy «ng ta cã c«ng nªn bæ nhiÖm «ng ta lµm t©n ®« óy. Sau khi b·i quan, ®¬ng Quèc Trung cµng nghÌo khæ h¬n. §¹i ®Þa chñ vïng ®ã thêng gióp ®ì «ng ta tiÒn nong. Cha ®Î cña D¬ng Quèc Trung lµ D¬ng HuyÒn Viªm chÕt t¹i Thuéc ch©u, D¬ng Quèc Trung ®- îc thõa kÕ toµn bé gia s¶n, do ®ã mµ t th«ng víi em g¸i hä, chÝnh bµ ®îc gäi lµ " Qu¾c quèc phu nh©n ". D¬ng Quèc Trung thu thËp toµn bé gia s¶n cña bµ ®em ®Õn Thµnh ®« ch¬i sóc s¾c, chØ cã mét ngµy lµ thua s¹ch sµnh sanh. D¬ng Quèc Trung t×m ®êng chuån. M·i vÒ sau D¬ng Quèc Trung míi ®îc bæ nhiÖm lµm Phï phong uý, vÉn cha võa lßng, nªn l¹i trë vÒ Thuéc ch©u, KiÕm nam tiÕt ®é sø Ch¬ng Cöu kiªm Kinh bÊt hoµ víi tÓ tíng Lý L©m Phñ, nghe nãi D¬ng QuÝ Phi võa ®îc §êng HuyÒn T«ng sñng ¸i, liÒn dù ®Þnh kÕt n¹p bµ ®Ó lµm hËu viÖn sau nµy, nªn ®· ®Ó cho Tiªn Vu Träng Th«ng ®Õn ho¹t ®éng ë Trêng An, Tiªn Vu Träng Th«ng tõ chèi kh«ng ®i vµ tiÕn cö D¬ng Quèc Trung, Ch¬ng Cöu Kiªm Kinh thÊy «ng th©n h×nh cao lín, rÊt cã tµi ¨n nãi, Ch¬ng Cöu Kiªm Kinh nghe rÊt phÊn khëi, ®ång ý cho lµm quan, cho ngêi ®em cèng vËt mïa xu©n ®Õn Trêng An. Khi s¾p söa xuÊt ph¸t, Ch¬ng Cöu Kiªm Kinh b¸o cho biÕt r»ng :" ë huyÖn B× cã mét ngµy l¬ng, khi «ng ®Õn ®ã h·y lÊy vÒ." Sau khi D¬ng Quèc Trung ra ®i, liÒn nhËn ®îc hµng tr¨m v¹n s¶n vËt cña Thuéc ®Þa, trong lßng v« cïng hoan hØ. D¬ng Quèc Trung ®Õn thµnhTrêng An ë Kinh s ®Ó gÆp c¸c em g¸i, tÆng cho c¸c c« nh÷ng vËt phÈm lÊy ®îc ë Thuéc ®Þa. Lóc ®ã Qu¾c quèc phu nh©n míi go¸ bôa cha ®îc bao l©u, D¬ng Quèc Trung cè ý tÆng Qu¾c quèc phu nh©n nhiÒu tÆng phÈm h¬n, hai ngêi c«ng khai d©m t¹p. ThÕ lµ ngµy nµo D¬ng thÞ còng t©ng bèc Ch¬ng Cöu Kiªm Kinh tríc mÆt §- êng HuyÒn T«ng, ®ång thêi còng t¸n tông D¬ng Quèc Trung lµ ngêi rÊt giái ch¬i trß xóc x¾c, §êng HuyÒn T«ng triÖu kiÕn D¬ng Quèc Trung, ®Ò b¹t «ng ta lµm Kim ng« binh tµo tham qu©n, nhµn cøu ph¸n quan. Ch¬ng Cöu Kiªm Kinh ®îc vµo triÒu lµm Hé bé thîng th kiªm ngù sö ®¹i phu lµ do c«ng lao cña D¬ng Quèc Trung. Ýt l©u sau D¬ng Quèc Trung vµo lµm cungg phông, chuyªn m«n n¾m gi÷ tµi vô. Thêi kú D¬ng Quèc Trung t¹i chøc, mäi c«ng viÖc ®Òu tr«i ch¶y, b¶n th©n «ng kh«ng t¬ hµo tiÒn cña. Hoµng ®Õ §- êng HuyÒn T«ng phÊn khëi nãi : "Khanh lµ tµi liÖu cña §¬ng ®é chi lang." D¬ng Quèc Trung nhiÒu lÇn ®îc ®Ò b¹t, lµm ®Õn chøc gi¸m s¸t ngù sö.

Lý L©m Phñ h·m h¹i nh÷ng «ng nh VÜ Kiªn ph¶i vµo tï, ©m mu lËt ®æ ®Þa vÞ cña hoµng th¸i tö Lý Hanh. Nhng c¸c quan l¹i phô tr¸ch nhµ tï rÊt sî h·i, Lý L©m Phñ cho r»ng D¬ng Quèc Trung rÊt ®îc hoµng ®Õ chiÒu chuéng, lµ mét con ngêi rÊt hung b¹o, cã thÓ dïng ®îc, liÒn l«i kÐo D¬ng Quèc Trung, xói bÈy D¬ng Quèc Trung tè c¸o VÜ Kiªn. ThÕ lµ víi lêi lÏ cay ®éc, D¬ng Quèc Trung dïng ph¸p luËt hµ kh¾c ®Ó b¾t ngêi liªn tôc nhiÒu n¨m,, nh÷ng ngêi bÞ h·m h¹i cho dÕn chÕt cã tíi trªn mét tr¨m ngêi. Pháng ®o¸n thÊy ngêi nµo cã thÓ nguy h¹i ®ªn c«ng viÖc cña hoµng th¸i tö lµ ph¶i

trõ bá. D¬ng Quèc Trung n¾m ®îc ý ®å cña Lý L©m Phñ nªn hµnh ®éng rÊt phï hîp víi ý nguyÖn cña Lý. Håi ®ã Lý L©m Phñ ®ang muèn cñng cè quyÒn lùc vµ ®Þa vÞ cña m×nh, nªn ®· bÝ mËt chØ ®¹o D¬ng Quèc Trung, dùa vµo Lý L©m Phñ, D¬ng Quèc Trung ®· tiÕn hµnh nh÷ng ©m mu ®¹i gian ¸c, tù do hoµnh hµnh. Mäi c«ng viÖc ë chç Qu¾c quèc phu nh©n, mäi t×nh tr¹ng vui buån, c¸u giËn cña §êng HuyÒn T«ng, D¬ng Quèc Trung ®Òu biÕt rÊt râ. §êng HuyÒn T«ng cßn tëng r»ng D¬ng Quèc Trung rÊt cã tµi n¨ng, nªn ®Ò b¹t «ng ta kiªm nhiÖm §é chi viªn ngo¹i lang. VËn mÖnh D¬ng Quèc Trung rÊt xu«n xÎ. Cha ®Çy mét n¨m liªn tôc ®îc ®Ò b¹t, mét m×nh gi÷ ®Õn h¬n 50 chøc, Lý L©m Phñ b¾t ®Çu c¨m ghÐt «ng ta.

N¨m Thiªn B¶o thø b¶y (748) D¬ng Quèc Trung ®îc ®Ò b¹t lµm cÊp sù trung, kiªm ngù sö trung thõa, chuyªn ph¸n ®é chi. §óng lóc ®ã th× cã ba ngêi em g¸i cña «ng ®Õn cchç «ng vµ ®îc hoµng ®Õ phong cho lµm Quèc phu nh©n, ngêi anh trai lµ D¬ng Tiªm ®îc ®Ò b¹t lµm Hång L« khanh, c¸c lÔ nghi khi ®i ra ngoµi còng gièng nh D¬ng Quèc Trung, nhµ cöa trong phñ ®Ö cùc kú hµo hoa léng lÉy, qui m« vît h¼n c¸c kiÕn tróc ®« Êp kh¸c.§Õn n¨m sau th× hoµng ®Õ chiÕu lÖnh cho b¸ quan trong triÒu ®×nh ®Õn th¨m c¸c tµi vËt trong kho phñ nhµ níc, chÊt ®èng cao nh nh÷ng ngän nói. §êng HuyÒn T«ng theo ®¼ng cÊp mµ ban thëng cho quÇn thÇn, ban thëng cho D¬ng Quèc Trung ¸o tÝm, tói kim ng, tri th¸i phñ khanh sù.

Tho¹t ®Çu, D¬ng ThËn Quan giíi thiÖu V¬ng Hång lµm ngù sö trung thõa, Ýt l©u sau hai ngêi cã m©u thuÉn. V¬ng Hång ®ång lo· víi D¬ng Quèc Trung tè c¸o D¬ng ThËn Quan ph¹m téi " BÊt ®¹o", ®em «ng ta ra xö tö. Tõ ®ã trë ®i D¬ng Quèc Trung quyÒn khuynh triÒu ®×nh néi ngo¹i. C¸t ¤n thay D¬ng Quèc Trung mu ho¹ch cíp ®o¹t quyÒn bÝnh trong tay Lý L©m Phñ, D- ¬ng Quèc Trung tÊu b¸o lªn hoµng ®Õ, nãi xÊu Kinh DÇo Do·n Tiªu Linh, ngù sö trung thõa Tèng Huy, ®uæi hä ra ngoµi. Nh÷ng ngêi nµy ®Òu lµ tay ch©n th©n tÝn t©m phóc cuat Lý L©m Phñ,, Lý L©m Phñ kh«ng thÓ cøu viÖn liÒn cïng víi D¬ng Quèc Trung liªn kÕt o¸n thï. V¬ng Hång ®ang ®îc sñng ¸i, quyÒn thÕ cao h¬n h»n D¬ng Quèc Trung, D¬ng Qu«c Trung rÊt ghen tøc víi V¬ng Hång, liÒn kiÕm cí vô ¸n H×nh T©n, vu oan cho V¬ng H«Ìng råi kÕt téi tö h×nh, cßn m×nh th× thay «ng ta lµm Kinh ®µo do·. D¬ng Quèc Trung cßn thõa thÕ truy xÐt chi ®¶ng cña V¬ng Hång,, tè c¸o t×nh h×nh Lý L©m Phñ th«ng ®ång c©u kÕt víi V¬ng Hång, råi gi¸ng chøc, b¾t bí nh÷ng ngêi liªn luþ nhiÒu lÇn tÊu b¸o lªn hoµng ®Õ. ThÕ lµ §êng HuyÒn T«ng b¾t ®Çu c¨m ghÐt Lý L©m Phñ, råi lwu ®µy «ng ta ®i thËt xa.

§Çu tiªn lµ con tin cña níc Nam TriÖu la C¸c La Phîng ch¹y trèn vÒ nhµ, §êng HuyÒn T«ng dù ®Þnh th¶o ph¹t Nam triÖu, D¬ng Quèc Trung tiÕn cö Tiªn Vu Träng Th«ng lµm Thuéc quËn trëng sö, ®Ó cho «ng ta chØ huy 6 v¹n quan binh tÊn c«ng Nam triÖu. Hai bªn kÞch chiÕn ë L Xuyªn, toµn bé qu©n ®éi cña Tiªn Vu Träng Th«ng bÞ tiªu diÖt, chØ cã mét n×nh Tiªn Vu Träng Th«ng lµ sèng sãt. Lóc ®ã D¬ng Quèc Trung kiªm nhiÖm binh bé thÞ lang, b×nh thêng rÊt coi träng Tiªn Vu Träng Th«ng, nªn ®· che giÊu sù thÊt b¹i cña Tiªn Vu Träng Th«ng, chØ b¸o c¸o nh÷ng chiÕn c«ng cña «ng ta ®Ó cho «ng ®îc lÜnh chøc b¹ch y. Do ®ã D¬ng Quèc Trung thØnh cÇu tù m×nh kiªm lÜnh kiÕm nam. §êng HuyÒn T«ng h¹ chiÕu s¾c phong «ng lµ KiÕm nam tiÕt ®é sø, chi ®é, doanh ®iÒn phã ®¹i sø, tri tiÕt ®é sù. Ýt l©u sau l¹i bæ nhiÖm D¬ng Quèc Trung lµm b¶n ®¹o kiªm S¬n nam t©y ®¹o th¸i

pháng sø trÝ sø, cho phÐp khai tr¬ng phñ ®Ö, tiÕn cö §Ëu Hoa, Tr¬ng TiÖm, Tèng Dôc, TrÞnh Ngìng, Nguþ Träng Tª v.v... lµm t¸ liªu cho m×nh. D- ¬ng Quèc Trung th× lu l¹i ë Kinh s Trêng An, l·nh ®¹o KiÕm nam tõ xa.. VÒ sau §êng HuyÒn T«ng l¹i s¾c phong cho D¬ng Quèc Trung lµm ngù sö ®¹i phu, D¬ng Quèc Trung do ®ã l¹i tiÕn cö Tiªn Vu Träng Th«ng lµm Kinh ®µo do·n, cßn m×nh l¹i kiªm lÜnh l¹i bé.

D¬ng Quèc Trung nhôc v× kh«ng lËp ®îc c«ng tr¹ng g× trong trËn chiÕn ë V©n Nam, biÕt r»ng sÏ bäi Lý L©m Phñ khiÓn tr¸ch, dù ®Þnh tù m×nh ®Õn gÆp hoµng ®Õ ®Ó biÖn b¹ch, thÕ lµ D¬ng Quèc Trung thØnh thÞ sø bé ®Ò xuÊt yªu cÇu «ng ta ®Õn ®ån, bÒ ngoµi lµ ®Ó cho ngêi ta cã Ên tîng lo ©u, hßng dïng ph¬ng ph¸p nµy ®Ó ®îc ®ãn hoµng ®Õ. Trªn thùc tÕ th× D¬ng Quèc Trung muèn bÞt måm c¸c triÒu thÇn l¹i, qu¶ nhiªn Lý L©m Phñ thîng tÊu triÒu ®×nh ®ång ý cö D¬ng Quèc Trungg ®Õn §ån. Chê ®Õn khi c¸o tõ, D¬ng Quèc Trung khãc lãc tè c¸o víi hoµng ®Õ t×nh h×nh Lý L©m Phñ ®¶ kÝch m×nh. Thªm vµo ®ã D¬ng QuÝ Phi l¹i nãi thªm cho «ng ta,, cho nªn §êng HuyÒn T«ng cµng thªm tin tëng ë D¬ng Quèc Trung, ®Þnh ngµy gäi D¬ng Quèc Trung vÒ. Nhng khi D¬ng Quèc Trung lªn ®êng, trong lßng vÉn ¸y n¸y kh«ng yªn. Hoµng ®Õ HuyÒn T«ng dang ë trong cung Hoa TRhanh, cho ngêi ®uæi theo gäi D¬ng Quèc Trung quay l¹i. Lóc ®ã Lý L©m Phñ ®ang èm nÆng, D¬ng Quèc Trung ®Õn bªn giêng bÖnh b¸i kiÕn Lý L©m Phñ, Lý L©m Phñ nãi víi «ng :" T«i s¾p chÕt råi, «ng sÏ ph¶i lµm tÓ t- íng, mäi c«ng viÖc sau nµy xin uû th¸c cho «ng ®Êy!" D¬ng Quèc Trung hoµi nghi lêi nãi cña Lý L©m Phñ, kh«ng d¸m nhËn, sî ®Õn nçi mÆt ®Ém må h«i. Lý L©m Phñ qu¶ nhiªn chÕt thËt, thÕ lµ D¬ng Quèc Trung lªn lµm H÷u tÓ t- íng kiªm V©n bé thîng th, tËp hiÒn viÖn ®¹i häc sÜ, gi¸m tu quèc sö, sïng hiÒn qu¸n ®¹i häc sÜ, th¸i thanh th¸i huy cung sø, vµ tiÕt ®é sø, th¸i pháng sø v.v...hµng chôc chøc sø nh vËy vµ chøc vô ph¸n ®é chi còng kh«ng bÞ rót. Sau khi D¬ng Quèc Trung ®¾c chÝ th× truy cøu nh÷ng viÖc gian tµ cña Lý L©m Phñ tríc ®©y, tµn s¸t c¶ nhµ «ng ta. §êng HuyÒn T«ng cho r»ng D- ¬ng Quèc Trung lËp ®îc nhiÒu c«ng hu©n, liÒn s¾c phong cho «ng lµm Nguþ Quèc c«ng, D¬ng Quèc Trung kiªn quyÕt chèi tõ kh«ng lµm Nguþ Quèc c«ng, thÕ lµ hoµng ®Õ ®æi sang phong cho «ng lµm VÖ Quèc c«ng.

Qu¾c Quèc phu nh©n sèng ë phÝa tr¸i phêng Tuyªn d¬ng, nhµ D¬ng Quèc Trung th× ë phÝa nam nhµ cña bµ. Mçi khi D¬ng Quèc Trung tõ §µi cÊm trë vÒ nhµ, «ng ta ®Òu vµo nhµ Qu¾c Quèc phu nh©n, c¸c lang quan, ngù sö cã viÖc g× b¸o c¸o ®Òu ph¶i ®Õn gÆp D¬ng Quèc Trung tríc. Cã khi D¬ng Quèc Trung cßn cïng víi Qu¾c Quèc phu nh©n sèng chung mét chç, khi ra ngoµi hai con ngùa ®i song song, cêi nãi vui vÎ, hµnh vi y nh cÇm thó, hä kh«ng c¶m thÊy hµnh vi nh vËy lµ xØ nhôc. Nh÷ng ngêi qua ®êng thÊy vËy ®Òu c¶m thÊy nhôc nh·. Sang n¨m sau, khi ®Õn kú ®¹i tuyÓn quan l¹i liÒn tæ chøc h¸t xíng ngay trong phñ ®Ö, anh em con c¸i ®øng sau mµn nh×n ra. Trong sè nh©n sÜ cã c¸c «ng nh «ng hñ lËu, «ng th« d·, «ng thät, «ng gï, v.v... ngêi ta gäi c¸c «ng nh©n sÜ nh vËy. Trong s¶nh ®êng hä cêi nãi Çm ü, tiÕng cêi nãi truyÒn ra bªn ngoµi, c¸c sÜ ®¹i phu ®Òu thÊy v« cïng nhôc nh·. C¸c «ng nh Tiªn Vu Träng Th«ng chØ ®Þnh mét ngêi øng cö tªn lµ TrÞnh Than NguyÖn tÊu thØnh lªn tØnh hé quan thù kh¾c bia c«ng ®øc cho D¬ng Quèc Trung, §êng HuyÒn T«ng ra lÖnh cho Tiªn Vu Träng Th«ng

so¹n thµnh v¨n b¶n. Sau khi so¹n xong, §êng HuyÒn T«ng chØ söa vµi ch÷, råi dïng khuyªn vµng khuyªn lªn nh÷ng ch÷ ®· söa.

Cø ®Õn th¸ng 10 hµng n¨m lµ §êng HuyÒn T«ng ®Õn cung Hoa Thanh d¹o ch¬i cho ®Õn tËn mïa xu©n n¨m sau míi trë vÒ hoµng cung ë ®« thµnh. Thang méc qu¸n cña nhµ hä D¬ng còng x©y ë phÝa ®«ng cung Hoa Thanh, nèi liÒn víi cung. Khi hoµng ®Õ HuyÒn T«ng gi¸ l©m, nhÊt ®Þnh ph¶i ®i qua 5 nhµ nµy vµ ®· thëng tiÒn cho hä kh«ng biÕt bao nhiªu mµ kÓ, cã kho¶n tiÒn gäi lµ " TiÒn ®êng", cã kho¶n gäi lµ " Ch©n mÒm". C¸c n¬i xa gÇn ®em biÕu nh÷ng ®øa trÎ ®· bÞ ho¹n, nh÷ng ®øa trÎ h¸t hay, nh÷ng con chã con ngùa, nh÷ng kim ng©n b¸u vËt chÊt ®Çy c¸c c¨n hé cña hä. D¬ng Quèc Trung tõ ngù sö th¨ng lªn lµm tÓ tíng, mét m×nh nhËn trªn bèn m¬i chøc sø, cßn ®é chi, l¹i bé sù vô th× nhiÒu l¾m, ngay ®Õn ký mét ch÷ còng kh«ng ký hÕt, cho nªn quan l¹i n¾m quyÒn bÝnh, ¨n hèi lé nh ®iªn, c«ng khai cÇu thØnh, ch¼ng kiªng nÓ g× c¶. D¬mg Quèc Trung tÝnh t×nh th« b¹o, gi¶i quyÕt c«ng viÖc rÊt cè chÊp, kiªu c¨ng ng¹o m¹n, chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n, c¸c quan l¹i díi quyÒn «ng ta còng hµ kh¾c, bãc lét, h·m h¹i nh©n d©n. D¬ng Quèc Trung cßn t×m hiÓu nh÷ng së thÝch, dôc väng cïa hoµng ®Õ HuyÒn T«ng, bÊt chÊp mäi thµnh b¹i, ®îc mÊt cña thiªn h¹. Phï phong th¸i thó Phßng Qu¶n b¸o c¸o t×nh h×nh thiªn tai ë c¸c quËn huyÖn th× D¬ng Quèc Trung bùc l¾m, liÒn cö ngù sö ®i xö lý Phßng Qu¶n. Tõ ®ã trë ®i kh«ng ai d¸m tÊu b¸o t×nh h×nh thiªn tai dÞch ho¹ víi hoµng ®Õ n÷a. NÕu muèn b¸o c¸o th× ph¶i th¨m dß ý kiÕn cña D¬ng Quèc Trung tríc råi míi d¸m b¸o c¸o. Con trai cña D¬ng Quèc Trung lµ D¬ng Huyªn tham gia cuéc thi tuyÓn Minh kinh nhng kh«ng ®ç, lÕ bé thÞ lang §¹t Khª TuÇn cö con trai cña m×nh lµ §¹t Vu ®Õn b¸i kiÕn D¬ng Quèc Trung tríc th× gÆp D¬ng Quèc Trung ë trong cuéc häp triÒu ®×nh. GÆp §¹t Vu th× rÊt vui mõng, nhng khi nghe nãi D¬ng Huyªn kh«ng ®îc tuyÓn, D¬ng Quèc Trung liÒn chöi Çm lªn r»ng :" Con trai ta sinh ra ®· ch¼ng phó quÝ råi ®ã sao?" §¹t Khª TuÇn rÊt sî h·i, liÒn ®a ngay hä tªn D¬ng Huyªn lªn ®Çu b¶ng. Ýt l©u sau D¬ng Quèc Trung g¨p §¹t Khª TuÇn, «ng ta cßn tr¸ch §¹t Khª TuÇn lµ kh«ng ®Ó cho con trai «ng ta vµo lµm quan hµng sÜ.

D¬ng Quèc Trung tuy g¸nh v¸c viÖc níc, thêng lÜnh KiÕm nam chiªu mé sø, cö binh sÜ ®i ®ãng gi÷ L« nam. Do ®êng ®i ë ®ã rÊt hiÓm trë, nh÷ng ngêi bÞ ph¸i ®i ®Òu kh«ng trë vÒ. ChiÓu theo lÖ cò th× nh÷ng hé cã c«ng ®Òu ®îc miÔn, ®ã lµ phÇn thêng cho nh÷ng qu©n nh©n cã c«ng. D- ¬ng Quèc Trung ra lÖnh nh÷ng ngêi ph¶i ®i lÊy ë c¸c hé cã c«ng tríc, cho nªn nh÷ng qu©n nh©n nµy kh«ng cã chÝ khÝ chiÕn ®Êu. Theo phÐp chiªu mé binh sÜ th× ph¶i chiªu mé nh÷ng ngêi dòng c¶m vµo lÝnh. N¨m nµo D- ¬ng Quèc Trung còng cö c¸c ngù sö Tèng Dôc, TrÞnh Ngìng, VÜ Hoµn v.v...®i xuèng c¸c quËn huyÖn ®Ó ®èc thóc. Quan l¹i c¸c quËn huyÖn bÞ thóc Ðp kh«ng cã ®êng nµo mµ trèn n÷a nªn ®µnh ph¶i dïng mu kÕ dô dç nh÷ng ngêi bÇn cïng ®Õn råi ®em trãi hä l¹i, bÝ mËt ®a vµo trong c¸c nhµ, mÆc quÇn ¸o b«ng vµo cho hä, b¾t hä ®eo g«ng cïm råi gi¶i hä lªn ®ån. NÕu cã ngêi nµo ch¹y trèn th× viªn quan l¹i ¸p t¶i ph¶i thay vµo. V× thÕ cho nªn ai ai còng muèn t¹o ph¶n. Ýt l©u sau D¬ng Quèc Trung cö KiÕm nam lu hËu Lý MËt chØ huy mêi mÊy v¹n quan qu©n tÊn c«ng C¸c La Phîng, kÕt qu¶ qu©n §êng ®· ®¹i b¹i ë s«ng T©y nhÜ, D¬ng Quèc Trung gi¶ t¹o tÊu b¸o tin chiÕn th¾ng lªn hoµng ®Õ, cßn m×nh th× rót qu©n vÒ Kinh s., tæng

céng cã ®Õn 20 v¹n ngêi, ngay ®Õn nh÷ng ngêi thät còng kh«ng ®Ó sãt, mäi ngêi trong thiªn h¹ ai ai còng c¨m ghÐt D¬ng Quèc Trung.

Lóc ®ã An Lôc S¬n ®ang ®îc §êng HuyÒn T«ng sñng ¸i, «ng n¾m bé phËn qu©n ®éi quan träng ë n¬i biªn thuú, lµ con ngêi kiªu c¨ng kh«ng bao giê tu©n theo ph¸p luËt. §êng HuyÒn T«ng bî ®ì cho An Lôc S¬n, nªn quÇn thÇn kh«ng ai d¸m noid ®iÌu g×. D¬ng Quèc Trung biÕt lµ An Lôc S¬n tríc sau còng kh«ng dùa vµo m×nh, cho nªn ®· dùa vµo néi viÖn trong cung, mét m×nh tè c¸o An Lôc S¬n t¹o ph¶n. §êng HuyÒn T«ng hoµi nghi D¬ng Quèc Trung xin chøc tíng cho Thä v¬ng Lý M¹o, kh«ng tin tÊu b¸o cña D¬ng Quèc Trung. Tõ l©u An Lôc S¬n ®· cã ý ®Þnh t¹o ph¶n, nhng v× §êng HuyÒn T«ng rÊt yªu chiÒu u aÝ «ng, cho nªn «ng cè nhÉn nhÞn kh«ng næi dËy, t×m c¬ héi, chê ®Õn khi hoµng ®Õ HuyÒn T«ng chÕt råi míi khëi binh t¹o ph¶n.. An Lôc S¬n thÊy §êng HuyÒn S¬n cng chiÒu D¬ng Quèc Trung, sî r»ng kh«ng cã lîi cho m×nh, cho nªn cµng t¨ng cêng chuÈn bÞ t¹o ph¶n. Ýt l©u sau An Lôc S¬n xin lµm thîng th h÷u phã t¹, HuyÒn T«ng sî D¬ng Quèc Trung kh«ng vui, nªn s¾c phong cho «ng lµm T kh«ng. An Lôc S¬n trë vÒ U ch©u, biÕt D¬ng Quèc Trung ¸m h¹i m×nh, nªn quyÕt ®Þnh khëi binh t¹o ph¶n. D¬ng Quèc Trung lÖnh cho m«n kh¸ch Hµ Doanh, KiÓn Ngìng v.v...th¨m dã t×nh hinhf mu ph¶n cña An Lôc S¬n, chØ thÞ cho Kinh ®µo do·n Lý HiÖn ®em qu©n ®Õn bao v©y phñ ®Ö cña An Lôc S¬n, b¾t nh÷ng ngêi th©n thiÕt víi An Lôc S¬n nh Lý TriÖu, An §¹i, Lý Ph¬ng Lai, V¬ng M©n v.v...vµ sÏ ®em hä ra xö tö. C¸ch chøc C¸t ¤n lµ ®ång bän vµ ®a vÒ Hîp phè. An Lôc S¬n göi tÊu b¸o biÖn b¹ch vµ nªu ra 20 téi lín cña D¬ng Quèc Trung. §êng HuyÒn T«ng qui tr¸ch nhiÖm cho Lý M©n, gi¸ng «ng xuèng lµm th¸i thó Linh l¨ng, hßng dïng ph¬ng ph¸p nµy ®Ó an ñi An Lôc S¬n. D¬ng Quèc Trung lµ ngêi qu¶ ®o¸n, ®a nghi, kiªu c¨ng, b¹o ngîc, t©ng bèc An Lôc S¬n, khÝch lÖ An Lôc S¬n ®Ó cho «ng ta t¹o ph¶n, ®Ó ®îc hoµng ®Õ tÝn nhiÖm. Nhng tríc sau §êng HuyÒn T«ng vÉn kh«ng tin.

Khi An Lôc S¬n khëi binh t¹o ph¶n, gi¬ng cao ngän cê tiªu diÖt D¬ng Quèc Trung. §êng HuyÒn T«ng dù ®Þnh tù m×nh cÇm qu©n ®«ng chinh, muèn ®Ó cho hoµng th¸i tö Lý Hanh gi¸ma quèc. D¬ng Quèc Trung sî §êng HuyÒn T«ng nhêng ng«i cho th¸i tö, sau khi vÒ nhµ nãi víi c¸c em g¸i r»ng :" NÕu th¸i tö gi¸m quèc, th× nh÷ng ngêi nh chóng ta ®©y sÏ bÞ chÆt ®Çu." Do ®ã mäi ngêi tô tËp nhau l¹i khãc lãc th¶m thiÕt, kÐo nhau vµo cung tè khæ víi D¬ng QuÝ Phi. D¬ng QuÝ Phi ®em c¸i chÕt ra Ðp §êng HuyÒn T«ng, cho nªn viÖc th¸i tö gi¸m quèc bÞ ®×nh l¹i.

Ca Th Hµn trÊn thñ §ång quan, ®a qu©n ®i gi÷ nh÷ng n¬i hiÓm trë kh«ng ra ngoµi quan. D¬ng Quèc Trung nghe nãi «ng ta ®Þnh ph¶n ®èi m×nh, nªn nghi ngê Ca Th Hµn, liÒn ®èc thóc Ca Th Hµn xuÊt qu©n t¸c chiÕn. Ca Th Hµn bÊt ®¾c dÜ ph¶i xuÊt qu©n ra §ång quan, qu©n §êng ®¹i b¹i, b¶n th©n «ng còng ®Çu hµng An Lôc S¬n. Sau khi tin tøc truyÒn ®Õn Trêng An. Ngay h«m ®ã §êng HuyÒn T«ng rêi chç ë tõ Nam néi sang cung M¹t ¦¬ng. D¬ng Quèc Trung héi kiÕn b¸ quan triÒu ®×nh, hÇu nh nãi kh«ng ra lêi n÷a. Gi¸m s¸t ngù sö Cao ThÝch thØnh cÇu chØ huy con ch¸u b¸ quan cïng chiªu mé c¸c hµo kiÖt thµnh mét c¸nh qu©n gåm h¬n 10 v¹n ngêi chèng cù cè thñ. Mäi ngêi ®Òu cho r»ng nh vËy kh«ng ®îc. Tho¹t ®Çu D¬ng Quèc Trung nghe nãi An Lôc S¬n t¹o ph¶n, tù m×nh dÉn qu©n ®Õn KiÕm Nam, bè trÝ qu©n s½n sµng ë L¬ng ch©u, Ých ch©u, cµi ®Æt nh÷ng tay ch©n

th©n tÝn cña m×nh vµo ®ã, chuÈn bÞ sao cho m×nh ®îc thËt an toµn. §Õn lóc ®ã §êng HuyÒn T«ng triÖu tËp tÓ tíng ®Õn bµn b¹c c«ng viÖc, D¬ng Quèc Trung cho r»ng, "®Õn Thuéc §Þa lµ hay nhÊt". §êng HuyÒn T«ng ®ång ý ý kiÕn cña D¬ng Quèc Trung. Tê mê s¸ng ngµy h«m sau, §êng HuyÒn T«ng tõ cöa ®iªn Thu ®i ra,, b¸ quan triÒu ®×nh ®Òu kh«ng biÕt g× hÕt, vÉn cø vµo triÒu ®Ó gÆp thiªn tö, chØ cã tóc vÖ qu©n cña Tam VÖ cÇm vò khÝ ®øng xÕp hµng, kh«ng hÒ cã mét tin tøc nµo lät ra ngoµi. D¬ng Quèc Trung cïng víi VÜ KiÕn Tè, Cao Lùc SÜ, cïng Hoµng th¸i tö Lý Hanh, c¸c ch v¬ng tö v.v...cã tíi mÊy tr¨m ngêi ®i b¶o vÖ cho hoµng ®Õ ch¹y trèn. H÷u Long vâ ®¹i tíng qu©n TrÇn HuyÒn LÔ khi ë Trêng An ®· chuÈn bÞ mu s¸t D¬ng Quèc Trung, mµ cha thùc hiÖn ®îc. §Õn n¬i ®ãng qu©n, binh sÜ cÊm qu©n v« cïng mÖt mái, ®ãi kh¸t, TrÇn HuyÒn LÔ lo r»ng c¸c tíng sÜ sÏ lµm lo¹n, liÒn triÖu tÊp c¸c tíng sÜ l¹i nãi :" Ngµy nay thiªn tö bÞ khæ së, quèc gia x· t¾c kh«ng gi÷ næi, mu«n d©n bÞ dµy vß, ch¼ng lÏ ®©y kh«ng ph¶i do D¬ng Quèc Trung g©y ra hay sao ?! T«i dù ®Þnh sÏ giÕt chÕt D¬ng Quèc Trung ®Ó t¹ ¬n thiªn h¹, c¸c vÞ thÊy nh thÕ nµo ?" C¸c tíng lÜnh ®Òu nãi :" Chóng t«i nghÜ ®Õn viÖc nµy ®· tõ l©u råi, nÕu cÇn ph¶i hy sinh ®Ó cho sù nghiÖp thµnh c«ng th× cóng t«i còng xin cam t©m t×nh nguyÖn!" §óng lóc ®ã th× sø gi¶ cña Thæ Phiªn cã viÖc cÇn xin g¨p D¬ng Quèc Trung, tÊt c¶ binh lÝnh ®Òu h« lín :" D¬ng Quèc Trung cïng Thæ Phiªn ©m mu t¹o ph¶n!" Binh lÝnh cÊm vÖ qu©n bao v©y giÕt chÕt D¬ng Quèc Trung. D¬ng Quèc Trung x«ng ra, cã mét binh sÜ b¾n trung sèng mòi D¬ng Quèc Trung, giÕt chÕt ngay «ng ta. Mäi ngêi ®Õn tranh nhau xÐ x¸c «ng ta, chØ mét lo¸ng lµ hÕt, ®em ®Çu «ng ta treo lªn cho mu«n d©n ®Òu biÕt. §êng HuyÒn T«ng nghe nãi mµ rïng m×nh, nãi: "D¬ng Quèc Trung t¹o ph¶n thËt µ?" Lóc ®ã c¸c sø gi¶ cña Thæ Phiªn cung ®Òu bÞ giÕt s¹ch. Ngù sö ®¹i phu Nguþ Ph¬ng TiÕn tr¸ch mãc qu©n sÜ : "T¹i sao v« cí c¸c ngêi l¹i ®i giÕt h¹i tÓ tíng?" Mäi ngêi phÉn né, liÒn xö tö ngay c¶ Nguþ Ph¬ng TiÕn.

D¬ng Quèc Trung tªn thËt lµ D¬ng KiÕm, trong quÎ sÊm cã nãi "M·o kim ®ao", cho nªn khi D¬ng KiÕm gi÷ chøc quan ngù sö trung thõa thïi D¬ng HuyÒn T«ng liÒn ®æi tªn «ng ta thµnh tªn ngµy nay, lµ D¬ng Quèc Trung.

TuyÓn tù " T©n §êng th"

QuyÓn 206

an lôc s¬n

An Lôc S¬n lµ ngêi Hå lai ë thµnh phè Doanh ch©u liÔu. Thùc ra «ng còng kh«ng cã hä, tªn gäi lµ Ca Tanh S¬n. MÑ cña An Lôc S¬n hä Ast¬ còng lµ mét thÇy mo d©n téc §ét QuyÕt, lÊy nghÒ bãi to¸n ®Ó sinh sèng. Ngêi d©n téc §ét QuyÕt gäi cuéc ®Êu tranh lµ " Ca Tanh S¬n", thÕ lµ ®Æt cho An Lôc S¬n c¸i tªn gäi nµy.

Ngay tõ njhá An Lôc S¬n ®· mÊt cha, «ng theo mÑ ®Õn cíi bé téc §ét QuyÕt. Anh trai cña tíng qu©n An Pha TrÝ lµ §×nh YÓn lÊy mÑ cña An Lôc S¬n lµm vî. Nh÷ng n¨m ®Çu ®êi Khai Nguyªn, An Lôc S¬n vµ con trai cña t- íng qu©n An §¹o M¹i cïng rêi khái §ét QuyÕt. Ngêi con trai thø hai cña An §¹o M¹i lµ An Trinh TiÕt, lóc ®ã lµm biÖt gi¸ Lam ch©u, gi÷ hä l¹i. Håi An Lôc S¬n mêi mÊy tuæi, do cïng víi anh trai vµ An §×nh YÒn d¾t dÝu nhau ra ®i, cã c¶m t×nh s©u s¾c víi nhau cho nªn ®· íc hÑn víi nhãm An T ThuËn v.v...lµ sÏ kÕt nghÜa anh em, m¹o nhËn hä lµ hä An. M·i sau khi An Lôc S¬n trëng thµnh, th«ng th¹o 6 ng«n ng÷ cña c¸c d©n téc thiÓu sè, lµm hç thÞ nha lang. N¨m Khai Nguyªn thø 20 (732), Tr¬ng Thñ Khuª gi÷ chøc tiÕt ®é sø U ch©u, viÖc An Lôc S¬n ¨n trém cõu bÞ quan phñ ph¸t gi¸c, Tr¬ng Thñ Khuª b¾t An Lôc S¬n, ®Þnh dïng gËy ®¸nh chÕt An Lôc S¬n. An Lôc S¬n lín tiÕng hÐt lªn :" Ch¼ng ph¶i ®¹i phu muèn tiªu diÖt lìng Phiªn hay sao ? T¹i sao l¹i ®i ®¸nh chÕt An Lôc S¬n nµy!" Tr¬ng Thñ Khue nom thÊy An Lôc S¬n ngêi to bÐo tr¾ng trÎo, l¹i c¶m thÊy lêi nãi cña anh ta rÊt hïng tr¸ng, thÕ lµ th¶ An Lôc S¬n ra. §Ó cho «ng cïng víi ngêi ®ång h¬ng lµ Sö T Minh cïng ®i b¾t cíp. Mçi lÇn ra ®i ®Òu cã kÕt qu¶. ¤ng ®îc Tr¬ng Thñ Khuª ®Ò b¹t lµm biªn tíng. Tr¬ng Thñ Khuª thêng ghÐt c¸i th©n h×nh to bÐo cña anh. An Lôc S¬n th× thÊy Tr¬ng Thñ Khue juy phong lÉm liÖt nªn sî kh«ng d¸m ¨n no. V× An Lôc S¬n lhoÎ m¹nh, dòng m·nh nªn Tr¬ng Thñ Khuª nhËn An Lôc S¬n lµm con nu«i.

N¨m Khai Nguyªn thø 28 (740), An Lôc S¬n ®îc cö lµm B×nh l binh m· sø. An Lôc S¬n lµ ngêi linh lîi khÐo lÐo nªn dîc nhiÒu ngêi ca tông. TriÒu ®×nh nhµ §êng l¹i cö «ng lµm §« ®éc Doanh ch©u, B×nh l qu©n sø. An Lôc S¬n hèi lé rÊt nhiÒu cho nh÷ng ngêi qua l¹i B×nh l qu©n, xin hä h·y nãi nhiÒu ®iÒu tèt vÒ m×nh, do ®ã mµ §êng HuyÒn T«ng rÊt tÝn nhiÖm, coi träng An Lôc S¬n. N¨m Thiªn B¶o nguyªn niªn (742), triÒu ®×nh nhµ §êng lÊy Binh l lµm tiÕt ®é vµ cö An Lôc S¬n lµm QuyÒn trung thõa kiªm B×nh l tiÕt ®é sø. An Lóc S¬n vÒ Kinh vµo triÒu tÊu b¸o c«ng viÖc, héi b¸o c«ng t¸c, §êng HuyÒn T«ng cµng yªu mÕn, tÝn nhiÖm «ng. §êi Thiªn B¶o thø ba (744), An Lôc S¬n thay Bïi Khoan lµm Ph¹m d¬ng tiÕt ®é sø, cßn chøc Hµ b¾c th¸i pháng sø, B×nh l qu©n tiÕt ®é sø vÉn ®îc gi÷ nh cò. Th¸i pháng sø Tr¬ng Lîi Trinh thêng xuyªn ®îc An Lôc S¬n hèi lé. Sau mÊy n¨m, TruÊt tr¾c sø TÞch KiÕn HÇu l¹i nãi An Lôc S¬n lµ ngêi c«ng b×nh chÝnh trùc, kh«ng cã t t©m; sau khi Bïi Khoan bÞ An Lôc S¬n thay thÕ, vÒ hïa víi Lý L©m Phñ n¾m b¾t chØ ý cña hoµng ®Õ, råi nãi nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp vÒ An Lôc S¬n. Nh÷ng ngêi nµy ®Òu lµ nh÷ng ®¹i thÇn th©n thÝn cña hoµng ®Õ, th¸i ®ä sïng tÝn cuat §êng HuyÒn T«ng ®èi víi An Lôc S¬n cµng ®îc cñng cè v÷ng vµng. VÒ sau An Lôc S¬n xin ®îc lµm con nu«i D¬ng QuÝ Phi. Mçi lÇn vµo cung bao giê «ng còng ®Õn b¸i kiÕn D¬ng Th¸i Tr©n tríc, §êng HuyÒn T«ng

thÊy vËy lÊy lµm kú l¹ nªn hái An Lôc S¬n, An Lôc S¬n tr¶ lêi:" H¹ thÇn lµ ngêi ngo¹i téc, ngêi ngo¹i téc ®Òu lÔ mÑ tríc råi sau míi lÔ cha". §êng HuyÒn T«ng nghe An Lôc S¬n nãi th× rÊt vui mõng, thÕ lµ mÖnh lÖnh cho D¬ng Tiªm vµ nh÷ng ngêi cÊp díi ph¶i kÕt nghÜa anh chÞ em víi An Lôc S¬n.

N¨m Thiªn B¶o thø 6 (747) triÒu ®×nh phong cho An Lôc S¬n lµm ®¹i phu. ¤ng thêng ®Ó cho Lu L¹c Cèc vµo triÒu tÊu b¸o víi nhµ vua. ¤ng vµ V- ¬ng Hång ®Òu lµ ®¹i phu. Håi Lý L©m Phñ cßn lµm tÓ tíng, tÊt c¶ c¸c ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh kh«ng ai d¸m tranh giµnh kh¸ng lÔ víi Lý L©m Phñ. An Lôc S¬n ®îc hoµng ®Õ sñng tÝn ©n huÖ, nªn khi b¸i yÕt Lý L©m Phñ kh«ng cung kÝnh l¾m. Lý L©m Phñ triÖu kiÕn V¬ng Hång ®Ó dÆn dß, ra lÖnh cho «ng lµm viÖc, V¬ng Hång tiÕn lªn v« cïng cung kÝnh, tham b¸i thËn träng, sau khi An Lôc S¬n nom thÊy d¸ng ®iÖu V¬ng Hång nh vËy còng rÊt sî. Sau ®ã, mçi khi ®øng tríc Lý L©m Phñ, «ng ta còng cung kÝnh qu× gèi. Mçi lÇn Lý L©m Phñ nãi chuyÖn víi An Lôc S¬n ®Òu ®o¸n ®îc t©m t cña An Lôc S¬n, vµ ®Òu nãi ra tríc. An Lôc S¬n cho r»ng Lý L©m Phñ lµ ngêi thÇn minh tiªn tri.. Cho nªn mçi lÇn An Lôc S¬n nh×n thÊy Lý L©m Phñ, cho dï lµ mïa ®«ng gi¸ l¹nh, «ng còng sî h·i ®Õn nçi må h«i ®Çm ®×a. Lóc ®ã Lý L©m Phñ dïng lêi lÏ «n hoµ ®Ó an ñi «ng ta, dÉn An Lôc S¬n vµo trong trung th s¶nh mêi ngåi, dïng ¸o bµo mµ m×nh ®ang mÆc kho¸c lªn m×nh «ng ta. An Lôc S¬n vui mõng phÊn khëi, tríc mÆt Lý L©m Phñ kh«ng d¸m dÊu diÕm ®iÌu g×, gäi Lý L©m Phñ lµ " ThËp lang". Lu L¹c Cèc vµo triÒu héi b¸o t×nh h×nh, bao giê An Lôc S¬n còng hái «ng ta tríc :" ThËp Lang (Lý L©m Phñ) cã chØ thÞ g× kh«ng?" NÕu Lý L©m Phñ cã nh÷ng lêi tèt ®Ñp lµ An Lôc S¬n vui síng nh¶y nhãt; nÕu Lý L©m Phñ chØ nãi :" §¹i phu «ng cÇn ph¶i kiÓm ®iÓm l¹i m×nh", thßi An Lôc S¬n liÒn quay tay n¾m lÊy thµnh gi¬ng mµ kªu :" Trêi ¬i, t«i thËt ®¸ng chÕt!" Lý Qui Niªn ®· tõgn d¹y cho An Lôc S¬n nh÷ng c©u nãi trong kÞch, §êng HuyÒn T«ng nghe thÊy rÊt lÊy lµm vui.

Nh÷ng n¨m cuèi ®êi An Lôc S¬n cµng to bÐo vµ khoÎ ra. Cai bông to ph×nh, bông xÖ qu¸ ®Çu gèi, thÓ träng nÆng tíi 165 kil«. Mçi lÇn ®i ra ngoµi, nh÷ng ngêi xung quanh ph¶i ghÐ vai vµ gi¬ tay ®ì «ng ta ®i th× «ng ta míi bíc ®i ®îc. Nhng ®Õn tríc mÆt §êng HuyÒn T«ng, An Lôc S¬n l¹i biÓu diÔn ®iÖu móa xoay cña d©n téc Hå, xoay nhanh nh cuång phong vËy. §- êng HuyÒn T«ng ®· x©y cho An Lôc S¬n phñ ®Ö, miÕu tù cùc kú hµo hoa xa xØ, tÊt c¶ long li qui phîng ®Òu dïng vµng b¹c ®Ó chÕ t¸c. Khi hoµng ®Õ häp t¹i lÇu CÇn ChÝnh, ë phÝa ®ong chç «ng ta ngåi cã ®Æt mét tÊm b×nh phong kim kª cùc lín, phÝa tr]íc kª mét chiÕc giêng ®Ó «ng ta ngåi, vµ cuèn c¸i mµnh ë trªn ®ã ®i. N¨m §¬ng Thiªn B¶o thø 10 (750), An Lôc S¬n vµo kinh triÒu kiÕn hoµng ®Õ, l¹i ®Ò nghi triÒu ®×nh ®Ó cho «ng ta gi÷ chøc tiÕt ®é sø Hµ ®«ng. Nh©n c¬ héi nµy §êng HuyÒn T«ng ®· cö «ng lµm tiÕt ®é sø Hµ ®«ng. An Lôc S¬n cã 11 ngêi con trai, ngêi con c¶ tªn lµ An Kh¸nh T«ng, lµm th¸i phß khanh trong triÒu ®×nh nhµ §êng; ngêi con ót tªn lµ An Kh¸nh Tù, gi÷ chøc Hång l khanh. Ngoµi ra An Kh¸nh T«ng l¹i lÊy c«ng chóa con g¸i cña hoµng ®Õ.

An Lôc S¬n ©m mu bÝ mËt chèng l¹i triÒu ®×nh. ¤ng x©y dùng hïng vò thµnh ë phÝa B¾c Ph¹m d¬ng, bÒ ngoµi lµ ®Ó phßng ngù giÆc d· bªn ngoµi ®Õn. Nhng thùc tÕ bªn trong hïng vò thµnh chøa ®µy vò khÝ, tµng tr÷

l¬ng th¶o ®Ó dïng vµo viÖc b¶o vÖ cÇm cù. An Lôc S¬n cã mét v¹n n¨m ngµn con chiÕn m·, sè lîng dª cõu còng rÊt nhiÒu. Mét m×nh An Lôc S¬n kiªm nhiÖm chøc tiÕt ®é sø cña ba trÊn. Mäi viÖc tÊu b¸o lªn triÒu ®×nh, kh«ng vcã viÖc g× lµ §êng HuyÒn T«ng kh«ng chÊp thuËn. An Lôc S¬n chiªu mé xung quanh m×nh nh÷ng ngêi nh Tr¬ng Th«ng Nho, Lý §×nh Kiªn, B×nh LiÖt, Lý Sö Ng, §éc C« VÊn Tôc v.v...®Ó cho Cao Thîng lµm th ký. Cßn Lu L¹c Cèc ë l¹i T©y kinh Trêng An, quèc ®« cña triÒu ®×nh nhµ §êng ®Ó lµm tai m¾t cho m×nh. Ngoµi ra An Thñ Trung, Lý Qui Nh©n, S¸t Hy §øc, Ngu §×nh Giíi, Híg NhuËn Kh¸ch, Th«i Cµn Hùu, Do·n Tö Kú, NhiÖm Thiªn Niªn, Vò Linh TuÇn, N¨ng Nguyªn H¹o, §iÒn Thõa T, §iÒn Cµn Tr©n v.v...®Òu ®îc An Lôc S¬n ®Ò b¹t vµo trong qu©n ®éi. Hµng th¸ng An Lôc S¬n ®Òu tiÕn cèng cho triÒu ®×nh gia sóc, ;l¹c ®µ, lõa ngùa, ng khuyÓn, kh«ng sãt mét th¸ng nµo. Mäi ngêi ch¼ng høng thó g× víi nh÷ng cña nµy.

Tuy An Lôc S¬n to bÐo nhng kh«ng biÕt chiÕn ®Êu tríc sau cã tíi mêi mÊy lÇn bÞ ngêi d©n téc KhiÕt §an ®¸nh lõa. Mçi khi më tiÖc mêi ngêi KhiÕt §an, An Lôc S¬n ®· cho thuèc l¬ng ®·ng vµo trong rîu, tríc ®ã cßn cho ®µo s½n nh÷ng c¸i huyÖt. Chê khi ngêi KhiÕt §an mª man bÊt tØnh v× say rîu, An Lôc S¬n ra lÖnh chÆt ®Çu giÕt chÕt hÕt bän hä, nÐm xuèng huyÖt råi lÊp ®i. Nh÷ng ngêi nµy bÞ giÕt chÕt mµ ch¼ng hÒ hay biÕt g× c¶. Mçi lÇn nh vËy cã tíi mÊy chôc ngêi. Th¸ng 8 n¨m Thiªn B¶o thø 11 (752), An Lôc S¬n thèng so¸i qu©n ®éi c¸c trÊn nh Hµ §«ng gåm n¨m, s¸u v¹n ngêi, dïng 15 v¹n ngêi ®i tÊn c«ng ngêi KhiÕt §an. Khi cßn c¸ch thµnh B×nh L« kho¶ng h¬n 1000 dÆm, An Lôc S¬n dÉn qu©n ®Õn s«ng Thæ hé tr©n, còng lµ phÝa B¾c s«ng Hoµng hµ.TiÕn ®ã An Lôc S¬n chØ huy qu©n ®éi hµnh tr×nh tiÕp 300 dÆm n÷a, tiÕp cËn doanh tr¹i cña thñ lÜnh ngêi KhiÕt §an. Lóc ®ã trêi ma dÇm liªn miªn, cung tªn ®Òu bÞ níc ma lµm Èm hÕt, qu©n t- íng sÜ binh ®Òu v« cïng mÖt mái, råi l¹i bÞ ngêi d©n téc Khª ®¸nh khÕp gäng k×m, qu©n ®éi cña An Lôc S¬n bÞ qu©n cña KhiÕt §an vµ ngêi d©n téc Khª ®¸nh cho ®¹i b¹i, h©u nh tan r· toµn qu©n. B¶n th©n An Lôc S¬n còng bÞ mét mòi tªn b¾n tróng, lµm b¾n mÊt c¸i tr©m ngäc cµi trªn ngêi. ¤ng dÉn theo h¬n hai chôc ngêi Khª ch¹y lªn nói. gi÷a ®êng An Lôc S¬n r¬i xuèng mét c¸i hè. Con trai An Kh¸nh Tù vµ mÊy ngêi n÷a ®Õn cøu gióp, kÐo «ng tõ díi hè lªn. Nhê cã ®ªm tèi mÞt mï, An Lôc S¬n ®· ch¹y tho¸t khái vßng v©y cña qu©n thï, ch¹y ®îc vµo thµnh B×nh l«.

D¬ng Quèc Trung ®· nhiÒu lÇn tÊu b¸o lªn hoµng thîng lµ thÕ nµo An Lôc S¬n còng t¹o ph¶n. N¨m Thiªn B¶o thø 12 (753), §êng HuyÒn T«ng cö viªn quan ho¹n Phô Cï L©m ®i ®iÒu tra An Lôc S¬n. Sau khi Phô Cï L©m ®Õn n¬i ®· bÞ An Lôc S¬n hèi lé, nªn ®· tÊu b¸o víi hoµng ®Õ r»ng An Lôch S¬n tuyÖt ®èi trung thµnh víi quèc gia. D¬ng Quèc Trung l¹i nãi :" NÕu triÖu kiÕn An Lôc S¬n, thÇn kh¼ng ®Þnh r»ng An Lôc S¬n kh«ng d¸m ®Õn gÆp hoµng thîng." M·i cho ®Õn khi §êng HuyÒn T«ng triÖu kiÕn An Lôc S¬n th× An Lôc S¬n ®· ®Õn Trêng An. Th¸ng Giªng n¨m Thiªn B¶o thø 13 (754), An Lôc S¬n ®Õn b¸i kiÕn §êng HuyÒn T«ng ë cung Hoa Thanh. Lîi dông lóc hoµng ®Õ cã mÆt, An Lôc S¬n ®· khãc lãc kÓ lÓ :" ThÇn lµ ngêi d©n téc thiÓu sè, kh«ng biÕt ch÷ H¸n, nh÷ng chiÕu lÖnh cña hoµng ®Õ bÖ h¹ ban xuèng ®Òu bÞ D¬ng Quèc Trung bÞt ®i, «ng ta muèn giÕt h¹i thÇn." Vi thÕ cho nªn §êng HuiyÒn T«ng ®· dcµng thªm gÇn gòi An Lôc S¬n, yªu chiÒu An Lôc S¬n vµ hoµng ®Õ ®· bæ nhiÖm An Lôc S¬n lµm t¶ phß x¹. Còng

trong th¸nga Êy An Lôc S¬n l¹i thØnh cÇu hoµng ®Õ cho gi÷ c¸c chøc ®o sø nh Nhµn c÷u sø, lòng h÷u quÇn môc vµ tÊu thØnh triÒu ®×nh bæ nhiÖm Cts ¤n lµm Vã bé thÞ lang, kiªm ngù sö trung thõa, lµm phã cho «ng ta, ®ång thêi cßn yªu cÇu tri tæng gi¸m sù. An Lôc S¬n ®· ®¶m nhiÖm c¸c chøc sø nh Nhµn c÷u, quÇn môc v.v...nh÷ng chøc cao nhÊt vÒ cíc m·. VËy mµ vÉn bã mËt tuyÓn chän, tranh giµnh gi¸m môc quyÒn vµ m· môc quyÒn. Ngµy mång mét th¸ng 3 n¨m Êy, An Lôc S¬n trë vÒ Ph¹m d¬ng, «ng nhanh chopngs ®i ra khái quan, mçi ngµy ®i tíi ba, bèn tr¨m dÆm ®Ó ®Õn Ph¹m d- ¬ng. Tõ ®ã vÒ sau, nÕu cã ai nãi An Lôc S¬n amm mu t¹o ph¶n lµ §êng HuyÒn T«ng næi giËn l«i ®×nh, b¾t trãi hä l¹i giao cho An Lôc S¬n. N¨m Thiªn B¶o thø 14 (755), §êng HuyÒn T«ng l¹i triÖu An Lôc S¬n vµo Kinh. LÇn nµy An Lôc S¬n gi¶ vê bÞ èm, kh«ng ®Õn ®« thµnh tham b¸i hoµng ®Õ. §êng HuyÒn T«ng g¶ con g¸i cho con trai cña «ng, ®Ó cho An Lôc S¬n ®Õn tham gia h«n lÔ, nhng «ng cóng l¹i tõ chèi.

Th¸ng 11 n¨m Thiªn B¶o thø 14 (755), An Lôc S¬n t¹o ph¶n ë Ph¹m d- ¬ng, gi¶ vê v©ng lÖnh hoµng ®Õ xuÊt binh th¶o ph¹t D¬ng Quèc Trung. SAn Lôc S¬n so¸i lÜnh 15 v¹n ngêi ngùa kþ binh, bé binh c¸c lé ngo¹i téc, nöa ®ªm khëi binh, trêi s¸ng th× ¨n c¬m, mçi ngµy hµnh qu©n 60 dÆm. ¤ng ta lÊy Cao Thîng, Nghiªm Trang lµm qu©n s, T«n HiÕu TriÕt, Cao M¹o, Hµ Thiªn Niªn lµm c¸c t¬ngs lÝnh t©m phóc. Lóc ®ã thêi gian thiªn h¹ ®îc hëng th¸i b×nh ®· rÊt l©u, mäi ngêi ®Òu biÕt r»ng cã chiÕn tranh, nghe nãi An Lôc S¬n khëi binh t¹o ph¶n, triÒu ®×nh trªn díi ®Òu thÊt kinh. §éi qu©n cÊm vÖ quèc gia ®Òu lµ nh÷ng cËu Êm c« chiªu, thÕ lµ §êng HuyÒn T«ng ra lÖnh më c¸c kho tµng quèc gia phÝa bªn tr¸i, lÊy hÕt gÊm vãc ra ®Ó chiªu mé binh lÝnh. Cho nªn triÒu ®×nh nhµ §êng l¹i bæ nhiÖm nh÷ng ngêi nh Cao Tiªn Chi, Phong Thêng Thanh v.v...lµm ®¹i tíng, thèng so¸i qu©n ®éi ®i ®ãn ®¸nh qu©n ph¶n lo¹n. Qu©n lÖnh cña An Lôc S¬n rÊt nghiªm kh¾c vµ thiÕt thùc, binh sÜ díi quyÒn «ng ta chiÕn ®Êu dòng c¶m liÒu m¹ng, nªn ®¸nh ®Õn ®©u th¾ng ®Õn ®ã, bÊt kú cuéc tao ngé nµo ®èi ph¬ng còng ®¹i b¹i. §Õn thang 12 th× qu©n ph¶n lo¹n vît qua s«ng Hoµng Hµ, tÊn c«ng vµo quËn TrÇn Lu, Tr¬ng Giíi Nhiªn, tiÕt ®é sø Hµ nam cña triÒu ®×nh nhµ §- êng kh«ng sao gi÷ ®îc thµnh tr×, kÕt qu¶ lµ thµnh bÞ phiÕn qu©n ®¸nh chiÕm, Tr¬ng Giíi Nhiªn bÞ tö trËn, ®Çu «ng ta bÞ qu©n ph¶n lo¹n chÆt ®em vÒ Hµ B¾c. Con trai cña An Lôc S¬n lµ An Kh¸nh Tù ®øng trªn cæng thµnh TrÇn Lu nom thÊy tê bè c¸o tiªu diÖt An Kh¸nh T«ng cña ChÝnh phñ nhµ §êng, «ng ®· khãc vµ b¸o c¸o tin nµy víi An Lôc S¬n. An Lôc S¬n nghe nãi An Kh¸nh T«ng bÞ giÕt ®· khãc nøc në ë trªn xe, «ng nãi :" Con t«i cã téi t×nh g× mµ triÒu ®×nh giÕt h¹i!" An Lôc S¬n cuång b¹o phÉn né, lóc ®ã qu©n ®éi triÒu ®×nh nhµ §êng ®Çu hµng qu©n ph¶n lo¹n ®øng chËt c¶ ®- êng ®i, An Lôc S¬n h¹ lÖnh giÕt hä hµnglo¹t. Sau mét trËn chÐm giÕt, s¸u b¶y ngh×n tï binh ®· bÞ giÕt h¹i, thÕ lµ An Lôc tiÕn vµo quËn TrÇn Lu. Tho¹t ®Çu th¸i thó Qu¸ch N¹p cßn chèng cù, nhng ®Õn lóc nµy còng ®µnh ph¶i ®Çu hµng An Lôc S¬n. Qu©n ph¶n lo¹n tÊn c«ng ®Õn Huúnh d¬ng, th¸i thó Huúnh d¬ng Th«i Vu bÞ Ðp ph¶i phßng thñ thµnh, kÕt qu¶ thµnh Huúnh d- ¬ng còng bÞ qu©n ®éi ph¶n lo¹n ®¸nh chiÕm, Th«i Vu bÞ chÕt trËn. Khi qu©n ®éi ph¶n lo¹n ®¸nh ®Õn Nª thuû Anh tö cèc, tíng q©n nhµ §êng LÖ Phi Thñ Du qu× xuèng b¾n tªn vµo qu©n ph¶n lo¹n, giÕt chÕt hµng tr¨m tªn ®Þch, cã mét sè mòi tªn cßn bay vµo xe An Lôc S¬n ®ang ngåi. AnLôc S¬n

sî qu¸ kh«ng d¸m ®i qua Anh Tö Cèc, mµ ph¶i ®i vßng qua phÝa Nam Anh Tö Cèc. V× cung tªn ®· hÕt nªn cuèi cïng LÖ Phi Thñ Du ph¶i nh¶y xuèng s«ng tù tö. C¸c quan viªn lu thñ §«ng kinh (L¹c d¬ng) triÒu ®×nh nhµ §êng ra lÖnh thiªu huû cÇu lín Hµ dên. An Lôc S¬n v« cïng tøc tèi, so¸i lÜnh ®¹i qu©n ®¸nh th¼ng ®Õn §«ng kinh. Phong Thêng Thanh nh¶y qua bøc têng ®æ ë phÝa t©y UyÓn cung ra ngoµi råi ra lÖnh cho qu©n chÆt ®æ nh÷ng c©y gç xuèng ®Ó c¶n ®êng, lóc ®ã míi tho¸t n¹n.

An Lôc S¬n tÊn c«ng ®Õn thanh L¹c d¬ng §«ng ®«, liÒn xö tö c¸c quan viªn nhµ §êng nh Lý §¨ng, L DÞch, Tëng Thanh v.v...chiªu hµng Hµ nam do·n §¹t Khª TuÇn, vµ ®Ó cho «ng nµy tiÕp tôc lµm viÖc. Tho¹t ®Çu Phong Th- êng Thanh dù ®Þnh giÕt chÕt §¹t Khª TuÇn, sî r»ng «ng ta vµ qu©n ph¶n lo¹n trong øng ngoµi hîp, nhng Lý §¨ng, L DÞch ph¶n ®èi, nªn Phong Thêng Thanh míi bá ý ®Þnh giÕt chÕt §¹t Khª TuÇn. Sau khi Phong Thêng Thanh chiÕn b¹i, chØ cßn cã mÊy tªn kþ binh ch¹y theo «ng ®Õn quËn HiÖp. Cao Tiªn Chi thèng so¸i §êng qu©n phßng thñ HiÖp thµnh còng bÞ ®¸nh t¶ t¬i ch¹y ®Õn §ång quan. V× sî qu©n phiÕnlo¹n truy kÝch, qu©n lÝnh nhµ §êng rèi lo¹n, nhiÒu ngêi giÉm ®¹p lªn nhau mµ chÕt, lµm t¾c nghÏn c¶ lèi ®i. Th¸i thó quËn HiÖp §Ëu §×nh Chi sau khi ch¹y ra khái HiÖp quËn th× ch¹y ®Õn khu vùc Hµ ®«ng. An Lôc S¬n bÌn cö Th«i Cµn Hùu chiÕm lÜnh quËn HiÖp. Th¸i thó L©m Nh÷ triÒu ®×nh nhµ §êng lµ VÜ Vò dÇu hµng qu©n ®éi phiÕn lo¹n.

Th¸ng Giªng n¨m Thiªn B¶o thø 15 (756) An Lôc S¬n thµnh lËp Nguþ quyÒn níc Yªn, ®æi lµ Nguyªn Th¸nh Vò, ban s¾c lÖnh cho nh÷ng quan viªn díi quyÒn §¹t Khª TuÇn gi÷ nh÷ng chøc vô nh thõa tíng v.v... Th¸ng 5 n¨m Êy, Nan d¬ng tiÕt ®é sø Lç Linh so¸i lÜnh mêi mÊy v¹n qu©n gåm nh÷ng con em c¸c vïng H×nh ch©u, N¬ng ch©u, CÇm ch©u, LÜnh nam v.v...tiÕn hµnh mét trËn kÞch chiÕn víi qu©n phiÕn lo¹n cña tíng Vò LÖnh TuÇn ë däc s«ng TrÜ ë phÝa Bcs thµnh DiÖp huyÖn, qu©n ®éi nhµ §êng bÞ tiªu diÖt hoµn toµn. Th¸ng 6, Lý Quang BËt, Qu¸ch tö Nghi so¸i lÜnh qu©n ®éi nhµ §êng tiÕn vÇo con ®êng Thæ m«n, ®¸nh cho qu©n ph¶n lo¹n ®¹i b¹i ë Gia s¬n, thuéc phÝa §«ng quËn Thêng sín, thu håi ®îc mêi mÊy quËn ®· bäi qu©n ph¶n loËn chiÕm ë vïng Hµ B¾c, khiÕn cho An Lôc S¬n v« cïng quÉn b¸ch ®· ®inh rót lui trë vÒ Ph¹m d¬ng. §ónh vµo giê phót ®ã th× Ca Th Hµn dÉn t¸m v¹n qu©n kþ binh vµ bé binh xuÊt ph¸t tõ §ång quan quyÕt chiÕn víi ®¹i tíng qu©n ph¶n lo¹n Th«i Cµn Hùu ë phÝaT©y Linh b¶o, kÕt qu¶ bÞ qu©n ph¶n lo¹n ®¸nh b¹i, Ca Th Hµn ch¹y vÒ phÝa T©y ®Õn §ång quan, bÞ qu©n lÝnh díi quyÒn cña «ng b¾t gi÷ giao nép cho qu©n ph¶n lo¹n. §ång quan thÊt thñ lµ nh vËy. §oµn ngêi ngùa cña §êng HuyÒn T«ng bá thµnh Trêng An ch¹y ®Õn Tø Xuyªn. Hoµng th¸i tö Lý Hanh ch¹y lªn phÝa B¾c, xng ®Õ ë Linh Vò, thu n¹p qu©n ®éi nhµ §êng. ThÕ lµ An Lôc S¬n cö Tr¬ng Th«ng Nho lµm lu thñ T©y kinh, §iÒn Cµn Tr©n lµm Kinh §µo do·n, An hñ Trung so¸i lÜnh qu©n binh ®ån tró ë UyÓn trung. Th¸ng 11 n¨m Thiªn B¶o thø 15 (756) chÝnh quyÒn qu©n phiÕn lo¹n cö A sö na thõa kh¸nh ®¸nh chiÕm DÜnh xuyªn, vµ tiÕn hµnh chÐm giÕt hµng lo¹t ë thµnh DÜnh Xuyªn.

An Lôc S¬n v× bÐo qu¸, nªn hÕt bÖnh nä ®Õn tËt kia. M·i sau khi «ng ta khëi binh ph¶n lo¹n triÒu ®×nh th× «ng ta ®· m¾t hoa ®Çu v¸ng, ®Õn lóc nµy th× «ng ®· bÞ mï, kh«ng nh×n thÊy g× n÷a, vµ trªn ngêi cßn rÊt nhiÒu môn nhät. Ýt l©u sau, ®Õn n¨m §êng Tiªu T«ng ChÝ §øc thø hai

(757), ngúa mång 1 th¸ng Giªng An lôc S¬n lªn triÒu triÖu kiÕn uqqnf thÇn, v× bÖnh qu¸ nÆng nªn ph¶i ho·n cuéc häp. Do bÖnh tËt nªn An Lôc S¬n cµng ngµy cµng nãng n¶y, ®éng mét tÝ lµ dïng ®ao bóa trõng ph¹t c¸c quan viªn, ®Õn Nghiªm Trang còng bÞ «ng ta ®¸nh ®Ëp. V× thÕ cho nªn Nghiªm Trang ®· ngµy ®ªm toan tÝnh chuyÖn trõ khö An Lôc S¬n. H«m ®â, Nghiªm Trang ®Ó cho An Kh¸nh Tù ®øng ë bªn ngoµi cöa, Nghiªm Trang tay cÇm ®ao dÉn viªn quan ho¹n Lý Ch Nhi tiÕn ®Õn chç giêng mµn cña An Lôc S¬n, Lý Ch Nhi dïng ®¹i ®ao chÐm vµo bông An Lôc S¬n. M¾t An Lôc S¬n kh«ng nh×n thÊy g×, ë ®Çu giêng «ng ta thêng ®Ó mét con dao ®Ó ®Ò phßng chuyÖn bÊt ngê x¶y ra. Khi «ng ta c¶m thÊy cã chuyÖn ch¼ng lµnh, «ng sê so¹ng t×m dao¶¬ ®Çu giêng th× kh«ng thÊy n÷a, An Lôc S¬n chØ cßn c¸ch vung mµn vµ kªu Çm lªn :" Nhµ ta cã cíp !" Ruét trong bông «ng ta ®· lßi ra ngoµi cã tíi hµng thóng tr«i ra ngoµi giêng, An Lôc S¬n kªu xong th× t¾t thë chÕt. Nh÷ng ngêi nh Nghiªm Trang thõa c¬ ®· ®µo chiÕc hè ë ngay díi gÇm giêng s©u tíi mÊy thíc, råi dïng ch¨n ®Öm quÊn An Lôc S¬n l¹i ®em ch«n ngay t¹i ®ã. Còng ch¼ng cã tiÕng khãc, ch¼ng cã lÔ nghi mai t¸ng g× c¶. Nghiªm Trang tuyªn bè ë bªn ngoµi r»ng An Lôc S¬n ®· truyÒn ng«i vua cho Phæ v¬ng An Kh¸nh Tù. An Kh¸nh Tù t«n An Lôc S¬n lµm Th¸i thîng hoµng. Sau khi lªn ng«i, An Kh¸nh Tù ham ch¬i hëng l¹c, rîu chÌ v« ®é, gäi Nghiªm Trang lµ anh, bÊt kú viÖc to hay viÖc nhá, An Kh¸nh Tù ®Òu hái ý kiÕn Nghiªm Trang.

Tho¹t ®Çu Lý Ch Nhi xuÊt th©n tõ bé l¹c ngêi KhiÕt §an, mêi mÊy tuæi ®· ®i hÇu An Lôc S¬n, «ng lµ ngêi rÊt th«ng tuÖ. An Lôc S¬n ®· dïng dao c¾t bé phËn sinh dôc cña Lý Tù Nhi, vÕt th¬ng ch¶y ra mÊy ca m¸u, tÝ n÷a th× «ng ta bÞ chÕt. An Lôc S¬n dïng tro ®¾p lªn vÕt th¬ng cña Lý Ch Nhi, sau ®óng mät ngµy Lý Ch Nhi míi tØnh l¹i. V× Lý Ch Nhi biÕn thµnh ng- êi bÞ ho¹n, cho nªn An Lôc S¬n v« cïng u ¸i anh ta, anh ®îc An Lôc S¬n rÊt tÝn nhiÖm vµ träng dông. Bông An Lôc bÐo ph×, mçi khi mÆc ¸o ®eo ®ai l- ng ®Òu ph¶i cã ba bèn ngêi gióp ®ì. Hai ngêi ph¶i bª bông An Lôc S¬n lªn, Lý Ch Nhi th× dïng ®Çu ®ì «ng ta, lóc ®ã ngêi ta míi mang quÇn ¸o ra mÆc cho «ng vµ th¾t lng cho «ng. §êng HuyÒn T«ng sñng ¸i An Lôc S¬n, cho phÐp «ng ®îc t¾m ë trong bÓ t¾m cung Hoa Thanh, cho phÐp c¸c ngêi nh Lý Ch Nhi ®îc vµo cung ®Ó gióp ®ì An Lôc S¬n cëi quÇn ¸o hoÆc mÆc quÇn ¸o. VËy mµ cuèi cïng, ngêi giÕt h¹i An Lôc S¬n l¹i chÝnh lµ Ly Ch Nhi.

TuyÓn tù " Cùu §êng th"

QuyÓn Thîng 200

s¸t kinh

S¸t Kinh tù lµ Nguyªn Trêng, lµ nh©n sÜ vïng Hng Ho¸ Tiªn Du. N¨m Hi Ninh thø ba (1070) S¸t Kinh ®¹t cÊp tiÕn sÜ, ®îc ®iÒu lµm TiÒn ®êng HuyÖn uý vµ th«i quan Th ch©u, dÇn dÇn lªn lµm Khëi c lang. Cã mét lÇn, S¸t Kinh phông mÖnh ®i sø sang níc Liªu, sau khi trë vÒ triÒu ®×nh nhµ Tèng, S¸t Kinh ®îc bæ nhiÖm lµm trung th s¸ nh©n. Lóc ®ã em trai cña S¸t Kinh lµ S¸t BiÖn ®· lµm trung th x· nh©n tríc ngêi anh, theo qui ®Þnh cña triÒu ®×nh nhµ Tèng th×cïng mét chøc quan, ai lµm quan tríc ®îc xÕp hµng trªn, vÝ thÕ cho nªn S¸t BiÖn ®· yªu cÇu triÒu ®×nh xÕp S¸t Kinh lµ anh tr- ëng cña m×nh lªn trªn. Nh vËy lµ hai anh em hä S¸t cïng gi÷ chøc th ë trong triÒu ®×nh, mäi ngêi ®Òu rÊt kh©m phôc hä, sau nµy S¸t Kinh chuyÓn sang lµm Long ®å c¸c, tri Khai Phong phñ.

Nh÷ng n¨m cuèi ®êi Nguyªn Phong (1078 - 1085) c¸c ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh quyÕt ®Þnh lËp vua míi, S¸t Kinh dùa vµo S¸t X¸c, ©m mu ®¶ kÝch V¬ng Khuª ®Ó lËp c«ng, kÕt qu¶ S¸t Kinh kh«ng thùc hiÖn ®îc nh ý muèn. Sau khi T M· Quang n¾m triÒu chÝnh, kh«i phôc luËt quan l¹i, qui ®Þnh thêi h¹n lµ 5 ngµy. C¸c ®¹i thÇn cho r»ng thêi gian nh vËy lµ qu¸ cÊp b¸ch, chØ cã mét m×nh S¸t Kinh lµ chÊp hµnh ®óng h¹n ®Þnh, thay ®æi nha dÞch trong huyÖn, kh«ng cã ngêi nµo d¸m ph¶n ®èi. S¸t Kinh ®Õn chÝnh sù ®êng ®Ó b¸o c¸o víi T M· Quang, T M· Quang vui mõng nãi víi «ng :" NÕu ngêi nµo còng phông sù viÖc c«ng tu©n theo ph¸p luËt nh «ng, th× cã viÖc gÝ mµ kh«ng lµm ®îc !" Ýt l©u sau, c¸c quan viªn ®µi gi¸n tè c¸o S¸t Kinh thêi kú lµm tri khai phong phñ ®· gian tµ bÊt chÝnh, ph¸ ho¹i ph¸p lÖnh quèc gia, nªn «ng bÞ gi¸ng xuèng lµm tri thµnh ®øc qu©n, sau ®æi thµnh tri doanh ch©u, råi l¹i chuyÓn sang tri thµnh quËn.

Gi¸n quan Ph¹m Tæ Ngu cho r»ng S¸t Kinh lµ ngêi kh«ng thÓ träng dông ®îc, v× thÕ cho nªn S¸t Kinh l¹i bÞ ®iÒu ®i lµm ph¸t vËn sø ë Giang, Hoµi, Kinh, TriÕt, sau ®ã l¹i chuyÓn sang lµm tri D¬ng Ch©u. Sau ®ã S¸t Kinh l¹i gi÷ c¸c chøc qu©n quan sø ë VËn, VÝnh hng, råi ®æi sang lµm long ®å c¸c trùc häc sÜ, råi l¹i lµm tri thµnh ®« phñ.

Nh÷ng n¨m ®Çu thêi kú Tèng TriÕt T«ng Chiªu Th¸nh ( 1094 - 1098 ), S¸t Kinh vµo triÒu nhËn nhiÖm vô Hé bé thîng th. Ch¬ng Hanh l¹i thay ®æi ph¸p lÖnh sai dÞch, lËp nªn ty th¶o luËn, rÊt l©u vÉn kh«ng quyÕt ®Þnh ®- îc. S¸t Kinh nãi víi Ch¬ng Hanh :" ChØ cÇn thi hµnh theo ph¸p luËt cò cña thêi Hi Ninh lµ ®îc råi, hµ tÊt ph¶i th¬ng nghÞ thao luËn lµm g× n÷a." Ch¬ng Hanh cho r»ng S¸t Kinh nãi rÊt ®óng, thÕ lµ ®Þnh ra ngay ph¸p lÖnh cè dÞch. Ph¸p lÖnh sai dÞch vµ ph¸p lÖnh cè dÞch lµ hai ph¸p lÖnh, ý kiÕn T M· Quang vµ ý kiÕn Ch¬ng Hanh kh«ng thèng nhÊt. KÐo dµi suèt 10 n¨m, S¸t Kinh vÉn qu¶n lý c«ng viÖc cña m×nh, S¸t Kinh vµ Ch¬ng Hanh hai ngêi gióp ®ì lÉn nhau, dùa vµo nhau. Nh÷ng ngêi cã kiÕn thøc ®Òu nh×n ®îc ra hµnh ®éng gian tµ cña hä.

S¸t BiÖn ®îc bæ nhiÖm lµm H÷u thõa, nhêng cho huynh trëng S¸t Kinh lµm hµn l©m häc sÜ kiªm thÞ ®éc, phô tr¸ch tu ®Þnh quèc sö. Sau vô ¸n V¨n CËp Phô, S¸t Kinh ®îc lÖnh truy cøu nghiªm ngÆt. ¤ng ta ®· b¾t néi thÞ Tr¬ng SÜ L¬ng, ra lÖnh cho «ng nµy ph¶i cung khai téi tr¹ng cña TrÇn

Hµm, ghÐp vµo téi ®¹i nghÞch bÊt ®¹o ®Ó xö tö hä, ®ång thêi cßn tè c¸o Lu KÝch, L¬ng Thä. Sau khi TrÇn Hµm bÞ s¸t h¹i, hai «ng Lu KÝch, L¬ng Thä còng bÞ h·m h¹i ®Õn chÕt, l¹i cßn cÊm cè c¶ con ch¸u hä n÷a. C¸c «ng V¬ng Nghiªm TÈu, Ph¹m Tæ Ngu vµ Lu An ThÕ v.v...còng bÞ lu ®µy ®Õn n¬i biªn c¬ng, xa x«i hÎo l¸nh. S¸t Kinh ©m mu chÊp chÝnh trong triÒu ®×nh, lóc ®ã T¨ng Bè phô tr¸ch qu¶n lý khu mËt viÖn rÊt c¨m thï S¸t Kinh, thÕ lµ mËt tÊu lµ S¸t BiÖn ®· tõnglµm thõa h¹t, S¸t Kinh kh«ng thÓ cïng th¨ng chøc víi S¸t BiÖn ®îc, nhng ®îc vµo cung thõa chØ.

Sau khi Tèng Huy T«ng lªn ng«i hoµng ®Õ ®· rót hai chøc häc sÜ §oan minh, Long ®å c¸c cña S¸t Kinh, ®a ®i lµm tri Th¸i nguyªn. Hoµng th¸i hËu ra lÖnh Tèng Huy T«ng gi÷ S¸t Kinh ë l¹i tu viÖn quèc sö. MÊy th¸ng sau, gi¸n quan TrÇn Qu¸n tè c¸o S¸t Kinh c©u kÕt víi c¸c néi thÞ trong cung ®×nh, TrÇn Qu¸n bÞ khiÓn tr¸ch, S¸t Kinh còng bÞ gi¸ng chøc, lµm tri Giang ninh phñ sù. Trong lßng «ng ta rÊt bùc béi bÊt b×nh, kiÕm cí kÐo dµi kh«ng chÞu vÒ Kinh nhËn nhiÖm vô. Ngù sö TrÇn Thø Th¨ng, DÞ ¦¬ng, TrÇn S TÝch v.v... tiÕp tôc tè c¸o c¸c hµnh vi téi tr¹ng cña «ng ta, S¸t Kinh bÞ c¸ch chøc, ®Ò cö §éng Tiªu Cung sù, sèng ë Hµng ch©u.

Víi t c¸ch lµ quan cung phông, §ång Qu¸n ®Õn vïng Tam Ngo ®Ó thu thËp tranh ¶nh s¸ch b¸o, tr©n kú dÞ vËt, lu l¹i ë Hµng ch©u h¬n mét th¸ng. S¸t Kinh giao du cïng §ång Qu¸n, bÊt kÓ ngµy tr¾ng ®ªm ®en. TÊt c¶ nh÷ng thø nh nh÷ng tÊm b×nh phong cã vÏ, nh÷ng chiÕc qu¹t ®Ñp, §ång Qu¸n ®Òu thu thËp l¹i vµ chuyÓn vµo cung suèt ngµy ®ªm, h¬n n÷a §ång Qu¸n cßn viÕt trong tÊu sí d©ng lªn nhµ vua biÓu dng S¸t Kinh göi vÒ n¬i ë cña Tèng Huy T«ng. B¾t ®Çu tõ ®ã trë ®i, Tèng Huy T«ng b¾t ®Çu chó ý ®Õn S¸t Kinh. Ngoµi ra, th¸i häc b¸c sÜ Ph¹m ChÝ H b×nh thêng rÊt th©n víi t¶ c¸i ®¹o lôc Tõ Tri Thêng. Phï thuû mµ Tõ Tri Thêng sö dông lµ tõ nguyªn phï hËu ®iÖn. Ph¹m ChÝ H vµ Tõ Tri Thêng cã quan hÖ rÊt s©u s¾c, nãi lªn t©m ý cuéc ®êi cña «ng, «ng nãi r»ng nÕu S¸t Kinh kh«ng lµm tÓ tíng th× ch¼ng cßn g× ®Ó lµm n÷a. Ch¼ng bao l©u, c¸c phô n÷ ë trong cung, c¸c quan ho¹n ®Òu dÞ khÈu ®ång thanh t¸n tông S¸t Kinh. ThÕ lµ Tèng Huy T«ng ®Ò b¹t Ph¹m ChÝ H lµm h÷u chÝnh ng«n, khëi dông S¸t Kinh lµm Tri ®Þnh ch©u. N¨m Sïng Ninh nguyªn niªn (1102 ) ®îc th¨ng lµm tri ®¹i danh phñ. Hµn Trung Ng¹n bÊt hoµ víi T¨ng Bè, muèn c©u kÕt víi S¸t Kinh ®Ó ®îc gióp ®ì, liÒn ®Ó cho «ng ta lµm häc sÜ thõa chØ tu sö. Tèng Huy T«ng cã ý vÒ chÝnh sù trong thêi kú Tu Hi Ninh, Nguyªn Phong, khëi x¸ x¸ nh©n TrÞnh TuÇn Vò vµ S¸t Kinh kÕt bÌ kÕt ®¶ng víi nhau, lËp thµnh " ¸i mé trî chi ®å" hiÕn th©n cho hoµng ®Õ. ThÕ lµ Tèng Huy T«ng quyÕt ®Þnh khëi dông S¸t Kinh. Sau khi Hµn Trung Ng¹n bÞ b·i chøc, cö S¸t Kinh lµm thîng th t¶ thõa, Ýt l©u sau l¹i thay T¨ng Bè lµm h÷u phß x¹. H«m nhËn lÖnh, Tèng Huy T«ng chØ chç cho S¸t Kinh ngåi ë trong ®iÖn Diªn hoµ vµ nãi víi «ng :" Hoµng ®Õ ThÇn T«ng ®· s¸ng lËp ra hiÕn ph¸p vµ chÕ ®é, tiªn ®Õ TriÕt T«ng kÕ thõa, hai lÇn bÞ thay ®æi, quèc sù cha ®Þnh ®îc. TrÉm kÕ thõa ý chÝ cña anh em nh trªn ®· nãi, khanh cã kiÕn gi¶i g× kh«ng ?" S¸t Kinh cói ®Çu b¸i t¹, biÓu thÞ nguyÖn ý dï cã chÕt còng lËp c«ng. Th¸ng Giªng n¨m Sïng Ninh thø hai (1103) S¸t Kinh ®îc gi÷ chøc t¶ phß x¹.

Tho¹t ®Çu S¸t Kinh lµ mét thÇn tö bÞ gi¸ng chøc, khi ®¾c chÝ m·n ý råi th× c¶ thiªn h¹ ch¶ lµ c¸i g× ®èi víi «ng ta. Khi ®· n¾m ®îc quyÒn bÝnh b»ng " thiÖu thuËt " råi, «ng ta lung l¹c Tèng Huy T«ng, dïng nh÷ng lÖ cò

cña Ty §iÒu lÖ, tøc lµ tæ chøc c¸c ty gi¸o tr×nh, tù m×nh ®øng ra lµm ®Ò cö, bá nhiÖm nh÷ng tay ch©n ®ång ®¶ng nh Ng« C HËu, V¬ng H¸n Chi v.v...tÊt c¶ cã ®Õn h¬n chôc ngêi lµm quan cÊp díi cña m×nh n¾m lÊy nh÷ng c«ng viÖc chÝnh to lín nh t«ng thÊt, nhòng quan, quèc dông, th¬ng toäc, diªm tr¹ch, phó ®iÒu, do·n môc v.v..., mçi viÖc ®Òu cã 3 ngêi phô tr¸ch. Mäi chÝnh s¸ch cña nhµ níc ®Òu do nh÷ng ngêi nµy ®Æt ra vµ quyÕt ®Þnh. ¸p dông nh÷ng kiÕn nghÞ cña Phïng Gi¶i, TiÒn Dòng, l¹i phÕ bá hoµng hËu Nguyªn Hùu. PhÕ bá luËt khoa cö, ra lÖnh cho c¸c quËn huyÖn tÊt c¶ ®Òu ph¶i lµm theo c¸ch thi cö th¸i häc tam x¸. á phÝa nam thµnh phè x©y dùng ung ngo¹i häc ®Ó tiÕp ®·i c¸c häc sÜ tõ bèn ph¬ng vÒ. Thùc hµnh ph¬ng ®iÒn trong toµn quèc. Trªn 7 lé nh Giang, Hoµi v.v...thùc hµnh viÖc tæ chøc nh÷ng cöa hµng chuyªn mua chuyªn b¸n cña ngµnh chÌ, c¸c quan phñ tù më ra c¸c chî. Ngoµi ra c¶i c¸ch toµn bé luËt diªm sao. NÕu lµ tiÒn cò th× nhÊt luËt ®×nh chØ kh«ng sö dông n÷a. Cã nh÷ng t th¬ng giµu cã tríc kia ®· tÝch tr÷ hµng chôc v¹n ®ång tiÒn giÊy, nay bÞ v« hiÖu ho¸ trë thµnh tr¾ng tay trë thµnh ngêi ¨n xin, thËm chÝ cã ngêi nh¶y xuèng s«ng hoÆc treo cæ tù tö. §Ò ®iÓm Hoµi ®«ng h×nh ngôc Ch¬ng TÕ thÊy c¶nh nh vËy th× hÕt søc th«ng c¶m víi hä, viÕt tÊu b¸o lªn triÒu ®×nh gäi ®©y lµ c¶i c¸ch h¹i d©n. S¸t Kinh phÉn né, b·i miÔn chøc quan cña Ch¬ng TÕ. Råi l¹i thõa thÕ ®óc hoµnglo¹t lo¹i tiÒn lín, tÊt c¶ ®Òu ®æ lªn ®Çu em trai Ch¬ng TÕ. C¸c «ng nh ngù sö ThÈm Kú lÊy danh nghÜa gi¸m ngôc kh«ng lµm trßn nhiÖm vô ®· c¸ch chøc 6 tªn quan viªn. Con trai TrÇn Qu¸n lµ TrÇn ChÝnh Héi v× viÕt th tÊu nghÞ nªn ®· bÞ lu ®µy ®Õn h¶i ®¶o.

TriÒu ®×nh B¾c Tèng thiÕt lËp ë Nam khai kiÒm mét ch©u tªn lµ TÞnh ch©u. D©n téc Diªu ë ThÇn khª ph¶n lo¹n, giÕt chÕt huyÖn lÖnhThóc Bæ, S¸t Kinh h¹ lÖnh träng thëng, qui ®Þnh r»ng hÔ ai giÕt ®îc mét thñ lÜnh th× ®îc thëng 300 sóc lôa, c¸c quan cø viÖc thi hµnh, h¬n n÷a cßn kh«ng truy cøu thµnh phÇn cña hä. H×nh nam th¸i th M· Thµnh nãi :" Cã ngêi sinh ra lµ ngêi Giao, cã ngêi sinh ra ë vïng ngêi Giao, hiÖn nay kh«ng biÕt nh÷ng ngêi næi lo¹n lµ ngêi d©n téc nµo, nÕu cø ghi c«ng theo thñ cÊp mµ ban th- ëng th× e r»ng kh«ng thÓ kh«ng cã sù oan uæng, x¶y ra nh÷ng vô l¹m s¸t ngêi v« téi." Lóc ®ã Tëng Chi Ký lµ tri khu mËt viÖn, sî r»ng lµm tr¸i ý chØ cña S¸t Kinh, liÒn b¸o c¸o víi S¸t Kinh r»ng M· Thµnh kh«ng chÞu nghe theo, S¸t Kinh liÒn c¸ch chøc M· Thµnh, bæ nhiÖm Th §µn thay thÕ chøc vô cña M· Thµnh, qui ®Þnh thêi h¹n cho «ng ta ph¶i tiªu diÖt hÕt qu©n khëi nghÜa ngêi Giao. ThÕ lµ chÝnh quyÒn B¾c Tèng tiÕn vÒ phÝa t©y ®· thu phôc ®- îc c¸c ®Þa ph¬ng nh Hoµng xuyªnm ThiÖn, Qu¸ch, vµ chiÕm ®îc c¸c vïng nh D¬ng Kh¶, D¹ Lang v.v...

TriÒu ®×nh ®Ò b¹t §ång Qu¸n lµm l·nh tiÕt ®é sø. Sau ®ã th× D¬ng TÊn, Gi¸m Tïng Hi, §µm TrÊn, L¬ng S Thµnh v.v... tiÕp tôc thay nhau gi÷ chøc vô nµy. TÊt c¶nh÷ng ngµnh bu«n b¸n chuyªn m«n mµ tæ t«ng ®· lËp ra ph¸p luËt th× nay ®Òu thay hÕt. S¸t Kinh cßn muèn n¾m lÊy qu©n quyÒn vµ mua chuéc nh©n t©m qu©n ®éi, ssÓ cho hä qui phôc m×nh ThÕ lµ «ng ta thµnh lËp c¸i gäi lµ tø phô ë c¸c ch©u §µn, TrÞnh, Tµo, Cñng. Mçi n¬i cã hai v¹n qu©n ®ån tró vµ bænhiÖm nh÷ng tay ch©n th©n tÝn nh Tèng KiÒu Niªn, Hè S V¨n lµm quËn thó. §éi cÊm binh ban ®ªm ®i tuÇn tra mçi th¸ng ®- îc cÊp 500 tiÒn, bçng nhiªn t¨ngvät lªn gÊp 10 lÇn, môc ®Ých lµ cñng cè lßng trung thµnhcña hä. Nh vËy lµ uy phóc ë trong tay «ng ta, binh lÝnh

trong ngoµi triÒu ®×nh ®Òu kh«ng d¸m dÞ nghÞ g× vÒ S¸t Kinh n÷a. S¸t Kinh ®îc chuyÓn l¸m T kh«ng, råi ®îc phong Gia quèc c«ng.

Khi S¸t Kinh ®qx ®îc hiÓn quÝ, lßng tham cña «ng ta l¹i cµng lîi h¹i. ¤ng ta nhËn biÕt bao nhiªu bæng léc chøc phã x¹, ngoµi ra cßn bao nhiªu tiÒn bæng léc cña chøc T kh«ng, kÌm theo ®ã lµbao nhiªu cña c¶i nh ngò cèc, ®Ëu, vµ c¸c lo¹i l¬ng thùc kh¸c. Khi ®ã mäi thø ®Òu ph¶i tr¶ tiÒn, riªng cã S¸t Kinh lµ ®îc cÊp ph¸t toµn bé, chØ cÇn th«ng qua h×nh thøc tÊu b¸o lµ quen thuéc. VËy mµ Tèng Huy T«ng ch¼ng hay biÕt g× hÕt.

Håi ®ã, trong thêi gian Nhuyªn Hùu (1086 - 1094 ), nh÷ng ®¹i thÇn mµ Tèng TriÕt T«ng bæ nhiÖm, ®¹i da sè ®Òu bÞ lu ®µy, gi¸ng chøc, s¸t h¹i, thuyªn chuyÓn ch¼ng cßn l¹i ®îc bao nhiªu.VËy mµ S¸t Kinh vÉn cha c¶m thÊy yªn t©m, sai ngêi liÖt kª nh÷ng téi tr¹ng cña hä, coi T M· Quanglµ ®Çu sá, gäi hä lµ gian ®¶ng, dùng bia ®¸ ë tríc cæng ®iÖn V¨n §øc, tù m×nh kh¾c mét tÊm bia rÊt lín cho m×nh, ban hµnh xuèng tËn c¸c quËn quèc. Tho¹t ®Çu vµo nh÷ng n¨m cuèi TTèng TriÕt T«ng Nguyªn Phï, cã ngêi mîn cí x¶y ra nhËt thùc viÕt tÊu b¸o, ngêi viÕt tÊu b¸o b×nh luËn rÊt nhiÓu vÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ cña thêi kú Hy Ninh, ThiÖu Th¸nh, S¸t Kinh l¹i gäi nh÷ng ngêi nh Ph¹m Nhu Trung trë xíng lµ gian tµ. Nh÷ng ngêi cã tªn bÞ ghi trong hai quyÓn sæ cã tíi ba tr¨m linh chÝn ngêi, tÊt c¶ con ch¸u cña hä ®Òu bÞ cÊm cè, kh«ng ®îc lµm quan ë kinh s hoÆc nh÷ng vïng l©n cËn. N¨m Sïng Ninh thø 5 (1106), S¸t Kinh l¹i ®îc ®Ò b¹t lµm T kh«ng, Khai phñ nghi ®ång tam t, An viÔn qu©n tiÕt ®é sø, c¶i phong lµm Nguþ Quèc c«ng. Th¸ng Giªng n¨m Sïng Ninh thø 5 (1106) sao Chæi xuÊt hiÖn ë phÝa T©y, c¸i ®u«i cña nã kÐo ra rÊt dµi. Tèng Huy T«ng nghe theo lêi ngêi kh¸c ®· ra lÖnh huû bá ®¶ng bia. TÊt c¶ nh÷ng bia ®· lËp tríc ®©y, ®Òu bÞ phÕ bá hÕt. S¸t Kinh bÞ c¸ch chøc, chØ cßn gi÷ chøc Khai phñ nghi ®ång tam t, Trung th¸i qqts cung sø. Phe ®¶ng cña «ng ta bÝ mËt ho¹t ®éng tríc mÆt hoµng ®Õ, n¨m §¹i Quan Nguyªn niªn ( ( 1107 ) S¸t Kinh lk¹i ®îc bæ nhiÑm lµm T¶ phß x¹. Do Nam §an nép ®Êt, S¸t Kinh l¹i ®îc vît cÊp lªn lµm th¸i uý, ®îc tÆng cÊp b¸t b¶o, s¸ch xng lµ th¸i s.

N¨m §¹i Quan thø ba (1109 ), c¸c quan viªn ®µi gi¸n trong triÒu ®×nh kh«ng ngõng tè c¸o nh÷ng hµnh vi téi ¸c cña S¸t Kinh, thÕ lµ S¸t Kinh bÞ buéc ph¶i vÒ hu. Nhng «ng ta vÉn cßn phô tr¸ch ®Ò cö tu so¹n " TriÕt T«ng thùc lôc ", ®îc c¶i phong lµ Së Quèc c«ng.. Hµng th¸ng cø ®Õn ngµy mång mét vµ ngµy r»m ©m lÞch l¹i ®îc triÒu kiÕn. Th¸i häc sinh TrÇn TriÒu L·o liªn tôc viÕt tÊu b¸o tr×nh bµy 14 téi tr¹ng cña S¸t Kinh. Nh÷ng téi tr¹ng ®ã lµ : " ( S¸t Kinh ) khinh m¹n thîng ®Õ, lõa dèi qu©n phô, kÕt bÌ ®¶ng « dï, khinh tíc lé qu¶ng phÝ dông, biÕn ph¸p ®é, väng chÕ t¸c, hØ ®¹o du, kiÒm ®µi gi¸n, xÝ th©n ®¶ng, trêng b«n c¸nh, sïng thÝch l·o, lsao thæ méc, quan viÔn lîc", khÈn cËu ®a S¸t Kinh ®i lu ®µy ë n¬i thËt xa, ®i chèng l¹i quØ qu¸i n¬i s¬n l©m cïng cèc. Sau khu bøc tÊu b¸o cña «ng göi ®Õn ®· lµm cho c¸c nh©n sÜ trong ngoµi triÒu ®×nh tranh c·i x«n xao, coi ®©y lµ mét b¶n b¸o c¸o ch©n thùc. Th¸ng 5 n¨m §¹i Quan thø t ( 1110 ), sao chæi l¹i xuÊt hiÖn gi÷a c¸c khuª, lÇu. Ngù sö Tr¬ng Kh¾c C«ng tr×nh bµy r»ng trong 8 n¨m phô chÝnh, S¸t Kinh ®· lµm chÊn ®éng trong níc, tuú ý khen thëng cÊp díi, rÊt l·ng phÝ cña c¶i cña quèc gia, ban thëng rÊt hËu cho c¸c quan tíc, g©y ©n huÖ rÊt réng r·i, bän quan k¹i x©y dùng c x¸ cho «ng ta, trng dông c¸c thuyÒn bÌ trªn s«ng chØ ®Ó vËn chuyÓn ®¸ hoa c¬ng. LÊy danh nghÜa ®Ó chó thä

®· c©y dùng ®Òn th¸p lµm cho nói L©m B×nh thªm uy nghiªm, m¹o xng lµ tíi níc cho ®ång ruéng ®Ó më cöa s«ng, dïng viÖc ®ã ®Ó øng nghiÖm c©u sÊm " Hng hãa ". Thóc ®ÈyluËt ph¬ng ®iÒn ®Ó nhiÔu lo¹n nh©n d©n an c l¹c nghiÖp, trong lao tï th× tô tËp nh÷ng bän ®Çu tr©u mÆt ngùa ë c¸c quËn. S¸t Kinh cã tíi mÊy chôc téi vÒ gian bÊt quÜ, thÇn bÊt trung. Tríc kia ngù sö trung thõa Yh¹ch C«ng BËt, thÞ ngù sö Mao Chó ®· nhiÒu lÇn tè c¸o S¸ Kinh, Tèng Huy T«ng ®Òu kh«ng ®ång ý. §Õn lóc nµy Tèng Huy T«ng kh«ng thÓ kh«ng gi¸ng chøc S¸t Kinh xuèng lµm th¸i tö thiÕu b¶o, ®Ó cho «ng ta ®îc vÒ sèng ë Hµng ch©u.

N¨m ChÝnh Hoµ thø hai ( 1112 ) Tèng Huy T«ng l¹i triÖu håi S¸t Kinh tõ Hµng ch©u vÒ Khai phong Kinh s, ®Ó cho «ng ta lµm phô chÝnh, c¶i phong lµ Lç Quèc c«ng,, cø 3 ngµy 1 lÇn lªn c«ng ®êng lµm viÖc. Khi S¸t Kinh bÞ ®uæi vÒ Hµng ch©u, c¸c häc quan trong ngoµi ®Òu lÊy mÖnh ®Ò thêi chÝnh ®Ó hiÕn kÕ, ®Ò cö häc sÜ Hoµi t©y T« Vùc Tëng, ®Ó cho «ng l- u hµnh, t×m mäi c¸ch ®i su tËp s¸ch vÊn trong vßng 5 n¨m l¹i ®©y, kiÓm tra néi dung øng ®¸p cña sÜ nh©n ®Ó quan s¸t tÊm lßng cña d©n, do ®ã mµ gi¶i oan cho h¬n 30 ngêi ®ang bÞ tï téi.

Tho¹t ®Çu, chÕ ®é nhµ níc B¾c Tèng, nÕu cã chiÕu lÖnh ®Òu do trung th m«n h¹ tØnh nghÞ ®Þnh, sau ®ã th× do häc sÜ khëi th¶o. Trong thêi gian Hi Ninh ( 1068 - 1077 ) trong hoµng cung mµ cã truyÒn ®¹t chiÕu th tay cña hoµng ®Õ kh«ng ®Ó cho trung th m«n h¹ tØnh cïng nghÞ ®Þnh, chÝnha ra lµ do trong c¸c ®¹i thÇn cã ngêi bÝ mËt khëi th¶o mÖnh lÖnh cho hoµng ®Õ. §Õn thêi kú S¸t Kinh, «ng ta lo sî r»ng ngêi ta nghÞ luËn vÒ chÝnh b¶n th©n «ng, nªn ®· cè ý ®Æt ra c¸i gäi lµ ngù bót mËt tiÕn, hy väng ®îc Tèng Huy T«ng ban chiÕu th do chÝnh tay nhµ vua viÕt, gäi lµ ngù bót thñ chiÕu, ngêi nµo vi ph¹m sÏ bÞ xö theo chÕ ®é ph¶n nghÞch.. Ng vËy lµ bÊt kú viÖc to viÖc nhá, S¸t Kinh ®Òu cã thÓ gi¶ m¹o mÖnh lÖnh cña hoµng ®Õ ®Ó hµnh sù, thËm chÝ cã nh÷ng bót tÝch ch¼ng gièng bót tÝch cña hoµng ®Õ tÝ nµo c¶, quÇn thÇn biÕt mµ kh«ng ai d¸m nãi ra.. Cho nªn quÝ thÝch, cËn thÇn tranh nhau thØnh cÇu ngù bót thñ chiÕu, khiÕn cho mét quan ho¹n tªn lµ D¬ng CÇu viÕt thay, ®îc gäi lµ " Th D¬ng ". S¸t Kinh tuy rÊt ®au ®Çu vÒ viÖc nµy nhng còng kh«ng cã c¸ch nµo ng¨n chÆn l¹i ®îc.

S¸t Kinh l¹i c¶i c¸ch tªn gäi c¸c quan l¹i, thay phß x¹ lµ trhqÝ tÕ thiÕu tÕ, tù xng lµ c«ng tíng, cai trÞ ba tØnh. Truy phong V¬ng An Th¹ch, Kinh Hïng Qu©n lµm V¬ng. Quan l¹i cÊp tØnh kh«ng cã danh ng¹ch cè ®Þnh, v× thÕ cho nªn quan giíi hµm ngò phÈm cã tíi mét tr¨m mÊy chôc ngêi, cã ngêi mét m×nh kiªm mêi mÊy chøc. ThÞ ngù sö Hoµng B¶o Quang phª b×nh c¸ch lµm nµy, S¸t Kinh lËp tøc gi¸ng chøc «ng vµ ®a ®Õn ThiÖu ch©u. §Ò b¹t cùu sø Nguôy B¸ S« phô tr¸ch chuyªn doanh hµng ho¸, lµm ra hµng triÖu s©u tiÒn ®Ó triÒu cèng. Tèng Huy T«ng thÊy vËy th× vui mõng, cÇm s©u tiªn nãi víi c¸c ®¹i thÇn xung quanh :" §©y lµ phông liÖu do th¸i s biÕu trÉm ®©y !" ThÕ lµ Nguþ B¸ S« ®îc th¨ng lµm Huy du c¸c ®·i chÕ.

LÇn nµo S¸t Kinh còng nãi víi Tèng Huy T«ng r»ng, hiÖn nay tiÒn tÖ trong kho nhµ níc cã 50 triÖu, ®ñ ®Ó tiªu sµi hoan l¹c, tha hå mµ s¾m lÔ. ThÕ lµ triÒu ®×nh B¾c Tèng ®óc 9 c¸i ®Ønh, x©y dùng Minh ®êng, tu kiÕn ph¬ng tr¹ch, kiÕn tróc ®¹o quan, chÕ t¸c thµnh " §¹i th¹nh l¹c ", chÕ ®Þnh ra mÖnh b¶o. Sts Kinh bæ nhiÖm M·nh X¬ng Linh lµm ®« thuû sø gi¶, phô

tr¸ch khai t¹c ®¹i phi tam s¬n, x©y dùng thiªn thµnh, hoµn thµnh hai chiÕc cÇu lín, x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh ®å xé, chi tiªu hÕt 40 v¹n quan tiÒn. Nh©n d©n ®i qua hai bê s«ng, ®au lßng kh«ng d¸m nh×n. Nhng S¸t Kinh th× l¹i nghiÔm nhiªn tù cho c«ng lao cña m×nh cã thÓ so víi cæ nh©n thêi T¾c, KhiÕt, Chu, TriÖu v.v... Ngoµi ra S¸t Kinh cßn muèn x©y dùng më réng cung ®iÖn ®Ó ®îc hoµng ®Õ sïng ¸i, triÖu tËp 5 ngêi kiÓu nh §ång Qu¸n b¸o cho hä biÕt t×nh h×nh qu¸ chËt hÑp ë trong cung cÊm. §ång Qu¸n gôc ®Çu phôc tïng mÖnh lÖnh cña S¸t Kinh, ai nÊy ra søc lµm hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh, tranh nhau xa xØ hoa lÖ, khoa tr¬ng vÎ hïng vÜ to lín, b¾t ®Çu x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nh Diªn phóc cung, C¶nh long giang, ch¼ng kÐm g× CÊn nh¹c.

Con trai S¸t Kinh lµ S¸t Du, S¸t Thèc, S¸t Tiªu, con trai cña S¸t Du lµ S¸t Hµnh ®Òu lµm quan ®Õn chøc ®¹i häc sÜ, gi÷ nhiÒu chøc vô trong chÝnh quyÒn. S¸t C¸ch lÊy con g¸i cña MËu §øc §Õ lµm vî. Hoµng ®Õ 7 lÇn ®Õn phñ ®Ö cña «ng ta, ban thëng cho kh«ng biÕt bao nhiªu lµ tµi vËt, lÖnh cho «ng ta ngåi t¹i chç truyÒn th¬ng, trªn ®¹i thÓ gièng nh ngêi ta ngåi lÔ, ®Çy tí nhµ «ng ta còng lµm quan to, t× thiÕp ®îc phonglµm phu nh©n, v× thÕ cho nªn d luËn x· héi ®èi víi S¸t Kinh cµng ngµy cµng bÊt m·n, hoµng ®Õ còng dÇn dÇn xa l¸nh «ng ta.

N¨m Tuyªn Hoµ thøa hai ( 1120 ) Tèng Huy T«ng ®Ó cho S¸t Kinh nghØ hu. N¨m Tuyªn Hoµ thø s¸u Chu DiÕn lªn thay «ng,, S¸t Kinh l¹i ®îc cai trÞ 3 tØnh. §Õn lóc nµy S¸t Kinh 4 lÇn ra lµm viÖc níc, m¾t hoa ®Çu v¸ng kh«ng thÓ gi¶i quyÕt c«ng viÖc ®îc n÷a, tÊt c¶ mäi c«ng viÖc ®Òu do quÝ tö S¸t §iÒu quyÕt ®Þnh. TÊt c¶ nh÷ng v¨n kiÖn mµ S¸t Kinh ®· phª duyÖt, ®Òu do S¸t §iÒu xö lý, h¬n n÷a «ng ta cßn thay mÆt S¸t Kinh vµo triÒu tÊu b¸o. Mçi lÇn S¸t §iÒu vµo triÒu, c¸c quan viªn díi cÊp thÞ tïng ®Òu ph¶i nghªnh tiÕp chµo hái, thËm thôt víi nhau, c¸c quan l¹i trong c«ng ®êng cã tíi mÊy chôc ngêi theo ®u«i vÒ hïa víi S¸t §iÒu.Do S¸t §iÒu léng hµnh, dÇn dÇn n¾m ®îc quyÒn thÕ nªn ®· ®Ò b¹t anh vî «ng ta tªn lµ Hµn L÷ lªn lµm hé bé thÞ lang, bÝ mËt c©u kÕt víi nhau, bµi xÝch c¸c nh©n six trong triÒu, s¸ng lËp ra ty kho thøc cèng Tuyªn Hoµ, ®a tÊt c¶ vµng b¹c ch©u b¸u gÊm vãc do c¸c ®Þa ph¬ng cèng hiÕn vµo kho phñ, ra søc v¬ vÐt bæ sung, coi ®ã lµ tµi s¶n riªngcña thiªn tö. TÕ thÇn B¹ch Thêi Trung, Lý Bang Nhan ch¼ng qua chØ lµ ngêi phôc tïng chÊp bót mµ th«i, nhng hä còng kh«ng thÓ lµm ng¬ tríc nh÷ng hµnh vi cña S¸t §iÒu. Huynh trëng cña S¸t §iÒu lµ S¸t Du còng tè c¸o nh÷ng sù viÖc cña em trai, Tèng Huy T«ng rÊt phÉn né, muèn trõ bá S¸t §iÒu, nhng S¸t Kinh ®· n¨n nØ cÇu xin nªn «ng ta míi khái bÞ xö trÝ., cßn Hµn L÷ bÞ an trÝ ®Õn Hoµng ch©u. Sau ®ã ch¼ng bao l©u, triÒu ®×nh c¸ch chøc thÞ ®éc cña S¸t §iÒu, huû bá nh÷ng ®Æc quyÒn ®· ®îc h- ëng, ®ång thêi còng ®Ó cho S¸t Kinh nghØ hu. Lóc ®ã nh÷ng «ng nh B¹ch Thêi Trung ra søc khuyªn Tèng Huy T«ng nªn c¸ch chøc S¸t §iÒu ®Ó lµm cho ®Þa vÞ cña S¸t Kinh bÞ lung lay, bëi v× cho ®Õn lóc nµy S¸t Kinh vÉn cha cã ý muèn tõ chøc. Tèng Huy T«ng cö §ång Qu¸n ®Õn phñ ®Ö cña S¸t Kinh, ra lÑnh cho S¸t Kinh tiÕn ch¬ng t¹ sù, xin tõ chøc. Sau khi §ång Qu¸n ®Õn S¸t Kinh khãc lãc nãi :" T¹i sao hoµng thîng kh«ng dung n¹p S¸t Kinh mÊy n¨m n÷a, ë ®©y nhÊt ®Þnh cã ngêi nµo ®ã nãi nh÷ng lêi xÊu vÒ t«i." §ång Qu¸n tr¶ lêi :" T«i kh«ng biÕt." Cùc ch¼ng ®·, S¸t Kinh ®µnh ph¶i viÕt tÊu ch¬ng giao cho §ång Qu¸n. Tèng Huy T«ng ra lÖnh cho Tõ thÇn thay

mÆt «ng ta viÕt 3 b¶n thØnh cÇu tõ chøc, thÕ lµ nhµ vua ®ång ý cho S¸t Kinh nghØ hu.

Sau khi Tèng Kh©m T«ng lªn ng«i, t×nh h×nh biªn c¬ng cña chÝnh quyÒn B¾c Tèng ngµy cµng nguy cÊp. S¸t Kinh ®a toµn bé gia ®×nh rêi vÒ ph¬ng nam, ®Ó mong ®îc cÇu toµn. Mäi ngêi trong thiªn h¹ coi S¸t Kinh lµ mét tªn ®Çu sá trong sè lôc tÆc. C¸c «ng nh thÞ ngù sö T«n §Þch còng b¾t ®Çu nghiªm kh¾c trÇn thuËt nh÷ng hµnh vi gian ¸c cña S¸t Kinh. ThÕ lµ triÒu ®×nh liÒn lÊy ph©n ty bÝ th gi¸m ë Nam kinh lien tôc gi¸ng chøc S¸t Kinh xuèng lµm sïng tÝn, kh¸nh viÔn qu©n tiÕt ®é phã sø, ®a «ng ta ®i an trÝ ë Hoµnh ch©u. Sau nµy l¹i chuyÓn S¸t Kinh ®Õn hai ch©u ThiÒu, §am.. S¸t Kinh ®i ®Õn §µm ch©u th× chÕt, thä 80 tuæi.

TuyÓn tù " Tèng sö "

QuyÓn 472

Gia LuËt Êt T©n

lêi më ®Çu - Trong lÞch sö níc Trung Quèc, chÝnh quyÒn d©n téc KhiÕt §an cña triÒu ®×nh nhµ Liªu song song tån t¹i víi chÝnh quyÒn B¾c Tèng còng ®· tõng xuÊt hiÖn mét nh©n vËt ph¶n diÖn næi tiÕng, ®ã chÝnh lµ Gia LuËt Êt T©n, viªn gian thÇn ®Çu sá thuéc triÒu ®¹i nhµ Liªu. Gia LuËt Êt T©n tù lµ Hå §å Cæn, íc sinh vµo kho¶ng thêi gian Liªu Th¸nh T«ng Khai Th¸i (1012 - 1021 ) trong mét gia ®×nh nghÌo khæ. Trong nh÷ng n¨m Liªu H- ng T«ng Träng Hi, Gia LuËt Êt T©n lµm nh©n viªn V¨n ban, gi÷ Ên tÝn Th¸i b¶o vµ ®îc vµo cung ®×nh, ®îc hoµng hËu vµ hoµng ®Õ Hng T«ng yªu mÕn. Sau ®ã, «ng ®· tõng gi÷ c¸c chøc vô bót nghiªn l¹i, hé vÖ th¸i b¶o, B¾c viÖn ®ång tri, Nam viÖn khu mËt sø v.v... Sau khi Liªu §¹o T«ng lªn ng«i, Gia LuËt Êt T©n do cã c«ng trong viÖc b×nh ®Þnh cuéc næi lo¹n cña cha con Träng Nguyªn hoµng th¸i thóc mµ ®îc gi÷ chøc B¾c viÖn khu mÊt sø, tiÕn phong Nguþ V¬ng. N¨m HoÆc Ung thø n¨m ( 1069 ) l¹i ®îc phong lµm th¸i s, thèng lÜnh qu©n l÷ bèn ph¬ng, quyÒn thÕ vang déi trong ngoµi, qu¶ lµ mét thêi cùc thÞnh. Sau khi ph¸t tÝch, Gia LuËt Êt T©n, b¶n tÝnh ranh ma lanh lîi, th«ng minh gi¶o quyÖt vµ bé mÆt gian nÞnh nham hiÓm ®· béc lé râ rµng. ¤ng ta toµn lµm nh÷ng chuyÖn tµn ¸c, ©m mu phÕ truÊt hoµng hËu Tiªu thÞ, giam cÇm hoµng th¸i tö Gia LuËt TuÊn, mu s¸t mÊy chôc vÞ ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh, ©m mu phÕ th¸i tö Gia LuËt TuÊn, «ng ta cö hai vâ sÜ Tiªu §¹t Lç Cæ vµ T¸p B¸t ®i Thîng Kinh ®Ó ¸m s¸t th¸i tö, cö ngêi phôc kÝch giÕt vî th¸i tö, thñ ®o¹n cùc kú tµn nhÉn.

Gia LuËt Êt T©n th«ng qua viÖc tiªu diÖt c¸c ®¹i thÇn kh«ng ¨n c¸nh víi m×nh ®Ó ®a tay ch©n th©n tÝn cïng phe ®¶ng cña m×nh lªn, khèng chÕ triÒu chÝnh triÒu ®¹i nhµ Liªu. Nhng ®Õn n¨m §¹i Khang thø n¨m, khi Gia LuËt Êt T©n ©m mu ¸m h¹i hoµng t«n Gia LuËt §×nh HØ th× Liªu §¹o T«ng, th«ng qua ®ång tri ®iÓm kiÓm Tiªu Ngét N¹p míi ph¸t hiÖn ra nh÷ng hµnh vi gian tµ ph¶n nghÞch cña Gia LuËt Êt T©n. ThÕ lµ Liªu §¹o T«ng tíc ngay binh quyÒn cña Gia LuËt Êt T©n, tiªu diÖt hÕt v©y c¸nh ®ång ®¶ng cña «ng ta. Th¸ng hai n¨m §¹i Khang thø chÝn, Gia LuËt Êt T©n ©m mu quay trë vÒ triÒu ®×nh nhµ Tèng, kÕt qu¶ ©m mu b¹i lé, bÞ treo cæ chÕt.

*** Gia LuËt Êt T©n, tù lµ Hå §æ Cæn, lµ ngêi vïng Bé Ngò viÖn. Cha ®Î cña Gia LuËt Êt 7T©n tªn lµ §iÖp ThÝch, gia c¶nh bÇn hµn, thiÕu ¨n thiÕu mÆc, cho nªn ngêi Bé míi ®Æt cho «ng c¸i tªn lãng lµ " Cïng §iÖp ThÝch ".

Tho¹t ®Çu khi mÑ cña Gia LuËt Êt T©n ®ang cã mang, ban ®ªm n»m m¬ thÊy tay kh«ng ®¸nh nhau víi con dª ®ùc. Sõng dª, ®u«i dª bÞ bµ vÆt trôi. Sau khi tØnh dËy, bµ ®i xem bãi, thÇy bãi nãi víi bµ r»ng :" §©y lµ giÊc méng ®Ñp. Dª mµ mÊt sõng mÊt ®u«i, chÝnh lµ ch÷ V¬ng ®ã. Con trai cña bµ sau nµy nhÊt ®Þnh sÏ lµm qu©n v¬ng."

Gia LuËt Êt T©n thêi nhá rÊt th«ng minh, nhanh nhÑn. Cã mét lÇn Gia LuËt Êt T©n ®i ch¨n cõu m·i cho ®Õn khi mÆt trêi lÆn råi mµ vÉn kh«ng vÒ. ¤ng bè §iÖp ThÝch liÒn ®i t×m, ph¸t hiÖn thÊy con trai ®ang ngñ ngon lµnh. §iÖp ThÝch ®¸nh thøc con trai dËy. Gia LuËt Êt T©n c¸u kØnh nãi : "T¹i sao cha ®¸nh thøc con dËy, con võa n»m m¬ thÊy cã ngêi ®ang

b¾t mÆt trêi, mÆt tr¨ng cho con ¨n, Con võa ¨n xong mÆt tr¨ng, ®ang ®Þnh ¨n mÆt trêi, míi ¨n ®îc cã mét nöa th× bÞ cha ®¸nh thøc dËy, thËt ®¸ng tiÕc lµkh«ng ¨n hÕt ®îc mÆt trêi.". Tõ ®ã trë ®i Gia LuËt §iÖp ThÝch kh«ng cho con m×nh ®i ch¨n cõu n÷a.

M·i cho ®Õn khi Gia LuËt Êt T©n kh«n lín trëng thµnh, tr«ng d¸ng vÎ phong ®é rÊt lµ tuÊn mü, bÒ ngoµi «n hoµ mµ bªn trong néi t©m th× x¶o quyÖt. Trong nh÷ng n¨m Träng Hi, Gia LuËt Êt T©n lµm V¨n ban tiÓu l¹i, tr«ng coi Ên tÝn th¸i b¶o, ®îc vµo trong cung. Hoµng hËu tr«ng thÊy Gia LuËt Êt T©n kh«i ng« tuÊn tó cø nh mét «ng quan nhá kh«ng cã thùc quyÒn, liÒn cho anh ta phôc vô viÖc bót nghiªn. Liªu Hng T«ng Gia LuËt T«ng thËt sù còng rÊt thÝch Gia LuËt Êt T©n, dÇn dÇn th¨ng chøc cho anh lµm hé vÖ th¸i b¶o. Liªu §¹o T«ng lªn ng«i, v× Gia LuËt Êt T©n lµ ®¹i thÇn do tiªn triÒu hoµng ®Õ bæ nhiÖm, nªn ban thêng cho «ng tr¹i Êp 40 hé ngêi H¸n, giao cho lµm ®ång tri ®iÓm kiÓm t sù, thêng thêng triÖu kiÕn Gia LuËt Êt T©n, cïng «ng trao ®æi nh÷ng c«ng viÖc khã kh¨n. Gia LuËt Êt T©n ®ùc th¨ng lµm B¾c viÖn ®ång tri, råi khu mËt viÖn phã sø. N¨m Liªu §¹o T«ng Thanh Ninh thø n¨m, Gia LuËt Êt T©n ®¶m nhiÖm Nam viÖn khu mËt sø cña triÒu ®×nh nhµ Liªu, råi ®æi sang lµm Tri b½c viÖn, råi ®îc tiÕn phong l¶mTiÖu V¬ng.

N¨m Thanh Ninh thø 9 ( 1063 ) Gia LuËt Nh©n Tiªn ®îc bæ nhiÖm lµm Nam viÖn khu mËt sø. Lóc ®ã phß m· ®« uý Tiªu Hå §æ vµ Träng Nguyªn kÕt thµnh bÌ ®¶ng, rÊt c¨m ghÐt Gia LuËt Nh©n Tiªn ®ang chÊp chÝnh triÒu ®×nh, liÒn viÕt tÊu lªn Liªu §¹o T«ng nãi :" Gia LuËt Nh©n Tiªn cã thÓ ®¶m nhiÖm T©y b¾c lé chiªu th¶o sø." Liªu §¹o T«ng ®ang ®Þnh ®¸p øng yªu cÇu cña hä. Gia LuËt Êt T©n liÒn tÊu b¸o :" ThÇn võa míi tham dù quèc chÝnh, cßn cha biÕt râ nh÷ng thÓ thøc trÞ v× quèc gia. Gia LuËt Nh©n Tiªn lµ cùu thÇn cña Hng T«ng tiªn ®Õ, kh«ng nªn rêi bá triÒu ®×nh sím nh vËy." Liªu §¹o T«ng thÊy r»ng Gia LuËt Êt T©n nãi rÊt ®óng. Sau khi cuéc ph¶n lo¹n cña Träng Nguyªn bÞ dÑo tan, Gia LuËt Êt T©n ®îc phong lµm B¾c viÖn khu mËt sø, tiÕn phong lµm Nguþ V¬ng., ®îc bÇu lµ c«ng thÇn dÑp lo¹n.

N¨m HoÆc Ung thø n¨m (1069 ) Liªu §¹o T«ng phong cho Gia LuËt Êt T©n lµm th¸i s, tham d viÖc chØ huy qu©n ®éi bèn ph¬ng. ThÕ lµ Gia LuËt Êt T©n quyÒn thÕ uy trÊn trong ngoµi, nh÷ng ngêi ®Õn nhµ «ng hèi lé, biÕu xÐn ®«ng nh m¾c cöi. TÊt c¶ nh÷ng ngêi ®Õn hÇu h¹ biÕu xÐn Gia LuËt Êt T©n ®Òu ®îc ®Ò b¹t th¨ng chøc, cßn nh÷ng ai trung thµnh chÝnh trùc th× bÞ bµi xÝch, gi¸ng chøc.

N¨m §¹i ( Th¸i ) Khang nguyªn niªn ( 1075) Hoµng th¸i tö b¾t ®Çu tham dù triÒu chÝnh, söa ®æi luËt ph¸p râ rµng. Gia LuËt Êt T©n kh«ng thÓ lªn mÆt ®îc n÷a, ©m mu dïng mét sè sù viÖc ®Ó b«i nhä hoµng hËu.Sau khi hoµng hËu chÕt, Gia LuËt Êt T©n c¶m thÊy kh«ng yªn t©m, nªn l¹i muèn h¹i hoµng th¸i tö. ThÕ lµ «ng ta t×m nh÷ng lóc r¶nh rçi vµo cung tÊu b¸o víi Liªu §¹o T«ng : " Hoµng ®Õ víi hoµng hËu kh¨ng khÝt nh trêi víi ®Êt, trong cung lµm sao cã thÓ ®Ó trèng tr¶i thÕ nµy ®îc ?" ¤ng ta ra søc t¸n d¬ng em g¸i cña phß m· ®« uý Tiªu Hµ M¹t lµ mét ®ång ®¶ng cña «ng ta, nãi c« nµy võa th«ng minh, hiÒn dÞu, võa xinh ®Ñp. Liªu §¹o T«ng nghe xong th× tin lêi Gia LuËt Êt T©n ngay vµcho ®ãn ngay em g¸i cña Tiªu Hµ M¹t vµo cung, Ýt

l©u sau l¹i s¾c phong c« ta lµm hoµng hËu. Lóc ®ã hé vÖ Tiªu Hèt Cæ biÕt râ gian t×nh cña Gia LuËt Êt T©n nªn ®· mai phôc ë díi mét chiÕc cÇu, chuÈn bÞ ¸m s¸t Gia LuËt Êt T©n. Sau nµy ma b·o ®· lµm ®æ chiÕc cÇu, kÕ ho¹ch ¸m s¸t Gia LuËt Êt T©n kh«ng thµnh c«ng.

L©m nha Tiªu Th¹ch Thä mËt tÊu lªn hoµng ®Õ triÒu ®×nh nhµ Liªu :" Tõøau khi hoµng th¸i tö tham dù chÝnh sù, Gia LuËt Êt T©n ®em lßng nghi kþ, v« cóng sî h·i. ¤ng ta c©u kÕt víi tÓ tíng Tr¬ng HiÕu KiÖt. ThÇn sî r»ng «ng ta cã mu ®å ph¶n nghÞch, kh«ng thÓ ®Ó cho Gia LuËt Êt T©n gi÷ nh÷ng chøc vô quan träng." ThÕ lµ Gia LuËt Êt T©n bÞ ®iÒu ®i lµm lu thñ ë Trung kinh. Gia LuËt Êt T©n khãc lãc nãi víi mäi ngêi :" Gia LuËt Êt T©n t«i kh«ng cã sai lÇm, ®©y lµ do ngêi ta vu oan nªn t«i míi bÞ gi¸ng chøc. §ång ®¶ng cña «ng ta lµ bän Tiªu Hµ M¹t nãi l¹i chuyÖn nµy cho hoµng ®Õ nghe. Liªu §¹o T«ng rÊt hèi hËn lµ ®· gi¸ng chøc «ng ta. Ch¼ng bao l©u, Liªu §¹o T«ng ®uæi Tiªu Th¹ch Thä ra khái Kinh s, ®Ó cho «ng ta lµm ThuËn nghÜa qu©n tiÕt ®é sø, triÖu tËp c¸c ®¹i thÇn th©n tÝn ®Õn th¬ng nghÞ vÒ viÖc Gia LuËt Êt T©n. C¸c quan viªn ë phÝa B¾c kh«ng d¸m nãi ®Õn Gia LuËt Êt T©n, chØ cã Gia LuËt TriÖt ThÝch nãi :" Tho¹t ®Çu khi Tiªu Th¹ch Thä tÊu b¸o, hoµng ®Õ gi¸ng chøc Gia LuËt Êt T©n. NÕu nh÷ng ®iÒu Tiªu TRh¹ch Thä nãi kh«ng chÝnh x¸c, th× ph¶i ®Þnh téi cho «ng ta. NÕu «ng ta nãi lµ sù thùc th× Gia LuËt Êt T©n kh«ng ®¸ng ®îc chiªu dông n÷a." Gia LuËt TriÖt ThÝch nhiÒu lÇn khuyªn gi¸n, nhng Liªu §¹o T«ng kh«ng thu n¹p ý kiÕn cña «ng. ThÕ lµ Liªu §¹o T«ng l¹i tiÕp tôc bæ nhiÖm Gia LuËt Êt T©n lµm B¾c viÖn khu mËt sø triÒu ®×nh nhµ Liªu.

Lóc ®ã, do nguyªn cí cña mÉu hËu nªn hoµng th¸i tö lé râ vÎ mÆt lo ©u. C¸c ®ång ®¶ng phe c¸nh cña GiaLuËt Êt T©n th× h©n hoan chóc tông, ra søc phØ b¸ng, bµi xÝch, nh÷ng nh©n sÜ trung thµnh hiÒn l¬ng bÞ chóng bµi xÝch ®¶ kÝch kÞch liÖt. Gia LuËt Êt T©n tiÕp thu kiÕn nghÞ cu¶ Tiªu ThËp Tam, ban ®ªm triÖu tËp Tiªu §¾c Qu¶ §Æc ®Õn cïng «ng bµn b¹c chuyÖn phôc håi hoµng th¸i tö, chØ thÞ cho c¸c «ng nh hé vÖ th¸i b¶o Gia LuËt Tra ThÝch vu c¸o Gia LuËt TriÖt ThÝch cïng mu lËp hoµng th¸i tö lªn lµm vua. Liªu §¹o T«ng ban c¸o thÈm s¸t, kÕt qu¶ kh«ng cã chøng cø nªn ph¶i ngõng viÑc ®iÒu tra.. Gia LuËt Êt T©n l¹i ®Ó cho bia Ên lang qu©n Tiªu Ho¸ ®Òu lµm viÖc ®Ó cho hoµng ®Õ ë ®ã " tù thó ", b¶n vu c¸o nãi :" ViÖc Gia LuËt Tra ThÝch tríc ®©y tè c¸o nh÷ng ngêi nh Gia LuËt TriÖt ThÝch mu lËp th¸i tö ®Òu lµ cã thËt, thÇn cung ®· tõng tham dù vµo mu ho¹ch cña hä. Lóc ®ã chóng thÇn ®· nghÜ lµ ph¶i giÕt chÕt nhng ngêi nh Gia LuËt Êt T©n v× hä ®Þnh lËp hoµng th¸i tö. NÕu chóng thÇn kh«ng nãi hÕt sù thùc, e r»ng sù viÑc sÏ bÞ ®iÒu tra ra råi th× sÏ bÞ liªn luþ." Liªu §¹o T«ng ra lÖnh cho ngêi ®i thÈm vÊn lµm râ chuyÖn nµy. Gia LuËt Êt T©n dïng nghiªm h×nh Ðp hä ph¶i nhËn téi.

Liªu §¹o T«ng v« cïng phÉn né, mÖnh lÖnh cho ngêi ®i giÕt chÕt nh÷ng ngêi nh Gia LuËt TriÖt ThÝch vµ Tèc TriÖtv.v...Gia LuËt Êt T©n sî hoµng ®Õ nghi ngê, dÉn mÊy ngêi lµm ®×nh thÈm vÊn, cïm kÑp nÆng h¬n, dïng d©y thõng trãi cæ hä l¹i, khiÕn cho hä kh«ng sao thë ®îc naz, kh«ng ngêi nµo chÞu næi khèc h×nh nµy, chØ mong sao chãng ®îc chÕt. ThÕ lµ Gia LuËt Êt T©n trë vÒ cung tÊu b¸o :" NhiÒu ph¹m nh©n kh«ng nãi ®îc lêi nµo." Lóc ®ã tiÕt trêi ®ang mïa viªm nhiÖt. Thi thÓ kh«ng ®îc ch«n cÊt tö tws nªn mïi xó uÕ nång nÆc kh¾p trªn mÆt ®Êt.

ThÕ lµ, Liªu §¹o T«ng chiÕu lÖnh giam hoµng th¸i tö vµo cÊm cè ë Kinh ®«, ngêi phô tr¸ch nhµ giam hoµng th¸i tö ®Òu lµ ®ång ®¶ng cña Gia LuËt Êt T©n. Ch¼ng bao l©u l¹i ph¸i Tiªu §¹t Lç Cæ,...®i giÕt h¹i hoµng th¸i tö. C¸c b¹n bÌ cïng phe ®¶ng víi Gia LuËt Êt T©n, hÕt søc vui mõng, tô tËp ¨n nhËu liÒn mÊy ngµy trêi. Tiªu §¹t lu tró ë Kinh ®« ®em tin hoµng th¸i tö bÞ chÕt tÊu b¸o cho hoµng ®Õ biÕt. Sau khi Liªu §¹o T«ng biÕt chuyÖn nµy th× v« cïng ®au ®ín, ®Þnh gäi vî vÒ. §Ó giÕt ngêi diÖt khÈu, Gia LuËt Êt T©n bÝ mËt cho ngêi ®i giÕt chÕt bµ ta.

Th¸ng Giªng n¨m §¹i Khang thø n¨m (1079) Liªu §¹o T«ng muèn ®i ra ngoµi ®i s¨n, Gia LuËt Êt T©n tÊu thØnh hoµng ®Õ ®Ó hoµng t«n ë l¹i Kinh s, Liªu §¹o T«ng muèn nhËn lêi yªu cÇu cña Gia LuËt Êt T©n. §ång tri ®iÓm kiÓm Tiªu Ngét N¹p khuyªn giµn hoµng ®Õ, «ng nãi :" NÕu bÖ h¹ nghe lêi Gia LuËt Êt T©n ®Ó hoµng t«n ë l¹i Kinh s, mµ hoµng t«n th× cßn qu¸ nhá, xung quanh kh«ng cã ngêi nµo tr«ng nom ch¨m sãc, xin hoµng ®Õ h·y cho thÇn ë l¹i ®Ó b¶o hé hoµng t«n, ®Ò phßng sù viÖc bÊt tr¾c cã thÓ x¶y ra." ThÕ lµ Liªu §¹o T«ng liÒn mang hoµng t«n ®i theo. Tõ ®ã Liªu §¹o T«ng b¾t ®Çu hoµi nghi Gia LuËt ¸t T©n, biÕt r»ng Gia LuËt Êt T©n cã kh«ng Ýt nh÷ng hµnh ®éng gian tµ. §óng lóc võa ®uæi kÞp Liªu §¹o T«ng ®i tuÇn tra ë phÝa B¾c ®ang tró l¹i ë B×nh §Þnh, hoµng ®Õ ®· nh×n thÊy nh÷ng quan viªn theo hÇu, ®¹i ®a sè ®i theo sau lng Gia LuËt Êt T©n. ThÕ lµ n¶y sinh ngay c¶m gi¸c c¨m ghÐt Gia LuËt Êt T©n nªn ®· gi¸ng chøc «ng ta ®a ®i tri nam viÖn ®¹i v¬ng sù. Theo lÖ bá ®i mét ch÷ v¬ng tíc ®æi thµnh hçn ®ång v¬ng, lóc ®ã trong lßng míi h¬i ®îc yªn. M·i cho ®Õn khi «ng ta ®Õn b¸i t¹ hoµng ®Õ, Liªu §¹o T«ng ngµy h«m ®ã míi ®a «ng ta vÒ vµ ®æi Gia LuËt Êt T©n lµm tri hng trung phñ sù.

Mïa ®«ng n¨m §¹i Khang thø b¶y (1081) Gia LuËt Êt T©n ph¹m téi ®em b¸n cña quèc cÊm ra nø¬c ngoµi. Hoµng ®Õ chiÕu lÖnh cho c¸c c¬ quan h÷u quan tiÕn hµnh thÈm nghÞ, theo luËt ph¸p th× ®¸ng bÞ xö tö. §ång ®¶ng cña Gia LuËt Êt T©n lµ Gia LuËt YÕn Ca ®øng ra xin cho, Gia LuËt Êt t©n míi tho¸t khái téi chÕt. Gia LuËt Êt T©n bÞ ®¸nh vµ bÞ qu¶n thóc ë Lai ch©u. Sau ®ã Gia LuËt Êt T©n ©m mu ch¹y vÒ Nam Tèng vµ viÖc tµng tr÷ ¸o gi¸p bÞ quan phñ ph¸t gi¸c, Gia LuËt Êt T©n bÞ treo cæ chÕt. N¨m Thiªn T¸c §Õ Gia LuËt §×nh HØ Cµn Thèng thø hai ®êi nhµ Liªu, l¨ng mé cña Gia LuËt Êt T©n bÞ quËt lªn, thi thÓ «ng ta bÞ mäi ngêi b¨m chÐm.

TuyÓn tù " Liªu sö "

QuyÓn 110

tiªu dô

Tiªu Dô, tªn chÝnh lµ Dao ChiÕt, ngêi HÒ, lµ mét ®¹i thÇn gian nÞnh næi tiÕng triÒu ®¹i nhµ Kim. Trong thêi kú Hoµn Nhan Lîng TriÕt Phôc, ch¸u ®Ých t«n cña Kim th¸i tæ, Tiªu Dô thÊy «ng ta cã ©m mu muèn chiÕm ng«i vua, liÒn c©u kÕt cïng víi Hoµn Nhan Lîng, bÝ mËt gióp ®ì Hoµn Nhan Lîng giµnh lÊy ng«i vua. Do ®ã hai ngêi bµy mu tÝnh kÕ, høa hÑn víi nhau, bè trÝ hÕ ho¹ch cô thÓ lµm chÝnh biÕn. N¨m Kim Hoang Thèng thø chÝn

( 1149 ), H¶i l¨ng v¬ng Hoµn Nhan Lîng giÕt chÕt Kim Hi T«ng ë trong th¬ng tóc, cuéc chÝnh biÕn thµnh c«ng. Song v× th¬ng tóc cã chuyÖn nªn Tiªu Dô kh«ng trî chiÕn víi Hoµn Nhan Lîng nh ®· høa. Nhng v× Tiªu Dô ®· khèng chÕ ®îc qu©n Kim ë ngoµi Kinh s, nªn cuéc chÝnh biÕn cña H¶i L¨ng v¬ng v« cïng thuËn lîi. Sau khi lªn ng«i, Hoµn Nhan Lîng liÒn ®Ò b¹t Tiªu Dô lªn lµm BÝ th gi¸m. TiÕp ®ã Tiªu Dô l¹i cïng ®ång bän nh Tiªu Ngäc v.v...bµy mu tÝnh kÕ, thay H¶i l¨ng v¬ng Hoµn Nhan Lîng giÕt chÕt h¬n 150 ngêi con ch¸u t«ng thÊt, triÒu ®×nh mét thêi ®Ém m¸u h«i tanh. Do Tiªu Dô cã c«ng, Hoµn Nhan Lîng hoµn toµn tÝn nhiÖm Tiªu Dô, bæ nhiÖm «ng ta lµm thîng th t¶ thõa, céng thªm nghi ®ång tam t, thô m·nh an, ban thëng cho «ng ta rÊt hËu. Tõ ®ã vÒ sau, Tiªu Dô vinh dù ®îc th¨ng chøc h÷u thõa tíng kiªm trung th lÖnh, lµm khuynh ®¶o c¶ triÒu ®×nh. Sau khi ®¾c thÕ, Tiªu Dô liÒn g¹t bá ®èi ph¬ng, cµi tay ch©n th©n tÝn kh¾p mäi n¬i mäi chç, ®Ò b¹t tÊt c¶ em trai, em g¸i, em rÓ cña m×nh vµo nh÷ng vÞ trÝ träng yÕu ®Ó dÔ bÒ kÐo bÌ kÕt ®¶ng, cñng cè ®Þa vÞ cña m×nh. Ngù sö ®¹i phu tè c¸o Tiªu Dô cã cuång väng lín, nhng Hoµn Nhan Lîng còng kh«ng ®Þnh téi Tiªu Dô. Sau nµy, ®Ó gi¶i rÌ nh÷ng hoµi nghi cña c¸c ®¹i thÇn ®èi vìi Tiªu Dô, Hoµn Nhan Lîng ®· ®iÒu ®éng em trai, em g¸i ra khái nh÷ng chøc vô cò, kh«ng ngê Tiªu Dô l¹i ®em lßng ngê vùc nªn ®· b¾t ®Çu triÖu tËp nh÷ng tay ch©n th©n tÝn l¹i ©m mu lµm chÝnh biÕn t¹o ph¶n. Trong qu¸ tr×nh bµn mu tÝnh kÕ, Tiªu Dô bÞ Tiªu Hoµi Trung tè c¸o, ©m mu chÝnh biÕn bÞ thÊt b¹i. Tiªu Dô, tªn gian thÇn x¶o quyÖt, mét tªn ®¹i gian ®¹i ¸c ®· bÞ HoµnNhan Lîng ®©m chÐm giÕt chÕt.

***

Tiªu Dô tªn chÝnh lµ Dao ChiÕt, ngêi HÒ. Tho¹t ®Çu Tiªu Dô c tró ë Trung kinh, håi ®ã H¶i l¨ng v¬ng Hoµn Nhan Lîng lµm lu thñ ë Trung kinh. ¤ng ta kÕt giao víi Tiªu Dô, mäi c«ng viÖc lín trong thiªn h¹ «ng ta ®Òu bµn b¹c víi Tiªu Dô. Tiªu Dô ®o¸n biÕt thÊy H¶i l¨ng v¬ng Hoµn Nhan Lîng cã d· t©m chiÕm ®o¹t ng«i hoµng ®Õ, liÒn bÝ mËt nãi víi H¶i l¨ng v¬ng: " Lu thñ tiªn th¸i s lµ con trëng cña Kim th¸i tæ. §øc cao väng träng nh vËy, ®¸ng lÏ lßng ngêi ý trêi ®Òu ph¶i thÊu hiÓu. NÕu nh ngµi cã chÝ híng mu lµm viÖc lín, t«i xin nguyÖn søc t©n jlùc theo hÇu." H¶i L¨ng v¬ng Hoµn Ngan Lîng nghe «ng ta nãi nh vËy th× rÊt phÊn khëi, thÕ lµ cïng víi Tiªu Dô bµy mu tÝnh kÕ. Cuèi cïng H¶i L¨ng v¬ng ®· th¾ng, ©m mu chiÕm ®o¹t ng«i vÞ hoµn toµn do Tiªu Dô nªu ra.

Håi cãn lµm t¶ thõa, H¶i L¨ng v¬ng ®Ò b¹t Tiªu Dô lµm binh bé thÞ lang, ®æi thµnh ®ång tri Nam kinh lu thñ sù, råi l¹i ®æi sang lµm B¾c kinh l- u thñ. H¶i L¨ng v¬ng gi÷ chøc thîng th tØnh sù, trªn ®êng ®i B¾cKinh, nãi víi Tiªu Dô :" Qu¶ nh©n ®Þnh dùa vµo qu©n ®éi Hµ Nam ®Ó kiÕn lËp tíc hiÖu, tríc hÕt ph¶i b×nh ®Þnh hai vïng lìng Hµ, sau ®ã th× tiÕn qu©n lªn phÝa B¾c. ¤ng thay t«i liªn l¹c víi c¸c vÞ m·nh an ®¹i nh©n ®Ó hä ñng hé t«i." Sau khi hai ngêi íc hen jvíi nhau, H¶i L¨ng v¬ng rêi khái B¾cKinh. Tuy H¶iL¨ng v- ¬ng gäi Tiªu Dô vÒ L¬ng h¬ng, nhng «ng kh«ng thÓ vÒ ®óng hÑn ®îc, cho nªn H¶i L¨ng v¬ng ®· giÕt chÕt Kim Hi T«ng Hoµn Nhan §µn råi tù xng ®Õ, bæ nhiÖm Tiªu Dô lµm BÝ th gi¸m.

Trong lßng H¶i L¨ng v¬ng rÊt c¨m thï nh÷ng ngêi con cña Kim Th¸i T«ng, ®Þnh tiªu diÖt hÕt bän hä, nªn ®· bÝ mËt bµn mu kÕ víi Tiªu Dô. Tiªu Dô lµ con ngêi nham hiªm x¶o quyÖt, gian tr¸ tµ ¸c, cho nªn ®· vu c¸o h·m h¹i c¸c «ng Th¸i truyÒn Hoµn Nhan T«ng B¶n, Hoµn Nhan Thõa §÷c v.v...téi t¹o ph¶n, lµm cho H¶i L¨ng v¬ng giÕt chÕt HoµnNhan T«ng B¶n, §êng Qu¸t BiÖn còng cö ngêi ®i giÕtHoµn Nhan Thõa §øc, Hoµn Nhan T«ng Dôc cïng con ch¸u cña Kim Th¸i T«ng cã ®Õn h¬n 70 ngêi., con ch¸u TÇn v¬ng HoµnNhan T«ng Du h¬n 30 ngêi. Hoµn Nhan T«ng B¶n ®· bÞ giÕt, Tiªu Dô liÒn sai m«n kh¸ch cña Hoµn Nhan T«ng B¶n lµ Tiªu Ngäc " c¸o mËt ", mím lêi cho Tiªu Ngäc biÕt nh÷ng téi tr¹ng t¹o ph¶n cña Hoµn Nhan T«ng B¶n ®Ó Tiªu Ngäc tè c¸o nh÷ng téi tr¹ng t¹o ph¶n cña Hoµn Nhan T«ng B¶n. Sau khi H¶i L¨ng v¬ng tuyªn bè cho thiªn h¹ biÕt, d©n chóng c¶ níc ®Òu cho r»ng Hoµn Nhan T«ng B¶n bÞ oan uæng. H¶i L¨ng v¬ng ban thëng cho nh÷ng quan l¹i cã c«ng trong viÖc tiªu diÖt Hoµn Nhan T«ng B¶n, Tiªu Dô ®îc phong lµm thîng th t¶ thõa, thªm nghi ®ång tam t, ®îc gäi lµ m·nh an, ban th- ëng 20 triÖu quan tiÒn vµng, 400 con ngùa, 400 con bß, 4000 con cõu. ChØ sau cã mét th¸ng, H¶i L¨ng v¬ng l¹i cö Tiªu Dô lµmB×nh ch¬ng chÝnh sù, gi¸m tu quèc sö. Theo chÕ ®é s½n cã cña triÒu ®×nh nhµ Kim th× gi¸m tu quèc sö ph¶i do thñ tíng phô tr¸ch. H¶i L¨ng v¬ng giao nhiÖm vô nµy cho Tiªu Dô, nãi víi Tiªu Dô r»ng: "Kim Th¸i Tæ lµ mét vâ thÇn, phong c«ng vÜ tÝch räi s¸ng c¶ bèn biÓn. TrÉm sî r»ng c¸c sö quan khi lµm sö sÏ ®Ó sãt, cho nªn míi giao cho khanh phô tr¸ch gi¸m tu quèc sö." Thêi gian kÐo dµi, Tiªu Dô l¹i ®¶m nhiÖm chøc h÷u thõa tíng, kiªm trung th lÖnh. Trong thêi gian Tiªu Dô lam thõa tíng, dïng ngêi, xö viÖc cùc kú vã ®o¸n ngang ngîc, t¸c oai t¸c qu¸i, mäi viÖc ®Òu do mét mßnh «ng ta gi¶i quyÕt, thÕ lùc cùc thÞnh, quyÒn khuynh triÒu ®×nh. H¶i L¨ng v¬ng sïng ¸i vµ dùa vµo Tiªu Dô, c¸c tÓ tíng kh¸c chØ lµ phï hîp mµ th«i.

Tiªu Dô vµ Cao Dîc S cã quan hÖ víi nhau rÊt tèt, «ng ta ®· tõng nãi nh÷ng bÝ mËt cña H¶i L¨ng v¬ng cho Cao Dîc S biÕt, Cao Dîc S l¹i ®em nh÷ng lêi do Tiªu Dô nãi tÊu b¸o l¹i cho H¶i L¨ng v¬ng, vµ nãi :" Tiªu Dô rÊt o¸n hËn triÒu ®×nh." H¶i L¨ng v¬ng cho gäi Tiªu Dô ®Õn ®Ó c¶nh c¸o, nhng kh«ng dÞnh téi. Cã ngêi nãi Tiªu Dô cã së trêng vÒ cÇm quyÒn. H¶i L¨ng v- ¬ng cho r»ng nh÷ng ngêi ghen tÞ víi Tiªu Dô rÊt nhiÒu, c¨n b¶n kh«ng tin ë nh÷ng lêi nãi ®ã. H¶i L¨ng v¬ng l¹i cho r»ng mäi ngêi thÊy em trai cña Tiªu Dô lµ Tiªu T¸c lµm t¶ phã ®iÓm kiÓm, em rÓ lµ GÝa LuËt Tõ Li ThÝch lµm t¶ vÖ tíng qu©n, thÕ lùc quyÒn vÞ ®Òu t¬ng xøng nªn míi ghen ghÐt ®è kþ. §Ó dÑp nçi bÊt m·n cña mäi ngêi, H¶i L¨ng v¬ng liÒn ®Ó cho Tiªu T¸c ®i lµm Ých ®« do·n, Gia LuËt Tõ Ly ThÝch lµmNinh X¬ng qu©n tiÕt ®é sø, hßng dïng ph¬ng ph¸p nµy ®Ó gi¶i trõ nçi nghi hoÆc cñamäi ngêi.

Tiªu Dô kh«ng hiÓu ®îc ý ®å cña H¶i L¨ng v¬ng. ¤ng ta thÊy nh÷ng ngêi th©n thÝch cña m×nh bÞ ®iÒu ra khái Kinh ®« mµ kh«ng cho m×nh biÕt. Tõ ®ã trong lßng Tiªu Dô còng rÊt sî h·i, chØ sî H¶i L¨ng v¬ng hoµi nghi m×nh. Em trai cña H¶i L¨ng v¬ng lµ Th¸i S TuÊn phô tr¸ch tam tØnh chÝnh sù, cïng ë mét n¬i, cïng ngang hµng víi Tiªu Dô. ¤ngcho r»ng Tiªu Dô rÊt x¶o quyÖt nªn hÕt søc chó ý ®Ò phßng Tiªu Dô. ThÕ lµ Tiªu Dô nãi H¶i L¨ng v¬ng ®Ó em trai Th¸i S TuÊn theo dâi m×nh.Mét mÆt kh¸c, H¶i L¨ng v- ¬ng ®a nghi, tµn s¸t ngêi ®· thµnh tÝnh, nªn Tiªu Dô rÊt sî m×nh còng sÏ gÆp tai ¬ng. V× thÕ cho nªn «ng ta cïng víi gia n« cña Tiªu Phung, cùu TrÊn

®Þnh do·n, víi Tiªu Chiªu TriÕt, tiÒn ngù sö trung thõa, víi B¸c ch©y ®ång tri Dao ThiÕt vµ con rÓ cña m×nh bµn mu tÝnh kÕ ®a ch¸u cña Gia LuËt §×nh HØ, Dù v¬ng triÒu ®×nh nhµLiªu ®· bÞ diÖt vong lªn lµm qu©n v¬ng.

Thiªu Dô cö th©n tÝn cña m×nh lµ Tiªu §ån N¹p ®i luiªn l¹c mua chuéc Tiªu H¶o Hå lµ chiªu th¶o sø lé T©y b¾c. Tiªu Hµo Hå chÝnh lµ Tiªu Hoµi Trung. Tiªu Hoµi Trung do dù kh«ng d¸m quyÕt, «ng nãi víi Tiªu §ån N¹p :" §©y lµ mét viÖc v« cïng träng ®¹i, «ng h·y vÒ ®Ó Tiªu Dô cö mét vÞ yÕu nh©n ®Õn ®µm ph¸n." ThÕ lµ Tiªu Dô liÒn cö Tiªu Chiªu TriÕt ®Õn gÆp Tiªu Hoµi Trung. Tríc kia Tiªu Chiªu TriÕt ®· tõng lµm ngù sö trung thõa, v× ph¹m téi nªn bÞ c¸ch chøc, cho nªn Tiªu Chiªu TriÕt cã c¬ héi nhËn lÖnh ®Õn gÆp Tiªu Hoµi Trung. Tiªu Hoµi Trung hái Tiªu Chiªu TriÕt xem tham dù vµo kÕ ho¹ch nµy cßn cãnh÷ng ai, Tiªu Chiªu TriÕt tr¶ lêi :"Ngò viÖn tiÕt ®é sø Gia LuËt Lang." Tríc kia Tiªu Hoµi Trung cã m©u thuÉn víi Gia LuËt Lang, ngoµi ra Tiªu Chiªu TriÕt còng ®· tõng tè gi¸c nh÷ng bÝ mËt cña cuéc chÝnh biÕn §¹t L¹i, cho nªn Tiªu Hoµi Trung còng hoµi nghi Tiªu Chiªu TriÕt cã thÓ ph¶n béi, cho nªn «ng ta ®· cho b¾t ngay Tiªu Chiªu TriÕt, vµ giam Gia LuËt Lang vµo ngôc. §ång trhêi Tiªu Hoµi Trung cßn phai ngêi ®Õn th«ng bµo cho H¶i L¨ng v¬ng biÕt vÒ viÖc mu ph¶n cña nh÷ng ngêi nh Tiªu Dô.

B¸c ch¸au §ång tri Dao ThiÕt còng cö B¹ch §¸p lµ lÖnh l¹i bót nghiªn viÕt th, ®Ó cho B¹ch §¸p hiÖp trî cuéc chÝnh biÕn cña Tiªu Dô ®Ó cÇu vinh hoa phó quÝ. B¹ch §¸p liÒn ®em bøc th do Dao ThiÕt viÕt cho «ng tÊu b¸o lªn triÒu ®×nh. Sau khi nghe tÊu, H¶i L¨ng v¬ng vÉn mét mùc tin ë Tiªu Dô chø kh«ng nghi ngê g× hÕt, «ng ta nãi r»ng B¹ch §¸p ®· vu khèng Tiªu Dô, h¹ lÖnh giÕt chÕt B¹ch §¸p ë ngoµi chî. Trong khi B¹ch §¸p bÞ ®a ra khái Tuyªn Hoa m«n ®Ó hµnh h×nh, th× ®iÓm kiÓm §å §¬n Chinh ®îc Tiªu Hoµi Trung tÊu b¸o cho biÕt, ®ang dÞnh vµo cung ®Ó héi b¸o, võa hay g©p ®îc B¹ch §¸p. §å §¬n Chinh hái râ ®îc nguyªn cí, liÒn ng¨n cÊm kh«ngcho hµnh h×nh B¹ch §Êp. §å §¬n Chinh viÕt tÊu nªu râ sù t×nh ©m mu chÝnh biÕn cña bän Tiªu Dô råi tÊu b¸o lªn H¶i L¨ng v¬ng, yªu cÇu miÔn téi chÕt cho B¹ch §¸p. ThÕ lµ H¶i L¨ng v¬ng lËp tøc phãng thÝch «ng ta.

H¶i L¨ng v¬ng h¹ lÖnh cho tÓ tíng thÈm vÊn Tiªu Dô. Tiªu Dô ®· thõa nhËn téi mu ph¶n. H¶i L¨ng v¬ng nghe xong cÈm thÊy v« cïng kinh ng¹c, vÉn cha d¸m hoµn toµn tin vµo lêi «ng ta, cho nªn ®· ®i gÆp Tiªu Dô, tù thÈm vÊn Tiªu Dô. Tiªu Dô tr¶ lêi r»ng :" §¹i trîng phu d¸m lµm d¸m chÞu, sù viÖc ®· ®Õn bíc ®êngnµy råi th× cßn trèn tr¸nh ®i ®©u ®îc n÷a." H¶i l¨ng v¬ng l¹i hæi Tiªu Dô :" T¹i sao khanh l¹i o¸n hËn trÉm, ®Ó råi lµm viÖc mu ph¶n nµy ?" Tiªu Dô tr¶ lêi : "Mäi viÖc bÖ h¹ ®Òu trao ®æi bµn b¹c víi thÇn, sao viÖc gi¸ng chøc nh÷ng ngêi nh Tiªu T¸c v.v... l¹i kh«ng cho thÇn biÕt. L·nh tØnh quèc v¬ng viÖc g× còng noÝi r»ng thÇn chuyªn quyÒn vâ ®o¸n, lu«n lu«n ®Ò phßng thÇn. ThÇn sî ®ã lµ ý chØ cña bÖ h¹. BÖ h¹ vµ §êng Qu¸t BiÖn vµ thÇn ®· høa víi nhau lµ sèng chÕt cã nhau, §êng Qu¸t BiÖn v× nhÉn nhôc qu¶ cµm mµ chÞu chÕt, thÇn ®Òu biÕt nh÷ng trêng hîp Êy, nªn sî r»ng m×nh còng sÏ chÕt lóc nµo kh«ng biÕt, cho nªn míi ©m mu t¹o ph¶n. ThÇn hy väng ®îc x· téi. C¸c con ch¸u cña Kim Th¸i T«ng v« téi bÞ giÕt, chÕt trong tay thÇn, thÇn cã chÕt còng lµ qu¸ muén råi."

Kim H¶i L¨ng v¬ng Hoµn Nhan Lîng l¹i nãi víi Tiªu Dô :" TrÉm lµ hoµng ®Õ nÕu cã nghi ngê g× khanh, sao c¸c em cña khanh l¹i ®îc ë trong triÒu, t¹i sao l¹i kh«ng nghi ngê hä. Khanh nghi ngê trqqmx, ®ã thËt lµ mét sai lÇm cña khanh. C¸i chÕt cña con ch¸u Kim Th¸i T«ng t¹i sao l¹i tr¸ch mét m×nh trÉm.TrÉm suy nghÜ v× ®¹i côc cña quèc gia." H¶i L¨ng v¬ng l¹i nãi víi Tiªu Dô :" Tõ ®Çu ®Õn cuèi trÉm vÉn ®èi xö víi khanh rÊt tèt, tuy khanh ®· ph¹m ph¶i téi mu ph¶n nh vËy, trÉm vÉn cã thÓ tha téi chÕt cho khanh, nh- ngcã ®iÒu lµ kh«ng thÓ ®Ó cho khanh lµm tÓ tíng ®îc n÷a, ®Ó cho khanh suèt ®êi tr«ng nom phÇn mé cña tæ tiªn cña khanh."

Tiªu Dô nghe nh÷ng lêi nãi cña H¶i L¨ng v¬ng, liÒn ®¸p :" ThÇn ®· ph¹m téi nh vËy cßn mÆt mòi nµo mµ ®i gÆp thiªn h¹ ®îc n÷a. ThÇn tù nguyÖn xin bÖ h¹ treo cæ thÇn ®Ó c¶nh c¸o nh÷ng ngêi kh¸c ®ang cã lßng bÊt trung víi bÖ h¹." ThÕ lµ H¶i L¨ng v¬ng rót ®ao ra chÐm vµo tay m×nh råi lÊy m¸u t¬i trªn c¸nh tay cña m×nh b«i lªn mÆt Tiªu Dô vµ nãi víi Tiªu Dô :" Sau khi chÕt råi khanh sÏ hiÓu râ lµ trÉm kh«ng bao giê nghi ngê g× khanh c¶." Tiªu Dô ®¸p :" BÖ h¹ suèt ®¬p× ®îc bÖ h¹ ®Æc biÖt ©n ®·i hËu ngé. Tiªu Dô thÇn tù biÕt lµ m×nh sai, nhng hèi hËn th× ®· muén råi."

H¶i L¨ng v¬ng Hoµn Nhan Lîng võa khãc võa ®a Tiªu Dô ra khái cæng lín, ra lÖnh ®em Tiªu Dô ra xö tö. §ång thêi còng tiªu diÖt t¸t c¶ gia n« Dao ThiÕt vµ Tiªu Phïng. Vî cña gia n« Tiªu Phïng lµ con g¸i cña Dù v¬ng. Bµ vµ con trai cña bµ ®Òu tham dù vµo ©m mu t¹o ph¶n cña Tiªu Dô, kÕt qu¶ còng bÞ H¶i L¨ng v¬ng xö tö. H¶i L¨ng v¬ng cö hé vÖ Bµng YÕt lªn Ty chiªu thµo lé T©y B¾c tiªu diÖt Gia LuËt Lang vµ Tiªu Chiªu TriÕt. Nhng Tiªu §ån N¹p vµ ÈAt ThÝch Bæ ®Òu ®· bá ch¹y. Sau nµy Tiªu §ån N¹p bÞ quan phñ xö tö ngay gi÷a chî, cßn At ThÝch Bæ còng tù vÉn mµ chÕt.

Khi Tiªu §ån N¹p ch¹y chèn, ®i qua nhµ Tiªu Chi Têng lµ Hµ gian thiÕu do·n, tho¹t ®Çu Tiªu Chi Têng kh«ng biÕt viÖc Tiªu Dô ©m mu ph¶n lo¹n, nªn d· gi÷ Tiªu §ån N¹p ë l¹i ba ngµy. Khi Tiªu §ån N¹p ®Õn th¨m Tiªu Chi Têng, Trµ Tr¸t th× Trµ Tr¸t cö ngêi ®Õn nhµ Tiªu Chi Têng b¸o tin cña quan huyÖn, gÆp Tiªu §ån N¹p, liÒn dÉn Tiªu §ån N¹p ®i ra mét n¬i kh¸c. Kh«ng ngê gia m« cña Trµ Tr¸t l¹i ®Õn quan phñ tè c¸o vÒ hµnh ®éng cña hä, l¹i bé thÞ lang Oa S¶n nhËn lÖnh thÈm vÊn vô ¸n Tiªu Chi Têng. Tiªu Chi Têng tr¶ lêi :" Tiªu §ån N¹p ë l¹i ®ay 2 ngµy råi ®i ngay." Nh©n viªn t ph¸p h÷u quan cho r»ng Tiªu Chi Têng trong lóc gÊp rót ®· nãi dèi thîng th tØnh, kiÕn nghÞ ®Ó cho «ng ta dïng hµnh ®éng ®Ó chuéc téi. H¶i L¨ng v¬ng rÊt bùc m×nh, h¹ lÖnh xö tö Tiªu Chi Têng vµ dïng gËy ®¸nh Oa S¶n vµ nh©n viªn nghÞ ph¸p, b¶n th©n Trµ Tr¸t bÞ H¶i L¨ng v¬ng ®¸nh cho 4400 trîng nªn ®· chÕt.

Bµng YÕt khi giÕt chÕt bän Tiªu Chiªu TriÕt, cßn giÕt lu«n c¶ bèn ngêi d©n l¬ng thiÖn, v« téi, H¶i L¨ng v¬ng còng kh«ng truy cøu vÒ viÖc nµy, chØ ®¸nh cho «ng ta 50 trîng mµ th«i. H¶i L¨ng v¬ng bè c¸o cho thiªn h¹ biÕt nh÷ng téi tr¹ng cña Tiªu Dô. Ngoµi ra «ng ta cßn ban thêng cho nh÷ng nh©n viªn cã liªn quan ®· bÝ mËt b¸o c¸o, do ®ã mµ Tiªu Hoµi Trung ®îc ®Ò b¹t lµm khu mËt phã sø, cö B¹ch §¸p n¾m gi÷ bia Ên. Cao Dîc S ®îc ®Ò b¹t lµm khëi c tró, råi ®îc th¨ng lµm hiÓn vâ tíng qu©n. Tríc kia Cao Dîc S ®· tõng tÊu b¸o lªn H¶i L¨ng v¬ng r»ng Tiªu Dô cã lßng o¸n hËn triÒu ®×nh, ®Õn lóc nµy H¶i L¨ng v¬ng còng ban thëng cho Cao Dîc S.

TuyÓn tù " Kim sö "

QuyÓn 129

tÇn cèi

TÇn Cèi tù lµ Héi Chi, lµ ngêi Giang Ninh. N¨m ChÝnh Hoµ thø n¨m ( 1115), TÇn Cèi thi ®ç cao nªn ®îc bæ nhiÖm lµm MËt ch©u gi¸o thô. Ch¼ng bao l©u l¹i ®îc phong lµm trung tõ häc kiªm MËu khoa, còng ®· tõng lµm th¸i häc häc chÝnh. N¨m TÜnh Khang nguyªn niªn, qu©n ®éi nhµ Kim tiÕn xuèng phÝa Nam bao v©y tÊn c«ng ®« thµnh B¾c Tèng lµ BiÖn kinh. vµ phai sø gi¶ ®i chiÕm 3 trÊn cña miÒn B¾c, TÇn Cèi viÕt tÊu th nãi qu©n c¬ cã 4 viÖc :Mét lµ qu©n Kim tham lam v« ®é, theo yªu cÇu cña hä chØ cho phÐp c¾t nhîng con lé YÕn s¬n; hai lµ ngêi Kim rÊt dèi tr¸, kh«ng thÓ tr× ho·n phßng thñ ngù vÖ; ba lµ yªu cÇu triÖu tËp b¸ quan trong tr×nh ®×nh ®Ó th¶o luËn tØ mØ vÒ quèc sù, lùa chän nh÷ng ý kiÕn thÝch hîp trong ®ã ®Ó viÕt thµnh lêi thÒ; bèn lµ yªu cÇu an trÝ sø gi¶ triÒu ®×nh nhµ Kim ra ngo¹i thµnh, kh«ng thÓ ®Ó cho sø gi¶ nhµ Kim ®i s©u vµo cæng thµnh hoÆc dÉn vµocung ®iÖn. Bèn ®iÒu nµy ®Òu kh«ng ®îc triÒu ®×nh thu n¹p. Sau ®ã TÇn Cèi ®i gi÷ chøc ph¬ng viªn ngo¹i lang, Ýt l©u sau th× lµm c¸n ®- ¬ng c«ng sù lÖ thuéc vµo Tr¬ng Bang X¬ng, chuÈn bÞ c¾t ®Êt cÇu hoµ víi qu©n Kim, TÇn Cèi nãi :" Môc ®Ých chuyÕn ra ®i lÇn nµy chñ yÕu lµ ®Ó c¾t ®Êt cÇu hoµ, qu¶ lµ cã m©u thuÉn víi h¹ thÇn, tr¸i víi l¬ng t©m cña h¹ thÇn." ThÕ lµ «ng ta viÕt tÊu ch¬ng ba lÇn tõ chèi, cuèi cïng còng ®îc ®ång ý.

Lóc ®ã TriÒu ®×nh B¾c Tèng ph¶i c¾t nhîng 3 trÊn ®Ó ®æi lÊy qu©n Kim ®×nh chØ tÊn c«ng, mÖnh lÖnh cho TÇn Cèi tam lÊy danh nghÜa lÔ bé thÞ lang, cïng víi Tr×nh Vò, Baawcs Tèng c¸t ®Þa sø, phôc vô Tiªu V¬ng sang triÒu ®×nh nhµ Kim ®Ó ®µm ph¸n. Sau khi qu©n Kim rót hÕt binh lÝnh, TÇn Cèi, Tr×nh Vò ®i ®Õn YÕn ®Þa råi vÒ. Ngù sö trung thõa Lý Håi, hµn l©m thõa chØ Ng« Thiªn cïng tiÕn cö TÇn Cèi víi TriÒu ®×nh, TÇn C«i liÒn ®îc chÝnh phñ B¾c Tèng cö lµm ®iÖn trung thÞ ngù sö, ræi l¹i th¨nglµm t¶ t gi¸n. Sau khi V¬ng V©n, Lý Nhîc b¸i kiÕn hai vÞ thñ lÜnh triÒu ®×nh nhµ Kim trë vÒ, ®Òu nãi r»ng ngêi Kim kiªn tr× ®ßi Tèng triÒu c¾t ®Êt cho hä, nÕu kh«ng th× triÒu ®×nh nhµ Kim sÏ khëi binh ®¸nh chiÕm quèc ®« cña B¾c Tèng lµ BiÖn Kinh thµnh. Th¸ng 11 n¨m Êy, t¹i ®iÖn Diªn Hoµ, hoµng ®Õ triÖu tËp b¸ quan trong triÒu ®×nh th¬ng nghÞ vÒ viÖc c¾t ®Êtcho nhµ Kim ®Ó nghÞ hoµ. Ph¹m Tèng Do·n vµ 70 ngêin÷a t¸n thµnh c¾t ®Êt, TÇn Cèi vµ 36 vÞ ®¹i thÇn th× c¬ng quyÕt ph¶n ®èi cÇu hoµ, cho r»ng kh«ng thÓ c¾t ®Êt cho tr×nh ®×nh nhµKim. Ýt l©u sau TÇn Cèi ®îc gi÷ chøc ngù sö trung thõa.

Th¸ng 11 n¨m TÜnh Khang nguyªn niªn (1126 ), BiÖn Kinh thÊt thñ, Tèng Kh©m T«ng, Tèng Huy T«ng, hai vÞ hoµng ®Õ nµy bÞ qu©n Kim b¾t lµm tï binh ®em ®i mÊt. Thang2 n¨m TÜnh Khang thø hai (1127 ), M¹c Thä, Ng« Thiªn tõ doanh tr¹i qu©n ®éi nhµ Kim trë vÒ, truyÒn ®¹t mÖnh lÖnh cña thèng so¸i qu©n Kim ®Ó cho c¸c ®¹i thÇn triÒu ®×nh nhµ Tèng lËp mét ngêi hä kh¸c lªn lµm chñ. C¸c «ng nh lu thñ V¬ng Thêi Ung triÖu tËp b¸ quan vµ qu©n d©n cïng th¬ng nghÞ lËp Tr¬ng Bang X¬ng, mäi ngêi ®Òu kinh hoµng thÊt s¾c, kh«ng d¸m tr¶ lêi. Ýt l©u sau ngêi Kim l¹i b¾t TÇn Cèi ®a v¶o trong qu©n ®éi. Th¸ng 3 n¨m TÜnhKhang thø hai, triÒu ®×nh nhµ Kim ®a Tr¬ng Bang X¬ng lªn lµm ®Õ, quèc hiÖu lµ §¹i Së. Tr¬ng Bang X¬ng viÕt th cho

Kim triÒu yªu cÇu ®a T«n TruyÒn, Tr¬ng Thóc D¹ vµ TÇn Cèi phãng thÝch trë vÒ, nhng ngêi Kim cù tuyÖt lêi yªu cÇu cña Tr¬ng Bang X¬ng. Tho¹t ®Çu hai vÞ hoµng ®Õ B¾c Tèng lµ Tèng Huy T«ng vµ Tèng Kh©m T«ng bÞ ngêi Kim ®a lªn ph¬ng B¾c th× TÇn Cèi vµ T«n TruyÒn, Tr¬ng Thóc D¹, Hµ TR¸c, T M· Ph¸c v.v...còng ®i theo cïng hoµng ®Õ ®Õn YÕn s¬n, tiÕp ®ã l¹i bÞ ®a ®i VÜ ch©u. Sau khi Th¸i thîng hoµng nghe nãi Khang v¬ng lªn ng«i lµm hoµng ®Õ th× viÕt th cho ngêi Kim lµ KÕt H·n, yªu cÇu lËp ®ång minh nghÞ hoµ, ®Ó cho TÇn Cèi phô tr¸ch nhuËn s¾c. Th«ng qua hËu bèi, TÇn Cèi chuÓn bøc th nµy ®Õn tËn tay Niªm H·n. §óng lóc Kim chñ Ng« KhÊt M¹i ®em TÇn Cèi tÆng cho em trai «ng ta lµ §¹t L¹i, ®Ó cïng sö dông. Khi §¹t L¹i tÊn c«ng S¬n D¬ng, vµo th¸ng 11 n¨m KiÕn Viªm thø t ( 1130 ) TÇn Cèi vµ vî lµ V¬ng thÞ cïng t× n÷ n« béc c¶ nhµ tõ trong doanh tr¹i qu©n ®éi cña qu©n Kim chiÕm ®îc chiÕc thuyÒn cña thuû qu©n theo ®êng thuû trë vÒ n¬i ë cña Tèng Cao T«ng TriÖu CÊu. Ngµy BÝnh Ngä h«m ®ã, TÇn Cèi b¸i kiªn Tèng Cao T«ng. Cuèi ngay §inh, TÇn Cèi ®îc bæ nhiÖm lµm Nam T«ng lÔ bé thîng th vµ tiÕp nhËn tiÒn b¹c do hoµng ®Õ ban tÆng.

Khi TÇn Cèi trë vÒ triÒu ®×nh Nam Tèng, «ng ta khoe khoang lµ ®· giÕt chÕt tªn ngêi Kim canh gi÷ «ng ta, råi lªn thuyÒn ch¹y trèn. §¹i ®a sè c¸c triÒu thÇn ®Òu nãi r»ng TÇn Cèi bÞ qu©n Kim b¾t cïng víi Hµ Tr¸c, T«n TruyÒn, T M· Ph¸c, nªn rÊt nghi ngê viÖc mét m×nh TÇn Cèi quay trë vÒ; ngoµi ra, hä cßn cho r»ng, tõ YÕn s¬n ®Õn ®¸t Së cã ®Õn 2.800 dÆm, vît qua Hoµng Hµ ®¹i h¶i, lÏ nµo l¹i kh«ng cã ai hái ®Õn TÇn Cèi ? Lµm sao cã thÓ dÔ dµng ®Ó cho «ng ta giÕt chÕt tªn canh gi÷ mµ thuËn lîi trèn vÒ ph- ¬ng Nam ? Cho dï TÇn Cèi cã bÞ Ðp buéc ®i theo §¹t L¹i vµo qu©n ®éi, råi ngîi Kim th¶ «ng ta ra, th× nhÊt ®Þnh còng ph¶i gi÷ vî con cïng nh÷ng ngêi th©n thuéc cña «ng ta l¹i ®Ó lµm con tin, lµm sao l¹i cã thÓ ®Ó cho TÇn Cèi vµ vî lµ V¬ng thÞ cïng trë vÒ ®îc ? §èi mÆt víi mäi ngêi ®ang cã ®ñ lo¹i nghi vÊn ®èi víi TÇn Cèi, chØ cã hai ngêi lµ tÓ tíng Ph¹m T«ng Do·n, ®ång tri khu mËt viÖn Lý Håi lµ ngêi rÊt th©n víi TÇn Cèi lµ ra søc dÑp nh÷ng nghi ngê cña mäi ngêi ®èi víi TÇn Cèi, ra søc b¶o l·nh cho «ng ta tríc mÆt Tèng Cao T«ng, ra søc t¸n tông TÇn Cèi rÊt trung thµnh víi quèc gia.. Tríc ngµy TÇn Cèi ®èi ®¸p víi mäi ngêi, Tèng Cao T«ng h¹ lÖnh cho «ng ta ph¶i héi kiÕn tr- íc víi c¸c tÓ chÊp ®¹i thÇn cña triÒu ®×nh. Trong cuéc héi kiÕn, tríc hÕt TÇn Cèi nªu ra lµ :" NÕu muèn cho thiªn h¹ ®îc b×nh an v« sù, th× Kim Tèng hai triÒu ph¶i ho¹ch ®Þnh l·nh ®Þa cña mçi bªn, Nam tù Nam, B¾c tù B¾c, kh«ng ai can thiÖp vµo nhau." §ång thêi ph¶i tù khëi th¶o tríc, råi giao bøc th cÇu hoµ cho §¹t L¹i. Tèng Cao T«ng nãi :" TÇn C«i méc m¹c chÊt ph¸c, trung thµnh h¬n mäi ngêi, sau khi trÉm ®îc «ng ta ®Õn lµm viÖc th× vui mõng qu¸ ®Õn nçi ®ªm n»m kh«ng ngñ ®îc. Ch¼ng kh¸c g× nh ®îc tin cña hai hoµng ®Õ Huy, Kh©m vµ cña MÉu hËu vËy, thËt lµ cã duyªn nªn gÆp ®îc mét ngêi tèt." Ph¹m T«ng Do·n ®Þnh xÕp TÇn Cèi ë Kinh Diªn, Tèng Cao T«ng nãi : "H·y cho «ng ta mét chøc thîng th." V× thÕ cho nªn triÒu ®×nh míi bæ nhiÖm TÇn Cèi lµm lÔ bé thîng th. Cßn nh÷ng ngêi ®i cïng «ng ta xuèng phÝa Nam nh §inh tù V¬ng An §¹o, Phïng Do NghÜa, Thuû S¸i cïng nh÷ng quan l¹itham nghÞ th× ®îc n©ng bËc, thuyÒn phu T«n TÜnh còng ®îc bæ nhiÖm lµm thõa tÝn lang. Tríc kia, tuy triÒu ®×nh ®· nhiÒu lÇn ph¸i sø gi¶ sang níc Kim, nhng chØ lµ thÕ thñ thÕ hoµ mµ th«i, nhng ®Ó chuyªn m«n gi¶i trõ thï hËn vµ cÇu hoµ víi ngêi Kim th× chØ ®Õn thêi kú

TÇn Cèi míi thùc sù tiÕn hµnh. §¹i kh¸i ®ã lµ v× tríc hÕt lµ do TÇn Cèi ®· kiÕn nghÞ cÇu hoµ ë trong tri®ï ®×nh nhµKim, cho nªn §¹t L¹i míi cã ý ®a c¶ gia ®×nh TÇn Cèi trë vÒ triÒu ®×nh Nam Tèng.

Th¸ng hai n¨m ThiÖu Hng nguyªn niªn (1131), TÇn Cèi ®îc bæ nhiÖm lµm tham tri chÝnh sù. Th¸ng 7 cïng n¨m Ph¹m T«ng Do·n bÞ b·i miÔn chøc tÓ tíng. Th¸ng 8 TÇn Cèi ®îc phong lµm h÷u phß x¹, ®ång trung th m«n h¹ b×nh ch¬ng sù kiªm qu¶n khu mËt viÖn. Th¸ng chÝn, L÷ Di H¹o l¹i ®¶m nhiÖm chøc tÓ tíng lÇn thø hai, TÇn Cèi vµ «ng cïng n¾ma triÒu chÝnh, ©m mu cíp ®o¹t quyÒn bÝnh cña L÷ Di H¹o, cho nªn «ng ta chØ thÞ cho ®ång ®¶ng kiÕn nghÞ lªn triÒu ®×nh :" Chu Tuyªn v¬ng trong x©y ngoµi ph¸, cho nªn míi cã thÓ lµm cho triÒu ®¹i Chu v¬ng ®îc trung hng. Ngµy nay hai vÞ tÓ tíng còng nªn ph©n chia râ chøc quyÒn chia nhau qu¶n lý mäi viÖc trong ngoµi." ThÕ lµ L÷ Di H¹o thµnh lËp §« ®èc phñ ë TrÊn giang. Tèng Cao T«ng TriÖu CÊu nãi :" L÷ Di H¹o cã thÓ chuyªn m«n phô tr¸ch c«ng viÖc c¸c l÷ ®oµn qu©n ®éi, TÇn Cèi cã thÓ chuyªn qu¶n c«ng viÖc cña TriÒ ®×nh, cã thÓ gièng nh thêi kú Xu©n Thu ChiÕn Quèc, ViÖt Quèc ®¹i phu v¨n chñng vµ Ph¹m L·i ph©n qu¶n chÝnh vô vËy."

N¨m ThiÖu Hng thø hai ( 1132 ), TÇn Cèi tÊu thØnh thµnh lËp Tu chÝnh côc, tù m×nh lµ ®Ò cö, tham tri chÝnh sù Cï Nh÷ V¨n vµ «ng cïng phô tr¸ch Tu chÝnh côc. Ch¼ng bao l©u TÇn Cèi tiÕn cö Cï Nh÷ V¨n lµm quan ®µn hÆc, Cï Nh÷ V¨n yªu cÇu ®îc tõ chøc, c¸c gi¸n quan th¶o luËn nhiÒu lÇn, cuèi cïng Cï Nh÷ V¨n ®îc b·i miÔn. Gi¸m s¸t ngù sö Lu NhÊt ChØ lµ ®ång ®¶ng cña TÇn Cèi, «ng nãi :" C«ng viÖc néi tu cña Chu Tuyªn v¬ng, tu nh÷ng c¸i ®îc gäi lµ ngoµi ph¸ vËy. Còng nh ngµy nay b¹ th ngôc tông, quan l¹i sai trõ, c«ng tr×nh x©y dùng ®Òu kh«ng ph¶i lµ nh÷ng c«ng viÖc cÊp b¸ch cña c«ng viÖc hiÖn nay." §ån ®iÒn lang T¨ng Thèng còng nãi víi TÇn Cèi :" Ch¼ng cã viÖc g× mµ tÓ tíng kh«ng qu¶n, vËy cßn ph¶i thµnh lËp Côc tu chÝnh ®Ó lµm g× ?" TÇn Cèi kh«ng tiÕp thu ý kiÕn cña Lu NhÊt ChØ, T¨ng Thèng. Tuy cã ngêi muèn lµm lung lay ®Þa vÞ cña TÇn Cèi nªn ®· ®Ò xuÊt viÖc phÕ bá Côc tu chÝnh, Lu NhÊt ChØ vµ kiÓm th¶o quan L©m §¹i Ng¹c ®Òu tÊu b¸o r»ng kh«ng thÓ phÕ bá Côc tu chÝnh ®îc. Th¸ng 7 n¨m ®ã, Lu NhÊt ChØ ®øng ra lµm khëi c lang, cã lÏ ®ã lµ v× «ng ®· thay ®æi quan ®iÓm mµ tríc ®©y «ng kiªn tr× b¶o vÖ, nh÷ng ngêi hiÓu biÕt ®Òu cêi kh¶y, chÕ nh¹o «ng ta.

Sau khi L÷ Di H¹o tõ Trêng Giang trë vÒ, lËp mu ®¶ kÝch TÇn Cèi, cã ngêi d¹y «ng nªn ®Ò b¹t Chu Th¾ng Phi lªn lµm ngêi néi trî. Tèng Cao T«ng chiÕu lÖnh Chu Th¾ng Phi lµm ®ång ®« ®èc. CÊp sù trung Hå An Quèc nãi kh«ng thÓ sö dông Chu Th¾ng Phi ®îc. ThÕ lµ Chu Th¾ng Phi ®¶m nhiÖm thÓ tuyÒn quan sø kiªm thÞ ®éc. Hå An Quèc yªu cÇu ®îc tõ chøc, TÇn Cèi ®· nhiÒu lÇn tÊu b¸o gi÷ Hå An Quèc lai nhng kh«ng cã kÕt qu¶. Ch¼ng bao l©u L÷ Di H¹o l¹i lÊy Hoµng Qui Niªn lµm ®iÖn trung thÞ ngù sö, lÊy Lu PhØ lµm H÷u t gi¸n, cã lÏ chuÈn bÞ dïng ®Ó bµi xÝch TÇn Cèi. ThÕ lµ Giang Tª, Ng« BiÓu ThÇn, Tr×nh Vò, Tr¬ng Thä, Hå ThÕ Tíng, Lu NhÊt ChØ, L©m §·i Ng¹c, LÇu Chiªu v.v... ®Òu bÞ c¸ch chøc, trong ®µi tØnh rçng kh«ng. Nh÷ng ngêi nµy ®Òu lµ ®ång ®¶ng cña TÇn Cèi. Tho¹t ®Çu TÇn Cèi ©m mu lËt ®æ quyÒn lùc cña L÷ Di H¹o, cho nªn ®· tiÕn cö mét ló nhiÒu hiÒn sÜ næi danh nh Hå An Quèc, Tr¬ng Thä, Tr×nhVò lµ nh÷ng ngêi ®¶m nhiÖm nhmngx chøc vô quan träng vµ lµ nh÷ng quan viªn thanh liªm trong

triÒu ®×nh. L÷ Di H¹o xin TÞch Ých chØ gi¸o cho ph¬ng ph¸p ®¶ kÝch TÇn Cèi, TÞch Ých tr¶ lêi :" Cø coi hä nh lµ ®ång ®¶ng th× cã thÓ ®¸nh ®îc. Nh hiÖn nay, linh hån ®¶ng cña TÇn Cèi lµ Hå An Quèc ®ang n¾m v÷ng ®¹i quyÒn ë trung ¬ng, cÇn ph¶i ®¸nh ®æ Hå An Quèc tríc " Hå An Quèc tríc kia ®· tõng hái Du T¹c vÒ nh©n tµi. Du T¹c liÒn nãi víi «ng ta r»ng TÇn Cèi lµmét ngêi cã tµi n¨ng vµ ®· so s¸nh TÇn Cèi víi TuÇn V¨n Nhîc. Cho nªn Hå An Quèc ®· cùc lùc t¸n d¬ng hiÒn n¨ng cña TÇn Cèi tríc m¨t c¸c «ng nh Tr- ¬ng TuÊn, TÇn Cèi còng t©ng bèc Hå An Quèc. §Õn lóc nµy nh÷ng ngêi nh Hå An Quècc ®· bÞ th¶i håi, ch¼ng bao l©u sau TÇn Cèi còng bÞ mÊt chøc tÓ tíng. Khi TÇn Cèi trë l¹i lµm tÓ tíng ®Ó ph¶n d©n h¹i níc th× Hå An Quèc ®· qua ®êi. ThÕ lµ Hoµng Qui Niªn b¾t ®Çu ®Ò nghÞ TÇn Cèi chuyªn chñ nghÞ hoµ víi qu©n Kim, ng¨n c¶n c¸c phe ®¶ng phôc håi vµ ph¸t triÓn ®Ó tù do chuyªn quyÒn vµ ®em TÇn Cèi ra so s¸nh víi gian thÇn V¬ng M·ng vµ §æng Tr¸c triÒu ®×nh nhµ H¸n. Th¸ng 8 n¨m ThiÖu Hng thø hai, TÇn C«i bÞ c¸ch chøc tÓ tíng, nhng vÉn lµ häc sÜ ®iÖn quan v¨n, phô tr¸ch c¸c c«ng viÖc trong th¸i b×nh quan ë Giang ch©u.

Tríc ®ã mét ngµy, Tèng Cao T«ng chiÕu lÖnh trùc häc sÜ Kú Dao LÔ vµo cung ®èi ®¸p, ®a b¶n tr×nh bµy hai s¸ch lîc cña TÇn Cèi cho «ng ta xem. TÇn Cèi ®Þnh giao d©n chóng Hµ B¾c cho níc Kim, giao d©n sÜ vïng trung nguyªn cho Lu Dù cai qu¶n. Tèng Cao T«ng nãi :" TÇn Cèi nãi : 'Ngêi miÒn Nam qui vÒ miÒn Nam, ngêi miÒn B¾c qui vÒ miÒn B¾c.' TrÉm lµ ngêi ph¬ng B¾c, sÏ qui thuéc vÒ ®©u ®©y ? TÇn Cèi l¹i nãi : ' ThÇn ®· tõng lµm tíng nhiÒu th¸ng, cã thÓ khuyªn b¶o thiªn h¹ ®îc', nhngcho ®Õn ngµy nay vÉn cha nghe nãi g×." Kú Dao LÔ liÒn lÊy ngay ý tø cña hoµng ®Õ viÕt vµo b¶n huÊn tõ, tuyªn c¸o trong ngoµi triÒu ®×nh, mäi ngêi míi biÕt hµnh vi gian tµ cña TÇn Cèi.. C¸c «ng nh Hoµng Qui Niªn liªn tôc kh«ng ngõng tè c¸o TÇn Cèi. ThÕ lµ Tèng Cao T«ng chiÕu lÖnh b·i miÔn chøc vô tÓ tíng cña TÇn Cèi, lËp b¶ng ë triÒu ®êng, biÓu thÞ kh«ng sö dông TÇn Cèi n÷a. N¨m ThiÖu Hng thø ba, c¸c «ng nh Hµn Tiªu Trô sau khi ®i sø sang níc Kim trë vÒ triÒu ®×nh nhµ Tèng, nh©n tiÖn ®· hái hai sø gi¶ triÒu ®×nh nhµ Kim lµ Lý VÜnh Thä, V¬ng Dùc trë vÒ. ChÝnh quyÒn Nam Tèng yªu cÇu triÒu ®×nh nhµ Kim h·y phãng thÝch nh÷ng ngêi Tèng mµ hä b¾t ®a lªn ph¬ng B¾c, sø gi¶ níc Kim tr¶ lêi hoµn toµn ®óng nh néi dung mµ tríc kia TÇn Cèi ®· ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ víi Tèng Cao T«ng. Nh÷ng ngêi cã con m¾t nh×n xa ®Òu thÊy râ r»ng tõ l©u TÇn Cèi ®· cã ©m mu bÝ mËt c©u kÕt víi triÒu ®×nh nhµ Kim, nh÷ng tai ho¹ cïngd ho¹n n¹n cña quèc gia kh«ng chØ ngõng l¹i [ë ®©y.

N¨m ThiÖu Hng thø n¨m, sau khi Kim chñ b¨ng hµ, §¹t L¹i ra søc chñ ®éng xin nghÞ hoµ, hai níc TèngKim dÇn d©n gnhÞ hoµ. Th¸ng hai n¨m Êy, TÇn Cèi ®îc phôc håi chøc häc sÜ ®iÖn T ChÝnh, vÉn gi÷ chøc uû cung tõ nh cò. Th¸ng s¸u, trõ nhiÖm quan v¨n ®iÖn häc sÜ, Tri «n ch©u. Th¸ng 7 n¨m ThiÖu Hng thø s¸u, TÇn Cèi chuyÓn sang tri ThiÖu Hng phñ sù, Ýt l©u sau trõ nhiÖm thÓ tuyÒn quan sø kiªm thÞ ®éc, vÉn lµ hµnh cung lu thñ; M·nh D÷u còng lµ lu thñ, quyÒn phã thîng th, khu mËt viÖn tham quyÕt thø sù.Lóc ®ã Tèng Cao T«ng ®· ph¸t chiÕu th sÏ hµnh h¹nh, TÇn Cèi cxin ®îc ®i theo, Tèng Cao T«ng kh«ng ®ång ý. Khi Tèng Cao T«ng dõng l¹i ë B×nh Giang, ®· chÊp thuËn ý kiÕn do h÷u tíng Tr¬ng TuÊn tiÔn cö, ®· cjho gäi TÇn Cèi ®Õn. Th¸ng 12 n¨m ThiÖu Hng thø s¸u, TÇn Cèi víi th©n phËn lµ

thÓ tuyÒn quan kiªm thÞ ®éc ®i nhËm chøc gi¶ng diªn. Th¸ng Giªng n¨m ThiÖu Hng thø b¶y, Hµ Tiªn sau khi ®i sø sang níc Kim trë vÒ Nam, ®em tin Tèng Huy T«ng vµ hoµng hËu Ninh §øc b¨ng hµ, Tèng Cao T«ng khãc lãc th¶m thiÕt, h¹ lÖnh ph¸t t¸ng, ngay h«m ®ã bæ nhiÖm TÇn Cèi lµm khu mËt viÖn sø, ¢n Sè ThÞ lµm tÓ thÇn, Th¸ng t cïng n¨m ®ã, V¬ng Lu©n phông mÖnh ®i sø sang níc Kim ®Ó ®a quan tµi Tèng Huy T«ng vÒ.

Th¸ng 9 n¨m ThiÖu Hng thø b¶y ( 1137 ), h÷u tíng Tr¬ng TuÊn yªu cÇu ®ìh tõ chøc. Tèng Cao T«ng hái Tr¬ng TuÊn :" VËy ai coã thÓ thay khanh lµm tÓ tíng ?" Tr¬ng TuÊn im lÆng kh«ng tr¶ lêi. Tèng Cao T«ng nãi :" §Ó cho TÇn Cèi thay khanh lµm h÷u tíng cã ®îc kh«ng ?" Tr¬ng TuÊn tr¶ lêi :" ThÇn vµ «ng ta cïng lµm viÖc, tõ l©u ®· biÕt râ TÇn Cèi rÊt nham hiÓm." Tçng Cao T«ng liÒn nãi :" VËy th× dïng TriÖu §Ønh lµm tÓ tíng cã ®îc kh«ng ?" ThÕ lµ TriÖu §Ønh thay Tr¬ng TuÊn lµm h÷u tíng. Quan viªn ®µi gi¸n Giao Ch¬ng vu khèng Tr¬ng TuÊn, Tr¬ng TuÊn bÞ an trÝ t¹i LÜnh BiÓu..triÖu ®×nh cïng c¸c ®¹i thÇn ®ång sù ®· cøu trî Tr¬ng TuÊn, cunmgf Tr¬ng Thñ ®Õn gÆp Tèng Cao T«ng, mçi ngêi ®Òu nãi rÊt nhiÒu, cã tíi hµng ngh×n c©u, duy chØ cã TÇn Cèi lµ kh«ng nãi mét lêi nµo. ThÕ lµ Tr- ¬ng TuÊn bÞ ®a ®i VÜnh ch©u. Tho¹t ®Çu Tr¬ng TuÊn vµ TriÖu §Ønh cã quan hÖ víi nhau rÊt tèt, Tr¬ng TuÊn lµm tÓ tíng tríc ®· ra søc tiÕn cö TriÖu §Ønh. Hai ngêi bänh hä ®· tõng ngåi víi nhau th¶o luËn vÒ nh©n tµi, Tr¬ng TuÊn nãi rÊt nhiÒu ®iÒu tèt ®Ñp vÒ TÇn Cèi. TriÖu §Ønh th× nãi :" NÕu con ngêi TÇn Cèi mµ ®¹t ®îc chÝ híng råi th×, nh÷ng ngêi nh chóng ta ®©y sÏ ngåi khoanh tay bã gèi mµ th«i !" Tr¬ng TuÊn kh«ng l©y lµm l¹, cho nªn ®· ®Ò cö TÇn Cèi Tr¬ng TuÊn vµ TÇn Cèi lµm viÖc víi nhau nªn biÕt ®îc nh÷ng ©m mu nham hiÓm cuat TÇn Cèi, cho nªn lÇn nµy kh«ng tiÕn cö TÇn Cèi n÷a. Do ®ã mµ T©n Cèi v« cïng c¨m phÉn Tr¬ng TuÊn, nªn ®· nãi víi TriÖu §Ønh r»ng :" Hoµng ®Õ muèn triÖu kiÕn «ng ra lµm tÓ tíng, nhng Tr- ¬ng TuÊn l¹i g©y khã kh¨n. TÇn Cèi muèn kÝch ®éng TriÖu §Ønh ®Ó cho TriÖu §Ønh g¹t Tr¬ng TuÊn ra ngoµi. ë trong khui mËt viÖn, TÇn Cèi chØ nghe cã TriÖu §Ønh, nhng b×nh thêng th× TiÖu §Ønh l¹i rÊt ghÐt TÇn Cèi. Tõ sau viÖc nµy, TriÖu §Ønh l¹i ®i tin tëng s©u s¸c vµo sù xói giôc cña TÇn Cèi, cuèi cïng l¹i bÞ TÇn Cèi g¹t ra ngoµi. Cuèi ®êi, TriÖu §Ønh vµ Tr¬ng TuÊn gÆp l¹i nhau ë Phóc KiÕn, khi ®Ò cËp ®Õn chuyÖn nµy, hai ngêi míi biÕt r»ng håi ®ã c¶ hai ®Òu bÞ TÇn Cèi b¸n rÎ.

Th¸ng 3 n¨m ThiÖu Hng thø t¸m, TÇn Cèi bÞ Tèng Cao T«ng gi¸ng chøc xuèng lµm h÷u phß x¹, vÊn trung th m«n h¹ b×nh ch¬ng sù kiªm khu mËt sø. L¹i bé thÞ lang YÕn §«n Phucc nÐt mÆt ©u sÇu nãi :" Tíng m¹o cña TÇn Cèi ®· lé râ lµ mét gian thÇn !"

Th¸ng 10 n¨m ThiÖu Hng thø t¸m (1138 ), TÓ ChÊp ®¹i thÇn vµo cung b¸i kiÕn Tèng Cao T«ng, mét m×nh TÇn Cèi ë l¹i, «ng ta nãi víi hoµng ®Õ :" C¸c quan viªn ®¹i thÇn trong triÒu cø so vai rôt cæ, ®øng ë hai cùc,víi nh÷ng ngêi nµy th× kh«ng thÓ quyÕt ®o¸n nh÷ng viÖc lín quèc gia ®¹i sù víi hä ®îc, nÕu hoµng ®Õ bÖ h¹ quyÕt ®Þnh muèn gi¶ng hoµ víi ngêi Kim, khÈn cÇu bÖ h¹ chØ th¬ng nghÞ víi mét m×nh thÇn th«i, kh«ng nªn cho c¸c ®¹i thÇnkh¸c can dù vµo." Tçng Cao T«ng nãi :" TrÉm chØ cã tin tëng vµ uye th¸c cho m×nh khanh." TÇn Cèi nãi :" ThÇn còng sî r»ng nh thÕ kh«ng tiÖn, xin hoµng ®Õ b®j h¹ h·y suy nghÜ thªm 3 ngµy n÷a, h«m kh¸c thÇn xin tÊu." 3 ngµy tr«i qua, TÇn Cèi l¹i mét m×nh ë l¹i víi hµng ®Õ ®Ó bµn chÝnh sù,

Tèng Cao T«ng chñ tr¬ng gi¶ng hoµ víi qu©n Kim, ý nghÜ nµy cµng ngµy cµng ®îc cñng cè, TÇn Cèi vÉn sî kh«ng d¸m quyÕt ®Þnh, l¹i nãi :" ThÇn sî kh«ng tiÖn l¾m, xin hoµng ®Õ bÖ h¹ suy nghÜ thªm 3 ngµy n÷a råi h·y quyÕt ®Þnh ®Ó dÔ cho thÇn tÊu b¸o." Tèng Cao T«ng nãi :" Th«i thÕ còng ®îc !" 3 ngµy n÷a l¹i tr«i qua, TÇn Cèi l¹i mét m×nh ë l¹i víi Tèng Cao T«ng nh mÊy lÇn tríc ®Ó nghÞ sù, «ng ta biÕt râ r»ng ý ®Þnh gi¶ng hoµ víi ngêi Kim cña Tèng Cao T«ng lµ kh«ng thÓ lay chuyÓn ®îc, cho nªn míi rót v¨n kiÖn ra ®a cho Tèng Cao T«ng, yªu cÇu hoµng ®Õ quyÕt ®Þnh gi¶ng hoµ cïng triÒu ®×nh nhµ Kim, kh«ng cho phÐp quÇn thÇn trong triÒu ®×nh ®îc can dù vµo n÷a.

TriÖu §Ønh kiªn quyÕt xin tõ chøc tÓ tíng, Tèng Cao T«ng liÒn lÊy danh nghÜa thiÕu truyÒn ra lÖnh cho TriÖu §Ønh chuyÓn sang lµm tri ThiÖu Hng phñ sù.

Sau khi TriÖuu §Ønh bÞ miÔn chøc tÓ tíng, TÇn Cèi mét m×nh chÊp chÝnh chuyªn quèc, quyÕt t©m cunmgf qu©n Kim nghÞ hoµ. C¸c hiÒn sÜ ®¹i phu trong triÒu ®×nh v× bÊt hoµ vÒ chÝnh kiÕn víi TÇn Cèi, nªn ra ®i gÇn hÕt. ThÕ lµ trung th x¸ nh©n L÷ B¶n Trung, lÔ bé thÞ lang Tr¬ng Cöu Thµnh còng kh«ng phï hîp víi TÇn Cèi, ph¶m ®èi viÖc nghÞ hoµ víi qu©n Kim. Tr¬ng Cöu Thµnh nãi :" Tõ xa ®Õn nay t«i cha bao giê nghe nãi minh lµ ngêi bÊt chÝnh mµ l¹i ®i chØnh ngêi kh¸c." KÕt qu¶ lµm cho TÇn Cèi v« cïng c¨m tøc Tr¬ng Cöu Thµnh. §iÖn trung thÞ ngù sö Tr¬ng Giíi viÕt tÊu b¸o lªn triÒu ®×nh, thØnh cÇu gi÷ TriÖu §Ønh l¹i, vµ cßn nªu ra 13 ®iÒu thiÕu sãt trong viªc nghÞ hoµ Tèng Kim. KÕt qu¶ Tr¬ng Giíi còng ®éc ph¹m ®Õn nh÷ng ý c¨n b¶n cña TÇn Cèi. V× sù bÊt hoµ, V¬ng Thø vµ TÇn Cèi, sau khi tõ Hoµi T©y tiÕn vµo khu ®×nh, tríc sau nh mét, V¬ng Thø vÉn nãi nghÞ hoµ TèngKim lµ sai, tríc sau «ng ®· biÕt 7 lÇn tÊu sí ph©n tÝch, b×nh luËn, V¬ng Thø cßn nãi víi TÇn Cèi :" ¤ng quªn r»ng khi miÒn §«ng muèn gi÷ TriÖu thÞ, nhng t¹i sao l¹i ph¶i cèng cho kÎ thï kh«ng ?" Lóc ®ã TÇn Cèi v« cïng c¨m thï nh÷ng lêi nãi nµy cña V¬ng Thø, cho nªn ®· kiÕm cí ®Ó giµng chøc V¬ng Thø.

Khu msËt viÖn biªn tu quan Hå Toµn viÕt tÊu b¸o lªn Tèng Cao T«ng, yªu cÇu hoµng ®Õ chÐm ®Çu TÇn Cèi vµ V¬ng Lu©n ®Ó t¹ ¬n thiªn h¹. ThÕ lµ c¸c quan viªn tõ trªn xuèng díi ë trong triÒu ®×nh x«n xao bµn luËn, d©n t×nh nhén nh¹o. §Ó cøu v·n lÊy b¹i côc, TÇn Cèi ®· ra tay lïng b¾t Hå Toµn, gi¶i «ng ta vÒ Chiªu ch©u. TrÇn C¬ng Trung dïng danh thiÕp ®Ó chó mõng Hå Toµn, lµm cho TÇn Cèi næi tam bµnh, ¸p gi¶i TrÇn C¬ng Trung vÒ l¹i bé, gi¸ng chøc vµ ®a ®i lu ®µy ë n¬i xa huyÖn An ViÔn. C¸n ch©u cã 12 huyÖn Êp, huyÖn An viÔn ë g©n khu rõng nói, ®Þa thªrs hiÓm trë cheo leo, bÖnh tËt thÞnh hµnh, trong d©n ca ng¹n ng÷ cã c©u :" Long Nam, An ViÔn cã ®i mµ kh«ng cã vÒ " ý nãi lµ ngêi nµo ®· ®Õn hai huyÖnLong Nam, An ViÔn thif chØ cã chÕt mµ th«i. Qu¶ nhiªn TrÇn C¬ng Trung sau khi bÞ lu ®µy ®Õn huyÖn An ViÔn th× ®· chÕt ë ®ã. Sau ®ã TÇn Cèi lu«n lu«n ®em chuyÖn Hå Toµn ra nãi, víi ý ®å lµ c¶nh c¸o nh÷ng nh©n sÜ trong ngoµi triÒu ®×nh d¸m ph¶n ®èi «ng ta. Tuy nhiªn vÉn cã hai ngêi lµ hiÖu th lang Høa TriÕt vµ khu mËt viÖn biªn tu TriÖu Ung trongcïng mét ngµy ®· viÕt tÊu b¸o lªn triÒu ®×nh, thõa nhËn nh÷ng ý kiÕn tríc ®©y cñaHå Toµn, cùc lùc ph¶n ®èi TÇn Cèi gnhÞ hoµ víi triÒu ®×nh nhµ Kim. TriÖu Ungcßn muèn ®Ýnh chÝnh tªn gäi Nam B¾c huynh ®Ö, TÇn Cèi kh«ng cã c¸ch nµo cã thÓ

kÕt téi cho c¸c «ng nh TriÖu Ung ®îc. T¨ng Khai b¸i kiÕn TÇn Cèi, nãi ngµy nay nªn th¶o luËn xem Tèng triÒu cã cßn tån vong hay kh«ng, mµ kh«ng nªn th¶o luËn nã cã an nguy hay kh«ng. TÇn Cèi nghe xong th× thÊt kinh sî h·i, næi giËn ®ïng ®ïng ®uæi Tang Khai ra ngoµi.

Ngêi míi ®îc bæ nhiÖm lµm lÔ bé thÞ lang lµ Do·n Hêng mét n×nh viÕt tÊu b¸o lªn Tèng Cao T«ng vµ viÕt riªng mét bøc th nhiªm kh¾c khiÓn tr¸ch TÇn Cèi, tho¹t ®Çu th× TÇn Cèi rÊt bùc, thÕ lµ Do·n Hêng kiªn quyÕt tõ chèi, kh«ng chÞu tiÕp thu chøc lÔ bé thÞ langmíi bæ nhiÖm. Phông lÔ lang Phïng Thêi Hµnh theo yªu cÇucña Tèng Cao T«ng ®Õn trao ®æi vÒ quèc sù, «ng còng nãi r»ng, nghÞ hoµ gi÷a Tèng Kim c¨n b¶n kh«ng thÓ tin ®îc, thËm chÝ cßn trÝch dÉn nh÷ng sù kiÖn thêi kú H¸n Cao tæ Lu Bang ra ®Ó so s¸nh víi hµnh thÕ hiÖn nay. Tèng ao t«ng nãi :" TrÉm kh«ng nhÉn t©m nghe nh÷ng lêi nãi nµy." Chau mµy l¹i råi ®øng lªn, thÕ lµ TÇn Cèi gi¸ng chøc phông lÔ lang Phïng Thêi Hµnh xuèng lµm th¸i thó V¹n ch©u, ch¨¶ng bao l©u l¹i kÕt téi cho Phïng Thêi Hµnh. Trung th x¸ nh©n C©u Long Nh Uyªn nãi víi TÇn Cãi :" HiÖn nay trong níc ta ®Çy rÉy nh÷ng tµ thuyÕt t¹p niÖm, t¹i sao kh«ng chän ®µi quan ®Ó ®¶ kÝch, g¹t bá, trõ khö hä ®i ?" ThÕ lµ TÇn Cèi tÊu thØnh Tèng Cao T«ng bæ nhÖm C©u Lng Nh Uyªn lµm ngù sö trung thõa, ®Ó cho «ng ta lµ ngêi ®Çu tiªn ®¶ kÝch Hå Toµn.

Hai sø gi¶ cña triÒu ®×nh nhµ Kim lµ Tr¬ng Th«ng Cæ vµ Tiªu TriÕt phông mªnh Kim chñ ®Õn Giang nam chiªu dô, TÇn Cèi ®· héi ®µm víi Tiªu TriÕt v.v..., ®æi tªn gäi " Giang Nam " ë trong chiÕu th cña triÒu ®×nh nhµ Kim thµnh " Tèng ", ®æi ch÷ " Chiªu dô " thµnh ch÷ " Quèc tÝn ". Hµn ThÕ Trung tríc sau ®· 4 lÇn viÕt th cùc lùc khuyªn gi¸n, trong th cã c©u " Kim dÜ Lu Dù tíng ®·i" vµ «ng cßn tr×nh bµy nh÷ng ®iÓm quan träng trong t×nh h×nh qu©n sù, «ng tá lßng tù nguyÖn ra g¸nh v¸c, nhng triÒu ®×nh Nam Tèng kh«ng tr¶ lêi yªu cÇu cña Hµn ThÕ Trung. C¸c sø gi¶ triÒu ®×nh nhµ Kim nh Tiªu TriÕt sau khi ®Õn Tø ch©u, yªu cÇu nh÷ng n¬i hä ®i qua th× quan l¹i vµ thÇn tõ c¸c ch©u huyÖn triÒu ®inhf nhµ Tèng ph¶i cã lÔ nghi nghªnh ®ãn hä. H«m ®Õn L©m An hä l¹i yªu cÊu Tèng Cao T«ng ph¶i ®èi ®·i víi hä nh lÔ nghi ®ãn kh¸ch, Hµn ThÕ Trung nghe thÊy th× rÊt phÉn né, mét lÇn n÷a viÕt tÊu nãi :" BÒ ngoµi ngêi Kim lÊy danh nghÜa chiªu dô, nh- ng ©m mu bªn trong lµ muèn hoµng ®Õ bÖ h¹ ph¶i qui thuËn triÒu ®×nh nhµ Kim. §©y chÝnh lµ thêi kh¾c then chèt lµm cho chñ ph¶i nhôc, thÇn ph¶i chÕt. ThÇn xin tù nguyÖn lÊy c¸i chÕt cña m×nh ra ®Ó quyÕt chiÕn mét phen sèng m¸i víi qu©n Kim, nÕu chiÕn ®Êu thÊt b¹i th× triÒu ®×nh vÉn kÞp uû khóc cÇu toµn." Tèng Cao T«ng còng kh«ng ®ång ý víi b¶n tÊu thØnh cña Hµn ThÕ Trung. Sau khi c¸c sø gi¶ níc Kim nh Tiªu TriÕt tiÕn vµo biªn giíi Nam Tèng, tiÕp b¹n sø Ph¹m §ång l¹i hái th¨m t×nh h×nh khëi c cña chóa c«ng Kim triÒu, qu©n d©n Nam Tèng thÊy hµnh vi nhôc nh· nh vËy th× rÊt ®au khæ r¬i níc m¾t. Khi Tiªu TriÕt qua b×nh Giang, thó thÇn Nam Tèng Híng Tö Vò kh«ng chÞu cói chµo sø gØa triÒu ®×nh nhµ Kim, viÕt th lªn triÒu ®×nh khÈn cÇu xin nghØ hu. Tiªu TriÕt,...®Õn Hoµi An, nãi triÒu ®×nh nhµKim chuÈn bÞ tr¶ l¹i Nam Tèng phÇn ®Êt Hµ Nam, vµ ban s¾c lÖnh ®a TriÖu CÊu lªn ng«i hoµng ®Õ, cßn tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c th× sau nµy hai níc dÇn dÇn th¬ng nghÞ gi¶i quyÕt.

§Õn lóc nµy, TÇn Cèi ®Þnh ®Ó cho Tèng Cao T«ng hµnh lÔ khóc kû, Tèng Cao T«ng nãi :" TrÉm kÕ tôc c¬ nghiÖp cña Tèng th¸i tæ, Tèng th¸i

t«ng, lµm sao cã thÓ tiÕp thu s¾c phong cña ngêi Kim ®îc ?" Lóc nµy cã ba vÞ lµ Tam ng« s D¬ng TriÕt Trung, Gi¶i TiÒm, Hµn ThÕ L¬ng ®· ®uæi kÞp vµ tiÕp tôc héi kiÕn TÇn Cèi, hä nãi víi «ng :" Bªn ngoµi qu©n d©n bµn t¸n x«n xao, mäi ngêi ®Òu hÕt søc bÊt m·n, «ng thÊy nh thÕ nµo?" Sau khi hä ra ®i, hä vßn b¸o cho c¸c quan viªn ®µi gi¸n. ThÕ lµ C©u Long Nhe Uyªn, Lý Tuyªn nhiÒu lÇn b¸i kiÕn TÇn Cèi, th¬ng nghÞ nghi lÔ nhËn quèc th cña triÒu ®×nh nhµ Kim. C©u Long Nh Uyªn nãi, sau khi tiÕp nhËn quèc th cña triÒu ®×nh nhµ Kim th× cã thÓ ®a hä vµo trong cung cÊm, nh vËy hoµng ®Õ kh«ng hµnh lÔ khóc kû th× cã thÓ x¸c ®Þnh c«ng viÖc nµy råi. CÊp sù trung LÇu Chiªu còng ®a ra mét c©u chuyÖn lµm vÝ dô " Thiªn tö c t¸ng ba n¨m kh«ng ph¸t biÓu ng«n luËn " ®Ó c¸o giíi TÇn Cèi, thÕ lµ quyÕt ®Þnh kÕ s¸ch TÇn Cèi sÏ ®¹i diÖn ®Ó tiÕp nhËn quèc th cña triÒu ®×nh nhµ Kim. Tèng Cao T«ng còng nghiªm kh¾c khiÓn tr¸ch V¬ng Lu©n, V¬ng Lu©n b¸o cho sø gi¶ níc Kim biÕt. C¸c sø gi¶ níc Kim nghe thÊy vËy th× v« cïng sî h·i, chØ cßn c¸ch lµ tu©n theo mäi sù s¾p xÕp cña Nam Tèng. Theøe lµ Tèng Cao T«ng mÖnh lÖnh cho TÇn Cèi héi kiªn Tiªu TriÕt, Tr¬ng Th«ng Cæ t¹i qu¸n x¸ vµ tiÕp nhËn quèc th cña níc Kim. C¸c sø gi¶ níc Kim ®Þnh b¾t c¸c b¸ quan Nam T«ng ph¶i chuÈn vÞ lÔ nghi ®Ó nghªnh tiÕp, TÊn Cèi gäi c¸c quan viªn tØnh l¹i ¨n mÆc triÒu phôc ®Ó ®i hÇu, ®a quèc th cña níc Kim vµo trong cung cÊm. Tríc ®ã mét h«m, Nam Tèng th«ng b¸o cho c¸c sø gi¶ níc Kim ®Õn, sÏ hoµn tr¶ l¹i tØnh Hµ Nam vµ c¸c vïng l·nh thæ cña ThiÓm T©y ®· bÞ c¾t vµ cho phÐp ®em quan tµi cña Tèng Huy T«ng cïng mÑ, anh em th©n téc cña Cao T«ng vÒ níc mµ tríc ®o kh«ng cã yªu cÇu g× hÕt. Bëi v× tham gia chÝnh sù cã Lý Quang, b×nh thêng rÊt cã uy väng trong triÒu ®×nh, liÒn ®Ó cho «ng ta n¾m viÖc nghÞ hoµ bè c¸o cho d©n chóng biÕt vµ ng¨n chÆn mäi d luËn trong nh©n d©n. TiÕp ®ã Tèng Cao T«ng l¹i ban thëng ngù tr¸t cho ba viªn ®¹i tíng.

N¨m ThiÑu Hng thø chÝn ( 1139 ), ngêi Kim hoµn tr¶ l¹i vïng ®Êt cò cña Hµ Nam, ThiÓm T©y cho Nam Tèng. Tèng Cao T«ng ®Ó cho V¬ng Luan ký biªn b¶n cña khu mËt viÖn sù, cho phÐp ®îc nghªnh tiÕp t¹i TÇn cung vµ Phông hoµn cung, giao c¸t ®Þa giíi sø, lÊy Ých C«ng T¸ lµm phã sø. Do Ph¸n ®¹i T«ng chÝnh sù SÜ Nh¬ng, binh bé thÞ lang Tr¬ng Thä b¸i yªut Tèng triÒu t¸m toµ hoµng l¨ng. Tèng Cao T«ng nãi víi c¸c ®¹i thÇn tÓ chÊp :" Hµ Nam võa míi thu håi ®îc, cÇn ph¶i ra lÖnh cho c¸c thñ thÇn ph¶i ®Ó t©m vç vÒ an ñi nh©n d©n, ph¶i d¹y dç hä nghÒ n«ng tang, ®Ó cho hä cã thÓ sèng ®îc ë trªn m¶nh ®Êt cña hä, ®Ó cho hä tù gi÷ g×n lÊy m¶nh ®Êt cña hä, kh«ng ®îpc di chuyÓn tµi vËt ®i vÒ phÝa §«ng Nam, lµm cho bªn ngoµi th× bËn rén mµ bªn trong th× rçng kh«ng." Tèng Cao T«ng tuy nghe chñ tr- ¬ng nghÞ hoµ Tèng Kim cña TÇn Cèi, nhng trong lßng vÉn hoµi nghi tÝnh lõa dèi trÝ tr¸ cña ngêi Kim, nªn vÉn kh«ng quªn c¶nh gi¸c.

N¨m ThiÖu Hng thø mêi ( 1140 ), qu¶ nhiªn triÒu ®×nh nhµ Kim ®· xÐ bá hiÖp íc nghÞ hoµ ®ång minh Kim Tèng, ph¸i ®¹i qu©n chia lµm bèn lé x©m nhËp Nam Tèng. Ngét ThuËt tiÕn vµo §«ng kinh, C¸t V¬ng Tô tiÕn vµo Nam kinh, Lý Thµnh ®¸nh chiÕm T©y kinh, /triÖut Ly Kh¸t tiÕn ®anh qu©n VÜnh hng. ThÕ lµ c¸c quËn huyÖn cña Hµ Nam tiÕp tôc bÞ qu©n Kim chiÕm ®ãng. Tho¹t ®Çu Tèng Cao T«ng rÊt ho¶ng hèt. H¹ chiÕu khiÓn tr¸ch Ngét ThuËt. Ngù sö trung thõa V¬ng Thø ¤ng tÊu b¸o :" Quèc sù h«m tríc, lóc ®Çu kh«ng co chñ, sù t×nh nay ®· cã biÕn ®æi, cÇn ph¶i thay tÓ tíng,

ngêi ®îc bæ nhiÖm sau nhÊt ®Þnh ph¶i lµ ngêi hiÒn minh, vµ kh«ng ph¶i lµ ngêi ®¶ng kh¸c, bµn ®i tÝnh l¹i m·i mµ ch¼ng x¸c ®Þnh ®îc. Xin bÖ h¹ h·y c¶nh gi¸c." Tèng Cao T«ng rÊt ®ång ý víi ý kiÕn cña V¬ng Thø ¤ng. TÇn Cèi ra søc dÑp d luËn quÇn chóng, tõ ®Çu ®ªna cuèi vÉn lÊy viÖc hoµ ®µm víi qu©n Kim lµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh, cßn V¬ng Thø ¤ng nãi c©u v« chñ nghÞ lµ muèn bî ®ì cho TÇn Cèi. Nh vËy lµ ®Þa vÞ cña TÇn Cèi l¹i mét lÇn n÷a æn ®Þnh bÊt biÕn råi. 19 n¨m chiÕm cø ®Þa vÞ tÓ tíng, c«ng luËn kh«ng thÓ nµo lay chuyÓn ®îc ®Þa vÞ cña «ng ta..

Lóc ®ã, ®¹i tíng Nam Tèng TriÖu TuÊn ®· ®¸nh chiÕm ®îc Hµo ch©u, V¬ng Th¾ng ®¸nh chiÕm H¶i ch©u. Nh¹c Phi ®¸nh chiÕm YÓn thµnh, trong t¸c chiÕn ®· ®¸nh cho qu©n Kim ®¹i b¹i, thiÕu chót n÷a th× b¾t sèng ®îc nguyªn so¸i qu©n Kim lµ Ngét ThuËt. Tr¬ng TuÊn ®¾c th¾ng trong chiÕn trËn Trêng giang, tin chiÕn th¾ng tõ c¸c n¬i dån dËp ®a vÒ. ThÕ mµ TÇn Cèi l¹i ra søc yªu cÇu qu©n Nam Tèng lui binh kÐo vÒ tËp kÕt ë Kinh ®«. Th¸ng 9 n¨m ThiÖu Hng thø 10 ( 1140 ) Tèng Cao T«ng h¹ chiÕu lÖnh cho Nh¹c Phi ph¶i dÉn qu©n quay vÒ Hµnh t¹i, ®Ó cho D¬ng Nghi Trung vÒ ®Õn TrÊn Giang, lÖnh c hoquang ThÕ quay vÒ Tr× ch©u, ®Ó cho Lu Kú rót qu©n vÒ Th¸i B×nh. Qu©n ®éi cña Nh¹c Phi nhËn ®îc chiÕu th, xe ngùa, cê qu¹t rèi tung rèi mï. b¶n th©n Nh¹c Phi còng thÊt kinh ng¬ ng¸c h¸ hèc mæm ra. ThÕ lµ c¸c ch©u, huyÖn Hoµi Ninh, S¸t, TrÞnh v.v...l¹i bÞ qu©n Kim chiÕm ®ãng.. VËy mµ Tèng Cao T«ng vÉn lÊy Minh ®êng ©n phong cho TÇn Cèi lµm T©n Quèc c«ng.

N¨m ThiÖu Hng thø 11 ( 1141 ) Kim Ngét ThuËt l¹i mét lÇn n÷a tÊn c«ng Nam Tèng, ®em qu©n ®i chiÕm ®ãng Thä Xu©n, x©m nhËp L ch©u. C¸c tíng lÜnh Nam Tèng nh ThiÖu Long, V¬ng §øc, Qquan S Cæ v.v...liªn tiÕp chiÕn th¾ng, ®¸nh b¹i qu©n Kim. D¬ng Nghi Trung kÞch chiÕn víi q©n Kim ë Th¸p Cao vµ còng ®¸nh b¹i qu©n ®Þch. Nhng bçng nhiªn TÇn Cèi l¹i ra lÖnh cho D¬ng Nghi Trung vµ Tr¬ng TuÊn lËp tøc ph¶i rutds qu©n vÒ tËp kÕt. Hµn ThÕ Trung nhËn ®îc tin nµy, còng dõng qu©n ë Hµo ch©u kh«ng tiÔn n÷a. Lu Kú nhËn ®îc tin tøc, liÒn bá Thä Xu©n quay vÒ. Tõ ®ã trë ®i, triÒu ®×nh Nam Tèng kh«ng mét lÇn xuÊt binh ®¸nh qu©n Kim n÷a.

Th¸ng 4 n¨m ThiÖu Hng thø 11 ( 1141 ), TÇn Cèi dù ®Þnh thu håi toµn bé binh quyÒn cña c¸c tíng sÜ, cÊp sù trung Ph¹m §ång hiÕn kÕ cho TÇn Cèi, TÇn Cèi tiÕp thu chñ ý xÊu cña Ph¹m Håi. ThÕ lag TÇn Cèi bÝ mËt tÊu b¸o lªn Tèng Cao T«ng ®Ó cho vua triÖu tËp 3 vÞ ®¹i têng vÒ b×nh c«ng xÐt thëng, bæ nhiÖm Hµn ThÕ Trung, Tr¬ng TuÊn lµm ®ång khu mÊt sø, ®Ó cho Nh¹c Phi lµm khu mËt phã sø, ®Ó cho tuyªn phï t Qu©n Khang Thuéc ë khu mËt viÖn. Thang 6 cïng n¨m, TÇn Cèi ®îc cö sang lµm t¶ phß x¹, ®ång trung thw m«n h¹ b×nh ch¬ng sù, kiªm khu mËt sø, tiÕn phong lµm Kh¸nh quèc c«ng. Sau khi biªn so¹n xong cuèn " Tèng Huy T«ng thùc lôc ", TÇn Cèi ®îc th¨ng lµm ThiÕu b¶o, gia phong Ký Quèc c«ng. Tríc ®ã hai «ng M¹c Tíng vµ Hµn Né phi\ông mÖnh xuÊt sø ®Õn níc Kim, bÞ gi÷ ë V©n ch©u. §Õn lóc nµy Ngét ThuËt cã ý cÇu hoµ víi Nam Tèng, liÒn th¶ hai ngêi lµ M¹c Tíng vµ Hµn Né ra. TÇn Cèi l¹i tÊu thØnh Tèng Cao T«ng cö hai ngêi kh¸c lµ Lu Quang ViÔn vµ Tµo Hu©n ®i sø sang níc Kim,, l¹i cö Nguþ L¬ng ThÇn lam th«ng vÊn sø. Sau ®ã ch¼ng bao l©u, Nguþ L¬ng ThÇn ®i theo c¸c sø gi¶ níc Kim nh Tiªu NghÞ v.v...®i ®Õn nghÞ hoµ, hai bªn th¶o luËn vµ

quywts ®inh lÊy Hoµi Thuû lµm biªn giíi gi÷a hai níc Tèng Kim, yªu cÇu c¾t hqi ch©u lµ §êng ch©u vµ TrÞnh ch©u. TriÒu ®×nh nhµ Tèng ®· ®ång ý.

Th¸ng 10 n¨m ThiÖu Hng thø 11 ( 1141 ) TÇn Cèi vu c¸o h·m h¹i Nh¹c Phi, b¾t giam Nh¹c Phi vµo ®¹i ngôc. TÇn Cèi cö gi¸n quan V¹n HÇu TiÕt ra ®Þnh téi Ng¹c Phi. Tr¬ng TuÊn còng vu c¸o mét cùu tíng cña Nh¹c Phi lµ Tr- ¬ng HiÕn mu ph¶n. ThÕ lµNh¹c Phi vµ con trai lµ Nh¹c V©n ®Òu bÞ b¾t, bÞ gi¶i ®Õn ®¹i lý tù. TÇn Cèi ra lÖnh cho ngù sö trung thõa Hµ Thä, dfd¹i lý khanh Chu Tam VÞ thÈm vÊn hä. Thang 11 cïng n¨m Êy, Lý Quang bi gi¸ng chøc ®i Th»ng ch©u, Ph¹m §ång bÞ b·i miÔn tham tri chÝnh sù. Ph¹m §ång tuy dùa vµo TÇn Cèi, chñ tr¬ng Tèng Kim nghÞ hoµ, nhng «ng ®¬n ®éc tÊu b¸o sù viÖc, cho nªn TÇn Cèi còng rÊt o¸n hËn Ph¹m §ång. Th¸ng 12 n¨m Êy ( 1142 ) TÇn Cèi giÕt h¹i Nh¹c Phi.

TÇn Cèi kiÕm cí lµ Nh¹c Phi nhiÒu lÇn phª ph¸n nghÞ hoµ Tèng Kim lµ mét sai lÇm, v¶ l¹i tríc kia Nh¹c Phi ®· tõng tÊu thØnh chÕ ®Þnh nh÷ng quèc s¸ch c¬ b¶n. Nh÷ng ý kiÕn nµy hoµn toµn tr¸i ngîc víi t tëng cña TÇn Cèi, cho nªn TÇn Cèi nhÊt ®Þnh t×m mäi c¸ch ®Ó giÕt h¹i Nh¹c Phi. Hai «ng Hµ Thä, Chu Tam VÞ, lóc ®Çu khi míi thÈm vÊn Nh¹c Phi, mét thêi gian dµi vÉn kh«ng thÓ ®Þnh téi cho cha con Nh¹c Phi ®îc. ThÕ lµ TÇn Cèi thay V¹n HÇu TiÕt vµo míi hoµn thµnh ®îc. Bän TÇn Cèi vu khèng Nh¹c Phi tríc ®©y ®· tõng nãi r»ng :" ¤ng ta vµ Tèng th¸i tæ ®Òu chÊp nhËn phï tiÕt ë tuæi 30 ". §ã lµ nh÷ng lêi chØ trÝch hoµng ®Õ, cßn n÷a, sau khi Nh¹c Phi tiÕp nhËn chiÕu th mµ kh«ng ®i cøu Hoµi T©y, lµ ®· ph¹m träng téi, thÕ lµ ?Tèng Cao T«ng ban chÕt cho Nh¹c Phi ë trong ngôc.Con trai cña Nh¹c Phi lµ Nh¹c V©n vµ bé tíng cña «ng ta lµ Tr¬ng HiÕn, hai ngêi cung bÞ xö tö ë ngoµi chî. C¸i chÕt ®èi víi nh÷ng ngêi nh cha con Nh¹c Phi, ngêi ngêi trong thiªn h¹ ai còng kªu oan cho hä. BÊt cø ngêi nµo nghe thÊy tin Nh¹c Phi bÞ h¹i ®Òu kh«ng thÓ cÇm ®îc níc m¾t. C¸i chÕt cña Nh¹c Phi, trong ®ã Tr¬ng TuÊn ®· cã vai trß rÊt lín, t×nh h×nh cô thÓ cã thÓ ®äc trong cuèn " Tèng sö. NH¹c Phi truyÖn ".

T¨ng Hanh, ngêi §µi ch©u ®· tÆng TÇn Cèi bµi th¬ trong ®ã ®· gäi «ng ta lµ " Th¸nh tíng". TÊt c¶ nh÷ng ngêi viÕt s¸ch, lµm th¬ tÆng TÇn Cèi ®Òu nãi c¸c hiÒn nh©n thêi cæ ®¹i nh Cao, QuÜ, T¾c, KhiÕt v.v... kh«ng thÓ nµo so b× ®îc víi TÇn Cèi. TÇn Cèi ®¸ng ®îc gäi lµ " Nguyªn Th¸nh ". TÇn Cèi tÊu thØnh kiÓm tra vµ cÊm chØ mäi d· sö trong níc. TÇn Cèi còng cö con nu«i cña «ng ta lµ TÇn HØ lµm bÜ th thiÕu gi¸m, phô tr¸ch biªn so¹n Quèc triÒu chÝnh sö, viÕt cuèn "NhËt LÞch " tõ thêi KiÕn Viªm nguyªn niªn cho ®Õn n¨m ThiÖu Hng thø 12 (1142 ) gåm 590 quyÓn. Do viÖc th¸i hËu tõ miÒn B¾c trë vÒ, chÝnh b¶n th©n TÇn HØ ®· ca tông c«ng ®øc cña TÇn Cèi gåm kho¶ng h¬n 2000 ch÷ vµ ®Ó cho tríc t¸c quan V¬ng D¬ng Anh, Chu ChÊp KiÖt ®Ò tÆng, nh÷ng ngêi nµy ®Òu ®îc th¨ng quan tiÕn chøc.

Tõ sau ngµy TÇn Cèi lam tÓ ttíng lµnn thø hai, tÊt c¶ nh÷ng bµi cã ®Ò cËp ®Õn vÞªc TÇn Cèi bÞ gi¸ng chøc håi lµm tÓ tíng lÇn thø nhÊt vµ tÊt c¶ nh÷ng t liÖu cã liªn quan ®Õn chiÕu th ch¬ng tÊu ®Òu bÞ bän TÇn Cèi c«ng nhiªn g¹t bá hoÆc söa ®æi h¼n ®i, NhËt lÞch, nh÷ng sù kiÖn chÝnh trÞ thêi sù bÞ mÊt rÊt nhiÒu, tõ ®ã vÒ sau t©ta c¶ nh÷ng ghi chÕp ®Òu do TÇn HØ chÊp bót, trong ®o ch¼ng hÒ cã thÕ nµo lµ c«ng lµ téi, lµ ph¶i lµ tr¸i n÷a. Th¸ng 10 mïa ®«ng n¨m ThiÖu Hng thø 14 (1144 ) H÷u chÝnh ng«n

Hµ Nhîc ®· chØ trÝch nh÷ng tríc t¸c cña Tr×nh Di, Tr¬ng T¶i ®Ó l¹i ®Òu lµnh÷ng cuèn s¸ch sai sù thËt, kiÕn nghÞ tuyÖt ®èi cÊm chØ lu hµnh, c¸c nh©n sÜ trong triÒu ®×nh kh«ng ai s¸m nãi lµ hä sai.

N¨m ThiÖu Hng thø 15 ( 1145 ) TÇn HØ ®îc bæ nhiÖm lµm Hµn l©m jock sÜ kiªm thÞ dfdéc. Th¸ng 4 Tèng Cao T«ng phong tÆng TÇn Cèi Gi¸p ®¼ng, coi lµ ngêi cña Gi¸o phêng l¹c ®¹o, tÆng cho «ng nµo lµ vµng b¹c, nµo lµ gÊm vãc, ngêi hÇu. Th¸ng 6 cïng n¨m, Tèng Cao T«ng th©n tù ®Õn tËn ¬hñ ®Ö cña TÇn Cèi, vî TÇn Cèi, con trai, con g¸i vµ ch¸u TÇn Cèi ®Òu ®îc ban thëng. Tríc kia TÇn Cèi ®· tõng cÊm chØ nh©n d©n kh«ng ®îc biªn so¹n lÞch sö c¸ nh©n, ®Õn thang 7 n¨m nay, TÇn Cèi l¹i mét lÇn n÷a tr×nh bµy víi Tèng Cao T«ng cho c¸c nh©n sÜ biªn so¹n d· sö cã h¹i cho nh÷ng ®¹o lý lín cña quèc gia, kh«ngcã lîi cho nÒn thèng trÞ cña ®Êt níc. Lóc ®ã TM· Cùc liÒn nãi " Lai Thuû kû v¨n " kh«ng ph¶i lµ cuèn s¸ch do t»ng tæ T M· Quang viÕt, sau nµy gia thuéc cña Lý Quang còng ®em h¬n mét v¹n cuèn s¸ch do Lý Quang ®· thu thËp vµ lu tr÷ ®îc cã mét sè ®· bÞ ch¸y xÐm.Th¸ng Giªng n¨m sau ( 1146 ), TÇn Cèi x©y miÕu ë trong nhµ, ®Õn th¸ng 3, Tèng Cao T«ng tÆng cho «ng ®å tÕ lÔ. Mét vÞ tíng mµ nhËn ®å tÕ lÔ cña hoµng ®Õ tÆng m¬ic chØ b¾t ®Çu tõ TÇn Cèi.

N»m ThiÖu Hng thø 17 (1147 ), TÇn Cèi ®îc phong lµm Ých Quèc c«ng. N¨m ThiÖu Hng thø l9 (1149 ) T«ng Cao T«ng ra lÖnh cho ngêi vÏ h×nh TÇn Cèi, vµ tù tay viÕt lêi ®Ò tÆng.

Th¸ng Giªng n¨m ThiÖu Hng thø 29 (1150) khi TÇn Cèi vµo triÒu b¸i kiÕn hoµng ®Õ, ®iÖn t tiÓu hiÖuThi Toµn ®· hµnh thÝch TÇn Cèi, nhng «ng ta l¹i kh«ng ®©m tróng. KÕt qu¶ Thi Toµn liÒn bÞ TÇn Cèi giÕt chÕt ngay vµ ®em bªu ngoµi chî. Tõ ®ã trë ®i, mçi l©n ®i ra ngoµi, TÇn Cèi ®Òu ®em theo 50 binh sÜ, ngêi nµo còng v¸c trêng ®Ünh ®Ó hé vÖ.

Lóc nµy bÖnh cña TÇn Cèi cµng ngµy cµng trÇm träng, Tèng Cao T«ng cho phÐp «ng ta khi vµo triÒu häp ®îc ®i kiÖu do hai ngêi ch¸u khiªng ®i vµo vµ kh«ng ph¶i hµnh lÔ. N¨m ThiÖu Hng thø 21 (1151 ), triÒu t¸n lang V¬ng D¬ng Anh viÕt th tiÕn cö con trai ( con nu«i ) TÇn Cèi lµ TÇn HØ lµm tÓ tíng, TÇn Cèi tÊu thØnh ®Ó V¬ng D¬ng Anh lµm tri Th¸i ch©u.

N¨m ThiÖu Hng thø 25 (1155 ) Tèng Cao T«ng ®Õn tËn nhµ TÇn Cèi th¨m bÖnh t×nh cña «ng. TÇn Cèi kh«ng nãi mét lêi nµo, chØ khãc sít mít. TÇn HØ tÊu thØnh hoµng ®Õ bè trÝ ngêi thay thÕ cha «nglµm tÓ tíng, Tèng Cao T«ng tr¶ lêi :" ViÖc nµy khanh kh«ngnªn tham dù." ThÕ lµ Tèng Cao T«ng ra lÖnh cho quyÒn trùc häc sÜ viÖn ThÇm H Trung dù th¶o chiÕu th cho cha con TÇn Cèi nghØ hu. TÇn HØcßn cö con trai cña «ng ta lµ TÇn Huyªn vµ L©m NhÊt Phi, TrÞnh Nam cïng ®i ngay ®ªm h«m ®ã ®Õn gÆp ®µi gi¸n quan viªn nh c¸c «ng Tõ HØ, Tr¬ng Phï v.v..., mu cÇu hä thay mÆt thØnh cÇu Tèng Cao T«ng bæ nhiÖm «ng ta lµm tÓ tíng. Ngµy BÝnh Th©n, Tèng Cao T«ngchiÕu lÖnh gia phong TÇn Cèi lµm KiÖn Khang quËn v¬ng, tiÕn phong TÇn HØ lµm ThiÕu s, vµ lÖnh cho hä vÒ nghØ hu, TÇn Huyªn, TÇn Kham cïng ®Ò cö Giang ch©u Th¸i binh Hng Quèc cung. Ngay ®ªm h«m ®ã, TÇn Cèi èm chÕt, thä 66 tuæi.. Sau ®ã ®îc truy tÆng lµm.th©n v¬ng, Thuþ viÕt "Trung HiÕn"

TÇn Cèi hai lÇn chiÕm cø quyÒn vÞ tÓ tíng, tríc sau lµm ®Õn 19 n¨m.. ¤ng ta o Ðp hoµng ®Õ, t©m ®Þa bÊt chÝnh, ®Ò nghÞ nghÞ hoµ víi ngêi Kim, chuyªn quyÒn, ®éc ®o¸n, vong ¬n béi nghÜa. Cã mét thêi, c¸c trung thÇn, l¬ng tíng nhµ Tèng, bÞ TÇn Cèi s¸t h¹i v« cu×ng tËn. T¸t c¶ nh÷ng kÎ tiÓu nh©n v« l¬ng t©m thi tiÕp tôc ®îc TÇn Cèi träng dông. Bßn chóng tranh giµnh ®¸nh ®Êm lÉn nhau, vu khèng nh÷ng ®¹i thÇn l¬ng thiÖn, tríc mÆt TÇn Cèi th× nÞnh hãt t©ng c«ng lÜnh thëng. Bän TÇn Cèi t×m mäi c¸ch ®Ó h·m h¹i nhòng hiÒn nh©n chÝ sÜ, cho dï hä ch¸wngr cã téi t×nh g×, nhng chØ hä kh«ng chÞu quÞ luþ mµ l¹i ®i chØ trÝch, o¸n tr¸ch, lËp ®¶ng mua danh, thËm chÝ cßn d¸m kÕt téi bän chóng n÷a. NÕu ai truy cøu v¨n ch¬ng th tÊu cña ngêi kh¸c, ®Òu do b¶n th©n TÇn Cèi tù m×nh trùc tiÕp thao tóng, xuyªn t¹c. TÊt c¶ nh÷ng ngêi cã hiÓu biÕt ®Òu nãi r»ng :" §©y lµ nÐt bót cu¶ l·o TÇn Cèi ®©y mµ !" Cßn bän dß la lÐn lót chóng bÝ mËt cµi ®Æt kh¾p c¸c hang cïng ngâ hÎm trong kinh thµnh.. HÔ cã qi ®ông ®Õn chuyÖn nhµ níc, TÇn Cèi lËp tøc cho b¾t ®i ngay, cè ghÐp cho c¸i téi g× ®ã ®Ó bøc h¹i hä. Ngoµi ra TÇn Cèi cßn bÝ mËt c©u kÕt víi c¸c néi thÞ trong cung ®×nh vµ y s V¬ngKÕ Tiªn, yªu cÇu hä lu ý vµ quan s¸t mäi ®éng tÜnh cña Tèng Cao T«ng. Mäi viÖc quèc gia ®¹i sù kh«ng cã viÖc nµo cã thÓ ®Õn tay Tèng Cao T«ng ®îc. M·i cho ®Õn sau khi TÇn Cèi èm chÕt, Tèng Cao T«ng míi ®îc tiÕp xóc chuyÖn trß cïng víi nh©n sÜ.

TuyÓn tù " Tèng sö "

QuyÓn 473

tr¬ng träng kha

Tr¬ng Träng Kha cã tªn lãng lµ T¸c Ngu Nhi, lµ con ngêi gian tÕ triÒu ®¹i nhµ Kim, ho¹t ®éng chñ yÕu trong thêi kú thèng trÞ cña Kim H¶i L¨ng V- ¬ng Nguyªn Nhan Lîng. Tr¬ng Träng Kha nguyªn lµ mét d©n v« l¹i trong mét xãm nhá cña thµnh thÞ b×nh thêng, nhng còng lµ mét nghÖ nh©n. Håi nhá Tr¬ng Träng Kha lÊy nghÒ kÓ chuyÖn s¸ch vµ biÓu diÔn t¹p hÝ lµm nghÒ mu sinh. Sau khi Kim H¶i Long v¬ng Nguyªn Nhan Lîng ph¸t hiÖn ra vÞ thuyÕt s¸ch nµy th× cho gäi anh ta ®Õn biÓu diÔn bªn c¹nh m×nh ®Ó mua vui trong nh÷ng lóc b×nh thêng. Tõ ®ã trë ®i Tr¬ng Träng Kha lîi dông tµi nghÖ biÓu diÔn cña m×nh vµ víi nh÷ng m¸nh khoÐ x¶o tr¸, th¸i ®é nÞnh bî ®Ó lµm võa lßng H¶iL¨ng v¬ng Nguyªn Nhan Lîng, ®Ó tranh thñ sù tÝn nhiÖm cña «ng chñ. /v× thÕ cho nªn H¶i L¨ng V¬ng Nguyªn Nhan Lîng ®· tÝn nhiÖm, träng dông «ng ta. §ªm h«m 9 th¸ng 12 n¨m Kim Hi T«ng Hoµng Thèng thø 9 (1149 ) H¶i L¨ng V¬ng Nguyªn Nhan Lîng b¼ta gän bän chÝnh biÕnansau khi giÕt chÕt Kim Hi T«ng Nguyªn Nhan §µm, Tr¬ng Träng Kha liÒn ®îc bæ nhiÖm lµm BÝ th lqng cña triÒu ®×nh nhµ Kim. Trong triÒu ®×nh, Tr¬ng Träng Kha v« cïng gi¶o ho¹t, chóa Kim Nguyªn Nhan Lîng vµ c¸c thø phi gian d©m uÕ lo¹n, Tr¬ng Träng Kha kh«ng nh÷ng kh«ng can gi¸n,tr¸i l¹i cßn hoan nghªnh cung phông vµ dô dç chóa Kim ph¸t ®éng cuéc tiÕn c«ng vÇ phÝa Nam Tèng.

Sau nµy Tr¬ng Träng Kha ®îc Nguyªn Nhan Lîng ®Ò b¹t lµm BÝ th thõa, rßi chuyÓn l¸m thiÕu gi¸m. Tropng thêi gian nµy, cã mét håi tuy «ng ta bÞ gi¸ng chøc, nhng råi l¹i ®îc träng dông. N¨m ChÝnh Long thø hai, Tr¬ng Träng Kha ®¶m nhiÖm chøc t¶ gi¸n nghÞ ®¹i phu cña triÒu ®×nh nhµ Kim, phô tr¸ch gi¸m tu khëi c tró. N¨m Kim ChÝnh Long thø t ( 1159 )Tr¬ng Träng Kha qua ®êi. Tõ ®ã trë ®i cjuyªn biªn so¹n v¸n ch¬ng, chóng ta cã thÓ xem mét sè b×nh luËn vµ mét sè ®iÒu " quan t©m " cña Nguyªn Nhan Lîng ®èi víi tªn gian tíng TÇn Cèi cña Nam Tèng. VÒ mét khÝa c¹nh kh¸c, ®iÒu nµy còng ph¶n ¸nh r»ng TÇn Cèi ®· chiôi sù chØ huy cña qu©n Kim, mét hµnh vi v« cïng nhôc nh· b¸n níc cÇu vinh cña TÇn Cèi.

*

*** * Tr¬ng Träng Kha thuë nhá tªn lµ Tr©u con, lµ mét tªn v« l¹i trong mét ngâ phè, lÊy viÖc chuyªn ®i kÓ chuyÖn truyÒn kú tiÓu thuyÕt, ®ãng vai hÒ kÓ chuyÖn kh«i hµi ®Ó mu sinh. H¶i L¨ng v¬ng Nguyªn Nhan Lîng gäi anh ta ®Õn bªn m×nh ®Ó lµm vai hÓ cho «ng mua vui. Khi H¶i L¨ng V¬ng ®îc phong lµm Kú quèc v¬ng, lÊy Tr¬ng Träng Kha lµm th biÓu, m·i cho ®Õn khi H¶i L¨ng V¬ng ®o¹t quyÒn tíc vÞ, Tr¬ng Träng Kha ®îc cö lµm BÝ th lang.

H¶i L¨ng V¬ng ®· tõng rÊt cît nh¶ víi c¸c phi tÇn tríc mÆt Tr¬ng Träng Kha. Tr¬ng Träng Kha chÕt lÆng ngêi ®i mµ kh«ng d¸m nh×n. H¶i L¨ng V- ¬ng còng ®· tõng b¾t Tr¬ng Träng Kha cëi trÇn truång ®Ó cho c¸c phi tÇn nh×n. Cã mét sè c¸c thÞ thÇn thØnh tho¶ng còng bÞ ra lÖnh cëi hÕt quÇn ¸o, m×nh trÇn nh nhéng, ngay c¶ c¸c ®å ®¬n trinh còng kh«ng ®îc lo¹i trõ. Binh bé thÞ lang Hoµn Nhan Phæ Liªn, ®¹i hng thiÕu do·n Lý Hanh v.v...bÞ

xö ph¹t v× téi tham «, cê b¹c l¹i ®îc H¶i L¨ng V¬ng bè trÝ vµo nh÷ng vÞ trÝ rÊt quan träng. NghÖ Linh ¦ Kh¸nh nhi quan c ngò phÈm. V¬ng Chi Ch¬ng, gia n« cña hä §¹i còng lµm BÝ th lang. V¬ng Chi Ch¬ngmua ch©u b¸u ë n¬i xa x«i hÎo l¸nh, chÝnh m¾t H¶iL¨ng V¬ng nom thÊy còng kh«ng cho lµ «ng ta khinh m¹n. gia n« cña §êng Gia BiÖn vµ Thîng Hoµ ¤ ®em theo gia n« cña gia ®×nh lµ C¸t ¤n, C¸t Lç ®Õn còng ®îc cö lµm tóc vÖ, cã mét sè ngêi may m¾n thËm chÝ cßn lªn c¶ chøc quan nhÊt phÈm. Tõ §êng BËt, sø gi¶ triÒu ®×nh nhµ Tèng ®Õn chó mõng H¶i L¨ng V¬ng Nguyªn Nhan Lîng lªn ng«i. Khi Tõ §êng BËt dù ®Þnh trë vÒ triÒu ®×nh nhµ Tèng, H¶i L¨ng V¬ng ®em ngay chuçi ngäc thêng mang ë trong ngêi ra tÆng cho hoµng ®Õ triÒu ®×nh nhµ Tèng vµ ®Ò nghÞ Tõ §êng BËt trë vÒ t©u víi Tèng triªuf hoµng ®Õ r»ng :" Chuçi ngäc nµy lµ vËt mµ phô th©n cña khanh thêng sö dông. Giê ®©y ®em tÆng nã cho hoµng ®Õ víi môc ®Ých lµ ®Ó cho ¸i khanh nh×n thÊy chuçi ngäc th× nh nh×n thÊy chÝnh phô th©n cña khanh vËy, khanh kh«ng ®îc quªn t©m ý nµy cña trÉm." Sau khi sø gi¶ triÒu Tèng trë vÒ, Tr¬ng Trägn Kha nãi víi H¶i L¨ng V¬ng :" Chuçi ngäc nµy lµ b¶o vËt rÊt quÝ hiÕm trªn thÕ giíi mµ l¹i ®em tÆng nã cho triÒu Tèng thËt lµ rÊt ®¸ng tiÕc." H¶i L¨ng V¬ng tr¶ lêi :" §Êt ®ai vïng Giang Nam, nhÊt ®Þnh sÏ cã mét ngµy nµo ®ã nã lµ së h÷u cña trÉm; lÇnnµych¼ng qua chØ lµ cÊt chuçi ngäc nµy ë ngoµi phñ mµ th«i." Tõ sù kiÖn nµy cã thÓ thÊy H¶i L¨ng V¬ng cã ý ®å tÊn c«ng Giang Nam tõ l©u råi.

Ýt l©u sau, Tr¬ng Träng Kha ®îc ®Ò b¹t lµm BÝ th thõa, råi lµm thiÕu gi¸m. Thêi kú ®ã triÒu ®×nh nhµ Kim ®ang x©y dùng cung thÊt ë YÕn Kinh. Nh÷ng c¬ quan h÷u quan trng thu gç ë trong c¸c vên TrÊn ®Þnh phñ ®µm. Nh©n c¬ héi ®ã Tr¬ng Träng Kha khuyªn ng¨n kh«ng nªn lÊy gç trong vên §µm v× kh«ng dïng ®îc, H¶i L¨ng V¬ng cho r»ng ssë dÜ TR¬ng Träng Kha nãi nh vËy lµ do ngêi kh¸c xói bÈy, liÒn c¸ch chøc quan cña Tr¬ng Träng Kha. Ýt l©u sau H¶iL¨ng V¬ng l¹i bæ nhiÖm Tr¬ng Träng Kha lµm thiÕu gi¸m.. H¶i L¨ng V¬ng ®i du ngo¹n s¨n b¾n ë nói §å NhÜ, tró ë §¹c ngo·, dïng rîu tíi xuèng ®Êt ®Ó tÕ lÔ trêi xanh, nãi víi c¸c quÇn thÇn :" Håi cßn nhá trÉm häc cìi ngùa b¾n cung, lu«n t©m niÖm :' NÕu cã mét ngµy nµo ®ã ta ®¹i phó quÝ, ta sÏ g¸c mét chiÕc tªn lªn phÝa sau cæng.' Chê khi b¾n mòi tªn ra, qu¶ nhiªn cã mét mòi tªn ®· xuyªn sang phÝa sau cæng. Sau nµy khi ta lµm lu thñ ë Trung kinh, ta ®· tõng s¨n b¾n ë n¬i ®©y, ta còng ®· tõng cÇu nguyÖn r»ng :" NÕu sau nµy ta trë thµnh hoµng ®Õ, th× trong vßng 100 bíc ta ph¶i b¾n ®îc 3 con h¬u. NÕu nh chØ lµm c«ng tíng, th× chØ cã thÓ b¾n ®îc mét con h¬u.' mµ th«i. V× thÕ cho nªn trong vßng kh«ng ®Çy 100 bíc ta liªn tiÕp b¾n ®îc 3 con h¬u. Ngoµi ra ta l;¹i cÇu nguyÖn r»ng :' NÕu thèng nhÊt ®îc toµn quèc th× ph¶i b¾t ®îc mét con h¬u thËt to.'.Vµ qu¶ thËt ta l¹i b¾n ®îc mét con h¬u râ to. ViÖc nµy trÉm ®· tõng nãi víi Tiªu Dô. H«m nay trÉm l¹i ®Õn ®Þa ph¬ng nµy, cho nªn ph¶i cóng tÕ trêi xanh." H¶i L¨ng V¬ng dù ®Þnh trong lßng lµ sÏ ®¸nh chiÕm Giang Nam, cho nªn tríc ®ã ®· bè trÝ ®Çy ®ñ c¸t hung ®Õn b¸o cho toµn thÓ quÇn thÇn trong triÒu biÕt. V× thÕ cho nªn lÇn nµo Tr¬ng Träng Kha còng n¾m b¾t ®îc ý ®å cña H¶i L¨ng V- ¬ng tríc, dÉn ®êng cho H¶i L¨ng V¬ng ®em qu©n ®i tÊn c«ng Giang Nam.

Th¸ng Giªng n¨m Chinh Nguyªn thø hai, nh©n ngµy TÕt nguyªn ®¸n, Tèng triÒu cö sø thÇn Thi Cù v¶o triÒu b¸i kiÕn Kim chiu, H¶iL¨ng V¬ngchØ thÞ cho T¶ Tuyªn Huy sø KÝnh T Hu©n hái Thi Cù ngêi Tèng r»ng :" TriÒu

®×nh nhµ Tèng tuyÓn nh©n sÜ vµo nh÷ng khoa nµo ?" Thi Cù tr¶ lêi r»ng :" TriÒu ®×nh nhµ Tèng tuyÓn nh©n sÜ vµo c¸c khoa nh th¬ phó, kinh nghÜa, s¸ch luËn kiªm hµnh ®¼ng khoa v.v...." Kim chñ l¹i hái :" TÇn Cèi hiÖn nay ®¶m nhiÖm chøc quan g× ? N¨m nay «ng ta bao nhiªu tuæi ?" Thi Cù l¹i tr¶ lêi :" TÇn Cèi hiÖn nay ®¶m nhiÖm chøc vô thîng th t¸ phß x¹, trung th m«n h¹ b×nh ch¬ng sù, tuæi ®· 65." H¶i L¨ng V¬ng l¹i nãi víi «ng ta :" Qu¶ nh©n nghe nãi TÇn Cèi lµ con ngêi rÊt th«ng minh hiÒn hËu, cho nªn muèn biÕt ý kiÕn cña Ngµi vÒ t×nh h×nh «ng Êy."

N¨m ChÝnh Long thø hai (1157 ), Tr¬ng Träng Kha ®¶m nhiÖm chøc t¶ gi¸n nghÞ ®¹i phu, ohô tr¸ch viÖc x©y dùng n¬i c tró cña hoµng ®Õ, nhng chØ ®îc hëng bæng léc cña chøc quan gi¸n nghÞ ®¹i phu, mµ kh«ng d¸m nãi g×. Th¸ng Giªng n¨m ChÝnh Long thø ba, Tèng triÒu Hµ chÝnh sø T«n §¹o Phu ®Õn tõ biÖt Kim chñ, H¶i L¨ng V¬ng ®Ó cho t¶ tuyªn huy sø KÝnh T Hu©n nãi víi T«n §¹o Phu r»ng :" Sau khi trë vÒ, ngµi h·y nãi víi hoµng ®Õ cña ngµi r»ng, Tèng triÒu thÞ phông nìc Kim ta rÊt kh«ng trung thµnh, nay l- îc cö hai sù kiÖn ®Ó chøng minh : nh©n d©n níc Tèng ch¹y sang ®Þa phËn níc Kim, c¸c quan viªn biªn phßng cña ta ®Òu ®a ghä tr¶ vÒ; Nhng bän ph¶n lo¹n níc Kim ch¹y sang ®Þa phËn níc Tèng, c¸c ngµnh cã liªn quan cña ta ®Ò nghÞ Tèng TriÒu tr¶ vÒ, c¸c ngêi thêng tõ chèi kh«ng th¶, ®ã lµ ®iÒu thø nhÊt. C¸c ngêi cßn mua ngùa ë vïng biªn c¬ng, tiÕn hµnh chuÈn bÞ chiÕn tranh, ®ã lµ ®iÒu thø hai. Nhng mua ngùa råi ph¶i chë khi cã ngêi ®Õn míi dïng. NÕu ngêi còng kh«ng cã th× dïng hµng tr¨m v¹n con ngùa, liÖu cã lîi g× ? LiÖu níc ®¹i Kim ta cã cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®Ò phßng c¸c ngêi hay kh«ng?! Huèng hå ta l¹i kh«ng muèn tÊn c«ng ®Êt níc c¸c ngêi, nÕu qu¶ thËt muèn ®¸nh chiÕm níc c¸c ngêi th× còng ch¼ng c¸ g× lµ khã kh¨n c¶. Ta nghe nãi, thu nhËn bän ph¶n lo¹n ngêi Kim, lÐn lót mua lõa ngùa ®Òu do viªn th¸i uý hä D¬ng cña c¸c ngêi lµm. Th«ng qua c¸c tï binh, ta t×m hiÓu ®îc r»ng h¾n lµ mét con ngêi ch¼ng ®¸ng gia g× ®©u." Råi l¹i hái tiÕp T«n §¹o Phu :" Nghe nãi TÇn Cèi ®· chÕt råi, kh«ng biÐt cã thËt hay kh«ng ?" T«n §¹o Phu tr¶ lêi :" §óng lµ TÇn Cèi ®· chÕt råi thËt. Lµ mét båi thÇn, chÝnh t«i lµ ngêi ®îc TÇn Cèi tiÕn cö." H¶i L¨ng V¬ng l¹i hái :" GÇn ®©y níc c¸c Ng¸i hµnh sù, cã ®iÓm kh«ng thËt gièng nh thêi kú TÇn Cèi chÊp chÝnh, t¹i sao l¹i nh vËy ?" T«n §¹o Phu tr¶ lêi :" Xin cho phøp t«i sau khi tr¶ lêi, xxin ®em nh÷ng sù viÖc mµ ngµi hái tÊu minh lªn hoµng ®Õ Tèng triÒu." Lóc ®ã H¶i L¨ng V- ¬ng muèn ®¹i tÊn c«ng Tèng triÒu, cho nªn «ng ta ®· vin vµo cí hai sù kiÖn lµ viÖc bè trÝ s½n viÖc triÒu ®×nh nhµ Tèng thu n¹p nh÷ng qu©n ph¶n lo¹n vµ mua trém nh÷ng con ngùa vµ nh÷ng sù kiÖn kh¸c ®Ó nãi chuyÖn víi c¸c sø gi¶ cña triÒu Tèng.

H¶i L¨ng V¬ng cho gäi Tr¬ng Träng Kha, h÷u phô khuyÕt M· Kh©m, hiÖu th lang §iÒn D÷ TÝn, trùc trëng Vò ThÊt ®Õn ®iÖn thÞ ®Ó trao ®æi. H¶i L¨ng V¬ng vµ Tr¬ng Träng Kha th¶¬ luËn vÒ " H¸n th ", «ng nãi víi Tr¬ng Träng Kha :" Vïng biªn giíi cña triÒu ®×nh nhµ H¸n ch¼ng qua còng chØ dµi ®é 7 - 8 ngh×n dÆm, ngµy nay ®iÖn tÝch l·nh thæ níc ta cã ®Õn v¹n dÆm, cã thÓ gäi lµ mét níc lín." Tr¬ng Träng Kha tr¶ lêi :" B¶n triÒu tuy biªn c¬ng mªnh m«ng, song thiªn h¹ cã nh÷ng 4 qu©n chñ, Nam cã Tèng triÒu, §«ng cã Cao LÖ, T©y cã T©y h¹. NÕu nh cã thÓ thèng nhÊt tÊt c¶ l¹i, míi ®îc coi lµ mét ®¹i quèc thùc sù." H¶iL¨ng V¬ng hái «ng ta :" ThÕ th× dïng téi danh g× ®Ó mµ th¶o ph¹t hä ®îc ?" Tr¬ng Träng Kha tr¶ lêi :" ThÇn nghe nãi Tèng

triÒu thu mua ngùa, chØnh tu qu©n giíi, chiªu n¹p nh÷ng phÇn tö ph¶n lo¹n S¬n ®«ng, nh vËy ch¼ng lÏ kh«ng thÓ cÊu thµnh téi danh hay sao ?" H¶i L¨ng V¬ng phÊn khëi nãi :" Tríc ®©y L¬ng S¬ ®· tõng nãi víi qu¶ nh©n : TriÒu Tèng cã nµng Lu QuÝ Phi, t chÊt tuyÖt mü, lµ hoa kh«i cña thuéc ®Þa, T©y Thi cña níc Ng« cßn thua xa bµ ta. NÕu ngµy nay mµ ®em qu©n ®i diÖt nhµ Tèng, cã thÓ lµ lµm ch¬i ¨n thËt. §ã ch¼ng ph¶i lµ c©u tôc ng÷ ®· nãi " nhÊt cö lìng tiÖn " ®ã sao. Vïng Giang Nam nghª nãi níc ta ph¸t binh Nam h¹, tÊt nhiªn lµ hä ph¶i cao ch¹y xa bay." M· Kh©m vµ §iÒn D TÝn ®Òu nãi víi H¶i L¨ng v¬ng :" H¶i ®¶o, Man ViÖt vµ t«i ®Òu biÕt ®êng, hä ch¹y ®i ®au míi ®îc chø ?" M· Kh©m l¹i nãi :" Thêi gian t«i ë triÒu ®×nh nhµ Tèng ®· tõng so¸i lÜnh qu©n ®éi ®i chinh ph¹t b¹o lo¹n, cho nªn t«i biÕt t×nh h×nh c¸c con ®êng." H¶i L¨ng v¬ng nãi víi Vò ThÊt :" Ngµi cã d¸m xuÊt trËn kh«ng ?" ¤ng ta tr¶ lêi :" Ngµi ®èi víi h¹ thÇn ©n ¸i ®· rÊt l©u råi. T«i nguyÖn hy sinh, dï cã chÕt còng kh«ng trèn tr¸nh." H¶i L¨ng V¬ng nãi :" ¤ng pháng ®o¸n Tèng triÒu cã d¸m xuÊt binh chèng l¹i qu©n ta kh«ng ? NÕu hä xuÊt binh chèng l¹i qu©n ta, th× «ng cã d¸m tö chiÕn víi qu©n thï kh«ng ?" M·i l©u sau Vò ThÊt míi d¸m Ëm õ tr¶ lêi :" T«i tuy nhu nhîc v« n¨ng, nhng nhÊt ®Þnh sÏ quyÕt sèng m¸i cïng víi hä." H¶i L¨ng V¬ng l¹i hái :" ThÕ th× qu©n Tèng cã thÓ tiÕn qu©n ®Õn ®Þa ph¬ng nµo ?" ¤ng ta tr¶ lêi :" Ch¼ng qua qu©n Tèng chØ xuÊt binh ®Õn Hoµi thuû mµ th«i."H¶i L¨ng v¬ng nãi :" NÕu nãi nh vËy th× «ng trêi ®· ban cho ta råi."VËy mµ H¶iL¨ng v¬ng l¹i nãi :" Tq cö binh ®i tiªu diÖt qu©n Tèng, l©u l¾m còng kh«ng qu¸ hai, ba n¨m. Sau ®ã th× ®¸nh chiÕm hai níc Cao LÖ, T©y H¹. Sau khi thèng nhÊt toµn thiªn h¹, ta sÏ b×nh c«ng ban tíc, khen thëng tíng sÜ, bän hä nhÊt ®Þnh sÏ quªn hÕt mÖt mái."

Th¸ng 3 n¨m ChÝnh Long tha t ( 1159 ) Tr¬ng Träng Kha qua ®êi. Mét ng¶y tríc khi mïa ®«ng ®Õn. trong mét c¬n méng H¶i L¨ng V¬ng nh×n thÊy Tr¬ng Träng Kha ®Õn xin rîu uèng. Sau khi H¶i L¨ng V¬ng tØnh dËy, thë dµi rÊt l©u. ThÕ lµ H¶i L¨ng V¬ng ph¸i sø gi¶ ®Õn phÇn mé Tr¬ng Träng Kha tÕ lÔ.

TuyÓn tù " Kim sö " QuyÓn 129

gi¶ tù ®¹o

Gi¶ Tù §¹o, tù lµ S HiÕn, ngêi §µi ch©u, lµ con trai Gi¶ ThiÖp, mét quan l¹i trong triÒu ®×nh Nam Tèng. Thêi nhá, Gi¶ Tù §¹o lµ mét thanh niªn ch¸n n¶n, rong ch¬i cê b¹c, kh«ng cã nghÒ nghiÖp g×. Nhê cã mèi quan hÖ cña cha lµ Gi¶ ThiÖp víi ¢m Phô nªn ®· ®îc lµm quan coi kho ë ty Gia hng. Ngêi chÞ cña Gi¶ Tù §¹o ®îc tuyÓn vµo hoµng cung, ®îc Tèng Lý T«ng yªu mÕn, ®îc s¾c phong lµm QuÝ phi. Gi¶ Tù §¹o ®îc gäi vµo cung lµm viÖc. ë trong cung Gi¶ QuÝ Phi ®a b¸t níc thuèc cho Gi¶ Tù §¹o. ThÕ lµ Gi¶ Tù §¹o ®îc ®Ò b¹t lµm th¸i thêng thõa vµ qu©n khÝ gi¸m. Tõ ®ã Gi¶ Tù §¹o cµng dùa vµo sù mÕn mé cña hoµng ®Õ, hµnh vi bÊt liªm, ngµy nµo còng tù do ra vµo kü viÖn, cã khi nöa ®ªm vÉn dong ch¬i víi bän kü n÷ trªn hå, lu luyÕn kh«ng muèn vÒ nhµ. Tèng Lý T«ng ®· tõng ®øng trªn cao ng¾m c¶nh ban ®ªm, nh×n thÊy xa xa trªn mÆt T©y hå thÊp tho¸ng s¸ng ¸nh ®Ìn, kh«ng nh

nh÷ng ngµy thêng, hoµng ®Õ nãi víi nh÷ng nh©n viªn thÞ tïng xung quanh : "N¬i kia cã ph¶i lµ Gi¶ Tù §¹o ®ang du l¹c ®ã kh«ng?" H«m sau t×m hiÓu qu¶ nhiªn ®óng lµ ®ªm qua Gi¶ Tù §¹o ®· du l¹c trªn hå. Tèng Lý T«ng liÒn ra lÖnh cho kinh do·n Sö Th¹ch Chi c¶nh c¸o «ng ta. Sö Th¹ch Chi nãi :" Gi¶ Tù §¹o tuy cã tÝnh khÝ trÎ con thËt, nhng tµi n¨ng cñ©nh ta th× cã thÓ träng dông ®îc." Ch¼ng bao l©u Gi¶ Tù §¹o ®îc cö ®i tri phong ch©u.

N¨m ThuÇn Hùu nguyªn niªn (1241 ), Gi¶ Tù §¹o ®îc chuyÓn sang lµm Tæng l·nh Hå Qu¶ng. N¨m ThuÇn Hùu thø ba (1243), ®îc th¨ng lµm hé bé thÞ lang. N»m ThuÇn Hùu thø n¨m (1245 ), víi danh nghÜa B¶o ch¬ng c¸c trùc häc sÜ, Gi¶ Tù §¹o ®¶m nhiÖm chøc Duyªn giang chÕ trÝ phã sø, tri Giang ch©u kiªm an phï sø lé Giang T©y. Trong vßng mét n¨m, Gi¶ Tù §¹o l¹i ®æi ®i lµm Kinh hæ chÕ trÝ sø, kiªm tri giang l¨ng phñ, ®iÒu ®é thëng ph¹t, Gi¶ Tù §¹o cã thÓ c¨n cø t×nh h×nh mµ tuú nghi thi hµnh. N¨m ThuÇn Hùu thø chÝn, Gi¶ Tù §¹o ®îc phong b¶o v¨n c¸c häc sÜ, Kinh hå an phï chÕ trÝ ®¹i sø. N¨m ThuÇn Hùu thø mêi ( 1254 ), Gi¶ Tù §¹o l¹i víi danh nghÜa Doan minh diÖn häc sÜ chuyÓn sang hai trÊn lìng Hoµi, n¨m ®ã Gi¶ Tù §¹o míi cã h¬n 30 tuæi.

N¨m B¶o Hùu thø hai (1254), Gi¶ Tù §¹o ®îc triÒu ®×nh cö lµm ®ång tri khu mËt viÖn sù, Khai quèc c«ng quËn L©m H¶i, uy quyÒn ngµy cµng c- êng thÞnh. C¸c quan viªn ®µi gi¸n ®· tõng b×nh luËn vÒ hai vÞ bé tíng cña «ng, «ng liÒn xin ®i. T«n Tö Tó míi ®îc bæ nhiÖm lµm Hoµi ®«ng tæng l·nh, ngêi ngoµi bçng nhiªn truyÒn tin nhau r»ng Gi¶ Tù §¹o ®· bÝ mËt tÊu b¸o kh«ng thÓ ®Ó cho T«n Tö Tó ra ®i ®îc, thõa tíng §ång QuÝ trong lßng v« cóng sî h·i, xin T«n Tö Tó t¹m thêi ë l¹i ®õng ra ®i, Tèng Lý T«ng cho r»ng kh«ngcã viÖc nh vËy, Nhng §ång Qu× tríc sau kh«ng d¸m cö T«n Tö Tó ®i, mµ thay vµo ®ã, cö Lôc H¸ch lµ ngêi rÊt th©n víi Gi¶ Tù §¹o ®i thay T«n Tö Tó, «ng ta còng rÊt sî Gi¶ Tù §¹o kh«ng kÐm g× T«n Tö Tó. N¨m B¶o Hùu thø n¨m ( 1257 ) Gi¶ Tsj §¹o ®îc cö lµm tri khu mÊt viÖn sù. N¨m ThuÇn Hùu thø s¸u ( 1258 ) Gi¶ Tù §¹o l¹i ®îc ®æi thµnh lìng Hoµi Tuyªn phï ®ai sø.

N¨m Khai Kh¸nh s¬ niªn ( 1259 ) Nguyªn HiÕn T«ng hoµng ®Õ M«ng Ca th©n chinh cÇm qu©n ®i tÊn c«ng Tø Xuyªn. Nguyªn ThÕ Tæ Hèt TÊt LiÖt håi ®ã nh©n danh em vïa ®i ®¸nh Ng¹c ch©u, nguyªn so¸i qu©n M«ng Cæ tõ V©n Nam tiÕn vµo Giao chØ, tõ Êp ch©u tiÕn vµo Qu¶ng T©y, ®¸nh óp Hå Nam, ph¹m téi béi íc ®ång minh Nam Tèng. Tèng Lý T«ng v« cïng sî h·i liÒn cö TriÖu Qu× ®Õn ®ãng qu©n ë TÝn ch©u ®Ó ng¨n chÆn qu©n M«ng Cæ tiÕn tõ phÝa Qu¶ng T©y ®Õn, råi l¹i cho Gi¶ Tsj §¹o ®Õn ®ãng qu©n ë H¸n D¬ng ®Ó csó viÖn cho Ng¹c ch©u vµ phong «ng ta lµm h÷u thõa tíng. Th¸ng 10, têng thµnh §«ng nam Ng¹c ch©u bÞ qu©n M«ng Cæ c«ng ph¸, qu©n Tèng l¹i cö ngêi ®i x©y ®¾p l¹i thµnh luü trªn, nhng ch¼ng bao l©u l¹i bÞ qu©n M«ng Cæ c«ng ph¸, may sao cã Cao §¹t dÉn c¸c ch tíng quyÕt tö chèng cù míi tr¸nh ®îc thÊt thñ. Gi¶ Tù §¹o håi ®ã ®èc thóc c¸c tíng lÜnh tõ H¸n D¬ng ®¸nh tíi. Th¸ng 11 qu©n ®éi M«ng Cæ cÊp tèc tÊn c«ng vµo thµnh Ng¹c ch©u, qu©n Tèng ë trong thµnh bÞ th¬ng vong cã tíi trªn mét v¹n ba ngµn ngêi. ThÕ lµ Gi¶ Tù §¹o liÒn bÝ mËt cö Tèng Kinh ®Õn doanh tr¹i qu©n ®éÞ M«ng Cæ cÇu hoµ vµ xng thÇn vµ xin t×nh nguyÖn cèng n¹p tiÒn tÖ, nhng bÞ qu©n ®éi M«ng Cæ cù tuyÖt. §óng lóc ®ã th× gÆp ph¶i sù kiÖn Nguyªn HiÕn T«ng hoµng ®Õ M«ng Ca bÞ Phi ThÊt, qu©n b¶o vÖ cña triÒu Tèng ë nói c©u c¸ ë Hîp ch©u b¾n chÕt. Tíng b¶o vÖ Hîp ch©u tªn lµ

V¬ng Kiªn cö NguyÔn T Th«ng ho¶ tèc phi ngùa vÒ Ng¹c ch©u b¸o tin. Gi¶ Tù §¹o nghe thÊy tin nh vËy l¹i mét lÇn n÷a cö Tèng Kinh ®Õn doanh tr¹i qu©n M«ng Cæ th¬ng nghÞ xin cèng n¹p hµng n¨m. Qu©n ®éi M«ng Cæ bÞ Ðp buéc ph¶i ®ång ý víi yªu cÇu cña Gi¶ Tù §¹o. Qu©n ®éi M«ng Cæ chiÕm ®îc B¾c TriÖt, ®Ó Tr¬ng KiÖt vµ Diªm Vîng ®em mét bé phËn qu©n ®éi ®i tiÕp øng qu©n ®éi M«ng Cæ tõ Hå Nam ®Õn. th¸ng Giªng n¨m sau, qu©n ®éi M«ng Cæ ë Hå Nam tiÕn ®Õn, Tr¬ng KiÖt b¾c chiÕc cÇu treo ë T©n Sinh C¬ ®Ó vcho qu©n ®éi M«ng Cæ vît s«ng trë vÒ miÒn B¾c. Gi¶ Tù §¹o tiÕp nhËn kÕ s¸ch cña Lu ChØnh, ph¸t ®éng tÊn c«ng, ®¸nh sËp cÇu treo, tiªu diÖt 170 tªn M«ng Cæ. Gi¶ Tù §¹o liÒn tÊu b¸o lµ toµn bé qu©n ®éi M«ng cæ ®· bÞ tiªu diÖt s¹ch sµnh sanh. TèngLý T«ng cho r»ng Gi¶ Tù §¹o cã c«ng lín trong viÖc kh«i phôc triÒu Tèng, mÖnh lÖnh cho «ng ta lµm thiÕu truyÒn, ®îc vµo triÒu víi danh nghÜa lµ h÷u thõa tíng. B¸ quan quÇn thÇn ®Òu ñng hé Gi¶ Tù §¹o, gièng nh ngµy xa triÒu ®×nh nhµ Tèng dèi ®·i víi V¨n Ng¹n B¸c vËy.

§Õn n¨m sau §¹i Nguyªn ThÕ Tæ Hèt TÊt LiÖt lªn ng«i hoµng ®Õ cö hµn l©m thÞ ®éc häc sÜ, quèc tÝn sø H¸ch Kinh v.v...®em th sang Nam Tèng cÇu th©n hoµ hîp vµ nhËn lêi thØnh cÇu cña Nam Tèng tríc ®©y. Gi¶ Tù §¹o ®ang giao cho nhãm Liªu Doanh Trung tuyÓn chän " Phóc Hoa Biªn " ®Ó ca tông chiÕn c«ngcña «ng ta trong trËn ®¸nh thµnh Ng¹c ch©u. Mäi ngêi trong toµn quèc cßn cha biÕt lµ Gi¶ Tù §¹o ®· bÝ mËt cÇu hoµ víi chÝnh quyÒn M«ng Cæ. ThÕ lµ Gi¶ Tsj §¹o bÝ mËt ra lÖnh cho Hoµi §«ng chÕ trÝ t b¾t ngay bän H¸ch Kinh lµ nh÷ng sø gi¶ triÒu ®×nh nhµ Nguyªn ®em giam vµo trong doanh tr¹i cña qu©n trung dòng Ch©n ch©u.

Håi ®ã Tèng Lý T«ng lªn ng«i thêi gian rÊt dµi, néi thÞ §ång Tèng ThÇn, L Do·n Th¨ng gi÷ g×n tµi vËt cho hoµng ®Õ, xiÓm nÞnh quyÕn rò Tèng Lý T«ng. Chóng lµ bän chuyªn mu ®å danh lîi, c©u kÕt víi nhau ¨n hèi lé, chiÕm gi÷ nh÷ng chøc vô träng yÕu. Ngoµi ra chóng cßn bè trÝ cho con em néi ngo¹i cña chóng gi÷ c¸c chøc vô nh gi¸m t, quËn thó. Chóng x©y dùng ë trong cung nh÷ng phï dung c¸c, h¬ng lan ®×nh, chiªu mé nh÷ng bän xíng ca v« loµi, bän trß hÒ lu manh, nÞnh bî TèngLý T«ng tæ chøc nh÷ng yÕn tiÖc du hÝ ®Ó n¾m chÆt lÊy quyÒn bÝnh. §µi thÇn hÔ cã ai nãi ®Õn hä lµ Tèng Lý T«ng ng¾t ngay lêi kh«ng cho nãi, gäi ®ã lµ " TiÕt thiÕp ".

Sau khi Gi¶ Tù §¹o vµo triÒu lµm tÓ tíng, ®· ®uæi tÊt c¶ nh÷ng ngêi ®· tõng tiÕn cö L©m Quang ThÕ, nh c¸c «ng L« Do·n Th¨ng, §ång Tèng ThÇn v.v... tÊt c¶ bän hä ®Òu bÞ b·i miÔn, ra lÖnh cho ngo¹i thÝch kh«ng ®îc lµm gi¸m t, quËn thó, con em nh÷ng vÞ m«n kh¸ch nµy cã hµnh vi ®Çu c¬ tÝch tr÷ kh«ng d¸m can dù vµo triÒu chÝnh. Tõ ®ã trê ®i Gi¶ Tù §¹o quyÒn khuynh trong ngoµi, tiÕn dông hµng lo¹t nh÷ng kÎ nhá nhen. ¸p dông nh÷ng ph¸p chÕ cò cña triÒu ®×nh tríc, tuú tiÖn thay ®æi, t¨ng thªm l¹i bé t ph¸p 7. Mua c«ng ®iÒn theo gi¸ thu mua. ë vïng TriÕt T©y mçi mÉu ruéng trÞ gi¸ mét ngh×n x©u tiÒn th× Gi¶ Tù §¹o chØ mua víi gÝa mçi mÉu ruéng 40 x©u tiÒn mµ th«i. §µi gi¸n, bè vÖ bé viÕt th tÊu thØnh, nãi r»ng nh÷ng c«ng ®iÒn nµy kh«ng thuËn tiÖn cho d©n chóng, lµm cho d©n gian sÇu o¸n. Gi¶ Tù §¹o viÕt th gi¶i tr×nh vµ yªu cÇu gi¶i t¸n cuéc häp. Tèng Lý T«ng gi÷ «ng ta ë l¹i. Cã nh÷ng th¸i häc sinh nh Tiªu Qui, DiÖp Lý v.v...viÕt th lªn triÒu ®×nh, v¹ch trÇn téi chuyªn chÝnh cña Gi¶ Tù §¹o. Gi¶ Tù §¹o ra lÖnh cho Kinh do·n Lu L¬ng QuÝ thu thËp nh÷ng téi tr¹ng cña hä råi lu ®µy hä ®i

nh÷ng vïng xa x«i hÎo l¸nh.. Sau nµy Gi¶ Tù §¹o l¹i thùc thi luËt bÇu cö. §Êt ®ai vïng Giang Nam, mçi tÊc ®Êt ®Òu ph¶i nép thuÕ lµm cho d©n chóng bÇn cïng kiÖt quÖ.

Sau khi Tèng Lý T«ng qua ®êi, Tèng §é T«ng l¹i do Gi¶ Tù §¹o dùng lªn, mçi lÇn héi triÒu ®Òu ph¶i ®¸p lÔ, ph¶i gäi «ng ta lµ " S thÇn " chø kh«ng gäi tªn «ng ta.. C¸c quÇn thÇn trong triÒu ®×nh ®Òu gäi Gi¶ Tù §¹o lµ " Chu C«ng ". Trong thêi kú Tèng §é T«ng, Gi¶ Tù §¹o l¹i lµm th¸i s, b×nh ch- ¬ng qu©n quèc träng sù, mét th¸ng 3 lÇn vµo triÒu dù tiÖc, 3 ngµy l¹i cã mét cuéc häp triÒu ®×nh, ®Õn trung th ®êng trÞ sù. Hoµng ®Õ cßn nhá tuæi cßn ph¶i do Gi¶ Tù §¹o d¹y b¶o, lµm co ngêi ta ph¶i kÝnh nÓ «ng. C¸c quan l¹i «m tõng chång v¨n the ®Õn phñ ®Ö cña Gi¶ Tù §¹o ®Ó «ng ta xö lý. Mäi viÖc lín nhá trong triÒu chÝnh, tÊt c¶ ®Òu do hai ngêi cña Gi¶ Tù §¹o lµ qu¸n kh¸ch Liªu B¶o Trung vµ ®êng l¹i ¤ng øng Long quyÕt ®Þnh, tÓ chÊp ch¼ng qua chØ lµ v¨n th vÜ bé ®îc phÐp ký tªn mµ th«i.

Gi¶ Tù §¹o tuy ë n¬i s©u th¨m th¼m, nhng mäi hµnh ®éng cö chØ cña ®µi gi¸n, ch t,, kinh do·n, c¬ tµo v.v... nÕu kh«ng cã ý kiÕn cña «ng ta lµ kh«ng d¸m chÊp hµnh. TÊt c¶ c¸c «ng nh Lý PhÞ, V¨n Thiªn Têng, TrÇn V¨n Long, Lôc §¹t, §ç Uyªn, Tr¬ng Träng Huy, T¹ Ch¬ng v.v... hÔ h¬i chèng l¹i ý ®å cña «ng ra lµ bÞ khiÓn tr¸ch ngay, nÕu nÆng th× bÞ triÒu ®×nh xa th¶i, suèt ®êi kh«ng bao giê ®îc tuyÓn dông n÷a. Cã mét thêi tÊt c¶ nh÷ng chÝnh nh©n qu©n tö ®Òu bÞ Gi¶ Tù §¹o xa th¶i. C¸c quan l¹i tranh giµnh nhau x« ®Õn cÇu c¹nh hèi lé Gi¶ Tù §¹o ®Ó ®îc chøc cao väng träng. TÊt c¶ nh÷ng ai cauf xin c¸c chøc vô nh so¸i quan, gi¸m t, quËn thó v.v... th× ph¶i ®em biÕu Gi¶ Tù §¹o tiÒn cña kh«ng thÓ nµo tÝnh ®îc. Bän TriÖu TÊn tranh nhau ®em biÕu Gi¶ Tù §¹o nh÷ng ngäc quÝ, TrÇn DÞch thËm chÝ cßn ®em ®Õn cho Gi¶ Tù §¹o «ng TrÇn TrÊn D©n, mét nghÖ nh©n tr¹m ngäc, ®Ó cÇu ®îc th¨ng quan tiÕn chøc. Cã mét thêi n¹n tham « hèi lé ë triÒu ®×nh Nam Tèng thÞnh hµnh ®Õn cùc ®é.

Håi ®ã N¬ng D¬ng bÞ qu©n ®éi triÒu ®×nh nhµ Nguyªn bao v©y, qu©n d©n trong thµnh xin cÊp cøu, nhng Gi¶ Tù §¹o mçi ngµy ngåi ë trong phñ ®Ö C¸t lÜnh ®Ó x©y dùng nh÷ng lÇu c¸c ®×nh x¹, b¾t c¸c cung n÷, ca kü, c¶ nh÷ng ngêi ®Ñp nhÊt trong ®¸m ni c« vÒ lµm thiÕp, suèt ngµy d©m l¹c víi hä. ChØ cã mét sè Ýt b¸c ®å ngµy xa lµ cã thÓ ®Õn chç hä ®Ó phôc vô, cßn nhng ngêi kh¸c ®Òu kh«ng d¸m bÐn m¶ng ®Õn np¬i ë cña chóng.. ¤ng ta cã mét ngêi anh cña vî bÐ tõ n¬i xa ®Õn, ®øng ë cæng phñ ®Ö cña Gi¶ Tù §¹o, h×nh nh ®ang chuÈn bÞ bíc vµo cæng, Gi¶ Tù §¹o nom thÊy «ng ta, lÖnh cho thñ h¹ b¾t trãi «ng ta l¹i nÐm vµo ®èng löa. Gi¶ Tù §¹o ®· tõng cïng ®¸m thª thiÕ qu× trªn ®Êt ch¬i trß chäi dÕ, kh¸ch khøa ch¬i víi «ng ta nãi ®õa r»ng :" Ch¼ng lÏ ®©y còng lµ qu©n quèc ®¹i sù hay sao ?". Gi¶ Tù §¹o rÊt thÝch ch¬i ®å cæ quÝ hiÕm, nªn ®· x©y dùng rÊt nhiÒu b¶o c¸c, mçi ngµy chän mét ng«i lÇu ®Ó ®Õn ch¬i. ¤ng ta nghe nãi D Giíi cãa chuçi ngäc, liÒn ®Õn ngay nhµ «ng ta ®åi chuçi ngäc ®ã. Nhng chuçi ngäc ®ã ®· ®îc ch«n cïng D Giíi råi. Gi¶ Tù §¹o ra lÖnh quËt m¶ D Giíi lªn ®Ó lÊy chuçi ngäc. Nhµ nµo cã b¶o vËt, Gi¶ Tù §¹o ®Õn nhµ ®ã ®Ó lÊy, nÕu kh«ng cho «ng ta th× «ng ta sÏ kÕt ngay mét téi g× ®ã. Tõ ®ã trë ®i, Gi¶ Tù §¹o nhiÒu th¸ng kh«ng ®Õn triÒu kiÕn thiªn tö, Tèng §é T«ng ®Õn cung C¶nh Linh, Gi¶ Tù §¹o còng kh«ng ®i theo.

Gi¶ Tù §¹o ngµy cµng chuyªn quyÒn, l¹i sî ngêi kh¸c dÞ nghÞ vÒ m×nh nªn ®· dïng quyÒn thuËt ®Ó chÕ ngù c¸c nh©n sÜ trong triÒu. ¤ng ta kh«ng nh÷ng du×ng quan tíc ®Ó mua chuéc c¸c danh sÜ håi ®ã, ®ång thêi cßn t¨ng thªm bæng léc cho th¸i häc sinh, ban ¬n trong nh÷ng cuéc thi cö, dïng nh÷ng chót ©n hôª cán con ®Ó mua chuéc lßng ngêi. Cho nªn triÒu ®×nh Nam Tèng ®· tuyÖt ®¬ng ng«n luËn, Gi¶ Tù §¹o cµng ngµy cµng t¸c oai t¸c qu¸i.

Sau khi TTèng §é T«ng b¨ng hµ, ®¹i binh cña qu©n Nguyªn ®¸nh ph¸ Ng¹c ch©u, c¸c tahÝ häc sinh cña Nam Tèng x«n xao nãi r»ng chØ cã " S thÇn " Gi¶ Tù §¹o th©n chinh cÇm qu©n xuÊt chiÕn th× míi ®¸nh lui ®îc qu©n ®Þch. BÇn cïng bÊt ®¾c dÜ, Gi¶ Tù §¹o ®µnh ph¶i ®tj phñ ®« ®èc ë L©m An, nhng «ng ta l¹i rÊt sî Lu ChØnh, kh«ng d¸m tiÕn lªn phÝa tríc. Th¸ng Giªng n¨m sau, Lu ChØnh qua ®êi, Gi¶ Tù §¹o phÊn khëi nãi :" Trêi ®· gióp ta rèi ®ã." ThÕ lµ «ng ra tÊu biÓu xin xuÊt qu©n, tËp hîp c¸c ®éi tinh binh cña c¸c lé ®Ó xuÊt ph¸t, chÊt lªn mét thuyÒn chËt nÝch nh÷ng vµng b¹c ch©u b¸u, gÊm vãc, ®i ®îc kho¶ng h¬n 100 dÆm. Khi ®Õn An C¸t, ChiÕc thuyÒn cña Gi¶ Tù §¹o bÞ m¾c c¹n, Lu S Dòng cö h¬n 1000 ngêi xuèng níc ®Èy thuyÒn mµ thuyÒn kh«ng nhóc nhÝch. ThÕ lµ Gi¶ Tù §¹o chØ cßn c¸ch lªn thuyÒn kh¸c mµ chuån.

Khi Gi¶ Tù §¹o ®Õn Vu Hå, liÒn vç vÒ vµ th¶ nh÷ng tï binh ë trong doanh tr¹i ra, cèng n¹p cho thõa tíng triÒu ®×nh nhµ Nguyªn lµ B¸ Nhan LÖ Chi vµ Hoµng Cam v.v... nh÷ng cçng vËt, vµ cö Tèng Kinh ®Õn doanh tr¹i qu©n Nguyªn, thØnh cÇu ®îc thùc hiÖn minh íc mµ hai ngêi ®· ®¹t ®îc håi nh÷ng n¨m Khai Kh¸nh (1259 ) lµ hµng n¨m cèng n¹p tuÕ tÖ cho triÒu ®×nh nhµ Nguyªn, kÕt qu¸ triÒu ®×nh nhµ Nguyªn ®· cù tuyÕt lêi th×nh cÇu cña Tèng Kinh.

Håi ®ã, qu©n ®éi triÒu Tèng mçi binh ®oµn cã h¬n 7 v¹n ngêi, tÊt c¶ ®Òu do T«n Hæ TRhÇn chØ huy, ®ãng qu©n t¹i §inh Gia ch©u. Gi¶ Tù §¹o vµ H¹ QuÝ ®ªm mét bé phËn ngêi ngùa ®Õn ®ån tró t¹i Lç C¶ng. §ªm Canh th©n th¸ng hai, T«n Hæ ThÇn b¸o c¸o cuéc chiÕn ®Êu thÊt b¹i, Gi¶ Tù §¹o bµng hoµng ra ®i, kªu gµo Çm Ü " T«n Hæ ThÇn thÊt b¹i råi !" Råi ra lÖnh cho H¹ QuÝ ®Õn gÆp «ng ®Ó bµn ®¹i sù. Sau mét thêi gian, T«n Hæ ThÇn l¹i ®Õn, vç vµo ngùc ®au ®ín nãi :" C¸c binh sÜ díi quyÒn t«i ch¼ng cã ai thi hµnh mÖnh lÖnh t¸c chiÕn c¶." H¹ QuÝ mØm cêi nãi víi T«n Hå ThÇn :" T«i ®· tõng huyÕt chiÕn chèng l¹i qu©n thï." Gi¶ Tù §¹o hái :" HiÖn nay cã kÕ s¸ch g× hay kh«ng ?" H¹ QuÝ ®¸p :" C¸c qu©n sÜ nghe nãi ®· kinh hån b¹t vÝa, t«i lÊy g× ®Ó t¸c chiÕn víi qu©n Nguyªn ®îc? ¤ng chØ cã tiÕn vµo D- ¬ng ch©u, chiªu tËp tµn binh, ®a hµng ®Õ trèn ra biÓn, t«i xin tö thñ ®Ó gi÷ Hoµi T©y." ThÕ lµ H¹ QuÝ lªn thuyÒn ra ®i, Gi¶ Tù §¹o còng lªn thuyÒn cïng víi T«n Hæ ThÇn tiÕn th¼ng vÒ D¬ng ch©u. Ngµy h«m sau, ®éi qu©n thÊt trËn cña triÒu ®×nh nhµ Tèng men theo bê biÓn mß vÒ, Gi¶ Tù §¹o cö ngêi trÌo lªn cao, ®øng ë trªn bê phÊt cê vÉy gäi bän hä, binh lÝnh ch¹y trèn kh«ng ai ®Õn, cã ngêi cßn chöi bíi thËm tÖ «ng ta. ThÕ lµ Gi¶ Tù §¹o ph©n ph¸t truyÒn ®¬n, th«ng b¸o cho c¸c quan l¹i c¸c quËn ra biÓn ®Ó g»p hoµng ®Õ, vµ viÕt th vÒ triÒu ®×nh tÊu thØnh rêi ®«, th¸i thó nhiÒu quËn chái nghe phong thanh ®· ch¹y trèn hÕt vÒ D¬ng ch©u.

TrÇn Tuyªn Trung thØnh cÇu giÕt chÕt Gi¶ Tù §¹o, T¹ Th¸i hËu nãi :" Gi¶ Tù §¹o ®· tËn tuþ phôc vô ba triÒu, lµm sao cã thÓ dïng téi lçi cña mét triÒu, thÊt ®·i lÔ tiÕt cña triÒu thÇn ®îc." Råi b·i miÔn c¸c chøc vô b×nh ch- ¬ng sù, ®« ®èc cña Gi¶ Tù §¹o, cho «ng ta chøc quan tõ.

Th¸ng t, Cao Kú §¾c khÈn cÇu triÒu ®×nh xö tö Gi¶ Tsj §¹o, nhng bÞ triÒu ®inh cù tuyÖt. Cßn Gi¶ Tù §¹o còng tù thîng tÊu xin b¶o toµn tÝnh mÖnh,thÕ lµ triÒu ®×nh ra lÖnh tíc ba chøc vô cña «ng ta, nhng Gi¶ Tù §¹o vÉn ë l× D¬ng ch©u kh«ng chÞu vÒ. Th¸ng 7, V¬ng Lu©n vµo triÒu cÇu kiÕn th¸i hËu, khuyªn bµ :" C¸c ®¹i thÇn hoµnh hµnh ngang ngîc ë trong triÒu ®×nh ta ®· g©y nªn nh÷ng tai ho¹, kh«ng ai cã thÓ tÖ h¹i h¬n lµ Gi¶ Tù §¹o. C¸c ®¹i thÇn trong triÒu, c¸c th¶o d©n ngoµi x· héi viÕt kh«ng biÕt bao nhiªu tÊu sí mµ Ngµi vÉn lµm ng¬ kh«ng xö lý, ch¼ng ®Ó ý f\g× ®Õn ý kiÕn cña hä, thËt ®¸ng c¸m ¬n mäi ngêi trong trêi ®Êt !"Lóc ®ã triÒu ®×nh míi ph¸t v·ng Gi¶ Tù §¹o ®i Uy ch©u. Nh©n d©n Uy ch©u nghe nãi Gi¶ Tù §¹o sÏ ®Õn n¬i nµy, mäi ngêi ph©n ph¸t c«ng v¨n ®uæi «ng ta ®i. Gi¸m s¸t ngù sö T«n Lai SËu v.v... ®Òu cho r»ng viÖc xö ph¹t Gi¶ Tù §¹o nh vËy lµ qu¸ nhÑ, nh÷ng ®iÒu x× xµo kh«ng ngít. Gi¶ Tù §¹o l¹i bÞ chuyÓn ®i phñ KiÕn Ninh. ¤ng Hîp tÊu thØnh nãi :" KiÕn Ninh vÉn lµ cè h¬ng danh nho thÊt chö, ngay ®Õn trÎ lªn 3 còng biÕt rä viÖc, nghe nãi Gi¶ Tù §¹o ®Õn. mäi ngêi ®Òu bùc béi ®Õn buån n«n, lµm sao cã thÓ nh×n thÊy c¸i tªn nh thÕ nµy ®îc !" C¸c «ng nh TrÇn C¶nh Hµnh, Tõ TRùc Ph¬ng, T«n DiÖp SËu vµ gi¸m s¸t ngù sö Du TriÕt v.v... cïng viÕt tÊu yªu cÇu ph¶i trùng trÞ Gi¶ Tù §¹o, vid thÕ cho nªn triÒu ®×nh míi b¾t ®Çu gi¸ng chøc Gi¶ Tù §¹o xuèng lµm Cao ch©u ®oµn luyÖn sø, ®Ó cho «ng ta an trÝ ë TuÇn ch©u, tÞch thu toµng bé gia s¶n.

Phóc v¬ng TriÖu Dù Néi ngµy thêng v« cïng c¨m hËn Gi¶ Tù §¹o. ¤ng ta chiªu mé nh÷ng ngêi cã thÓ hµnh thÝch Gi¶ Tù §¹o, ®a hä ®Õn n¬i Gi¶ Tù §¹o sÏ ®Õn. Cã mét huyÖn uý tªn lµ TrÞnh Hæ ThÇn rÊt h©n hoan ra ®i. Khi Gi¶ Tù §¹o võa ®Õn TuÇn ch©u, thÞ thiÕp cña «ng ta thêng cã mÊy chôc ngêi ®i tiÔn. TrÞnh Hæ ThÇn ®uæi tÊt c¶ nh÷ng ngêi thÞ thiÕp nµy ®i, cíp hÕt b¶o ngäc cña hä, bá m¸i kiÖu ®i, ®Ó cho Gi¶ Tù §¹o ®i trong ¸nh n¾ng mïa thu gay g¾t. TrÞnh Hæ ThÇn cßn ®Ó cho nh÷ng ngêi phu khiªng kiÖu h¸t nh÷ng bµi d©n dao Hµng ch©u chÕ giÔu Gi¶ Tù §¹o. Mçi lÇn chöi bíi Gi¶ Tù §¹o l¹i dïng mäi ph¬ng ph¸p lµm nhôc Gi¶ Tù §¹o.

Khi Gi¶ Tù §¹o võa ®Õn mét ng«i miÕu cæ, trªn têng miÕu cßn hµng ch÷ do Ng« TiÒm khi ®i vÒ ph¬ng Nam ®· viÕt, TrÞnh Hæ ThÇn gäi Gi¶ Tù §¹o ®Õn hái «ng ta :" Gi¶ ®oµn luyÖn, «ng nãi xem v× nguyªn nh©n g× mµ Ng« thõa tíng l¹i ®Õn ®©y ?" Gi¶ Tù §¹o chÕt lÆng ngêi ®i kh«ng nãi ®îc g×. T«n DiÖp SËu, V¬ng øng L©n thîng tÊu lªn triÒu ®×nh nãi r»ng tÊt c¶ nh÷ng ®å trang søc cho xe ngùa ë trong nhµ Gi¶ Tù §¹o ®Òu lµ nh÷ng vËt ngù dông c¶, trong nhµ Gi¶ Tù §¹o cã tang chøng t¹o ph¶n, thØnh cÇu triÒu ®×nh xö tö Gi¶ Tù §¹o. TriÒu ®×nh Nam Tèng h¹ chiÕu cö ngêi thÈm vÊn Gi¶ Tù §¹o, nhng ngêi cßn cha ®Õn th× th¸ng 8 Gi¶ Tù §¹o ®· tù vÉn t¹i Am c©y g¹o ë Ch¬ng ch©u. TrÞnh Hæ ThÇn ®· nhiÒu lÇn khuyªn Gi¶ Tù §¹o nªn tù s¸t, nhng Gi¶ Tù ®¹o kh«ng nghe lêi TrÞnh Hæ ThÇn, ngîc l¹i cßn nãi :" Th¸i thîng hoµng ®· cho phÐp t«i kh«ng chÕt, nÕu triÒu ®×nh cã chiÕu lÖnh, th× t«i sÏ chÕt ngay." TrÞnh Hæ ThÇn tr¶ lêi :" T«i v× thiªn h¹ mµ giÕt chÕt Gi¶ Tù §¹o, th× råi còng sÏ bÞ xö tö. T«i sÏ chÕt mµ kh«ng hÒ luyÕn

tiÕc !" V× thÕ cho nªn, TrÞnh Hæ ThÇn ®· treo cæ Gi¶ Tù §¹o ë Am c©y g¹o, vµ råi còng chÕt ngay ë ®ã, trõ cho d©n ®îc mét tai ho¹.

TuyÓn tù " Tèng sö "

QuyÓn 474

a h¬ ma

A H¬ Ma sinh n¨m nµo kh«ng râ, chÕt vµo n¨m Nguyªn ThÕ Tæ ®Õn n¨m ChÝ Nguyªn thø 19 ( 1282 ). ¤ng sinh ra t¹i thµnh phè Phinac¬t¬ trªn bê s«ng ®µo Oasch M«xi (tríc kia lµ s«ng Sin cña Liªn-x«), lµ ngêi d©n téc Håi.

A H¬ Ma lµ mét tªn ®¹i gian hïng trong lÞch sö triÒu ®×nh nhµ Nguyªn. Tríc vµ sau ngµy Hèt TÊt LiÖt thèng nhÊt Trung Quèc, A H¬ Ma lîi dông b¶n lÜnh lý tµi cña m×nh ®Ó giµnh lÊy sù tÝn nhiÖm s©u s¾c cña Nguyªn ThÕ Tæ. B¾t ®Çu tõ n¨m Trung Thèng tha ba (1262 ), A H¬ M¸ tõ chøc lÜnh trung th t¶ h÷u bé tiÕn th¼ng lªn tËn m©y xanh, vËn quan thËt lµ su«n sÎ. ¤ng ta dùa vao tµi khÐo måm khÐo miÖng, bµi xÝch vµ ®¶ kÝch nh÷ng ngêi bÊt ®ång chÝnh kiÕn, n¾m chÆt triÒu chÝnh, che giÊu vµ lõa g¹t hoµng ®Õ. §ång thêi A H¬ Ma phô ho¹ ngay t©m lý hiÕu tµi phó quèc cña Hèt TÊt LiÖt, hoµnh hµnh b¸ ®¹o, tµn h¹i b×nh d©n b¸ tÝnh, cµi gi¨ng bÌ ®¶ng th©n tÝn, n©ng ®ì ®Ò b¹t nh÷ng tªn chïm gian nÞnh. §Ó cã thÓ cè quyÒn b¶o vÞ, A H¬ Ma ®· cµi ®Æt con ch¸u ch¾t cña m×nh vµo c¸c c¬ quan träng yÕu nh hµng tØnh tham chÝnh, lÔ bé, sÏ lµm viÖn thËm chÝ trung th t×nh v.v...n¾m quyÒn chuyªn chÝnh, kiªu c¨ng vâ ®o¸n, thiÕt thñ uy phóc.. Cho nªn cho dï cã nãi ®Õn toµn bé lÞch sö triÒu ®×nh nhµ Nguyªn hay nh toµn bé lÞc sö cæ ®¹i cña Trung Quèc, A H¬ Ma còng ®¸ng ®îc gäi lµ mét tªn ®¹i gian thÇn v« cïng tµn ¸c.

Thêi kú ®Çu triÒu ®×nh nhµ Nguyªn, A H¬ Ma chÊp chÝnh gÇn 20 n¨m. Hµnh vi b¹o ngîc cña h¾n lµm cho toµn d©n kh«ng ai lµ kh«ng bÊt m·n. Cho nªn mét sè nh©n sÜ trÝ thøc v« cïng c¨m phÉn A H¬ Ma vµ phe ®¶ng cña «ng ta ®· phãng tóng chuyªn quyÒn, hoµnh hµnh ngang ngîc. LÊy ngay nh÷ng ch v¬ng cÇm ®Çu c¶ ngµn hé ë Ých §« ai ai còng ®Òu cã ©m mu trõ khö A H¬ Ma.

Th¸ng 3 n¨m ChÝ Nguyªn thø 19 ( 1282 ), c¸c ch v¬ng ®· lîi dông c¬ héi Nguyªn ThÕ Tæ ®i tuÇn thó rêi khái ®¹i ®« B¾c Kinh, ®· bÝ mËt tiÕn hµnh chuÈn bÞ. Hä ®· kiÕm cí hoµng th¸i tö vÒ Kinh lÔ PhËt, ®Þnh mu s¸t tªn gian thÇn A H¬ Ma ®Ó trõ tai ho¹ lín cho nh©n d©n. MÆc dï c¸c ch v¬ng cuèi cïng ®· bÞ trÊn ¸p hy sinh, nhng sù tÝch mu kÕ trõ gian cña hä ®· ®îc l- u truyÒn réng r·i.

*** A H¬ Ma lµ ngêi d©n téc Håi. Ngµy nay còng kh«ng cã c¸ch nµo ®Ó cã thÓ biÕt ®îc A H¬ Ma lµm thÕ nµo l¹i cã thÓ ®Õn ®îc triÒu ®×nh nhµ Nguyªn.

N¨m Nguyªn ThÕ ToØo Trung Thèng thø ba ( 1262 ) A H¬ Ma ®îc bæ nhiÖm lµm l·nh trung th t¶ h÷u bé kiªm ch lé ®« chuyÓn vËn sø. ChÝnh phñ nhµ Nguyªn chuyªn m«n uû th¸c chøc quyÒn tµi chÝnh quèc gia cho «ng ta qu¶n lý. A H¬ Ma tÊu b¸o lªn hoµng ®Õ qui ho¹ch, th«ng qua Nguyªn ThÕ Tæ Hèt TÊt LiÖt tuyªn dô cho c¸c ty chuyÓn vËn c¸c lé. §Õn n¨m sau ( 1263 ) A H¬ Ma tÊu b¸o viÖc c¸c vïng nh C©u ch©u, Tõ ch©u ë Hµ Nam cã c¸c xëng luyÖn thÐp xin cho ®îc phÐp tiÕp tôc ®Ó ph¸t triÓn nghÒ luyÖn ®óc thu ®îc nhiÒu lîi Ých. Nguyªn ThÕ Tæ Hèt TÊt LiÖt ®æi phñ Khai B×nh thµnh Thîng §«, vµ bæ nhiÖm A H¬ Ma lµm ®ång tri khai b×nh phñ sù, vÉn

gi÷ chøc l·nh trung th t¶ h÷u bé nh cò. A H¬ Ma tÊu xin cho lÔ bé thîng th M· NguyÖt Hîp vÉn kiªm l·nh 3000 hé, x©y dùng c¸c lß luyÖn thÐp, mçi n¨m vËn chuyÓn mét triÖu ba m¬i b¶y ngh×n c©n thÐp, chÕ tt¹o ®îc 20 v¹n n«ng cô trao ®æi lÊy lóa g¹o ®Ó giao cho quan phñ vËn chuyÓn ®îc c¶ th¶y 4 v¹n th¹ch.

Th¸ng Giªng n¨m ChÝ Nguyªn nguyªn niªn (1264 ) A H¬ Ma nãi :" §ång bµo tØnh Th¸i Nguyªn tæ chøc s¶n xuÊt muèi, vît biªn ®em b¸n, nh÷ng ngêi tham tiÒn thÊy nh÷ng hµng muèi nhá b¸n gi¸ rÓ nªn tranh nhau mua, cho nªn c¸c h·ng muèi kh«ng sao cã thÓ b¸n ®îc. TiÒn thuÕ muèi hµng n¨m chØ thu ®îc 7500 l¹ng b¹c. T«i thØnh cÇu tõ n¨m nay trë ®i mçi n¨m t¨ng lªn 5000 l¹ng b¹c tiÒn thuÕ n÷a, bÊt kú t¨ng ni, ®¹o gi¸o, qu©n ®éi hay t th¬ng, nhÊt luËt ®Òu ph¶i nép thuÕ, cho ®Õn nh÷ng ngêi bu«n b¸n nhá trong d©n gian còng ¬h¶i ®ãng thuÕ theo kú h¹n." Th¸ng T¸m mïa thu n¨m ®ã, Nguyªn ThÕ Tæ b·i bá l·nh trung th t¶ h÷u bé, s¸t nhËp vµo trung th tØnh, ®Ò b¹t A H¬ Ma lµm trung th b×nh ch¬ng chÝnh sù, tiÕn lªn lµm vinh lôc ®¹i phu.

Th¸ng Giªngn¨m ChÝ Nguyªn thø ba ( 1266 ), triÒu ®×nh nhµ NguyÔn thµnh lËp ra Ty chÕ quèc dông sø, A H¬ Ma l¹i ®¶m nhiÖm chøc b×nh ch¬ng chÝnh sù kiªm l·nh sø.. Th¸ng Giªng n¨m ChÝnh Nguyªn thø b¶y (1270), triÒu ®×nh nhµ Nguyªn thµnh lkËp thîng th tØnh, gi¶i t¸n Ty ChÕ quèc dông sø, l¹i bæ nhiÖm A H¬ Ma lµm B×nh ch¬ng thîng th tØnh sù.

A H¬ Ma lµ con ngêi c¬ tri, mu lîc, th¸o v¸t, lµm viÖc g× còng chØ nh×n vµo lîi Ých hiÖu qu¶, nªn hÕt søc tù phô, c¸c ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh ®Òu ca tông «ng ta lµ con ngêi tµi n¨ng. Nguyªn ThÕ Tæ Hèt TÊt LiÖt lóc ®ã ®ang mong muèn lµm sao cho quèc gia mau mau trë nªn giµu cã m¹nh mÏ, nªn cø ®Ó cho A H¬ Ma lµm thö mäi viÖc, nªn ®· ®¹t ®îc mét sè thµnh tÝch. Nuyªn ThÕ Tæ l¹i thÊy «ng ta víi thõa tíng TuyÕn Tr©n, L¹i Thiªn Tr¹ch v.v...tranh luËn víi nhau ë trong triÒu ®×nh, nhiÒu lÇn nãi ®Õn c«ng lao cïa «ng ta, cho nªn cµng coi träng tµi n¨ng cña A H¬ Ma, cµng giao nhiÓu quyÒn hµnh quan träng trong triÒu ®×nh cho A H¬ Ma, nghe theo mäi kÕ s¸ch cña A H¬ Ma, nhng H«t TÊt LiÖt l¹i kh«ng biÕt r»ng A H¬ Ma cµng ngµy cµng chuyªn quyÒn vµ l¹m dông chøc quyÒn. Thõa têng An §ång ®· nhÞn nhôc rÊt l©u, liÒn nãi víi Nguyªn ThÕ Tæ :"GÇn ®©y thÇn cã bµn vÒ c¸c thîng th tØnh, khu mËt viÖn vµ ngù sö ®µi, ®¸ng lÏ nh÷ng c¬ quan nµy ph¶i tÊu b¸o theo qui ®Þnh, cßn c¸ca viÖc kh¸c th× do c¸c ®¹i thÇn sau khi quyÕt ®Þnh ph¶i tÊu b¸o víi hoµng ®Õ, xa kia ®· cã th¸nh chØ cho phÐp nh vËy. Giê ®©y mäi viÖc thîng th tØnh ®Òu kh«ng bµn b¹c trao ®æi, trùc tiÕp b¸o c¸o lªn hoµng ®Õ, viÖc ®ã h×nh nh ®· lµm tr¸i víi qui ®Þnh tríc ®©y." Nguyªn ThÕ Tæ Hèt TÊt LiÖt nãi:"Nh÷ng ®iÒu khanh võa nãi rÊt ®óng. Ch¼ng lÏ A H¬ Ma dùa v¸o sù tÝn nhiÖm träng dông cña trÉm mµ l¹i d¸m lµm nh vËy hay sao ? ¤ng ta kh«ng bµn b¹c trao ®æi víi c¸c khanh lµ ®iÓu rÊt kh«ng ®óng, ph¶i lµm ®óng nh ®iÒu khanh võa nãi." Thõa tíng An §ång l¹i nãi :" Nh÷ng quan viªn thuéc h¹ mµ A H¬ Ma sö dông, t¶ thõa Høa Hoµnh cho r»ng ®a sè bän hä kh«ng xøng víi chøc vô, thÕ mµ hä l¹i ®¬ci bÖ h¹ phª chuÈn ®Ó råi c«ng bè ra ngoµi, nÕu giao cho hä nh÷ng chøc quan, sî r»ng sau nµy hä sÏ sinh o¸n. CÇn ph¶i kiÓm tra l¹i xem hä cã xøng ®¸ng víi chøc vô hay kh«ng ? Thêi gian kÐo dµi hä sÏ tù béc lé ra mµ th«i." Nguyªn ThÕ Tæ rÊt ®ång t×nh víi ý kiÕn cña thõa tíng An §ång. Th¸ng 5 n¨m Êy, thîng th tØnh kiÕn nghÞ thèng kª hé khÈu toµn quèc, nhng c¸c quan viªn cña ngù sö ®µi l¹i nãi r»ng

hiªn nay trong toµn quèc ®ang cã n¹n ch©u chÊu, nh©n d©n c¸c vïng së t¹i ®ang ®i diÖt ch©u chÊu, e r»ng nh©n d©n do ®ã mµ thªm mÖt nhäc lo ©u. ViÖc thèng kª hé khÈu toµn quèc nªn t¹m thêi ho·n l¹i. Nguyªn ThÕ Tæ Hèt TÊt LiÖt liÒn ®ång ý ngay.

N¨m ChÝ Nguyªn thø b¶y (1270), khi triÒu ®×nh nhµ Nguyªn võa míi thµnh lËp thîng th tØnh, th× Nguyªn ThÕ Tæ cã chØ, h¹ lÖnh r»ng :" T¸t c¶ quan viªn c¸c cÊp ®îc tuyÓn dông, ®Òu do l¹i bé quyÕt ®Þnh phÈm hµm råi b¸o c¸o lªn thîng th tØnh, sau ®ã l¹i do thîng th t trung th tØnh tÊu b¸o lªn cho hoµng ®Õ biÕt." §Õn lóc nµy th× A H¬ Ma ®Ò b¹t, träng dông toµn nh÷ng ngêi cña m×nh mµ kh«ng hÒ th«ng qua l¹i bé x¸c ®Þnh phÈm chÊt nh÷ng ngêi ®ã, còng ch¼ng cÇn trng cÇu ý kiÕn cña trung th tØnh. Thõa tíng An §ång b¸o c¸o t×nh h×nh nµy lªn hoµng ®Õ, Nguyªn ThÕ Tæ ®Ó cho «ng chÊt vÊn A H¬ Ma. A H¬ Ma nguþ biÖn r»ng :" BÊt kú viÖc to hay viÖc nhá ®Òu giao phã cho t«i. " An §ång bÌn kiÕn nghÞ lªn Nguyªn ThÕ Tæ :" Tõ nay trë ®i, ngoµi viÖc thi hµnh mét biÖn ph¸p h×nh sù träng ®¹i hoÆc ®Ò b¹t mét ®¹i thÇn nµo ®ã ®i lµm mét viÖc g× quan träng ra, cßn tÊt c¶ nh÷ng viÖc kh¸c ®Òu cã thÕ giao cho A H¬ Ma ®i gi¶i quyÕt. Nh vËy th× nh÷ng viÖc chÝnh ®îc gi¶i quyÕt mét c¸ch râ rµng kh«ng sî sai lÇm." Nguyªn ThÕ Tæ hoµn toµn thu nhËn nh÷ng ý kiÕn cña An §ång.

N¨m ChÝ Nguyªn thø 9 ( 1272 ), Nguyªn ThÕ Tæ l¹i s¸t nhËp thîng th tØnh v¶o trung th tØnh, l¹i cö A H¬ Ma lµm trung th b×nh ch¬ng chÝnh sù. §Õn n¨m sau, chÝnh phñ nhµ Nguyªn bæ nhiÖm con trai cña A H¬ Ma lµ Hèt T©n lµm tæng qu¶n lé ®¹i ®« kiªm phñ do·n phñ §¹i hng. H÷u thõa tíng An §ång thÊy A H¬ Ma ngµy cµng chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n, muèn cøu triÒu ®¹i nhµ Nguyªn ra hái c¨n bÖnh trÇm kha nµy, cho nªn ®· tÊu b¸o víi Nguyªn ThÕ Tæ lµ ®¹i ®a sè c¸c quan viªn díi quyÒn Tæng qu¶n lé §¹i ®« ®Òu kh«ng g¸nh v¸c næi chøc vô cu¶ m×nh, yªu cÇu chÝnh phñ tuyÓn chän l¹i c¸c quan viªn míi ®Ó thay thÕ.. Ch¼ng bao l©u, An §ång l¹i tÊu b¸o :" Hai «ng A H¬ Ma vµ Tr¬ng HuÖ dùa vµo ®¹i quyÒn tÓ tíng cña m×nh ®Ó kinh doanh bu«n b¸n, kiÕm lêi lín trong thiªn h¹ lµm cho lª d©n b¸ tÝnh chÞu rÊt nhiÒu tæn h¹i, nh©n d©n bÞ cïng quÉn mµkh«ng biÕt kªu vµo ®©u ®îc." A H¬ Ma nghe nãi vËy th× rÊt khã chÞu, liÒn hái ngay :" Ai nãi nh vËy ? T«i ph¶i ®èi chÊt víi hä trong cuéc häp triÒu ®×nh." An §ång liÒn nãi ngay :" Trung th tØnh t¶ t ®« sù Chu Têng Chiªm kinh doanh kiÕm lêi, téi tr¹ng ®· râ rµnh rµnh ra råi. " Nguyªn ThÕ Tæ nãi :" §óng lµ cã nh vËy, sau khi kiÓm tra ph¶i phÕ truÊt ngay bän ngêi nµy ®i." Khi khu mËt viªn tÊu thØnh ®Ó cho con trai cña A H¬ Ma lµ Hèt T©n lµm ®ång kiÒm khu mËt viÖn sù, th× Nguyªn ThÕ Tè kh«ng ®ång ý víi ý kiÔn cña Khu mËt viÖn, vµ nãi :" H¾n ta ch¼ng qua chØ lµ mét tªn nhµ bu«n ngêi Hå ë ngoµi thµnh, cßn cha biÕt chÝnh sù lµ g× th× lµm sao cã thÓ giao nh÷ng viÖc c¬ yÕu cña quèc gia cho h¾n ta phô tr¸ch ®îc!"

N¨m ChÝ Nguyªn tha 12 ( 1275 ) B¸ Nhan chØ huy qu©n Nguyªn tÊn c«ng Nam Tèng, sau khi qu©n Nguyªn vît qua s«ng Trêng Giang, tin chiÕn th¾ng lan truyÒn. Nguyªn ThÕ Tæ ra lÖnh cho A H¬ Ma vµ c¸c «ng Diªu Khu, §è §¬n C«ng Phóc, Tr¬ng V¨n Khiªm, TrÇn H¸n Qui, D¬ng Thµnh v.v... th¶o luËn c¸c c«ng viÖc nh bu«n b¸n muèi, vµ c¸c dîc liÖu v.vv.

Thang Giªng n¨m ChÝ Nguyªn thø 15 (1278), Nguyªn ThÕ Tæ kiÓm tra t×nh h×nh ®ãi kÐm ë khu vùc T©y Kinh, ra lÖnh ph©n ph¸t hµng v¹n th¹ch lóa g¹o ®Ó cøu tÕ d©n nghÌo. Nguyªn ThÕ Tæ l¹i b¸o cho A H¬ Ma ph¶i mua nhiÒu l¬ng thùc ®Ó chuÈn bÞ khi thiÕu thèn th× ®em ra dïng. Nh©n c¬ héi nµy A H¬ Ma nãi :" Tõ nay vÒ sau ngù sö ®µi kh«ng ph¶i bµn víi trung th tØnh, kh«ng cÇn tuyÓn c¸c quan l¹i coi kho, còng kh«ng cÇn ph¶i truy cøu kiÓm tra sè lîng tiÒn tµi. Chê ®Õn khi trung th tØnh më héi nghÞ, ngêi nµokh«ng ®Õn dù hpä sÏ kÕt téi cho ngêi ®ã." ChÝnh A H¬ Ma ®· ¸p chÕ, ®¶ kÝch c¸c gi¸n quan cña ngù sö ®µi nh vËy. Th¸ng 4 cïng n¨m, trung th tØnh t¶ thõa Th«i Vò tÊu b¸o: " Tríc ®©y triÒu ®×nh cho r»ng c¸c quan viªn ë vïng Giang Nam qu¸ nhiÒu, kh«ng cã ngêi uû nhiÖm,cho nªn ®· ra lÖnh cho c¸c «ng nh A Lý ®i sa th¶i nh÷ng ngêi thõa. HiÖn nay ®· cãdÊu tÝch ráµng ®· cã sù Øm ®i kh«ng tÊu b¸o, ®ã lµ lõa dèi hoµng ®Õ.. Hµng ch©u ®Êt réng, kh«ng nªn coi thêng nh÷ng viÖc vßng vo, A H¬ Ma qu¸ yªu quÝ con riªng nªn ®· ®Ó cho con ®¶m nhiÖm nh÷ng chøc vô, th©n ®eo hæ phï, ch¼ng lÏ ®ã l¹i lµ ®¹o lý cña triÒu ®×nh qui ®Þnh ra !?

Trung th t¶ thõa Th«i Vò l¹i nãi :" Tríc ®©y chÝnh b¶n th©n A H¬ Ma ®· thØnh cÇu miÔn chøc quan cho c¸c con em cña «ng. Nhng hiÖn nay b¶n th©n «ng ®· lµ b×nh ch¬ng chÝnh sù th× con «ng hoÆc ch¸u «ng l¹i tham chÝnh hµng tØnh, cã ngêi ®· ®¶m nhiÖm chøc vô lÔ bé thîng th, sÏ lµm viÖn ®¹t lç hoa xÝch, gi÷ chøc l·nh héi ®ång qu¸n v.v..., tÊt c¶ nhµ A H¬ Ma ®Òu gi÷ c¸c chøc vô quan träng trong c¸c c¬ quan nhµ níc, chÝnh «ng ta ®· béi íc lêi nãi tríc ®©y cña «ng ta., lµm nh vËy lµ b«i nhä c«nglý." Nguyªn ThÕ Tæ ngh nh÷ng lêi nãi cña Th«i Vò xong th× ra lÖnh c¸ch chøc toµn bé nh÷ng ng- êi nhµ th©n thÝch cña A H¬ Ma.. VËy mµ tõ ®Çu ®Õn cuèi Hèt TÊt LiÖt vÉn kh«ng ®Þnh téi g× cho A H¬ Ma c¶.

Th¸ng 4 n¨m ChÝ Nguyªn tha 16 (1279 ), trung th tØnh triÒu ®×nh nhµ Nguyªn tÊu thØnh thiÕt lËp ë Giang t©y ty x¸c trµ vËn, ty vËn t¶i diªm Ê vµ ty ®Ò cö tuyªn kho¸ trªn c¸c lé. Ch¼ng bao l©u, con trai A H¬ Ma lµ Hèt T©n l¹i ®îc bæ nhiÖm lµm trung th tØnh h÷u thõa.

Lóc ®ã A H¬ Ma n¾m quyÒn ®· l©u ngµy, nªn rÊt tham « léng hµnh kh«ng cßn kû c¬ng g× n÷a. ¤ng ta ®Ò b¹t nh÷ng phÇn tö gian ®¶ng nh XÝch Trinh, C¶nh Nh©n v.v...lªn c¸c chøc quan ngang nhau. A H¬ Ma c©u kÕt cïng c¸c tªn nh XÝch Tr©n, C¶nh Nh©n, ©m mu th«ng ®ång, chuyªn m«n che m¾t loÌ bÞp Nguyªn ThÕ Tæ Hèt TÊt LiÖt, thu thuÕ ngÆt lµm cho nh©n d©n b¸ tÝnh ph¶i lu vong phiªu b¹t, trªn c¸c lé nh Kinh §µo mçi n¨m thu ®îc ®Õn 5 v¹n 4 ngh×n x©u b¹c, mµ «ng ta vÉn cha cho lµ thËt. NÕu d©n chóng ë ngo¹i « cã thÎa ruéng nµo tèt th× bän A H¬ Ma cìng bøc cíp ®o¹t, chݪm lµm cña riªng. §èi néi th× A H¬ Ma c©u kÕt thu hèi lé, ®èi ngo¹i th× tuyªn bè nghiªm trÞ theo h×nh ph¸p. C¸c ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh nghe thÊy, tr«ng thÊy nhng kh«ng ai d¸m cã mét lÇn tranh luËn cïng víi hä. Cã mét vÞ vÖ sÜ tªn läi lµ TÇn Trêng Ngù, «ng nµy rÊt bÊt m·n víi tÝnh kiªu c¨ng ngo¹ m¹n cña A H¬ Ma, «ng phÉn né tÊu b¸o, tè gi¸c t×nh tr¹ng gian tµ cña A H¬ Ma, cuèi cïng bÞ A H¬ Ma ®¶ kÝch bøc h¹i. TÇn Trêng Ngù do ®ã mµ bÞ chóng ®¸nh ®Õn chÕt ë trong nhµ tï. Sù viÖc nµy xin xem ë cuèn " Nguyªn sö. TÇn Trêng Ngù truyÖn ".

Th¸ng 3 n¨m ChÝ Nguyªn thø 19 (1282), Nguyªn ThÕ Tæ ®i tuÇn s¸t ë Thîng ®«, hoµng th¸i tö cóng ®i theo hoµng ®Õ. Cã mét ngêi tªn lµ Ých ®o thiªn hé thuéc V¬ng Ch, b×nh thêng «ng ta rÊt c¨m ghÐt thãi gian ¸c, nh©n c¬ héi bµn d©n thiªn h¹ v« cïng mai o¸n phÉn uÊt, «ng ®· bÝ mËt ®óc mét c¸i truú b»ng ®ång. Trong lßng V¬ng Ch ®· thÇm nguyÖn r»ng nhÊt ®Þnh ph¶i ®Ëp vì sä A H¬ Ma. §ónh lóc ®ã cã mét yªu t¨ng tªn lµ Cao Hoµ thîng, «ng ta ®i tuyªn truyÒn bÝ thuËt trong c¸c doanh tr¹i qu©n ®éi, v× kh«ng øng nghiÖm nªn quay vÒ. Cao hoµ thîng gi¶ vê chÕt, råi giÕt c¸c m«n ®å cña «ng, dïng thi thÓ c¸c m«n ®å ®Ó ®¸nh lõa quÇnchóng, ræi nh©n c¬ héi ®ã chuån ®i mÊt, mµ kh«ng ai biÕt. g× hÕt. ThÕ lµ V¬ng Ch vµ Cao Hoµ Thîng cïng bµn mu giÕt A H¬ Ma.

Vµo mét ngay MËu BÝnh th¸ng 3, c¸c «ng V¬ng Ch gi¶ danh lµ hoµng th¸i tö tõ Thîng ®« vÒ Kinh s ®Ó lµm c«ng viÖc vÒ ®¹o phËt, vµ tËp hîp h¬n 80 ngêi, nh©n trêi ®ªm tèi ®· ®ét nhËp vµo thµnh B¾c kinh. S¸ng sím ngµy h«m sau, V¬ng Ch cö hai t¨ng ni ®Õn trung th tØnh, b¸o cho trung th tØnh bè trÝ nh÷ng ®å lÔ phËt. C¸c quan viªn trung th tØnh cã h¬i kh¶ nghi nªn ®· hái, nhng hai t¨ng ni nµy kh«ng thõa nhËn, kh«ng nãi ra ©m mu bÝ mËt cña V¬ng Ch vµ 80 ngêi. §Õn gi÷a tra ngµy 17 thangs 3, V¬ng Ch l¹i ph¸i ngêi tªn lµ Th«i tæng qu¶n mang chØ thÞ gi¶ cña hoµng th¸i tö vµ ®Ó cho phã sø khu mËt viÖn Tr¬ng DÞ cö mèt sè qu©n ®éi, ®Õn tèi ngµy 17 ®Õn cæng lín cña §«ng cung ®iÒu tra nghe ngãng. Phã sø khu mËt viÖn Tr¬ng DÞ kh«ng thÓ ph¸ vì kÕ ho¹ch cña V¬ng Che mµ cßn nghe theo Th«i tæng qu¶n truyÒn ®¹t lÖnh chØ cña th¸i tö, råi cö chØ huy sø Nhan NghÜa cÇm qu©n tiÕn vµo §«ng cung cña th¸i tö.

Lóc ®ã b¶n th©n V¬ng Ch cìi ngùa ®i héi kiÕn A H¬ Ma, nãi dèi r»ng hoµng th¸i tö sÏ tõ Thîng ®« trë vÒ B¾c kinh, ra lÖnh cho toµn bé c¸c quan viªn trung thõa tØnh ph¶i ®Õn tríc cæng §«ng cung ®Ó hÇu h¹. A H¬ Ma cö mÊy ngêi nh h÷u t lang trung Tho¸t Hoan S¸t Nhi cìi ngùa ra khái thµnh ®Ó nghªnh tiÕp hoµng th¸i tö. Hä ®· ®i ngùa mêi mÊy dÆm lªn phÝa B¾c, gÆp c¸c «ng nh V¬ng Ch ®· chuÈn bÞ s½n ngêi ngùa, ngêi ®ãng gi¶ hoµng th¸i tö ®· khiÓn tr¸ch nh÷ng ngêi nh Tho¸t Hoan S¸t Nhi ®· v« lÔ vµ cho giÕt chÕt tÊt c¶ bän hä, chiÕm lÊy nh÷ng con ngùa chiÕn cña bän Tho¸t Hoan S¸t Nhi, tõ phÝa Nam tiÕn vµo cæng KiÕn §øc. §Õn ®em khuya canh hai, kh«ng cã ai d¸m hái han g× bän hä, ®oµn ngêi ngùa míi tõ tõ tiÕn ®Õn cæng §«ng cung, nh÷ng ngêi kh¸c ®Òu vïng lªn xuèng ngùa, chØ cã mét ngêi ®ãng gi¶ hoµng th¸i tö Nguyªn ThÕ Tæ lµ cßn ngæi trªn m×nh ngùa chØ huy, gäi c¸c quan viªn trung th tØnh ®Õn bªn ngùa ®Ó nghe lÖnh. Tªn gian thÇn A H¬ Ma ®Õn ®øng tríc "hoµng th¸i tö". " Hoµng th¸i tö" võa m¾ng «ng ta ®îc mÊy c©u th× V¬ng Ch lËp tøc l«i «ng ta ®i., rót chiÕc truú ®ång giÊu trong tay ¸o ra chÐm m¹nh vµo ®Çu A H¬ Ma, A H¬ Ma bÞ vì sä, ãc phät ra ngoµi, chÕt ngay t¹i chç. TiÕp ®ã " Hoµng th¸i tö " l¹i gäi t¶ thõa XÝch Trinh ®Õn, råi còng giÕt lu«n c¶ «ng ta. Mhãm V¬ng Ch b¾t giam h÷u thõa Tr¬ng HuÖ.

Lóc ®ã, c¸c quan viªn cña khu mËt viÖn, ngù sö ®µi, lu thñ t chØ cßn biÕt ®øng tõ xa mµ nh×n, kh«ng biÕt tríc mÆt ®ang x¶y ra biÕn cè g×. Th- îng th Tr¬ng Cöu T kªu gµo Çm ü ë trong §«ng cung, gµo lªn r¨ng hoµng th¸i tö gi¶. ThÕ lµ lu thñ t §¹t Lç Hoa XÝch B¸c §«n ®i ®Õn tríc mÆt, ®¸nh chÐm ngêi ngùa gôc hÕt trªn mÆt ®Êt. Trong gi©y l¸t hçn lo¹n, ngêi ngêi ch¹y t¸n lo¹n ®i tø ph¬ng, kh«ng Ýt ngêi ®az bÞ qu©n Nguyªn b¾t lµm tï binh. Nh÷ng

«ng nh Cao Hoµ Thîng ®· rót ch¹y thµnh c«ng, cßn V¬ng Ch th× ìn ngùc mµ ®i ra, tÊt nhiªn lµ §¹i nghÜa ®· yªu cÇu qu©n Nguyªn b¾t «ng ta.

Trung thõa còng phi ngùa nh bay ®Õn Thîng ®« ®Ó héi b¸o víi Nguyªn ThÕ Tæ Hèt TÊtLiÖt vÒ t×nh h×nh biÕn cè ë Kinh s. Lóc ®ã hèt TÊtLiÖt nghe xong b¸o c¸o th× giËt m×nh vµ phÉn né, liÒn lËp tøc ®i ngay vÒ Thîng ®«. Nguyªn ThÕ Tæ mÖnh lÖnh cho khu mËt phã sø Bét La, t ®å vµ Ô Tíc T«n, tham chÝnh A LÝ v.v... phi ngùa ®Õn ngay §aih ®« ®Ó trÊn ¸p bän ph¶n lo¹n.. Vµo mét ngµy Canh th×n cña th¸ng 3 ®· b¾t ®îc Cao Hoµ Thîng ë S«ng Cao. L¬ng. Vµo ngµy T©n Kû, bän Bét La ®Õn B¾c Kinh. Ng¶y Nh©m Ngä, chÝnh phñ nhµ Nguyªn ®· giÕt chÕt V¬ng Ch vµ Cao Hoµ Thîng ë ngay trªn phè råi rãc hÕt thÞt x¬ng, ®ång thêi còng xö tö phã sø khu mËt Tr¬ng DÞ.

Tríc khi bÞ xö tö V¬ng Ch kh«ng hÒ sî h·i, ®· nãi lín :" V¬ng Ch T«i ®· v× mäi ngêi trõ khö ®îc tªn gian thÇn khÐt tiÕng g©y bao nhiªu tai ho¹ cho mu«n d©n \b¸ tÝnh. «m nay dï cã ph¶i chÕt, nhng tríc sau thÕ nµo còng cã mét ngµy cã ngêi nhí ®îc r»ng t«i ®· tiªu diÖt A H¬ Ma."

Sau khi A H¬ Ma bÞ V¬ng Ch giÕt chÕt, Nguyªn ThÕ Tæ vÉn cha ®- îc biÕt hÕt nh÷ng téi tr¹ng cña gian ¸c cña «ng ta,, nãi víi trung th tØnh lµ kh«ng nªn thÈm vÊn vî «ng ta n÷a. Sau nµy m·i cho tíi khi Nguyªn /ThÕ Tæ hái Bét La, lóc ®ã m[is hiÓu toµn bé hµnh ®éng téi ¸c cña A H¬ Ma. Nguyªn ThÕ Tæ Hèt TÊt LiÖt míi næi giËn ®ïng ®ïng nãi :" V¬ng Ch ®· trõ khö A H¬ Ma, qu¶ lµ mét ®iÒu rÊt nªn lµm!" ThÕ lµ H«t TÊt LiÖt ra lÖnh quËt m¶ A H¬ Ma lªn, më n¾p quan tµi ra, cho b¨m th©y A H¬ Ma ë bªn ngoµi Th«ng huyÒn m«n, cho chã ¨n thÞ thi thÓ A H¬ Ma. B¸ quan trong triÒu ®×nh vµ mu«n d©n b¸ tÝnh ®Òu v©y quanh ®Ó xem, mäi ngêi ®Òu vç tay hoan hØ.

Ngoµi ra, con trai vµ ch¸u cña A H¬ Ma còng ®Òu bÞ chÝnh phñ nhµ Nguyªn b¾t vµ xö tö, toµn bé gia s¶n ®Òu bÞ tÞch thu xung vµo c«ng quÜ cña phñ. T¹i nhµ ngêi vî bÐ cña A H¬ Ma, khi tÞch thu tµi s¶n nhµ bµ ta, c¸c nh©n viªn h÷u quan ®· t×m thÊy hai tÊm da ngêi ®· chÝn. Hai c¸i tai vÉn cßn nguyªn. B×nh thêng A H¬ Ma ®Ó cho mét ho¹n quan chuyªn m«n gi÷ ch×a kho¸, khi thÈm vÊn «ng ta, viªn ho¹n quan nµy còng kh«ng biÕt hai ngêi ®ã lµ ai. Viªn quan ho¹n chØ thõa nhËn :" B×nh thêng khi A H¬ Ma chöi bíi ai ®Òu ®Æt tÊm da ngêi ®ã lªn trªn chç thÇn to¹, lµm nh thÕ th× lêi rña øng nghiÖm rÊt nhanh." Ngoµi ra, cßn ph¸t hiÖn A H¬ Ma cã hai bøc ho¹ trªn lôa, bªn trªn vÏ c¶nh rÊt nhiÒu lÝnh kþ sÜ m×nh mÆc ¸o gi¸p, quµng kh¨n ë cæ, ®ang canh gi÷ mét ng«i ®iÖn, c¸c binh sÜ ngêinµo còng cÇm ®ao gi¬ng cung nh»m vµo trong ®iÖn, cø nh muèn x«ng vµo chÐm giÕt ai ®ã. Ngêi vÏ bøc tranh ®ã hä TrÇn. Còng cã mét ngêi n÷a tªn gäi lµ Tµo Khuª, tríc kia ®· tõng tÝnh ngµy th¸ng n¨m sinh cho A H¬ Ma. L¹i cßnmét V¬ngg §µi Ph¸n còng lµm nghÒ bãi to¸n, nãi ra toµn nh÷ng ®iÒu xóc ph¹m ®Õn luËt ph¸p quèc gia. Sau khi sù t×nh bÞ b¹i lé, Nguyªn ThÕ Tæ chiÕu lÖnh xö tö 4 ngêi nµy, lét da cho d©n chóng xem.

TuyÓn tù " Nguyªn sö "

QuyÓn 205

hå duy dung

Hå Duy Dung lµ ngêi cuèi triÒu Nguyªn, ®Çu triÒu Minh, lµ mét trong nh÷ng c«ng thÇn cña Minh Th¸i Tæ Chu Nguyªn Ch¬ng. Nh÷ng n¨m cuèi triÒu Nguyªn, nh÷ng cuéc khëi nghÜa n«ng d©n vµ chiÕn tranh n«ng d©n ®· lËt ®æ nÒn thèng trÞ cña ngêi M«ng Cæ, lµm lung lay c¬ së thèng trÞ cña chÝnh quyÒn triÒu ®×nh nhµ Nguyªn. Trong t×nh h×nh nh vËy, Chu Nguyªn Ch¬ng tham gia vµo ®éi qu©n kh¨n ®á cña Qu¸ch Tö Hng, dÇn dÇn ®· bµnh tríng ®îc thÕ lùc cña m×nh. N¨m 1368, Chu Nguyªn Ch¬ng xng ®Õ, ®æi lµ Nguyªn Hång Vò. Sau khi Hå Duy Dung ®i theo Chu Nguyªn Ch¬ng ®· tõng ®¶m nhiÖm c¸c chøc vô lÝnh lÖ cña nguyªn so¸i phñ, Chñ b¹, tri huyÖn, th«ng ph¸n, thÝa thêng thiÕu khanh, th¸i thêng chÝnh ngù v.v... N¨m Minh triÒu Hång Vò thø 3, Hå Duy Dung lam trung th t×nh tham tri chÝnh sù, sau lµm t¶ tíng, h÷u tíng, rÊt ®îc Minh th¸i tæ tÝn nhiÖm. Nh÷ng n¨m ®Çu triÒu ®×nh nhµ Minh Hå Duy Dung ®i theo h©u Chu Nguyªn Ch¬ng, lµ con ngêi rÊt kiªn cêng, chÞu khã, nhng rÊt ®éc ®o¸n chuyªn quyÒn. §ång thêi còng kÕt ®¶ng hµnh gian, ¨n hèi lé. §· tõng ®îc ®¹i tíng Tõ ®¹t, ngù sö trung thõa Lu C¬ vu khèng tè c¸o. Nhng Hå Duy Dung vÉn kh«ng yªn lßng,tr¸i l¹i cßn d÷ tîn h¬n. Sau khi Minh Th¸i Tæ lªn ng«i, ®· tõng ¸p dông hµng lo¹t biÖn ph¸p ®Ó t¨ng cêng trung ¬ng tËp quyÒn chuyªn chÕ chñ nghÜa.Nh÷ng hµnh vi n¸o chÝnh thiÖn quyÒn cña thõa tíng Hå Duy Dung cµng ngµy cµnglµm cho Chu Nguyªn Ch¬ng bÊt m·n. Víi t tëng c«ng thÇn tù phô, Hå Duy Dung ®· b¾t ®Çu ®i l¹i cïng nh÷ng tay ch©n th©n tÝn bÝ mËt bµn mu tÝnh kÕ t¹o ph¶n, ®ång thêi cßn cö ngêi ®i liªn hÖ víi bän nguþ quyÒn vµ tµn d thÕ lùc cu¶ M«ng Cæ, ©m mu néi øng ngo¹i hîp, cïng nhau lËt ®æ chÝnh quyÒn nhµ Minh. N¨m Hång Vò thø 13 ( 1380 ), ngù sö trung thõa Tõ TiÕt vµ bän Th¬ng C¶o tè gi¸c c¸c téi tr¹ng cña Hå Duy Dung, Minh Th¸i Tæ v« cïng phÉn né, ra lÖnh b¾t thõa tíng Hå Duy Dung hµnh quyÕt, ®ång thêi phÕ trõ chøc trung th tØnh vµ thõa tíng ë trong bé m¸y trung ¬ng, ph©n quyÒn ra lµm 6 bé, 6 bé nµy trùc thuéc hoµng ®Õ. Sau khi ph¸t sinh vô ¸n Hå Duy Dung, cã h¬n ba v¹n c«ng thÇn ®· bÞ giÕt v× liªn luþ. Thêi gian nµy t¬ng ®èi dµi, vô th¶m ¸n nµy xa nay cha tõng cã trong triÒu ®¹i nhµ Minh.

***

Hå Duy Dung lµ ngêi §Þnh ViÔn. Nh÷ng n¨m cuèi triÒu Nguyªn, Hå Duy Dung ®i theo hÇu Minh Th¸i Tæ Chu Nguyªn Ch¬ng ë Hoµ ch©u, ®îc cö lµm phôc vô viªn ë phñ nguyªn so¸i. Ch¼ng bao l©u th× ®îc chuyÓn thµnh tuyªn sø, ræi lµmNinh quèc chñ b¹, tiÕn lªn ®îc th¨ng chøc lµm tri huyÖn, råi l¹i ®îc th¨ng lµm Cæ An th«ng ph¸n, råi ®îc ®Ò b¹t lµm Hå Qu¶ng Thiªm sù. Ng« nguyªn niªn, Hå Duy Dung ®îc cö lµm thêng thiÕu khanh, råi ®îc th¨ng lµm th¸i thêng tù chÝnh khanh.

N¨m Hång Vò thø 3 ( 1370 ) Minh Th¸i Tæ Chu Nguyªn Ch¬ng bæ nhiÖm Hå Duy Dung lµm trung th tØnh tham tri chÝnh sù. Sau ®ã l¹i ®îc thay thÕ U«ng Qu¶n D¬ng ®¶mnhiÖm chøc t¶ thõa tíng.. Th¸ng Giªng n¨m Hång Vò thø 6 (1373 ) h÷u thõa tíng U«ng Qu¶n Têng bÞ gi¸ng chøc xuèng lµm tham chÝnh hµng tØnh Qu¶ng §«ng. Minh Th¸i Tæ rÊt khã tuyÓn chän ®îc h÷u thõa tíng, mét thêi gian rÊt dµi vÉn kh«ng cö ®îc h÷u thõa tíng, cho nªn Hå Duy Dung víi danh nghÜa t¶ thõa tíng lµm tÊt c¶ mäi c«ng viÖc trong tíng phñ.Th¸ng 7 n¨m Êy, Hå Duy Dung ®îc ®Ò b¹t lµm h÷u thõa tíng. Sau mét thêi gian, Minh Th¸i Tæ Chu Nguyªn Ch¬ng l¹i ®æi Hå Duy Dung lµm t¶ thõa tíng vµ l¹i kh«i phôc chøc h÷u thõa tíng cho U«ng Qu¶ng D¬ng. Tõ sau ngµy D¬ng HiÕn bÞ giÕt, Chu Nguyªn Ch¬ng thÊy r»ng Hå Duy Dung lµ ng- êi cã tµi n¨ng, nªn ®· sïng ¸i tin dïng. Hå Duy Dung còng cÇn cï chÞu khã, lu«n lu«n ®ãn ®îc nh÷ng ý ®å dï nhá nhÆt cña Chu Nguyªn Ch¬ng. Minh Th¸i Tæ cµng ngµy cµng tin yªu Hå Duy Dung, cã mét sè n¨m mét m×nh «ng ta lµm thõa tíng. Khi cÇn xö tö hoÆc xö ph¹t mét sè quan chøc, Hå Duy Dung kh«ng cÇn tÊu thØnh Minh Th¸i Tæ, «ng ta cã thÓ tù m×nh quyÕt ®Þnh. §¹i thÇn c¸c ty trong ngoµi cung khi tÊu b¸o c«ng viÖc lªn Minh Th¸i Tæ Chu Nguyªn Ch¬ng, ®Òu ph¶i ®a cho Hå Duy Dung xem tríc. TÊu b¸o nµo kh«ng cã lîi cho b¶n th©n «ng ta, «ng ta liÒn cÊt ngay vµo trong tñ kh«ng tÊu b¸o lªn Minh Th¸i Tæ. Mäi ngêi ë kh¾p mäi n¬i nÕu muèn tiÕn thñ vÒ c«ng danh, hoÆc nh÷ng c«ng thÇn vâ tíng bÞ mÊt chøc, tranh nhau ®æ x« ®Õn cöa phñ Hå Duy Dung, biÕu xÐn hèi lé vµng b¹c gÊm vãc, ngùa quÝ, ®å ch¬i, b¶o vËt, sè lîng nhiÒu ®Õn nçi kh«ng tµinµo thèng kª næi.. §¹i tíng Tõ §¹t v« cïng c¨m hËn nh÷ng téi ¸c cña Hå Duy Dung, tríc mÆt Minh Th¸i Tæ Chu Nguyªn Ch¬ng «ng ®· ung dung liÖt kª nh÷ng téi ¸c cña Hå Duy Dung. ThÕ lµ Hå Duy Dung mua chuéc ngêi canh g¸c cña Tõ §¹t la Phóc Thä ¸m h¹i Tõ §¹t. KÕt qu¶ bÞ Phóc Thä tè gi¸c.

Ngù sö trung thõa Lu C¬ ®· tõng nãi qua vÒ nhøng nhîc ®iÓm cña Hå Duy Dung. Sau nµy Lu C¬ bÞ èm, Minh Th¸i Tæ cõ Hå Duy Dung ®em theo b¸c sÜ ®Õn th¨m «ng ta, thÕ lµ Hå Duy Dung ®Çu ®éc ¸m h¹i Lu C¬. Sau khi Lu C¬ chÕt, Hå Duy Dung lµm viÖc cµng tuú tiÖn. ¤ng ta c©u kÕt víi th¸i s Lý ThiÖn Trêng, ®em con g¸i cña anh m×nh g¶ cho con nu«i cña Lý ThiÖn Trêng tªn lµ Lý Hùu lµm vî. Häc sÜ Ng« B¸ T«ng kÞch liÖt tè c¸o Hå Duy Dung. Tõ ®ã thÕ lùc Hå Duy Dung cµng lªn cao. Ng«i nhµcò cña «ng ë huyÖn §Þnh viÔn cã mét c¸i giÕng níc, bçng nhiªn trong giÕng l¹i sinh ra mét c©y m¨ng ®¸, cao lªn khái mÆt níc tíi mÊy trîng, c¸c bµ c« ngêi nhµ ®ua nhau ®i lÊy l¸ bïa, råi l¹i cã tin ®ån, trªn ng«i mé cô tæ ba ®êi cña Hå Duy Dung cø ®ªm ®ªm l¹i dcã löa s¸ng lËp loÌ, chiÕu s¸ng lªn tËn kh«ng trung. Hå Duy Dung nghe thÊy vËy th× phÊn khëi l¾m, tù cao tù ®¹i, cµng cã nh÷ng mu ®å bÊt chÝnh.

C¸t An HÇu Lôc Träng Hanh tõ ThiÒm T©y trë vÒ, ®i trªn cç xe 4 ngùa kÐo. Minh Th¸i Tæ rÊt bùc m×nh vÒ «ng ta, khiÓn tr¸ch Lôc Träng Hanh r»ng :" HiÖn nay chiÕn tranh vïng trung nguyªn tµn ph¸ cha ®îc bao l©u, nh©n d©n cßn ®ang kh«i phôc s·n xuÊt lao ®éng, ®¨ngký hé khÈu, mua thªm tr©u ngùa kÐo, cuéc sèng cßn v« cïng gian khæ. Gi¶ sö c¸c quan l¹i trong triÒu ®×nh, ai nÊy ®Òu b¾t chíc khanh, th× nh©n d©n b¸ tÝnh cã b¸n hÕt c¶ con c¸i ®i còng kh«ng tho¶ m·n ®îc ®ßi hái cña khanh." Råi ra lÖnh cho «ng ta ®Õn huyÖn §¹i ®Ó b¾t bän trém cíp. B×nh L¬ng HÇu PhÝ Tông

thõa lÖnh Chu Nguyªn Ch¬ng ®i uý l¹o qu©n d©n T« ch©u, nhng PhÝ Tô l¹i suèt ngµy lao vµo rîu chÌ trai g¸i say bÐt nhÌ. Minh Th¸i Tæ rÊt phÉn né vÒ PhÝ Tþ, liÒn ra lÖnh cho «ng ta ®i lªn vïng T©y B¾c ®Ó dô hµng ngêi M«ng Cæ. Sau khi PhÝ Tu ®Õn T©y B¾c ch¼ng lµm ®îc trß trèng g×, Minh Th¸i Tæ l¹i khiÓn tr¸ch «ng ta. Hai ngêi Lôc Träng Hanh vµ PhÝ Tô v« cïng lo l¾ng sî h·i. Hå Duy Dung bÝ mËt dïng quyÒn lîi ®Ó dô dç hai ngêinµy. B×nh thêng Lôc Träng Hanh vµ PhÝ Tô lµ nh÷ng con ngêi rÊt nhanh nhËy, thÊy Hå Duy Dung ®ang cã chøc cã quyÒn nªn ®· bÝ mËt ®i l¹i giao dÞch víi Hå Duy Dung.

Cã mét lÇn Lôc Träng Hanh, PhÝ Tu ®i ®Õn nhµ Hå Duy Dung ®Ó dù tiÖc. Khi uèng rîu ®· say mÒm, Hå Duy Dung ®¸nh ®Ëp nh÷ng ngêi xung quanh, nãi víi hai ngêi lµ Luc, PhÝ r»ng: " Nh÷ng con ngêi nµy ®Òu lµm nh÷ng viÖc phi ph¸p c¶, nÕu ch¼ng may bÞ hoµng ®Õ ph¸t hiÖn, th× ph¶i lµm nh thÕ nµo ?" Hai «ng Lôc, ¥hÝ nghe xong c©u chuyÖn cña Hå Duy Dung th× sî h·i lo l¾ng, thÕ lµ Hå Duy Dung ®em toµn bé kÕ ho¹ch cña m×nh ra nãi cho Lôc Träng Hanh vµ PhÝ Tô biÕt, ®Ó cho hai ngëi ë bªn ngoµi chiªu mé binh lÝnh, mua ngùa.

Hå Duy Dung ®· tõng cïng víi TrÇn Ninh phª duyÖt danh b¹ qu©n m· trong toµn quèc ë trong quan phñ, ra lÖnh cho ®« ®èc Mao T¬ng lÊy vÖ sÜ Lu Ngé HiÒn vµ tªn vong mÖnh chi ®å Nguþ V¨n TiÕn lµm nh÷ng ngêi t©m phóc., vµ nãi :" T«i ®· tõng tin dïng nh÷ng con ngêi nµy."Th¸i phã tù thõa Lý Tån NghÜa lµ em trai cña Lý ThiÖn Trêng, còng l¹i lµ phô th©n cña Lý Hùu, con rÓ cña Hå Duy Dung. Hå Duy Dung còng b¶o Lý Tån NghÜa bÝ mËt ®éng viªn Lý ThiÖn Trêng mu ph¶n. Lý ThiÖn Trêng tuæi ®· giµ nªn kh«ng cã c¸ch nµo kiªn quyÕt cù tuyÖt Hå Duy Dung, lóc khëi ®Çu kh«ng ®ång ý cïn lµm víi Hå Duy Dung, cuèi cïng tho¸i th¸c kh«ng ®îc nªn ®µnh ph¶i miÔn cìng ®ång ý. Hå Duy Dung cµng tin tëng lµ mu ph¶n cã thÓ thµnh c«ng, thÕ lµ «ng ta cö ngay Minh ch©u vÖ chØ huy sø L©m HiÒn vît biÓn chiªu dô bän giÆc Oa, ®Ó cho bän giÆc biÓn nµy theo thêi gian qui ®Þnh hëng øng víi hä. Ngoµi ra Hå Duy Dung cßn cö c¸c cùu thÇn cña triÒu ®×nh nhµ Nguyªn gëi th tÝn cho nh÷ng ngêi thõa kÕ cña trÒu ®×nh nhµ Nguyªn, tá ý xin cói ®Çu nhËn lµm thÇn cña nh÷ng ngêi thõa kÕ triÒu ®×nh nhµ Nguyªn, còng høa hÑn mêi qu©n ®éi M«ng Cæ ë bªn ngoµi hëng ÷ng cuéc b¹o lo¹n cña hä. Cuéc t¹o ph¶n cßn cha kÞp thùc hµnh. Sau nµy ®øa con trai ®ang c- ìi ngùa ë trªn phè ®uæi kÞp Hå Duy Dung th× bÞ ng· chÕt ngay díi b¸nh xe cña cha. Hå Duy Dung ®· xö tö ngêi ®¸nh xe. Sau khi Minh Th¸i Tæ Chu Nguyªn Ch¬ng biÕt chuyÖn nµy th× v« cïng tøc giËn, mÖnh lÖnh cho Hå Duy Dung ph¶i ®Òn m¹ng cho ngêi ®· chÕt. Hå Duy Dung thØnh cÇu xin ®- îc båi thêng cho gia ®×nh ngêi chÕt vµng b¹c, gÊm vãc, nhng Chu Nguyªn Ch¬ng kh«ng chuÈn y. Hå Duy Dung cµng thªm sî h·i, thÕ lµ cïng víi ngù sö ®¹i phu TrÇn Ninh, ngù sö trung thõa Tõ TiÕt v.v...bÝ mËt khíi sù t¹o ph¶n, vµ bÝ mËt th«ng tri cho c¸c ®Þa ph¬ng trong toµn quèc vµ cho c¸c tíng lÜnh ®i theo m×nh ®Ó cho hä hëng øng.

Th¸ng 9 n¨m Hång Vò thø 12 ( 1379 ), níc Chiªm thµnh ®Õn tiÕn cèng triÒu ®×nh nhµ Minh, bän Hå Duy Dung kh«ng tÊu b¸o sù kiÖn nµy cho Chu Nguyªn Ch¬ng biÕt. Ho¹n quan ra ngoµi gÆp sø thÇn Chiªm Thµnh, liÒn vµo cung tÊu b¸o viÖc nµy víi Minh Th¸i Tæ. Sau khi Minh Th¸i Tæ Chu Nguyen Ch¬ng biÕt chuyÖn th× v« cïng phÉn né, ra lÖnh khiÓn

tr¸ch c¸c ®¹i thÇn cña c¸c c¬ quan cã liªn quan. Hå Duy Dung vµ U«ng Qu¶n Têng ®Õn t¹ téi tríc Minh Th¸i Tæ vµ qui tr¸ch nhiÖm cho bé lÔ, quan viªn c¸c bé nh lÔ bé thîng th l¹i ®æ tr¸ch nhiÖm lªn ®Çu trung th tØnh. Minh Th¸i Tæ Chu Nguyªn Ch¬ng l¹i cµng bùc m×nh liÒn ®em nhèt tÊt c¶ c¸c ®¹i thÇn l¹i, truy hái xem tr¸ch nhiÖm chñ yÕu thuéc vÒ ai. Ch¼ng bao l©u sau, Minh Th¸i Tæ l¹i ban chÕt cho U«ng Qu¶ng Têng. Vî U«ng Qu¶n Têng lµ TrÇn thÞ còng bÞ ch«n theo ngêi chÕt. Minh Th¸i Tæ ®· tra hái TrÇn thÞ nh÷ng t×nh h×nh cã liªn quan míi biÕt r»ng TrÇn thÞ, vî cña U«ng Qu¶ng Têng lµ con g¸i cña TrÇn tri huyÖn cha vµo trong quan phñ. Minh Th¸i Tæ bçng næi giËn ®ïng ®ïng, nãi :" Con g¸i mét ngêi ®µn bµ cha vµo phñ quan ®· g¶ cho mét vâ tíng c«ng thÇn, th× lµm sao cã thÓ cã v¨n thÇn ®îc ?" ThÕ lµ ra lÖnh cho c¬ quan t ph¸p tiÕn hµnh ®iÒu tra. V× vËy cho nªn chÝnh phñ trung ¬ng triÒu Minh míi ph¸t hiÖn ra r»ng Hå Duy Dung vµ quan viªn cña 6 bé trùc thuéc ®Òu bÞ liªn ®íi tr¸ch nhiÖm, ®Òu ph¶i trÞ téi.

Th¸ng Giªng n¨m Hång Vò thø 13 ( 1380 ), ngù sö trung thõa Tõ TiÕt viÕt th lªn triÒu ®×nh, tè c¸o téi tr¹ng Hå Duy Dung ©m mu chÝnh biÕn t¹o ph¶n. Ngù sö trung thõa Th¬ng C¶o lóc ®ã bÞ gi¸ng chøc xuèng lµm quan l¹i trung th tØnh, còng b¸o c¸o lªn triÒu ®×nh nh÷ng ho¹t ®éng bÝ mËt cña Hå Duy Dung. Sau khi Minh Th¸i Tæ Chu Nguyªn Ch¬ng biÕt chuyÖn th× v« cïng phÉn né, ra lÖnh giao hä cho c¸c quan viªn ®×nh thÇn nghiªm kh¾c thÈm vÊn, trong nh÷ng lêi khai còng cã ®Ò cËp ®Õn hai ngêi lµ TrÇn Ninh vµ Tõ TiÕt. C¸c ®×nh thÇn nãi :" ChÝnh ra Tõ TiÕt còng cã tham dù v¶o ©m mu t¹o ph¶n cña bän Hå Duy Dung, nhng v× thÊy r»ng sù viÖc sÏ kh«ng thµnh c«ng, cho nªn míi b¾t ®©u tè gi¸c viÖc mu ph¶n cña Hå Duy Dung, b¶n th©n Tõ TiÕt kh«ng thÓ kh«ng bÞ xö tö." ThÕ lµ Minh Th¸i Tæ h¹ lÖnh giÕt chÕt Hå Duy Dung, TrÇn Ninh vµ Tõ TiÕt.

Tuy Hå Duy Dung ®· bÞ xö tö, nhng hµnh ®«ng mu ph¶n cña h¾n vÉn cha hoµn toµn bÞ béc lé. §Õn n¨m Hång Vò thø 18, Lý Tån NghÜa lµ ngêi tè c¸o ®µu tiªn, nªn ®îc miÔn chÕt, bÞ an trÝ ®Õn huyÖn Sïng minh. Th¸ng 7 n¨m Hång Vò thø 19 ( 1386 ) sau khi x¸c ®Þnh thÈm vÊn vô ¸n L©m HiÒn, viÖc Hå Duy Dung c©u kÕt víi bän giÆc Oa míi b¹i lé. N¨m Hång Vò thø 21 (1388) ngêi M«ng Cæ tÊn c«ng vµo vïng sa m¹c Lam Ngäc, b¾t Phong TÝch lµm tï binh. Lý ThiÖn Trêng ®· kh«ng tÊu b¸o thùc lªn hoµng ®Õ. §Õn th¸ng 5 n¨m Hång Vò thø 23 (1390), vô ¸n më ra, Phong TÝch bÞ b¾t giao cho c¸c quan viªn thÈm vÊn. KÕt qu¶ thÈm vÊn lµm cho t×nh h×nh mu ph¶n cña bän Hå Duy Dung ®îc x¸c minh râ rµng h¬n. L« Träng Khiªm, gia n« cña gia ®×nh Lý ThiÖn Trêng ®Õn gÆp «ng vµ viÖc ®Çu tiªn lµ tè c¸o t×nh h×nh ®i l¹i giao dÞch gi÷a bän Hå Duy Dung, vµ gia n« cña Lôc Träng Hanh tªn lµ Phong Niªm Méc ®Çu tiªn còng tè c¸o Lôc Träng Hanh vµ §êng Th¾ng T«ng, PhÝ Tô, TriÖu Dung Tam HÇu vµ Hå Duy Dung cïng nhau ©m mu bÊt chÝnh. Minh Th¸i Tæ Chu Nguyªn Ch¬ng cµng thªm phÉn uÊt, quyÕt thanh trõng nghÞch ®¶ng, qua nh÷ng lêi khai th× cã h¬n ba v¹n ngêi bÞ giÕt v× liªn luþ. ThÕ lµ Minh Th¸i Tæ lµm ngay tê "Chiªu thÞ gian ®¶ng lôc " bè c¸o cho bµn d©n thiªn h¹ ®îc biÕt. Vô ¸n Hå Duy Dung liªn luþ lan trµn, kÐo dµi liªn tôc suèt mÊy n¨m trêi mµ vÉn kh«ng kÕt thóc ®îc trän vÑn.

TuyÓn tù " Minh sö "

QuyÓn 308

m· sÜ anh -

nguyÔn ®¹i thµnh

M· SÜ Anh lµ ngêi QuÝ D¬ng. V¹n lÞch n¨m thø 44 (1616) M· SÜ Anh vµ NguyÔn §¹i Thµnh ngêi Hoµi Ninh cïng tróng tuyÓn. Qqua 3 n¨m sau, M· SÜ Anh trë thµnh tiÕn sÜ, ®îc bæ nhiÖm lµm Nam kinh hé bé chñ sù. Trong thêi kú Thiªn Kh¶i, «ng ®îc th¨ng chøc lµm lang trung, ræi gi÷ c¸c chøc vô tri phñ cña ba phñ Nghiªm ch©u, Hµ Nam vµ §¹i §ång. N¨m Sïng Trinh thø 3 (1630), M· SÜ Anh ®îc ®æi lµm S¬n T©y D¬ng hoµ ®¹o phã sø. N¨m Sïng Trinh thø 5, ®îc th¨ng lµm h÷u liªm ®« ngù sö, tuÇn phï tuyªn phñ. ¤ng ®Õn nhËn chøc ®îc mét th¸ng th× thu ®îc cña ssã tiÒn c«ng cña kho phñ ®Õn mÊy ngh×n l¹ng vµng, dïng chóng ®Ó hèi lé c¸c ®¹i thÇn ë trong triÒu, bÞ trÊn thñ th¸i gi¸m V¬ng Th©n tè c¸o, ph¹m téi bäi c¸ch chøc, Ýt l©u sau c tró t¹i Nam Kinh. Lóc ®ã tªn cña NguyÔn §¹i Thµnh ®· bÞ ghi vµo danh s¸ch vô ¸n nh÷ng tªn ph¶n nghÞch, bÞ c¸ch chøc l©u dµi, ®Ó tr¸nh cuéc chiÕn lo¹n nªn còng ch¹y ®Õn Nam Kinh, anh ta kÕt b¹n víi M· SÜ Anh, hai ngêi ®èi xö víi nhau rÊt tèt.

NguyÔn §¹i Thµnh lµ con ngêi rÊt c¬ mu, mÉn c¶m, nham hiÓm, gi¶o ho¹t, nhngcòng l¹i rÊt cã tµi n¨ng. Nh÷ng n¨m Thiªn Kh¶i ®Çu tiªn, NguyÔn §¹i Thµnh do ®· trëng thµnh nªn ®îc ®Ò b¹t lµm cÊp sù trung, sau phaØ vÒ nhµ ®Ó chÞu tang. Mét ngêi ®ång h¬ng cña anh lµ T¶ Quang §Êu, trong thêi gian lµm ngù sö lµ ngêi rÊt næi tiÕng, NguyÔn §¹i Thµnh dùa vµo T¶ Quang §Êu ®Ó ®îc hiÓn vinh. Mïa Xu©n n¨m Thiªn Kh¶i thø 4 (1624) l¹i khoa ®« cÊp sù trung thiÕu ngêi lµm viÖc, tªn cña NguyÔn §¹i Thµnh xÕp ngay sau ngêi thø nhÊt, T¶ Quang §Êu ®· tuyÓn dông anh. Nhngc¸c «ng TriÖu Nam Tinh, Cao Phïng Long, D¬ng Liªn v.v...l¹i ®Ò nghÞ lªn TÕ ®iÓn, cho r»ng NguyÔn §¹i Thµnh lµ ngêi hêi hît kh«ng thÓ ®¶m nhiÖm chøc vô nµy ®îc, mµ l¹i tuyÓn dông Nguþ §¹i Trung. Sau nµy NguyÔn §¹i Thµnh ®îc bæ nhiÖm lµm c«ng khoa. Do ®ã mµ trong lßng NguyÔn §¹i Thµnh o¸n hËn hä, bÝ mËt c©u kÕt víi th¸i gi¸m giÊu b¶n tÊu tiÕn cö Nguþ §¹i Trung ®i. BÊt ®¾c dÜ, c¸c quan viªn bé l¹i ®µnh ph¶i tÊu tªn cña NguyÔn §¹i Thµnh lªn. Nh vËy NguyÔn §¹i Thµnh míi cã thÓ trë thµnh cÊp sù trung.. TriÒu ®×nh phª chuÈn bæ nhiÖm NguyÔn §¹i Thµnh.

Tõ ®ã NguyÔn §¹i Thµnh dùa vµo ho¹n quan Nguþ Trung HiÒn, cïng víi c¸c tªn Tíc Duy Hoa, D¬ng Duy H»ng, Nghª V¨n Ho¸n v.v...kÕt thµnh tö ®¶ng, s¸ng chÕ ra " B¸ch quan ®å ", th«ngqua Nghe V¨n Ho¸n chuyÓn ®Õn tËn tay Nguþ Trung HiÒn. ThÕ nhng «ng ta lÞ sî ®¶ng §«ng l©m c«ng kÝch m×nh, cho nªn kh«ng ®Çy mét th¸ng ®· thØnh cÇu khÈn cÊp ®îc trë vÒ. Cßn Nguþ Trung HiÒn n¾m gi÷ l¹i khoa, NguyÔn §¹i Thµnh trong lßng rÊt Êm øc, thÇm th× nãi víi th©n tÝn cña «ng ta :" T«i ®ang ®Þnh trë vÒ yªn æn, kh«ng biÕt T¶ Quang §Êu «ng Êy ë ®ã thÕ nµo." Ýt l©u sau, D¬ng ThÞ, T¶ thÞ v.v...bÞ giam vµo ngôc vµ bÞ giÕt chÕt.NguyÔn §¹i Thµnh ®èi xö víi kh¸ch rÊt chu ®¸o vµ d¬ng d¬ng tù ®¾c. Ýt l©u sau, NguyÔn §¹i Thµnh ®îc bæ nhiÖm lµm th¸i thêng thiÕu khanh. Sau khi ®Õn Kinh s, NguyÔn §¹i Thµnh phôc vô Nguþ Trung HiÒn hÕt søc cÈn thËn, nhng trong lßng l¹i thÇm nghÜ r»ng, nÕu chØ thÕ nµy th«i th× còng kh«ng ch¾c ch¾n l¾m. ThÕ lµ mçi lÇn b¸i yÕt Nguþ Trung HiÒn, ®Òu hèi lé lÔ vËt rÊt hËu cho ngêi

g¸c cæng nhµ Nguþ Trung HiÒn, råi cßn yªu cÇu ®em danh thiÕp b¸i yÕt nµy tr¶ l¹i cho «ng ta. §¶m nhiÖm chøc th¸i thêng thiÕu khanh ®îc mÊy th¸ng, NguyÔn §¹i Thµnh l¹i y®u cÇu trë vÒ.Sau khi Nguþ Trung HiÒn bÞ giÕt, NguyÔn §¹i Thµnh viÕt hai l¸ sí göi cho D¬ng Duy H»ng. Trong ®ã cã mét l¸ chuyªn m«n vu khèng hai ngêi lµ Th«i Tr×nh Tó vµ Nguþ Trung HiÒn. Cßn mét l¸ sí kh¸c, nãi vÒ c¸ch tÝnh n¨m Thiªn Kh¶i thø 7 (1627),nãi r»ng sau n¨m Thiªn Kh¶i thø 4, ngêi lµm b¹i ho¹i quèc chÝnh slµ Nguþ Trung HiÒn, cßn Th«i Tr×nh Tó lµ ®ång bän. Tríc n¨m Thiªn Kh¶i thø 4 (1624), ngêi g©y tai ho¹ cho quèc chÝnh lµ V¬ng An, nhng ®ång bän lµ ngêi ®¶ng §«ng l©m. Trong th NguyÔn §¹i Thµnh chuyÓn c¸o D¬ng Duy H»ng, nÕu thêi cuéc ph¸t sinh nh÷ng sù thay ®æi träng ®¹i th× ®Ócho D¬ng Duy H»ng thîng tÊu vu khèng Th«i Tr×nh Tó, Nguþ Trung HiÒn; nÕu thêi cuéc cã biÕn ®éng kh«ng yªn th× ®Ó cho D¬ng Duy H»ng viªt th tæng hîp lªn sau. Lóc ®ã D¬ng Duy H»ng coi nh©n sÜ §«ng l©m, Th«i Tr×nh Tó vµ Nguþ Trung HiÒn v.v...®Òu lµ tµ ®¶ng, vèn ®· bÊt hoµ víi biªn tu Nghe Nguyªn Lé, nhËn ®îc hai bÐc th cña NguyÔn ®¹i Thµnh, «ng ta v« cïng phÊn khëi, mõng rì nh×n ra bªn ngoµi, liÒn thîng tÊu r»ng ®Õn n¨m Thiªn Kh¶i thø 7 sÏ tù tÝnh to¸n. N¨m Sõng Trinh nguyªn niªn 91628), NguyÔn §¹i Kh¸nh ®îc tuyÓn dông lµm quang lôc khanh. Ngù sö Mao Vò KiÖn kÕt téi NguyÔn §¹i Thµnh kÕt bÌ kÕt ®¶ng lµm nh÷ng chuyÖn gian tµ, thÕ lµ triÒu ®×nh b·i miÔn chøc vô cña «ng ta. §Õn n¨m sau chÝnh phñ thÈm ®Þnh nghÞch ¸n, NguyÔn §¹i Thµnh bÞ c¸ch chøc, 17 n¨m kh«ng ®îc tuyÓn dông, «ng ta buån rÇu bÊt m·n.

Qu©n khëi nghÜa n«ng d©n tiÕn gÇn ®Õn An Huy, NguyÔn §¹i Thµnh ch¹y lo¹n c tró t¹i Nam Kinh, chiªu mé rÊt nhiÒu bän du c«n ®Õn nãi chuyÖn binh ®ao, hy väng dïng tµi n¨ng trÊn an biªn c¬ng sÏ ®îc triÒu ®×nh l¹i sö ®ông. Cè C¶o, ngêi Nguyªn tÝch, D¬ng §×nh Khu, ngêi huyÖn Tr×nh, ThÈm SÜ §ç, ngêi Vu hå, Hoµng T«ng NghÜa, ngêi Sa diªu, V¹n Th¸i, ngêi huyÖn Ng©n v.v...®Òu lµ nh÷ng nh©n sÜ næi tiÕng trong Phóc x·, håi ®ã tô tËp ë Nam Kinh ®i d¹y häc, bän hä v« cïng c¨m hËn NguyÔn ®¹i Thµnh ®· biªn so¹n cuèn " Lu ®« phßng lo¹n yÕt " ®Ó khai trõ NguyÔn §¹i Thµnh. NguyÔn §¹i Thµnh rÊt sî h·i, thÕ lµ bÞ Ðp buéc ph¶i ®ãng cöa t¹ ¬n kh¸ch, ®¬n ®éc giao du th©n thiÖn víi M· SÜ Anh.

Chu §×nh Nho ¬hông mÖnh néi chiªu, NguyÔn §¹i Thµnh mang tiÒn vµng ®Õn Duuy d¬ng b¸i kiÕn Chu §×nh Nho, ®Ó xin röa nh÷ng nçi nhôc nh· tríc ®©y. Chu §×nh Nho tr¶ lêi :" LÇn nµy t«i xuÊt hµnh lµ do c¸c nh©n sÜ §«ng l©m ®¶ng ®Ò nghÞ. Tªn cña «ng bÞ ghi trong hå s¬ b¶n nghÞch ¸n, cã lÏ kh«ng nªn cã ph¶i kh«ng ?" NguyÔn §¹i Thµnh Ëm õ rÊt l©u råi míi nãi :" VËy th× tiÔn cö Dao Th¶o vËy!" Dao Th¶o lµ tªn riªng cña M· SÜ Anh. Chu §×nh Nho nhËn lêi yªu cÇu cña NguyÔn §¹i Thµnh.

Th¸ng 6 n¨m Sïng Trinh thø 15 (1624) Tæng ®èc Phîng d¬ng Cao §Êu Quang v× ®Ó mÊt 5 toµ thµnh tr× nªn bÞ b¾t ®Ó trõng trÞ. LÔ bé thÞ lang V¬ng TÝch Cæn tiÕn cö M· SÜ Anh tµi n¨ng, Chu §×nh Nho trong ®ã tiÕn hµnh gióp ®ì, thÕ lµ M· SÜ Anh ®îc bæ nhÖm lµm binh bé h÷u thÞ lang kiªm h÷u liªm ®« ngù sö, tæng ®èc L«, qu©n vô xø Phîng ®¼ng.

Th¸ng 3 n¨m Sïng Trinh thø 17, Kinh s B¾c Kinh bÞ qu©n khëi nghÜa n«ng d©n Lý Tù Thµnh ®¸nh chiÕm, hoµng ®Õ Sïng Trinh tù vÉn chÕt. C¸c ®¹i thÇn triÒu Minh ë Nam kinh nghe thÊy tin lín nh vËy, véi ®Ò nghÞ lËp

ngay chóa c«ng míi. Cßn Minh triÒu Phóc v¬ng Chu Do Tung, Lé v¬ng Chu Thêng L¹o th× c¶ hai ®Òu ®Õn Hoµi An ®Ó tr¸nh cuéc binh ®ao cña qu©n khëi nghÜa n«ng d©n, theo thø tù trëng thø th× tríc hÕt ph¶i lËp Phuc v¬ng Chu Do Tung. C¸c quÇn thÇn ®Òu lo l¾ng r»ng sau khi lËp Phóc v¬ng lªn ng«i vua, Phóc v¬ng sÏ truy cøu vô ¸n " Yªu th " vµ "" §×nh kÝch " cïng " Di cung " v.v..., cßn lËp Lé v¬ng lªn ng«i vua th× kh«ng nh÷ng kh«ng ph¶i lo nh÷ng chuyÖn sau nµy, mµ c¸c ®¹i thÇn cßn cã thÓ theo c«ng mµ lÜnh th- ëng. Nh÷ng ngêi bÝ mËt ñgn hé ý kiÕn nµy co tiÒn lÔ bé thÞ lang TiÒn Kiªm Ých. Nh÷ng ngêi c«ng khai chñ tr¬ng lËp Lé v¬ng lªn ng«i vua cã binh bé thÞ lang Qu¸ch L· §¹i KhÝ, ngoµi ra cßn cã h÷u ®« ngù sö Tr¬ng ThËn Ng«n còng tá ra t¸n thµnh ý kiÕn nµy. TiÒn S¬n ®«ng ¸n s¸t sø Thiªm sù l«i diÔn té, lÔ bé viªn ngo¹i lang Chu Phiªu ®i ®i l¹i l¹i ®Ó tiÕn hµnh du thuyÕt.

Lóc ®ã, tæng ®èc L«, Phîng ®¼ng ®Þa qu©n ®éi M· SÜ Anh tù cho r»ng kh«ng thÓ lËp Lé v¬ng nªn ®· bÝ mËt bµn mu tÝnh kÕ víi Thao giang Thµnh ý B¸, Lu Khæng Chiªu, Tæng binh Cao KiÖt, Lu Tr¹ch Thanh, Hoµng §¾c C«ng, Lu Lang T¸ v.v... c«ng khai viÕt th cho tham t¸n c¬ vô binh bé th- îng th Sö Kh¶ Ph¸p nãi ®Õn nh÷ng tiªu chuÈn ®Ó lËp mét t©n v¬ng, còng cho r»ng lËp Phóc v¬ng lµ thÝch hîp nhÊt. Sö Kh¶ Ph¸p do dù kh«ng quyÕt. Chê ®Õn khi triÖu tËp triÒu thÇn ®Ó quqyÕt ®Þnh, l¹i khoa cÊp sù trung Lý Chiªm dß la râ ®îc ý ®å cña M· SÜ Anh, ®· ph¶n ®èi ngay tríc mÆt L· §¹i KhÝ lËp Lé v¬ng. M· SÜ Anh còng ®em qu©n tõ L«, Phîng ®¼ng ®Þa ®Õn ®a Phóc v¬ng ®Õn mÆt s«ng Trêng Giang, c¸c vÞ ®¹i thÇn míi kh«ng d¸m nãi n÷a. Phóc v¬ng ®îc lËp lµm chóa c«ng, M· SÜ Anh ®· ph¶i tèn rÊt nhiÒu c«ng søc.

Håi Phóc v¬ng trÞ v× ®Êt níc, Lu Khæng Chiªu rÊt muèn ®îc vµo c¸c ®Ó lµm viÖc.Sö Kh¶ Ph¸p cho r»ng tríc ®ay cha cã tiÒn lÖ c¸c c«ng thÇn l¹i kh«ng vµo c¸c. Lu Khæng Chiªu gµo lªn :" T«i kh«ng thÓ vµo c¸c, nhng t¹i sao M· SÜ Anh còng kh«ng thÓ vµo ®îc?" ThÕ lµ, M· SÜ Anh ®îc bÇu lµm ®«ng c¸c ®¹i hãc sÜ kiªm binh bé thîng th, ®« s¸t viÖn h÷u phã ®« ngù sö. ¤ng vµ Sö Kh¶ Ph¸p, hé bé thîng th Cao HuyÒn §å phô chÝnh ngang nhau, M· SÜ Anh vÉn lµm ®èc thèng qu©n ®opäi Phîng d¬ng. M· SÜ Anh v« cïng o¸n hËn Sö Kh¶ Ph¸p, liÕn sai Cao KiÖt, Lu Tr¹ch Thanh v.v... viÕt th lªn triÒu ®×nh, ®Ó cho Sö Kh¶ Ph¸p ph¶i ®i ra ngoµi phô tr¸ch thèng so¸i qu©n ®éi hai ch©u lµ ch©u Hoµi vµ ch©u D¬ng, cßn M· SÜ Anh th× ë l¹i kinh thµnh phô t¸ triÒu chÝnh, vÉn n¾m gi÷ binh bé qu©n vô, quyÒn lùc vang déi trong ngoµi. Ýt l©u sau, triÒu ®×nh tiÕn hµnh b×nh c«ng, M· SÜ Anh l¹i ®îc phong lµm th¸i tö th¸i s, ©m tö cÈm y vÖ chØhuy thiªm sù. Th¸ng 9 n¨m Êy, triÒu ®×nh l¹i xem xÐt chiÕn c«ng nhiÒu n¨m trªn bê b¾c s«ng Trêng Giang cña M· SÜ Anh, gia phong M· SÜ Anh lµm thiÕu truyÒn kiªm th¸i tö th¸i s, ®¹i häc sÜ ®iÖn KiÕn Cùc, ©m tö nh tiÒn lÖ. Th¸ng 12 cïng n¨m, M· SÜ Anh l¹i ®îc tiÕn cö lµm thiÕu s. §Õn n¨m sau, lÞa th¨ng lªn lµm th¸i b¶o. Håi ®ã, c¸c quËn huyÖn trong vïng trung nguyªn ®Òu bÞ thÊt b¹i, Cao KiÖt còng chÕt trËn t¹i Duy ch©u, kh«ng cã qi thèng lÜnh binh quyÒn qu©n sù ë c¸c thÞ trÊn quan träng. T¶ L¬ng Ngäc ®em qu©n lªn thîng du, tung hoµnh ngang däc, lßng ®Çy tµ t©m, cßn M· SÜ Anh th× v« cïng tham lam, ti tiÖn, c¨n b¶n kh«ng cã chÝ híng cao xa, cho nªn «ng ta còng sö dông NguyÔn §¹i Thµnh, ngµy nµo còng ©m mu b¸o thï ngêi nµy ngêi kh¸c, chuyªn quyÒn tham lîi, cho ®Õn gi©y phót cuèi cïng bÞ diÖt vong.

Ban ®Çu, Sö Kh¶ Ph¸p, Cao HuyÒn §å vµ Kh¬ng ViÕt Qu¶ng, Tr¬ng TrÊn Ng«n v.v...håi cßn t¹i chøc th× ®øc cao väng träng, dÇn dÇn thu hót ®- îc c¸c nh©n sÜ h¶i néi, nhng M· SÜ Anh ra søc t×m c¸ch bæ nhiÖm NguyÔn §¹i Thµnh. TriÒu ®×nh chiÕu lÖnh quan l¹i ®i thu hót nh©n tµi, duy chØ dnãi cã mét ®iÒu lµ kh«ng ®îc tuú tiÖn sö dông nh÷ng ngêi trong c¸c vô ¸n cò. M· SÜ Anh chØ thÞ cho Lu Khæng Chiªu vµ hÇu tíc D¬ng Quèc Té, b¸ tíc TriÖu Chi Long v.v... c«ng kÝch Tr¬ng ThËn Ng«n, c¸ch chøc Tr¬ng ThËn Ng«n, tiÕn cö NguyÔn §¹i Thµnh n¾m gi÷ binh quyÒn. Tho¹t ®Çu, håi NguyÔn §¹i Thµnh cßn ë Nam kinh, «ng ta cã quan hÖ rÊta th©n mËt víi thñ bÞ th¸i gi¸m VÜ T¸n Chu. Sau khi B¾cKinh bÞ Lý Tù Thµnh ®¸nh chiÕm, toµn bé c¸c gia ®×nh quyÒn quÝ, c¸c ho¹n quan ®Òu ch¹y c¶ vÒ ph¬ng Nam, th«ng qua mèi quan hÖ víi VÜ T¸n Chu, NguyÔn §¹i Thµnh c©u kÕt víi hä. NguyÔn §¹i Thµnh nãi víi c¸c ho¹n quan r»ng n¨m ®ã ngêi cña §«ng l©m ®¶ng g©y nguy h¹i cho quÝ phi vµ Phóc v¬ng ®Ó cho hä tr×nh bµy víi Phóc v¬ng, ©m mu th«ng qua trhñ ®o¹n nµy ®Ó bÝ mËt ®¶ kÝch nh÷ng ngêi nh Sö Kh¶ Ph¸p. C¸c quan ho¹n trongcung ®×nh truyÒn miÖng víi nhau r»ng NguyÔn §¹i Thµnh lµ ngêi rÊt cã tµi n¨ng, M· SÜ Anh còng nãi NguyÔn §¹i Thµnh ®· tõng ë trong rõng nói viÕt th tham dù vµo kÕ ho¹ch lËp Phóc v¬ng lªn lµm vua, biÖn hé dcho viÖc «ng ta dùa vµo c¸c ho¹n quan lµ kh«ng cã c¨n cø. ThÕ lµ triÒu ®×nh ®· ®Ó cho NguyÔn §¹i Thµnh ®îc vµo cung tiÕp kiÕn Phuc v¬ng.

ThÕ lµ NguyÔn §¹i Thµnh viÕt th tr×nh bµy s¸ch lîc phßng thñ Trêng giang. Trong b¶n trÇn thuËt cã tam yÕu, lìng hîp, thËp tø khÝch vµ tù biÓu b¹ch lµ "C« trung bÞ h¹m ", ra søc nãi xÊu T«n ThËn Hµnh, Nguþ §¹i Trung, vµ T¶ Quang §Èu v.v...vu khèng Nguþ ®¹i Trung©m mu t¹o ph¶n ®¹i nghÞch. ThÕ lµ ®¹i häc sÜ KH¬ng ViÕt Kh¸nh, thÞ lang L· §¹i KhÝ, hoµi viÔn hÇu Th- êng ®iªn Linh v.v...cïngchØ trÝch NguyÔn §¹i Thµnh lµ tay cù ph¸ch vÒ nghÞch ¸n, kh«ng nªn tuyÓn dông lµm quan. M· SÜ Anh viÕt th biÖn hé cho NguyÔn §¹i Thµnh, ra søc c«ng kÝch Kh¬ng ViÕt Kh¸nh, L· §¹i KhÝ, kh«ng nh÷ng chØ cã nh vËy «ng ta cßn c©u kÕt víi c¸c nh©n vËt trong T«ng thÊt nh nhãm Chu Thèng Lo¹i, KiÕn an v¬ng Chu Thèng Lò, liªn tiwps viÕt th lwn triÒu ®×nh ®¶ kÝch bµi xÝch hä. M· SÜ Anh tù cho r»ng ®¹i häc sÜ Cao HuyÒn §å lµm nù sö ®· tõng tiªu diÖt nhãm ®¶ng §«ng l©m, «ng ta cã thÓ nãi gióp m×nh, cho nªn ®· nãi :" B×nh thêng Cao HuyÒn §å biÕt rÊt râ t×nh h×nh cña thÇn." Ngêi kh«ng biÕt Cao HuyÒn §å th× nãi :" Trong cuèn s¸ch nghÞch ¸n do tiªn hoµng ®Õ kh©m ®Þnh, kh«ng ai cã thÓ thay ®æi ®îc." M· SÜ Anh l¹i tranh luËn víi Cao HuyÒn §å, Cao HuyÒn §å do ®ã mµ yªu cÇu bá ®i. ý ®å tuyÓn dông NguyÔn §¹i Thµnh cña M· SÜ Anh h¬i bÞ giao ®éng, sù kiÖn nµy kÐo dµi ®Õn h¬n mét th¸ng. Sau ®ã M· SÜ Anh liÒn ®Ó cho An viÔn hÇu LiÔu Té X¬ng tiÕn cö NguyÔn §¹i Thµnh, chÊm døt viÖc khëi dông NguyÔn §¹i Thµnh lµm binh bé thiªm chó h÷u thÞ lang. T¶ bé ngù sö L- u T«ng Chu nãi :" GiÕt §¹i Trung Gi¶ Nguþ §ang, chñ yÕu ph¶i lµ NguyÔn §¹i Thµnh. Tµi n¨ng cña NguyÔn §¹i Thµnh ®¸ng ®Ó cho triÒu ®×nh lôc dông. C¸c triÒu thÇn th× cho r»ng con ngêi nµy chØ cã tµi tµ ®¶ng h¹i chÝnh, cuèi cïng th× s÷ lµm h¹i thÕ ®¹o mµ th«i. ViÖc tiÕn tho¸i cña NguyÔn §¹i Thµnh, thùc chÊt cã quan hÖ ®Õn sù thÞnh suy hng vong cña chÝnh quyÒn Giang t¶, mong r»ng chóa c«ng h·y thu håi mÖnh lÖnh." TriÒu ®×nh h¹ chØ chØ trÝch nghiªm kh¾c Lu T«ng Chu. Ch¼ng ®îc bao l©u, NguyÔn §¹i Thµnh l¹i ®îc phÐp kiªm nhiÖm h÷u thiªm ®« ngù sö, phô tr¸ch viÖc tuÇn

tra phßng ngù bê s«ng Trêng giang. Sau ®ã l¹i chuyÓn sang lµm t¶ thÞ lang. Th¸ng hai n¨m sau, NguyÔn §¹i Thµnh l¹i ®îc th¨ng lµm binh bé thîng th kiªm h÷u phã ®« ngù sö, vÉn tuÇn tra viÖc phßng ngù Trêng giang.

L· §¹i KhÝ, Kh¬ng ViÕt Kh¸nh, Lu T«ng Chu, Cao HuyÒn §å, Tõ Th¹ch Kú v.v...®Òu cã chÝnh kiÕn bÊt hoµ víi M· SÜ Anh. C¸c ®¹i thÇn nµy ®Òu lÇn lît bÞ M· SÜ Anh bµi xÝch, b·i miÔn vÒ quª. M· SÜ Anh ®éc quyÒn n¾m gi÷ ®¹i quyÒn trong triÒu ®×nh, ®èi néi th× dùa vµo bän quan ho¹n §iÒn Thµnh, ®èi ngo¹i th× cïng víi hu©n thÇn Lu Khæng Chiªu, Chu Quèca BËt, LiÔu Té X¬ng, trÊn tíng Lu Tr¹ch Thanh, Lu Lang T¸ v.v... c©u kÕt víi nhau, bµn mu tÝnh kÕ. M· SÜ Anh th× tÊt c¶ ®Òu nghe theo ý kiÕn cña NguyÔn §¹i Thµnh. §ång thêi M· SÜ Anh cßn tuyÓn dông l¹i c¸c nh©n vËt trong nghÞch ¸n nh D¬ng Duy H»ng, Ngu §×nh BÖ, Qu¸ch Nh Diªm, Chu X¬ng TÊn, Ngu §¹i Phóc, Tõ Phóc D¬ng, TrÇn DÜ §oan, Ng« Khæng HØ v.v..., ®èi víi nh÷ng phÇn tö nghÞch ¸n ®· chÕt, M· SÜ Anh còng ®Òu cã tÆng phÈm. Cßn nh÷ng ngêi ngang hµng víi «ng ta nh Tr¬ng TiÖp, §êng ThÕ TÕ v.v...vµ nh÷ng ngêi cã téi ë triÒu ®×nh cò nh Tr¬ng T«n TrÊn, Viªn Ho»ng Hu©n,Lu Quang §Êu v.v...th× giê ®©y M· SÜ Anh sö dông hä lµm gi¸n quan, khiÕn cho hä trë thµnh tay ch©n cña m×nh. T×nh h×nh chÝnh trÞ cña TriÒu ®×nh Nam Minh rÊt hçn lo¹n, hèi lé c«ng khai. B¸o ®éng tõ kh¾p c¸c n¬i dån dËp truyÒn tíi, nhng M· SÜ Anh n¾m gi÷ c¬ quan trung khu cña triÒu ®×nh, kh«ng¸p dông bÊt kú biÖn ph¸p phßng ngù nµo, suèt ngµy chØ ®¶ kÝch nh÷ng ®¹i thÇn chÝnh trùc, bËn rén víi viÖc nhiÖm dông nh÷ng gian thÇn hung ®¶ng.

Tr¬ng TÊn Ng¹n ®· tõng so¸i lÜnh bé h¹ ®Çu hµng qu©n khëi nghÜa n«ng d©n. Cho ®Õn khi qu©n khëi nghÜa n«ng d©n thÊt b¹i, Tr¬ng TÊn Ng¹n ch¹y vÒ Hµ nam, tù xng lµ ®· chiªu mé binh sÜ nghÜa dòng thu håi ®îc hµng lo¹t thµnh qu¸ch, thÕ lµ Tr¬ng TÊn Ng¹n l¹i ®îc phôc håi chøc quan nh cò, phô tr¸ch tæng ®èc qu©n vô c¸c qu©n khu Hµ B¾c, S¬n T©y, Hµ Nam, cho phÐp «ng ta ®îc tuú c¬ hµnh sù. Cßn c¸c ®¹i thÇn kh¸c còng ®· tõng ®Çu hµng qu©n khëi nghÜa n«ng d©n, chØ cÇn hèi lé M· SÜ Anh ®Òu ®ù¬c phôc håi nguyªn chøc. Cßn nh÷ng ng¬¬× lµ b¹ch ®inh, lµ n« dÞch chØ cÇn hèi lé nhiÒu lµ triÒu ®×nhcã thÓ ®Ò b¹t lµm ®¹i s, cho nªn nh©n d©n trong ®« thµnh ®Òu lu truyÒn c©u chuyÖn hµi híc nh sau :" C¸c quan chøc ¨n cíp nh lò chã, c¸c ®« ®èc chui vµo tõng ngâ." C¸c h×nh ph¹t, cïm kÑp, xÝch kho¸ cña bän M· SÜ Anh tr¾ng ®en lÉn lén ®Õn nh vËy Qu©n ®éi triÒu ®×nh nhµ Thanh kÐo ®Õn Tóc Thiªn, ®Õn vïng Tµ ch©u ch¼ng ®îc bao l©u th× quay vÒ. Sö Kh¶ Ph¸p tÊu b¸o t×nh h×nh nµy lªn triÒu ®×nh. M· SÜ Anh xem xong cêi ngÆt nghÏo. Cã mét vÞ kh¸ch ®ang ngåi ë chç «ng ta tªn lµ D¬ng SÜ Th«ng ®· hái nguyªn nh©n g× mµ «ng cêi nh vËy. M· SÜ Anh nãi :" ThÕ «ng tin r»ng cã binh lÝnh nhµ Thanh ®Õn vïng Tóc Thiªn råi quay vÒ thËt µ? Trªn thùc tÕ th× ®©y chØ lµ diÖu kÕ cña Sö Kh¶ Ph¸p ®ã th«i ! S¾p ®Õn cuèi n¨m råi, c¸c tíng sÜ phßng thñ s«ng níc sÏ b×nh bÇu c«ng tr¹ng, viÖc tiªu hao qu©n trang qu©n dông còng sÏ ®îc kiÓm tra h¹ch to¸n. §©y chØ lµ c¸ch tù b¸o c«ngcña Sö Kh¶ Ph¸p, ®Ó ®èi phã víi h¹ch to¸n mµ th«i." ThÞ gi¶ng VÖ ®ôc V¨n lóc ®ãkiªm nhiÖm cÊp sù trung, phô tr¸ch gi¸m thÞ qu©n ®éi cña Cao KiÖt. Sau khi Cao KiÖt chÕt, VÖ DËn V¨n hiÓu ®îc ý tø cña M· SÜ Anh, b×nh luËn r»ng viÖc ®èc qu©n cña Sö Kh¶ Ph¸p lµ v« Ých. Tøc th× M· SÜ Anh liÒn ®Ò b¹t ngay VÖ DËn V¨n lµm binh bé h÷u thÞ

lang, c¸c tíng sÜ díi quyÒn tæng ®èc Cao KiÖt ©m mu dïng VÖ DËn V¨n ®Ó ly gi¸n vµ lµm suy nhîc binh quyÒn cña Sö Kh¶ Ph¸p. Tõ ®ã Sö Kh¶ Ph¸p cµng kh«ng cã c¸ch nµo ®Ó thùc hiÖn ®îc mu ®å lín cña m×nh.

Tríc kia, khi T¶ L¬ng Ngäc nhËn ®îc chiÕu th cña Phóc v¬ng gi¸m quèc th× kh«ng chÞu nhËn. Viªn KÕ HoÆc khuyªn b¶o, Ðp buéc «ng ta, T¶ L¬ng Ngäc míi triÓn khai tuyªn ®äc chiÕu th. ¤ng cö cÊp díi la Hµ ChÝ Khæng, thñ bÞ Thõa thiªn, tuÇn ¸n ngù sö Hoµng Thô v.v...vµo cung chcs mõng, bÝ mËt ®iÒu tra ®éng tÜnh trong triÒu ®×nh. Hoµng Thô û l¹i vµoquyÒn thÕ cña T¶ L¬ng Ngäc, tríc ®¹i ®×nh, qu¶ng chóng, tríc mÆt hoµng ®Õ «ng ta chØ trÝch nh÷ng hµnh ®éng gian tµ cña M· SÜ Anh, tham lam v« nguyªn t¾c, v« chÝnh phñ, vµ cßn tè c¸o con ngêi M· SÜ Anh tríc kia ®· tõng ¨n hèi lé rÊt nhiÒu cña binh bé thîng th Chu V¨n Giang cña Tr¬ng HiÕn Trung ®Ó cho «ng ta ®îc lµm tham tíng, theo ®óng téi th× ®¸ng xö tö h×nh. Hµ ChÝ Khæng còng nãi M· SÜ Anh cã nhiÒu téi dèi trªn leõa díi. T lÔ th¸i gi¸m VÜ T¸n §ång chØ trÝch, nªn ®Ó cho Hµ ChÝ Khæng th«i viÖc. M· SÜ Anh qu× xuèng ®Êt cÇu xin Phuc v¬ng xö trÝ. Hoµng Thô gi¬ c¸i Hèt ®Ëp vµo lng M· SÜ Anh, nãi rÊt to :" T«i xin liÒu chÕt víi tªn gian thÇn nµy." M· SÜ Anh kªu gµo khãc lãc, Phóc v¬ng l¾c ®Çu håi l©u kh«ng nãi c©u nµo. VÜ T¸n §ång lËp tøc b¾t ngay Hµ ChÝ Khæng ®Ó chê lÖnh.

Phóc v¬ng bÞ nh÷ng lêi tr×nh bµy cña Hoµng Thô lam cho c¶m ®éng s©u s¾c, ®Õn khuya, nhµ vua ra lÖnh cho VÜ Tan Chu ®Ðn ngay në M· SÜ Anh ë, ®Þnh b¾t M· SÜ Anh ph¶i tõ chøc. M· SÜ Anh gi¶ vê èm kh«ng ®i ®- îc, bÝ mËt hèi lé cho nh÷ng viªn ho¹n quan nh §iÒn Thµnh lµ nh÷ng ngêi gÇn gòi Phóc v¬ng, ®Ó hä nãi víi Phóc v¬ng r»ng :" NÕu kh«ng dùa vµo sù gióp ®ì cña M· SÜ Anh, hoµng thîng kh«ng thÓ ®îc tiÕn lËp lªn ng«i vua nh ngµy nay. Giê ®©y bÖ h¹ ®uæi M· SÜ Anh ®i, mu«n d©n trong thiªn h¹ sÏ nghÞ luËn r»ng hoµng thîng kh«ng b¸o ©n ®øc. V¶ l¹i M· SÜ Anh bÞ ®uæi ®i th× cßn ai tin tëng ë hoµng thîng n÷a ?" Phóc v¬ng nghe xong trÇm ng©m kh«ng nãi, råi an ñi vµ gi÷ M· SÜ Anh ë l¹i. M· SÜ Anh còng rÊt sî T¶ L¬ng Ng, xin ®îc phãng thÝch Hµ ChÝ Khæng, liÒn ra lÖnh cho Hoµng Thô ho¶ tèc quay vÒ Hå Qu¶ng.

Khi hoµng th¸i tö ®Õn, nh÷ng ngêi cã hiÓu biÕt ®Òu nãi ®ã klµ gi¶, nhng d©n chóng ë Kinh s th× l¹i tin ®ã lµ th¸i tö thËt. Lóc ®ã l¹i cã mét ngêi ®µn bµ gäi lµ §ång thÞ, tù xng lµ V¬ng phi còng bÞ b¾t giam vµo ngôc. §« ®èc, tuÇn phï vµ quan trÊn c¸c ®Þa ph¬ng tranh nhau viÕt th cho th¸i tö vµ §ång Phi ®Ó tá lßng mÕn mé. Phóc v¬ng cã th tõ trong nhµ tï ra bè c¸o kh¾p trong ngoµi, d luËn x· héi cµng thªm bÊt m·n, nãi bän M· SÜ Anh kÕt ®¶ng lµm ®iÌu gian tµ, kÐo Phóc v¬ng ®Õn cïng ®êng. ë trong qu©n ®éi cña T¶ L¬ng Ngäc Hoµng Thô ngµy ®ªm tuyªn truyÒn gi¶ng gi¶i nçi oan t×nh cña hoµng th¸i tö, thØnh cÇu T¶ L¬ng Ngäc ®em qu©n tiªu diÖt bän ¸c thÇn ë bªn c¹nh hoµng thîng. T¶ L¬ng Ngäc còng thîng tÊu yªu cÇu b¶o toµn hoµng th¸i tö, vµ chØ trÝch bän M· SÜ Anh lµ bän gian thÇn. Ngoµi ra, T¶ L- ¬ng Ngäc còng v× M· SÜ Anh gi¶m bít thùc phÈm cña qu©n ®éi cña m×nh nªn v« cïng c¨m hËn M· SÜ Anh, göi hÞch v¨n ®i kh¾p c¸c n¬i xa gÇn, lªn ¸n téi ¸c cña M· SÜ Anh. Sau ®ã l¹i thîng tÊu nªu ra hµng lo¹t c¸c hµnh vi téi ¸c cña M· SÜ Anh, dÉn binh §«ng tiÕn.

M· SÜ Anh v« cïng sî h·i, thÕ lµ cö NguyÔn §¹i Thµnh, Chu §¹i Hng, Hoµng §cs C«ng, Lu Khæng Chiªu v.v...®i chèng l¹i cuéc tiÕn c«ng cña T¶ L- ¬ng Ngäc, do ®ã mµ h¹ lÖnh triÖt tiªu bé ®éi phßng vÖ cña Lu L¬ng T¸ ë bê b¾c s«ng Trêng giang, ra lÖnh cho «ng ta rót qu©n vÒ híng T©y. Lóc ®ã qu©n Thanh ngµy ®ªm tiÕn vÒ phÝa Nam, ®¹i lý tù thiÕu khanh Diªu ¢n HiÕu, ngù sö KiÒu Kh¶ SÝnh, Thµnh H÷u Khiªm v.v...thØnh cÇu kh«ng nªn triÖt tiªu qu©n ®éi Giang b¾c, nªn ®Ó cho hä cè thñ hai ch©u Hoµi D¬ng. M· SÜ Anh lu«n måm chØ trÝch hä :" C¸c ngêi lµ ngêi cña ®¶ng §«ng l©m, cßn muèn mîn cí phßng ngù Trêng giang, ý ®å muèn ®Ó cho T¶ L¬ng Ngäc ung dung x©m nhËp Kinh s chø g× ? Qu©n ®éi triÒu ®×nh nhµ Thanh mµ ®Õn, ta cßn cã thÓ nghÞ kho¶n cÇu hoµ. NÕu qu©n ph¶n lo¹n T¶ L¬ng Ngäc mµ ®Õn th× bän c¸c ngêi ®©y sÏ ®îc lµm quan to, cßn hoµng thîng vµ ta chØ cßn cã con ®êng chÕt mµ th«i !" Cho nªn M· SÜ Anh cùc lùc tõ chèi kiÕn nghÞ cña nhãm Diªu ¢n HiÕu. Nh vËy viÖc phßng ngù hai ch©u Hoµi, D¬ng cµng thªm máng manh. May sao ®óng lóc ®ã th× T¶ L¬ng Ngäc bÞ chÕt, con trai cña «ng ta lµ T¶ Méng Canh liªn tiÕp ®¸nh ph¸ mét sè quËn huyÖn, so¸i lÜnh bé ®éi tiÕn th¼ng ®Õn Th¸i Th¹ch. Bé ®éi cña c¸c «ng Hoµng §¾c C«ng kh«ng chèng næi T¶ Méng Canh, NguyÔn §¹i Thµnh, Lu Khæng Chiªu thËt thËt h h b¸o c¸o chiÕn c«ng ®ßi ban thëng, th× qu©n ®éi nhµ Thanh ®· ®¸nh chiÕm ®îc D¬ng ch©u, ®ang tiÕn gÇn tíi kinh thµnh Nam kinh råi.

Ngay 3 th¸ng 5, Phóc v¬ng ®i ®Õn Th¸i B×nh, ®Õn víi bé ®éi cña Hopµng §¾c C«ng. Lu Khæng Chiªu ph¸ cæng th¸o ch¹y. Ngµy h«m sau, M· SÜ Anh ®em theo mÉu phi Phóc v¬ng, cã h¬n 400 qu©n ®i hé vÖ ch¹y ®Õn TriÕt giang.. Khi ®i qua ch©u Qu¶ng §øc, tri ch©u TriÖu C¶nh Hoµ hoµi nghi M· SÜ Anh cã ®iÒu g× gian tr¸, liÒn ®ãng cæng cè thñ. M· SÜ Anh liÒn c«ng ph¸ thµnh Qu¶ng §øc ch©u, b¾t TriÖu C¶nh Hoµ giÕt chÕt, sau khi c- íp bãc ®iªn cuång ë trong thµnh råi ch¹y vÒ Hµng ch©u. §¹i thÇn thñ vÖ Hµng ch©u lÊy tæng binh phñ lµm hµnh cung cho mÉu phi Phóc v¬ng. Ch¼ng qua ®îc mÊy ngµy, NguyÔn §¹i Thµnh, Chu §¹i §iÓn, Ph¬ng Quèc An v.v...còng bµng hoµng th¸o ch¹y toµn bé vÒ Hµng ch©u, cßn Hoµng §¾c C«ng th× b¹i trËn vµ ®· chÕt. Phóc v¬ng bÞ qu©n Thanh b¾t lµm tï binh. Ngµy h«m sau, M· SÜ Anh xin Lé v¬ng Gi¸m Quèc, nhng bÞ cù tuyÖt. Sau ®ã ch¼ng bao l©u, ®¹i qu©n cña triÒu ®×nh nhµ Thanh ®· ®Õn Hµng ch©u, Lé v¬ng so¸i lÜnh chóng d©n ®Çu hµng triÒu ®×nh nhµ Thanh. Sau ®ã cïng mÉu phi tiÕn lªn phÝa B¾c. §ã chÝnh lµ ngêi mµ bän L· §¹i KhÝ ®· dùng lªn.

Sau khi viªn tíng trÊn gi÷ Hµng ch©u ®Çu hµng, M· SÜ Anh dù ®Þnh yÕt thØnh Lç v¬ng Gi¸m Quèc, c¸c ch thÇn cña Lç v¬ng kiªn quyÕt cù tuyÖt. NguyÔn §¹i Thµnh ch¹y ®Õn Chu §¹i §iÓn ë Kim Hoa, còng bÞ d©n sÜ ®uæi ®i. ThÕ lµ Chu §¹i §iÓn liÒn giao NguyÔn §¹i Thµnh cho qu©n ®éi cña tæng binh Ph¬ng Quèc An ë Nghiªm ch©u. M· SÜ Anh lµ ®ång h¬ng cña Ph¬ng Quèc An, tríc ®©y ®s· tõng ë trong qu©n ®éi cña «ng. NguyÔn §¹i Thµnh suèt ngµy bµn luËn qu©n sù víi Ph¬ng Quèc An, r¸t ®îc Ph¬ng Quèc An yªu thÝch. Nhng M· SÜ Anh hÇu nh ®æ hÕt téi lçi ph¸ ho¹i kÕ ho¹ch vît s«ng xuèng phÝa Nam cho NguyÔn §¹i Thµnh, cho r»ng m×nh ®· g¸nh lÊy tiÕng xÊu cña «ng ta, cho nªn rÊt hËn NguyÔn §¹i Thµnh. Lóc ®ã qu©n Thanh ®· ®¸nh b¹i bé ®éi cña M· SÜ Anh vµ Ph¬ng Quèc An. Kh«ng cßn c¸ch nµo

kh¸c, M· SÜ Anh vµ Ph¬ng Quèc An kÐo tµn qu©n vît qua s«ng TiÒn §êng, sang Hµng ch©u. §¹i qu©n triÒu ®×nh nhµ Thanh ®· ®¸nh b¹i chóng. Qu©n Minh chÕt trªn s«ng kh«ng sao ®Õm xuÓ. M· SÜ Anh l¹i dÉn ®¸m tµn qu©n b¹i tíng hßng tiÕn vµo Phóc KiÕn. §êng v¬ng thÊy hqøn cã téi nªn kh«ng cho phÐp.

§Õn n¨m sau, qu©n Thanh truy duæi bän trém cíp, M· SÜ Anh vµ Tr- êng hng b¸ Ng« NhËt Sinh ®Òu bÞ b¾t lµm tï binh. TriÒu ®×nh nhµ Thanh chiÕu lÖnh xö tö tÊt c¶ bän chóng. Sù t×nh ®· ®îc ghi l¹i thËt tØ mØ trong Quèc sö. NguyÔn §¹i Thµnh cïng ba ngêi lµ T¹ Tam TÉn, Tèng Chi TÊn, T« Trang v.v...ch¹y ®Õn Giang can xin ®Çu hµng, cïng ®¹i qu©n tiÕn c«ng Tiªn Hµ Quan, n»m trªn phiÕn ®¸ råi chÕt. Nhng d· sö th× l¹i chÐp r»ng M· SÜ Anh Èn n¸u trong chïa §µi ch©u s¬n lµm Hoµ thîng, bÞ qu©n Thanh b¾t ®îc, hai ngêi NguyÔn §¹i Thµnh, Ph¬ng Quèc An sau nµy ®· ®Çu hµng triÒu ®×nh nhµ Thanh. VÒ sau, §êng v¬ng ch¹y ®Õn ThuËn X¬ng. Qu©n Thanh ®uæi kÞp, lôc so¸t Long giang, b¾t ®îc tÊu sí cña M· SÜ Anh, NguyÔn §¹i Thµnh, cha con Ph¬ng Quèc An xin v¬ng ra khái quan lµm néi øng. ThÕ lµ qu©n Thanh ®· giÕt chÕt bän M· SÜ Anh, Ph¬ng Quèc An t¹i ch©n thµnh Diªn B×nh. NguyÔn §¹i Thµnh ®ang d¹o ch¬i trªn nói, còng tù ®©m ®Çu vµo ®¸ mµ chÕt, nhng còng vÉn bÞ ngêi ta b¨m th©y.

TuyÓn tù " Minh sö "

QuyÓn 308

ngao b¸i

Ngao B¸i lµ ngêi T¬ng Hoµng Kú ë M·n ch©u, thuéc hä Qua nhÜ giai. Ngao B¸i lµ con trai thø ba cña VÖ TÒ, tho¹t ®Çu, víi th©n h×nh to lín, Nao B¸i ®· tßng qu©n xuÊt chinh vµ lËp rÊt nhiÒu chiÕn c«ng. N¨m Thiªn Th«ng thø 8 (1634), Hoµng Th¸i Cùc giao cho Ngao B¸i chøc Ngu lôc ch¬ng kinh, bæ nhiÖm anh lµm Gi¸p la ng¹ch ch©n. N¨m Sïng §øc thø 2 (1637), d©n téc M·n tÊn c«ng §¶o B× cña triÒu ®×nh nhµ Minh, Ngao B¸i vµ Gi¸p la ng¹ch ch©n cïng ®i tiªn phong, dÉn qu©n vît biÓn chiÕn ®Êu víi qu©n ®éi triÒu ®×nh nhµ Minh. Qu©n Minh bÞ ®¸nh cho tan t¸c nh hoa r¬i níc ch¶y, qu©n Thanh ®· chiÕm l¹i ®îc §¶o B×. Ngao B¸i ®îc khen thëng, vµ ®îc th¨ng chøc Mai lÆc ch¬ng kinh h¹ng ba, Hoµng Th¸i Cùc cßn tÆng anh danh hiÖu " Batulu". N¨m Sïng §øc thø 6 (1641) Ngao B¸i theo hÇu TrÞnh th©n v¬ng Xinh¬lan bao v©y tÊn c«ng qu©n Minh ë CÈm ch©u, mét cø ®iÓm qu©n sù quan träng cña vïng §«ng b¾c. Tæng ®èc Minh triÒu Hång Thõa Trï so¸i lÜnh qu©n ®éi ®i cøu viÖn cho qu©n ®éi b¶o vÖ CÈm ch©u, Ngao B¸i lµ ngêi ®Çu tiªn lao vµo trËn ®Þa qu©n Minh, qua 5 lÇn chiÕn ®Êu, qu©n Thanh ®Òu thu ®îc th¾ng lîi, qu©n ®éi triÒu ®×nh nhµ Minh bÞ thÊt b¹i t¬i bêi th¸o ch¹y. Ngao B¸i dÉn qu©n truy kÝch ®¸m tµn qu©n qu©n Minh, b¾t sèng vµ giÕt chÕt ®¹i bé phËn qu©n ®éi nhµ Minh. Sau lÇn chiÕn ®Êu nµy, chiÕn c«ng cña Nao B¸i thËt næi tréi, «ng ®îc th¨ng ®Ö nhÊt tíc. N¨m Sïng §øc thø 8 (1643), Ngao B¸i l¹i ®i theo Bèi lÆc a ma thai ®· ®¸nh b¹i qu©n t- íng nhµ Minh b¶o vÖ cöa quan, tiÕn s¸t ®Õn thñ ®« Yªn Kinh (nay lµ B¾c Kinh) cña triÒu ®×nh nhµ Minh, cíp bãc, giÕt trãc, ®èt ph¸ c¶ mét vïng S¬n §«ng. Sau khi kh¶i hoµn, Ngao B¸i l¹i ®¸nh b¹i qu©n ®éi cña tæng ®èc Ph¹m ChÝ V·n vµ cña tæng binh Ng« Tam QuÕ cña triÒu ®×nh nhµ Minh. Khi b×nh c«ng khen thëng, Ngao B¸i ®îc th¨ng lµm Ngìng b¸i ch¬ng kinh h¹ng ba, vµ ®îc Hoµng Th¸i Cùc tÆng thëng rÊt hËu.

N¨m ThuËn TrÞ nguyªn niªn (1644), Ngao B¸i ®i theo ®oµn qu©n lín cña nhµ Thanh vµo quan ®Ó chiÕm lÜnh B¾c Kinh. Thanh ThÕ Tæ khi xem xÐt thµnh tÝch cña c¸c vÞ ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh M·n Thanh thÊy Ngao B¸i rÊt trung thµnh víi triÒu ®×nh, rÊt cÇn cï víi c«ng viÖc,rÊt dòng c¶m chiÕn ®Êu giÕt ®Þch nªn ®· tiÕn th¨ng cho Nao B¸i lªn cÊp I N¨m ThuËn TrÞ thø hai (1645) Ngao B¸i ®i theo Anh th©n v¬ng A TÕ C¸ch xuèng vïng Hå Qu¶ng phÝa Nam, ®· ®¸nh b¹i qu©n khëi nghÜa n«ng d©n Lý Tù Thµnh ë An Lôc. TiÕp ®ã Ngao B¸i l¹i tiÕn vµo Tø Xuyªn, trong chiÕn trËn ®· giÕt chÕt mét vÞ l·nh tô cña qu©n khëi nghÜa n«ng d©n lµ Tr¬ng HiÕn Trung. TiÕp theo qu©n Thanh ®· chiÕm ®îc c¸c quËn huyÖn nh §¹o nghÜa, Qu× ch©u, MËu ch©u v.v... N¨m ThuËn TrÞ thø n¨m (1648), v× xóc ph¹m ®Õn h×nh luËt nªn Ngao B¸i bÞ tíc c¸c thÕ chøc. VÒ sau v× cã ngêi tè c¸o «ng ta cã ©m mu lËp Tiªu th©n v¬ng, ngÇm kÕt ®¶ng, kÐo bÌ kÐo c¸nh, ¨n thÒ víi nhau, theo luËt th× ®¸ng xö Ngao B¸i téi chÕt. Nhng vua ThuËn TrÞ ban bè s¾c lÖnh miÔn téi chÕt cho «ng ta, cho phÐp Ngao B¸i nép ph¹t tiÒn vµng ®Ó chuéc téi. Trong n¨m ®ã, Ngao B¸i so¸i lÜnh qu©n Thanh ®ãng qu©n t¹i §¹i §ång, tÊn c«ng trÊn tíng ph¶n lo¹n Kh¬ng N¬ng, liªn tiÕp ®¸nh b¹i qu©n dÞch, ®¸nh chiÕm HiÕu NghÜa. N¨m ThuËn TrÞ thø 7, Ngao B¸i l¹i ph¹m téi bÞ gi¸ng xuèng mét chøc.

Sau khi Thanh ThÕ Tæ tù ®iÒu khiÓn nÒn chÝnh trÞ quèc gia, Ngao B¸i ®îc bæ nhiÖm lµm nghÞ chÝnh ®¹i thÇn, ræi tiÕn lªn c«ng tíc cÊp 2, cho phÐp «ng ta ®îc thÕ tËp (cha truyÒn con nèi). Sau ®ã Ngao B¸i l¹i ®îc cö lµm thÞ vÖ néi ®¹i thÇn, gi÷ chøc thiÕu truyÒn råi lµm th¸i tö th¸i truyÒn. N¨m ThuËn TrÞ thø 18 (1661) Nao B¸i ®îc bæ nhiÖm lµm cè mÖnh ®¹i thÇn phô t¸ triÒu chÝnh. ¤ng ®îc lÖnh qu¶n lý mäi chÝnh sù trong triÒu ®×nh, Ngao B¸i cïng néi ®¹i thÇn PhÝ D¬ng Cæ cã nh÷ng mèi ng¨n c¸ch, «ng còng rÊt ghÐt con trai cña PhÝ D¬ng Cæ lµ thÞ vÖ uû h¸ch vµ thÞ vÖ T©y tró, TriÕt Kh¾c §å, Gi¸c La S¸i NhÜ BËt v.v...cïng thÞ vÖ tríc mÆt hoµng ®Õ, kh«ng t«n kÝnh phô chÝnh ®¹i thÇn. ThÕ lµ Ngao B¸i liÒn liÖt kª hµng lo¹t nh÷ng téi danh cña nh÷ng ngêi nh Uû H¸ch ra nh tù ý cìi ngù m·, dïng nh÷ng cung tªn ngù dông ®Ó ®i s¨n b¾n h¬u nai v.v...vµ cïng ®a hä ra xö tö. Sau ®ã l¹i mîn cí PhÝ D¬ng Cæ kªu ca o¸n th¸n, lßng ®Çy bÊt m·n, còng qui PhÝ D¬ng Cæ téi chÕt, vµ kÕt téi lu«n c¶ con trai «ng ta lµ Ni Tró. Cïng víi viÖc giÕt chÕt hä, cßn tÞch thu toµn bé gia s¶n cña hä n÷a, råi ®em sè tµi s¶n nµy tÆng cho em trai lµ ®« thèng Môc Lý M·.

Khi qu©n Thanh võa vµo quan, con em b¸t kú ®Òu ®îc lÜnh phÇn ®Êt. DuÖ th©n v¬ng §a NhÜ Cæn thèng so¸i T¬ng Hoµng Kú, phÇn ®Êt ®îc chia lµ ë trong ph¹m vi c¸c huyÖn nh Hïng huyÖn, §¹i thµnh, T©n an, Hµ gian, NhiÖm kh©u, Tóc ninh,Dung thµnh v.v...§Õn b©y giê ®· ®îc h¬n 20 n¨m, qu©n B¸t kú vµ nh©n d©n sèng víi nhau b×nh an l©u dµi. Ngao B¸i cho r»ng ®Êt ®ai ®· ®îc cè ®Þnh râ rµng råi, ®Ò nghÞ qu©n B¸t Kú tù quyÕt ®Þnh lÊy nÒn nÕp, qu©n T¬ng Hoµng Kú kh«ng nªn ë vµp cuèi ®o¹n h÷u dùc, nªn trao ®æi ®Êt víi qu©n ChÝnh B¹ch Kú ë c¸c ch©u huyÖn KÕ, §¹o ho¸, Thiªn an. NÕu nh phÇn ®Êt cña ChÝnh B¹ch Kú kh«ng ®ñ th× cã thÓ chiÕm thªm ®Êt cña bµ con nh©n d©n ë xung quanh ®Ó bæ sung. C¸c ®¹i thÇn trong ngoµi triÒu ®×nh ®Òu nãi, nÕu thùc hiÖn kiÕn nghÞ cña Ngao B¸i sÏ rÊt bÊt tiÖn. Sukh¬sakha lµ ngêi cña ChÝnh B¹ch Kú, ra søc chèng l¹i Ngao B¸i, ph¶n ®èi kiÕn nghÞ cña «ng ta. Ngao B¸i rÊt phÉn né, ra lÖnh b¾t nh÷ng ngêi nh Sunahai, råi ®em xö tö. Chi tiÕt viÖc nµy xin xem cuèn " Thanh sö c¶o. Sukh¬sakha truyÖn ". TiÕp ®ã Ngao B¸i l¹i truy cøu tiÒn hé bé thîng th Anh Nga NhÜ §¹i, trong thêi gian DuÖ th©n v¬ng §a NhÜ Cæn nhiÕp chÝnh ®· phôc vô ®uÖ th©n v¬ng, khi nhËn lÖnh ph©n ®Êt ®· lµm ®¶o lén hÕt thø tù ruéng ®Êt cña qu©n Bts Kú, h¬n n÷a «ng ta l¹i chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n, c¾t ®i chøc vÞ ThÕ tËp cña Anh Nga NhÜ §¹i. Lóc ®ã cã ngêi ¨n c¾p con ngùa cña Ngao B¸i, sau khi Ngao B¸i b¾t ®îc ngêi ¨n c¾p ngùa ®· giÕt chÕt hä, vµ giÕt lu«n c¶ quÇn môc trëng lµ ngêi phô tr¸ch qu¶n lý ngù m·. Ngao B¸i phÉn né nh÷ng ngêi M«ng Cæ nh ¥nu«, Lakhata, Ilipu v.v...khi nghÞ chÝnh hä kh«ng theo ý m×nh, liÒn h¹ lÖnh kh«ng duyÖt cho nh÷ng ngêi ®« thèng M«ng Cæ nµy tham dù héi nghÞ.

Sau khi Ngao B¸i ®îc bæ nhiÖm lµm Cè mÖnh ®¹i thÇn, tªn «ng ta ®- îc xÕp sau ¸t TÊt Long. Tõ sau khi Sony chÕt, khi tiÕn hµnh tÊu b¸o, bao giê Ngao B¸i còng ®îc xÕp hµng ®Çu. Suèt ngµy Ngao B¸i cïng víi c¸c em cña m×nh lµ Môc Lý M·, ch¸u S¸i B¶n §Æc, Nam« vµ Panpunsan, Askha, Chechukha, Macsai, Taipitu, Chis, Uc¬sai v.v...kÕt bÌ kÕt ®¶ng ®Ó mu cÇu lîi riªng. Phµm lµ chÝnh sù th× tríc hÕt ph¶i th¬ng lîng kü ë trong nhµ råi míi ®em ra thi hµnh. Sau khi hoµng ®Õ Khang Hi n¾m quyÒn, n©ng Ngao B¸i lªn c«ng tíc h¹ng nhÊt, con trai cña «ng lµ N¹p Môc Phóc ®îc thÕ tËp lªn

c«ng tíc h¹ng nh×. Khi Thanh ThÕ Tæ tÕ trêi ®Êt, phong Ngao B¸i lµm ®¹i s, con trai N¹p Môc Phóc lµmth¸i tö thiÕu s. Sau nµy trong triÒu ®×nh Ngao B¸i cµng chuyªn quyÒn, tù do phãng ®·ng. Lóc ®ã, thîng th ngêi M·n cña bé hé thiÕu mét chøc quan, Ngao B¸i ®Þnh bæ nhiÖm Macsai, nhng hoµng ®Õ Khang Hi l¹i cö ngêi kh¸c lµ M· Hi N¹p. Ngao B¸i nªu ra sù viÖc cò thêi ThuËn TrÞ ( 1644 - 1661 ) hé bé cã thÓ bè trÝ hai ngêi d©n téc M·n lµm thîng th, ra søc thØnh cÇu hoµng ®Õ cö l¹i Macsai lµm hé bé thîng th. Lóc ®ã thîng th ngêi d©n téc H¸n lµ V¬ng HuyÒn Té phô tr¸ch bé hé thêi gian rÊt dµi, sau khi Macsai ®Õn nhËn nhiÖm vô kh«ng cã c¸ch nµo ®Ó ®éc ®o¸n chuyªn hµnh ë hé bé ®îc, thÕ lµ «ng ta vin nhiÒu lý do ®Ó bµi xÝch V¬ng HuyÒn Té. Sau khi Macsai chÕt, Ngao B¸i l¹i truy phong Macsai lµ " Trung mÉn ". Ngoµi ra trong c«ng bé thiÕu mét nh©n viªn ngêi M·n, Ngao B¸i còng nãi bõa TÕ ThÕ lµ ngêi cã tµi n¨ng, kiªn tr× ®Ò nghÞ hoµng ®Õ cö TÕ ThÕ lµm c«ng bé th- îng th ngêi M·n.

N¨m Khang Hi thø 8 ( 1669 ), hoµng ®Õ Khang Hi thÊy Ngao B¸i kÕt bÌ kÕt ®¶ng ®Ó mu cÇu lîi riªng ë trong triÒu ®×nh, chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n, kh«ng chÞu hèi c¶i, h¹ chiÕu liÖt kª téi tr¹ng cña Ngao B¸i, mÖnh lÖnh cho c¸c «ng NghÞ ChÝnh v¬ng b¾t Ngao B¸i ®Ó trõng trÞ. Khang th©n v¬ng KiÖt Th vµ c¸c ngêi kh¸c triÖu tËp c¸c ®¹i thÇn ®Ó ®Þnh téi Ngao B¸i, kÓ ra ®îc 30 téi lín cña Ngao B¸i, kÕt luËn lµ ph¶i cã h×nh ph¹t lín lµ tö téi, vµ tÞch thu toµn bé gia s¶n. N¹p Môc Phóc còng bÞ kÕt téi tö h×nh. Hoµng ®Õ Khang Hi th©n tù thÈm vÊn, c¸c téi tr¹ng cña Ngao B¸i ®Òu cã thùc, nhng vÉn hä chiÕu nãi :" C¸c «ng Ngao Bµi lµm viÖc cho triÒu ®×nh thêi gian rÊt dµi, trÉm kh«ng nhÉn t©m xö tö hä, nhng ph¶i c¸ch chøc hä, tÞch thu toµn bé gia s¶n." N¹p Môc Phóc còng ®îc miÔn téi chÕt, nh÷ng ngêi nµy ®Òu bÞ quèc gia giam cÊm. Sau khi Ngoa B¸i chÕt ë trong ngôc, triÒu ®×nh còng ®· phãng thÝch N¹p Môc Phóc.

N¨m Khang Hi thø 52 ( 1713 ) hoµng ®Õ Khang Hi suy nghÜ ®Õn nh÷ng c«ng lao tríc ®©y cña Ngao B¸i nªn truy tÆng cho «ng ta NhÊt ®¼ng A s kha ni kha phan, ®Ó cho ®øa ch¸u trai cña «ng ta lµ Su h¬ ®îc nèi dâi. Sau khi Su-h¬ chÕt, triÒu ®×nh l¹i ®Ó cho ch¸u cña Ngao B¸i lµ Ta-phu nèi dâi. Sau khi thanh ThÕ T«ng kÕ vÞ, cho phÐp ®îc tÕ t¸ng, kh«i phôc cho «ng ta chøc nhÊt ®¼ng c«ng tíc, cho phÐp ®îc cha truyÒn con nèi, vµ phong danh hiÖu lµ " Siªu Vò ". N¨m Cµn Long thø 45 ( 1780 ), Thanh Cao T«ng tuyªn dô triÒu ®×nh quÇn thÇn, truy cøu nh÷ng c«ng lao vµ sai ph¹m cña Ngao B¸i, h¹ lÖnh ®êi sau cña Ngao B¸i kh«ng ®îc nèi truyÒn c«ng tíc n÷a, nhng vÉn cho phÐp ®îc kÕ thõa nhÊt ®¼ng nam tíc, vµ ra lÖnh, tÊt c¶ nh÷ng ®¹i thÇn håi ®ã bÞ Ngao B¸i h·m h¹i ®Òu ®îc phôc håi, ngêi nµo bÞ t- íc quyÒn thÕ tËp quan chøc, c¸c quan viªn phÞ tr¸ch c¸c kú cña qu©n bts kú ph¶i thÈm tra vµ b¸o c¸o, ghi l¹i cho con ch¸u ®êi sau cña hä.

TuyÓn tù " Thanh sö c¶o "

QuyÓn 249

Phóc Khang An

Phóc Khang An tù lµ Dao L©m, hä Phó S¸t, lµ ngêi T¬ng Hoµng Kú M·n ch©u. ¤ng lµ con trai cña ®¹i häc sÜ TruyÒn H»ng. Tho¹t ®Çu Phóc Khang An thõa kÕ chøc V©n kþ uý nªn ®îc lµm tam ®¼ng thÞ vÖ. Sau ®ã ®îc ®Ò b¹t lµm ®Çu ®¼ng thÞ vÖ. TiÕp theo ®îc triÒu ®×nh th¨ng cho lµm hé bé thÞ lang vµ lµ phã ®« thèng M·n ch©u cña T¬ng Hoµng Kú

Khi qu©n Thanh xuÊt qu©n ®Õn Kim Xuyªn, triÒu ®×nh nhµ Thanh bæ nhiÖm ¤n Phóc lµm §Þnh biªn tíng qu©n, lÊy A QuÕ, Phong Th¨ng Ng¹ch lµm phã tíng qu©n. Thanh Cao T«ng hoµng ®Õ Cµn Long mÖnh lÖnh cho Phóc Khang An ®em Ên tÝn vµo qu©n ®éi giao cho hä, tøc lµ ®îc bæ nhiÖm lµm l·nh ®éi ®¹i thÇn Mïa hÌ n¨m Cµn Long thø 39 (1773) Phóc Khang An vµo trong doanh tr¹i qu©n ®éi. Lóc ®ã, A QuÕ ®ang tÊn c«ng nói §¬ng c¸t nhÜ la nªn gi÷ Phóc Khang An ë bªn c¹nh ®Ó phô trî cho m×nh. Qu©n ®éi M«c«mu bÞ thÊt b¹i, ¤n Phóc bÞ chÕt, hoµng ®Õ Cµn Long l¹i bæ nhiÖm A QuÕ lµm §Þnh t©y tíng qu©n, ®Ó cho «ng l¹i chia ®êng ra tÊn c«ng. Khi tÊn c«ng Lamu lamu, Phóc Khang An chØ huy qu©n Thanh ®¸nh ph¸ c¸c c«ng sù ë phÝa T©y, cïng hîp qu©n vpíi qu©n ®éi cña H¶i Lan S¸t, hîp lùc ®¸nh chiÕm nói L«p«va. TiÕp ®ã l¹i tÊn c«ng phÝa B¾c, chiÕm lÜnh ®îc Destonsai. Nh©n lóc trêi ®ªm tuyÕt r¬i, vît qua nói tËp kÝch vµo doanh tr¹i cña Thêng B¶o Lôc, phã tíng qu©n Thanh. Sau khi nghe thÊy tiÕng sóng næ ë pjhÝa bªn kia, Phóc Khang An liÒn ®èc thóc qu©n Thanh x«ng ra t¨ng viÖn cho Thêng B¶o Lôc vµ ®· ®¸nh lui ®îc qu©n ®Þch. Qu©n ®ich tËp hîp ë díi ch©n nói, mÆc ma to giã lín, hä ®· x©y ®îc hai chiÕc l« cèt. Tropng ®ªm tãi Phóc Khang An dÉn 800 qu©n Thanh vît qua l« cèt cña ®Þch tiÕn vµo trËn ®Þa cña ®Þch. Sau trËn chiÕn ®Êu kÞch liÖt, qu©n Thanh ®· ph¸ huû ®îc l« cèt cuat ®Þch. Hoµng ®Õ Cµn Long tù tay viÕt chiÕu th biÓu d- íng Phóc Khang An chiÕn ®Êu anh dòng. TiÕp ®ã qu©n Thanh tiÕn c«ng nói S¾c B¨ng Phá, ph¸ huû mÊy chôc l« cèt kiªn cè cña ®Þch, tiªu diÖt hµng tr¨m tªn ®Þch. Qu©n ®éi cña Phóc Khang An l¹i héi qu©n víi Ng¹ch L©m §¾c, H¶i Lan S¸t, ®¸nh tan ®îc c«ng sù l« cèt cña ®Þch ë phÝa Nam nòi S¾c B¨ng Phæ. ThÕ lµ qu©n Thanh ®· c«ng ph¸ ®îc toµn bé c¸c c«ng sù l« cèt ë xung quanh Lamu lamu, chiÕm lÜnh ®îc cöa Y. TiÕp ®ã qu©n /thanh l¹i tÊn c«ng, chiÕm lÜnh Gia ®øc Cæ ®iÒu, v©y h·m hÎm nói phÝa T©y B¾c T«n Kh¾c NhÜ T«ng. Qu©n ®Þch lÐn lót tËp kÝch phÝa ®u«i qu©n Thanh nhng ®· bÞ Phóc Khang An ®¸nh lui.. V× qu©n ®Þch c¸ch LÆc u vi rÊt gÇn, cø ®ªm ®Õn lµ c«ng kÝch qu©n Thanh, Phóc Khang An ph¶i chiÕn ®Êu víi chóng rÊt nhiÒu lÇn míi th¾ng næi.

A QuÕ nghÜ r»ng qu©n ®Þch ph¶i lo gi÷ Quan Ých kh«ng thÓ ®¸nh ngay ®îc. ¤ng ra lÖnh cho Phóc Khang An ®Ó Phóc Khang An ®¸nh vµo l« cèt ë nói Tangi¾c. Sau ®ã qu©n Thanh tiÕp tôc tÊn c«ng tiÕn ®¸nh Kh¬lukh¬cu, dÉn qu©n ®em theo l¬ng thùc, ban ®ªm vît qua khe r·nh trÐo lªn ®Ønh nói, tõ c¸c khe nói tiÕn s©u vµo hµng rµo b¶o vÖ Tanca, chiÕm lÊy l« cèt lín trªn dèc ®¶o Tanca vµ c¸c ®ån bèt trong thµnh Sancatsmat¬mu. Trong cuéc tiÕn c«ng qu©n Thanh l¹i ®¸nh chiÕm ®îc L¬chinmusai. A QuÕ ®Ó cho Phóc Khang An dÉn h¬n 1000 qu©n Thanh tõ H¶i lan s¸t tiÕn ®Õn

Tuyªn HØ, tõ Gi¸p tè tÊn c«ng nói T¬l¬n, thiªu huû mÊy tr¨m s¬n tr¹i to nhá ë Sakh¬sa, vît s«ng ®¸nh chiÕm ®îc hqi khu s¬n tr¹i. Qu©n Thanh tiÕp tôc tiÕn lªn, ®ãng qu©n trªn nói Vinh c¸t nhÜ b¸c. Hoµng ®Õ Cµn Long ®Ò b¹t Phóc Khang An lµm néi ®¹i thÇn, ®Ò tÆng «ng danh hiÖu : " Gia Dòng Batulu". TiÕp ®ã qu©n Thanh l¹i xuÊt qu©n ®Õn vïng Ch¬ng c¸t. Phóc Khang An hiÖp ®ång víi Ng¹ch S©m §Æc tÊn c«ng Bamutu, trÌo lªn ®Ønh ngän nói Trùc cæ, nhæ ®îc c«ng sù b»ng gç cïng 50 l« cè, doanh tr¹i, thiªu huû ng«i chïa Linh gi¸c. Nh vËy lµ cuèi cïng qu©n Thanh ®· chiÕm ®îc L¬utu.

A QuÕ ra lÖnh cho c¸c bé tíng tÊn c«ng vµo Calai, chia ®éi qu©n trùc thuéc ra lµm 7 ®éi, do Phóc Khang An chØ huy §éi 1. qu©n Thanh chiÕm ®- îc l« cèt Tasamukh¬, ®¸nh chiÕm ®îc nhiÒu ®ån bèt, doanh tr¹i, më nhiÒu con ®êng, thiªu huû nhiÒu doanh tr¹i ®Þch. Sau ®ã l¹i vît qua khe nói Kh¬pusi, chiÕm ®îc toµn bé s¬n tr¹i trªn nói Kh¬pusi.Mµ Xu©n n¨m Cµn Long thø 41, qu©n Thanh tiÕp tôc tÊn c«ng, chiÕm ®îc hai ng«i chïa ë X¸ tÒ vµ Ung trung. Råi l¹i xuÊt ph¸t tõ s«ng Lacun ®Õn mÐ bªn ph¶i Calai, ®Æt nh÷ng khÈu ph¸o lín b¾n vµo c¸c doanh tr¹i Calai.. Sau khi Calai bÞ ®¸nh chiÕm, bän ph¶n lo¹n ë Kim xuyªn ®· ®îc dÑp yªn.. Khi b×nhc«ng ban thëng, triÒu ®×nh nhµ Thanh phong cho Phóc Khang An danh hiÖu Tam d¼ng gia dòng nam tíc. Khi qu©n Thanh kh¶i hoµn vÒ Kinh, hoµng ®Õ Cµn Long ra tËn ngo¹i « ®Ó uý l¹o qu©n ®éi, ban tÆng cho Phóc Khang An mét bé yªn ngùa chiÕn ngù dông. Khi më tiÖc mêi c¸c c«ng thÇn, hoµng ®Õ Cµn Long l¹i tÆng cho Phóc Khang An 12 sóc gÊm vãc, 500 l¹ng b¹ch kim. VÏ ch©n dung cho Phóc Khang An ®Ó treo trong C¸c Tö quang, l¹i cßn tÆng cho Phóc Khang An hai con m¾t cã ®Ýnh hoa linh. Sau ®ã triÒu ®×nh cßn bæ nhiÖm «ng gi÷ chøc ChÝnh b¹ch ký M·n ch©u ®« thèng, ra khái Kinh s gi÷ chøc tíng qu©n C¸t l©m vµ ThÞnh kinh.

Sau nµy Phóc Khang An ®îc bæ nhiÖm lµm V©n QuÝ tæng ®èc. Ng- êi Nam chëng tiÕn cèng triÒu ®×nh mét con voi rÊt lín vµ tr×nh bµy víi Phóc Khang An r»ng, trong vïng cuqr hä thêng bÞ ngêi Giao chØ ®¸nh ph¸, xin triÒu ®×nh cho ®æi nh÷ng con voi lÊy nh÷ng cç ®¹i ph¸o mµ triÒu ®×nh ®· dïng thõa. Phóc Khang An nghe xong, gi¶i thÝch cho ngêi Nam chëng r»ng, theo chÕ ®é ph¸p luËt cñanhµ níc, sÏ tr¶ l¹i hä nh÷ng con voi chø kh«ng cho Nam chëng nh÷ng cç ph¸o lín. Sau khi tÊu b¸o lªn triÒu ®×nh, hoµng ®Õ CµnLong rÊt o¸n hËn Phóc Khang An, ®iÒu «ng tq ®i khái V©n QuÝ, ®æi sanglµm tæng ®èc Tø Xuyªn, kiªm Lý thµnh ®« tíng qu©n. Tø Xuyªn tô tËp d©n chóng ®øng lªn t¹o ph¶n, bÞ triÒu ®×nh gäi lµ "Thæ phØ ", ra lÖnh cho PhócKhang An b¾t hÕt. Mét n¨m qua ®i, Phóc Khang An thîng tÊu triÒu ®×nh, nãi r»ng d©n ph¶n lo¹n ë Tø Xuyªn ®· dÇn dÇn ®îc dÑp yªn, vµ sau ®ã t×nh h×nh ®· ®îc c¶i thiÖn. Hoµng ®Õ Cµn Long ®Ò b¹t Phóc Khang An lµm ngù tiÒn ®¹i thÇn, thªm hµm th¸i tö th¸i b¶o, triÖu håi Phóc Khang An trë vÒ Kinh s, gi÷ chøc quyÒn c«ng bé thîng th. TiÕp ®ã l¹i bæ nhiÖm Ph¸c Khang An lµm binh bé thîng th, tæng qu¶n néi vô phñ ®¹i thÇn.

N¨m Cµn Long thø 49 (1784), c¸c «ng §iÒn Ngò, ngêi d©n téc Håi ë vïng Cam Tóc s¸ng lËp ra gi¸o ph¸i míi, tô tËp d©n chóng ®Ó ph¶n kh¸ng nÒn thèng trÞ cña triÒu ®×nh nhµ Thanh. Phóc Khang An ®îc bæ nhiÖm lµm tham t¸n ®¹i thÇn, ®i theo tíng qu©n A QuÕ ®i trÊn ¸p cuéc khëi nghÜa cña d©n téc Håi. Ýt l©u sau th× Phóc Khang An ®îc triÒu ®×nh bæ nhiÖm

lµm ThiÓm Cam ®« ®èc. Khi qu©n Thanh ®Õn Long §øc, bé tíng cña §iÒn Ngò lµ M· V¨n Chö ®· ph¶n béi ®Çu hµng triÒu ®×nh nhµ Thanh. Qu©n Thanh bao v©y tÊn c«ng Quan ca cña qu©n khëi nghÜa d©n téc Håi ë vïng Song HiÖn. Qu©n khëi nghÜa chèng cù kÞch liÖt. A QuÕ ®Ó cho H¶i Lan S¸t bè tri mai phôc, Phóc Khang An th× ®i ®i l¹i l¹i ®èc chiÕn trong qu©n ®éi, tiªu diÖt mÊy ngh×n qu©n khëi nghÜa d©n téc Håi. ThÕ lµ ®ån luü Th¹ch phïng b¶o bÞ qu©n Thanh ®¸nh tan, thñ lÜnh qu©n khëi nghÜa bÞ b¾t lµm tï binh. V× cã c«ng trong cuéc b×nh ®Þnh d©n ph¶n lo¹n, Phóc Khang An ®- îc tÊn phong lµm Gia dòng hÇu. ChuyÓn sang lµm hé bé vµ l¹i bé thîng th, ®îc ®Ò b¹t lµm HiÖp biÖn ®¹i häc sÜ.

N¨m Cµn Long thø 52 (1787), L©m HiÖp V¨n ë trªn ®¶o §µi loan ®øng lªn khëi nghÜa chèng l¹i nhµ Thanh, triÒu ®×nh bæ nhiÖm Phóc Khang An lµm tíng qu©n, vµ ®a H¶i Lan S¸t lµm tham t¸n ®¹i thÇn, ®èc qu©n ®i trÊn ¸p. Håi ®ã, Ch la bÞ v©y h·m l©u dµi rÊt khã kh¨n. Sµi §¹i Ký, thuû s ®Ò ®èc cña qu©n Thanh ë Phóc KiÕn cÇm qu©n kiªn trÞ chèng gi÷. Hoµng ®Õ Cµn Long khen ngîi, ban thëng cho Sµi §¹i Kû, ®æi tªn vïng Ch La thµnh Gia nghÜa ®Ó biÓu d¬ng c«ng tÝch cña «ng ta. §Ò ®èc lôc lé bé binh S¸t Ph¸n Long chØ huy qu©n Thanh ®Õn t¨ng viÖn cho Ch La, còng kh«ng gi¶i v©y ®îc cho Ch La. Sau khi Phóc Khang An dÉn ®¹i qu©n ®Õn n¬i, lÊy con ®êng T©n B× chi viÖn cho qu©n cè thñ ë Gia nghÜa, qu©n khëi nghÜ© §ång l©m hiÖp v¨n kÞch chiÕn ë Lu©n tån ®Ønh, ®¸nh chiÕm ®îc mêi mÊy doanh tr¹i ë Bi trêng. §ªm h«m ®ã trêi ®æ ma sÇm sËp, Phóc Khang An ra lÖnh cho qu©n Thanh tró qu©n ë trªn ®Ønh nói ®Êt. Qu©n khëi nghÜa ®i qua ch©n nói, trêi tèi ®en nh mùc ch¼ng nh×n thÊy g×, ®µnh ph¶i b¾n nh÷ng mòi tªn löa lªn nói. Phóc Khang An yªu cÇu qu©n Thanh kh«ng ®îc manh ®éng. Chê ®Õn khi trêi s¸ng, ma còng ®· t¹nh, H¶i Lan S¸t tõ c¸c con ®êng kh¸c ®· tiÕn ®Õn.Phóc Khang An chØ huy qu©n ®éi phèi hîp víi H¶i Lan S¸t, cuèi cïng còng gi¶i v©y ®îc cho Gia nghÜa. Phóc Khang An ®îc phong lµm §Ö nhÊt gia dòng c«ng, ®îc ban tÆng chiÕc mò trªn ®Ønh mò cã g¾n ®a quÝ ®á vµ bèn con rång n»m quanh.

Sµi ®¹i Kû v× trong c¶nh v©y khèn cña qu©n thï, khi b¸i yÕt Phóc Khang An kh«ng tiÕn hµnh ®¹i lÔ, nªn Phóc Khang An rÊt bùc, liÒn viÕt tÊu nãi nh÷ng téi tr¹ng cña Sµi §¹i Kû nh ph¹m ph¸p, cÇu lîi v.v...®ång thêi cßn nãi thªm r»ng t×nh h×nh chiÕn sù mµ tríc ®©y S¸t Phµn Long ®· tr×nh bµy lµ kh«ng ®óng víi sù thËt. Hoµng ®Õ Cµn Long xÐt thÊy Dµi §¹i Kû bÞ v©y khèn ë trong thµnh Gia nghÜa thêi gian rÊt dµi mµ Sat Phµn Long còng rÊt vÊt v¶ khæ së nªn trong lßng muèn x¸ téi cho hä, nhng h¹ chiÕu th nãi :" Hai ngêi cã khi ®· h¬i tù kiªu, tù ®¹i, tríc mÆt Phóc Khang An kh«ng chµo hái cÈn thËn, nªn bÞ «ng Êy c¨m hËn, thÕ lµ ®Ó cho Phóc Khang An trùc tiÕp v¹ch ra nh÷ng nhîc ®iÓm cña hä ", nh¾c nhë Phóc Khang An nªn b¶o tån lÔ tiÕt gi÷a c¸c ®¹i thÇn. ThÕ nhng cuèi cïng Sµi §¹i Kû vÉn v× viÖc nµy mµ bÞ xö tö. D luËn x· héi lóc ®ã ®Òu cho r»ng Sµi §¹i Kû bÞ oan, ®ång thêi còng phª b×nh Phóc Khang An ®è kþ ngêi hiÒn n¨ng, kh«ng ®îc nh bè «ng lµ TruyÒn H»ng cã con m¾t nh×n xa tr«ng réng. TiÕp ®ã Phóc Khang An l¹i vu khèng S¸t Phµn Long, lµm cho «ng bÞ gi¸ng chøc. Nhng qu©n ®éi do tíng qu©n H»ng Thuþ chØ huy ë Phóc ch©u lu tró ch¼ng bao l©u, nhng v× Phóc Khang An cã liªn hÖ víi «ng ta, cho nªn Phóc Khang An ®· e\ra søc bî ®ì

H»ng Thuþ. TriÒu ®×nh còng h¹ chiÕu khoiÓn tr¸ch Phóc Khang An cã c¶m t×nh c¸ nh©n.

Phóc Khang An ®· gi¶i v©y cho Gia nghÜa, lÖnh cho H¶i Lan S¸t ®em qu©n truy kÝch L©m HiÖp V¨n cho ®Õn tËn B¾c Kinh. Sau ®ã l¹i b¾t sèng ®îc phã so¸i qu©n khëi nghÜa Trang ®¹i §iÒn. Sau khi §µi loan ®îc b×nh ®Þnh, Phóc Khang An ®îc ban tÆng nh÷ng b¶o vËt cña triÒu ®×nh nh ®ai lng vµng, d©y c¬ng tÝm vµ c©y san h« b»ng vµng kim. TriÒu ®×nh mÖnh lÖnh cho c¸c ®Þa ph¬ng nh §µi loan, Gia nghÜa v.v...ph¶i t¹c tîng Phóc Khang An vµ mét lÇn n÷a l¹i vÏ ch©n dung «ng treo ë C¸c Tö quang. Phóc Khang An thîng tÊu triÒu ®×nh thØnh cÇu tuyÓn mé d©n chóng thuéc phiªn lµm binh ®inh cho c¸c ®ån ®iÒn, ®ång thêi cßn tr×nh bµy t×nh h×nh sau khi ®îc c¶i thiÖn, chØ ra r»ng hiÖn nay c«ng viÖc then chèt cña c¸c vïng nh §µi loan lµ luyÖn tËp qu©n sù vµ vâ thuËt, trõ khö nh÷ng tªn gian ¸c, thanh trõng bän tham quan « l¹i, chØnh ®èn bu chÝnh, v.v...Hoµng ®Õ Cµn Long ®· tiÕp nhËn nh÷ng ý kiÕn cña Phóc Khang An. Ch¼ng bao l©u sau Phóc Khang An ®îc bæ nhiÖm lµm Tæng ®èc M©n ChiÕt.

N¨m Cµn Long thø 54 (1789), NguyÔn HuÖ cña vïng An-nam tÊn c«ng Lª thµnh, qu©n ®éi cña T«n SÜ NghÞ buéc ph¶i rót lui. Hoµng ®Õ Cµn Long ®iÒu Phóc Khang An xuèng lµm Tæng ®èc lìng Qu¶ng. Th¸nh chØ cßn cha ®a ®Õn M©n ChiÕt, Phóc Khang An thîng tÊu triÒu ®×nh, xin ®Õn ®ã ®Ó céng sù. Hoµng ®Õ biÓu d¬ng Phóc Khang An trung thµnh víi triÒu ®×nh, nãi :" §¹i thÇn coi quèc chÝnh nh viÖc riªng cña nhµ m×nh vËy, hai cai cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau, cÇn ph¶i lµm nh Phóc Khang An.". Sau nµy NguyÔn huÖ, tªn chÝnh lµ Quang B×nh.xin tiÕn cèng cÇu hoµ. Do ®ã Phóc Khang An ®· thîng tÊu t×nh h×nh nµy, yªu cÇu ®×nh chØ dïng binh víi NguyÔn HuÖ. Hoµng ®Õ Cµn Long ®ång ý kiÕn nghÞ cña «ng. Ngù sö Hoµ L©m sói giôc ¸n s¸t sø Hå B¾c Lý Thiªn Båi v¬ vÐt gç cho Phóc Khang An ®Ó cho thuyÒn vËn chuyÓn l¬ng thùc cña Hå Qu¶ng ®îc ®i ®Õn B¾c Kinh. Sau khi Phóc Khang An ®îc biÕt chuyÖn nµy ®· thîng tÊu hoµng ®Õ nhËn téi.Hoµng ®Õ Cµn Long tù tay viÕt chiÕu th nãi NguyÔn Quang B×nh ®ang tiÕn triÒu tham kiÕn, nªn ®Æc biÕt khoan dung cho «ng ta, h¹ lÖnh c¾t bá chøc vô lqu nhiÖm cña Phóc Khang An, vÉn sö ph¹t 3 n¨m bæng léc tæng ®èc vµ 10 n¨m c«ng bæng cña «ng ta. N¨m Cµn Long tha 55 (1790), Qu¸ch NhÜ Kh¸ch x©m nhËp HËu T¹ng, hoµng ®Õ ra lÖnh Phóc Khang An lµm t- íng qu©n,, vÉn ®Ó cho H¶i Lan S¸t lµm tham t¸n ®¹i thÇn nh cò. Cïng ®èc qu©n ®i chinh th¶o, v× thÕ cho nªn ®· thñ tiªu lÖnh ph¹t c«ng bæng cña Phóc Khang An. N¨m Cµn Long thø 57 (1792), th¸ng 3 th× Phóc Khang An xuÊt ph¸t tõ Thanh h¶i, xuÊt qu©n 40 ngµy ®Õn TiÒn T¹ng. Th¸ng 6, qu©n Thanh tõ TÕ Long tiÕn vµo néi ®Þa Qu¸ch nhÜ kh¸ch, tiÕn ®¸nh vµ chiÕm ®îc nói Xul¬la. Vît qua cÇu NhiÖt tè, híng vÒ phÝa ®«ng, vît qua nói Nga lôc, theo ®êng s«ng vît qua....qu©n Thanh võa ®¸nh võa tiÕn,, ®i s©u vµo hËu ®Þch h¬n 700 dÆm, s¸u lÇn t¸c chiÕn ®Òu toµn th¾ng. Hoµng ®Õ Cµn Long h¹ chiÕu khen thëng Phóc Khang An, phong cho lµm Vò anh ®iÖn ®¹i häc sÜ. Phóc Khang An cËy m×nh chiÕn th¾ng, qu©n binh dÇn dÇn rÖu r·. ¤ng chØ huy qu©n Thanh vît qua ma giã tiÕn lªn, kÕt qu¶ tróng æ mai phôc cña ®Þch, §µi Ph× Anh A chÕt trËn. Qu¸chNhÜ Kh¸ch cö sø gi¶ ®Õn triÒu ®×nh nhµ Thanh xin cÇu hoµ. PhócKhang An nhËn lêi thØnh cÇu cña hä. Qu¸ch NhÜ Kh¸ch tr¶ l¹i nh÷ng b¹c vµng ch©u b¸u cïng g¹ch ®¸ quÝ

mµ hä cíp ®îc ë HËu T¹ng, cßn cö ngêi ®em th vµ voi lín, ngùa quÝ, mét bé nh¹c cô tiÕn cèng triÒu ®×nh. Hoµng ®Õ Cµn Long ®ång ý tiÕp nhËn yªu cÇu ®Çu hµng cña Qu¸ch NhÜ Kh¸ch. Khi qu©n Thanh kh¶i hoµn vÒ Kinh s, triÒu ®×nh gia phong Phóc Khang An NhÊt ®¼ng khinh xa ®o thèng, cho con trai §øc L©n cña «ng lµm thÞ vÖ néi ®¹i thÇn, thÞ v¬ng c«ng th©n qu©n hiÖu liÖt, hµm lôc phÈm ®Ønh ®eo lan linh tam khuyÕt...Triªuf ®×nh cßn cho vÏ ch©n dung Phóc Khang An treo trong C¸c TÎ Quang, §¹i häc sÜ A QuÕ ph¶i nhêng chç cho Phóc Khang An v× «ng ta ®øng ®Çu vÞ.

An-nam quèc v¬ng NguyÔn Quang B×nh t¹ thÕ. Hoµng ®Õ Cµn Long lo r»ng níc nµy sÏ næi lo¹n nªn ®· cö Phóc Khang An ®Õn Qu¶ng T©y. MÑ ®Î cña Phóc Khang An ë Kinh s èm nÆng. TriÒu ®×nh ®Ó cho «ng ®îc ®Ó tang t¹i chøc. Trªn ®êng ®i Phóc Khang An bÞ bÖnh, hoµng ®Õ Cµn Long ph¸i ngù y ®Õn th©m bÖnh cho «ng. Phóc Khang An thîng tÊu nãi :" An-nam quèc b×nh an v« sù, thØnh cÇu trë vÒ kinh s, hy väng sÏ ®îc mÊy ngµy th¨m mé mÑ." Hoµng ®Õ gi¸ng chiÕu ®ång ý cho «ng trë vÒ, cßn gia phong cho «ng lµ Gia dòng trung nhuÖ c«ng. Sau ®ã Phóc Khang An bÞ ®iÒu ®i lµm tæng ®èc Tø Xuyªn. Ýt l©u sau l¹i dÉn thæ t vµo triÒu cËn kiÕn hoµng ®Õ. Lóc ®ã H»ng Tó lµm tíng qu©n ë C¸t l©m, v× v¬ vÐt nh©n s©m, tham « tiªn trong kho phñ vµ quÊy nhiÔu d©n nªn bÞ nh©n d©n tè c¸o, hoµng ®Õ Cµn Long ph¸i Phóc Khang An ®Õn tËn n¬i thÈm vÊn ®Þnh téi, kÕt qu¶ ®Þnh téi cho H»ng Tó vµo téi nhÑ. Hoµng ®Õ Cµn Long khiÓn tr¸ch Phóc Khang An, ®· bao che cho b¹n bÌ th©n thÝch. Sau ®ã Phóc Khang An l¹i bÞ ®iÒu ®i lµm tæng ®èc V©n QuÝ. Lóc ®ã khÝ hËu rÊt kh¾c nghiÖt, gi¸ rÐt, hoµng ®Õ ®Æc biÖt tÆng cho Phóc Khang An mét chiÕc ¸o choµng b»ng l«ng c¸o ®en.

N¨m Cµn Long thø 60 (1795), Th¹ch LiÔu TrÞnh, ngêi d©n téc Miªu ë vïng QuÝ ch©u,, Ng« B¸n Sinh, Th¹ch Tam B¶o, ngêi d©n téc Miªu ë vïng Hå Nam v.v...tiÕn hµnh khëi nghÜa, chÝnh phñ nhµ Thanh ph¸i Phóc Khang An dÉn qu©n ®i trÊn ¸p qu©n khëi nghÜa ngêi Miªu. Th¹ch LiÔu TrÞnh bao v©y tÊn c«ng ba thµnh tr× lµ ChÝnh ®¹i doanh, Khøu n·o doanh, Tïng ®µo ninh. Sau khi ®¹i qu©n cña Phóc Khang An tiÕn ®Õn Tø Xuyªn, qu©n Thanh vµ qu©n khëi nghÜa ngêi Miªu tiÕn hµnh trËn kÞch chiÕn, lÇn lît gi¶i v©y ®îc cho 3 thµnh tr× ChÝnh ®¹i doanh, Khøu n·o doanh vµ Tïng ®µo ninh, Phóc Khang An ®îc tÆng mò cã ®Ýnh ba m¾t hoa linh....Th¹ch LiÔu TrÞnh tiÕn vµo Hå B¾c. ch¹y ®Õn Th¹ch tam b¶o, Th¹ch tam b¶o ®ang v©y khèn VÜnh tuy s¶nh, Phóc Khang An chØ huy bé ®éi t¨ng viÖn cho thñ qu©n nhµ Thanh ë VÜnh tuy s¶nh. ChÝnh ra qu©n ®éi ph¶i vît s«ng, nhng qu©n khëi nghÜa ngêi Miªu ®· x©y nh÷ng c«ng sù vµ liÒu m¹ng chèng gi÷. Qu©n Thanh bÞ buéc ph¶i ph©n t¸n ®Î ngîc theo ®êng thuû, ®ãng bÌ m¶ng, theo d©n ®i ch¨n bß, ®ång thêi bè trÝ phôc binh. M·i ®Õn khi qu©n khëi nghÜa ra bªn ngoµi cíp tr©u bß dª cõu, qu©n hanh phôc binh tø phÝa, ®o¹t l¹i nh÷ng chiÕn thuyÒn cña qu©n khëi nghÜa, nh÷ng bÌ m¶ng do quan qu©n ghÐp l¹i còng thuËn dßng vÒ xu«i, quan Thanh ®· vît s«ng ®îchÕt. Qu©n Thanh tÊn c«ng Th¹ch hoa tr¹i, vît qua nói §¾c la vµ chiÕn ®Êu víi qu©n khëi nghÜa, giÕt ®- îc rÊt nhiÒu binh sÜ cña qu©n khëi nghÜa. Phóc Khang An l¹i ®Ó cho tæng binh Hoa Liªn Bè theo ®êng nhá t¨ng viÖn cho thñ qu©n VÜnh tuy, ®¹i ®éi qu©n Thanh cóng tiÕn theo. Sau ba ®ªm kÞch chiÕn, cuèi cïng qu©n Thanh ®· gi¶i to¶ ®îc vßng v©y VÜnh Tuy cña qu©n khëi nghÜa ngêi Miªu.

Hoµng ®Õ Cµn Long ®iÒu nhiÖm Phóc Khang An lµm tæng ®èc M©n ChiÕt, tiÕn phong lµ Bèi tö. Sau nµy v× Phóc Khang An cã c«ng trong viÖc trÊn ¸p qu©n khëi nghÜa ngêi Miªu, triÒu ®×nh ®Æc biÖt biÓu ch¬ng Phóc Khang An, cßn ra lÖnh truy tÆng cô th©n sinh ra «ng lµ cô TruyÒn H»ng lµ Bèi tö.

Phóc Khang An bÞ mcs bÖnh sèt rÐt ¸c tÝnh. tuy bÖnh ®ang hoµnh hµnh, «ng còng vÉn chØ huy qu©n Thanh t¸c chiÕn. Th¸ng 5 n¨m Cµn Long thø 60 (1795) Phóc Khang An chÕt trong qu©n ®éi. Thanh Nh©n T«ng viÕt ngù thi ®Ó ai ®iÕu «ng, h¹ lÖnh gia phong cho Phóc Khang An hµm QuËn v¬ng, ®Ó cho «ng cïng phô th©n TruyÒn H»ng ®îc thê cóng trong miÕu, cßn truy tÆng Phóc Khang An lµ " V¨n T¬ng ". Con trai §øc L©n cña «ng ®îc phÐp thõa tËp Bèi lÆc.

Phóc Khang An ®îc Thanh Cao T«ng yªu quÝ vµ träng dông, nhiÒu lÇn ®¸nh trËn lËp c«ng. Trong qu©n ®éi «ng cã thãi quen hµo hoa xa xØ, sè tiÒn ban thëng cho binh sÜ cùc lín, viªn quan phô tr¸ch ®êi sèng l¹i rÊt nghiªm chØnh chÊp hµnh nªn v« cïng l·ng phÝ. Sau khi Tjhanh Nh©n T«ng tù n¾m quyÒn bÝnh, ®· nhiÒu lÇn h¹ chiÕu c¶nh c¸o c¸c tíng so¸i, kh«ng ®îc l¹m dông ban thëng, mçi lÇn ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò nµy, tÊt nhiªn nhµ vua ®Òu khiÓn tr¸ch Phóc Khang An.

TuyÓn tù " Thanh sö c¶o "

QuyÓn 330

môc ch¬ng a

Môc Ch¬ng A tù lµ H¹c Ph¶ng, hä Qu¸ch Giai thÞ, lµ ngêi T¬ng Lam Ký M·n ch©u. Phô th©n cña «ng lµ Qu¶ng Th¸i, trong thêi gian Gia Kh¸nh, «ng lµ néi c¸c ®¹i häc sÜ, ®îc th¨ng lµm h÷u dùc tæng binh, vÒ sau v× tù yªu cÇu kiªm nhiÖm hµm quan binh bé thÞ lang nªn ®· ph¹m téi, bÞ c¸ch chøc.

Môc Ch¬ng A lµ tiÕn sÜ n¨m Gia Kh¸nh thø 10 (1805), ®îc tuyÓn lµm thø c¸t sÜ, chøc vô lµ nhËn kiÓm th¶o. Trong cuéc thi lín, Môc Ch¬ng A ®îc ®Ò b¹t lµm thiÕu chiªm sù, råi ®îc th¨ng lµm lÔ bé thÞ lang. N¨m Gia Kh¸nh thø 20 (1815), «ng lµ quyÒn h×nh bé thÞ lang. V× mét ngµy cã nh÷ng h¬n 20 sù kiÖn, hoµng ®Õ h¹ chiÕu chª tr¸ch «ng kÐo dµi thêi gian xö lý, ®Ó tån ®äng c¸c vô ¸n, c¸c quan viªn t ®êng l¹i qu¸ nghiªm thi hµnh lÖnh nªn ®· gi¸ng chøc Môc Ch¬ng A xuèng lµm lôc tù khanh. Sau ®ã Môc Ch¬ng A l¹i gi÷ c¸c chøc vô binh bé, h×nh bé, c«ng bé, hé bé thÞ lang. §Çu nh÷ng n¨m §¹o Quang, Môc Ch¬ng A ®îc bæ nhiÖm lµm néi vô phñ ®¹i thÇn, råi ®îc ®Ò b¹t lµm t¶ ®« ngù sö, lý ph¹m viÖn thîng th. Do viÖc chuyªn chë b»ng thuyÒn bÌ lu«n lu«n bÞ trë ng¹i, cã hai lÇn «ng nhËn lÖnh lµm tæng ®èc tµo vËn. NhËn lÖnh ®¶m nhiÖm chøc c«ng bé thîng th, cïng víi ®¹i häc sÜ Tëng Du Tho¹i cïng kiÓm tra Nam hµ. M·i cho ®Õn khi triÒu ®×nh thÝ nghiÖm vËn chuyÓn trªn biÕn, Môc Ch¬ng A nhËn lÖnh ®Õn Thiªn T©n gi¸m thu tµo l- ¬ng, ®îc triÒu ®×nh biÓu d¬ng. N¨m §¹o Quang thø 7 (1827), Môc Ch¬ng A phông mÖnh ®i häc tËp ë qu©n c¬ ®¹i thÇn. Sau mét n¨m, sau khi Tr¬ng C¸c NhÜ bÞ miÔn chøc, «ng ®îc bæ nhiÖm lµm th¸i tö thiÕu b¶o. Ngay sau ®ã, Môc Ch¬ng A l¹i ®îc vua §¹o Quang bæ nhiÖm lµm qu©n c¬ ®¹i thÇn, ®- îc th«i gi÷ chøc néi vô phñ ®¹i thÇn, trùc nam khang th phßng. Ýt l©u sau l¹i kiªm nhiÖm hµn l©m viÖn chëng viÖn häc sÜ, gi÷ c¸c chøc vô binh bé, h×nh bé thîng th. N¨m §¹o Quang thø 14, lai cö «ng lµm hiÖp biÖn ®¹i häc sÜ. Do tu t¹o vßi rång trong khu vùc hoµng gia, sau khi hoµn thµnh, «ng ®îc th¨ng lµm th¸i tö th¸i b¶o, ®îc tÆng bé yªn ngùa mµu tÝm. N¨m §¹o Quang thø 16 (1836 ), Môc Ch¬ng A ®¶m nhiÖm chøc thîng th phßng tæng s truyÒn, Vò Anh ®iÖn ®¹i häc sÜ, phô tr¸ch qu¶n lý c«ng bé.

N¨m §¹o Quang thø 18 (1838) Môc Ch¬ng A ®îc tÊn phong ®¹i häc sÜ §iÖn V¨n hoa. Lóc ®ã d luËn cÊm hót thuèc phiÖn næi lªn rÇm ré, Thanh Tuyªn T«ng còng quyÕt t©m ®iÒu tra vµ cÊm hót thuèc phiÖn, ®· ®Æc biÖt uû nhiÖm cho L©m T¾c Tõ lµm kh©m sai ®¹i thÇn, ®Ó cho L©m T¾c Tõ ®i ®Õn Qu¶ng §«ng cÊm nha phiÕn. Tho¹t ®Çu, nghÞ luËt cña l·nh sù níc Anh kh«ng chÞu sù c©u thóc cña chÝnh phñ nhµ Thanh, do ®ã L©m T¾c Tõ ®· ®×nh chØ viÖc bu«n b¸n ngo¹i th¬ng, b¾t ®Çu thu nép thuèc nha phiÕn råi ®em thiªu huû toµn bé. TriÒu ®×nh nhµ Thanh ra lÖnh ngêi níc ngoµi tõ nay trë ®i kh«ng ®îc vËn chuyÓn thuèc phiÖn vµo l·nh thæ Trung Quèc, ®ång thêi cìng bøc ngêi Anh ph¶i ®¶m b¶o cô thÓ. Ngêi Anh quyÕt kh«ng nghe theo yªu cÇu chÝnh nghÜa cña L©m T¾c Tõ, thÕ lµ hai níc bøt ®Çu chiÕn tranh. Do L©m T¾c Tõ ®· phßng thñ nghiªm mËt ë Qu¶ng §«ng, nªn ngêi Anh ë Qu¶ng §«ng kh«ng cã c¸ch nµo chuyÓn ®îc, cho nªn ®· ddooir híng x©m ph¹m Phóc KiÕn, TriÕt Giang, vµ vïng duyªn h¶i. Sau khi H¹m ®éi Anh tiÕn vµo Thiªn T©n liÒn göi th cho trùc khang tæng ®èc Kú ThiÖn, ®æ téi cho L©m T¾c Tõ ®· g©y hÊn. Môc Ch¬ng A biÕt ®îc r»ng hoµng ®Õ §¹o

Quang ®a· thay ®æi chñ ý cÊm thuèc phiÖn, cho nªn ®· t¸n thµnh, ®ång ý tho¶ hiÖp, nghÞ hoµ víi ngêi Anh.. Hoµng ®Õ §¹o Quang liÒn c¸ch chøc L©m T¾c Tõ, cö Kú ThiÖn ®Õn thay L©m T¾c Tõ. Kú ThiÖn nhÊt nhÊt nghe theo ý kiÕn cña kÎ thï, kh«ng x©y dùng nh÷ng c«ng sù phßng ngù cho qu©n ®éi. Do kh«ng tho¶ m·n víi nh÷ng yªu cÇu cña ngêi Anh, nªn cuéc chiÕn l¹i næ ra.tuy triÒu ®inh ®· lÇn lît ra nh÷ng mÖnh lÖnh ®ãc qu©n, nh- ng qu©n ®éi nhµ Thanh ë c¸c tØnh Qu¶ng §«ng, TriÕt Giang v.v...®Òu ®· bÞ thua qu©n Anh. H¬n n÷a qu©n ®éi níc Anh cßn tiÕn vao Trêng giang theo ®êng biÓn, L©m T¾c Tõ vµ tæng ®èc M©n ChiÕt §Æng §×nh Ch©n, §µi loan tæng binh §¹t Hång A, §µi loan ®¹o Diªu B¶o v× chñ tr¬ng khai chiÕn, tÝch cùc phßng ngù nªn bÞ kÎ thñ o¸n hËn. Lóc ®ã tÊt vc¶ ®Òu bÞ triÒu ®×nh nghiªm kh¾c sö trÝ lwu ®µy, mÖnh lÖnh cho Ilipu, Kú Anh,, Ngu Gi¸m cÇu hoµ víi ngêi Anh, th¬ng nghÞ båi thêng. N¨m §¹o Quang thø 22 (1842) nghÞ hoµ ®· hoµn thµnh, chÝnh phñ nhµ Thanh ph¶i chi kho¶n båi thêng chiÕn tranh, cho phÐp ngêi Anh ®îc th«ng th¬ng, c¸c níc còng liªn tôc ký ®iÌu íc víi ChÝnh phñ nhµ Thanh. Uy väng quãcc gia cña triÒu ®×nh nhµ Thanh bÞ tæn thÊt rÊt nÆng, chñ quyÒn quèc gia còng bÞ mÊt, n¹n ngo¹i x©m b¾t ®Çu tõ ®ã.

Môc Ch¬ng A n¾m quyÒn trong triÒu ®×nh, ra søc chñ tr¬ng nghÞ hoµ. Nh÷ng nh©n sÜ cã hiÓu biÕt ë trong níc chöi rña thËm tÖ. Vua §¹o Quang võa sî chiÕn tranh, võa nghe theo c¸c kÕ ho¹ch cña Môc Ch¬ng A nªn ®· kÕt thóc triÒu ®¹i §¹o Quang, Môc Ch¬ngA th× ®îc sïng ¸i kh«ng ngít. Tõ thêi Gia Kh¸nh trë ®i, triÒu ®×nh nhµ Thanh thÝ nghiÖm h¬ng ®iÓn 3 lÇn, thÝ nghiÖm héi ®iÓn 5 lÇn. Thö ®i thö l¹i, ®iÖn thøc, triÒu kh¶o, ®¹i kh¶o hµn chiªm, kh«ngn¨m nµo kh«ng tham dù c¸c kú hoµnh v¨n. §ñ c¸c lo¹i qu¸n nh Quèc sö, Ngäc DiÖp, Thùc lôc v.v...®Òu do Môc Ch¬ng A tæng tµi. M«n sinh cña «ng ta, c¸c quan l¹i ®Çy r·y kh¾p trong ngoµi triÒu ®×nh. Nh÷ng chÝ sÜ cã hiÓu biÕt ®a sè ®Òu bÞ «ng ta dô dç, nhÊt thêi bÞ chóng gäi lµ " Môc ®¶ng " Thanh V¨n T«ng khi cßn lµm hoµng th¸i tö rÊt ghÐt Môc Ch¬ng A, m·i sau khi «ng ta lªn ng«i ®îc 10 th¸ng, chuyªn m«n h¹ chiÕu nªu ra nh÷ng téi ¸c cña Môc Ch¬ng A, trong chiÕu lÖnh nãi :" Môc Ch¬ng A lµ mét ®¹i häc sÜ, ®îc triÒu ®×nh ban nhiÒu ©n huÖ. Ch¬ng A b¶o quyÒn cè vÞ, tham cÇu vinh hoa phó quÝ, ®è kþ hiÒn n¨ng, nguy h¹i cho quèc gia. TiÓu trung tiÓu tÝn, lµm nhiÒu ®iÒu gian tr¸, nguþ häc nguþ tµi, a dua bî ®ì phông thê chñ nh©n. Tríc ®©y khi giao dÞch víi ngêi níc ngoµi ®Ó sö lý c«ng viÖc, «ng ta bµi xÝch nh÷ng ngêi kh«ng ¨n c¸nh víi m×nh,®¶ kÝch nh÷ng trung thÇn, lµm cho ngêi ta c¨m ghÐt. VÝ dô c¸c ®¹i thÇn nh §¹t Hång A, Diªu B¶o v.v...®Òu tËn trung tËn lùc víi níc nhµ, Môc Ch¬ng A l¹i cho r»ng hä g©y trë ng¹i cho m×nh, nªn ®¶ kÝch miÖt thÞ hä. Bän v« liªm xØ, t¸ng tËn l¬ng t©m nh Kú Anh th× Môc Ch¬ng A l¹i th©n thiÖn víi chóng, ra søc b¶o vÖ chóng. Môc Ch¬ng A chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n g©y nhiÒu téi ¸c kh«ng thÓ nµo ®øng v÷ng ®îc. Hoµng Kh¶o trÉm ®¹i c«ng chÝ chÝnh, lóc nµo còng thµnh t©m ®èi ®·i víi ngêi, thÊy Môc Ch¬ng A tù do bõa b·i, v« tæ chøc v« kû luËt. NÕu vua anh minh sím nhËn ra nh÷ng téi ¸c cña h¾n, tÊt sÏ sö h¾n träng h×nh, nhÊt ®Þnh kh«ng dung tha. Môc Ch¬ng A dùa vµo hoµng ©n nªn cµng kiªu c¨ng ng¹o m¹n, tríc sau kh«ng chÞu c¶i tµ qui chÝnh. Tõ ngµy trÉm b¾t ®Çu chÊp chÝnh, Môc Ch¬ng A gÆp viÖc ®Òu Ëm õ níc ®«i, kh«ng d¸m ph¸t biÓu. MÊy th¸ng tr«i qua «ng ta míi dÇn dÇn thùc hiÖn

nh÷ng thñ ®o¹n quen thuéc cña «ng ta. Sau khi h¹m ®éi qu©n Anh tiÕn vµo Thiªn T©n, Môc Ch¬ng A vÉn cßn muèn gi÷ l¹i Kú Anh t©m phóc cña «ng ta., hßng mîn cí ®ã ®Ó thùc hiÖn ©m mu téi ¸c cña «ng ta, muèn kªu gäi bµn d©n thiªn h¹ dïng mãn trµ ®éc cña ngêi níc ngoµi. ¤ng ta cã dông t©m hung ¸c cay ®éc thùc kh«ng thÓ tëng tîng ®îc ! C¸c «ng Phan ThÕ ¢n b¶o vÖ L©m T¾c Tõ, Môc Ch¬ng A nhiÒu lÇn nãi «ng ta " nhu nhîc, nhiÒu bÖnh tËt, triÒu ®×nh kh«ng nªn träng dông". §Õn khi lÖnh cho L©m T¾c Tõ ®i ¤sc«phi, Môc Ch¬ng A l¹i nãi :" Kh«ng biÕt «ng Êy cã ®i ®îc hay kh«ng ?", nãi nh÷ng lêi gi¶ dèi g©y mª hoÆc, lµm cho trÉm kh«ng hiÓu t×nh h×nh bªn ngoµi, téi chÝnh lµ ë chç ®ã. NÕu kh«ng lµm râ ®¹i ph¸p cña quèc gia th× lÊy g× ®Ó mµ chØnh ®èn kû c¬ng cña triÒu ®×nh, ®Ó thu ®îc lßng ngêi ? Vµ lÊy c¸i g× ®Ó kh«ng phô lßng phã th¸c trang träng cña Hoµng Kh¶o ? ChiÕu cè ®Õn Môc Ch¬ng A lµ l·o thÇn cña ba triÒu ®×nh, nÕu ghÐp vµo träng téi, thùc t¹i lßng trÉm còng kh«ng nhÉn t©m. Giê ®©y khoan dung xö lý cho Môc Ch¬ng A, c¸ch chøc «ng ta, kh«ng bao gië dïng n÷a. Téi ¸c dèi trªn lõa díi ®Ó kiÕm lêi, thiªn h¹ ®Òu cã m¾t c¶. TrÉm kh«ng muèn lµm c¸i g× qu¸ ®¸ng, kh«ng muèn truy s©u. TrÉm ®· suy nghÜ rÊt nhiÒu, kh«ng nªn g©y khæ ¶i trong viÖc nµy, hi väng c¸c vÞ ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh cïng chøng gi¸m!" Sau khi Hoµng ®Õ HoÆc Phong ban bè chiÕu th c¸ch chøc Môc Ch¬ng A, mäi nh©n sÜ trong thiªn h¹ kh«ng ai lµ kh«ng vç tay vui mõng phÊn khëi. N¨m HoÆc Phong thø 3, Môc Ch¬ng A quyªn tiÒn trî gióp qu©n l¬ng, triÒu ®×nh ban cho §Ønh mò ngò phÈm. N¨m HoÆc Phong thø 6, Môc Ch¬ng A qua ®êi, «ng ta cã ngêi con trai tªn lµ T¸t Liªm, n¨m Quang Tù thø 5 (1879) ®ç tiÕn sÜ, do hµn l©m th¨ng chøc lµm lÔ bé thÞ lang.

TuyÓn tù "Thanh sö c¶o "

QuyÓn 363

ylipu

Ylipu tù lµ T©n N«ng, lµ ngêi T¬ng Hoµng Kú M·n ch©u. N¨m Gia Kh¸nh thø 6 (1801) lµ tiÕn sÜ ®îc cö lµm Quèc tö gi¸m häc chÝnh, sau ®æi lµ §iÓn b¹. Sau ®ã ra khái Kinh s ®i lµm Nam quan th«ng ph¸n ë phñ V©n Nam, quyÒn tri phñ ChÝnh giang, råi l¹i ®îc th¨ng lµm ViÖt ch©u tri ch©u. N¨m Gia Kh¸nh thø 24 (1819), tæng ®èc B¸ L©n tiÕn cö Ylipu, nãi r»ng «ng ta rÊt th«ng th¹o t×nh h×nh c«ng viÖc biªn phßng, cã thÓ ®¸nh xe cho thñ lÜnh thæ ti ®Þa ph¬ng, cã c«ng trong viÖc cai trÞ d©n chóng vïng MiÕn ®iÖn, kiÕn nghÞ triÒu ®×nh nªn ®Ò b¹t träng dông Ylipu. N¨m §¹o Quang nguyªn niªn (1821) Ylipu ®i theo tæng ®èc Kh¸nh B¶o bao v©y trÊn ¸p lùc l- îng ph¶n kh¸ng cña d©n téc thiÓu sè ë hai vïng VÜnh B×nh vµ §¹i diªu, do cã c«ng nªn ®îc ®eo l«ng c«ng, quyÒn tri phñ phñ VÜnh x¬ng, sau ®ã ®îc ®Ò b¹t lµm tri phñ phñ Th¸i b×nh tØnh An Huy. Tõ ®ã vÒ sau, Ylipu ®· tõng gi÷ c¸c chøc vô S¬n t©y ký ninh ®¹o, TriÕt giang ¸n s¸t sø vµ bè chÝnh sø Hå

B¾c, TriÕt giang. N¨m §¹o Quang thø 5 (1825), «ng l¹i ®îc ®Ò b¹t lµm ThiÓm T©y tuÇn phï, sau ®ã th× ®îc ®iÒu ®i nhËn chøc ë S¬n §«ng. Trong thêi gian thô tang cha lµm quyÒn tuÇn phï V©n nam. Sau khi phôc khuyÕt míi thùc sù lµm c«ng t¸c nµy. Håi ®ã NguyÔn Nguyªn lµ tæng ®èc V©n Nam, Ylipu hoµ thiÖn vµ liªm khiÕt, uy väng khøaqqøp n¬i. Khi d©n chóng Håi C- ¬ng ®øng lªn ph¶n kh¸ng chÝnh phñ nhµ Thanh, Ylipu thØnh cÇu ®i theo qu©n ®éi trÊn ¸p b×nh ph¶n, triÒu ®×nh ban chiÕu khiÓn tr¸ch «ng kh«ng hiÓu biÕt d©n t×nh d©n téc Håi, tÊu b¸o bõa b·i, h¹ chiÕu c¸ch chøc lu nhiÖm Ylipu, ch¼ng bao l©u l¹i kh«i phôc chøc vô cho «ng. N¨m §¹o Quang thø 13 (1833), Ylipu ®îc ®Ò b¹t lµm tæng ®èc V©n QuÝ. Khi ®Õn Kinh nhËn chøc, v× trêng kú lµm viÖc ë vïng biªn c¬ng, an ñi d©n chóng rÊt cã kÕt qu¶, ®îc Isu biÓu d¬ng. N¨m §¹o Quang thø 18 (1838) Ylipu trë thµnh hiÖp biÖn ®¹i häc sÜ, vÉn gi÷ chøc tæng ®èc V©n QuÝ. Nh©n d©n Kú giang Tø Xuyªn Môc KÕ HiÒn v× cã thï h»n víi Vò Sinh TriÖu ë vïng Nh©n hoµi QuÝ Ch©u mµ bÞ xö tö, tiÕp ®ã cßn tô tËp d©n chóng ë tõng gia ®×nh ®Ó t¹o ph¶n. Ylipu so¸i lÜnh ®Ò ®èc Tõ Bé V©n, bè chÝnh sø Khang Lôc v.v...®em qu©n ®i c«ng ph¸ S¬n tr¹i thuéc ®Þa bµn cña Môc KÕ HiÒn, giÕt chÕt vµ b¾t sèng h¬n 1000 ngêi vµ ®· ®em sö tö thñ lÜnh cña hä lµ Môc KÕ HiÒn, T¹ Ph¸p Tr©n v.vv.. Cßn nh÷ng d©n chóng kh¸c cña qu©n khëi nghÜa ®Òu bÞ trÊn ¸p, Ylipu v× cã c«ng nªn ®îc tÆng hai m¾t cã cµi hoa linh (l«ng c«ng).

N¨m §¹o Quang thø 19 (1839), Ylipu ®îc ®iÒu nhiÖm ®i lµm tæng ®èc Lìng giang. Mïa thu n¨m §¹o Quang thø 20 (1840), qu©n x©m lîc níc Anh tÊn c«ng vµo §Þnh h¶i, Ylipu ®îc hoµng ®Õ §¹o Quang bæ nhiÖm lµm kh©m sai ®¹i thÇn, ®i ®Õn TriÕt giang ®Ó ®iÒu tra gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc cã liªn quan. Lóc ®ã ®· cã ngêi t¹o d luËn nãi r»ng nguyªn nh©n dÉn qu©n Anh vµo x©m lîc lµ do L©m T¾c Tõ hæ m«n mua thuèc vµ ®o¹n tuyÖt bu«n b¸n víi níc ngoµi. Hoµng ®Õ §¹o Quang h¹ mËt chiÕu chØ thÞ cho ®¹i thÇn th©n tÝn bÝ mËt ®iÒu tra t×nh h×nh thùc h, kh«ng cho phÐp vÒ nhµ. Ch¼ng bao l©u triÒu ®×nh bæ nhiÖm Kú ThiÖn lµm kh©m sai ®¹i thÇn, thay L©m T¾c Tõ. Kú ThiÖn l¹i ra lÖnh cho thñ qu©n vïng duyªn h¶i nÕu cã gÆp ®Þch còng kh«ng ®îc ®¸nh tr¶. Ylipu võa ®Õn TriÕt giang, ®ãng qu©n ë mét vïng b¶o vÖ trÊn h¶i. Sau cã chiÕn b¸o nãi r»ng qu©n Thanh b¾n ch×m chiÕn h¹m cña qu©n Anh, cßn b¾t sèng ®îc mét sè ngêi níc ngoµi. ChÝnh phñ nhµ Thanh mÖnh lÖnh ph¶i lµm yªn long qu©n Anh x©m lîc, cßn nãi r»ng viÖc b¾n ch×m chiÕn h¹m cña Anh hoµn toµn lµ ®iÒu hiÓu lÇm, muèn thóc cho qu©n Anh mau mau rót lui vµ giao tr¶ nh÷ng phÇn l·nh thæ mµ chóng ®· x©m chiÕm, thËm chÝ ®Õn nh÷ng tï binh Anh, chê sau khi qu©n Anh rót qu©n, triÒu ®×nh nhµ Thanh sÏ th¶ cho hä vÒ. Ylipu ph¸i gia ®inh cña m×nh lµ Tr¬ng HØ ®em theo m· biÒn ®Õn §Þnh h¶i ®Î uóy l¹o tíng sÜ. Qu©n Anh còng cã tÆng thëng, Ylipu tÊu b¸o triÒu ®×nh, nhng hoµng ®Õ h¹ lÖnh kh«ng ®îc nhËn. ThÕ lµ Ylipu liÒn thØnh cÇu t¨ng thªm lùc lîng, ®iÒu ®éng qu©n ®éi nhµ Thanh ë An huy, ë Lìng Hå ®Õn. KÕt qu¶, chÝnh phñ nhµ Thanh phª chuÈn yªu cÇu nµy.

Håi ®ã, Dôc Khiªm ®ang gi÷ chøc quyÒn tæng ®èc Lìng Giang. ¤ng ta thîng tÊu lªn hoµng ®Õ §¹o Quang r»ng :" C¸c tØnh trong toµn quèc ®Òu npãi r»ng cã thÓ kiªn thñ theo cùu nghÞ, duy chØ cã TriÕt Giang lµ ph¶i nhanh chãng nghªnh chiÕn." Vµ cßn nãi :" SÇm c¶ng cña tø c¶nh §Þnh h¶i

lµ c¨n cø hiÓm yÕu nhÊt trong thiªn h¹, triÒu ®×nh nªn ph¸i qu©n Thanh tinh nhuÖ ®Õn chiÕm lÜnh tríc. TriÒu ®×nh ®em ýa kiÕn cña Dôc Khiªm truyÒn ®¹t cho Ylipu ®Ó cho «ng ta nghiªn cøu vµ sö lý. TiÕp ®ã Kú ThiÖn ë Qu¶ng §«ng khi bµn b¹c gi¸ c¶ thuèc phiÖn víi ngêi Anh kh«ng cã yÕu lÜnh, khiÕn cho chiÕn sù l¹i bïng ra. th¸ng Giªng n¨m ®¹o Quang thø 21 (1841) triÒu ®×nh chiÕu lÖnh cho Ylipu ®em qu©n ®i thu phôc §Þnh h¶i. Th¸ng 2 cïng n¨m, Yluy ®· chiÕm cø ®îc Hång k«ng, liÒn ®em toµn bé h¹m ®éi cña níc Anh ®iÒu ®Õn Qu¶ng §«ng, th«ng b¸o cho chÝnh phñ nhµ Thanh lµ ®· giao l¹i §Þnh h¶i. Sau khi hoµng ®Õ §¹o Quang biÕt viÖc nµy liÒn h¹ chiÕu chØ trÝch Ylipu phï ho¹ víi Kú ThiÖn, l¹i v× ®¹i ph¸o cña qu©n giíi kh«ng thÓ tËp trung, kiÕm cí ®Ó tr× ho·n cuéc tÊn c«ng qu©n Anh, ®Ó cho qu©n h¹m cña níc Anh ch¹y tho¸t., do ®ã ®· thu håi chøc hiÖp biÖn ®¹i häc sÜ, ®«i m¾t ®Ýnh l«ng c«ng cña Ylipu, t¹m thêi lu nhiÖm chøc tæng ®èc Lìng Giang, ®æi Dôc Khiªm lªn lµm kh©m sai ®¹i thÇn gi¸m ®èc viÖc t¸c chiÕn cña qu©n Thanh ë TriÕt giang.. Dôc Khiªm tung tin vu khèng Ylipu cö gia ®inh cña m×nh ®Õn chiÕn thuyÒn cña ®Þch, hoµng ®Õ ra lÖnh gi¶i trõ chøc vô cña Ylipu, gi¶i Tr¬ng HØ vÒ Kinh s, giao cho bé h×nh nghiªm kh¾c thÈm vÊn. T- íc chøc quan cña Ylipu, ®a «ng ta vµo qu©n ®éi. Sau ®ãa ch¼ng bao l©u, §Þnh h¶i, TrÊn h¶i, Ninh ba v.v... liªn tiÕp bÞ chiÕn h¹m cña qu©n x©m lîc Anh ®¸nh chiÕm. Dôc Khiªm còng chÕt trËn, hy sinh v× Tæ quèc.

Mïa Xu©n n¨m §¹o Quang thø 22 (1842), D¬ng uy tíng qu©n DÞch Kinh ®em qu©n ®i t¨ng viÖn cho thñ qu©n TriÕt giang,, nhng còng bÞ qu©n ®éi níc Anh ®¸nh b¹i. Lóc ®ã tuÇn phï Lu VËn Hµ tÊu tr×nh hoµng ®Õ §¹o Quang, tr×nh bµy côc thÕ nguy cÊp cña TriÕt giang. ¤ng cho r»ng Ylipu kh«ng cã lßng h¸m lîi mµ chØ do xung ®éng mµ ph¹m sai lÇm, kiÕn nghÞ hoµng ®Õ ®a Ylipu vµo qu©n ®éi ®Ó lËp c«ng, giÕt ®Þch chuéc téi. ThÕ lµ triÒu ®×nh giao cho Ylipu chøc quan thÊt phÈm. §i theo tíng qu©n Hµng ch©u Kú Anh ®Õn TriÕt giang, mËt dô cho hä tuú c¬ sö lý nh÷ng viÖc lín trong qu©n ®éi. Chê cho ®Õn khi qu©n ®éi níc Anh x©m ph¹m S¹ phè, Kú Anh ph¸i Ylipu ®i t×m c¸ch ®¸nh lui qu©n ®Þch. Th¸ng 5 n¨m Êy, Ylipu gi÷ chøc quyÒn phã ®« thèng S¹ phè, l¹i ®Ó cho gia ®inh cña m×nh lµ Tr¬ng HØ ®Õn qu©n ®éi cña níc Anh ®Ó truyÒn ®¹t, thÕ lµ qu©n Anh c¸ch ly lu«n S¹ pphè, chuyÓn híng tÊn c«ng Ng« Tïng, tõ ®êng biÓn th©m nhËp Trêng giang, tÊn c«ng TrÊn giang. Thñ qu©n TrÊn giang kh«ng ®Þch næi, cuèi cïng thµnh tr× thÊt thñ. Tõ ®ã vÒ sau, Ylipu phông mÖnh hiÖp ®ång víi Kú Anh tiÕn vµo Giang ninh cïng qu©n x©m lîc Anh nghÞ hoµ. ViÖc nµy cã thÓ ®äc thªm cuèn " Thanh sö c¶o. Kú Anh truyÖn¸nhau khi Ylipu, Kú Anh vµ ®Þch qu©n ®¹t ®îc hiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn, qu©n ®éi níc Anh liÒn rót qu©n. Hai bªn hÑn íc sÏ gÆp nhau ë Qu¶ng §«ng ®Ó ký kÕt vÒ thuÕ m¸. Hoµng ®Õ §¹o Quang mÖnh lÖnh cho Ylipu vµ Kú Anh, hai ngêi ph¶i bµn b¹c tØ mØ vÒ c¸c kho¶n ®iÌu íc, vµ cö «ng lµm tíng qu©n Qu¶ng ch©u, kh©m sai ®¹i thÇn, ®Ó cho Ylipu gi¶i quyÕt mäi c«ng viÖc sau ®ã. N¨m §¹o Quang thø 23 (1843) Ylipu ®Õn Qu¶ng §«ng, «ng thÊy nh©n d©n ®Þa ph- ¬ng lßng ®Çy bÊt m·n, lßng d©n kh«ng phôc, ngêi níc ngoµi th× kiªu c¨ng ng¹o m¹n, trong lßng nÆng chÜu. Sau h¬n mét th¸ng trêi, Ylipu bÞ bÖnh chÕt. Sau khi Ylipu chÕt, chÝnh phñ nhµ Thanh ban tÆng cho «ng chøc th¸i tö th¸i b¶o, truy tÆng Ylipu lµ " V¨n MÉn ".

TuyÓn tù " Thanh sö c¶o "

QuyÓn 370

kú thiÖn

Kú ThiÖn, tù lµ TÜnh Am, thuéc dßng hä P«nchicuth¬, lµ ngêi ChÝnh Hoµng Kú M·n ch©u. Phô th©n cña «ng lµ Thµnh §øc ®· tõng lµm ®« thèng ë NhiÖt hµ, v× lý do tæ tiªn cña «ng C¬t¬lia ®· l·nh ®¹o toµn thÓ bé chóng trong dßng hä qui phôc triÒu ®×nh nhµ Thanh, nªn ®îc nèi dâi §Ö nhÊt ®¼ng hÇu tíc.

Kú ThiÖn ®îc cö lµm h×nh bé viªn ngo¹i lang ë ¢m sinh, dÇn dÇn th¨ng lªn lµm phã sø Ty th«ng chÝnh. N¨m Gia Kh¸nh thø 19 (1814) Kú ThiÖn ra lµm ¸n s¸t sø tØnh Hµ nam, ræi gi÷ c¸c chøc vô bbè chÝnh sø ë Giang ninh vµ Hµ Nam. N¨m Gia Kh¸nh thø 24 (1819), «ng l¹i ®îc th¨ng lµm TuÇn phï Hµ nam. Hoµng hµ bÞ vì mét khóc ®ª ë M· doanh g©y ra tai ho¹, Kú ThiÖn cïng víi thîng th Ng« KÝnh ®«n ®èc viÖc ®¾p ®ª, tuy ®· bÞt khÇñ ®îc ®o¹n ®ª ë M· doanh, nhng bê phÝa nam ë Nghi pphong l¹i bÞ níc s«ng Hoµng hµ x« vì mét ®o¹n, cho nªn Kú ThiÖn bÞ c¸ch chøc, chØ b¶o lu hµm chñ sù, gi÷ l¹i lµm ®èc c«ng t¹i chç. Ch¼ng bao l©u Kú ThiÖn l¹i ®îc bæ nhiÖm lµm ¸n s¸t sø Hµ nam, ®iÒu sang S¬n ®«ng. N¨m §¹o Quang nguyªn niªn (1821) l¹i lµm TuÇn phï. Phô th©n «ng èm nÆng, triÒu ®×nh lÖnh cho «ng tiÕp tôc c«ng viÖc, kÕ thõa ®Þa vÞ hÇu tíc. Trong thêi gian t¹i chøc, Kú ThiÖn b¾t vµ trõng trÞ nh÷ng ngêi cÇm ®Çu ph¶n kh¸ng triÒu ®×nh nh M· TiÕn Trung, råi l¹i quyªn gãp 80 v¹n l¹ng ®Ó chi dïng cho viÖc ®ª ®iÒu.

N¨m §¹o Quang thø 5 (1825), Kinh s tæ chøc thi tuuyÓn quan viªn, triÒu ®×nh chiÕu lÖnh ban thëng cho Kú ThiÖn, gäi «ng lµ tinh minh, can luyÖn, ngêi ®îc viÖc, vµ cßn bÞ ngêi chª kÎ tr¸ch. Do ®ã Kú ThiÖn ®îc phong hµm quan tæng ®èc. Sau nµy Kú ThiÖn l¹i ®îc bæ nhiÖm lµm tæng ®èc Lìng giang vµ kiªm nhiÖm tæng ®èc tµo vËn. Håi ®ã níc s«ng vïng Cao quÜ thêng hay lµm vì ®ª, do ®ã mµ lµm cho viÖc vËn chuyÓn ®êng s«ng bÞ t¾c nghÏn, g©y trë ng¹i cho viÖc ®i l¹i cña thuyÒn bÌ tµo vËn. Kú ThiÖn tÊu thØnh triÒu ®×nh sö dông ph¬ng ph¸p vËn chuyÓn, ®ång thêi t¹m dïng ®êng biÓn ®Ó vËn chuyÓn. KÕt qu¶ kiÕn nghÞ cña «ng ®îc triÒu ®×nh phw chuÈn. N¨m §¹o Quang thø 7 (1827), Kú ThiÖn kiÕn nghÞ sö dông con ®ª ph©n lò cò cña V¬ng gia doanh, vËn t¶i ®¹i qui m« trªn con ®êng thuû Hoµng hµ lµ chÝnh. Sau nµy v× dïng ®ª ph©n lò ng¨n l¹i nªn lµm cho dßng ch¶y cña s«ng Hoµng hµ ch¶y ngîc l¹i, nªn ®µnh ph¶i ®ãng con ®ª ngù hoµng, lµm cho thuyÒn bÌ tµo vËn ph¶idån vµo hå.. Do ®ã chÝnh phñ nhµ Thanh h¹ chiÕu khiÓn tr¸ch Kú ThiÖn kh«ng lµm trßn tr¸ch nhiÖm, bá lì mÊt thêi c¬ trÞ thuû, ra lÖnh cho c¸c ®¹i thÇn trong triÒu ®×nh ph¶i quyÕt ®Þnh c¸ch chøc Kú ThiÖn ®Ó xÐt xö. Nhng cuèi cïng triÒu ®×nh l¹i khoan dung cho Kú ThiÖn, chØ gi¸ng chøc xuèng lµm néi c¸c ®¹i häc sÜ. Sau ®ã Kú ThiÖn l¹i ®îc phôc håi lµm TuÇn phï S¬n ®«ng N¨m §¹o Quang thø 9 (1829), Kú ThiÖn ®îc th¨ng chøc lµm tæng ®èc Tø Xuyªn. N¨m §¹o Quang thø 11 (1831), «ng ®îc ®iÒu sang Trùc Khang. N¨m thø 16 (1836) ®îc cö lµm hiÖp biÖn ®¹i häc sÜ. N¨m §¹o Quang thø 18 (1838) Kú ThiÖn ®îc triÒu ®×nh bæ nhiÖm lµm V¨n uyÒn c¸c ®¹i häc sÜ, vÉn gi÷ chøc tæng ®èc Trùc khang.

V× lµm viÖc l©u ngµy ë vïng biªn c¬ng nªn Kú ThiÖn ®îc Thanh Tuyªn T«ng §¹o Quang hoµng ®Õ rÊt coi träng vµ tÝn nhiÖm. N¨m §¹o Quang thø 20 (1840), viÖc b¶o vÖ bê biÓn cña triÒu ®×nh nhµ Thanh trë nªn khÈn cÊp, Kú ThiÖn ®Õn Thiªn T©n ®Ó lo c«ng viÖc phßng thñ bê biÓn. Th¸ng 8 n¨m Êy, chiÕn h¹m níc Anh kÐo ®Õn gÇn cöa biÓn, göi tèi hËu th cho chÝnh phñ nhµ Thanh, yªu cÇu më cöa biÓn ®Ó tiÕn hµnh th«ng th¬ng vµ cßn chª tr¸ch nh÷ng hµnh ®ppngj chÝnh nghÜa cña c¸c quan viªn Hæm«n nh L©m T¾c Tõ, TrÞnh §×nh Trinh. Kú ThiÖn héi kiÕn vµ më tiÖc mêi Yluy, l·nh sù níc Anh cïng c¸c tíng lÜnh ngêi Anh vµ nhËn l¬õi lµ sÏ thay ngêi T©y b¸o c¸o t×nh h×nh lªn hoµng thîng. ThÕ lµ Kú ThiÖn ®Õn B¾c Kinh gÆp trùc tiÕp hoµng ®Õ §¹o Quang, tr×nh bµy nh÷ng yªu cÇu cña ngêi Anh. Hoµng ®Õ §¹o Quang liÒn bæ nhiÖm ngay Kú ThiÖn lµm Kh©m sai ®¹i thÇn ®i ®Õn Qu¶ng §«ng ®Ó lµm viÖc. Sau khi nhËn lÖnh, Kú ThiÖn liÒn chØ thÞ cho tíng lÜnh qu©n Thanh ë vïng duyªn h¶i chi cho phÐp phßng thñ nh÷ng c¨n cø hiÓm yÕu, nÕu gÆp chiÕn h¹m cña ngêi Anh th× kh«ng ®îc næ sóng. ThÕ lµ Yluy thèng so¸i c¸c h¹m ®éi Anh quay vÒ Qu¶ng §«ng. Ch¼ng bao l©u hoµng ®Õ §¹o Quang c¸ch chøc L©m T¾c Tõ, TrÞnh §×nh Trinh. Cö Kú ThiÖn lµm quyÒn tæng ®èc Lìng Qu¶ng kiªm gi¸m ®èc h¶i quan Qu¶ng §«ng. ë Qu¶ng §«ng Kú ThiÖn bÝ mËt viÕt tÊu lªn hoµng ®Õ §¹o Quang, tr×nh bµy t×nh h×nh Qu¶ng §«ng, ®¹i kh¸i nãi :" L¨m T¾c Tõ ph¸t bè c¸o thÞ, ra lÖnh cho ngêi T©y ph¶i giao nép thuèc phiÖn, høa hÑn khªn thëng cho c¸c tíng sÜ, cho nªn khi ®ã ngêi T©y v« cïng thÊt väng ®èi víi bän nh L©m T¾c Tõ. Nhng sau khi nép thuèc phiÖn th× mçi hßm thuèc phiÖn l¹i chØ tr¶ cho hä cã 5 c©n chÌ. Bän bu«n thuèc phiÖn ®îc båi thêng kh«ng b»ng mét phÇn tr¨m sè thuèc phiÖn cña hä. Ngoµi ra L©m T¾c Tõ cßn ra lÖnh cho mäi ngêi :" NÕu ai cßn d¸m bu«n thuèc phiÖn, ch¼ng may bÞ b¾t th× sÏ bÞ trÞ téi ngay." Sau khi ph¸p lÖnh ®îc c«ng bè, cho ®Õn nay vÉn kh«ng ®îc tu©n thñ chÊp hµnh, ®©y chÝnh lµ nguyªn nh©n g©y ra cuéc chiÕn tranh Trung quèc vµ níc Anh. Khi ®ã, tríc mÆt L©m T¾c Tõ Yluy ®· giao ngay sè thuèc phiÖn khi L©m T¾c Tõ tuyªn bè nh vËy. 5 ngµy th«i kh«ng mua thuèc phiÖn, nhng thùc ra kh«ng ph¶ilµ hä tù nguyÖn. Lóc ®ã Yluy chØ ®¬n ®éc cã mét m×nh, gi¶ sö lóc ®ã mµ cã ®ång ®¶ng cøu viÖn «ng ta, trh× cha ch¾c «ng ta ®· chiu cói ®Çu khuÊt phôc triÒu d×nh. Quèc v¬ng níc Anh kh«ng hÒ viÕt bøc th nµo cho L©m T¾c Tõ nh vËy c¶, chØ cã L· Tèng Quèc quèc v¬ng cã göi ®Õn mét c«ng v¨n mµ th«i.. L©m T¾c Tõ nãi vïng §Þnh h¶i Èm ít, ngêi T©y èm chÕt rÊt nhiÒu. HiÖn nay thÇn kh¶o s¸t t×nh h×nh ngêi T©y, l¬ng thùc, m×, thÞt, rÊt ®Çy ®ñ. Nh÷ng ngêi bÞ l©y bÖnh chÕt ®¹i ®a sè chØ lµ nh÷ng thuû thñ vµ thuyÒn phu, sè ngêi chÕt ch¼ng qua chØ cã mÊy ngêi mµ th«i. Ngµy xa ngêi níc ngoµi göi th ®Õn chØ yªu cÇu tiÕn hµnh bu«n b¸n. Nhng tõ sau khi L©m T¾c Tõ muèn t×m hiÓu t×nh h×nh cña níc ngoµi, «ng ta t×m ®ñ mäi c¸ch ®Ó mua chuéc nh÷ng ngêi chØ muèn ph¸t tµi, ®ång thêi cßn bÞa ra, truyÒn b¸ ®ñ mäi tin tøc, thËt cã gi¶ cã.. Trong mét thêi gian nh÷ng ngêi nµy t×m hiÓu ®îc râ th× thÊy ®· r¬i vµo c¹m bÉy cña «ng ta.. L©m T¾c Tõ tÊu minh c¸c níc rÊt c¨m phÉn ng- êi Anh ®· c¶n trë hä bu«n b¸n, c¸c níc Mü, Ph¸p sÏ ph¸i thuyÒn ®Õn ®Ó tranh luËn víi ngêi Anh. ThÇn th¨m dß t×m hiÓu th× biÕt ®îc r»ng c¸c níc ®Òu ®· cã nh÷ng luËn ®iÖu nh thÕ nµy, thÕ mµ cho ®Õn b©y giê vÉn cha thÊy thuyÒn bÌ cña hä ®Õn Qu¶ng §«ng. Tríc ®ã Ýt l©u ®· cã hai chiÕc tµu cña Mü,thõa c¬ ngêi Anh kh«ng chuÈn bÞ ®· tiÕn vµo c¶ng khÈu, cho ®Õn

nay vÉn cha d¸m ®i ra khái c¶ng. Hä sî ngêi Anh ®Õn møc nh vËy, cho dï cã ®ång t©m hiÖp lùc, e r»ng còng kh«ng ph¬ng h¹i ®Õn b¹n bÌcña hä. Khi Hæ m«n b¸n thuèc phiÖn, ngêi T©y quan s¸t vµ ghi chÐp viÕt nh÷ng bµi dµi hµng mÊy ngh×n ch÷ vÒ vô viÖc nµy. Sù viÖc b¸n thuèc phiÖn qu¶ thùc lµ ®· cã, nhng theo lêi hä th× toµn nh÷ng chuyÖn kh«i hµi vµ mØa mai, trong lßng kh«ng hÒ th¸n phôc. Sau khi L©m T¾c Tõ nãi ®· gi¶i quyÕt xong viÖc nµy, kiÓm tra nh÷ng thuyÒn bÌ cña níc ngoµi ®Õn Trung quèc, tuyÖt ®èi kh«ng cã thuèc phiÖn. nÕu nãi ®©y lµ viÖc cña n¨m ngo¸i, lµ nh÷ng viÖc cò ®· thuéc vÒ qu¸ khø, thuyÒn hµng kh«ng cã b»ng chøng g× c¶. NÕu ®iÒu ®· nãi lµ n¨m nay th× thuyÒn bÌ níc ngoµi ®Õn Trung hoa vÉn cha vµo ®Õn cöa khÈu, lµm sao mµ biÕt ®îc trªn thuyÒn cña T©y cã thuèc phiÖn hay kh«ng. ThÕ th× lµm thÕ nµo cã thÓ x¸c minh ®îc trªn thuyÒn T©y cãp chë thuèc phiÖn hay kh«ng ?" §ång thêi Kú ThiÖn cßn mËt b¸o tíng qu©n Asina yªu cÇu chiªu mé, huÊn luyÖn thñy qu©n, cµ L©m T¾c Tõ thØnh cÇu cæ vò binh lÝnh, xin hoµng thîng chê sau khi sù viÖc ®îc x¸c ®Þnh sÏ b¸o c¸o râ h¬n. MËt th cña Kú ThiÖn göi vÒ triÒu ®×nh ®îc hoµng ®Õ §¹o Quang phª chuÈn viÖc tr¶ lêi, L©m T¾c Tõ do ®ã mµ bÞ ®Þnh téi.

Håi ®ã, thuû binh qu©n Thanh ë vïng Qu¶ng §«ng bÞ gäi vÒ doanh tr¹i, trong t×nh h×nh qu©n ®Þch ®ét kÝch mµ kh«ng cã sù phßng bÞ nªn bÞ oanh kÝch, cã mét sè thuyÒn l¬ng vµ binh sÜ bÞ b¾t ®em ®i, TuÇn phï Qu¶ng §«ng §µi L¬ng b¸o c¸o lªn Ty. Kú ThiÖn l¹i tÊu vÒ triÒu ®×nh nãi r»ng :" Sau khi ngêi Anh vÒ ®Õn Qu¶ng §«ng, khÈu khÝ v« cïng ng¹o m¹n, tíng Yluy bÞ bÖnh vÒ níc, v¶ l¹i sè lîng qu©n h¹m cña hä cóng ngµy cµng t¨ng." Sau khi nhËn ®îc th¸nh chØ cña triÒu ®×nh, Kú ThiÖn míi h¹ lÖnh t¹m ®×nh bu«n b¸n víi níc ngoµi, mét mÆt tiÕn hµnh ®µm ph¸n víi ngêi T©y, mét mÆt chuÈn bÞ c«ng t¸c phßng ngù. Yluy kiªn quyÕt ®ßi chÝnh phñ nhµ Thanh ph¶i båi thêng tiÒn thuèc phiÖn, vµ yªu cÇu triÒu d×nh nhµ Thanh më thªm hai cöa khÈu H¹ m«n, Phóc ch©u ®Ó lµm c¶ng khÈu th«ng th¬ng. Hoµng ®Õ §¹o Quang h¹ chØ c¬ng quyÕt cù tuyÖt yªu cÇu cña ngêi T©y.

Th¸ng 12 n¨m §¹o Quang thø 20 (1840), Yluy thÊy t×nh h×nh phßng ngù bê biÓn cña qu©n Thanh dÇn dÇn l¬i láng, thÕ lµ nhiÒu lÇn cho h¹m ®éi khiªu khÝch qu©n Thanh. Kú ThiÖn viÕt th cho Yluy, yªu cÇu «ng ta kh«ng nªn dïng vò lùc. Yluy tr¶ lêi :" Chê khi chóng t«i ®¸nh xong h·y th¬ng nghÞ còng cha muén." ThÕ lµ qu©n x©m lîc Anh cho qu©n tiÕn ®¸nh hai ph¸o ®µi Sa gi¸c vµ §¹i gi¸c ë ngoµi Hæ m«n. Phã tíng TrÇn Liªn cña qu©n Thanh ®em qu©n chèng cù kÞch liÖt vµ ®· chÕt, cßn ph¸o ®µi còng vÉn bÞ qu©n Anh v©y h·m.. Lóc ®ã ®Ò ®èc qu©n Thanh lµ Quan Thiªn Båi ®ang trÊn thñ ë ph¸o ®µi TÞnh ViÔn, tæng binh Lý §×nh Ngäc phßng thñ ph¸o ®µi Uy viÔn, hai ngêi cïng uyªu cÇu qu©n Thanh t¨ng viÖn, nhng Kú ThiÖn kh«ng d¸m c«ng khai ph¸i binh t¨ng viÖn cho Quan Thiªn Båi vµ Lý §×nh Ngäc, mµ chØ ban ®ªm cö 200 binh sÜ qu©n Thanh ®i trî chiÕn. Th¸ng Giªng n¨m §¹o Quang thø 21, kÕt qu¶ chiÕn tranh ®îc b¸o c¸o vÒ triÒu ®×nh nhµ Thanh, sau khi hoµng ®Õ §¹o Quang biÕt th× rÊt phÉn né, h¹ lÖnh ph¶i ®iÒu tra Kú ThiÖn vµ tù xng lµ ngù tiÒn ®¹i thÇn, bèi tö DÞch S¬n lµm TÞnh nghÞch tíng qu©n, hé bé thîng th lµ Long V¨n, Hå nam ®Ò ®èc D¬ng Ph- ¬ng lµm phã, chØ huy qu©n Thanh ®Õn Qu¶n §«ng chèng l¹i qu©n Anh.

Yluy nhiÒu lÇn ®ßi triÒu ®×nh nhµ Thanh ph¶i nhêng vïng Hång k«ng. Kú ThiÖn buéc ph¶i t×m biÖn ph¸p, ®µnh ph¶i gi¶ ví nhËn lêi qu©n

Anh, song viÖc nµy l¹i kh«ng d¸m thîng tÊu lªn triÒu ®×nh. §Õn lóc nµy, Yluy giao tr¶ ph¸o ®µi mµ chóng ®· chiÕm cña qu©n Thanh, vµ tá lßng tù nguyÖn giao tr¶ §Þnh h¶i ®Ó ®æi lÊy toµn ®¶o Hång k«ng cña triÒu ®×nh nhµ Thanh. Ngoµi ra l¹i tiÕp tôc ch¬ng tr×nh th¬ng lîng víi quan viªn chÝnh phñ nhµ Thanh vÒ viÖc th«ng th¬ng gi÷a hai níc. Kú ThiÖn th©n chinh ®Õn tËn thµnh phè Liªn quang ®Ó héi kiÕn víi Yluy, ký kÕt hiÖp ®Þnh b¸n ®øt Hång k«ng cho níc Anh. Nh÷ng tin tøc truyÒn vÒ ®Òu do tay ch©n th©n tÝn cña h¾n lµ Bao Phôc phô tr¸ch, viÖc nµy tíng qu©n cña thµnh phè Liªn ®ång, tuÇn phï §« V« Ph¸p cÝ biÕt tríc. Chê ®Õn khi qu©n Anh chiÕm lÜnh ®îc Hång k«ng, c¸o thÞ ®îc d¸n lªn ®Ó an ñi d©n chóng ®Þa ph¬ng, tuÇn phï chÝnh phñ nhµ Thanh §µi L¬ng míi biÕt, liÒn ®em viÖc Kú ThiÖn b¸n rÎ Hång k«ng tÊu b¸o vÒ cho hoµng ®Õ §¹o Quang. Lóc nµy Kú ThiÖn míi th- îng tÊu trr×nh bµy nãi :" (Hång k«ng) ®Þa thÕ kh«ng chç nµo cã thÓ b¶o vÖ ®îc, kh«ng hy väng g× ë qu©n giíi, lùc lîng phßng ngù còng kh«ng kiªn cè, nh©n d©n ®Þa ph¬ng còng kh«ng tÝch cùc. NÕu giao chiÕn víi qu©n Anh, qu¶ thùc kh«ng thÓ b¶o ®¶m chiÕn th¾ng ®îc, chi b»ng t¹m thêi giao nã cho ngêi Anh qu¶n lý." Hoµng ®Õ §¹o Quang xem xong b¶n tÊu cña Kú ThiÖn th× v« cïng uÊt øc, ban chiÕu chØ trÝch Kú ThiÖn ®· tù nhêng Hån k«ng cho níc Anh, tù ý nghÞ ®Þnh th«ng th¬ng víi ngêi T©y, vµ víi nh÷ng téi ë trªn nªn ®· c¸ch chøc Kú ThiÖn, b¾t giao cho ph¸p luËt, tÞch thu gia s¶n. ThÕ lµ qu©n x©m lîc Anh ®¸nh chiÕm ngay ph¸o ®µi TÞnh viÔn Hæ m«n, thuû s ®« ®èc Quan Thiªn Båi cña qu©n Thanh ®· hy sinh v× níc.

Sau khi c¸c «ng DÞch S¬n ®Õn Qu¶ng §«ng, ®¸nh nhau víi qu©n Anh bÞ thÊt b¹i, thµnh phæ Qu¶ng ch©u kªu cøu. ThÕ lµ DÞch S¬n nhËn lêi båi thêng cho níc Anh 6 triÖu ®ång tiÒn thuèc phiÖn, nh vËy míi lµm cho Qqu¶ng ch©u ®îc gi¶i v©y. Cßn hai tØnh Phóc KiÕn, TriÕt giang còng bÞ qu©n Anh x©m lîc. Sau khi Kú ThiÖn bÞ gi¶i vÒ Kinh s, triÒu ®×nh kÕt téi «ng ta v¶o téi ®¹i h×nh, Ýt l©u sau l¹i khoan hång cho «ng ta, ®Ó «ng vµo trong qu©n ®éi nhµ Thanh ë TriÕt giang ®Ó lËp c«ng chuéc téi, cßn cha ®Õn ®Þa ®iÓm, Kú ThiÖn l¹i bÞ ph¸i ®Õn qu©n ®µi. N¨m §¹o Quang thø 22 (1842), qu©n ®éi cña triÒu ®×nh nhµ Thanh ë TriÕt giang laäi bÞ qu©n Anh ®¸nh b¹i. Cöa Ng« Tïng thÊt thñ, thÕ lµ qu©n h¹m cña Anh tiÕn vµo Trêng giang. V× thÕ mµ thµnh phè Giang ninh ph¶i khÈn cÊp giíi nghiªm. ThÕ lµ c¸c «ng nh Kú Anh, Ylipu xuÊt hiÖn th¬ng ®Þnh nghÞ hoµ, Trong níc ai còng nãi tr¸ch nhiÖm ®iÒu ®×nh ®×nh chiÕn lµ do Kú ThiÖn. Mïa thu n¨m ®ã triÒu ®×nh ban cho Kú ThiÖn Tø ®¼ng thÞ vÖ, cho lµm ®¹i thÇn tró ë DiÖp nhÜ kh¬ng bang ban.

N¨m §¹o Quang thø 23 (1843), Kú ThiÖn lµm ®« thèng NhiÖt hµ víi chøc tam phÈm ®Ønh mò cã l«ng c«ng. Ngù sö TrÇn Kh¸nh Phô göi th liÖt kª téi tr¹ng cña c¸c thÇn tö ®· lµm b¹i ho¹i ®¹i sù cña quèc gia. Hoµng ®Õ §¹o Quang ®· xö l¹i mét c¸ch c«ng minh, mét lÇn n÷a l¹i c¸ch chøc Kú ThiÖn, nh- ng trong lßng vÉn muèn träng dông «ng ta. Cho nªn, ch¼ng bao l©u sau, hoµng ®Õ §¹o Quang l¹i ban cho Kú ThiÖn tam ®¼ng thÞ vÖ, cho lµm ®¹i thÇn tró ë T©y t¹ng. N¨m §¹o Quang thø 26 (1846) l¹i giao cho Kú ThiÖn gi÷ chøc Tæng ®èc Tø Xuyªn. N¨m §¹o Quang thø 28 (1848), triÒu ®×nh ban chiÓu xÐt c«ng lao cña «ng, kh«i phôc cho Kú ThiÖn lµ nhÊt phÈm ®Ønh mò g¾n l«ng c«ng. Ch¼ng bao l©u l¹i bæ nhiÖm «ng lµm hiÖp biÖn ®¹i häc sÜ, vÉn gi÷ chøc tæng ®èc Tø Xuyªn. Sau ®ã do cã c«ng trong viÖc b×nh

®Þnh ngêi Phiªn, Kú ThiÖn ®îc triÒu ®×nh nghÞ tù. N¨m §¹o Quang thø 29 (1849), Kú ThiÖn ®îc chuyÓn sang lµm tæng ®èc ThiÓm Cam, vµ quyÒn biÖn sù ®¹i thÇn Thanh h¶i ®i trÊn ¸p ngêi Ung sa vµ cuéc næi dËy cña d©n téc Håi ë H¾c thµnh triÖt la. Ýt l©u sau cã quan viªn tè c¸o Kú ThiÖn giÕt ngêi v« téi, triÒu ®×nh liÒn ra lÖnh cho ®« thèng San Nghªnh A ®i thÈm tra, c¸ch chøc Kú ThiÖn ®em ®i thÈm vÊn. N¨m HoÆc Phong thø 2 (1852), Kú ThiÖn bÞ ®Þnh téi, ph¸t v·ng ®i C¸t l©m ®Ó lËp c«ng chuéc téi, sau ®ã ®îc khoan hång trë vÒ.

Håi ®ã qu©n khëi nghÜa Th¸i b×nh ë vïng Qu¶ng §«ng ®· tiÕn vµo ®Õn Hå Nam, thÕ lùc t¨ng lªn vïn vôt. ChÝnh Phñ nhµ Thanh tuy ®· nhiÒu lÇn thay ®æi tíng so¸i nhng ®Òu kh«ng thÓ trÊn ¸p hä ®îc.. ThÕ lµ hoµng ®Õ HoÆc Phong khëi dông Kú ThiÖn ®Ó cho «ng lµm quyÒn TuÇn phï Hµ nam. ®em qu©n ®i ®ån tró t¹i vïng biªn giíi gi÷a Hå B¾c vµ Hµ Nam. Do ®· quyªn tÆng qu©n l¬ng nªn ®· ®îc chÝnh phñ nhµ Thanh phong qu©n hµm ®« thèng, cö lµn kh©m sai ®¹i thÇn, chuyªn m«n phô tr¸ch c«ng viÖc phßng vô. Thµnh phè tØnh Hå B¾c ®· bÞ qu©n Th¸i b×nh ®¸nh chiÕm, Kú ThiÖn gi÷ th¸i ®é quan väng, kh«ng d¸m thèng lÜnh qu©n Thanh ®i cøu viÖn. Mïa Xu©n n¨m HoÆc Phong thø 3, qu©n khëi nghÜa Th¸i b×nh liªn tiÕp ®¸nh chiÕm c¸c tØnh thµnh An Huy vµ Giang Ninh, chia qu©n ®i ®¸nh TrÊn giang, D¬ng ch©u. ChÝnh phñ nhµ Thanh mÖnh lÖnh cho Kú thiÖn phèi hîp víi ®Ò ®èc Trùc khang Trqqnf Kim Tuy ®em qu©n Thanh ®i phßng thñ vïng phÝa B¾c Trêng giang. Th¸ng 3 n¨m Êy, qu©n Thanh liªn tôc ®¸nh b¹i qu©n TRh¸i b×nh ë Bå khÈu, ë L«i ®êng, tiÕn lªn bao v©y thµnh D¬ng ch©u, ®ång th¬p× chia qu©n ®i ®ån tró trªn nói B¶o th¸p vµ miÕu T ®å, n¨m trËn ®Òu th¾ng. Th¸ng 12 n¨m HoÆc Phong thø 3 (1853), qu©n Th¸i b×nh trong thµnh phè D¬ng ch©u ph¸ v©y ra khái thµnh phè ®Õn Qua ch©u, sau khi qu©n Thanh thu phôc thµnh phè D¬ng ch©u ®· tÊu b¸o lªn triÒu ®×nh. Hoµng ®Õ HoÆc Phong h¹ chiÕu chª tr¸ch qu©n Thanh hçn lo¹n, dung tóng qu©n Khëi nghÜa, nghiªm lÖnh cho nh÷ng ng¬× nh Kú ThiÖn ph¶i bao v©y tÊn c«ng qu©n Th¸i b×nh ë Qua ch©u, Nghi chinh. Ch¼ng bao l©u Nghi chinh bÞ qu©n Thanh ®¸nh chiÕm. Mïa hÌ n¨m HoÆc Phong thø 4, qu©n Thanh lu«n lu«n kÞch chiÕn víi qu©n Th¸i b×nh ë Kim s¬n, Qua ch©u,, s«ng Tam x¸, nhiÒu lÇn tÊu b¸o lµ th¾ng lîi. Tõ ngµy Kú ThiÖn vµ Híng Vinh chia nhau phô tr¸ch qu©n sù hai vïng nam b¾c Trêng giang ®ªn nay,qu©n Thanh vµ qu©n Th¸i b×nh ®· ®¸nh nhau kÞch liÖt trong h¬n mét n¨m trêi, mµ hai bªn vÉn kh«ng ph©n th¾ng b¹i, TrÊn giang, Qqua ch©u cho ®Õn nay vÉn kh«ng bÞ qu©n Thanh chiÕm ®o¹t. V× thuû qu©n cña qu©n Thanh kh«ng m¹nh nªn kh«ng thÓ chÕ ngù næi qu©n Th¸i b×nh. Kú ThiÖn tuy ®Ò nghÞ triÒu ®×nh t¨ng cêng lùc lîng thuû qu©n, nhng kh«nglµm sao ®¹t ®îc kÕt qu¶. Mïa thu n¨m Êy, Kú ThiÖn bÞ bÖnh chÕt trong doanh tr¹i qu©n ®éi nhµ Thanh. TriÒu ®×nh tÆng Kú ThiÖn danh hiÖu th¸i tö th¸i b¶o, hiÖp biÖn ®¹i häc sÜ, theo tôc lÖ cña tæng ®èc triÒu ®×nh nhµ Thanh th× cã tÆng vËt ®Óan ñi vµ trî cÊp vËt chÊt vµ phong cho Kú ThiÖn danh hiÖu " V¨n CÇn ". Con trai Kú ThiÖn lµ Cung §êng lµm H¾c Long Giang tíng qu©n, ch¸u Thuþ Qu©n ®· tõng lµm tham t¸n ®¹i thÇn Uliasutai. Cßn mét ngêi ch¸u kh¸c lµ Thuþ Trõng ®· tõng lµm Tæng ®èc Lìng Hå. Trong cuèn " Thanh sö c¶o " cã truyÖn vÒ Thuþ Trõng.

TuyÓn tù " Thanh sö c¶o "

QuyÓn 370

kú anh

T«ng thÊt Kú Anh tù lµ Giíi Xu©n, thuéc vÒ ChÝnh Lam Kú M·n ch©u. Phô th©n «ng tªn gäi Lôc Khang, trong triÒu vua Gia Kh¸nh lµm §«ng c¸c ®¹i häc sÜ. Kú Anh víi th©n phËn Êm sinh ®îc tuyÓn vµo lµmchñ sù T«ng nh©n phñ, sau ®îc th¨ng lµm lý sù quan. Chøc quan cña «ngdÇn dÇn ®îc n©ngcao, lÇn lît ®¶m nhiÖm c¸c chøc vô néi c¸c häc sÜ, kiªm phã ®« thèng, hé qu©n thèng lÜnh. N¨m ®¹o Quang thø 2 (1822), Kú Anh ®îc th¨ng lµm thÞ lang viÖn Lý phan, sau ®iÒu sang lµm binh bé cung chøc. N¨m Thanh §¹o Quang thø 4 (1824) Ký Anh phô tr¸ch hé tèng t«ng thÊt hoµng gia M·n Thanh s¬ t¸n nh©n viªn ®i c tró t¹i Song Thµnh B¶o. N¨m §¹o Quang thø 5 (1825), «ng ®îc bæ nhiÖm lµm näi vô phñ ®¹i thÇn, ræi lÇn lît gi÷ c¸c chøc c«ng bé vµ hé bé. N¨m Thanh §¹o Quang thø 7 (1827), Kú Anh phông mÖnh ®¶m nhiÖm bé binh thèng lÜnh. N¨m §¹o Quang thø 9, ®îc ®Ò b¹t lµm lÔ bé thîng th, phô tr¸ch qu¶n lý c¸c bé m«n th¸i thêng tù, Hång l« tù, Th¸i y viÖn v.v... kiªm nhiÖm ®« thèng. N¨m §¹o Quang thø 12 (1832), vïng phô cËn Kinh s thêi tiÕt kh« h¹n, Kú Anh gëi sí tÊu thØnh hoµng ®Õ gi¶m bít sù ®ãng gãp, hoµng ®Õ §¹o Quang rÊt phÊn khëi, tiÕp nhËn ý kiÕn cña «ng vµ bæ nhiÖm «ng lµm néi ®¹i thÇn. N¨m §¹o Quang thø 14 (1834), do cã thµnh tÝch trong viÖc qu¶n lý thèng l·nh bé binh, Kú Anh ®îc triÒu ®×nh khen th- ëng. Tõ ®ã vÒ sau «ng cßn gi÷ c¸c chøc vô c«ng bé thîng th vµ hé bé thîng th. N¨m §¹o Quang thø 15 (1835), do cã c«ng trong c«ng t¸c ®o ®¹c suèi níc Cèc C¬, «ng l¹i ®îc cö lµm th¸ia tö thiÕu b¶o. L¹i Phông mÖnh ®i Qu¶ng §«ng, Giang T©y v.v... ®Ó tuÇn tra xö lý c«ng viÖc. N¨m §¹o Quang thø 17 (1837) néi gi¸m Tr¬ng §¹o Trung do ®¸nh b¹c mµ ph¹m téi, Kú Anh thÊu t×nh ®· th¶ Tr¬ng §¹o Trung ra, sau khi sù t×nh b¹i lé, Ký Anh bÞ gi¸ng chøc lµm binh bé thÞ lang. Ch¼ng bao l©u l¹i xuÊt Kinh lµm ®« thèng NhiÖt hµ. N¨m §¹o Quang thø 18 (1838) Ky Anh nhËn lÖnh ®¶m nhiiÖm chøc tíng qu©n ThÞnh kinh. Lóc ®ã hoµng ®Õ §¹o Quang h¹ chiÕu cÊm thuèc phiÖn, bÊt kú lµ T«ng thÊt, hay lµ Gi¸c la, nÕu ai vi ph¹m lÖnh cÊm, nhÊt thiÕt ®Òu ph¶i theo luËt ph¸p cña §¹i Thanh mµ nghiªm kh¾c trõng trÞ. Ký Anh thîng tÊu kiÕn nghÞ triÒu ®×nh lÊy liªn gia 10 nhµ mét cña ngêi M·n ch©u Kú, ©m mu dùa vµo biÖn ph¸p nµy ®Ó gi¸m ®èc binh hé B¸t kú. N¨m §¹o Quang thø 20 (1840) triÒu ®×nh nhµ Thanh giíi nghiªm vïng biªn phßng duyªn h¶i, Kú Anh l¹i göi th cho r»ng cöa bÓ L÷ ThuËn lµ can cø quan träng vÒ ®êng thuû, qu©n Thanh ph¶i phßng thñ c¨n cø, trï liÖu viÖc phßng ngù. H¹m ®éi níc Anh ®Õn vïng biÓn Phông Thiªn, lÇn lît ®i l¹i c¸c n¬i nh S¬n h¶i quan, ®¶o TÇn hoµng v.v..., qu©n Thanh chuÈn bÞ bè phßng t¹i c¸c n¬i nh CÈm ch©u, S¬n h¶i quan v.v...

Th¸ng Giªng n¨m §¹o Quang thø 22, chiÕn sù vïng Qu¶ng §«ng rÊt khÈn cÊp, Kú ThiÖn ®· bÞ Thanh Tuyªn T«ng c¸ch chøc, Kú Anh liÒn ®îc hoµng ®Õ §¹o Quang bæ nhiÖm lµm tíng qu©n Qu¶ng ch©u, ®Æc c¸ch lªn chøc kh©m sai ®¹i thÇn., phô tr¸ch ngo¹i vô ë vïng TriÕt giang. Do ngù sö T« §×nh Kh«i tÊu b¸o triÒu ®×nh r»ng qu©n Anh bÞ níc l¸ng giÒng ®¸nh b¹i, hoµng ®Õ §¹o Quang h¹ chiÕu ®èc thócKú Anh ho¶ tèc ®Õn Qu¶ng ch©u nhËn nhiÖm vô, nh©n c¬ héi cã lîi nµy tiÕn vµo hangæ qu©n ®éi Anh. Sau

®ã Kú Anh biÕt c©u chuyÖn níc Anh bÞ níc l¸ng giÒng ®¸nh b¹i lµ chuyÖn bÞa, cho nªn vÉn ë l¹i TriÕt giang. Th¸g 5 n¨m Êy, Ng« Tïng thÊt thñ, Kú Anh phông mÖnh dÉn Ylipu ®Õn Giang t« ®Ó cïng xö lý nh÷ng vô viÖc cã liªn quan. Lóc ®ã qu©n ®äi níc Anh ®· tiÕn vµo Trêng giang, vît qua §è s¬n quan, ®¸nh ph¸ TrÊn giang, chiÕm cø Qua ch©u. Kú Anh vµ tíng qu©n D¬ng uy DÞch kinh lÇn lît thîng tÊu triÒu ®×nh, thØnh cÇu tiÕn hµnh tho¶ hiÖp vµ liªn l¹c, chiÕu cè nhiÒu h¬n ®Õn ngêi Anh. Th¸ng 7, qu©n Anh tiÕn gÇn tíi Giang ninh h¹ quan, Ylipu ®Õn ®ã tríc, ngêi Anh ®ßi chÝnh phñ nhµ Thanh tiÒn thuèc phiÖn, tiÒn nî, tiÒn båi thêng chiÕn tranh, kinh phÝ lªn tíi 21 triÖu l¹ng B¹c tr¾ng; yªu cÇu Trung quèc më 5cõa biÓn Qu¶ng ch©u, Phóc ch©u, H¹ m«n, Ninh ba, Thîng h¶i lµm c¶ng khÈu th«ng th¬ng;. Gi÷a quan viªn níc Anh vµ quan viªn Trung quèc cïng dïng lÔ nghi b×nh ®¼ng vµ ®Ò ra nh÷ng ®iÒu kho¶n vÒ thuÕ quan, vÒ phãng thÝch H¸n gian v.v.... Sau 3 ngµy, Kú Anh còng ®Õn Nam kinh, chØ d¸m h¬i tr¸ch mãc ngêi Anh mét chót. Lóc ®ã qu©n ®éi Anh bçng nhiªn treo l¸ cê ®á lªn, råi ®Æt mét khÈu ph¸o lín ë trªn nói Chung s¬n, kiÓm so¸t díi thµnh phè. Kú Anh véi vµng ng¨n c¶n qu©n Anh, ph¸i thÞ vÖ HoÆc Linh, Giang ninh bè chÝnh sø ¢n §ång Ninh thiÖu ®µi ®¹o Léc Tr¹ch L¬ng v.v... ®i theo cïng gia ®inh cña Ylipu lµ Tr¬ng HØ lªn chiÕc chiÕn h¹m cña ngêi Anh, nhËn lêi chuyÓn yªu cÇu cña níc Anh vÒ triÒu ®×nh. Thanh Tuyªn T«ng nghe tÊu xong v« cïng phÉn né, ®¹i häc sÜ Môc Ch¬ngA trh× cho r»ng ®¸nh nhau víi qu©n Anh sÏ tiªu phÝ rÊt nhiÒu qu©n l¬ng, hao binh tæn tíng, khai chiÕn vµ an phï th× tiªu phÝ tiÒn b¹c hoµn toµn nh nhau, do ®ã mµ khuyªn hoµng ®Õ §¹o Quang, Thanh Tuuyªn T«ng míi ®ång ý víi yªu cÇu cña níc Anh. ThÕ lµ c¸c «ng Kú Anh v.v...cïng tíng lÜnh níc Anh héi ®µm t¹i chïa TÜnh h¶i ë ngoµi cöa Nghi phîng, hai bªn ®· ký ®iÒu íc. TriÒu ®×nh nhµ Thanh tr¶ tríc cho ngêi níc Anh 6 triÖu l¹ng b¹c tr¾ng, cßn c¸c kho¶n nî kh¸c trong vßng 3 n¨m sÏ thanh to¸n hÕt. Nh vËy nghÞ hoµ gi÷a Trung quèc vµ níc Anh coi nh ®· " thµnh c«ng ". Th¸ng 9 n¨m §¹o Quang thø 22 (1842), toµn bé qu©n h¹m níc Anh rót ra khái cöa biÓn Ng« Tïng, Kú Anh ®îc uû nhiÖm lµm tæng ®èc L- ìng Giang, phông mÖnh chuÈn bÞ thong th¬ng, TriÕt giang, Phóc kiÕn v.v... còng ®îc phÐp ¸¬ dông s¸ch lîc chÕ nghi cña ®Þa ph¬ng m×nh.

N¨m §¹o Quang thø 23 91843), Kú Anh ®îc hoµng ®Õ §¹o Quang uû nhiÖm lµm Kh©m sai ®¹i thÇn ®· ®i ®Ðn Qu¶ng §«ng th«ng qua ch¬ng tr×nh th«ng th¬ng, ®· t¨ng gi¶m tõng lo¹i thuÕ h¶i quan Qu¶ng §«ng, c¸c cöa khÈu th× theo thÓ lÖ míi mµ më cöa, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nh cïng víi Lulª chØnh ®èn ®iÌu kho¶n thuÕ vô, giao cho tiÒu ®×nh theo nghÞ ®Þnh thi hµnh. Kú Anh l¹i tÊu tr×nh c¸c níc nh Mü, Ph¸p còng yªu cÇu ®îc hëng thô vÒ th«ng th¬ng nh ®·i ngé víi ngêi Anh. TriÒu ®inh nhµ Thanh ®· chÊp nhËn nh÷ng yªu cÇu cña hä. Níc Mü thØnh cÇu ®Õn B¾c Kinh triÒu kiÕn hoµng ®Õ §¹o Quang, nhng chÝnh phñ nhµ Thanh kh«ng ®ång ý. N¨m §¹o Quang thø 24 (1844), Kú Anh ®îc chuyÓn sang lµm tæng ®èc Lìng Qu¶ng, kiªm biÖn th«ng th¬ng sù vô. N¨m §¹o Quang thø 25 (1845) ®îc th¨ng lµm hiÖp biÖn ®¹i häc sÜ, vÉn gi÷ chøc tæng ®ãc Lìng Qu¶ng. C¸c níc BØ, §an m¹ch yªu cÇu th«ng th¬ng bu«n b¸n víi Trungquèc, Kú Anh phông mÖnh theo dâi ®èc thóc..N¨m §¹o Quang thø 26 (1846), quan viªn kh¶o s¸t ëKinh s, Kú Anh do ®· tËn t©m tËn lùc trÊn gi÷ biªn c¬ng h¶i ®¶o nªn ®îc triÒu ®×nh khen thëng.. ¤ng tÊu b¸o triÒu ®×nh vÒ viÖc luiyÖn binh, sao chÐp xong

cuèn " Thñ bÞ sù nghi tr¹ng " ccña Lôc ChÝ, ®¹i thÇn ®êi ®êng ®Ó tr×nh lªn triÒu ®×nh, thØnh cÇu ph©n ph¸t cho c¸c tíng uqqn, tæng ®èc,tuÇn phï c¸c ®Þa ph¬ng ®Ó lµm to¹ h÷u minh. Ngêi Anh l¹i yªu cÇuchÝnh phñ nhµ Thanh ho¹ch ®Þnh giíi h¹n th«ng th¬ng mËu dÞch ë vïng T©y T¹ng, hoµng ®Õ §¹o Quang chiÕu dô Kú Anh nhÊt ®Þnh ph¶i kiªn tr× thµnh íc, kh«ng ®îc ®Ócho ngêi Anh mª hoÆc giao ®éng.

C¨n cø theo tiÒn lÖ, th¬ng nh©n ngo¹i quèc ë trong tØnh Qu¶ng §«ng ph¶i c tró t¹i ¸o m«n, khi tiÕn hµnh bu«n b¸n còng cã qui ®Þnh giíi h¹n, th¬ng nh©n muèn ®Õn cõa hµng T©y ®Ó giao hµng, chÝnh phñ nhµ thanh kh«ng cho phÐp hä tù tiÖn ®i vµo tØnh thµnh Qu¶ng ch©u. Trong nghÞ hoµ Trung Anh ë Giang Ninh cã môc phßng thiÕt tµi vµ l·nh sù níc ngoµi ë trong tØnh, thµnh phè ®îc phÐp vµo trong thµnh phè. Nh©n d©n Qu¶ng §«ng vÉn kiªn tr× gi÷ nh tiÒn lÖ, ®Õn Sø quÊn ®Ó ph¶n ®èi nhng kh«ng cã kÕt qu¶, nªn ph¶i kÕt ®oµn víi nhau.. N¨m §¹o Quang thø 13 (1843), Putincha sÏ tiÕn vµo thµnh phè Qu¶ng ch©u, nh©n d©n Qu¶ng §«ng cù tuyÖt kh«ng tiÕp «ng ta. Ngêi Anh do dù, lìng lù råi ra ®i. N¨m §¹o Quang thø 25 (1845), h¹m ®éi qu©n Anh l¹i tiÕn vµo, Kú Anh cö tri phñ Qu¶ng ch©u lµ D B¶o ThuÇn ®Õn th¬ng nghÞ, nh©n d©n Qu¶ng §«ng h« vang kh¸ng nghÞ, nh÷ng hµnh ®éng vç vÒ an ñi ®µnh ph¶i chÊm døt. Ngêi Anh mîn cí lªn bê nhng ®Òu bÞ nh©n d©n Trung quèc phØ nhæ, hä ®· viÕt th cho chÝnh phñ nhµ Thanh chØ trÝch, nhng quÇn chóng nh©n d©n rÊt phÉn né vµ kh«ng nghe lêi quan phñ hiÓu dô. §Õn n¨m §¹o Quang thø 27 (1847), h¹m ®éi qu©n Anh l¹i tiÕn vµo s«ng tØnh Qu¶ng §«ng vµ kiªn quyÕt tiÕn vµo trong thµnh phè. Kú Anh høa víi ngêi Anh lµ sau 2 n¨m sÏ thùc hiÖn lêi høa trªn, nh vËy qu©n ®éi Anh míi rót lui, cßn b¶n th©n Kú Anh th× thØnh cÇu triÒu ®×nh trõng ph¹t. ChÝnh phñ nhµ Thanh chiÕu dô c¸c ®Þa ph¬ng ph¶i nghiªm ngÆt phßng bÞ, ph¶i b¶o ®¶m thËt an toµn. Trong th©m t©m Kú Anh còng hiÓu râ r»ng sím muén g× th× hai bªn còng sÏ x¶y ra xung ®ét.

N¨m §¹o Quang thø 28 (1848) Kú Anh thØnh cÇu vÒ Kinh s triÒu kiÕn hoµng ®Õ. Do ®ã Kú Anh ®îc gi÷ l¹i ë Kinh s ®Ó lµm viÖc, ®îc tÆng thëng hai l«ng c«ng trªn mò, phô tr¸ch qu¶n lý lÔ bé,binh bé, kiªm nhiÖm ®« thèng. Ch¼ng bao l©u, «ng l¹i ®îc phong lµm V¨n uyªn c¸c ®¹i häc sÜ, phông mÖnh ®Õn S¬n ®«ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò muèi,, kiÓm duyÖt ®éi ngò qu©n Thanh ë TriÕt giang. N¨m §¹o Quang thø 30 (1850), Thanh V¨n T«ng HoÆc Phong hoµng ®Õ lªn ng«i, Kú Anh øng chiÕu thîng th tr×nh bµy :" Yªu cÇu ®îc quèc gia ®¹i trÞ, dïng ngêi kh«ng so s¸nh,, nh÷ng viÖc lín nh lý tµi, hµnh chÝnh v.v...cµng ph¶i suy nghÜ nhiÒu h¬n. ThuËt dïng ngêi lµ ë chç ®ä sù th«ng minh s¸ng suèt. Con ngêi cã c¬ng cã nhu,, tµi n¨ng cã trêng cã ®o¶n.Dïng ngêi mµ kh«ng c¨n cø vµo t×nh ho×nh tµi n¨ngg mµ sö dông, th× ngay ®Õn chÝnh nh©n qu©n tö còng cã thÓ cã sù lÇm lÉn; nÕu dïng ngêi ®Ých ®¸ng th× tiÓu nh©n còng cã thÓ lµm ®îc viÖc.. TriÒu ®×nh cã ph©n biÖt quan, chøc, kh«ng ph¶i lµ cung cÊp cho con ngêi ta chç ®Ó mµ Èn nÊp. ChØ cÇn lµm viÖc thùc t©m thµnh ý th× dï lµ tiÓu nh©n còng ph¶i b¶o toµn. §èi víi mét sè ngêi kh«ng chÞu nhiÖm lao nhiÖm o¸n th× tuy lµ chÝnh nh©n qu©n tö còng ph¶i xö lý. Quèc gia lµm ®îc viÖc lµ nhê cã nh©n tµi. NÕu chØ lµ nh÷ng nhµ thuyÕt gi¸o v« bæ, th× ch¼ng cã lîi Ých g× cho quèc gia; nh÷ng lý luËn cò kü nh ni c«, khã mµ hîp ®îc víi thêi ®¹i, tµi chÝnh mµ kh«ng cã ngêi cã tµi lo liÖu th× chØ r¬i vµo lç hæng. VÝ dô nh ngµy nay nhµ

níc thu thuÕ cã tíi h¬n bèn tr¨m triÖu, chi tiªu l·ng phÝ, kh«ng¨n khíp víi sè l- îng qui ®Þnh sÏ g©y ra thiÕu hôt. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn tµi chÝnh thiÕu hôt, nÕu kh«ng truy nguyªn ®Ðn cïng, th× kh«ng thÓ nµo lµm trãng¹ch ®- îc.B©y giê nhµ níc xuÊt tiªn lµm ¨n kinh doanh víi níc ngoµi, sÏ kh«ngnh chi tiªu trong níc."Sau khi tÊu sí vµo ®Õn triÒu d×nh, hoµng ®Õ ®· phª chuÈn chiÕu dô nãi :" La nh÷ng nh©n viªn troÞng yÕu cña triÒu ®×nh, nhÊt cö nhÊt ®éng, ®Òu ®îc c¸c quan viªn trong triÒu ®inh noi theo, b¾t chíc. B¶n t©uds cña Kú Anh, lêi lÏ j¬i qu¸ khÝch, râ rµng lµ ®i ngîc l¹i nh÷ng lêi gi¸o huÊn cña tæ t«ng, kh«ng thÓ chÊp nhËn ®îc." ThÕ lµ hoµng ®Õ HoÆc Phong truyÒn ®¹t th¸nh chØ ph¶i tiÕn hµnh khiÓn tr¸ch Kú Anh. B¶n th©n Ky Anh c¶m thÊy kh«ng yªn, nhiÒu lÇn c¸o èm kh«ng häp. Th¸ng 10 n¨m ®ã Thanh V¨n T«ng tù tay viÕt chiÕu th vchj trÇn nh÷ng téi tr¹ng cña Môc Ch- ¬ng A vµ KyAnh, khiÓn tr¸ch hä r»ng :" Håi ë Qu¶ng §«ng, Kú Anh phông thõa ngêi níc ngoµi, ¸p chÕ mu«n d©n b¸ tÝnh, cho phÐp ngêi níc ngoµi vµo trong thµnh phè, thiÕu chót n÷a th× dÉn ®Õn biÕn ®éng. §· nhiÒu lÇn «ng ta kªu ca t×nh h×nh ngêi níc ngoµi ë ®ã rÊt ®¸ng sî, kiÕn nghÞ triÒu ®×nh nªn thay ®æi sù ®èi phã víi ngêi T©y, nhng l¹i xin b¶o toµn quan tíc léc vÞ. Täi tr¹ng cña Môc Ch¬ng A kh«ng nham hiÓm l¾m, nhng téi tr¹ng cña Kú Anh th× rÊt dÔ thÊy, cßn nãi ®Õn g©y t¸c h¹i cho quèc gia th× téi cña c¶ hai ®Òu nh nhau." Hoµng ®Õ conf suy nghÜ ®Õn t×nh thÕ mµ hä gÆp ph¶i lóc ®ã nªn xö lý Ky Anh cã khoan dung, gi¸ng chøc xuèng lµm quan l¹i bé thuéc, sau nµy bæ nhiÖm lµm c«ng bé viªn ngo¹i lang.

N¨m HoÆc Phong thø 3 (1853) qu©n Th¸i b×nh ë Qu¶ng §«ng B¾c tiÕn, con trai Kú Anh m· lan trÊn tæng binh Kh¸ng TÝch tÊu thØnh triÒu ®×nh ®Ó cho hai cha con hä cïng vµoqu©n ®éi ®Ó tham chiÕn, hoµng ®Õ HoÆc Phong mÖnh lÖnh Kú Anh ®i theo tuÇnphßng V¬ng ®¹i thÇn ®Ó lËp c«ng, gi¸m s¸t viÖc hä quyªn tiÒn, liÒn ban cho Kú Anh chøc quan Tø phÈm. N¨m HoÆc Phong thø 5 (1855), v× vay tiÒn cña cÊp díi, Kh¸nh TÝch bÞ tè c¸o, Kú Anh còng v× t th«ng mµ bÞ liªn luþ, bÞ c¸ch chøc vµ bá tï.

N¨m HoÆc Phong thø 8 (1858), qu©n ®éi Anh tËp hîp c¸c h¹m ®äi qu©n Ph¸p, Mü, Nga tiÕn vµo Thiªn t©n, cìng bøc chÝnh phñ nhµ Thanh ph¶i söa æi ®iÒu íc bÊt b×nh ®¼ng ®· ký tríc ®©y. Hoµng ®Õ HoÆc Phong mÖnh lÖnh cho ®¹i häc sÜ QuÕ L¬ng, thîng th Hoa Sa N¹p ph¶i cÊp tèc ®Õn Thiªn T©n ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc. tuÇnphßng V¬ng ®¹i thÇn cho r»ng Kú Anh th«ng th¹o t×nh h×nh ngo¹i quèc nªn ®· tiÕn cö KúAnh víi triÒu ®×nh.Hoµng ®Õ HoÆc Phong triÖu kiÕn «ng ta, b¶n th©n Kú Anh tálßng tù nguyÖn g¸nh v¸c mäi c«ngviÖc khã kh¨n. ThÕ lµ hoµng ®Õ HoÆc Phong bæ nhiÖm Kú Anh lµm hµm thÞ lang quan ®i ®Õn Thiªn T©n ®Ó ®µmph¸n nghÞ hoµ víi ngêi Anh. Tho¹t ®Çu khi Kú Anh ë Qu¶ng §«ng, c«ngviÖc th«ng th¬ng 5 cöa biÓn ®· do «ng ta phª duyÖt, KúAnh lu«n lu«n nghiªng vÒ phÝa ngêi T©y. Mïa ®«ng n¨m HoÆc Phong thø 7 (1857), Qu¶ng ch©u bÞ ®¸nh ph¸, hå s¬ c¬ mËt bÞ ngêi Anh chiÕm mÊt. Hä cho dÞch të tÊu ch¬ng cñaKúAnh, ph¸t hiÖn ra r»ng néi dung phÇn nhiÒu lµ che giÊu, kh«ng phï hîp víi sù thùc. Ngêi Anh rÊt kho¸i «ng ta. Khi KúAnh ®Õn Thiªn t©n, ngêi Anh tõ chèi kh«ng héi kiÕn Kú Anh. Kú Anh lo l¾ng sî h·i xin tõ chøc, kh«ng nghe theo chØ ý cña triÒu ®×nh, liÒn trë vÒ ngay Th«ng ch©u. thÕ lµ nh÷ng dÊu Õt lõa dèi cña «ng ta cµng ngµy cµng béc lé roz rµng, bÞ tuÇn

phßng V¬ng ®¹i thÇn tÊu b¸o tè c¸o. Hoµng ®Õ HoÆc Phong h¹ chiÕu b¾t Kú Anh vÒ nghiªm trÞ, ban cho Kú Anh ®îc tù vÉn

TuyÓn tù " Thanh sö c¶o "

QuyÓn 370