MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................................................. 7
CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN THI
HÀNH ÁN DÂN SỰ ................................................................................................ 26
1.1. Khái niệm, đặc điểm bán đấu giá tài sản ........................................................ 26
1.1.1. Khái niệm bán đấu giá tài sản ................................................................ 26
1.1.2. Đặc điểm bán đấu giá tài sản ................................................................. 30
1.2. Khái niệm, đặc điểm bán đấu giá tài sản THADS ......................................... 36
1.2.1. Khái niệm bán đấu giá tài sản THADS. .................................................. 36
1.2.2. Đặc điểm bán đấu giá tài sản THADS .................................................... 44
1.3. Cơ sở khoa học của việc xây dựng pháp luật bán đấu giá tài sản THADS .. 48
1.3.1. Thi hành nghĩa vụ dân sự, bảo đảm hiệu lực thi hành của bản án, quyết
định .................................................................................................................... 48
1.3.2. Bảo vệ quyền con người của các chủ thể trong giai đoạn THADS ........ 49
1.3.3. Bảo đảm tài sản được đưa ra bán đấu giá tuân theo các quy luật giá trị,
cạnh tranh, cung - cầu ...................................................................................... 52
1.4. Nội dung của bán đấu giá tài sản THADS ..................................................... 54
1.4.1. Tài sản THADS đưa ra bán đấu giá ....................................................... 54
1.4.2. Chủ thể trong bán đấu tài sản THADS ................................................... 55
1.4.3. Trình tự, thủ tục bán đấu giá tài sản THADS ......................................... 60
1.4.4. Quyền nghĩa vụ, trách nhiệm pháp lý của các chủ thể trong bán đấu giá
tài sản THADS ................................................................................................... 69
1.4.5. Bảo đảm hoạt động bán đấu giá tài sản THADS .................................... 77
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .......................................................................................... 81
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP
LUẬT VỀ BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN THI HÀNH ÁN DÂN SỰ Ở VIỆT NAM .. 82
2.1. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật về tài
sản THADS được ra bán đấu giá, chủ thể trong bán đấu giá tài sản THADS ...... 82
2.1.1. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật về tài
sản THADS được đưa ra bán đấu giá ............................................................... 83
2.1.2. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng các quy định về chủ thể trong
bán đấu giá tài sản THADS .............................................................................. 86
2.2. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật về trình tự,
thủ tục bán đấu giá tài sản THADS ....................................................................... 87
2.2.1. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật về
trình tự, thủ tục các hoạt động trước khi tiến hành bán đấu giá THADS ......... 87
2.2.2. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật về
trình tự, thủ tục các hoạt động để tổ chức đấu giá tài sản THADS .................. 94
2.2.3. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật về
trình tự, thủ tục tiến hành các hoạt động sau khi bán đấu giá tài sản THADS.107
2.3. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng quy định pháp luật về quyền,
nghĩa vụ, trách nhiệm pháp lý của các chủ thể trong bán đấu giá tài sản THADS
............................................................................................................................. 115
2.3.1. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng quy định pháp luật về quyền,
nghĩa vụ, trách nhiệm pháp lý của các chủ thể có thẩm quyền đưa tài sản
THADS ra đấu giá ........................................................................................... 115
2.3.2. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng quy định pháp luật về quyền,
nghĩa vụ, trách nhiệm của chủ thể có thẩm quyền bán đấu giá tài sản THADS.117
2.3.3. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng quy định pháp luật về quyền,
nghĩa vụ, trách nhiệm của các chủ thể tham gia trong bán đấu giá tài sản
THADS ............................................................................................................ 120
2.4. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật về bảo
đảm hoạt động bán đấu giá tài sản THADS ở Việt Nam .................................... 128
2.4.1. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật về
điều kiện tiêu chuẩn, đào tạo, bồi dưỡng ĐGV ............................................... 128
2.4.2. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật về
đạo đức nghề nghiệp ĐGV, thù lao dịch vụ đấu giá tài sản THADS ............. 130
2.4.3. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật về
cơ chế quản lý, xử lý vi phạm, kiểm sát hoạt động bán đấu giá tài sản THADS.133
2.4.4. Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật về
cơ chế phối hợp của các cơ quan có thẩm quyền liên quan đến hoạt động bán
đấu giá tài sản THADS. .................................................................................. 137
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................ 141
CHƯƠNG 3 YÊU CẦU VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ BÁN
ĐẤU GIÁ TÀI SẢN THI HÀNH ÁN DÂN SỰ Ở VIỆT NAM ............................ 142
3.1. Yêu cầu hoàn thiện pháp luật về bán đấu giá tài sản THADS ở Việt Nam. 142
3.1.1. Yêu cầu về tính đồng bộ, thống nhất, khả thi. ....................................... 142
3.1.2. Yêu cầu về bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, xác định rõ trách nhiệm của
các chủ thể tham gia. ...................................................................................... 143
3.1.3. Yêu cầu bảo đảm tính cụ thể, chặt chẽ tuân theo trình tự, thủ tục chung
về đấu giá tài sản ............................................................................................ 144
3.1.4. Yêu cầu về bảo đảm tính hiệu quả trong nền kinh tế thị trường và xu
hướng hội nhập kinh tế - quốc tế ..................................................................... 145
3.1.5. Yêu cầu về đáp ứng cải cách tư pháp của Đảng và Nhà nước, xây dựng
Nhà nước pháp quyền XHCN .......................................................................... 146
3.2. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về bán đấu giá tài sản THADS ở Việt Nam
............................................................................................................................. 146
3.2.1. Sửa đổi, bổ sung quy định của pháp luật về tài sản THADS ra đấu giá,
chủ thể trong bán đấu giá tài sản THADS ...................................................... 146
3.2.2. Sửa đổi, bổ sung quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục đấu giá tài
sản THADS ...................................................................................................... 149
3.2.3. Sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về quyền nghĩa vụ, trách nhiệm
pháp lý của các chủ thể trong bán đấu giá tài sản THADS ............................ 162
3.2.4. Sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về bảo đảm hoạt động bán đấu giá
tài sản THADS ................................................................................................. 170
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................ 180
KẾT LUẬN CHUNG .............................................................................................. 181
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN
ĐẾN LUẬN ÁN ...................................................................................................... 182
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 183
PHỤ LỤC 1 ............................................................................................................. 189
NỘI DUNG CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
LUẬN ÁN ............................................................................................................... 190
PHỤ LỤC 2 ............................................................................................................. 206
HỆ THỐNG CÁC VĂN BẢN HIỆN HÀNH VỀ BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN THI
HÀNH ÁN DÂN SỰ Ở VIỆT NAM ...................................................................... 206
PHỤ LỤC 3 ............................................................................................................. 208
SỐ LIỆU THỐNG KÊ KẾT QUẢ BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN THI HÀNH ÁN
DÂN SỰ KHÔNG THÀNH ................................................................................... 208
TỪ NĂM 2014 ĐẾN 06 THÁNG ĐẦU NĂM 2018 .............................................. 208
PHỤ LỤC 4 ............................................................................................................. 209
SỐ LIỆU THỐNG KÊ DANH SÁCH CÁC TỔ CHỨC ĐẤU GIÁ ...................... 209
TẠI VIỆT NAM ĐẾN THÁNG 9 NĂM 2018 ....................................................... 209
1
MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài
Trong lịch sử phát triển đấu giá tài sản ở Việt Nam, loại tài sản đầu tiên được
đưa ra bán đấu giá là tài sản THADS và trở thành loại tài sản đấu giá “truyền
thống”.Việc đấu giá tài sản THADS không chỉ có ý nghĩa đơn thuần là “bán đấu
giá” mà còn có ý nghĩa trong việc bảo đảm bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật
được thi hành trên thực tế, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự trong
giai đoạn thi hành án. Tuy nhiên, hiện nay các tổ chức đấu giá “không muốn bán”
đấu giá tài sản THADS, các khách hàng “không muốn mua” tài sản THADS, đặc
biệt là tài sản THADS là bất động sản. Các khách hàng cho rằng đây là một loại tài
sản không chỉ “phức tạp về pháp lý” mà còn chứa đựng quá nhiều“rủi ro”! Trong
thời gian vừa qua, có rất nhiều tài sản THADS là bất động sản được đấu giá thành
nhưng không bàn giao được tài sản cho khách hàng đã làm ảnh hưởng đến uy tín
của tổ chức đấu giá và làm cho loại tài sản này ngày càng “ế ẩm” hơn trong nền
kinh tế thị trường. Theo báo cáo công tác thi hành án năm 2017, tổng số việc đã kê
biên, định giá lại và đấu giá nhưng không thành là 7.535 việc, trong đó số việc bán
đấu giá từ 3 lần trở lên là 5.225 việc [78, tr.14 ]. 06 tháng đầu năm 2018 đấu giá tài
sản kê biên vẫn còn là điểm nghẽn, toàn quốc có 5.603 việc tương ứng với số tiền là
7.144 tỷ 138 triệu 714 nghìn đồng đã kê biên, định giá nhưng chưa xử lý được,
trong đó số việc bán đấu giá từ 3 lần trở lên là 3.911 việc. Có 628 vụ việc đã bán
đấu giá thành nhưng chưa giao được tài sản cho người trúng đấu giá [79, tr.21]. Hội
nghị sơ kết công tác THADS 06 tháng đầu năm 2018 vừa qua đã đánh giá kết quả
về tiền đạt thấp và giảm sâu so với cùng kỳ năm 2017 là vấn đề đáng quan ngại
trong việc hoàn thành các chỉ tiêu về tiền trong 06 tháng cuối năm 2018. Vì vậy,
việc nhận diện và kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ những “điểm nghẽn” trong công tác
bán đấu giá tài sản THADS là vấn đề hết sức cấp bách. Một thực tế cho thấy, những
bản án, quyết định của Tòa án tuyên nghĩa vụ trả tiền, sau khi kê biên tài sản của
người phải thi hành án để thực hiện nghĩa vụ trả nợ mà tài sản kê biên không bán
được thì bản án, quyết định đó sẽ được xếp vào diện “án tồn đọng”, án “trên giấy”!
Đặc biệt trong bối cảnh hoạt động THADS cần phải giải quyết cấp bách nợ xấu của
Ngân hàng, tổ chức tín dụng để giữ vững ổn định, giảm tỉ lệ nợ xấu thì việc nhiều
tài sản bán đấu giá không thành đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự an toàn cho hệ
thống tín dụng, Ngân hàng, quyền lợi ích hợp pháp của người được thi hành án.
Điều này dẫn đến mục tiêu bảo vệ quyền con người, quyền công dân trong lĩnh vực
dân sự, kinh tế đã được đặt ra trong Nghị quyết số 48/NQ-TW ngày 24 tháng 5 năm