1
B GIÁO DC VÀ ĐÀO TO
ĐI HC ĐÀ NNG
PHAN CƯNG
ĐIU KHIN ĐNG CƠ ĐNG B NAM CHÂM VĨNH CU
BNG PHƯƠNG PHÁP M - THÍCH NGHI
Chuyên ngành: T ñng a
Mã s: 60.52.60
TÓM TT LUN VĂN THC SĨ K THUT
Đà Nng, Năm 2012
2
Công trình ñưc hoàn thành ti
ĐI HC ĐÀ NNG
Ngưi hưng dn khoa hc: TS. NGUYN ANH DUY
Phn bin 1: PGS.TS. BÙI QUC KHÁNH
Phn bin 2: TS. NGUYN ĐC THÀNH
Lun văn ñưc bo v ti Hi ñng chm Lun văn tt
nghip thc sĩ k thut hp ti Đi hc Đà Nng vào ngày 9 tháng
6 năm 2012
Có th tìm hiu lun văn ti:
- Trung tâm Thông tin - Hc liu, Đi hc Đà Nng
- Trung tâm Hc liu, Đi hc Đà Nng.
1
M ĐU
1. Tính c p thi!t c"a ñ# tài
Ngày nay, ñng cơ ñin ñng b ñưc s dng nhiu trong
lĩnh vc ñiu khin, trong công nghip vì nó có nh ng ñ!c ñim vưt
tri như hiu sut, Cos ϕ cao, tc ñ ít ph thuc vào ñin áp. Tuy
nhiên, vic ñiu khin ñng cơ ñng bcòn tương ñi khó khăn, do
ñ!c nh phi tuy&n mnh. Nh ng khó khăn trong vic 'ng dng ñng
cơ ñng b chính là làm th& nào ñ th d( dàng ñiu ch)nh tc ñ
như vic ñiu ch)nh ñng cơ mt chiu. vy, ý tư*ng v vic bi&n
ñ+i máy ñin xoay chiu thành máy ñin mt chiu trên phương din
ñiu khin ñã ra ñi. Điu khin vector s, cho phép ñiu khin t-
thông moment hoàn toàn ñc lp vi nhau thông qua ñiu khin
giá tr. t'c thi c/a dòng ho!c giá tr. t'c thi c/a áp. Điu khin
vector cho phép to ra nh ng phn 'ng nhanh chính xác c/a t-
thông và moment trong quá trình quá ñ cũng như quá trình xác lp.
Cũng như các h thng ñiu khin khác, cht lưng các h ñiu
khin truyn ñng ñin ph thuc rt nhiu vào cht lưng c/a các b
ñiu khin, * ñó h thng phi to ra ñưc kh năng thay ñ+i tc ñ
trơn, m.n vi phm vi ñiu ch)nh rng, ñ chính xác c/a ñi lưng
ñiu ch)nh * ch& ñ tĩnh cao ñ to nên vùng làm vic vi sai s nh1,
h làm vic vi bt c' quá trình quá ñ nào cũng phi ñt ñưc ñ +n
ñ.nh cao h phi kh năng ñáp 'ng nhanh vi yêu c2u ñiu
ch)nh. Tt c nh ng ñiu này thc s ñã ñ!t ra nh ng yêu c2u càng
ngày càng kh3t khe hơn cho các h thng truyn ñng.
2
Đ gii quy&t nh ng vn ñ trên, nhiu gii thut ñiu khin
ñng cơ ñng b ñã ñưc nghiên c'u 'ng dng trong nh vc
truyn ñng ñin như: Phương pháp ñiu khin vector (Điu khin
trc ti&p moment (Direct Torque Control- DTC), ñiu khin ta theo
t- thông (Field Orientated Control- FOC)), phương pháp ñiu khin
vô hưng (Điu khin V/f = h=ng s ).
Hin nay, các phương pháp này ñang ñưc 'ng dng rng rãi
trong lĩnh vc ñiu khin h truyn ñng ñng cơ ñng b. Tuy
nhiên, bên cnh nh ng ưu ñim, các phương pháp trên vn tn ti
nh ng khuy&t ñim như:
- Vi ñiu khin V/f = h=ng s, ch) dùng cho h truyn
ñng có ñ!c tính thp.
- Vi phương pháp ñiu khin trc ti&p moment, thì ñáp 'ng
tc ñ thp, moment ñiu ch)nh không trơn.
- Điu khin ta theo t- thông thì * tc ñ trên danh ñ.nh ñng
cơ b. mt ñng b.
Nh=m hn ch& nh ng khuy&t ñim trên và nâng cao cht lưng
h truyn ñng thì bài toán mthích nghi k&t hp vi các phương
pháp ñiu khin thông thưng trên ñang mt hưng nghiên c'u
ñ2y trin vng trong lĩnh vc ñiu khin truyn ñng ñin xoay
chiu.
Vi mong mun m hiu sâu v lĩnh vc truyn ñng ñin
xoay chiu, ngưi nghiên c'u chn ñ i ñi#u khi$n ñng cơ ñ&ng
b mam châm vĩnh c(u b)ng phương pháp m- - thích nghi” m
ñ tài cho lun văn Thc .
3
2. M0c tiêu c"a ñ# tài
- Thi&t k& các b ñiu khin PI kinh ñin ñ ñiu khin tc ñ
c/a ñng cơ.
- Bng dng phương pháp mthích nghi ñiu khin ñng cơ
ñng b nam châm vĩnh cu.
3. Đi tư1ng và ph2m vi nghiên c3u
Đi tưng nghiên cu:
Đng cơ ñi4n ñ&ng b nam châm vĩnh c(u xoay chi#u ba
pha
Phm vi nghiên cu:
- Tìm hiu các phương pháp ñiu khin h truyn ñng ñng
cơ ñng b như:
+ Phương pháp ñiu khin hưng (ñiu khin V/f =
h=ng s )
+ Phương pháp ñiu khin vector:
Điu khin trc ti&p moment (Direct Torque Control -
DTC)
Phương pháp ñiu khin ta theo t- thông (Field
Orientated Control - FOC)
Trong ñó, Ngưi nghiên c'u s dng phương pháp ñiu khin
ta theo t- thông rotor làm hưng nghiên c'u chính.
- Xây dng mô hình ñiu khin h truyn ñng ñng cơ ñng
b b=ng phương pháp ta theo t- thông rotor, s dng b ñiu khin
PI ñ ñiu khin tc ñ c/a ñng cơ.
4
- S dng phương pháp m thích nghi ñiu khin ñng cơ
ñng b nam châm vĩnh cu.
4. Phương pháp nghiên c3u
Nghiên c'u lý thuy&t và tìm hiu cu trúc c/a truyn ñng ñin
xoay chiu ba pha, qua ñó phân tích và thi&t k& các b ñiu khin.
y dng nh, ph1ng trên ph2n mm
Matlab/Simulink ñ kim ch'ng, ñánh giá và rút ra k&t lun.
5. Ý nghĩa c"a ñ# tài
Đ tài i liu tham kho h u ích cho nh ng ai quan tâm ñ&n
phương pháp ñiu khin ñng cơ ñin ñng b xoay chiu ba pha
nam châm vĩnh cu ch th'c thi&t k& nh a c bñiu
khin mô ph1ng trên Matlab/Simulink
Vi k&t qu nghiên c'u c/a ñ tài có th s, góp ph2n hoàn
thin mt phương pháp ñiu khin mi, kh3c phc ñưc mt s
nhưc ñim c/a các phương pháp ñiu khin kinh ñin, t- ñó m* ra
mt tim năng áp dng cài ñ!t vào các thi&t b. ñiu khin trong
thương mi, ñ gii quy&t vn ñ cp ch hin nay nâng cao cht
lưng ñiu khin h truyn ñng ñng cơ ñin ñng b.
Ngoài phn m ñu và kt lun, bn lun văn ñưc chia thành
4 chương:
Chương 1. T+ng quan v ñng cơ ñng b nam châm vĩnh cu
(PMSM)
Chương 2. Mt sphương pháp ñiu khin trong truyn ñng
ñng cơ xoay chiu ba pha
5
Chương 3. Gii thiu v ñiu khin m ñiu khin tch
nghi theo mô nh mu MRACS
Chương 4. Bng dng phương pháp mthích nghi ñiu khin
ñng cơ ñng b nam châm vĩnh cu
CHƯƠNG 1
T5NG QUAN V ĐNG CƠ ĐNG B NAM
CHÂM VĨNH CU
1.1. Gi6i thi4u v# ñng cơ PMSM1.2. Vector không gian c"a
c ñ2i lư1ng ba pha
1.2. Vector không gian c"a c ñ2i lư1ng ba pha
1.2.1. Xây dng vector không gian
1.2.2. Chuyn h ta ñ cho vector không gian
1.2.3. Biu din các vector không gian trên h ta ñ t thông
rotor
1.3. Mô hình c"a ñng cơ PMSM ba pha
1.3.1. Lý do xây dng mô hình
1.3.2. H phương trình cơ bn ca ñng cơ
1.3.3. Các tham s ca ñng cơ
1.3.4. Mô hình trng thái ca ñng cơ trên h ta ñ rotor
(dq)
6
Quan sát ñng cơ PMSM cc li khe t- * v. trí gi a phi&n
(v. trí ñ)nh cc, v. trí trc d) hơn khe t- * v. trí ti&p giáp gi a hai
phi&n (v. trí trc q) nên ñin cm stator trên hai trc d,q khác nhau
- Phuơng trình t- thông
ψ
sd
= L
sd
i
sd
+ ψ
p
ψ
sq
= L
sq
i
sq
L
sd
ñin cm Stato ño * v. trí dc ñ)nh cc
L
sq
ñin cm Stato ño * v. trí ngang cc
Thay phương trình t- thông vào phương trình (1.15) và vi&t li
dưi dng phương trình các ph2n t ta thu ñưc:
sqsqs
sd
sdsdssd
iL
dt
di
LiRu
ω
+=
pssdsds
sq
sqsqssq
iL
dt
di
LiRu
ψωω
+++=
Phương trình dòng ñin
sd
sd
sq
sd
sq
ssd
sd
sd
u
L
i
L
L
i
Tdt
di 11 ++=
ω
sq
p
ssq
sq
sq
sq
sd
sq
sd
s
sq
L
u
L
i
T
i
L
L
dt
di
ψ
ωω
+= 11
-Phương trình momen c/a ñng cơ PMSM
m
M)(
2
3
sqsqsqsdc
iip
ψψ
+=
(1.19)
(1.20)
(1.21)
7
])[(
2
3
)]([
2
3
sqsdsqsqsdsd
sd
p
c
sqsdsqsdsqpc
iiLiLi
L
p
LLiiip
+=
+=
ψ
ψ
(1.22)
T- các phương tnh (1.21) (1. 22) ta xây dng hình
ñng cơ
8
CHƯƠNG 2
C PHƯƠNG PHÁP ĐIU KHIN TRONG TRUYN
ĐNG ĐNG CƠ ĐI<N XOAY CHIU BA PHA
2.1. Thi!t b= bi!n t>n
2.1.1. Mô t v cu trúc b bin tn
2.1.2. Mô t toán hc b bin tn
2.2. Phương pháp ñi#u ch! ñ rng xung (PWM)
2.3. Phương pháp ñi#u ch! vector không gian (SVM)
2.4. Đi#u khi$n ta theo t? thông rotor trong truy#n ñng
ñng cơ PMSM
2.4.1. Điu kin ñiu khin moment ti ưu
2.4.2. Cơ s ca phương pháp ta theo t thông rotor
2.4.3. Cu trúc truyn ñng ñng cơ PMSM ta theo t thông
rotor