VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
LÊ XUÂN TÙNG
CÁC BIỆN PHÁP CƯỠNG CHẾ THI HÀNH ÁN
DÂN SỰ THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN NAY
TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Chuyên ngành : Luật kinh tế
Mã số : 60.38.01.07
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN ĐỨC MINH
HÀ NỘI, 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Luận văn “Các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự
theo pháp luật Việt Nam hiện nay từ thực tiễn thành phố Hà Nội” là công trình
nghiên cứu thực sự của cá nhân tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của
PSG.TS Nguyễn Đức Minh.
Các số liệu trích dẫn trong luận văn dựa trên số liệu bảo đảm độ tin cậy,
chính xác và trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được
công bố dưới bất kỳ hình thức nào.
Hà Nội, ngày……tháng……năm 2016
Học viên
Lê Xuân Tùng
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA CÁC BIỆN PHÁP CƯỠNG CHẾ THI
HÀNH ÁN DÂN SỰ .................................................................................................. 6
1.1. Khái niệm cưỡng chế thi hành án dân sự ......................................................... 6
1.2. Đặc điểm các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự ................................... 7
1.3. Phân loại các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự ................................... 9
1.4. Điều kiện áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự ......................... 16
1.5. Căn cứ của việc quy định các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự ........ 17
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ CÁC BIỆN PHÁP CƯỠNG
CHẾ THI HÀNH ÁN DÂN SỰ QUA THỰC TIỄN THỰC HIỆN Ở THÀNH
PHỐ HÀ NỘI ........................................................................................................... 20
2.1. Thực trạng pháp luật về các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự ............... 20
2.2. Thực trạng áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự từ thực tiễn
thành phố Hà Nội ................................................................................................... 50
CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ NÂNG CAO
HIỆU QUẢ ÁP DỤNG BIỆN PHÁP CƯỠNG CHẾ THI HÀNH ÁN DÂN SỰ .. 57
3.1. Định hướng hoàn thiện pháp luật về cưỡng chế thi hành án dân sự .............. 57
3.2. Yêu cầu đối với việc áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự .............. 64
3.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả cưỡng chế thi hành án dân sự trên địa bàn thành
phố Hà Nội ............................................................................................................ 67
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 74
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 77
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
2.1
Kết quả THADS giai đoạn 2011 - 2015 về việc
52
2.2
Kết quả THADS giai đoạn 2011 - 2015 về tiền
53
2.3
Kết quả việc tổ chức cưỡng chế thi hành án của toàn
thành phố Hà Nội năm 2013 - 2015
54
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Bản án, quyết định của Tòa án nhân danh Nhà nước, quyết định của Hội
đồng xử lý vụ việc cạnh tranh và quyết định của Trọng tài thương mại khi được
chấp hành nghiêm chỉnh có tác động trực tiếp đến lòng tin của nhân dân đối với
pháp luật và nhà nước. Vì thế, hoạt động thi hành án dân sự (THADS) mang ý
nghĩa thực sự quan trọng trong việc giữ vững kỷ cương phép nước, củng cố trật tự
pháp luật và giữ vững pháp chế xã hội chủ nghĩa, đảm bảo cho quyền lực tư pháp
được thực thi trên thực tế. Điều 106 Hiến pháp năm 2013 quy định “Bản án, quyết
định của Tòa án nhân dân có hiệu lực pháp luật phải được các cơ quan, tổ chức cá
nhân tôn trọng; cơ quan, tổ chức, cá nhân hữu quan phải nghiêm chỉnh chấp hành”.
Nhận thức được tầm quan trọng trong công tác này, Đảng và Nhà nước ta đã
đề ra mục tiêu trong những năm tới đây là phải: Xây dựng cơ chế bảo đảm mọi bản
án của tòa án có hiệu lực pháp luật phải được thi hành, các cơ quan hành chính vi
phạm bị xử lý theo phán quyết của tòa án phải nghiêm chỉnh chấp hành. Nhiều năm
qua, Chính phủ đã xác định công tác THADS là một trong những nhiệm vụ trọng
tâm và đã đưa ra nhiều giải pháp hiệu quả nhằm tạo sự chuyển biến cơ bản trong
công tác này. Luật thi hành dân sự ra đời cùng với một loạt các văn bản quy phạm
pháp luật thể chế hóa các quy định của Luật này vào cuộc sống, đã đánh dấu bước
đổi mới cơ bản điều chỉnh tất cả các lĩnh vực trong công tác thi hành án. Đồng thời
xác định Bộ Tư pháp là cơ quan giúp Chính phủ quản lý Nhà nước thống nhất công
tác thi hành án, từng bước xã hội hóa hoạt động thi hành án (THA).
Vì vậy, công tác THADS trong những năm qua đạt được một số kết quả đáng
khích lệ, mà kết quả nổi bật nhất theo đánh giá của Chính phủ là: “Hệ thống cơ
quan THADS được hình thành trong cả nước, công tác THADS đã được triển khai
và hoạt động có hiệu quả bước đầu”. Tuy nhiên, bên cạnh đó, công tác THADS hiện
vẫn đang đứng trước những khó khăn, thử thách to lớn với nhiều vấn đề tồn tại, bất
cập đang đặt ra cần được giải quyết.