BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
HỌC VIỆN Y DƢỢC HỌC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM
ĐỖ HUY HÙNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC
HÀ NỘI, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
HỌC VIỆN Y DƢỢC HỌC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM
ĐỖ HUY HÙNG
Chuyên ngành: Y học cổ truyền
Mã số: 8720115
LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
PGS.TS. Vũ Thƣờng Sơn
HÀ NỘI, NĂM 2020
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành
đến Ban Giám đốc, Phòng đào tạo Sau đại học, các Bộ môn, Khoa phòng Học
viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam, là nơi trực tiếp đào tạo và tận tình giúp
đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành luận văn.
Tôi xin được bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới PGS-TS. Vũ
Thường Sơn- Phó giám đốc bệnh viện Châm cứu Trung Ương đã luôn theo
sát, trực tiếp dạy dỗ, chỉ bảo, giúp đỡ và cho tôi những ý kiến quý báu trong
quá trình thực hiện và hoàn thành đề tài.
Tôi xin được bày tỏ lòng tri ân sâu sắc tới PGS.TS Đậu Xuân Cảnh và
các Thầy Cô trong Hội đồng đã cho tôi những chỉ bảo tận tình trong quá trình
thiết kế và xây dựng đề cương và thực hiện nghiên cứu.
Tôi xin được gửi lời cảm tạ chân thành đến Ban Giám đốc bệnh viện
Tuệ Tĩnh- bệnh Viện Châm cứu Trung Ương, tập thể các bác sỹ, điều dưỡng
đã cho tôi được có cơ hội được học tập phát triển chuyên môn cũng như học
hỏi được nhiều kinh nghiệm và kỹ năng nghiên cứu khoa học từ những
chuyên gia đầu ngành về Y học cổ truyền, con đường mà tôi đang theo đuổi.
Cuối cùng, xin được gửi những tình cảm yêu thương nhất tới gia đình,
bạn bè, đồng nghiệp và những người bạn Cao học khóa 10 chuyên ngành Y
học cổ truyền – Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam đã luôn ở cạnh bên
nhau, sát cánh giúp đỡ, động viên, chia sẻ niềm vui cũng như nỗi buồn trong
suốt 2 năm học dưới ngôi trường thân yêu.
Xin được trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày ... tháng ... năm 2020
Đỗ Huy Hùng
LỜI CAM ĐOAN
Tôi là Đỗ Huy Hùng, học viên cao học khóa 10 Học viện Y Dược Học
Cổ truyền Việt Nam, chuyên ngành Y học cổ truyền, xin cam đoan:
1. Đây là luận văn do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dưới sự hướng dẫn
của PGS- TS. Vũ Thường Sơn.
2. Công trình này không trùng lặp với bất kỳ nghiên cứu nào khác đã
được công bố tại Việt Nam
3. Các số liệu và thông tin trong nghiên cứu là hoàn toàn chính xác, trung
thực và khách quan, đã được xác nhận và chấp thuận của cơ sở nơi
nghiên cứu.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về những cam
kết này./.
Hà Nội, ngày .... tháng .... năm 2020
Học Viên
Đỗ Huy Hùng
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................... 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...................................................................... 3
1.1. Quan điểm của Y học hiện đại về đau dây thần kinh tọa ......................... 3
1.1.1. Giải phẫu cột sống thắt lưng và dây thần kinh tọa............................ 3
1.1.2. Nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh gây đau thần kinh tọa ..................... 6
1.1.3. Lâm sàng và cận lâm sàng đau dây thần kinh tọa ............................. 7
1.1.4. Chẩn đoán xác định .......................................................................... 9
1.1.5. Chẩn đoán nguyên nhân . ................................................................ 11
1.1.6. Chẩn đoán phân biệt. ....................................................................... 11
1.1.7. Chẩn đoán định khu rễ tổn thương .................................................. 12
1.1.8. Điều trị đau thần kinh tọa theo Y học hiện đại ............................... 12
1.2. Quan điểm của Y học cổ truyền về đau dây thần kinh tọa ..................... 13
1.2.1. Khái niệm ........................................................................................ 13
1.2.2. Nguyên nhân gây bệnh .................................................................... 13
1.2.3. Các thể lâm sàng ............................................................................. 13
1.3. Tổng quan Điện châm, Xoa bóp bấm huyệt, Điện xung, Điện Cơ. ....... 14
1.3.1. Điện châm. ...................................................................................... 14
1.3.2. Xoa bóp bấm huyệt ......................................................................... 18
1.3.3. Điện xung ........................................................................................ 20
1.3.4. Điện Cơ ........................................................................................... 23
1.4. Tình hình nghiên cứu điều trị đau dây thần kinh tọa trong nước và thế giới . 23
1.4.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới .................................................. 23
1.4.2. Tình hình nghiên cứu tại Việt Nam ................................................. 24
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................... 26
2.1. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................ 26
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng nghiên cứu theo YHHĐ ................ 26
2.1.2. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng nghiên cứu theo YHCT ................ 26
2.1.3. Tiêu chuẩn loại trừ đối tượng nghiên cứu ....................................... 27
2.2. Thời gian nghiên cứu ............................................................................. 27