TRƯỜNG ………………….
KHOA……………………….
-----[\[\-----
Báo cáo tốt nghiệp
Đề tài:
Tổng quan về Đa dạng sinh học là nền
tảng của Nông nghiệp bền vững.
0
MỤC LỤC
PHẦN 1. MỞ ĐẦU ……………………………………………………………………1
PHẦN 2. PHƯƠNG PHÁP NGUYÊN CỨU …………………………………………2
PHẦN 3. NỘI DUNG…………………………………………………………………2
3.1. Đang dạng sinh học Hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái Nông nghiệp………… ..2
3.2. Đặc điểm của Hệ sinh thái Nông nghiệp và các thuộc tính ………………………..3
3.3. Bản chất và chức năng của Đa dạng sinh học trong Hệ sinh thái Nông nghiệp……6
3.4. Nông nghiệp với bảo tồn đa dạng sinh học…………………………………………8
3.5. Bảo tồn các hệ sinh thái đảm bảo sự sống ổn định Đa dạng sinh học trong Nông
nghiệp…………………………………………………………………………………..12
3.6. Thực hiện sản xuất nông nghiệp trong giới hạn chịu đựng của Hệ sinh thái Nông
nghiệp…………………………………………………………………………………..14
3.7. Vấn đề quản lý hệ sinh thái nông nghiệp bền vững……………………………….17
PHẦN 4. KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ ………………………………………………19
4.1 Kết luận…………………………………………………………………………….19
4.2 Khiến nghị……………………………………………………………………….....20
4.3 Tài liệu tham khảo……………………………………………………………..…..20
1
PHẦN 1. MỞ ĐẦU
Đa dạng sinh học là một khái niệm được xuất hiện từ giữa những năm 1980,
nhằm nhấn mạnh sự cần thiết trong các hoạt động nghiên cứu về tính đa dạng và phong
phú của sự sống trên trái đất. Thuật ngữ này ngày nay được sử dụng rộng rãi trên khắp
toàn thế giới. Hiện nay có nhiều định nghĩa khác nhau về Đa dạng sinh học ; định nghĩa
đầu tiên do Quỹ Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên đưa ra từ năm 1989. "Đa dạng sinh
học là sự phồn thịnh của sự sống trên trái đất, là hàng triệu loài thực vật, động vật và vi
sinh vật, là những gen chứa đựng trong các loài và là hệ sinh thái vô cùng phức tạp
cùng tồn tại trong môi trường". Do vậy đa dạng sinh học bao gồm 3 cấp độ: Đa dạng
gen, đa dạng loài và đa dạng hệ sinh thái.
Sau quá trình nghiên cứa các hệ sinh thái tự nhiên, tồn tại và phát triển theo thời
gian, Trong nhiên hầu như không có vấn đề dịch bệnh nghiêm trọng. Nguyên nhân của
hiện tượng này là do có tính đa dạng về loài cây động vật và vi sinh vật. Tính đa dạng
đảm bảo được cân bằng sinh thái. Còn các hệ sinh thái Nông nghiệp được áp dụng, ứng
dụng nhiều tiến bộ của khoa học kỷ thuật tiên tiến trên mọi phương diện; về nhân giống,
các biện pháp dâm canh, các loài thuốc … song hàng năm nền nông nghiệp nói chung,
đã phải đối mặt với rất nhiều dịch bệnh hoành hành. Sản phẩm Nông nghiệp có thể tăng
về số lượng còn chất lượng có chiều hướng giảm xuống. Điều này có cho chúng ta một
nhận định là độc canh là hệ canh tác không ổn định và mẫn cảm với những hiện tượng
như bùng nổ dịch bệnh. Tăng cường tính đa dạng trong nông nghiệp cũng tăng hiệu quả
kinh tế trong Nông nghiệp.
Đa dạng sinh học nông nghiệp là một thuật ngữ bao gồm tất cả các thành phần
của ĐDSH ở cấp gen, cấp loài và cấp hệ sinh thái - liên quan đến thực phẩm và nông
nghiệp, hỗ trợ các hệ sinh thái mà trong đó nông nghiệp được thực hiện. Thuật ngữ này
bao gồm các cây trồng, vật nuôi và nhiều giống thuộc các loài đó, ngoài ra còn có các
thành phần khác hỗ trợ cho sản xuất nông nghiệp. Những phương pháp canh tác đảm
bảo tình đa dạng của nông nghiệp bao gồm: trồng những loại cây giống cây khác nhau;
lai tạo giống; luân canh; trồng cây lưu niên; bảo tồn và phát triển gia súc gia cầm và xen
canh…
Cùng với sự tiến bộ của xã hội loài người, chân lý về phát triển bền vững đang
được xuất hiện, Năng suất, hiệu quả sản xuất đang được xem xét với bản chất sâu xa
hơn. Một nghiên cứu lớn trên toàn cầu mới đây, Đánh giá Hệ sinh thái Thiên niên kỷ đã
nhấn mạnh rằng, sức khỏe và sự thịnh vượng của con người và những loài khác trên
hành tinh này phụ thuộc vào sự phong phú của các hàng hóa và dịch vụ hệ sinh thái.
1
Một trong những dịch vụ hệ sinh thái quan trọng nhất đối với con người là dịch vụ cung
cấp mang lại thức ăn và các sản phẩm nông nghiệp khác. Chính vì vậy chúng ta nhận ra
rằng Đa dạng sinh học là một cơ sở vô cùng quan trọng trong sản xuất Nông nghiệp bền
vững. Đó cũng chính là lý do tôi quyết định chọn thực hiện nghiên cứu vấn đề “Tổng
quan về Đa dạng sinh học là nền tảng của Nông nghiệp bền vững”. Nhằm góp phần làm
rõ tầm quan trọng của đa dạng sinh học trong đời sống của xã hội loài người.
PHẦN II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp phân tích hệ thống, tổng hợp hệ thống: Sử dụng phương pháp này
sẽ giúp đánh giá các thông tin một cách toàn diện trên cùng một chuẩn mực đánh giá.
- Phương pháp kế thừa số liệu, kế thừa các nghiên cứu đã có sẵn.
Sẽ là nguồn tài liệu vô cùng quan trọng cho việc thực hiện nghiên cứu “Tổng
quan về Đa dạng sinh học là nền tảng của Nông nghiệp bền vững”.
PHẦN III. ĐA DẠNG SINH HỌC LÀ NỀN TẢNG CỦA NÔNG NGHIỆP BỀN VỮNG
3.1. Sự khác nhau giữa Đa dạng sinh học hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nông
nghiệp.
Hệ sinh thái (HST) là một khái niệm tương đối rộng lớn với ý nghĩa khẳng định
quan hệ tương hỗ, quan hệ phụ thuộc qua lại, quan hệ tương tác giữa sinh vật với môi
trường và giữa các sinh vật với nhau. Như vậy HST có thể rất rộng có thể là bao gồm
toàn bộ sinh quyển, mà cũng có thể là một vùng rất nhỏ như một tổ chim hay chậu cảnh.
Hệ sinh thái là một đơn vị cấu trúc và chức năng, bao gồm quần xã sinh vật và môi
trường. Trong HST luôn diễn ra các quá trình trao đổi luôn diễn ra các quá trình trao đổi
vật chất, năng lượng và thông tin như: Chu trình nước, chu trình Nitơ, các chu trình sinh
địa hóa. Mối quan hệ giữa môi trường và sinh vật, giữa các sinh vật với nhau thông qua
sự vận chuyển năng lượng, vật chất và thông tin từ nguồn đi qua hàng loạt các cơ thể
sinh vật tạo ra các chuỗi thức ăn vô cùng phức tạp. Chính mối liên hệ giữa các mạng
lưới thức ăn chằng chịt đó đã làm nên độ bền vững của các hệ sinh thái.
Hệ sinh thái nông nghiệp là tổng hợp của sản xuất nông nghiệp, phản ảnh mối
tương tác giữa cây trồng, vật nuôi và giữa chúng với môi trường theo các qui luật tự
nhiên tuân thủ theo nguyên tắc là một hệ thống động (luôn luôn biến đổi, vận động và
tiến hoá). HST nông nghiệp do con người tạo ra và duy trì không phải trên cơ sở các
2
quy luật khách quan của các HST với mục đích thoả mãn nhu cầu về nhiều mặt và ngày
càng tăng của mình. HST nông nghiệp chủ yếu cung cấp cho con người các sản phẩm
của cây trồng vật nuôi.
Trong các HST tự nhiên được hình thành bởi nhiều loài và có sự cân bằng sinh
học giữa các loài, có tính bền vững cao, chỉ số đa dạng: 150 loài/ha. Còn đối với HST
nông nghiệp thường ít loài, độc canh với năng suất cao làm suy thoái đa dạng loài; thiếu
cân bằng sinh học, thành phần loài không ổn định và kém bền vững.
HST tự nhiên có mục đích kéo dài sự sống của cộng đống sinh vật, có khả năng
tự phục hồi và phát triển nên thường phong phú và đa dạng về thành phần loài. HST tự
nhiên có chu trình vật chất khép kín, được trả lại hầu như toàn bộ khối lượng vật chất
hữa cơ và khoáng vô cơ cho đất. (Conway, 1985). Trong khi đó HST nông nghiệp do
con người tạo ra và duy trì không phải trên cơ sở quy luật khách quan của hệ sinh thái
với những mục đích khác nhau nhằm thõa mãn nhu cầu về nhiều mặt và ngày càng tăng
của con người. Chính vì vậy nên hệ sinh thái nông nghiệp có chu trình vật chất không
khép kín, chịu sự tác động rất lớn của con người như các quá trình cung cấp năng lượng
bổ sung nhằm nâng cao năng suất.
3.2. Đặc điểm của hệ sinh thái nông nghiệp và các thuộc tính
3.2.1 Các đặc điểm của Hệ Sinh thái Nông nghiệp
Với các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học trong nước và quốc tế,
chúng ta nhận thấy rằng, Hệ sinh thái nông nghiệp và hệ sinh thái tự nhiên thực sự
không có một danh giới rõ ràng. Để phân biệt giữa hệ sinh thái tự nhiêm và hệ sinh thái
nông nghiệp (HST nhân tạo) chúng ta dựa vào sự can thiệp của con người vào HST.
Hệ sinh thái nông nghiệp là một bộ phận của sinh quyển (miền ngoài của trái
đất), trong đó sự sống phát triển dưới dạng các vật sống khác nhau trên bề mặt lục địa,
trong đất, trong các lớp dưới của khí quyển và thủy quyển.
Xét về mặt bản chất sinh quyển là sản phẩm do sự tác động qua lại của vật chất
sống và không gian sống trên trái đất nhờ sự hoạt động của thực vật. Trong sinh quyển
có ba hệ sinh thái chủ yếu cấu thành: Các hệ sinh tự nhiên, hệ sinh thái đô thị và các hệ
sinh thái nông nghiệp và nông thôn.. giữa ba hệ sinh thái đó luôn có sự thay đổi Trong
HSTNN có các HST phụ như: đồng ruộng cây hang năm; vườn cây lâu năm hay rừng
nông nghiệp; đồng cỏ chăn nuôi; ao cá; khu vực dân cư. Trong các HST phụ này, HST
đồng ruộng là phần lớn nhất và quan trọng nhất của HSTNN.
3