
Chæång 4. Maïy âoïng coüc
70
CHÆÅNG IV MAÏY ÂOÏNG COÜC
4.1 Khaïi niãûm chung vãö maïy âoïng coüc
Do cáúu taûo cuía nãön âáút khäng âäöng nháút vaì khaí nàng chëu aïp
læûc nhoí, vç váûy trong cäng taïc xáy dæûng,... thæåìng phaíi xæí lyï moïng.
Chi phê cho viãûc xæí lyï moïng chiãúm mäüt tyí lãû khaï låïn so våïi täøng giaï
trë cuía cäng trçnh. Mäüt trong nhæîng biãûn phaïp xæí lyï moïng væìa kinh tãú
væìa âaím baío cháút læåüng cäng trçnh laì phæång phaïp âoïng coüc.
Âãø âoïng coüc vaìo nãön âáút coï thãø duìng caïc phæång phaïp: va âáûp(
læûc xung kêch) trong âoï caï caïc loaûi nhæ buïa håi, buïa råi, buïa âiãzen;
maïy âoïng coüc bàòng phæång phaïp rung âäüng( buïa rung) trong âoï coï
loaûi rung táön säú tháúp( näúi cæïng), táön säú cao( näúi mãöm); loaûi va rung vaì
buïa âoïng coüc thuyí læûc. Nãúu phán loaûi theo khaí nàng di chuyãøn ta coï
caïc loaûi maïy âoïng coüc di chuyãøn trãn ray; maïy âoïng coüc di chuyãøn
bàòng xêch; maïy âoïng coüc di chuyãøn bàòng phao( thi cäng moïng cáöu).
Maïy âoïng coüc thæåìng coï 3 pháön chênh: maïy cå såí, giaï buïa vaì
âáöu buïa
Cáúu taûo chung maïy âoïng coüc âàût trãn ráy: 1- khung dæåïi;2-baïnh sàõt;
3- giaï buïa;4,5- cå cáúu âiãöu chiãøn giaï buïa;6- toa quay

Chæång 4. Maïy âoïng coüc
71
så âäö cáúu taûo chung maïy âoïng coüc di chuyãøn bàòng baïnh xêch
1- maïy cå såí; 2- thanh giàòng ngang; 3- giaï dáùn hæåïng;
4- âáöu buïa; 5- thanh giàòng xiãng.
a) Maïy cå såí: thæåìng duìng maïy cáön truûc xêch, maïy xuïc mäüt gáöu, maïy
keïo
b) Giaï buïa: gäöm mäüt thanh dáùn hæåïng cho âáöu buïa trong quaï trçnh
âoïng coüc; thanh giàòng xiãng vaì thanh giàòng ngang, thanh naìy coï thãø
âiãöu khiãøn goïc nghiãng cuía giaï( vãö phêa træåïc hay vãö phêa sau),
thæåìng khoaíng 5
0
khi cáön âoïng coüc xiãn. Âãø âiãöu chènh âæåüc coï thãø
duìng tàng âå hoàûc xi lanh thuyí læûc.
c) Âáöu buïa: laì bäü pháûn træûc tiãúp gáy ra læûc âoïng coüc. Hiãûn nay coï caïc
loaûi âáöu buïa: buïa råi, buïa håi næåïc, buïa âiãzen, buïa rung, buïa thuyí
læûc.

Chæång 4. Maïy âoïng coüc
72
- Buïa råi coï kãút cáúu âån giaín, duìng mäüt váût nàng náng lãn åí
mäüt âäü cao naìo âoï roìi thaí xuäúng âãø âoïng coüc. Loaûi naìy cho nàng suáút
tháúp.
- Buïa håi næåïc coï táöng säú giao âäüng cao, 200 âãún 300 láön/phuït
coï khi tåïi 500 láön/phuït; coüc âoïng khäng bë våí song coï nhæåüc âiãøm laì
thiãút bë âi theo quaï cäöng kãönh nãn hiãûn nay êt duìng.
- Buïa âiãzen, buïa rung, buïa thuyí læûc: caí ba âãöu coï æu âiãøm goün
nheû, cå âäüng, âäüc láûp, hiãûu quaí âoïng coüc cao. Do âoï caïc loaûi buïa naìy
hiãûn nay âang âæåüc sæí duûng räüng raîi trong cäng taïc âoïng coüc.
4.2 Buïa maïy håi næåïc: chaûy bàòng håi næåïc. Noï gäöm pháön cháöy, tæïc
pháön chuyãøn âäüng lãn xuäúng, tao ra læûc xung kêch lãn âáöu coüc; pháön
báút âäüng tæïc voí bãû buïa, âaím baío hæåïng chuyãøn âäüng cho pháön cháöy;
pháön muî coüc chëu træûc tãúp læûc xung kêch caíu pháön cháöy
Coï hai loaûi buïa håi næåïc: loaûi buïa taïc duûng âån vaì taïc duûng
keïp.
a,b- buïa håi âån âäüng; c,d) buïa håi song âäüng
1- muîi coüc; 2- van håi;3- pit täng báút âäüng;
4- xy lanh chaìy; 5- pit täng cháöy;6- xy lanh
a) Buïa håi âån âäüng: loaûi buïa âiãöu khiãøn van håi bàòng tay hay tæû
âäüng

Chæång 4. Maïy âoïng coüc
73
Troüng læåüng pháöng cháöy : 1 - 6 táún
Chiãöu cao náng cháöy : 0.9 - 1.5m
Aïp suáút håi næåïc : 6 - 8 atm
Säú nhaït âoïng : 10 - 30 nhaït/phuït
Æu âiãøm:
- Cáúu taûo âån giaín chuyãøn âäüng lãn xuäúng äøn âënh
- Troüng læåüng hæîu êch chiãúm 70% troüng læåüng buïa
Khuyãút âiãøm:
- Säú nhaït âoïng trong mäüt phuït nhoí, caí khi van håi âæåüc âiãöu
chènh tæû âäüng( 50 nhaït/phuït) nãn nàng suáút âoïng coüc tháúp.
- Äúng cao su dáùn håi chuyãøn âäüng theo buïa nãn choïng hæ hoíng.
b) Buïa håi song âäüng
Troüng læåüng pháön cháöy : 200 - 2200 kg
Säú nhaït âoïng : 120 - 300 nhaït/phuït
Æu âiãøm:
- Säú nhaït âoïng khaï låïn, do van håi âæåüc âiãöu khiãøn tæû âäüng
- Coï thãø thay âäøi xung læûc âoïng coüc
Khuyãút âiãøm:
- Troüng læåüng hæïu êch chiãúm khoaíng 20-30% troüng læåüng buïa.
- Khuyãút âiãøm chung cuía caïc loaûi buïa håi laì cáön coï thiãút bë näöi
håi hay maïy neïn khê, nhæ váûy maïy cäöng kãönh, di chuyãøn khoï
khàn.
4.3 Buïa Âiãzen( buïa näø): Nguyãn lyï laìm viãûc cuía buïa âäúng coüc
âiãzen laì dæûa trãn nguyãn lyï laìm viãûc cuía âäüng cå âiãzen. Pháön cháöy
cuía buïa khi råi xuäúng, neïn eïp khäng khê trong xi lanh, âäöng thåìi laìm
tàng nhiãût âäü cuía khäng khê âoï âãún âäü laìm bäúc chaïy nhiãn liãûu. Luïc
âoï nhiãn liãûu âæåüc phun vaìo xy lanh vaì bë chaïy näø, pháön cháöy bë âáøy
tung lãn cao. Sau âoï cháöy råi xuäúng bàòng troüng læåüng baín thán, âáûp
lãn âáöu coüc, âäöng thåìi tiãúp tuûc neïn khäng khê.
Æu âiãøm:
- Troüng læåüng chãút( pháön xi lanh) nhoí
- Goün nheû hån buïa håi, buïa thuyí læûc, váûn chuyãøn dãø daìng
- Tiãu êt täún nhiãn liãûu reí tiãön
Khuyãút âiãøm:

Chæång 4. Maïy âoïng coüc
74
- Nàng læåüng hæîu êch nhoí
- Buïa hay bë cám( khäng näø âæåüc)
- Táön säú nhaït buïa tháúp( 50-70nhaït/phuït) nhoí thua buïa håi song
âäüng
- Troüng læåüng pháön cháöy cuía buïa âiãzen cäüt äúng 500-1000kg, coï
thãø âoïng âæåüc caïc loaûi coüc BTCT nàûng tåïi 13 táún, daìi 25m.
Buïa âoïng coüc âiãzen
a)loaûi hai coüc dáùn; b) loaûi äúng dáùn

