Một số vấn đề về quản lý đô thị và vai trò của chính quyền địa phương trong quản lý đô thị - ThS. Nguyễn Văn Y

Chia sẻ: Nguyen Minh Phung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

572
lượt xem 246
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn cùng tham khảo tài liệu về Một số vấn đề về quản lý đô thị và vai trò của chính quyền địa phương trong quản lý đô thị của Thạc sĩ Nguyễn Văn Y. Để giúp các bạn nắm rõ hơn về vấn đề quản lý đô thị ở nước Việt Nam trong những năm qua.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Một số vấn đề về quản lý đô thị và vai trò của chính quyền địa phương trong quản lý đô thị - ThS. Nguyễn Văn Y

MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ VEÀ QUAÛN LYÙ ÑOÂ THÒ VAØ VAI TROØ CUÛA CHÍNH QUYEÀN ÑÒA PHÖÔNG TRONG QUAÛN LYÙ ÑOÂ THÒ Th. só NGUYEÃN VAÊN Y (*) Chuùng ta ñeàu bieát ñoâ thò laø moät trung taâm kinh teá thöông maïi, dòch vuï, vaên hoùa, giaùo duïc, khoa hoïc coâng ngheä, ñoâ thò ñöôïc coi laø boä maët cuûa moãi quoác gia. Moät quoác gia chæ ñöôïc coi laø phaùt trieån neáu coù caùc ñoâ thò lôùn maïnh veà chaát cuõng nhö veà löôïng. Do vaäy trong chính saùch phaùt trieån quoác gia, baát cöù nöôùc naøo cuõng daønh moät phaàn quan troïng cho phaùt trieån ñoâ thò vaø luoân coá gaéng xaây döïng nhöõng moâ hình quaûn lyù vaän haønh ñoâ thò coù hieäu quaû nhaát. Vaán ñeà quaûn lyù ñoâ thò ôû Vieät Nam trong nhöõng naêm qua ñöôïc dö luaän heát söùc quan taâm ñaëc bieät laø hai ñoâ thò lôùn ôû nöôùc ta laø Haø Noäi vaø Thaønh Phoá Hoà Chí Minh. Ñeà taøi quaûn lyù ñoâ thò luoân laø ñeà taøi ñöôïc nhieàu nhaø khoa hoïc vaø quaûn lyù ñoâ thò quan taâm. Ñaây laø vaán ñeà khoâng môùi song vaãn caáp baùch, nhaát laø caùc nöôùc ñang phaùt trieån vaø coù toác ñoä ñoâ thò hoùa cao nhö nöôùc ta. Vaäy ñoái vôùi quaûn lyù ñoâ thò nöôùc ta vaán ñeà heát söùc cô baûn ñoù laø: Quaûn lyù caùi gì ? Quaûn lyù nhö theá naøo? Vaø Ai quaûn lyù? Ñeå traû lôøi ñöôïc nhöõng caâu hoûi treân chuùng ta caàn tìm hieåu vaø nghieân cöùu nhöõng baát caäp trong vieäc quaûn lyù ñoâ thò töø ñoù ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp veà quaûn lyù ñoâ thò hieän nay. 1. Moät soá baát caäp trong vieäc quaûn lyù ñoâ thò Baûng 1 : Ñôn vò chính quyeàn caáp cô sôû ôû nöôùc ta 1990 – 2005 Naêm thoáng Toång soá Soá xaõ Soá phöôøng Soá Thò traán keâ ÑVHC cô sôû 1990 9.995 8.761 791 407 1995 10.222 9.905 829 488 2000 10.511 8.930 1.017 564 (*) Tröôûng Khoa Tin hoïc vaø Ngoaïi ngöõ 1
2001 10.590 8.973 1.042 575 2004 10.751 9.005 1.167 579 2005 10.831 9062 1.186 583 So saùnh 107.07% 103.43% 149.93% 143.24% 2005 vôùi 1990 ( Nguoàn Boä Noäi vuï thaùng 6 naêm 2006) Theo soá lieäu treân ñaây cho thaáy trong 15 naêm qua (1990-2005) soá löôïng ñôn vò haønh chính caáp cô sôû thöôøng xuyeân bieán ñoäng theo xu höôùng taêng leân, chuû yeáu do chia taùch, thaønh laäp nhöõng ñôn vò haønh chính môùi. Tuy nhieân khu vöïc ñoâ thò ( phöôøng vaø thò traán) coù soá löôïng ñôn vò haønh chính taêng nhanh hôn khu vöïc noâng thoân ( xaõ ), ñieàu naøy cho thaáy toác ñoä ñoâ thò hoùa ôû nöôùc ta dieãn ra raát maïnh meõ. Ñoâ thò hoùa vôùi toác ñoä nhanh seõ keùo theo nhieàu söï bieán ñoåi khaùc nhö cô caáu vaø phaân boå daân cö, cô caáu kinh teá- xaõ hoäi, cô sôû haï taàng ….. coù nhöõng baát caäp nhö sau : - Moät laø Vieät Nam laø moät nöôùc ñang phaùt trieån, coù toác ñoä ñoâ thò hoùa cao. Hieän töôïng daân soá ôû thaønh phoá ngaøy moät taêng veà cô hoïc vaø töï nhieân, trong khi ñoù caùc chính saùch cheá taøi veà quaûn lyù ñoâ thò khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu quaûn lyù. Beân caïnh ñoù Vieät Nam chöa coù nhieàu kinh nghieäm trong vieäc quaûn lyù caùc khu ñoâ thò lôùn vôùi tính chaát laø teá baøo cuûa thaønh phoá. - Hai laø chieán löôïc quy hoaïch ñoâ thò nöôùc ta coøn nhieàu baát caäp, quy hoaïch ñoâ thò Vieät Nam khoâng mang tính ñoàng boä. Thöïc teá thöôøng xuyeân bò ñaøo bôùi, giöõa caùc ngaønh nhö giao thoâng (ñöôøng xaù, væa heø), ñieän, nöôùc, ñieän thoaïi chöa coù söï thoáng nhaát vôùi nhau trong quy hoaïch ñoâ thò. - Ba laø yù thöùc, traùch nghieäm ngöôøi daân chöa cao theå hieän trong moät boä phaän khoâng nhoû caùc taàng lôùp daân cö nhö xaû raùc böøa baõi laøm oâ nhieãm moâi tröôøng (raùc caàn ñöôïc phaân loaïi ñeå tieän cho xöû lyù), hieän töôïng oâ nhieåm nöôùc thaát thoaùt thöôøng xuyeân xaûy ra vaø caû moâi tröôøng vaên hoùa ôû moät soá nôi chöa ñöôïc laønh maïnh caàn ñöôïc xem xeùt laïi trong vieäc caáp pheùp, quaûn lyù, kieåm tra. 2
2. Moät soá giaûi phaùp veà quaûn lyù ñoâ thò - Moät laø quaûn lyù ñoâ thò gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån ñoàng boä vaø töøng böôùc hieän ñaïi hoùa, heä thoáng keát caáu haï taàng ñoâ thò. Ñaåy maïnh coâng taùc xaõ hoäi hoùa caùc dòch vuï coâng ích treân ñòa baøn thaønh phoá, ôû ñaây ta caàn hieåu ñuùng cuïm töø “xaõ hoäi hoùa”. - Hai laø thöïc hieän toát coâng taùc quaûn lyù daân cö treân ñòa baøn, taêng cöôøng giaùo duïc yù thöùc toân troïng, chaáp haønh phaùp luaät traät töï kyõ cöông ñoâ thò, chaán chænh ñoåi môùi coâng taùc xaây döïng, caáp pheùp, naâng cao naêng löïc ñoåi nguõ caùn boä quaûn lyù ñoâ thò ôû caùc caáp (Phöôøng, xaõ, thò traán, Quaän huyeän, Thaønh phoá) - Ba laø coâng taùc quy hoaïch ñoâ thò, ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng kyõ thuaät caàn ñi tröôùc moät böôùc vöøa laø ñieàu kieän tieân quyeát, vöøa laø ñoäng löïc vaø taïo cô hoäi ñaàu tö phaùt trieån ñoâ thò. Yeâu caàu veà cô sôû haï taàng raát cao laø coù tính heä thoáng vaø ñoàng boä, phaûi coù khaû naêng söû duïng laâu daøi vaø caàn coù keá hoaïch tu boå thöôøng xuyeân. - Boán laø caùc caáp chính quyeàn ôû ñoâ thò caàn baøn baïc cuøng thaùo gôõ nhöõng vöôùng maéc khi khoù khaên trong lónh vöïc quaûn lyù caùc lónh vöïc thieát yeáu nhö: ñieän, nöôùc sinh hoaït, tröôøng hoïc, ñöôøng xaù….phaùt trieån toát vaán ñeà nhaø cho thueâ vaø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp (ñaëc bieät laø caùn boä, coâng chöùc nhaø nöôùc caàn coù chính saùch ñaõi ngoä) ñaùp öùng yeâu caàu böùc thieát cuûa ngöôøi daân ñoâ thò trong thôøi kyø coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa. - Naêm laø giaûi quyeát cô baûn trình traïng ngaäp uùng ôû caùc ñoâ thò, naïo veùt caùc keânh raïch, duy trì laïi heä thoáng coáng raõnh cho thoâng suoát. Caàn xaây döïng moät ñeà aùn khoâng ñeå tieáng oàn, buïi khoùi laøm aûnh höôûng ñeán söùc khoûe cuûa con ngöôøi daân ñoâ thò vaø laøm maát caûnh quan moâi tröôøng. Ñoàng thôøi taêng cöôøng quaûn lyù löôùi ñieän moät caùch an toaøn, hieäu quaû, baûo ñaûm myõ quan phuø hôïp vôùi kieán truùc ñoâ thò, baûo ñaûm heä thoáng chieáu saùng ôû ñöôøng phoá ñöôïc thöôøng xuyeân. Caàn xaây döïng heä thoáng caùp ngaàm vaø töøng böôùc ngaàm hoùa maïng löôùi ñieän, maïng thoâng tin lieân laïc, heä thoáng nöôùc sinh hoaït cuûa ngöôøi daân 3. Traû lôøi caùc caâu hoûi ñaët ra ôû phaàn treân  Caâu hoûi thöù nhaát: Quaûn lyù ñoâ thò laø quaûn lyù caùi gì? - Quaûn lyù ñoâ thò coù hai chöùc naêng cô baûn: moät laø cung caáp haøng hoùa vaø dòch vuï coâng cho daân cö; hai laø haïn cheá “nhöõng thöù beân ngoaøi” tieâu cöïc, phaùt 3
sinh ngoaøi yù muoán con ngöôøi vaø khoáng cheá caùc hieän töôïng đñoäc quyeàn trong cung caáp dòch vuï, haøng hoùa taïi ñoâ thò. Do ñoù vai troø cuûa chính quyeàn ñòa phöông phaûi : - Cung caáp nhöõng haøng hoùa vaø dòch vuï ñoù laø: cung caáp cô sôû haï taàng; baûo ñaûm cho caùc thò tröôøng ñoâ thò hoaït ñoäng toát; baûo veä moâi tröôøng vaø caûnh quan ñoâ thò. - Haïn cheá “nhöõng thöù beân ngoaøi “ tieâu cöïc thì nhaø nöôùc phaûi coù chính saùch ñeå quaûn lyù, ñieàu chænh vaø khoâng cheá. - Khoáng cheá caùc hieän töôïng ñoäc quyeàn: trong tröôøng hôïp phaûi chaáp nhaän ñoäc quyeàn thì nhaø nöôùc phaûi khoáng cheá, phaûi ñieàu haønh hoaït ñoäng caùc ñoäc quyeàn, ñieàu chænh giaù vaø giaùm saùt haøng hoùa, dòch vuï.  Caâu hoûi thöù hai : Quaûn lyù ñoâ thò nhö theá naøo? Baèng caùch quy ñònh roõ raøng ñeå khuyeán khích, xöû phaït hay ngaên caám phaûi khaùch quan vaø ñuùng luaät. Vì vaäy chính quyeàn ñòa phöông caàn cung caáp thoâng tin cho ngöôøi daân, maø vaán ñeà thoâng tin vöøa laø xu höôùng chung cuûa thôøi ñaïi vöøa laø ñaëc tröng, lôïi theá cuûa ñoâ thò, cuõng laø nhu caàu thieát yeáu cuûa ngöôøi daân. Nhaø nöôùc coù vai troø ñaëc bieät quan troïng trong vieäc toå chöùc, vaän haønh moät heä thoáng thoâng tin maø thò tröôøng khoâng coù ñieàu kieän cung caáp. Gaàn ñaây ngöôøi ta noùi nhieàu veà neàn kinh teá tri thöùc vôùi tö caùch laø moät thaønh phaàn cuûa neàn kinh teá quoác daân, nhöng caùc cô sôû haï taàng cuûa noù laø heä thoáng thoâng tin, heä thoáng baûo ñaûm thoâng tin thì chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc.  Caâu hoûi thöù ba:Ai laø ngöôøi quaûn ly ùñoâ thò? ÔÛ nöôùc ta caùc ñoâ thò ñöôïc phaân ra: loaïi 1 (Haø Noäi, TPHCM, Caàn Thô, Haûi Phoøng, Ñaø Naúng) do chính quyeàn thaønh phoá tröïc thuoäc trung öông quaûn lyù; loaïi 2, 3 do chính quyeàn ñoâ thò caáp tænh, quaän huyeän quaûn lyù. Caùc ñoâ thò nhoû hôn cho caáp phöôøng, xaõ, thò traán quaûn lyù. Do ñoù vaán ñeà caàn tieáp tuïc laøm roõ: moät laø phaûi coù quy ñònh veà quaûn lyù ñoâ thò cho töøng loaïi; Hai laø moãi moâ hình quaûn lyù ñoâ thò khaùc nhau phaûi coù nhöõng qui ñònh khaùc nhau; Ba laø caùc nhieäm vuï caàn ñöôïc phaân caáp, ñeàu phaûi ñöôïc giao cho moät caáp chính quyeàn nhaát ñònh vôùi nhöõng thaåm quyeàn töông öùng ñeå thöïc hieän caùc nhieäm vuï ñöôïc giao, ñoàng thôøi phaûi chòu traùch nhieäm vôùi caáp treân nhöõng nhieäm vuï ñöôïc phaân coâng. 4
Trong xu höôùng ñoâ thò hoùa hieän nay vaø hoäi nhaäp quoác teá thì nhieäm vuï quaûn lyù ñoâ thò ngaøy caøng ñaët ra moät caùch caáp baùch vôùi quaù nhieàu vaán ñeà phöùc taïp. Neáu khoâng traû lôøi ñöôïc moät caùch roõ raøng “Ai laø ngöôøi quaûn lyù ñoâ thò”, khoâng khaúng ñònh döùt khoaùt chuû theå cuûa quaûn lyù ñoâ thò thì moïi thöù baøn veà ñoái töôïng quaûn lyù, muïc tieâu noäi dung, phöông thöùc quaûn lyù chæ laø treân phöông dieän lyù thuyeát. Taøi lieäu tham khaûo 1. Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam (2006), Vaên kieän ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù X, NXB Chính trò Quoác gia. 2. Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam (2006), Vaên kieän ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù VIII TPHCM 3. Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam (2002), Nghò Quyeát soá 20/NQ-TW cuûa Boä chính trò veà “Phöông höôùng nhieäm vuï phaùt trieån TPHCM ñeán naêm 2010”. 4. Leâ Thanh Haûi (2007), Thaønh phoá HCM – Nhìn laïi thaønh töïu, vöõng tin höôùng tôùi töông lai, Taïp Chí Coäng Saûn (soá 772) trang 35 – 40. 5. Nguyeãn Trung Thoâng (2005), Nhìn laïi 20 naêm caûi caùch Haønh chính ôû TPHCM, Taïp chí Quaûn lyù nhaø nöôùc (soâ 111) trang 44 – 48. 5