Muỗi
Muỗi
Muỗi cái Culiseta
longiareolata
Tình trạng bảo tồn
An toàn
Phân loại khoa học
Giới Animalia
(regnum):
Ngành Arthropoda
(phylum):
Phân ngành Hexapoda
(subphylum):
Lớp (class): Insecta
Phân lớp Pterygota
(subclass):
Cận lớp Neoptera
(infraclass):
Siêu bộ Endopterygota
(superordo):
Bộ (ordo): Diptera
Phân bộ Nematocera
(subordo):
Cận bộ Culicomorpha
(infraordo):
Siêu họ Culicoidea
(superfamilia):
Họ (familia): Culicidae
Tính đa dạng
41 chi
Các chi
Xem văn bản.
Muỗi là một nhóm sinh vật thuộc lớp côn trùng
hợp thành họ Culicidae, bộ Hai cánh (Diptera).
Chúng có một đôi cánh vảy, một đôi cánh cứng,
thân mỏng, các chân dài. Muỗi đực hút nhựa cây
và hoa quả để sống, muỗi cái hút thêm máu
người và động vật. Kích thước thay đổi theo
loài, nhưng ít khi lớn hơn vài mm. Đa số có
trọng lượng khoảng 2 đến 2,5 mg. Chúng có thể
bay với tốc độ 1,5 đến 2,5 km/h.
Muỗi đã tồn tại trên hành tinh của chúng ta
khoảng 170 triệu năm. Họ Culicidae thuộc bộ
Diptera và chứa khoảng 2700 loài trong 35
giống gồm Anopheles, Culex, Psorophora,
Ochlerotatus, Aedes, Sabethes, Wyeomyia,
Culiseta, Haemagoggus,...
Mục lục
1 Đặc điểm sinh thái
2 Muỗi và sức khỏe
3 Khống chế muỗi
o 3.1 Diệt muỗi
3.1.1 Dùng sinh vật
3.1.2 Cải tạo môi trường
3.1.3 Bẫy điện
3.1.4 Dùng hóa chất
3.1.5 Dùng muỗi biến đổi gien
o 3.2 Xua muỗi
3.2.1 Bật đèn sàng
3.2.2 Gió nhẹ
3.2.3 Màn
3.2.4 Thuốc xua muỗi
3.2.5 Máy phát siêu âm xua muỗi
4 Tham khảo
5 Liên kết ngoài
Đặc điểm sinh thái
Một con bọ gậy, ấu trùng của muỗi. Bọ gậy phải
thường xuyên bơi lên mặt nước, lấy ôxy trong
không khí thông qua một ống thở ở đuôi. Đa
phần chúng ăn các vi sinh vật trong nước để
sống.
Muỗi sinh trưởng chủ yếu trong các đầm lầy, ao
hồ hoặc các vũng nước đọng. Chúng đẻ trứng
xuống nước, trứng nở thành ấu trùng gọi là bọ
gậy hay lăng quăng. Bọ gậy sống trong nước
một thời gian, sau phát triển thành nhộng, rồi
biến thái thành muỗi trưởng thành, bay lên khỏi
mặt nước.
Nhiệt độ thích hợp cho muỗi sinh trưởng và
phát triển là khoảng 20 đến 25 độ C. Vì vậy
chúng xuất hiện ở các nước nhiệt đới, trong đó
có Việt Nam. Vòng đời của muỗi phụ thuộc loài
và nhiệt độ, thay đổi từ vài ngày đến khoảng
một tháng.
Muỗi cái có vòi dạng đặc biệt có thể xuyên
thủng da người và động vật để hút máu. Muỗi
cái cần hút thêm máu để có nguồn protein để
sản sinh ra trứng. Thức ăn bình thường của
muỗi là nhựa cây và hoa quả, không chứa đủ
protein cho muỗi cái. Muỗi đực không có vòi
thích hợp để hút máu, và chỉ ăn nhựa cây và hoa
quả. Cũng có một nhánh muỗi, tên là
Toxorhynchites, không hút máu.
Muỗi cái xác định mục tiêu hút máu qua mùi vị
và cảm nhận nhiệt. Chúng đặc biệt nhạy cảm
với CO² trong hơi thở động vật và một số mùi
trong mồ hôi. Một số người, ví dụ nam giới, béo
và thuộc nhóm máu O, hấp dẫn muỗi nhiều hơn.
Muỗi cảm nhận được tia hồng ngoại phát ra từ
vật có thân nhiệt cao, nên dễ tìm được đến động
vật và chim máu nóng.
Muỗi và sức khỏe
Muỗi Aedes aegypti đang đốt một người
Một số loài muỗi có khả năng là vật trung gian
truyền bệnh giữa người với người, hay giữa
động vật và người. Các bệnh do muỗi truyền có
thể gây tử vong cao gồm sốt xuất huyết, sốt rét,
sốt vàng da ...
Ở Việt Nam, vào mùa hè và mùa mưa hàng
năm, sự phát triển của muỗi thường xuyên gây
nên các dịch bệnh làm tử vong nhiều bệnh nhân.
Mùa hè năm 2004, có vài chục nghìn người Việt
Nam bị nhiễm bệnh sốt xuất huyết, trong đó có
vài chục ca tử vong, do muỗi truyền. Trên thế
giới, có khoảng hơn nửa tỷ người mắc bệnh sốt
rét hàng năm, tập trung ở Châu Phi, với thủ
phạm truyền bệnh là muỗi.
[sửa] Khống chế muỗi
Diệt muỗi
Trước đây, các hóa chất độc thường được sử
dụng để diệt muỗi, như bằng bình xịt, hay đốt
hương muỗi. Nhưng các biện pháp hiện đại sử
dụng các sinh vật có khả năng tiêu diệt muỗi,
hoặc các phương pháp sinh học và vật lý khác,
tránh sử dụng chất hóa học độc hại cho cơ thể
con người.
Dùng sinh vật
Sử dụng thiên địch để diệt muỗi:
Nuôi cá hoặc lươn nhỏ trong bể nước để tiêu
diệt bọ gậy.
Nuôi chuồn chuồn ngoài đồng ruộng. Các ấu
trùng chuồn chuồn trong nước ăn bọ gậy,
còn chuồn chuồn trưởng thành bắt muỗi
trong không trung.
Nuôi bò sát nhỏ như thạch sùng, thằn lằn để
ăn muỗi trong nhà.
Bảo vệ dơi bắt muỗi trong không trung.
Dùng Mesocyclops để diệt lăng quăng
Dùng các côn trùng thủy sinh thuộc họ
corixidae để diệt lăng quăng
Cải tạo môi trường
Mục đích là thu hẹp môi trường sinh trưởng của
muỗi:
Nạo vét cống rãnh, vũng nước
Phát quang bụi rậm
Sử dụng bồn chứa nước sinh hoạt kín
Dọn dẹp nhà cửa
Không để các vật ủ lại một chỗ ( dễ cho
muỗi phát sinh )
Bẫy điện
Đèn bẫy muỗi được chế tạo với một đèn
phát ánh sáng hấp dẫn muỗi và côn trùng tụ
tập đến, bao quanh bởi lưới kim loại có hiệu
điện thế thấp. Khi muỗi và côn trùng sa vào
lưới, dòng điện nhỏ sẽ phóng qua và tiêu
diệt chúng. Phương pháp này sử dụng được
trong nhà và ngoài trời.
Vợt điện, thiết kế như vợt bắt muỗi cầm tay,
chỉ gồm lưới kim loại có điện thế, chạy pin.
Vợt này đòi hỏi kỹ thuật sử dụng của người
bắt muỗi, có thể có ích trong nhà, nhưng
không có tính hiệu quả cao.
Dùng hóa chất
Thuốc xịt, có thể được xịt ở những khu vực
ngoài trời rộng lớn. Một số thuộc xịt còn
được xịt tiêu diệt muỗi và các côn trùng
khác trong nhà ở, khi mọi người đi vắng.
Việc dùng thuốc xịt gây tranh cãi, vì nó
không chỉ độc cho con người mà còn tiêu
diệt các sinh vật ăn muỗi, làm mất cân bằng
sinh thái.
Hương xua muỗi (còn gọi là nhang muỗi),
có thể được đốt trong nhà khi mọi người đi
vắng. Nó có thể tiêu diệt muỗi trong phạm vi
nhà ở và không duy trì được tác dụng lâu
dài. Hương xua muỗi có thể gây độc cho
người, và tạo nguy cơ hỏa hoạn.
Dùng muỗi biến đổi gien
Có thể tạo ra chủng muỗi đực bị mất khả năng
sinh sản khi chiếu phóng xạ rồi thả chúng vào tự
nhiên. Các con muỗi đực vô sinh sẽ cạnh tranh
giao phối với muỗi đực thường, giảm tỷ lệ sinh
của muỗi.
Xua muỗi
Một cách khác để giảm thiểu khả năng bị muỗi
ảnh hưởng đến sức khỏe là ngăn cản không cho
chúng tiếp xúc với cơ thể.
Bật đèn sàng
Muỗi rất sợ đèn sáng vào buổi tối .
Gió nhẹ
Tạo luồng gió nhẹ bằng quạt có thể xua
được muỗi.
Màn
Các biện pháp dùng màn và lưới không gây hại
cho sức khỏe hay môi trường, chi phí không cao
và phát huy tác dụng trong thời gian dài.
Màn ngủ là phương pháp hiệu quả để phòng
chống muỗi đốt khi ngủ.
Lưới cửa, là các lưới kim loại (hay nhựa) có
lỗ nhỏ, không cho muỗi hay các loại côn
trùng vượt qua và xâm nhập vào nhà ở,
nhưng vẫn đảm bảo thoáng khí và ánh sáng.
] Thuốc xua muỗi
Thuốc bôi lên da để xua muỗi khỏi da, tiện
dụng khi đi du lịch đến vùng đất nhiều muỗi.
Chúng thường chứa các hóa chất sau:
DEET, tinh dầu bạc hà mèo, nepetalactone,
tinh dầu xả hay tinh dầu bạch đàn (còn gọi là
dầu khuynh diệp).
Máy phát siêu âm xua muỗi
Các máy này được chế tạo nhỏ như đồng hồ,
đeo ở tay, chạy pin, phát ra sóng siêu âm
khiến muỗi không muốn lại gần, nhưng tai
người không nghe thấy gì. Tiện dụng khi ta
đi du lịch các vùng đất nhiều muỗi
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
