v¨n phßng quèc héi c¬ së d÷ liÖu luËt viÖt nam LAWDATA
NGHÞ ®ÞNH
CñA CHÝNH PHñ Sè 59/CP NGµY 3 TH¸NG 10 N¨M 1996 BAN HµNH QUY CHÕ
QUN Lý TµI CHÝNH Vµ H¹CH TO¸N KINH DOANH ®èI VíI
DOAN H NGHIÖP NHµ N íC
CHÝNH PHñ
C¨n cø LuËt tæ chøc ChÝnh phñ ngµy 30 th¸ng 9 n¨m 1992;
C¨n cø LuËt doanh nghiÖp Nhµ níc ngµy 20 th¸ng 4 n¨m 1995
Theo ®Ò nghÞ cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh,
NGHÞ ®ÞNH:
§iÒu 1.- Ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh nµy b¶n "Quy chÕ Qu¶n lý tµi
chÝnh vµ h¹ch to¸n kinh doanh ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ níc", ®Ó thùc hiÖn
thèng nhÊt trong c níc.
§iÒu 2.- NghÞ ®Þnh nµy cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy ký. Riªng viÖc
ph©n phèi lîi nhuËn quy ®Þnh t¹i Ch¬ng IV Quy chÕ nµy cã hiÖu lùc thi hµnh
tõ ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 1997.
C¸c quy ®Þnh tríc ®©y vÒ qu¶n lý tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n kinh doanh
®èi víi doanh nghiÖp Nhµ níc (nªu t¹i phô lôc kÌm theo vµ c¸c v¨n b¶n liªn
quan kh¸c) tr¸i víi NghÞ ®Þnh nµy ®Òu b·i bá.
§iÒu 3.- Bé trëng Bé Tµi chÝnh chÞu tr¸ch nhiÖm híng dÉn, kiÓm tra
viÖc thùc hiÖn b¶n Quy chÕ ban hµnh kÌm theo NghÞ ®inh nµy.
§iÒu 4.- Bé trëng, Thñ trëng c¬ quan ngang Bé, Thñ trëng c¬ quan
thuéc ChÝnh phñ, Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc
Trung ¬ng; Héi ®ång qun trÞ, Tæng gi¸m ®èc, Gi¸m ®èc doanh nghiÖp Nhµ
níc ho¹t ®éng kinh doanh chÞu tr¸ch nhiÖm thi hµnh NghÞ ®Þnh nµy.
QUY CHÕ
QUN Lý TµI CHÝNH Vµ H¹CH TO¸N KINH DOAN H ®èI VíI DOANH NGHIÖP NHµ
NíC
(Ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 59/CP ngµy 3 th¸ng 10 n¨m 1996
cña ChÝnh phñ)
CH ¬NG I
NH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG
§iÒu 1.- Quy chÕ nµy ¸p dông cho doanh nghiÖp Nhµ níc ho¹t ®éng
kinh doanh, bao gåm: Tæng c«ng ty , doanh nghiÖp thµnh viªn tæng c«ng ty,
doanh nghiÖp ®éc lËp kh¸c (díi ®©y gäi t¾t lµ doanh nghiÖp Nhµ níc).
Ngoµi c¸c quy ®Þnh cña Quy chÕ nµy, Tæng c«ng ty Nhµ níc vµ c¸c
doanh nghiÖp thµnh viªn tæng c«ng ty cßn ® îc ¸p dông c¸c quy ®Þnh trong
Quy chÕ tµi chÝnh Tæng c«ng ty do Héi ®ång qun trÞ tæng c«ng ty ban
hµnh, sau khi ® îc Bé Tµi chÝnh th«ng qua phï hîp víi LuËt doanh nghiÖp Nhµ
níc, víi Quy chÕ nµy vµ Quy chÕ tµi chÝnh mÉu tæng c«ng ty Nhµ níc.
§iÒu 2.- Trong Quy chÕ nµy, c¸c tõ ng÷ díi ®©y ® îc hiÓu nh sau:
1. "Vèn ph¸p ®Þnh cña doanh nghiÖp Nhµ níc" lµ sè vèn tèi thiÓu phi
cã ®Ó thµnh lËp doanh nghiÖp Nhµ níc do ph¸p luËt quy ®Þnh ®èi víi tõng
ngµnh nghÒ.
2. "Vèn ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp Nhµ níc" lµ sè vèn ghi trong ®iÒu lÖ
doanh nghiÖp Nhµ níc.
3. "Vèn huy ®éng cña doanh nghiÖp Nhµ níc" lµ sè vèn doanh nghiÖp
Nhµ níc huy ®éng díi c¸c h×nh thøc: ph¸t hµnh tr¸i phiÕu; nhËn vèn gãp liªn
kÕt; vay cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi níc vµ c¸c h×nh thøc kh¸c
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó phôc vô ho¹t ®éng kinh doanh.
4. "Tµi sn cña doanh nghiÖp Nhµ níc" bao gåm tµi sn cè ®Þnh h÷u
h×nh; tµi sn cè ®Þnh v« h×nh; tµi sn lu ®éng nh nguyªn nhiªn vËt liÖu,
hµng ho¸, vèn b»ng tiÒn, c¸c khon phi thu, c¸c khon ®Çu t tµi chÝnh ng¾n
h¹n, ®Çu t tµi chÝnh dµi h¹n vµ chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang.
5. "§Çu t ra ngoµi doanh nghiÖp Nhµ níc" lµ viÖc doanh nghiÖp Nhµ níc
dïng tµi sn, tiÒn vèn cña m×nh ®Ó mua cæ phiÕu, gãp vèn liªn doanh vµ
c¸c h×nh thøc ®Çu t kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m môc ®Ých t¨ng
thu nhËp cho doanh nghiÖp hoÆc thùc hiÖn nhiÖm vô Nhµ níc giao.
CH ¬NG II
QUN Lý Vµ Sö DôNG VèN, TµI S¶N
§iÒu 3.- Doanh nghiÖp Nhµ níc míi thµnh lËp ® îc c¬ quan Nhµ níc cã
thÈm quyÒn ®Çu t toµn bé hoÆc mét phÇn vèn §iÒu lÖ ban ®Çu, nhng
kh«ng thÊp h¬n tæng møc vèn ph¸p ®Þnh cña c¸c ngµnh nghÒ mµ doanh
nghiÖp ®ã kinh doanh.
§iÒu 4.- Trong qu¸ tr×nh kinh doanh, khi cÇn thiÕt, Nhµ níc cã thÓ xem
xÐt ®Çu t bæ sung vèn cho doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô Nhµ níc
giao bæ sung.
Khi cã sù thay ®æi vèn ®iÒu lÖ, doanh nghiÖp Nhµ níc ph¶i c«ng bè
c«ng khai sè vèn ®iÒu lÖ míi theo híng dÉn cña Bé Tµi chÝnh. §èi víi trêng
hîp vèn ®iÒu lÖ thÊp h¬n tæng møc vèn ph¸p ®Þnh cña c¸c ngµnh nghÒ mµ
doanh nghiÖp ®ã kinh doanh, th× c¬ quan cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh
thµnh lËp doanh nghiÖp ®ã phi: cÊp bæ sung vèn ®iÒu lÖ cho doanh
nghiÖp hoÆc gi¶m ngµnh nghÒ cho doanh nghiÖp hoÆc QuyÕt ®Þnh ph¸
sn doanh nghiÖp ®ã theo LuËt ph¸ sn doanh nghiÖp.
2
Ngoµi sè vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu, doanh nghiÖp phi tù huy ®éng vèn
®Ó ph¸t triÓn kinh doanh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc huy ®éng vèn.
Doanh nghiÖp Nhµ níc cã nghÜa vô nhËn, qun lý vµ sö dông cã hiÖu qu
vèn vµ c¸c nguån lùc Nhµ níc giao, kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qukinh
doanh, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. Doanh nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
vÒ d©n sù ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh tríc ph¸p luËt trong ph¹m vi vèn
cña doanh nghiÖp, trong ®ã cã phÇn vèn Nhµ níc giao.
§iÒu 5 .- Nhµ níc thùc hiÖn viÖc giao vèn thuéc së h÷u Nhµ níc cho c¸c
doanh nghiÖp ®éc lËp míi thµnh lËp hoÆc thµnh lËp l¹i trªn c¬ së s¸p nhËp
hoÆc t¸ch tõ c¸c doanh nghiÖp kh¸c, c¸c Tæng c«ng ty thµnh lËp theo QuyÕt
®Þnh sè 90/TTg vµ QuyÕt ®Þnh sè 91/TTg ngµy 07/3/1994 cña Thñ tíng
ChÝnh phñ.
Vèn Nhµ níc giao cho Tæng c«ng ty bao gåm c vèn cña c¸c thµnh viªn
tæng c«ng ty.
§iÒu 6.- Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm:
1- Më sæ kÕ to¸n, theo dâi chÝnh x¸c toµn bé tµi sn, tiÒn vèn doanh
nghiÖp qun lý vµ sö dông theo ®óng quy ®Þnh cña chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ
to¸n, thèng kÕ hiÖn hµnh, phn ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh sö dông, biÕn ®éng
tµi sn, vèn.
2- Thêng xuyªn kiÓm tra, ®èi chiÕu t×nh h×nh c«ng nî, x¸c ®Þnh vµ
ph©n lo¹i c¸c khon nî tån ®äng, ph©n tÝch kh n¨ng thu håi ®Ó cã biÖn
ph¸p xö lý thÝch hîp.
§iÒu 7.- ViÖc giao vèn cho doanh nghiÖp Nhµ níc ® îc thùc hiÖn theo
quy ®Þnh cña LuËt doanh nghiÖp Nhµ níc vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p
luËt hiÖn hµnh. Khi giao, nhËn vèn ph¶i ®m b¶o:
1. §¸nh gi¸, x¸c ®Þnh l¹i gi¸ trÞ tµi sn theo m Æt b»ng gi¸ thÞ trêng t¹i
thêi ®iÓm giao vèn;
2. §èi víi doanh nghiÖp ®éc lËp thµnh lËp l¹i trªn c¬ së s¸p nhËp hoÆc
t¸ch tõ doanh nghiÖp kh¸c, tríc khi giao vèn phi x¸c ®Þnh vµ xö lý døt ®iÓm
c¸c tån t¹i vÒ tµi chÝnh;
3. ViÖc giao vèn phi tiÕn hµnh chËm nhÊt 60 ngµy sau khi doanh
nghiÖp ® îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh.
4. C¬ quan tµi chÝnh Nhµ níc lµ ngêi giao vèn;
5. Chñ tÞch Héi ®ång qun trÞ vµ Tæng gi¸m ®èc hoÆc Gi¸m ®èc (®èi
víi doanh nghiÖp cã Héi ®ång qun trÞ), Gi¸m ®èc (®èi víi doanh nghiÖp
®éc lËp kh«ng cã Héi ®ång qun trÞ) lµ ngêi ký nhËn vèn;
6. Riªng ®èi víi c¸c Tæng c«ng ty thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 90/TTg
vµ QuyÕt ®Þnh sè 91/TTg ngµy 07/3/1994 cña Thñ tíng ChÝnh phñ th× viÖc
giao nhËn vèn phi cã sù chøng kiÕn cña thñ trëng c¬ quan quyÕt ®Þnh
thµnh lËp doanh nghiÖp.
ChËm nhÊt 30 ngµy sau khi nhËn vèn Nhµ níc giao, Tæng c«ng ty phi
giao l¹i vèn cho c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn. Trong vßng 15 ngµy sau khi
giao l¹i vèn cho c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn, Tæng c«ng ty phi th«ng b¸o
kÕt qu giao vèn cho c¬ quan tµi chÝnh Nhµ níc vµ Thñ trëng c¬ quan quyÕt
®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp.
3
§iÒu 8.- Doanh nghiÖp Nhµ níc ® îc quyÒn sö dông vèn vµ c¸c quü cña
m×nh ®Ó phôc vô kinh doanh theo nguyªn t¾c hiÖu qu, b¶o toµn vµ ph¸t
triÓn vèn. Trêng hîp sö dông c¸c nguån vèn, quü kh¸c víi môc ®Ých sö dông
®· quy ®Þnh cho c¸c nguån vèn, quü ®ã th× phi theo nguyªn t¾c cã hoµn
tr. ViÖc sö dông vèn, quü ®Ó ®Çu t x©y dùng phi chÊp hµnh ®Çy ®ñ c¸c
quy ®Þnh cña Nhµ níc vÒ qun lý ®Çu t vµ x©y dùng.
§iÒu 9.- Doanh nghiÖp Nhµ níc ® îc quyÒn thay ®æi c¬ cÊu vèn, tµi
sn phôc vô cho viÖc ph¸t triÓn kinh doanh.
Trong c¸c Tæng c«ng ty Nhµ níc, Tæng gi¸m ®èc thùc hiÖn viÖc ®iÒu
®éng tµi sn gi÷a c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn theo ph¬ng ¸n ®· ® îc Héi
®ång qun trÞ phª duyÖt. Trong vßng 10 ngµy sau khi ®iÒu ®éng tµi sn,
Tæng c«ng ty phi th«ng b¸o kÕt qu®iÒu ®éng tµi sn cho c¬ quan tµi
chÝnh Nhµ níc vµ Thñ trëng c¬ quan QuyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp.
§iÒu 10 .-
1. Doanh nghiÖp Nhµ níc ® îc quyÒn sö dông vèn, tµi sn thuéc quyÒn
qu¶n lý cña doanh nghiÖp ®Ó ®Çu t ra ngoµi doanh nghiÖp. ViÖc ®Çu t ra
ngoµi doanh nghiÖp cã liªn quan ®Õn ®Êt ®ai phi tu©n theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
ViÖc ®Çu t ra ngoµi doanh nghiÖp phi tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña
ph¸p luËt vµ bo ®m nguyªn t¾c cã hiÖu qu, bo toµn vµ ph¸t triÓn ® îc
vèn, t¨ng thu nhËp vµ kh«ng lµm nh hëng ®Õn nhiÖm vô kinh doanh chÝnh
cña doanh nghiÖp ® îc Nhµ níc giao.
2. Héi ®ång qun trÞ (®èi víi doanh nghiÖp cã Héi ®ång qun trÞ),
Gi¸m ®èc (®èi víi doanh nghiÖp ®éc lËp kh«ng cã Héi ®ång qun trÞ) QuyÕt
®Þnh ph¬ng ¸n liªn doanh trong níc. Trêng hîp c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc sö
dông vèn vµ tµi sn Nhµ níc ®Ó gãp vèn liªn doanh víi c¸c chñ ®Çu t níc
ngoµi th× Héi ®ång qun trÞ (®èi víi doanh nghiÖp cã Héi ®ång qun trÞ),
Gi¸m ®èc (®èi víi doanh nghiÖp ®éc lËp kh«ng cã Héi ®ång qu¶n trÞ) tr×nh
Thñ trëng c¬ quan QuyÕt ®Þnh thµnh lËp phª duyÖt dù ¸n liªn doanh ®ã
hoÆc tù quyÕt ®Þnh nÕu ® îc thñ trëng c¬ quan QuyÕt ®Þnh thµnh lËp uû
quyÒn b»ng v¨n bn. Trong vßng 15 ngµy sau khi Thñ trëng c¬ quan quyÕt
®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp phª duyÖt dù ¸n liªn doanh hoÆc doanh
nghiÖp tù quyÕt ®Þnh, doanh nghiÖp phi b¸o c¸o c¬ quan tµi chÝnh Nhµ n-
íc b»ng v¨n b¶n.
Riªng doanh nghiÖp ®éc lËp kh«ng cã Héi ®ång qun trÞ khi sö dông
vèn, tµi sn cña Nhµ níc ®Ó gãp vèn liªn doanh víi c¸c chñ së h÷u t nh©n, tËp
thÓ phi cã luËn chøng gii tr×nh vÒ dù ¸n liªn doanh ® îc c¬ quan tµi chÝnh
cã thÈm quyÒn xem xÐt, thÈm ®Þnh vµ phi ® îc Thñ trëng c¬ quan quyÕt
®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp chuÈn y.
3- Doanh nghiÖp Nhµ níc kh«ng ® îc phÐp ®Çu t vµo c¸c doanh nghiÖp
kh«ng thuéc së h÷u Nhµ níc mµ ngêi qu¶n lý ®iÒu hµnh hoÆc ngêi së h÷u
chÝnh lµ vî, chång, bè, mÑ, con cña Chñ tÞch Héi ®ång qun trÞ, Tæng
Gi¸m ®èc, Gi¸m ®èc doanh nghiÖp Nhµ níc ®ã.
4. Héi ®ång qun trÞ, Tæng Gi¸m ®èc hoÆc Gi¸m ®èc (®èi víi doanh
nghiÖp cã Héi ®ång qun trÞ) Gi¸m ®èc (®èi víi doanh nghiÖp ®éc lËp
kh«ng cã Héi ®ång qun trÞ) cã tr¸ch nhiÖm cö ngêi ®¹i diÖn tham gia qu¶n
4
lý, gi¸m s¸t, kiÓm tra viÖc sö dông vèn gãp vµo doanh nghiÖp kh¸c; chÞu
tr¸ch nhiÖm vÒ hiÖu qusö dông, bo toµn vµ ph¸t triÓn vèn gãp, thu lîi
nhuËn tõ phÇn vèn gãp.
5. Trêng hîp mua cæ phiÕu phi tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt
hiÖn hµnh.
§iÒu 11.- Ngoµi sè vèn Nhµ níc ®Çu t, doanh nghiÖp Nhµ níc ® îc
quyÒn huy ®éng vèn díi c¸c h×nh thøc: ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, vay vèn, nhËn
vèn gãp liªn kÕt vµ c¸c h×nh thøc kh¸c. ViÖc huy ®éng vèn phi tu©n theo
c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, kh«ng ® îc lµm thay ®æi h×nh thøc së h÷u cña
doanh nghiÖp vµ tæng møc d nî vèn huy ®éng kh«ng ® îc vît qu¸ vèn ®iÒu lÖ
cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm c«ng bè gÇn nhÊt, trõ trêng hîp LuËt hay
Ph¸p lÖnh cã quy ®Þnh kh¸c. Trêng hîp ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó huy ®éng
vèn phi tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh.
§iÒu 12.- Trong c¸c Tæng c«ng ty, Tæng Gi¸m ®èc theo uû quyÒn cña
Héi ®ång qun trÞ, QuyÕt ®Þnh viÖc huy ®éng sè khÊu hao tµi sn cè
®Þnh, quü cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp ®Ó phôc vô
nhu cÇu ®Çu t tËp trung cña Tæng c«ng ty theo h×nh thøc vay, tr víi l·i suÊt
néi bé.
§èi víi mét sè trêng hîp ®Æc thï ® îc quy ®Þnh trong §iÒu lÖ tæ chøc vµ
ho¹t ®éng cô thÓ cña Tæng c«ng ty th× Tæng c«ng ty ® îc huy ®éng sè khÊu
hao tµi sn cè ®Þnh (trõ sè khÊu hao cña nh÷ng tµi sn cè ®Þnh h×nh thµnh
tõ nguån vèn vay cha tr hÕt nî) cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn h¹ch to¸n
®éc lËp theo nguyªn t¾c ghi t¨ng, gim vèn.
§iÒu 13.- Doanh nghiÖp Nhµ níc cã tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vèn Nhµ níc
giao theo c¸c quy ®Þnh díi ®©y:
1. Thùc hiÖn ®óng chÕ ®é qun lý, sö dông vèn, tµi sn theo quy ®Þnh
cña Nhµ níc;
2. Mua b¶o hiÓm tµi sn theo quy ®Þnh;
3. §îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh c¸c khon dù phßng sau ®©y:
a) Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: lµ khon gim gi¸ vËt t, hµng ho¸
tån kho dù kiÕn sÏ xy ra trong kú kinh doanh tiÕp theo.
b) Dù phßng gi¶m gi¸ c¸c khon phi thu khã ®ßi: lµ phÇn gi¸ trÞ dù
kiÕn bÞ tæn thÊt cña c¸c khon thu sÏ xy ra trong kú kinh doanh tiÕp theo
do con nî kh«ng cã kh n¨ng thanh to¸n.
c) Dù phßng gim gi¸ c¸c lo¹i chøng kho¸n trong ho¹t ®éng tµi chÝnh.
Bé Tµi chÝnh híng dÉn viÖc trÝch lËp vµ sö dông c¸c khon dù phßng
nªu t¹i Khon 3 §iÒu nµy.
§iÒu 14 .-
1. Doanh nghiÖp Nhµ níc thùc hiÖn ®¸nh gi¸ l¹i tµi sn trong c¸c trêng
hîp sau:
a) KiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i tµi sn theo QuyÕt ®Þnh cña Nhµ níc;
b) Thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u;
c) Dïng tµi sn ®Ó liªn doanh, gãp vèn cæ phÇn (®em gãp tµi sn vµ
khi nhËn tµi sn).
5