Đ Bài: Ngh lu n xã h i v : M t đi u nh n chín đi u lànhề ị ậ ộ ề ộ ề ị ề
Bài làm
Không th ph nh n r ng nh ng câu nói hay đc đúc k t t b y lâu nay truy n t điể ủ ậ ằ ữ ượ ế ừ ấ ề ừ ờ
này sang đi khác l i có s c m nh vô cùng l n lao đi v i gi i tr và c nh ng m m nonờ ạ ứ ạ ớ ố ớ ớ ẻ ả ữ ầ
t ng lai đt n c. B t đu t l i ru c a bà, câu th c a b hay c nh ng bài gi ng thânươ ấ ướ ắ ầ ừ ờ ủ ơ ủ ố ả ữ ả
th ng, nh ng câu ca dao t c ng th m nhu n vào cu c đi c a đa tr .ươ ữ ụ ữ ấ ầ ộ ờ ủ ứ ẻ
Trong kho tàng văn h c Vi t Nam có th nói t c ng đóng m t vai trò quan tr ng trongọ ệ ể ụ ữ ộ ọ
vi c khuyên răn con ng i s ng theo nh ng đi u t t đp, theo đi u hay l ph i mà ôngệ ườ ố ữ ề ố ẹ ề ẽ ả
cha ta đ l i. đó có nh ng đc tính đc n i b t lên nh kiên trì ch u th ng ch u khó,ể ạ ở ữ ứ ượ ổ ậ ư ị ươ ị
đn n đáp nghĩa và còn có c đc tính nh ng nh n. B i v y mà ngay t x a ông cha taề ơ ả ứ ườ ị ở ậ ừ ư
đã có câu “M t đi u nh n chín đi u lành”ộ ề ị ề vô cùng đúng đn và có ý nghĩaắ
Đi u nh n đc nh c t i đây chính là s nh ng nh n nh n nh c b i vì không ph i lúcề ị ượ ắ ớ ở ự ườ ị ẫ ụ ở ả
nào m i chuy n cũng đc di n ra suôn s . Nh n nh ng không ph i là h th p b n thânọ ệ ượ ễ ẻ ị ườ ả ạ ấ ả
mà chính là mu n gi hòa khí v i m i ng i xung quanh. Đ b n thân luôn đi m đm vàố ữ ớ ọ ườ ể ả ề ạ
s ng trong nh ng đi u t t đp. Đi u lành chính là vi c t t lành không x y ra đôi có mâuố ữ ề ố ẹ ề ệ ố ả
thu n hay là đi u mà khi n cho c m i ng i đu ph i ch u thi t h n trách nhau. Chínhẫ ề ế ả ọ ườ ề ả ị ệ ờ
đi u nh n m i sinh ra đi u lành. Con ng i sinh ra bi t nh ng nh n chính là bi t l y cáiề ị ớ ề ườ ế ườ ị ế ấ
tôi c a b n thân đt vào v trí c a ng i khác mà s ng m t cách hòa thu nủ ả ặ ị ủ ườ ố ộ ậ
S nh ng nh n có th đc th y nhi u m t c a cu c s ng. Chúng ta có th d dàngự ườ ị ể ượ ấ ở ề ặ ủ ộ ố ể ễ
th y nh m t khi x y ra cãi vã m t trong hai ng i ph i th t s bình tĩnh không vì quáấ ư ộ ả ộ ườ ả ậ ự
nóng gi n mà có th x y ra nh ng đi u đáng ti c. Trong cu c s ng n u không bi tậ ể ả ữ ề ế ộ ố ế ế
nh ng nh n thì con ng i ch s ng nh nh ng c máy không có suy nghĩ ho c suy nghĩườ ị ườ ỉ ố ư ữ ỗ ặ
đó là s ích k . Không m t ai trong chúng ta có th th y r ng ng i khác h cũng mu nự ỉ ộ ể ấ ằ ườ ọ ố
mình quan tr ng và đc tôn tr ng. Chính vì v y nh ng nh n chính là cách đ tôn tr ngọ ượ ọ ậ ườ ị ể ọ
ng i khác tôn tr ng m i quan hêườ ọ ố
Suy cho cùng m t ng i vì nóng gi n quá mà sinh ra nhi u th xung đt mâu thu n thìộ ườ ậ ề ứ ộ ẫ
b n thân h cũng không nh n đc gì t phía ng i khác. Cãi vã s không mang t i choả ọ ậ ượ ừ ườ ẽ ớ
con ng i nh ng đi u t t đp. b i nó đc ví nh m t th mà khi n cho m i quan hườ ữ ề ố ẹ ở ượ ư ộ ứ ế ố ệ
con ng i tan v nhanh chóng. Ng c l i nh ng nh n chính là th keo b n ch t g n k tườ ỡ ượ ạ ườ ị ứ ề ặ ắ ế
con ng i và c ng đng l i v i nhau. Trong gia đình con cái ph i bi t nghe l i b m ,ườ ộ ồ ạ ớ ả ế ờ ố ẹ
ph i bi t kính trên nh ng d i và bi t tôn tr ng l n nhau. Đi v i b n bè c n ph i bi tả ế ườ ướ ế ọ ẫ ố ớ ạ ầ ả ế
khó khăn nh th nào m i có đc tình b n nh v y cho nên b n thân m i chúng ta c nư ế ớ ượ ạ ư ậ ả ỗ ầ
ph i c n tr ng v i hành đng và quy t đnh c a mình trong lúc nóng gi nả ẩ ọ ớ ộ ế ị ủ ậ
Đôi khi b n thân s nh ng nh n đn t s v tha và bao dung, b i đc tính này s là n nả ự ườ ị ế ừ ự ị ở ứ ẽ ề
t ng cho cách x s c a con ng i trong cu c s ng. thay vì b c t c tr đũa hay có nh ngả ử ự ủ ườ ộ ố ự ứ ả ữ
hành đng quá m c thì con ng i chúng ta nên rèn luy n b n thân và có nh ng m c quyộ ứ ườ ệ ả ữ ứ
đnh cho b n thân riêng bi t,ị ả ệ
Không m t ai sinh ra đã là ng i t t, không m t m i quan h nào m i b t đu đã b nộ ườ ố ộ ố ệ ớ ắ ầ ề
v ng. chúng ta m i ng i trong xã h i này n u không khôn khéo không bi t nh ng nh nữ ỗ ườ ộ ế ế ườ ị
thì b n thân chúng ta không bao gi tr ng thành đc. H n th n a m t đi u nh n chínả ờ ưở ượ ơ ế ữ ộ ề ị
đi u lành ông cha ta ch a bao gi khuyên sai cho con cháu mình. H c đc t câu nói đcề ư ờ ọ ượ ừ ứ
tính nh n nh n và v tha, cu c s ng không ch là s nhân l i mà còn là s cho đi. Cu cẫ ị ị ộ ố ỉ ự ạ ự ộ
s ng không ch có c nh tranh mà còn là s hài hòa gi a s ng và v tha.ố ỉ ạ ự ữ ố ị
Bài làm 2
Có th nói kho tàng t c ng c a đt n c ta nhi u nh s l ng nhân dân đng bào taể ụ ữ ủ ấ ướ ề ư ố ượ ồ
v y. Có bi t bao nhiêu câu t c ng đi theo năm tháng và tr thành nh ng bài h c răn d yậ ế ụ ữ ở ữ ọ ạ
c a chúng ta. M t câu t c ng th ng có dung l ng ch r t ít nh ng ý nghĩa ch t ch aủ ộ ụ ữ ườ ượ ữ ấ ư ấ ứ
trong n i dung đó thì l i t n khá nhi u gi y m c đ bàn lu n. M t đi u nh n chín đi uộ ạ ố ề ấ ự ể ậ ộ ề ị ề
lành cũng là m t câu t c ng nh th .ộ ụ ữ ư ế
Tr c tiên chúng ta c n ph i gi i thích ý nghĩa c a câu t c ng trên. M t là m t s ít điướ ầ ả ả ủ ụ ữ ộ ộ ố ố
v i chín s nhi u đ làm n i b t s trao đi l n h n r t nhi u so v i cái ban đu m t đi.ớ ố ề ể ổ ậ ự ổ ớ ơ ấ ề ớ ầ ấ
Cái m t m t đi đó chính là đi u nh n còn cái nhi u h n kia đi u lành. Mà đi u lành làộ ấ ề ị ề ơ ề ề
nh ng đi u t t đp may m n đn v i chúng ta còn đi u nh n là s nh ng nh n m t đi cáiữ ề ố ẹ ắ ế ớ ề ị ự ườ ị ấ
gì đó c a b n thân có th là v t ch t cũng có th là c tinh th n. Th nh ng nh ng nh nủ ả ể ậ ấ ể ả ầ ế ư ườ ị
đi m t l n b n s đc nh n l i g p m y l n đi u t t lành. Nh v y câu nói trên có ýộ ầ ạ ẽ ượ ậ ạ ấ ấ ầ ề ố ư ậ
nghĩa r ng hãy nên bi t nh ng nh n ch u thi t v mình đ dĩ hòa vi quý nh n l i nh ngằ ế ườ ị ị ệ ề ể ậ ạ ữ
đi u t t lành cho b n thân và nh ng ng i xung quanh mình.ề ố ả ữ ườ
S nh ng nh n ch u thi t v b n thân mình th hi n khi chúng ta còn ng i trên gh nhàự ườ ị ị ệ ề ả ể ệ ồ ế
tr ng. th i đi m này thì ch a có nh ng sóng gió nhi u c a cu c s ng vì th cho nênườ Ở ờ ể ư ữ ề ủ ộ ố ế
có nh ng nh n thì cũng m c đ r t nh mà thôi. Và s nh n l a tu i h c sinh cũngườ ị ở ứ ộ ấ ỏ ự ị ở ứ ổ ọ
r t đn gi n và nh thôi. Th nh ng nó cũng r t quan tr ng. Ví d nh nh ng b n h cấ ơ ả ỏ ế ư ấ ọ ụ ư ữ ạ ọ
sinh n cãi nhau vì nh ng xích mích chuy n con gái ng i lê buôn chuy n nói x u ng iữ ữ ệ ồ ệ ấ ườ
khác.
N u nh là m t ng i bi t nh ng nh n thì dù b n có n i nóng lên cũng có th b n choế ư ộ ườ ế ườ ị ạ ổ ể ạ
ng i nói x u mình bi t là mình đã nghe th y nh ng gì b n đó nói và ch n cách im l ngườ ấ ế ấ ữ ạ ọ ặ
đ gi i quy t thì đó chính là nh n. Đc bi t là không h thái đ khác v i ng i nói x uể ả ế ị ặ ệ ề ộ ớ ườ ấ
mình. V n c nh bình th ng n u nh b n đó không hi u mà t ng đó là mình c n hẫ ứ ư ườ ế ư ạ ể ưở ầ ọ
thì mình nên nói ra còn không thì mình nên coi nh bình th ng vì khi y tránh đc cãiư ườ ấ ượ
l n là m t đi u không lành. Không nh ng th mà mình còn làm cho ng i ta ph i n mìnhộ ộ ề ữ ế ườ ả ể
vì mình không nh nhen không cãi l n, đng th i nh ng ng i đc nghe l i nói x u kiaỏ ộ ồ ờ ữ ườ ượ ờ ấ
cũng th y yêu m n s hòa nhã c a b n h n. Và đc bi t gây b t hòa v i ng i khác làấ ế ự ủ ạ ơ ặ ệ ấ ớ ườ
không t t. Hay khi mình giúp b n làm bài còn b n thì không giúp mình nh ng ch mìnhố ạ ạ ữ ỗ
không hi u. Khi y ch c ch n mình r t t c và mu n m ng b n. Tuy nhiên l i nói ch ngể ấ ắ ắ ấ ứ ố ắ ạ ờ ẳ
m t ti n mua l a l i mà nói cho v a lòng nhau. Ta nên nh nhàng nói nh ng đi u lý lấ ề ự ờ ừ ẹ ữ ề ẽ
khi th y b n v n cho mình là đúng thì t t nh t là im l ng đ tránh gây cãi l n.ấ ạ ẫ ố ấ ặ ể ộ
Đó là bi u hi n c a “m t đi u nh n chín đi u lành” trong h c t p còn trong cu c s ngể ệ ủ ộ ề ị ề ọ ậ ộ ố
cũng th . Tuy nhiên nó s ph c t p h n vì cu c s ng thì ph i tr i qua r t nhi u đi u vàế ẽ ứ ạ ơ ộ ố ả ả ấ ề ề
sóng gió c th mà p đn thôi. M i chúng ta đu c n đn s nh ng nh n ch u thi t vứ ế ậ ế ỗ ề ầ ế ự ườ ị ị ệ ề
b n thân m t chút thì m i xây d ng đc nh ng m i quan h bình th ng không gây thùả ộ ớ ự ượ ữ ố ệ ườ
v i nh ng ng i xung quanh. Khi ng i ta c tình làm h i mình vì ghen ghét, vi c làm yớ ữ ườ ườ ố ạ ệ ấ
ch là nh ng vi c nh trong cu c s ng mà thôi và b n thân mình bi t đi u đó nh ng doỉ ữ ệ ỏ ộ ố ả ế ề ư
b n thân ch a đ kh năng đ có th nói r ng h h i mình thì hãy nên nh n. Cái sả ư ủ ả ể ể ằ ọ ạ ị ự
nh ng nh n y m t ph n s khi n cho ng i kia th y chán khi mình không n i gi n,ườ ị ấ ộ ầ ẽ ế ườ ấ ổ ậ
m t ph n đ mình tìm c h i bóc m ng i ta. Có nh ng lúc chính s ch u thi t v b nộ ầ ể ơ ộ ẽ ườ ữ ự ị ệ ề ả
thân mình l i cho chính ng i ghét mình tr nên yêu m n và khâm ph c mình h n.ạ ườ ở ế ụ ơ
M t qu c gia m t nhà n c cũng c n có s nh ng nh n đ t o nên nh ng m i quan hộ ố ộ ướ ầ ự ườ ị ể ạ ữ ố ệ
t t. Đc bi t là n c ta khi ngày x a M , Pháp xâm l c chúng ta và đã làm nh ng vi cố ặ ệ ướ ư ỹ ượ ữ ệ
khi n cho nh h ng đn t n ngày nay nh ng trong quan h đi ngo i thì ta v n m mế ả ưở ế ậ ư ệ ố ạ ẫ ề
d o v i h . B i n u không h p tác v i M thì chúng s c m v n ta và làm cho ta r i vàoẻ ớ ọ ở ế ợ ớ ỹ ẽ ấ ậ ơ
th cô l p. Không nh ng th thì khi h p tác ta bi t r ng đó ch là cái c đ chúng th cế ậ ữ ế ợ ế ằ ỉ ớ ể ự
hi n “di n bi n hòa bình” nh m b o lo n l t đ nh ng v n ph i nh n đ tìm nh ng cệ ễ ế ằ ạ ạ ậ ổ ư ẫ ả ị ể ữ ơ
h i đi phó sau. S nh n c a chúng ta khi bi t t ng cái chính sách l a b p c a chúng nhộ ố ự ị ủ ế ỏ ừ ị ủ ư
th nh m t o c h i cho đt n c h i nh p phát tri n v i các n c khác.ế ằ ạ ơ ộ ấ ướ ộ ậ ể ớ ướ
Tóm l i trong cu c s ng c a chúng ta mâu thu n có th x y ra b t c lúc nào chính vì thạ ộ ố ủ ẫ ể ả ấ ứ ế
mà c n ph i bi t nh ng nh n đ nh n l y nh ng đi u t t lành v sau. Th gi i hi n nayầ ả ế ườ ị ể ậ ấ ữ ề ố ề ế ớ ệ
cũng r t c n s nh ng nh n đ b o v m t n n hòa bình n u không b t hòa s gâyấ ầ ự ườ ị ể ả ệ ộ ề ế ấ ẽ
chi n tranh mà chi n tranh thì qu là m t th m h a c a loài ng i.ế ế ả ộ ả ọ ủ ườ
