Nghiên cứu cấu trúc và quá trình phân hủy Diazinon thuốc trừ sâu Diaphos trong môi trường đất: Phần I - Quy trình chiết tách và tác động phân hủy Diazinon từ thuốc trừ sâu Diaphos trong môi trường đất

T¹p chÝ Hãa häc, T. 45 (6A), Tr. 49 - 53, 2007<br /> <br /> <br /> <br /> Nghiªn cøu cÊu tróc vµ qu¸ tr×nh ph©n hñy cña<br /> Diazinon tõ thuèc trõ s©u diaphos<br /> trong m«i tr"êng ®Êt<br /> PhÇn I: Qui tr×nh chiÕt t¸ch vµ ®éng häc ph©n hñy Diazinon tõ thuèc<br /> trõ s©u Diaphos trong m«i tr"êng ®Êt<br /> <br /> §Õn Tßa so¹n 15-11-2007<br /> Lª ThÞ Trinh1, Th nh ThÞ Thu Thñy2, NguyÔn TiÕn T i2<br /> 1<br /> Tr"êng Cao ®¼ng T(i nguyªn v( M«i tr"êng H( Néi<br /> 2<br /> ViÖn Hãa häc, ViÖn Khoa häc v( C«ng nghÖ ViÖt Nam<br /> <br /> <br /> Summary<br /> As an initial step in study of structure and degradation of Diazinon from Diaphos pesticide in<br /> soil, we reported, in this part, the procedure of extraction of Diazinon from Diaphos pesticide in<br /> soil environment. The chemical structure of Diazinon was confirmed by 1H, 13C, 31P-NMR<br /> spectroscopy. Degradation kinetics of Diazinon in soil was obtained by LC-MS spectrometry.<br /> <br /> <br /> I - §Æt vÊn ®Ò gi¶ v tæ chøc nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ v kh¼ng<br /> ®Þnh [1 - 3]. §Æc biÖt, Tæ chøc søc khoÎ thÕ giíi<br /> Thuèc b¶o vÖ thùc vËt ® îc ph©n th nh (WHO) thuéc Ch ¬ng tr×nh m«i tr êng Liªn<br /> nhiÒu nhãm kh¸c nhau tuú theo th nh phÇn hãa hiÖp quèc (UNEP) ®< c¶nh b¸o v c«ng bè<br /> häc, nh nhãm c¬ clo, nhãm c¬ phèt pho , nhãm nh÷ng tiªu chuÈn rÊt chÆt chÏ ®èi víi diazinon<br /> cacbamat, nhãm pyrethroit ... Do nh÷ng lý do [4].<br /> kh¸c nhau nªn thêi gian gÇn ®©y, nhãm c¬ ph«t Diazinon cã tªn khoa häc l O,O-dietyl O-2-<br /> pho cã xu h íng ® îc sö dông nhiÒu h¬n so víi isopropyl-6-metylpyrimidin-4-yl-<br /> c¸c nhãm kh¸c. phosphorothioat, l s¶n phÈm tæng hîp kh«ng<br /> §èi víi nhãm c¬ phot pho, Diazinon l tån t¹i trong tù nhiªn. Hîp chÊt c¬ phèt pho n y<br /> th nh phÇn chÝnh cña nhiÒu lo¹i thuèc trõ s©u ®< dÔ bÞ ph©n hñy c¶ trong m«i tr êng axit v<br /> th ¬ng m¹i ho¸, nh azinon, basitox, basudin, kiÒm. C¸c hîp chÊt ph©n hñy cña chóng th êng<br /> cazinon, diaphos, diazon. C¸c lo¹i thuèc trõ s©u Ýt ®éc h¬n, nh ng trong mét sè ®iÒu kiÖn cô thÓ<br /> chøa diazinon th êng ® îc dïng ®Ó trÞ c¸c lo¹i (®é Èm, ¸nh s¸ng, pH cña ®Êt) chóng l¹i cã ®éc<br /> rÖp, s©u ®ôc th©n h¹i rau m u v c©y ¨n qu¶, tÝnh cao h¬n rÊt nhiÒu so víi chÝnh diazinon [1].<br /> trong ®ã hai lo¹i phæ biÕn nhÊt l basudin v Do vËy, viÖc nghiªn cøu s©u vÒ diazinon trong<br /> diaphos, ® îc sö dông chñ yÕu ®Ó b¶o vÖ c¸c thuèc trõ s©u v qu¸ tr×nh chuyÓn hãa cña hîp<br /> lo¹i rau xanh v lóa. chÊt c¬ ph«t pho n y trong m«i tr êng, nhÊt l<br /> m«i tr êng ®Êt, ng y c ng ® îc quan t©m [5-7].<br /> Møc ®é ®éc h¹i v t¸c ®éng xÊu cña thuèc<br /> b¶o vÖ thùc vËt c¬ phèt pho nãi chung, cña B i b¸o n y c«ng bè c¸c kÕt qu¶ ban ®Çu<br /> Diazinon nãi riªng, ®èi víi søc khoÎ con ng êi, cña chóng t«i theo h íng nghiªn cøu qu¸ tr×nh<br /> víi hÖ sinh th¸i v m«i tr êng ®< ® îc nhiÒu t¸c chuyÓn hãa trong ®Êt cña c¸c hîp chÊt c¬ phèt<br /> <br /> 49<br /> pho cã nguån gèc tõ thuèc b¶o vÖ thùc vËt, b¾t chuyÓn to n bé hçn hîp sang phÔu läc ch©n<br /> ®Çu víi tr êng hîp cô thÓ l diazinon trong kh«ng, läc lÊy phÇn dÞch chiÕt, thªm mét Ýt n íc<br /> thuèc b¶o vÖ thùc vËt cã tªn diaphos. NhiÖm vô cÊt, l¾c nhÑ cho ph©n líp. Thu líp n-hexan v<br /> ® îc ®Æt ra l thiÕt lËp qui tr×nh chiÕt t¸ch l m kh« b»ng Na2SO4 khan. C«ng ®o¹n cuèi<br /> diazinon tõ ®Êt, x¸c ®Þnh cÊu tróc hãa häc cña cïng l cÊt lo¹i dung m«i ®Ó thu ® îc diazinon.<br /> s¶n phÈm t¸ch chiÕt v kh¶o s¸t qu¸ tr×nh ph©n<br /> 4. Ph ¬ng ph¸p nghiªn cøu<br /> huû diazinon trong ®Êt b»ng c¸c ph ¬ng ph¸p<br /> phæ NMR v LC-MS. Phæ NMR: CÊu tróc hãa häc cña diazinon<br /> chuÈn v diazinon chiÕt t¸ch tõ thuèc trõ s©u<br /> II - Thùc nghiÖm diaphos ® îc kiÓm tra b»ng ph ¬ng ph¸p phæ<br /> NMR, gåm 1H, 13C v 31P, c¶ 1 chiÒu (1D) v 2<br /> 1. Hãa chÊt chiÒu (H-C HSQC), thùc hiÖn trªn thiÕt bÞ<br /> Bruker ADVANCE 500 víi dung m«i CDCl3.<br /> Diazinon chuÈn, dïng cho c¸c phÐp ®o<br /> HPLC, NMR v LC-MS, l s¶n phÈm th ¬ng Phæ khèi l"îng (MS): Diazinon chiÕt t¸ch tõ<br /> m¹i cña h