L I M Đ UỜ Ở Ầ
1. Tính c p thi t c a vi c nghiên c u đ tàiấ ế ủ ệ ứ ề .
Nuôi con nuôi có y u t n c ngoài là m t ch đ nh quan tr ng trongế ố ướ ộ ế ị ọ
pháp lu t HN & GĐ không ch trong pháp lu t qu c gia mà còn trong phápậ ỉ ậ ố
lu t qu c t . Pháp lu t v nuôi con nu i cú y u t n c ngoài đ c cậ ố ế ậ ề ụ ế ố ướ ượ ả
c ng đ ng qu c t đ c bi t quan tâm vì đó là s b o v pháp lý r t c nộ ồ ố ế ặ ệ ự ả ệ ấ ầ
thi t đ i v i nh ng l i ích t t nh t cho tr em, nh ng đ i t ng không chế ố ớ ữ ợ ố ấ ẻ ữ ố ượ ỉ
non n t v m t th ch t và trí tu mà cũn cú nh ng hoàn c nh éo le, m tớ ề ặ ể ấ ệ ữ ả ấ
mát l n v tình c m, không đ c h ng mái m gia đình trên quê h ngớ ề ả ượ ưở ấ ươ
c a mình.ủ
Đ i v i Vi t Nam, m t đ t n c ph i gánh ch u h u qu n ng nố ớ ệ ộ ấ ướ ả ị ậ ả ặ ề
c a các cu c chi n tranh thì vi c b o v các quy n c b n c a tr em,ủ ộ ế ệ ả ệ ề ơ ả ủ ẻ
trong đó có quy n đ c làm con nuôi, đ c chăm sóc nuôi d ng đ i v iề ượ ượ ưỡ ố ớ
nh ng đ a tr b t h nh, là đi u luôn đ c Đ ng và Nhà n c quan tâm vàữ ứ ẻ ấ ạ ề ượ ả ướ
b o đ m th c hi n.ả ả ự ệ
Hi n nay do nhu c u h i nh p, v i chính sách khuy n khích, mệ ầ ộ ậ ớ ế ở
r ng quan h đ i ngo i v i các n c trên th gi i, vi c nuôi con nu i cúộ ệ ố ạ ớ ướ ế ớ ệ ụ
y u t n c ngoài Vi t Nam ngày càng gia tăng, song hi n t ng nuôiế ố ướ ở ệ ệ ượ
con nu i cú y u t n c ngoài có nh ng di n bi n đa d ng và ph c t p.ụ ế ố ướ ữ ễ ế ạ ứ ạ
Ngoài b n ch t và m c đích cao đ p c a vi c nuôi con nuôi là nh m xâyả ấ ụ ẹ ủ ệ ằ
d ng m i quan h gia đình, thi t l p quan h cha m và con gi a ng iự ố ệ ế ậ ệ ẹ ữ ườ
nh n nuôi v i đ a tr đ c nh n làm con nuôi, b o đ m cho đ a tr cóậ ớ ứ ẻ ượ ậ ả ả ứ ẻ
cu c s ng t t h n, cũng còn xu t hi n nh ng vi c làm phi đ o đ c, l iộ ố ố ơ ấ ệ ữ ệ ạ ứ ợ
d ng danh nghĩa cho tr em làm con nuôi đÓ thu gom, môi gi i, d n d tụ ẻ ớ ẫ ắ
mua bán tr em, nh m m c đích ki m l i. Nh ng hi n t ng đó c n kh cẻ ằ ụ ế ờ ữ ệ ượ ầ ắ
ph c, pháp lu t c n có s đi u ch nh sát th c, hi u qu .ụ ậ ầ ự ề ỉ ự ệ ả
Pháp lu t v nuôi con nu i cú y u t n c ngoài còn thi u nh ngậ ề ụ ế ố ướ ế ữ
quy đinh đ đi u ch nh các quan h nuôi con nuôi đ y ph c t p, nhi u bi nể ề ỉ ệ ầ ứ ạ ề ế
Khóa lu n t t nghi pNguy n Th H i DS30Cậ ố ệ ễ ị ả
NguyÔn ThÞ H¶i DS30C
1
đ ng và b c l nh ng đi m ch a phù h p v i pháp lu t qu c t . Quyộ ộ ộ ữ ể ư ợ ớ ậ ố ế
ph m đi u ch nh nuôi con nu i cú y u t n c ngoài đ c quy đ nh trongạ ề ỉ ụ ế ố ướ ượ ị
nhi u văn b n nên thi u đ ng b và th ng nh t, hi u l c pháp lý khôngề ả ế ồ ộ ố ấ ệ ự
cao, khó áp d ng và ti p c n trong th c t . Đòi h i c a cu c s ng hi n nayụ ế ậ ự ế ỏ ủ ộ ố ệ
là ph i có s s a đ i, b sung đ hoàn ch nh pháp lu t v nuôi con nu i cúả ự ử ổ ổ ể ỉ ậ ề ụ
y u t n c ngoài nh m đáp ng k p th i yêu c u c a th c ti n kháchế ố ướ ằ ứ ị ờ ầ ủ ự ễ
quan.
T nh ng lý do khách quan v lý lu n và th c ti n trên, em đã suyừ ữ ề ậ ự ễ
nghĩ và l a ch n đ tài “ự ọ ề Th c ti n áp d ng pháp lu t v nuôi con nu i cúự ễ ụ ậ ề ụ
y u t n c ngoài Vi t Nam hi n nayế ố ướ ở ệ ệ ” làm lu n văn t t nghi p Đ i h c.ậ ố ệ ạ ọ
2. M c đích, nhi m v nghiên c u c a đ tàiụ ệ ụ ứ ủ ề .
+ M c đích nghiên c uụ ứ :
- Nghiên c u m t s v n đ lý lu n c b n v pháp lu t nuôi conứ ộ ố ấ ề ậ ơ ả ề ậ
nu i cú y u t n c ngoài.ụ ế ố ướ
- Làm sáng t th c tr ng áp d ng pháp lu t v nuôi con nu i cú y uỏ ự ạ ụ ậ ề ụ ế
t n c ngoài Vi t Nam hi n nay, t đó đ a ra nh ng ki n ngh gópố ướ ở ệ ệ ừ ư ữ ế ị
ph n hoàn thi n quy đ nh c a pháp lu t v nuôi con nu i cú y u tó n cầ ệ ị ủ ậ ề ụ ế ướ
ngoài, đáp ng yêu c u c a th c ti n khách quan và nâng cao hi u qu đi uứ ầ ủ ự ễ ệ ả ề
ch nh c a pháp lu t hi n hành.ỉ ủ ậ ệ
+ Lu n văn gi i quy t nh ng nhi m v sauậ ả ế ữ ệ ụ :
- Nghiên c u m t s v n đ lý lu n v nuôi con nu i cú y u tứ ộ ố ấ ề ậ ề ụ ế ố
n c ngoài, tìm hi u các quy đ nh c a pháp lu t trong n c và pháp lu tướ ể ị ủ ậ ướ ậ
qu c t liên quan đ n đi u ch nh vi c nuôi con nu i cú y u t n c ngoài.ố ế ế ề ỉ ệ ụ ế ố ướ
- Nghiên c u, phân tích, đánh giá th c tr ng áp d ng pháp lu t vứ ự ạ ụ ậ ề
nuôi con nu i cú y u t n c ngoài Vi t Nam hi n nay, làm rõ nh ngụ ế ố ướ ở ệ ệ ữ
m t thu n l i và nh ng khó khăn, v ng m c, t n t i.ặ ậ ợ ữ ướ ắ ồ ạ
- Tìm hi u nh ng nét đ c thù, th t c và v n đ áp d ng pháp lu tể ữ ặ ủ ụ ấ ề ụ ậ
v nuôi con nu i cú y u t n c ngoài di n ra khu v c biên gi i.ề ụ ế ố ướ ễ ở ự ớ
Khóa lu n t t nghi pNguy n Th H i DS30Cậ ố ệ ễ ị ả
NguyÔn ThÞ H¶i DS30C
2
- Trên c s đó làm rõ s c n thi t ph i s a đ i b sung hoàn thi nơ ở ự ầ ế ả ử ổ ổ ệ
pháp lu t v nuôi con nuôi cho phù h p v i th c ti n khách quan và t ngậ ề ợ ớ ự ễ ươ
đ ng v i pháp lu t qu c t .ồ ớ ậ ố ế
3. Đ i t ng, ph m vi nghiên c u c a đ tàiố ượ ạ ứ ủ ề .
+ Đ i t ng nghiên c u c a đ tàiố ượ ứ ủ ề là th c ti n áp d ng và th c hi nự ễ ụ ự ệ
pháp lu t nuôi con nu i cú y u t n c ngoài Vi t Nam hi n nay, trên cậ ụ ế ố ướ ở ệ ệ ơ
s nghiên c u quy đ nh c a pháp lu t trong n c và pháp lu t qu c t cóở ứ ị ủ ậ ướ ậ ố ế
liên quan đ n lĩnh v c này.ế ự
+ Ph m vi nghiên c uạ ứ : Lu n văn t p trung nghiên c u th c ti n ápậ ậ ứ ự ễ
d ng pháp lu t trong vi c nuôi con nu i cú y u t n c ngoài t i Vi tụ ậ ệ ụ ế ố ướ ạ ệ
Nam trong th i gian qua (2000-6/2008), bao g m vi c nuôi con nu i cú y uờ ồ ệ ụ ế
t n c ngoài đăng ký t i c quan có th m quy n c a Vi t Nam (c vi cố ướ ạ ơ ẩ ề ủ ệ ả ệ
nuôi con nu i cú y u t n c ngoài di n ra khu v c biên gi i), và vi cụ ế ố ướ ễ ở ự ớ ệ
nuôi con nu i cú y u t n c ngoài đ c th c hi n t i Vi t Nam. Lu nụ ế ố ướ ượ ự ệ ạ ệ ậ
văn có s so sánh đ i chi u v i pháp lu t n c ngoài (c th là m t sự ố ế ớ ậ ướ ụ ể ộ ố
n c cú li n quan trong vi c cho nh n con nuôi).ướ ờ ệ ậ
4. C s ph ng pháp lu n và ph ng pháp nghiên c uơ ở ươ ậ ươ ứ .
+ C s ph ng pháp lu nơ ở ươ ậ đ nghiên c u đ tài là ch nghĩa duyể ứ ề ủ
v t bi n ch ng và t t ng H Chí Minh .ậ ệ ứ ư ưở ồ
+ Ph ng pháp nghiên c u g mươ ứ ồ :
- Ph ng pháp l ch s : S d ng đ làm rõ s hình thành và phát tri nươ ị ử ử ụ ể ự ể
c a pháp lu t đi u ch nh quan h nuôi con nu i cú y u t n c ngoài trongủ ậ ề ỉ ệ ụ ế ố ướ
t ng th i kỳ l ch s .ừ ờ ị ử
- Ph ng pháp so sánh, đ i chi u: Thông qua vi c so sánh, đ i chi uươ ố ế ệ ố ế
v i pháp lu t các n c, đ a ra nh ng nh n xét v s phù h p và ch a phùớ ậ ướ ư ữ ậ ề ự ợ ư
h p c a pháp lu t Vi t Nam trong lĩnh v c nuôi con nuôi qu c t , làm cợ ủ ậ ệ ự ố ế ơ
s cho các ki n ngh v vi c hoàn thi n pháp lu t tr c yêu c u c a th cở ế ị ề ệ ệ ậ ướ ầ ủ ự
ti n khách quan.ễ
Khóa lu n t t nghi pNguy n Th H i DS30Cậ ố ệ ễ ị ả
NguyÔn ThÞ H¶i DS30C
3
- Ph ng pháp phân tích, t ng h p: S d ng đ phân tích nh ng tàiươ ổ ợ ử ụ ể ữ
li u liên quan đ n v n đ nghiên c u, đánh giá th c tr ng áp d ng phápệ ế ấ ề ứ ự ạ ụ
lu t v nuôi con nu i cú y u t n c ngoài. Qua đó rút ra nh ng khó khăn,ậ ề ụ ế ố ướ ữ
t n t i c a h th ng pháp lu t hi n nay v nuôi con nuôi có y u tồ ạ ủ ệ ố ậ ệ ề ế ố
n c ngoài.ướ
5. K t c u c b n c a lu n vănế ấ ơ ả ủ ậ .
Lu n văn đ c trình bày theo b c c g m ba ch ng ngoài ph n mậ ượ ố ụ ồ ươ ầ ở
đ u, k t lu n và danh m c tài li u tham kh o nh sau :ầ ế ậ ụ ệ ả ư
Ch ng 1ươ : M t s v n đ lý lu n chung v pháp lu t nuôi con nu iộ ố ấ ề ậ ề ậ ụ
cú y u t n c ngoài.ế ố ướ
Ch ng 2ươ : Tình hình áp d ng pháp lu t nuôi con nu i cú y u tụ ậ ụ ế ố
n c ngoài Vi t Nam hi n nay.ướ ở ệ ệ
Ch ng 3ươ : M t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu đi u ch nhộ ố ả ằ ệ ả ề ỉ
c a pháp lu t nuôi con nu i cú y u t n c ngoài Vi t Nam hi n nay.ủ ậ ụ ế ố ướ ở ệ ệ
Khóa lu n t t nghi pNguy n Th H i DS30Cậ ố ệ ễ ị ả
NguyÔn ThÞ H¶i DS30C
4
CH NG 1ƯƠ
M T S V N Đ LÝ LU N CHUNG V PHÁP LU TỘ Ố Ấ Ề Ậ Ề Ậ
NUÔI CON NU I C Y U T N C NGOÀIễ ể Ế Ố ƯỚ
1.1 Khái ni m nuôi con nu i cú y u t n c ngoàiệ ụ ế ố ướ .
Theo quan đi m chung, nuôi con nuôi đ c hi u là vi c tr em đi làmể ượ ể ệ ẻ
con nuôi m t gia đình khác trong cùng m t n c hay n c ngoài, nh mở ộ ộ ướ ở ướ ằ
m c đích xác l p m i quan h cha m v i con gi a ng i nuôi và con nuôiụ ậ ố ệ ẹ ớ ữ ườ
v i m c đích đ m b o cho ng i đ c nh n làm con nuôi đ c trông nom,ớ ụ ả ả ườ ượ ậ ượ
nuôi d ng, chăm sóc, phù h p v i đ o đ c xã h i.ưỡ ợ ớ ạ ứ ộ
Nuôi con nu i cú y u t n c ngoài là m t trong các quan h Hôn nhânụ ế ố ướ ộ ệ
và gia đình có y u t n c ngoài. Theo quy đ nh t i đi m c kho n 14 Đi uế ố ướ ị ạ ể ả ề
8 lu t HN & GĐ năm 2000, thì nuôi con nu i cú y u t n c ngoài có thậ ụ ế ố ướ ể
hi u là:ể
- Vi c nuôi con nuôi gi a công dân Vi t Nam v i ng i n c ngoài;ệ ữ ệ ớ ườ ướ
- Vi c nuôi con nuôi gi a ng i n c ngoài v i nhau th ng trú Vi tệ ữ ườ ướ ớ ườ ở ệ
Nam;
- Vi c nuôi con nuôi gi a công dân Vi t Nam v i ng i n c ngoài ệ ữ ệ ớ ườ ướ ở
n c ngoài; ướ
- Vi c nuôi con nuôi gi a công dân Vi t Nam v i nhau mà m t bênệ ữ ệ ớ ộ
ho c c hai bên đ nh c n c ngoài.ặ ả ị ư ở ướ
Nh v y, nuôi con nu i cú y u t n c ngoài là vi c nuôi con nu i cúư ậ ụ ế ố ướ ệ ụ
ít nh t m t bên ch th là ng i n c ngoài ho c vi c nuôi con nuôi đ cấ ộ ủ ể ườ ướ ặ ệ ượ
xác l p n c ngoài và theo pháp lu t n c ngoài.ậ ở ướ ậ ướ
Ngoài ra theo kho n 3 Đi u 79 Ngh đ nh 68/2002/NĐ-CP và Đi u 1ả ề ị ị ề
Thông t 07/2002/TT-BTP cũng đ c coi là vi c nuôi con nu i cú y u tư ượ ệ ụ ế ố
n c ngoài trong tr ng h p tr em là ng i không qu c t ch th ng trúướ ườ ợ ẻ ườ ố ị ườ
t i Vi t Nam.ạ ệ
Khóa lu n t t nghi pNguy n Th H i DS30Cậ ố ệ ễ ị ả
NguyÔn ThÞ H¶i DS30C
5