Phân Tích Tác Ph m Ng Văn L p 9ẩ ữ ớ
1.ĐỒNG CHÍ – CHÍNH HỮU
‘’Mấy chục năm thời gian đã phai màu
Chiến tranh đi qua nỗi đau ở lại
Tình đồng đội trong ta còn sống mãi
Không biết bạn mình hiện tại nằm đâu.’’(Tình đồng chí-Nguyễn Đình Huân)
Văn học là một cây bút đa màu, nó vẽ lên bức tranh cuộc sống bằng những gam màu
hiện thực. Trong những năm kháng chiến ác liệt thì hình ảnh hiện thực luôn là nút chạm
đặc biệt tạo dấu ấn riêng đặc biệt là tình cảm đồng chí đồng đội cao cả.Ta càng cảm
nhận được bức tranh hiện thực đó qua những tác phẩm của nghệ sĩ Chính Hữu.Ông là
nhà thơ quân đội và trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp. Thơ ông không nhiều
nhưng vẫn có những đứa con nghệ thuật đặc sắc với chủ đề xuyên suốt về người lính
và chiến tranh. Nổi bật trong kho tàng đó là bài thơ ‘’Đồng chí’’ -được viết năm 1948
,sau khi thi nhân cùng đồng đội tham gia chiến dịch Việt Bắc Thu Đông năm 1947, in
trong tập ‘’Đầu súng Trăng Treo’’ thể hiện ấn tượng hình ảnh người lính với tình cảm
đồng chí đồng đội thiêng liêng và qua đó ca ngợi thứ tình cảm ấy.
1. Tr c h t, đo n đu, v i 7 câu t do, dài ng n khác nhau, có th xem là s lý gi i ướ ế ở ạ ầ ớ ự ắ ể ự ả
v c s c a tình đng chí.ề ơ ở ủ ồ
B ng ngòi bút tài hoa c a Chính H u,ông đã t t d n nh ng đc gi vào dòng th đu ằ ủ ữ ừ ừ ẫ ữ ọ ả ơ ầ
tiên.Tr c h t tình c m đng chí đng đi đc xây d ng khi nh ng ng i lính t ng ướ ế ả ồ ồ ộ ượ ự ữ ườ ươ
đng v c nh ng ,xu t thân nghèo khó:ồ ề ả ộ ấ
“Quê h ng anh n c m n đng chuaươ ướ ặ ồ
Làng tôi nghèo đt cày lên s i đá”ấ ỏ
V iớ ngh thu t c u trúc song hành t nhiên cùng gi ng th tâm tình th th nh l i k ệ ậ ấ ự ọ ơ ủ ỉ ư ờ ể
chuy n,tâm s k t h p v i nh ng thành ng m t cách trau chu t,thi nhân th hi n đc rõ ệ ự ế ợ ớ ữ ữ ộ ố ể ệ ượ
nét v hoàn c nh,xu t thân nghèo khó,v t v c a nh ng ng i línhề ả ấ ấ ả ủ ữ ườ . Ng iườ thì ở"n c m t ướ ặ
đng chua" là vùng đt ven bi n nhi m phèn khó làm ăn, ng iồ ấ ể ễ ườ l i n iạ ở ơ "đt cày lên s i đá" ấ ỏ
là n i đi núi, trung du, đt b đá ong hoá, khó canh tác. S ng nh ng vùng nh v yơ ồ ấ ị ố ở ữ ư ậ , h ph i ọ ả
đi c trăm bát m hôi đ l y m t bát c m quý giáổ ả ồ ể ấ ộ ơ . Qua hình nh th đc s c đó cho ta th y ả ơ ặ ắ ấ
đc s gian khượ ự ổ, v t v c a nh ng ng i línhấ ả ủ ữ ườ , dù s ng khác vùng mi n nh ng đu có chungố ề ư ề
m t đc đi m đó là cu c s ng lam lũộ ặ ể ộ ố , v t v ấ ả ,t n t o ầ ả .Họ là những người nông dân đã cởi
bỏ áo nâu ruộng đồng để khoác lên mình màu xanh áo lính.Cũng g i ca v hình nh ợ ề ả
ng i lính nông dân ta b t g p qua nh ng dòng th trong bài ‘’Đt n c’’ c a Nguy n Đình ườ ắ ặ ữ ơ ấ ướ ủ ễ
Thi:
‘’Ôm đt n c nh ng ng i áo v i ấ ướ ữ ườ ả
Đã đng lên thành nh ng anh hùng.’’ứ ữ
T ừhai câu th đu ta c m nh n đc s g n gũiơ ầ ả ậ ượ ự ầ ,th m thi t quaắ ế cách x ng hô anh ư-tôi cho
đn s t ng đng sâu s c v c nh ng cũng nh hoàn c nh xu t thân nghèo khó c a nh ng ế ự ươ ồ ắ ề ả ộ ư ả ấ ủ ữ
ng i lính trong bu i đu kháng chi n ch ng Phápườ ổ ầ ế ố .
Th tình c m thiêng liêng y còn đc xây d ng b n ch t qua s t ng đng,nh t quán ứ ả ấ ượ ự ề ặ ự ươ ồ ấ
v m c đích,lý t ng chi n đu và cùng sát cánh bên nhau,chung nhi m v chi n ề ụ ưở ế ấ ệ ụ ế
đu.Đó chính là g c r đ tình c m đng chí đng đi n y n thêm b n ch t: ấ ố ễ ể ả ồ ồ ộ ả ở ề ặ
"Anh v i tôi đôi ng i xa lớ ườ ạ T ph ng tr iự ươ ờ
ch ng h n quen nhauẳ ẹ . Súng bên súng, đu sát ầ
bên đuầ.’’
Tr c khi vào môi tr ng quân đi h đu là nh ng ng i xa l và ch a h quen bi tướ ườ ộ ọ ề ữ ườ ạ ư ề ế , nh ngữ
ng i lính cách nhau t n m y ph ng tr i ườ ậ ấ ươ ờ .Th nh ng h cùng nghe theo ti ng g i non ế ư ọ ế ọ
sông,cùng m t nh p đp c a trái tim mà t m i mi n T qu c tr v cùng m t đi quân ộ ị ậ ủ ừ ọ ề ổ ố ở ề ộ ộ ,đó là
chi n tr ng ch ng Pháp ác li tế ườ ố ệ , đm máuẫ. Trong môi tr ng quân đi ườ ộ ,t đi nh mái m ổ ộ ư ấ
gia đình còn tình đng chí đng đi chínhồ ồ ộ là tình máu m ru t th tủ ộ ị . Cái xa l xa cách nhau lúc ạ
ban đu d ng nh b phá b b i s t ng đng v m c đích và lý t ng chi n đuầ ườ ư ị ỏ ở ự ươ ồ ề ụ ưở ế ấ . Đi u ề
đó còn xóa b hoàn toàn b c t ng l nh l o v i nh ng ng i lính v i nhauỏ ứ ườ ạ ẽ ớ ữ ườ ớ .Đng đi u v i ồ ệ ớ
Chính H u,H ng Nguyên cũng t ng kh c ngòi bút v cái xa l ban đu c a nh ng ng i ữ ồ ừ ắ ề ạ ầ ủ ữ ườ
lính :
’’ Lũ chúng tôi b n ng i t x ọ ườ ứ ứ
G p nhau h i ch a bi t ch ặ ồ ư ế ữ
Quen nhau t bu i ‘’m t hai’’ ừ ổ ộ
Súng b n ch a quen ắ ư
Quân s m i bài ư ươ
Lòng v n c i vui kháng chi n’’(Nh )ẫ ườ ế ớ
Đcặ bi t t o cho ng i đc nhi u n t ng là hệ ạ ườ ọ ề ấ ượ ình nh th sóng đôi th hi n đc nhi u ả ơ ể ệ ượ ề
t ng nghĩa v a mang ý nghĩa t th c v a mang s c bi u t ng caoầ ừ ả ự ừ ứ ể ượ . ‘’Súng’’ t c là nhi m v ứ ệ ụ
m c đích chi n đuụ ế ấ , còn ‘’Đu’’ ầchính là bi u t ng c a ý chí kiên c ng cách m ng c a ể ượ ủ ườ ạ ủ
ng i línhườ . Hình nh giàu đp đó th hi n đc s g n bó m t thi t gi a ng i lính v i ả ẹ ể ệ ượ ự ắ ậ ế ữ ườ ớ
nhi m v và ý chí chi n đu kiên c ng mãnh li tệ ụ ế ấ ườ ệ .H n th ,ơ ế tác gi còn s d ng ngh thu t ả ử ụ ệ ậ
đi p ng qua đi p tệ ữ ệ ừ’’ bên’’ càng bày t s g n k t ch t ch v i nhau c a hỏ ự ắ ế ặ ẽ ớ ủ ọ cùng s tâm ự
đu ý h p v n có.’’ V i gi ng đi u m c m c, gi n d mà sâu s c cho ta th y đc s t ng ầ ợ ố ớ ọ ệ ộ ạ ả ị ắ ấ ượ ự ươ
đng v m c đích, lý t ng và nhi m v chi n đu là c s nòng c t c a tình đng chí,đng ồ ề ụ ưở ệ ụ ế ấ ơ ở ố ủ ồ ồ
chí.
Tình đng chí còn đc n y n và tr thành b n ch t trong s chan hoà chia s m i gianồ ượ ả ở ở ề ặ ự ẻ ọ
lao cũng nh ni m vui, n i bu nư ề ỗ ồ :
“Đêm rét chung chăn thành đôi tri k ” ỷ
V i gi ng th ng n g n, súc tích cùng gi ng đi u tâm tình,Chính H u đã th hi n sâu s c s ớ ọ ơ ắ ọ ọ ệ ữ ể ệ ắ ự
gian kh ,khó khăn và thi u th n c a nh ng ng i lính th i kì kháng chi n ch ng Pháp.ổ ế ố ủ ữ ườ ờ ế ố Ở
nơi chiến trường đầy khói bom thuốc súng, người chiến sĩ phải chống chọi với cái rét.
H cùng đp chung m t m nh chăn m ng dính, kín chân thì l i h đu mà kín đu l i h ọ ắ ộ ả ỏ ạ ở ầ ầ ạ ở
chân.Cũng nh c đn cái giá rét cùng chi c chăn m ng y ta nh ngay đn bài th ‘’Chi u ắ ế ế ỏ ấ ớ ế ơ ề
m a đng s 5’’ c a Thâm Tâm: ư ườ ố ủ
Ôi núi th m r ng sâu ẳ ừ
Trung đi cũ v đâu ộ ề
Bi t chăng chi u m a mau ế ề ư
N i đây chăn giá ng t ơ ắ
Nh cái rét ban đu ớ ầ
Th m m i tình Vi t B c.’’ ấ ố ệ ắ
Hay trong bài th ‘’Lên Tây B c’’ c a T H u có vi t:ơ ắ ủ ố ữ ế
Đêm mưa rình giặc tai thao thức
Mùa lại mùa qua rét nhức xương.
T đó cho ta th y đc s c m thông sâu s c c a nh ng ng i lính đ r i h chia s th u ừ ấ ượ ự ả ắ ủ ữ ườ ể ồ ọ ẻ ấ
hi u cho nhau và tr thành nh ng ng i đng đi đng chí g n bó ,cu i cùng tr thành nh ngể ở ữ ườ ồ ộ ồ ắ ố ở ữ
ng i b n tri k .ườ ạ ỷ
Hình nh c th , gi n d mà h t s c g i c m: “Đêm rét chung chănả ụ ể ả ị ế ứ ợ ả ’’. “Chung chăn” có nghĩa
là chung cái kh c nghi t, khó khăn c a cu c đi ng i lính, nh t là chung h i m đ v t ắ ệ ủ ộ ờ ườ ấ ơ ấ ể ượ
qua cái l nh, mà s g n bó là thành th t v i nhau. Câu th đy p k ni m và m áp tình ạ ự ắ ậ ớ ơ ầ ắ ỷ ệ ấ
đng chí, đng đi.ồ ồ ộ
Đcặ bi t gây cho ta nhi u c m xúc mãnh li t là câu th th b y: ’’Đng ệ ề ả ệ ớ ứ ả ồ
chí’’
Hai ti ng “Đng chí!” k t thúc kh th th t đc bi t, sâu l ng ch v i hai ch “Đng chí” và ế ồ ế ổ ơ ậ ặ ệ ắ ỉ ớ ữ ồ
d u ch m thanấ ấ cu iở ố , t o m t nét nh n nh m t đi m t a, đi m ch t, nh đòn gánh, gánh ạ ộ ấ ư ộ ể ự ể ố ư
hai đu là nh ng câu th đ s . Nó vang lên nh m t phát hi n, m t l i kh ng đnh, m t ầ ữ ơ ồ ộ ư ộ ệ ộ ờ ẳ ị ộ
ti ng g i tr m xúc đng t trong tim, l ng đng trong lòng ng i v 2 ti ng m i m , thiêng ế ọ ầ ộ ừ ắ ọ ườ ề ế ớ ẻ
liêng y. Câu th nh m t b n l g n k t hai ph n bài th làm n i rõ m t k t lu n: cùng ấ ơ ư ộ ả ề ắ ế ầ ơ ổ ộ ế ậ
hoàn c nh xu t thân, cùng lý t ng thì tr thành đng chí c a nhau. Đng th i nó cũng m ra ả ấ ưở ở ồ ủ ồ ờ ở
ý ti p theo: đng chí còn là nh ng bi u hi n c th và c m đng m i câu th sau.ế ồ ữ ể ệ ụ ể ả ộ ở ườ ơ
Câu th yơ ấ nh m t n t nh c làm b ng sáng c bài th , là k t tinh c a 1 tình c m Cách ư ộ ố ạ ừ ả ơ ế ủ ả
m ng m i m ch có th i đi nàyạ ớ ẻ ỉ ở ờ ạ .
2. M i câu th ti p theo di n t nh ng bi u hi n c th v v đp và s c m nh c a ườ ơ ế ễ ả ữ ể ệ ụ ể ề ẻ ẹ ứ ạ ủ
tình đng chí đng đi.ồ ồ ộ
Đng chíồ tr c h tướ ế đó là s c m thông sâu xa nh ng tâm t , n i lòng th m kín c a ự ả ữ ư ỗ ầ ủ
nhau:
“Ru ng n ng anh g i b n thân càyộ ươ ử ạ
Gian nhà không m c k gió lung layặ ệ
Gi ng n c g c đa nh ng i ra lính”ế ướ ố ớ ườ
V i ng i nông dân, ru ng n ng, căn nhà là c c nghi p, là c m ngàn đi c a h ; hớ ườ ộ ươ ả ơ ệ ướ ơ ờ ủ ọ ọ
luôn g n bó, gi gìn và ch t bóp cho nh ng gì mình có. V y mà h đã gác l i t t c đ ra điắ ữ ắ ữ ậ ọ ạ ấ ả ể
đánh gi cặ,lên đng theo ti ng g i c a TQườ ế ọ ủ . Đ c c nghi p c a mình hoang tr ng mà raể ả ơ ệ ủ ố
đi, bi t ng i thân l i tr ng tr i nh ng cũng “m c k ” thì đó qu là s hy sinh l n lao vàế ườ ở ạ ố ả ư ặ ệ ả ự ớ
đó cũng là quy tế đnhị ra đi mà không d ng d ng vô tình.Tử ư ừ ‘’m c k ’’th t m c m c nh ngặ ệ ậ ộ ạ ư
l i n ch a m t thái đ kiên quy t d t khoát ,m c k mà không h d ng d ng vô tình ,hạ ẩ ứ ộ ộ ế ứ ặ ệ ề ử ư ọ
ra đi nh ng t trong sâu th m nh ng ng i lính v n nh v quê h ng, h v n bi t n iư ừ ẳ ữ ườ ẫ ớ ề ươ ọ ẫ ế ơ
quê nhà ru ng n ng v n ch tay ng i cày x i ,gian nhà lung lay trong gió ch ng i s aộ ươ ẫ ờ ườ ớ ờ ườ ử
sang và n i gi ng n c g c đa có ánh m t ng i thân trông ngóngơ ế ướ ố ắ ườ . Lời thơ của Chính Hữu
có sự đồng điệu với một ý thơ của Nguyễn Đình Thi trong bài thơ “Đất nước”:
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy”
Các anh hi u rõ lòng nhau và còn hi u rõ n i ni m ng i thân c a nhau h u ph ngể ể ỗ ề ườ ủ ở ậ ươ .
“Gi ng n c”, “g c đa” là hình nh hoán dế ướ ố ả ụ đc s c k t h p cùng ngh thu t nhân hóa ‘’nhặ ắ ế ợ ệ ậ ớ
ng i ra lính’’tô đm s nh nhung da di t c a nh ng ng i lính ườ ậ ự ớ ế ủ ữ ườ v quê h ngề ươ và ni m ề
mong ngóng ng i thân n i h u ph ng c a ng i lính. Nh v y, câu th nói quê h ng nhườ ơ ậ ươ ủ ườ ư ậ ơ ươ ớ
ng i lính mà th c ch t là ng i lính nh nhà, n i nh hai chi u ngày càng da di t. V y là ườ ự ấ ườ ớ ỗ ớ ề ế ậ
ng i lính đã chia s v iườ ẻ ớ nhau m i tâm t , n i ni m, chia s c nh ng chuy n th m kín, ọ ư ỗ ề ẻ ả ữ ệ ầ
riêng t nh t. H cùng s ng v i nhau trong k ni m, trong n i nh và v t lên trên n i ư ấ ọ ố ớ ỷ ệ ỗ ớ ượ ỗ
nh .ớCũng nói v n i nh y,trong bài th ‘’Bao gi tr l i’’,Hoàng Trung Thông vi t:ề ỗ ớ ấ ơ ờ ở ạ ế
‘’B m tay tính bu i anh điấ ổ
M th ng v n nh c :bi t khi nào v ?ẹ ườ ẫ ắ ế ề
Lúa xanh xanh ng t chân đêắ
Anh đi là đ gi quê quán mìnhể ữ
Cây đa b n n c sân đìnhế ướ
L i th nh bu i mít tinh lên đng.’’ờ ề ớ ổ ườ
Không ch chia s cùng nhau nh ng ni m vui, n i bu n hay các câu chuy n tâm tình n iỉ ẻ ữ ề ỗ ồ ệ ơ
quê nhà mà h còn chia s nh ng gian lao thi u th n c a cu c đi ng i línhọ ẻ ữ ế ố ủ ộ ờ ườ :
‘’Anh v i tôi bi t t ng c n n l nhớ ế ừ ơ ớ ạ
S t run ng i v ng trán t m hôiố ườ ầ ướ ồ
Áo anh rách vai
Qu n tôi có vài m nh váầ ả
Mi ng c i bu t giá ệ ườ ố
Chân không giày.’’ H đãọ
nhìn th u và th ng nhau t nh ng chi ti t nh c a đi s ng, cùng ch u b nh t t và nh ngấ ươ ừ ữ ế ỏ ủ ờ ố ị ệ ậ ữ
c n s t rét r ng ghê g m mà h u nh ng i lính nào cũng ph i tr i qua.ơ ố ừ ớ ầ ư ườ ả ả C n s t rét t ng đãơ ố ừ
tr thành căn b nh ph bi n v i nh ng ng i lính trong nh ng năm đu kháng chi n ch ngở ệ ổ ế ớ ữ ườ ữ ầ ế ố
pháp, ăn u ng kham khố ổ, thi u th n thu c men ế ố ố .T ‘’ừbi tế’’ đây là cùng nhau ni m tr i cùngở ế ả
nhau, ch u bao th tháchị ử , cùng đng viênộ, th u hi u nhau đ v t qua b nh t tấ ể ể ượ ệ ậ .Và chính tình
đng chí đã giúp cho ng i lính thêm s c m nh đ sát cánh bên nhauồ ườ ứ ạ ể . Đây là hoàn c nh chungả
c a b đi ta trong nh ng năm đu kháng chi n ch ng Phápủ ộ ộ ữ ầ ế ố . Trong nh ng ngày đu c a cu cữ ầ ủ ộ
kháng chi n ch ng Phápế ố , quân đi C m i đc thành l p thi u th n đ đng qu n áo ráchộ ụ ớ ượ ậ ế ố ủ ườ ầ
b m ph i bu c túm l i nên ng i lính V Qu c còn đc g i là ươ ả ộ ạ ườ ệ ố ượ ọ ‘’v túmệ’’ hay ‘’vệ
tr c’’.ọT a càng th y đc s v t v yấ ượ ự ấ ả ấ c a nh ng ng i línhủ ữ ườ trong th c a Quang Dũngơ ủ :
‘’ Tây Ti n đoàn quân không m c tócế ọ / Quân xanh màu lá gi oai hùngữ .’’ Th t ch nh lòng khiậ ạ
th u hi u nh ng gian nan và th h cha ông ta đã t ng ch y v a trào dâng ni m kính ph c ýấ ể ữ ế ệ ừ ạ ừ ề ụ
chí và b n lĩnh v ng vàng c a nh ng ng i lính v qu c năm nàoả ữ ủ ữ ườ ệ ố .Nh ng hình nh th đcữ ả ơ ượ
đa ra r t chân th c nh ng cô đng và g i c m bi t bao tư ấ ự ư ọ ợ ả ế ừ đó di n ta sâu s c s g n bó đngễ ắ ự ắ ồ
cam c ng kh c a các anh, giúp v t qua m i thi u th n gian truân, c c nh c c a đi lính.ộ ổ ủ ượ ọ ế ố ụ ọ ủ ờ
Nh ng ng i lính còn cùng nhau s chia v t qua nh ng thi u th n khi quân ph c không đyữ ườ ẻ ượ ữ ế ố ụ ầ
đủ: áo rách, qu n váầ, chân không giày .S s chia m i v t v gian lao y cũng đc g p th yự ẻ ọ ấ ả ấ ượ ặ ấ
trong th c a H ng Nguyên:ơ ủ ồ
‘’Là húp n c u ng chung,n m c m b n a ướ ố ắ ơ ẻ ử
Là chia nhau m t tr a n ng, m t chi u m a ộ ư ắ ộ ề ư
Chia kh p anh em m t m u tin nhà ắ ộ ẩ
Chia nhau đng trong chi n hào ch t h p ứ ế ậ ẹ
Chia nhau cu c đi ,chia nhau cái ch t.’’ ộ ờ ế Nh ng câu th ữ ơ
sóng đôi nh p nhàng th hi n s t ng đng trong c nh ng c a nh ng ng i lính và c s ị ể ệ ự ươ ồ ả ộ ủ ữ ườ ả ự
đng cam c ng kh g n bó s chia nh ng khó khăn ồ ộ ổ ắ ẻ ữ . Hình ảnh “miệng cười buốt giá” gợi nụ
cười lạc quan bừng lên trong giá lạnh xua tan đi sự khắc nghiệt của chiến trường. Chính b iở tình
đng đi đã làm m lòng nh ng ng i lính đ h v n c i trong bu t giá và v t lên trên ồ ộ ấ ữ ườ ể ọ ẫ ườ ố ượ
bu t giá.ố
Và chính b i s đoàn k t đ t o nên s c m nh c a tình đng chí giúp h v t qua ở ự ế ể ạ ứ ạ ủ ồ ọ ượ
nh ng khó khănữ, gian kh ổ:
“Th ng nhau tay n m l y bàn tay”ươ ắ ấ
Câu th gi n dơ ả ị, nh nhàngẹ, đm ch t lính ậ ấ .Hai ch ữ‘’th ng nhauươ ’’ đt lên đu câu khi n ặ ầ ế
cho nh p th nh l ng l iị ơ ư ắ ạ . ‘’Th ng’’ươ ch không ph i là ứ ả ‘’yêu’’ trong ‘’th ngươ ’’ không ch cóỉ
tình yêu mà còn là c s c m thông chia s nghĩa tìnhả ự ả ẻ .’’Tay n m l y bàn tayắ ấ ’’ là cái b t tay ắ
đy tình nghĩaầ. Đó là cái n m tay thân m t th m thi t si t ch t tình đng đi ắ ậ ắ ế ế ặ ồ ộ .Cái n m tay y ắ ấ
không ch truy n cho nhau h i m đ v t qua giá l nh mà còn truy n cho nhau ý chí chi n ỉ ề ơ ấ ể ượ ạ ề ế
đu và ng n l a cách m ngấ ọ ử ạ .Cái n m tay y không n ào mà âm th mắ ấ ồ ầ , l ng l nh ng đó là ặ ẽ ư
h i m c a trái tim ơ ấ ủ ,h i m c a tình ng iơ ấ ủ ườ , c a nh ng ng i đng chí đng điủ ữ ườ ồ ồ ộ . Chính tình
c m y là ng n ngu n t o nên s c m nh đ ng i lính v t qua nh ng khó khăn th tháchả ấ ọ ồ ạ ứ ạ ể ườ ượ ữ ử ,
đ luôn v ng tay súng hoàn thành nghĩa v b o v T qu cể ữ ụ ả ệ ổ ố .Câu th không ch nói lên tình ơ ỉ
c m g n bó sâu n ng c a nh ng ng i lính mà còn th hi n s c m nh c a tình c m y.ả ắ ặ ủ ữ ườ ể ệ ứ ạ ủ ả ấ
3. Ba câu cu i c a bài th là bi u t ng đp nh t, giàu ch t th nh t v tình đng chí, ố ủ ơ ể ượ ẹ ấ ấ ơ ấ ề ồ
đng đi cao đp.ồ ộ ẹ
Bài th k t thúc b ng hình nhơ ế ằ ả ,b c t ng đài v ng i línhứ ượ ề ườ r t đc s c:ấ ặ ắ
“Đêm nay r ng hoang s ng mu iừ ươ ố
Đng c nh bên nhau ch gi c t iứ ạ ờ ặ ớ
Đu súng trăng treo”.ầ
Hình nh ả‘’r ng hoangừ- s ng mu iươ ố ’’ g i cho ta th y đc s kh c nghi t c a thiên nhiên ợ ấ ượ ự ắ ệ ủ
n i núi r ng Vi t B c nh th thách nh ng ng i chi n sĩ ơ ừ ệ ắ ư ử ữ ườ ế .Câu th g i lên c nh t ng chi nơ ợ ả ượ ế
tr ng hoang vuườ ,giá bu t ốc a nh ng đêm đông l nh l o đn th u x ngủ ữ ạ ẽ ế ấ ươ . Hình nh nh ng ả ữ
ng i lính sát cánh bên nhau trong t th hoàn toàn ch đngườ ư ế ủ ộ , bình tĩnh,hiên ngang ch gi c ờ ặ
