
93
PHẪU THUẬT U SỌ HẦU BẰNG ĐƯỜNG MỞ NẮP SỌ
I. ĐẠI CƯƠNG
- U sọ hầu là những khối u phát triển từ những tế bào biểu mô vảy còn sót lại của
túi Rathke và thường phát triển ở bờ trước trên của tuyến yên.U sọ hầu chiếm khoảng 2-
4% các khối u nội sọ, ưu thế ở trẻ em (khoảng 50%). U sọ hầu có 2 thể là thể men răng
(thường gặp ở trẻ em, gồm 2 phần là phần đặc có vôi hóa và phần nang thường chứa các
tinh thể cholesterol) và thể nhú (thường gặp ở người lớn, phần đặc chiếm ưu thế, ít có
vôi hóa). Triệu chứng lâm sàng bao gồm các triệu chứng do chèn ép (đau đầu, buồn nôn,
mờ mắt) và do biến đổi nội tiết (mệt mỏi, suy sinh dục, chậm phát triển thể chất…). Dù
hầu hết các khối u sọ hầu là lành tính và tiến triển chậm, đôi khi phẫu thuật lấy u vẫn là
một thách thức với các phẫu thuật viên, vì quanh khối u là cuống tuyến yên, động mảnh
cảnh, giao thoa thị giác… Ngoài ra, các hội chứng suy thượng thận, suy giáp gây ra bởi
khối u cũng làm tăng nguy cơ tử vong sau phẫu thuật, vì vậy việc đánh giá chức năng nội
tiết của người bệnh trước và sau mổ là vô cùng quan trọng.
- Đường mở nắp sọ là có ưu điểm là phẫu trường rộng, khả năng tùy biến cao tùy
theo vị trí của khối u sọ hầu (hố yên, trên yên, não thất ba…) nên có thể sử dụng với hầu
hết các trường hợp.
II. CHỈ ĐỊNH
Khối u lớn, phát triển sang bên, ra sau hoặc vào não thất.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Không có chống chỉ định tuyệt đối.
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện:
- Kíp mổ:
+ 03 bác sĩ: 01 phẫu thuật viên chính và 02 bác sĩ phụ mổ.
+ 02 Điều dưỡng: 01 điều dưỡng phục vụ dụng cụ cho phẫu thuật viên, 01 điều
dưỡng chạy ngoài.
- Kíp gây mê: 01 bác sỹ gây mê, 01 điều dưỡng phụ mê.
2. Người bệnh:
- Hỏi bệnh, khám bệnh chi tiết, tỉ mỉ. Hồ sơ bệnh án mô tả đầy đủ tiền sử, diễn
biến bệnh, có đầy đủ phim chụp (cộng hưởng từ, cắt lớp vi tính), xét nghiệm cơ bản, xét
nghiệm nội tiết, kết quả khám mắt…
- Khám gây mê trước mổ theo quy định.
- Được cạo tóc hoặc gội đầu sạch sẽ, vệ sinh vùng mổ.
3. Phương tiện:
- Trang thiết bị để tiến hành gây mê nội khí quản và theo dõi người bệnh trong và
sau mổ.
- Bàn mổ có hệ thống gá đầu Mayfield.
- Khoan máy, hệ thống định vị thần kinh, kính vi phẫu, dao hút siêu âm.