PHỐ "DÂN" – TRANH SƠN DẦU
Nguyễn Ngọc Dân - Qua đường. 2012 - sơn dầu - 120x120cm
Đầu xuân 2012 Nguyễn Ngọc Dân làm một triển lãm chuyên đề Hoa rất đẹp tại
bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Tranh đẹp, sang trọng. Nội dung và hình thức đều ổn.
Và dĩ nhiên tranh bán đắt hơn tôm tươi. Khi tôi tới xem triển lãm và tỏ ý thích thú
với những bức tĩnh vật hoa khổ lớn thì Dân đã rất hồ hởi, phấn khởi và bảo: “Bà ơi,
tranh thế này thì “ăn thua” gì... cuối năm nay tôi sẽ làm một triển lãm cực kỳ đặc
biệt, có một không hai nhé. Tôi sẽ kết hợp giữa Tranh - Sắp đặt - Trình diễn trong
một không gian “kinh khủng” (địa điểm tôi sẽ giữ bí mật). Đây sẽ là một sự kiện
“gây chấn động” đấy. Bà sẽ “choáng váng” cho mà xem”... Tôi không lạ gì tính
của Dân bởi trong suy nghĩ của tôi Dân là một người bạn nghệ sĩ hồn nhiên rất
đáng mến. Và dĩ nhiên tôi cũng hồi hộp chờ cái cái “choáng váng” bạn tôi gây ra
cho tôi là gì?
Và trước khi triển lãm Phố “Dân” trưng bày 2 tuần, Dân đến tòa soạn của tôi chơi
trong một tâm trạng hết sức phấn khích và bảo: “Ngày 14.12 này tôi sẽ triển lãm
Phố ở Vân Hồ. Tôi sẽ làm một sân khấu lớn, sắp đặt mấy chục tấn dây điện, rồi tôi
sẽ đặt cả xe lu, xe cẩu, ôtô tải, taxi, xe máy phân khối lớn, xe đạp...rồi tranh dây
điện, trục cuốn dây cáp, loa phóng thanh và hàng ngàn con sứ điện”... Sau đó bạn
tôi ngồi say sưa, miệt mài vẽ minh họa cho tôi xem sẽ sắp đặt thứ này, thứ này ở
chỗ này, ở chỗ kia...chỗ nào cũng dày đặc và hoành tráng. Sau khi diễn tả một hồi
rất dài, rất say sưa bạn tôi liền hỏi: “Bà thấy kinh khủng chưa, “choáng váng”
chưa. Đây là tôi mới chỉ nói thế chứ bà mà nhìn thấy bà còn chóng mặt nữa cơ”.
Lúc ấy tôi thấy trong tai mình lùng nhùng hỗn độn với một “mớ” ý tưởng của Dân.
Tôi có hỏi một câu duy nhất: “Tôi thấy ông cho nhiều thứ vào quá. Như kiểu mâm
cỗ ấy. Món nào cũng ngon nhưng nhiều món quá...sợ không biết mọi người có
“dùng” được hết không?.” Dân liền bảo: “Không, không, không...không nhiều đâu.
Sẽ rất khủng khiếp vì thị giác và gây ấn tượng mạnh với công chúng”... Sau đó
Dân còn nói rất nhiều điều ...tôi không hỏi nữa và chỉ nghe vì tôi biết bạn tôi đang
rất “hăng say và tâm đắc” với triển lãm này.
Nguyễn Ngọc Dân - Đèn giao thông ở Roma. 2011 - sơn dầu - 65x160cm
Nguyễn Ngọc Dân - Đèn tín hiệu. 2012 - sơn dầu - 160x180cm
Ngày khai mạc rồi cũng đã tới. Tôi đến Vân Hồ và ngợp trong một không gian
toàn những thứ to lớn và cồng kềnh. So với một triển lãm cá nhân thông thường thì
quả thật tôi quá “khâm phục” bạn mình. Có thể kể ra những cái nhất của triển lãm
theo tiêu chí quy ước triển lãm cá nhân thông thường:
- To nhất, quy mô nhất, rộng nhất .
- Nhiều phương tiện to lớn và cồng kềnh nhất
- Kết hợp nhiều thứ nhất.
- Tốn kém nhất.
- Giấy mời cũng đặc biệt nhất (là một con sứ cách điện được in thành thiệp mời).
Và theo như bạn tôi tiết lộ về kinh phí: giấy mời mất “toi” một cái xe máy và triển
lãm “bay” mất một cái ô tô.
Và kết quả thu được là gì?
Là một triển lãm to, hoành tráng, tốn rất nhiều tiền; kết quả tuyệt vời nhưng kết
quả ấy có thể tuyệt vời hơn nữa để được như ý muốn gây hiệu ứng “ép – phê” mà
Nguyễn Ngọc Dân mong đợi.
ý tưởng tốt, thực hiện hoành tráng nhưng đôi khi người xem vẫn cảm thấy băn
khoăn như đi tìm một sợi dây xuyên suốt liên kết rất nhiều những thứ to lớn ấy với
nhau thành một tổng thể ăn nhập và đủ sức “bùng nổ cho bữa tiệc của thị giác”.
Tôi tới triển lãm sớm hơn giờ khai mạc một lát nhưng cũng đã kịp xem đủ tất cả
những gì đã trưng bày. Càng xem càng thấy sự sắp đặt theo lối minh họa rất “đáng
yêu” nhưng cũng rất “thật thà” của Dân. Thật thà như chính con người của Dân;
chứ chưa phải sự “tinh quái” trong nghệ thuật như Dân đã có. Nghĩ sao làm thế...
và tôi chưa kịp nhìn những gì đang diễn ra trên sân khấu vào giờ khai mạc, chưa
kịp hiểu thì lễ khai mạc đầy mong đợi của tôi đã kết thúc.
Khi từ triển lãm ra về, đọng lại trong tôi vẫn chỉ là hình ảnh bức tranh “Phố dây
điện” như trước kia mà Dân đã bày xen kẽ bên cạnh những mớ dây điện lùng
nhùng. Tôi vẫn thấy mình “thích” và “yêu” những tác phẩm ấy nhất.
Và quả thật nghệ thuật đôi khi chỉ cần giản dị, tinh tế là đủ mà thôi.
