132
PHỤC HỒI CHỨC NĂNG TRẬT KHỚP KHUỶU
I. ĐẠI CƢƠNG
- Trt khp khuu hay gp, đng hàng th 3 sau trt khp vai và trt khp ngón tay.
- Trt khp khuu chiếm 20-25% tng s trt khớp. Đây loại trt ph
biến nht tr em trên 5 tui.
- ngƣi tr i 20 tui trt khp hay gp 7 ln nhiều hơn trật khp vai.
- trt khp tr em trt khp khuu chiếm 68%, khp vai chiếm 2%. Trt
khp khuu chiếm 28% tổn thƣơng khuỷu.
II. CHẨN ĐOÁN
1. Các công vic ca chẩn đoán
1.1. Hi bnh
- Thơì gian bị chấn thƣơng gây ra trật khp khuu
- Nguyên nhân gây ra trt khp khuu
- Bệnh nhân đã đƣợc điều tr bo tn bng bt sau khi b trt khp mi
hay sau phu thut trt khớp cũ.
- Thi gian bệnh nhân đƣợc tháo b bt hay dng c kết hợp xƣơng
- Vận động và cm giác ca khp vai, cánh tay, cng tay, bàn tay
1.2. Khám và lƣợng giá chức năng
- Khám tình trng sƣng n, biến dng và ri loạn dinh dƣỡng ti khp,
vùng khp vai, cánh tay, cng tay, bàn tay
- Đo tầm vận động khp vai, khp khuu, c tay.
1.3. Ch định xét nghim cn lâm sang: Chp Xquang vùng khp khuu
bên tổn thƣơng
2. Chẩn đoán xác định
- Bnh nhân có tin s chấn thƣơng vùng khớp khuu
- Bệnh nhân đang đƣợc điều tr bo tn bất động bng vùng khp khuu
- Bệnh nhân đang đƣợc điều tr phu thut kết hợp xƣơng
- Bnh nhân b hn chế tm vận động
- Bnh nhân có th có teo cơ, yếu cơ vùng cánh cẳng, bàn tay.
- Chp phim Xquang có hình nh tổn thƣơng cũ xƣơng cánh tay
133
3. Chẩn đoán phân biệt
- Trt khp khuu kèm theo gãy mm trên li cu trong: Mnh gãy
hay b kt vào khp.
- Trt khp khuu có kèm theo gãy mm vt
- Trt khp khuu có kèm theo gãy chỏm xƣơng quay
4. Chẩn đoán nguyên nhân: Ngã chng tay tƣ thế dui
III. PHC HI CHỨC NĂNG VÀ ĐIỀU TR
1. Nguyên tc phc hi chức năng và điều tr
- Giảm đau
- Phc hi tm vận động ca khp
- Phòng nga cng khp, biến dạng…
- Chống teo cơ và loạn ng ti khp.
2. Các phƣơng pháp và kỹ thut phc hi chức năng
Nếu không kèm gãy xƣơng
- Đin tr liu
- Nhit lnh tr liệu sau đó nhiệt nóng tr liu
- Sau khi hết sƣng n thì tp vn đng khp vai, khp khuu, khp c tay, ngón tay.
Nếu kèm gãy xƣơng
- Tƣ thế tr liu: Nâng cao tay
- Sau 2 tun tập tăng tầm độ khp vai và khp khuu nh nhàng bng ch
động tr giúp tay k thut viên hoc dàn treo, tp ch động c đng khp khy,
c tay, ngón tay
- Sau 1 tháng: th áp dng k thut gi ngh đối vi khp, th cho
đề kháng khp vai, tùy theo bậc cơ của ngƣời bnh.
- ng dẫn chƣơng trình điều tr ti nhà: Tp ch động c động khp
khuu, c tay, ngón tay
3. Các điều tr khác
- Các thuc giảm đau nhóm non- steroids
- Các thuc tái to kích thích liền xƣơng nhanh: Calcitonin, Biphosphonat,
Calcium…
- Các thuc giảm đau thần kinh nếu có đau thần kinh.
134
IV. THEO DÕI VÀ TÁI KHÁM
- Bnh nhân cần đƣợc theo dõi tình trạng đau, teo cơ, yếu hoặc s hn
chế tm vận động ca khp vai, khp khuu, khp c tay.
- Hn tái khám khi bệnh nhân đau lại hoặc đau tăng lên.