Quyết định 219/2000/QĐ-BTC của Bộ Tài chính

Chia sẻ: Van Tien | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:34

Thêm vào BST

Báo xấu

75
lượt xem 2
download

Quyết định 219/2000/QĐ-BTC của Bộ Tài chính

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quyết định 219/2000/QĐ-BTC của Bộ Tài chính về việc ban hành và công bố sáu (06) chuẩn mực kiểm toán Việt Nam (đợt 2)

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quyết định 219/2000/QĐ-BTC của Bộ Tài chính

q uy Õt Þ nh ® c ñ a b é tr n g b é µi h Ý n h S è 219/2000/Q§B T C ë t c n g µ y 29 th¸ng 12 n¨ m 2000 Ò vi Ö c ba n h µ n h v µ c«n g b è V s¸u (06) h u È n m ù c ki Ó m to¸n Ö t N a m ( ®ît c Vi 2) B é ë ng B é µi Ý nh tr t ch C¨n NghÞ nh è cø ®Þ s 15/CP µy ng 2/3/1993 cña Ýnh ñ Ò Ö m Ch ph v Nhi vô,quyÒn ¹n vµ h tr¸chnhiÖ m qu¶n ýNhµ íccña é, c¬ l n B quan ngang é; B C¨n NghÞ nh è cø ®Þ s 178/CP µy ng 28/10/1994 ña Ýnh ñ Ò c Ch ph v NhiÖ m ô,quyÒn ¹n vµ chøc é v h tæ b m¸y é µichÝnh; BT C¨n NghÞ nh è cø ®Þ s 07/CP µy ng 29/01/1994 ña Ýnh ñ c Ch ph ban hµnh Quy Õ Óm c Ëp trong n Òn ch ki to¸n®é l kinh tÕ èc ©n; qu d § Ó ¸p ® øng yªu Çu æi íi c¬ Õ c ® m ch qu¶n ýkinh tÕ, tµichÝnh, n©ng l cao Êt l ng cña Óm c Ëp ch î ki to¸n®é l trong n Òn kinh tÕ èc ©n; Ó m qu d Ki tra, kiÓm Êt l ng ho¹t®éng Óm c Ëp,lµnh m¹nh so¸tch î ki to¸n®é l ho¸ th«ng µi tint chÝnh trong n Òn kinh tÕ èc ©n; qu d Theo Þ ña ô ëng ô Õ Õ ®Ò ngh c V tr V Ch ®é k to¸n,Ch¸nh V¨n phßng é B TµichÝnh, Q uy Õ t Þ nh: ® §i Ò u 1: Ban µnh h s¸u (06) chuÈn ùc Óm m ki to¸n ViÖt Nam ®ît2) ( cã è Öu µ äisau y: s hi v tªng ®© 1. ChuÈn ùc è m s 250 Xem Ðt Ýnh ©n ñ xt tu th ph¸p Ët vµ lu c¸c qui ®Þnh trong kiÓm µi Ýnh; to¸nb¸o c¸o t ch 2.ChuÈn ùc è m s 310 Óu ÕtvÒ ×nh ×nh Hi bi t h kinh doanh; 3.ChuÈn ùc è m s 500 B»ng chøng Óm ki to¸n; 4. ChuÈn ùc è m s 510 KiÓ m to¸n n¨m u Sè ®Ç u ®Ç tiªn d n¨m µi t chÝnh; 5.ChuÈn ùc è m s 520 Quy ×nh ph©n Ých; tr t 6.ChuÈn ùc è m s 580 ×nh cña Gi¶itr Gi¸m c. ®è §i Ò u 2: ChuÈn ùc Óm Öt m ki to¸n Vi Nam îc ban µnh Ìm ® h k theo Quy Õt nh µy ông i víi ¹t®éng Óm c Ëp c¸o tµi ®Þ n ¸p d ®è ho ki to¸n®é l c¸c b¸o chÝnh. D Þch ô Óm v ki to¸n ®éc Ëp l c¸c th«ng µichÝnh tint kh¸c vµ Þch ô d v li ªnquan ña c C«ng Óm îc¸p dông tyki to¸n® theo quy nh ô Ó ña õng ®Þ c th c t chuÈn ùc. m 1
§i Ò u 3: Quy Õt nh µy ã Öu ùc thihµnh ®Þ n c hi l sau ngµy Ó õ 15 k t ngµy ý. k §i Ò u 4: Ó m µ Ki to¸n viªnv C«ng Óm ¹t®éng îp ty ki to¸nho h ph¸p ¹t i ViÖt Nam ã c tr¸ch nhiÖ m iÓn tr khai thùc Ön Èn ùc Óm hi chu m ki to¸n ViÖt Nam trongho¹t®éng ña çi C«ng c m ty. Vô ëng ô Õ Õ tr V Ch ®é k to¸n,Ch¸nh V¨n phßng é µ ñ ëng B v Th tr c¸c ®¬n Þ ªnquan éc vµ ùcthuéc Bé µichÝnh ã v li thu tr T c tr¸chnhiÖ m íng dÉn, h kiÓm µ µnh trav thih Quy Õt nh µy. ®Þ n 2
h Ö th è ng c h u È n m ù c ki Ó m to¸n vi Ö t n a m C h u È n m ù c s è 2 50 X e m x Ð t Ý nh tu © n ñ p h¸p lu Ët v µ c¸c t th q u y ® Þ n h trong ki Ó m to¸n b¸o c¸o t µi ch Ý n h (Ban µnh h theo Quy Õt nh è 219/2000/Q§ ®Þ s BTC ngµy th¸ng12 29 n¨m 2000 ña é ëng é µichÝnh) c B tr BT q ui ® Þ n h c h u n g 01. M ôc ch ña Èn ùc µy µquy nh ®Ý c chu m n l ®Þ c¸c nguyªn t¾c,thñ tôc c¬ b¶n µ íng dÉn Ó vh th thøc ¸p dông c¸cnguyªn t¾c,thñ tôcc¬ b¶n ªnquan li ®Õ n Óm µ ki to¸nviªnv c«ng Óm tyki to¸nkhixem Ðt tÝnh ©n ñ ph¸p luËt x tu th vµ c¸cquy nh ña n Þ îckiÓm ®Þ c ®¬ v ® to¸ntrong qu¸ tr×nh kiÓm c¸o to¸nb¸o tµichÝnh. 02.KhilËp kÕ ¹ch vµ ùc hiÖn ñ tôckiÓm ho th c¸cth to¸n, ¸nh Õt ® khi gi¸k qu¶ µ Ëp c¸o kiÓm v l b¸o to¸n,kiÓm µ to¸nviªnv c«ng Óm tyki to¸nph¶ichó ý ®Õ n Ên n Þ îc kiÓm v ®Ò ®¬ v ® to¸n kh«ng ©n ñ tu th ph¸p Ët vµ lu c¸c quy ®Þnh ã ªnquan ã Ó c li c th ¶nh ëng äng yÕu n h tr ®Õ b¸o µichÝnh. M Æc c¸o t dï trong m ét éc Óm cu ki to¸n b¸o tµichÝnh c¸o kh«ng Ó Ön Õt äi th ph¸thi h m hµnh vikh«ng ©n ñ ph¸p luËtvµ tu th c¸cquy nh ã ªnquan. ®Þ c li 03. ViÖc ¸nh µ nh µnh ® gi¸v x¸c ®Þ h vikh«ng ©n ñ ph¸p Ëtvµ tu th lu c¸c quy nh ãichung ®Þ n kh«ng ph¶ilµ tr¸chnhiÖ m Ò ngh nghiÖp ña Óm c ki to¸n viªnvµ c«ng Óm ty ki to¸n.Trêng îp h ph¶ix¸c ®Þnh µnh h vikh«ng ©n ñ tu th ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh µm ®Þ l ¶nh ëng äng yÕu n h tr ®Õ b¸o c¸o µichÝnh t th× kiÓm µ to¸nviªnv c«ng Óm tyki to¸nph¶itham kh¶o Õn ña ý ki c chuyªn gia ph¸p luËthoÆc ¬ c quan chøc n¨ng ã ªnquan. c li 04. Quy nh µ íng dÉn Ò ®Þ vh v tr¸chnhiÖm ña Óm µ c ki to¸nviªnv c«ng ty kiÓm to¸n trong Öc vi xem Ðt x “gian lËn µ ãt”trong m ét éc Óm v sai s cu ki to¸n b¸o c¸o µichÝnh îc quy nh t ® ®Þ trong ét Èn ùc m chu m riªng kh¸c µ m kh«ng quy nh ®Þ trong chuÈn ùc µy. m n 05. ChuÈn ùc µy dông m n ¸p cho éc Óm cu ki to¸n b¸o c¸o µichÝnh µ t v còng îcvËn ông ® d cho Óm ki to¸nth«ng µichÝnh tint kh¸cvµ Þch ô ªn c¸cd v li quan ña c c«ng Óm ty ki to¸n.ChuÈn ùc µy m n kh«ng dông ¸p cho éc Óm cu ki to¸ntu©n ñ do th c«ng Óm ùc hiÖn îclËp thµnh îp ®ång tyki to¸nth ® h riªng. KiÓ m to¸n viªn vµ c«ng Óm ty ki to¸n ph¶i tu©n ñ th c¸c quy nh ña ®Þ c chuÈn ùc µy m n khixem Ðt Ýnh ©n ñ xt tu th ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ®Þ trong qu¸ tr×nh kiÓm c¸o tµichÝnh. to¸nb¸o §¬n Þ îc kiÓm v® to¸n vµ c¸c bªn ö ông Õt sd k qu¶ Óm ki to¸n ph¶i cã nh÷ng Óu Õt cÇn Õt vÒ hi bi thi c¸c nguyªn ¾c µ ñ ôc t v th t quy nh ®Þ trong chuÈn ùc µy ùc Ön m n ®Ó th hi tr¸chnhiÖm ña ×nh µ èi hîp cm v ®Ó ph c«ng viÖc íi Óm µ v ki to¸nviªnv c«ng Óm Õt èi tyki to¸ngi¶iquy c¸cm quan Ö h trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n. 3
C¸c Ëtng÷ thu trong chuÈn ùc µy îchiÓu m n ® nh sau: 06.Ph¸p Ëtvµ lu c¸cquy nh: Lµ ÷ng ®Þ nh v¨n b¶n quy ¹m ph ph¸p luËtdo c¸cc¬ quan ã Èm Òn c th quy ban µnh èc éi,Uû h (Qu h ban êng ô èc éi, Th v Qu h Chñ Þch íc,ChÝnh ñ,Thñ íng ChÝnh ñ,c¸cBé µ ¬ t n ph t ph v c quan ngang é, B c¬ quan éc Ýnh ñ; v¨n thu Ch ph b¶n ªntÞch ña ¬ li c c¸c c quan, tæ chøc ã c thÈm Òn, éi ng ©n ©n µ û quy H ®å Nh d v U ban ©n ©n Êp µ ¬ Nh d c¸c c v c¸c c quan kh¸c theo quy nh ña ®Þ c ph¸p Ët) b¶n cÊp lu ; v¨n c¸c do trªn,héi nghÒ nghiÖp, Héi ng ®å qu¶n Þ vµ tr Gi¸m c ®è quy nh ®Þ kh«ng íiph¸p Ët, tr¸ v i lu li ªnquan n ¹t®éng ®Õ ho s¶n Êt,kinh doanh µ xu v qu¶n ýkinh tÕ,tµichÝnh, l kÕ éc lÜnh ùc ña n Þ. to¸nthu v c ®¬ v 07. Kh«ng ©n ñ:Lµ tu th chØ ÷ng µnh ùc hiÖn á ãt,thùc nh h vith sai,b s hiÖn kh«ng y , ®Ç ®ñ kh«ng Þp êihoÆc k th kh«ng ùc hiÖn th ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ï lµ v« ×nh ®Þ d t hay è ña n Þ. Nh÷ng µnh µy c ý c ®¬ v h vin bao å m g hµnh ña Ëp Ó, c¸ nh©n íidanh Üa n Þ vic t th d ngh ®¬ v hoÆc ña ÷ng êi c nh ng ®¹i diÖn cho n Þ ©y ®¬ v g ra.ChuÈn ùc µy m n kh«ng Ëp n µnh ®Ò c ®Õ h vi kh«ng ©n ñ do Ëp Ó tu th t th hoÆc ©n ña n Þ ©y ng c¸nh c ®¬ v g ra nh kh«ng ªn li quan n c¸o tµichÝnh ña n Þ. ®Õ b¸o c ®¬ v N é i d u n g c h u È n m ù c Tr¸ch Ö m ña n Þ îc kiÓ m nhi c ®¬ v ® to¸n trong Öc ©n ñ vi tu th ph¸p luËtvµ quy nh c¸c ®Þ 08. Gi¸m c ®è (hoÆc êi ® øng u) n Þ îc kiÓm ng ®Ç ®¬ v ® to¸n cã tr¸ch nhiÖ m ¶m ® b¶o cho n Þ ©n ñ ®óng ®¬ v tu th ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh Ön ®Þ hi hµnh; ng¨n õa, ph¸thiÖn µ ö ýnh÷ng µnh ng v x l h vikh«ng ©n ñ ph¸p Ët tu th lu vµ c¸cquy nh ®Þ trong ®¬n Þ. v 09. §¬n Þ îc kiÓm v® to¸n ph¶i¸p ông Ön d c¸c bi ph¸p µ ñ ôc nh»m v th t ng¨n õa, ph¸t hiÖn ÷ng µnh ng nh h vi kh«ng ©n ñ tu th ph¸p Ët vµ lu c¸c quy ®Þnh, gå m: N ¾ m ¾t Þp êiyªu Çu ña b k th c c ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ªnquan ®Þ li ®Õ n ¹t®éng ña n Þ, vµ ã Ön ho c ®¬ v c c¸c bi ph¸p ùc Ön ÷ng ®Ó th hi nh yªu cÇu ; ®ã ThiÕt lËp µ Ën µnh ét Ö èng Óm éi bé Ých îp µ vv h m h th ki so¸tn th hv hiÖu qu¶; X ©y ùng µ ùc Ön d v th hi c¸c quy ¾c t trong ho¹t®éng kinh doanh ña c ®¬n Þ,cã Ön v bi ph¸p theo dâi, khen ëng,kû ËtkÞp êi; th lu th Sö ông Þch ô Ên d d v tv ph¸p Ët,kÓ dÞch ô Ên µichÝnh, kÕ lu c¶ v tv t to¸n®Ó ùc hiÖn ng Çu ña th ®ó c¸cyªu c c ph¸p luËtvµ c¸cquy nh; ®Þ Tæ chøc é Ën Óm éibé ï hîp víiquy µ cÇu ña b ph ki to¸nn ph m« v yªu c ®¬n Þ; v Lu ÷®Çy tr ®ñ c¸cv¨n b¶n ph¸p luËtvµ c¸cquy nh ªnquan µ n ®Þ li m ®¬ vÞ ph¶itu©n ñ vµ ÷ng µiliÖu cã ªnquan n ô th nh t li ®Õ c¸c v tranh chÊp, kiÖn tông. 4
Xem Ðt ña Ó m x c ki to¸n viªn v Ò Ýnh ©n ñ t tu th ph¸p Ët vµ quy lu c¸c ®Þ nh 10.Tr¸chnhiÖ m ña n Þ îckiÓm µph¶itu©n ñ ph¸p luËtvµ c ®¬ v ® to¸nl th c¸c qui ®Þnh. Th«ng qua Öc Óm vi ki to¸n b¸o tµichÝnh µng c¸o h n¨m, Óm ki to¸nviªnvµ c«ng Óm Ï gióp ty ki to¸ns cho n Þ îc kiÓm ®¬ v ® to¸nng¨n õa, ng ph¸thiÖn ét Çn µnh m ph c¸ch vikh«ng ©n ñ ph¸p luËtvµ nh. tu th c¸cqui®Þ 11. C«ng Öc Óm vi ki to¸nlu«n ph¶ichÞu ñiro kiÓm µrÊtkhã r to¸nl ph¸t hiÖn Õt äi ãt lµm h m sais ¶nh ëng äng yÕu n h tr ®Õ b¸o µichÝnh, kÓ c¸o t c¶ khicuéc Óm ∙ îc lËp Õ ¹ch µ Õn µnh Ën äng,®óng ki to¸n® ® k ho v ti h th tr theo chuÈn ùc Óm m ki to¸n. Nguyªn ©n ñiro kiÓm å m: nh r to¸ng H Ö èng Óm éi bé µ Ö èng Õ th ki so¸tn v h th k to¸n cña n Þ ®¬ v kh«ng ®¸p øng îc®Çy cÇu ña ® ®ñ yªu c c¸c v¨n b¶n ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ã ®Þ c li ªnquan n ¹t®éng µ µichÝnh ña n Þ; ®Õ ho v b¸o c¸o t c ®¬ v Ö èng Óm éi bé µ Ö èng Õ H th ki so¸tn v h th k to¸n cã ÷ng ¹n Õ nh h ch tiÒm µng t trong Öc vi ng¨n õa µ ng v ph¸t hiÖn ¹m, Êt µ nh÷ng sai ph nh l sai ph¹m hµnh do vikh«ng ©n ñ ph¸p luËtvµ tu th c¸cquy nh; ®Þ KiÓ m ö ông ¬ng to¸nviªns d ph ph¸p chän É u; m B»ng chøng Óm êng ã Ýnh Ðt ®o¸n µ ki to¸nth ct x v thuyÕt phôc Òu nhi h¬n µtÝnh ¼ng nh ¾c ¾n; l kh ®Þ ch ch ¬n Þ ã Ó è ×nh § v c th c t che Êu ÷ng ¹m ña ×nh Ý ô: d nh vi ph cm (V d Th«ng ng, ®å che Êu, gi¶ m¹o d chøng õ,cè ×nh ¹ch t t h to¸n sai. .hoÆc è . ) c t×nh cung Êp c saith«ng tincho Óm ki to¸nviªn. 12. Khi lËp Õ ¹ch µ ùc hiÖn Óm k ho v th ki to¸n,kiÓm µ to¸nviªnv c«ng ty kiÓm to¸nph¶icã i Ën äng nghÒ th¸ th tr ®é nghiÖp (theo quy nh ¹ ®Þ ti ChuÈn m ùc Óm ki to¸n ViÖt Nam è s 200),ph¶i chó n µnh ý ®Õ h vi kh«ng ©n ñ tu th ph¸p luËtvµ c¸cquy nh Én n ãt¶nh ëng äng yÕu n c¸o ®Þ d ®Õ sais h tr ®Õ b¸o tµichÝnh. Khi ph¸thiÖn Êy ét µnh è th m h vic ý kh«ng ©n ñ tu th ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh, Óm ®Þ ki to¸nviªnph¶itÝnh n ®Õ kh¶ n¨ng n Þ ®¬ v cßn ã ÷ng c nh viph¹m kh¸c n÷a.Ng îcl¹ Õu µnh µv« ×nh,kiÓm in, h vil t to¸nviªnkh«ng Êt nh thiÕtph¶i¸p dông Çu yªu c trªn. 13. Trêng îp luËtph¸p nh h qui®Þ hoÆc ét îp ®ång Óm ã m h ki to¸nc yªu cÇu ph¶ib¸o Ò Öc ©n ñ nh÷ng iÒu c¸o v vi tu th ® kho¶n Êt ®Þnh ña nh c c¸cquy ®Þnh ph¸p Ët,kiÓm lu to¸n viªnvµ c«ng Óm ty ki to¸n ph¶ilËp Õ ¹ch k ho ®Ó kiÓm Öc ©n ñ cña n Þ îckiÓm Ò ÷ng iÒu travi tu th ®¬ v ® to¸nv nh ® kho¶n µy. n 14. § Ó Ëp Õ ¹ch Óm l k ho ki to¸n,kiÓm to¸n viªn ph¶i cã ù Óu Õt s hi bi tæng Ó Ò th v ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ªnquan n ¹t®éng µ µnh ®Þ li ®Õ ho v ng nghÒ kinh doanh ña n Þ îc kiÓm c ®¬ v ® to¸n;ph¶in ¾ m îc c¸ch thøc,biÖn ® ph¸p ùc hiÖn th ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ña n Þ. KiÓ m ®Þ c ®¬ v to¸n viªnph¶i chó n ý ®Õ c¸cquy nh µ Õu ¹m ÷ng ®Þ mn viph nh quy nh µy Ïg©y ®Þ n s ¶nh h ëng äng Õu n tr y ®Õ b¸o c¸o µichÝnh, hoÆc t ¶nh ëng n h ®Õ kh¶ n¨ng ¹t ho ®éng ªntôccña n Þ îckiÓm li ®¬ v ® to¸n. 15. § Ó Óu Õt tæng Ó Ò hi bi th v ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ã ªnquan ®Þ c li ®Õ n n Þ îc kiÓm ®¬ v ® to¸n,kiÓm to¸n viªn ¸p ông ÷ng Ön d nh bi ph¸p sau ®©y: 5
ö ông Õn Sd c¸c ki thøc Ön ã ªnquan n ¹t®éng µ µnh hi c li ®Õ ho v ng nghÒ kinhdoanh ña n Þ; c ®¬ v Yªu Çu n Þ c ®¬ v cung Êp µ ×nh vÒ ÷ng nh µ ñ tôc c v gi¶itr nh qui®Þ v th néibé ña n Þ ªnquan n Öc ©n ñ ph¸p luËtvµ c ®¬ v li ®Õ vi tu th c¸cquy nh; ®Þ Trao æi íil∙nh®¹o n Þ Ò ® v ®¬ v v ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ã ®Þ c ¶nh h ëng äng yÕu n µichÝnh ña n Þ; tr ®Õ b¸o c¸o t c ®¬ v Xem Ðt c¸cqui®Þnh µ ñ tôcgi¶i x v th Õt ô Ó ña n Þ quy c th c ®¬ v khix¶y ra tranh chÊp hoÆc ö ¹t; x ph Th¶o Ën íinh÷ng ¬ lu v c quan chøc n¨ng ªnquan, chuyªn li gia vÊn t ph¸p Ëtvµ ©n lu c¸ nh kh¸c ®Ó Óu Õt thªm Ò hi bi v ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ®Þ li ªnquan n ¹t®éng ña n Þ. ®Õ ho c ®¬ v 16. Dùa ÷ng Óu Õt tæng Ó Ò trªnnh hi bi th v ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ®Þ li ªnquan n ¹t®éng ña n Þ îc kiÓm ®Õ ho c ®¬ v ® to¸n,kiÓm µ to¸nviªnv c«ng tykiÓm to¸nph¶itiÕn hµnh ñ tôccÇn Õt®Ó nh µnh c¸cth thi x¸c®Þ h vikh«ng tu©n ñ th ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ªnquan n ®Þ li ®Õ qu¸ ×nh lËp tr b¸o tµi c¸o chÝnh,® Æc Ötph¶ichó n ñ tôcsau: bi ý ®Õ c¸cth Trao æi íiGi¸m c ® v ®è (hoÆc êi® øng u) n Þ îckiÓm ng ®Ç ®¬ v ® to¸n vÒ Öc ©n ñ ph¸p luËtvµ vi tu th c¸cquy nh; ®Þ Trao æi íi ¬ ® v c quan c¸c chøc n¨ng ã ªnquan. c li 17. KiÓ m to¸n viªnph¶ithu Ëp y th ®Ç ®ñ b»ng chøng Óm Ých ki to¸n th hîp vÒ Öc vi kh«ng ©n ñ ph¸p Ëtvµ tu th lu c¸c quy nh ña n Þ µm ®Þ c ®¬ v l ¶nh hëng äng yÕu n tr ®Õ b¸o c¸o µichÝnh. KiÓ m t to¸n viªn ph¶i cã ÷ng Óu nh hi biÕt ®Çy Ò ®ñ v ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ®Þ nh»m ôc ch m ®Ý xem Ðt Ýnh xt tu©n ñ th ph¸p Ëtvµ nh Óm lu c¸c qui ®Þ khi ki to¸n c¬ ë Én Öu ªnquan sd li li ®Õ n c¸cth«ng µichÝnh. tintrªnb¸o c¸o t 18. Khi nh÷ng v¨n b¶n ph¸p Ët vµ lu c¸c quy nh ªnquan n ¹t ®Þ li ®Õ ho ®éng ña n Þ µ µnh c ®¬ v v ng kinh doanh ã c thay æi ® trong õng o¹n, t giai® kiÓm µ to¸n viªnv c«ng Óm ty ki to¸n ph¶ixem Ðt Ýnh ©n ñ ÷ng xt tu th nh quy ®Þnh µy n trong quan Ö ï hîp Ò Æt êigian íiviÖc Ëp h ph vm th v l b¸o c¸o µi t chÝnh. 19. Ngoµi nh÷ng nguyªn t¾c µ ñ tôc ®∙ v th nªu trong c¸c ®o¹n vµ 16, 17 18, kiÓm µ to¸nviªnv c«ng Óm ty ki to¸nkh«ng Çn ùc hiÖn ÷ng ñ ôc c th nh th t kiÓm trakh¸c ®èi íiviÖc ©n ñ v tu th ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ña n Þ, ®Þ c ®¬ v n Õu ÷ng ñ tôc®ã nh th n»m µiph¹m Óm µichÝnh. ngo viki to¸nb¸o c¸o t 20. ViÖc ùc hiÖn ñ ôc kiÓm th c¸c th t to¸n b¸o tµichÝnh Ï gióp c¸o s cho kiÓm µ to¸n viªnv c«ng Óm Ön nh÷ng µnh ty ki to¸n ph¸thi ra h vikh«ng ©n tu thñ ph¸p luËtvµ c¸cquy nh. ®Þ 21.KiÓ m to¸nviªnph¶ithu thËp îcb¶n ×nh cña ® gi¶itr Gi¸m c µ ®è v c¸c tµiliÖu cña n Þ ªnquan n µnh ®¬ v li ®Õ h vikh«ng ©n ñ tu th ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ùc Õ ∙ ®Þ th t ® x¶y hoÆc ã Ó ra c th x¶y lµm ra ¶nh ëng n Ýnh h ®Õ t trungthùc vµ îp lýcña µi Ýnh. h b¸o c¸o t ch 22. Sau Õn µnh khi ti h c¸c ñ ôc th t xem Ðt ng x ®ó theo yªu Çu ña c c chuÈn ùc µy, n Õu m n kh«ng ® îc c¸c b»ng thu chøng Ò µnh vh vikh«ng ©n tu 6
thñ ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh × Óm ã Òn ®Þ th ki to¸n viªnc quy xem n Þ nh ®¬ v ®∙ ©n ñ ph¸p luËtvµ tu th c¸cquy nh. ®Þ C¸c ñ ôc th t ph¶i ùc Ön th hi khi ph¸t hiÖn µnh h vi kh«ng ©n ñ tu th ph¸p Ëtvµ quy nh lu c¸c ®Þ 23. KiÓ m to¸n viªn ph¶i lu«n ó í Êu Öu Én n µnh ch ý t ic¸c d hi d ®Õ h vi kh«ng ©n ñ ph¸p luËtvµ tu th c¸cquy nh ña n Þ. M ét è Êu Öu ñ ®Þ c ®¬ v s d hi ch yÕu µy îcnªu ¹ Phô ôcsè n ® t i l 01. 24. Khi ph¸thiÖn ÷ng ra nh th«ng ªnquan n µnh tinli ®Õ h vikh«ng ©n tu thñ ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh, Óm µ ®Þ ki to¸nviªnv c«ng Óm tyki to¸nph¶it×m hiÓu â Ýnh Êt cña µnh µn rt ch h vi,ho c¶nh ph¸tsinh hµnh µ ÷ng viv nh th«ng tinli ªnquan ¸nh ®Ó ® gi¸¶nh ëng ã Ó ã n µi Ýnh. h c th c ®Õ b¸o c¸o t ch 25. Khi xÐt thÊy µnh c¸c h vikh«ng ©n ñ ph¸p Ëtvµ tu th lu c¸c quy nh ®Þ cã ¶nh ëng n µichÝnh,kiÓm h ®Õ b¸o c¸o t to¸nviªnph¶ixem Ðt ®Õ n: x Kh¶ n¨ng x¶y Ëu ra h qu¶ Ò µichÝnh,thËm Ý Én n ñiro buéc v t ch d ®Õ r ®¬n Þ îckiÓm v® to¸nph¶ingõng ¹t®éng; ho Sù Çn Õtph¶igi¶itr×nh hËu c thi qu¶ Ò µichÝnh v t trong phÇn ThuyÕt minh µichÝnh; b¸o c¸o t Møc ®é ¶nh ëng n Ýnh h ®Õ t trung thùc vµ îp lýcña c¸o tµichÝnh. h b¸o 26. Khi cã nghi ngê hoÆc ∙ khi® ph¸thiÖn ã µnh ch vikh«ng ©n ñ tu th ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh, Óm ®Þ ki to¸n viªnph¶ighi l¹ vµ u å ¬ Óm i l h s ki to¸n nh÷ng ph¸thiÖn µ ®ã v th¶o Ën íiGi¸m c lu v ®è (hoÆc êi ® øng u) ña ng ®Ç c ®¬n Þ îc kiÓm v® to¸n.Hå ¬ u s l bao å m g b¶n Ých tr sao chøng õ,sæ Õ t k to¸n, biªnb¶n äp µ µiliÖu kh¸ccã ªnquan. h v c¸ct li 27. Trêng îp h Gi¸m c ®è (hoÆc êi ® øng u) n Þ ng ®Ç ®¬ v kh«ng cung cÊp y ®Ç ®ñ th«ng tinchøng minh r»ng n Þ ©n ñ ®óng ®¬ v tu th ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh × Óm ®Þ th ki to¸n viªn vµ c«ng Óm ty ki to¸n cÇn th¶o Ën, trao lu ® æi íic¸c chuyªn gia tvÊn v ph¸p ËthoÆc ¬ lu c quan chøc n¨ng ã ªnquan c li vÒ c¸c µnh Þ h vi b nghi ngê µ kh«ng ©n ñ l tu th ¶nh ëng n h ®Õ b¸o c¸o µi t chÝnh.ViÖc æi µy óp cho Óm µ trao® n gi ki to¸nviªnv c«ng Óm Óu tyki to¸nhi râ thªm Ò ÷ng Ëu v nh h qu¶ x¶y vµ ÷ng Ön ra nh bi ph¸p ph¶i tiÕp ôc ùc t th hiÖn. 28. Trêng îp kh«ng Ó Ëp îc®Çy h th thu th ® ®ñ th«ng á tin®Ó xo¸ b nghi ngê Ò µnh vh vikh«ng ©n ñ ph¸p Ëtvµ tu th lu c¸c quy nh, Óm µ ®Þ ki to¸nviªnv c«ng Óm tyki to¸nph¶ixem Ðt ¶nh ëng ña Öc Õu x h c vi thi b»ng chøng µ v ph¶i tr×nh bµy iÒu ® ®ã trong b¸o c¸o kiÓm to¸n. 29. KiÓ m to¸n viªn vµ c«ng Óm ty ki to¸n ph¶i ph©n Ých Ëu t h qu¶ ña c viÖc kh«ng ©n ñ tu th ph¸p Ët vµ lu c¸c quy nh ªnquan n ®Þ li ®Õ c«ng Öc vi kiÓm to¸n,nhÊt µ ®èi íi®é Ëy µo l v tinc v c¸c b¶n ×nh ña gi¶itr c Gi¸m c. ®è KiÓ m to¸n viªn ph¶i ®¸nh ¹ rñiro µ gi¸l i v xem Ðt ¹ x li c¸c b¶n ×nh ña gi¶itr c Gi¸m c ®è trongc¸ctr ng îp: ê h H Ö èng Óm éi bé th ki so¸tn kh«ng ph¸thiÖn µ v kh«ng ng¨n õa îc ng ® hµnh vikh«ng ©n ñ; tu th Hµnh vikh«ng ©n ñ kh«ng îcnªu tu th ® trong b¶n ×nh,® Æc Öt gi¶itr bi lµnh÷ng µnh µ n Þ è ×nh h vim ®¬ v c t che Êu. d Th«ng ÷ng µnh b¸o nh h vikh«ng ©n ñ ph¸p luËtvµ tu th c¸cquy nh ®Þ 7
Th«ng b¸o cho Gi¸m c ®è (hoÆc êi® øng u) n Þ îckiÓm ng ®Ç ®¬ v ® to¸n 30. Trong ×nh kiÓm qu¸ tr to¸n,kiÓm to¸n viªnph¶ith«ng b¸o cho Gi¸m ®èc (hoÆc êi® øng u) n Þ Ò µnh ng ®Ç ®¬ v v c¸ch vikh«ng ©n ñ ph¸p luËt tu th vµ c¸c quy nh kiÓm ®Þ do to¸n viªnph¸thiÖn îc.KiÓ m ® to¸n viªn® îc phÐp kh«ng ph¶ith«ng nh÷ng µnh b¸o h vikh«ng ©n ñ n Õu nh µ kh«ng tu th x¸c ®Þ l g©y Ëu h qu¶ ¸ng Ó, õtr ng îp kiÓm µ n Þ ã ® k tr ê h to¸nviªnv ®¬ v c tho¶ Ën thu kh¸c. 31. Õ u Óm N ki to¸n viªn vµ c«ng Óm ty ki to¸n x¸c nh ®Þ c¸c µnh h vi kh«ng ©n ñ ph¸p Ëtvµ tu th lu c¸c quy nh µcè µ ã ®Þ l ý v c ¶nh ëng äng yÕu h tr ®Õ n c¸o tµichÝnh × ph¶ith«ng ngay Ön ña ×nh b¸o th b¸o ph¸thi c m b»ng v¨n b¶n cho Gi¸m c ®è (hoÆc êi® øng u) n Þ. ng ®Ç ®¬ v 32.N Õ u Óm µ ki to¸nviªnv c«ng Óm Ön tyki to¸nph¸thi Gi¸m c ®è (hoÆc ngêi ® øng u) n Þ ã ªnquan n µnh ®Ç ®¬ v c li ®Õ c¸c h vikh«ng ©n ñ tu th ph¸p luËtvµ c¸cquy nh µm ®Þ l ¶nh ëng äng yÕu n µi Ýnh × ph¶i h tr ®Õ b¸o c¸o t ch th tham kh¶o Õn ña ý ki c chuyªn gia ph¸p Ëtvµ lu b¸o c¸o Êp lªnc cao ¬n ña hc ®¬n Þ îckiÓm v® to¸n. 8
Th«ng b¸o cho ng êi sö dông b¸o c¸o kiÓ m to¸n vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh 33. N Õ u Óm Õt Ën µnh÷ng µnh ki to¸nviªnk lu l h vikh«ng ©n ñ ph¸p tu th luËtvµ c¸c quy nh µm ®Þ l ¶nh ëng äng yÕu n h tr ®Õ b¸o tµichÝnh ng c¸o nh kh«ng îcph¶n ® ¶nh ng ®ó trong b¸o µichÝnh Æc ï kiÓm ∙ c¸o t m d to¸nviªn® ®Ò Þ öa æi, ®iÒu ngh s ® chØnh × Óm th ki to¸n viªnph¶i® a ý Õn Êp ra ki ch nhËn õng phÇn, hoÆc Õn t ý ki kh«ng Êp Ën. ch nh 34. N Õ u n Þ ®¬ v kh«ng ¹o®iÒu Ön t ki cho Óm ki to¸n viªnthu Ëp îc th ® ®Çy ®ñ b»ng chøng Óm Ých îp ®Ó ¸nh µnh ki to¸nth h ® gi¸c¸ch vikh«ng ©n tu thñ ph¸p Ëtvµ nh ã lu c¸c qui®Þ c ¶nh ëng äng yÕu n c¸o tµichÝnh, h tr ®Õ b¸o th× Óm ki to¸nviªnph¶i® a ý Õn Êp Ën õng Çn, hoÆc Õn õ ra ki ch nh t ph ý ki t chèi® a Õn × Þ ¹n chÕ Ò ¹m Óm ra ý ki v b h v ph viki to¸n. 35. N Õ u kh«ng Ó th thu Ëp îc ®Çy th ® ®ñ b»ng chøng Ò µnh v c¸c h vi kh«ng ©n ñ tu th ph¸p Ëtvµ lu c¸c quy nh ∙ ®Þ ® x¶y th× Óm ra ki to¸nviªnph¶i xem Ðt ¶nh ëng ña ã n Óm x h c n ®Õ b¸o c¸o ki to¸n. Th«ng b¸o cho ¬ c quan chøc n¨ng ã c liªnquan 36. KiÓ m to¸n viªn vµ c«ng Óm ty ki to¸n cã tr¸ch nhiÖ m b¶o Ët m c¸c th«ng è Öu cña tin,s li kh¸ch hµng. Tuy nhiªn,n Õu n Þ îc kiÓm ã ®¬ v ® to¸n c hµnh vikh«ng ©n ñ ph¸p Ëtvµ tu th lu c¸c quy nh × ú theo cÇu ña ®Þ th tu yªu c ph¸p Ët, Óm µ lu ki to¸nviªnv c«ng Óm tyki to¸nph¶ith«ng hµnh b¸o vi®ã cho c¬ quan chøc n¨ng ã ªnquan.Trêng îp nµy,kiÓm îcphÐp c li h to¸nviªn® trao ® æi ícvíi tr chuyªn giatvÊn ph¸p luËt. KiÓ m to¸n viªn µ v c«ng kiÓ m ty to¸n ót khái hîp ng Ó m r ®å ki to¸n 37. Khi xÐt Êy n Þ îc kiÓm th ®¬ v ® to¸n kh«ng ã Ön c bi ph¸p Çn Õt c thi ®Ó ö ýc¸chµnh x l vi,hoÆc ÷ng Óu Ön nh bi hi kh«ng ©n ñ ph¸p luËtvµ tu th c¸c quy nh, Ó nh÷ng µnh ®Þ k c¶ h vikh«ng ¶nh ëng äng yÕu n h tr ®Õ b¸o tµi c¸o chÝnh, th× c«ng Óm îcphÐp Ê m îp ®ång Óm tyki to¸n® ch døt h ki to¸n.C«ng tykiÓm to¸nph¶ic©n ¾c ü ìng vµ æi íi nh k l trao® v chuyªn gia tvÊn ph¸p luËt tr ckhi® a Õt ®Þnh µy. í ra quy n 38. Khi kiÓm to¸nviªnkh¸c ® îcthay thÕ cÇu yªu cung Êp c th«ng Ò tinv kh¸ch hµng,kiÓm Ön ¹ ph¶icã to¸nviªnhi t i tr¸chnhiÖ m: N Õu kh¸ch µng h cho Ðp ph th¶o Ën Ò lu v c«ng Öc ña ä × Óm vi c h th ki to¸nviªnhiÖn ¹ tiph¶i® a ÷ng ra nh th«ng Ò µnh tinv h vikh«ng ©n ñ ph¸p tu th luËtvµ nh, lýdo Ê m îp ®ång µ c¸cqui®Þ ch døt h v khuyÕn Þ íi Óm ngh v ki to¸n viªnkh¸c® îcthay thÕ tõchèihoÆc Êp Ën îp ®ång; nªn ch nh h N Õu kh¸ch hµng kh«ng cho Ðp ph th¶o Ën Ò lu v c«ng Öc ña ä × vi c h th kiÓm to¸n viªn vµ c«ng Óm ty ki to¸n hiÖn ¹ òng t ic ph¶i th«ng b¸o Ò Öc v vi kh«ng cho Ðp µy ph n cho Óm îcthay thÕ. ki to¸nviªn® 9
P h ô l ô c s è 0 1 C¸c d Ê u hi Ö u c h ñ y Õ u d É n Õ n h µ n h vi ® k h« n g tu © n th ñ h¸p lu Ët v µ p c¸c q u y ® Þ n h §∙ cã ù Óm s ki tra,thanh iÒu ña ¬ tra,® trac c quan chøc n¨ng ã ªn c li quan Ò Öc ¹m v vi viph ph¸p Ëtvµ nh, lu c¸c qui®Þ nh vay în,quan Ö m h thanh to¸n, Òn ph¹t. . ti .; Cã ÷ng nh kho¶n thanh to¸n kh«ng â µng,hoÆc rr cho i îng µ c¸c ®è t l nh÷ng êicã ng chøc,cã Òn quy vay; C¸c kho¶n Ý chiph tr¶cho Þch ô c¸cd v qu¸ cao víi so doanh c¸c nghiÖp kh¸ccïng ngµnh hoÆc víi Þb¶n ©n Þch ô Ën îc; so tr gi¸ th d v nh ® Gi¸c¶ mua b¸n qu¸ cao hoÆc Êp víi qu¸ th so møc ña Þ êng; gi¸c th tr Doanh nghiÖp ã ÷ng c nh quan Ö h kh«ng ×nh êng íi ÷ng b th v nh c«ng ty cã Òu Æc Òn, kinh doanh Ën î hoÆc ÷ng nhi ® quy qu¸ thu l i nh c«ng ã Ên tyc v ®Ò nghivÊn; Thanh to¸n hµng ho¸ µ Þch ô vd v cho ét íc kh¸c íiníc s¶n Êt m n v xu hoÆc cung Êp µng Þch ô ; ch ho¸,d v ®ã Kh«ng ã c chøng õmua îp lÖ,thÝch îp khithanh t b¸n h h to¸n; Êp µnh Ch h kh«ng ng, ®ó kh«ng y Õ Õ ®Ç ®ñ ch ®é k to¸n ph¶i thùc hiÖn; Nh÷ng nghiÖp ô v thu,chikh«ng îc phª Öt ® duy hoÆc ÷ng nh nghiÖp vô Ðp ghich saiquy nh; ®Þ §¬n Þ ∙ Þ è gi¸c, v ® b t hoÆc ∙ ã Ën ® c d lu kh«ng èttrªnc¸c ph¬ng Ön t ti th«ng ichóng tin®¹ hoÆc õx∙héi; t K Õt qu¶ s¶n Êt,kinh doanh ña xu c doanh nghiÖp kh«ng nh, b¸o æn ®Þ c¸o kÕt qu¶ ¹t®éng kinhdoanh êng ho th xuyªn biÕn ng; ®é Chi phÝ qu¶n ý, Ý l ph qu¶ng chi c¸o qu¸ cao; Bæ Öm Õ ëng nhi k to¸ntr kh«ng ng ®ó quy nh; ®Þ Thùc Ön Õ Óm hi ch ®é ki kª kh«ng ng ®ó quy nh. ®Þ 10
h Ö th è ng c h u È n m ù c ki Ó m to¸n vi Ö t n a m c h u È n m ù c s è 310 hi Ó u bi Õ t v Ò t × nh h × n h kinh d o a n h (Ban µnh h theo Quy Õt nh è ®Þ s 219/2000/Q§ BTC ngµy th¸ng12 29 n¨m 2000 ña é ëng é µichÝnh c B tr BT ) Q u y Þ n h ch u n g ® 01. M ôc ch ña Èn ùc µy µ quy nh ®Ý c chu m n l ®Þ c¸c nguyªn ¾c, thñ ôc c¬ t t b¶n µ íng Én Ó vh d th thøc dông ¸p c¸c nguyªn ¾c, thñ ôc c¬ t t b¶n ×m Óu ®Ó t hi t×nh ×nh h kinh doanh µ Öc ö ông ÷ng Óu Õt ®ã v vi s d nh hi bi trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸nb¸o c¸o tµi Ýnh. ch 02. § Ó ùc Ön Óm th hi ki to¸n b¸o c¸o µichÝnh, kiÓm t to¸n viªn ph¶i cã Óu hi biÕtcÇn Õt, y Ò ×nh ×nh thi ®Ç ®ñ v t h kinh doanh nh»m ¸nh µ ©n Ých îc ® gi¸v ph t ® c¸c sù Ön,nghiÖp ô µ ùc tiÔn ho¹t®éng ña n Þ îckiÓm µ ki v v th c ®¬ v ® to¸nm theo kiÓm × ã to¸nviªnth c ¶nh ëng äng yÕu n c¸o tµichÝnh, ®Õ n Öc Óm h tr ®Õ b¸o vi ki tra cña Óm ki to¸n viªn hoÆc n ®Õ b¸o c¸o Óm ki to¸n.VÝ ô: KiÓ m d to¸n viªn sö dông ù Óu ÕtvÒ ×nh ×nh s hi bi t h kinh doanh nh ñiro Òm µng,rñiro ®Ó x¸c ®Þ r ti t kiÓm µ nh éidung,lÞch tr×nh,ph¹m ña ñ tôckiÓm so¸tv x¸c®Þ n vic c¸cth to¸n. 03.HiÓu ÕtcÇn Õtcña Óm ùc hiÖn ét éc Óm bi thi ki to¸nviªn®Ó th m cu ki to¸n bao å m ÷ng Óu Õt tæng g nh hi bi quan Ò Òn vn kinh Õ, lÜnh ùc ¹t®éng ña t v ho c ®¬n Þ, hiÓu Õt cô Ó ¬n Ò chøc µ ¹t®éng ña n Þ îc kiÓm v bi th h v tæ v ho c ®¬ v ® to¸n.Møc hiÓu Õt vÒ n Þ ña Óm ®é bi ®¬ v c ki to¸n viªnkh«ng Êt thiÕtph¶inh nh Ban Gi¸m c ña n Þ îckiÓm ®è c ®¬ v ® to¸n. Néi dung ô Ó ÷ng Ên Çn Óu Õtkhithùc hiÖn ét éc Óm c th nh v ®Ò c hi bi m cu ki to¸nb¸o µichÝnh îctr×nh bµy c¸o t ® trong Phô ôcsè Ó m îcphÐp l 01. Ki to¸nviªn® bæ sung thªm éi dung µo c¸c n v danh ôc µy µ òng îc phÐp m n vc ® kh«ng ph¶i ¸p dông Êtc¶ t danh ôc µy m n cho ét éc Óm ô Ó. m cu ki to¸nc th 04.ChuÈn ùc µy ông m n ¸p d cho Óm µichÝnh µ òng îcvËn ki to¸nb¸o c¸o t vc ® dông cho Óm ki to¸nth«ng µichÝnh tint kh¸c vµ Þch ô ã ªnquan ña c¸c d v c li c c«ng tykiÓm to¸n. KiÓ m µ to¸nviªnv c«ng Óm ty ki to¸nph¶itu©n ñ th c¸c quy nh ña Èn ®Þ c chu m ùc µy n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn Óm µichÝnh. ki to¸nb¸o c¸o t N é i d u n g c h u È n ù c m Thu Ëp th th«ng tin 05. Tríc khi chÊp Ën ét îp ng Óm nh m h ®å ki to¸n,kiÓm to¸n viªn vµ c«ng ty kiÓm to¸n ph¶ithu Ëp ÷ng th nh th«ng ¬ é Ò Ünh ùc ¹t®éng, lo¹ ×nh tins b v l v ho i h doanh nghiÖp,h×nh thøc së ÷u,c«ng Ö h ngh s¶n Êt,tæ xu chøc é b m¸y qu¶n ývµ l thùc tiÔn ¹t®éng ña n Þ, qua ¸nh ho c ®¬ v ®ã ® gi¸kh¶ n¨ng ã Ó c th thu Ëp îc th ® 10
nh÷ng th«ng Óu Õt)cÇn ÕtvÒ ×nh ×nh tin(hi bi thi t h kinhdoanh ùc hiÖn ®Ó th c«ng viÖc Óm ki to¸n. 06. Sau Êp Ën îp ng Óm khi ch nh h ®å ki to¸n,kiÓm to¸n viªn ph¶i thu Ëp th nh÷ng th«ng ÕtcÇn Õtngay õkhib ¾t u tinchiti thi t ®Ç c«ng Öc Óm vi ki to¸n.Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n,kiÓm to¸n viªnph¶ilu«n xem Ðt,®¸nh Ëp Ët vµ x gi¸,c nh bæ sung thªm c¸cth«ng íi. tinm 07. ViÖc Ëp thu th c¸c th«ng Çn ÕtvÒ ×nh ×nh tinc thi t h kinh doanh ña n c ®¬ vÞ µm ét ×nh tÝch üli ôc,bao å m Öc Ëp,®¸nh µ i chiÕu l qu¸ tr lu ªnt g vi thu th gi¸v ®è th«ng Ëp îcvíic¸c b»ng tinthu th ® chøng Óm Êtc¶ o¹n ña ki to¸në t c¸c giai® c qu¸ tr×nh Óm ki to¸n.V Ý ô: C¸c d th«ng ∙ tin® thu Ëp o¹n Ëp Õ ¹ch Én th ë giai® l k ho v ph¶i® îctiÕp tôccËp Ët vµ nh bæ sung thªm o¹n Õ Õp ®Ó Óm ë c¸c giai® k ti ki to¸n viªnhiÓu Õt®Çy ¬n Ò ¹t®éng ña n Þ. bi ®ñ h v ho c ®¬ v 08.§èivíi îp ®ång Óm h ki to¸nn¨m sau,kiÓm to¸nviªnph¶icËp Ët vµ ¸nh nh ® gi¸l¹ nh÷ng i th«ng ∙ tin® thu Ëp íc ®©y, Êt µ nh÷ng th tr nh l th«ng tintrong å ¬ hs kiÓm to¸n c¸c n¨m íc.KiÓ m tr to¸n viªnph¶ichó n Ên ån ¹ ∙ ý ®Õ c¸c v ®Ò t t i ph¸t® hiÖn trong n¨m íc vµ ùc Ön ñ ôc nh»m tr th hi c¸c th t ph¸thiÖn nh÷ng ra thay æi ® ®¸ng Ó k ph¸tsinh sau Çn Óm íc. l ki to¸ntr 09. KiÓ m Ëp to¸nviªnthu th th«ng Ò ×nh ×nh tinv t h kinh doanh õ c¸c nguån t nh: Kinh nghiÖ m ùc tiÔn vÒ n Þ µ µnh Ò th ®¬ v v ng ngh kinh doanh ña n Þ c ®¬ v ® îckiÓm to¸ntrªnb¸o c¸o tæng Õt,biªnb¶n µm Öc,b¸o Ý; k l vi ch Hå ¬ Óm s ki to¸nn¨m íc; tr Trao æi íiGi¸m c, kÕ ëng ® v ®è to¸ntr hoÆc bé, nh©n ña n Þ c¸n viªnc ®¬ v ® îckiÓm to¸n; Trao æi íi kiÓm éibé µ ® v to¸nviªnn v xem Ðt b¸o Óm éibé ña x c¸o ki to¸nn c ®¬n Þ îckiÓm v® to¸n; Trao æi íikiÓm ® v to¸nviªnkh¸c vµ íic¸c nhµ Ên ∙ v t v ® cung Êp Þch ô cd v cho n Þ îc kiÓm ®¬ v ® to¸n hoÆc ¹t®éng ho trong ïng Ünh ùc íi®¬n Þ îc c l v v v® kiÓm to¸n; Trao æi íichuyªn i îng ® v gia,®è t bªn µi cã Óu Õt vÒ n Þ îc ngo hi bi ®¬ v ® kiÓm to¸n (VÝ ô: Chuyªn d gia kinh Õ, c¬ t quan Êp c trªn,kh¸ch µng, nhµ h cung cÊp,c¸c®èi thñ c¹nh tranh.. ) .; Tham kh¶o n È m ªnquan n Ünh ùc ¹t®éng ña n Þ îc c¸cÊ ph li ®Õ l v ho c ®¬ v ® kiÓm Ý ô: Sè Öu thèng ña Ýnh ñ, b¸o Ý to¸n(V d li kª c Ch ph ch chuyªn ngµnh, th«ng tincña ©n µng,th«ng ña Þ êng ng h tinc th tr chøng kho¸n.. ) .; C¸c v¨n b¶n ph¸p ývµ l c¸c quy nh ã ®Þ c ¶nh ëng n n Þ îc kiÓm h ®Õ ®¬ v ® to¸n; Kh¶o ùc tÕ s¸tth v¨n phßng,nhµ ëng ña n Þ îckiÓm x c ®¬ v ® to¸n; C¸c µiliÖu do n Þ îckiÓm t ®¬ v ® to¸ncung Êp Ý ô:NghÞ Õt µ c (V d quy v biªn b¶n éc äp, tµiliÖu göicho «ng c¸c cu h c¸c cæ ® hay cho ¬ c quan Êp c trªn, c¸o b¸o qu¶n ýnéibé, b¸o µichÝnh nh ú,c¸c chÝnh l c¸o t ®Þ k s¸ch vÒ qu¶n ýkinh tÕ,tµi l chÝnh,thuÕ,h Ö èng Õ th k to¸n, µiliÖu kiÓm éibé,quy nh Ò Òn ¹n, t so¸tn ®Þ v quy h chøc n¨ng,nhiÖm ô ña õng bé Ën v c t ph trong®¬n Þ... . v ) 11
Sö ông Óu Õt d hi bi 10. Nh÷ng Óu ÕtvÒ ×nh ×nh hi bi t h kinh doanh µc¬ ë l s quan äng ®Ó Óm tr ki to¸nviªn® a Ðt ®o¸n ra c¸c x chuyªn m«n. Møc Óu Õtt×nh ×nh ®é hi bi h kinh doanh vµ Öc ö ông Óu Õt nµy ét vi s d c¸c hi bi m c¸ch hîp lýsÏ trî óp Óm gi ki to¸n viªntrong c¸cc«ng Öc: vi §¸nh ñiro vµ nh Ên ¸ng ó ; gi¸r x¸c®Þ c¸cv ®Ò ® ch ý LËp Õ ¹ch vµ ùc hiÖn k ho th c«ng Öc Óm ét vi ki to¸nm c¸ch hiÖu qu¶; §¸nh gi¸b»ng chøng Óm ki to¸n; Cung Êp Þch ô èth¬n cd v t cho n Þ îckiÓm ®¬ v ® to¸n. 11. Trong qu¸ ×nh Óm tr ki to¸n,hiÓu Õt vÒ ×nh ×nh bi t h kinh doanh µ rÊt l quan äng®Ó óp kiÓm Ðt ®o¸n Ýa ¹nh cô Ó tr gi to¸nviªnx trªnc¸ckh c th sau: §¸nh ñiro tiÒm µng µ ñiro kiÓm gi¸r t v r so¸t; ©n Ých ñiro Ph t r kinh doanh µ v c¸c ¬ng gi¶iquyÕt ña ph ¸n c Gi¸m c ®è (hoÆc êi® øng u); ng ®Ç X ©y ùng Õ ¹ch vµ ¬ng ×nh kiÓm d k ho ch tr to¸n; X¸c nh ®Þ møc äng yÕu µ ¸nh ù ï hîp cña ®é tr v® gi¸s ph møc äng yÕu ®é tr ®ã trongqu¸ tr×nh kiÓm to¸n; §¸nh Ò ù y µ Ýnh Ých îp cña gi¸v s ®Ç ®ñ v t th h c¸cb»ng chøng Óm ki to¸n; §¸nh ctÝnh Õ µ ×nh cña gi¸c¸cí k to¸nv gi¶itr Gi¸m c; ®è X¸c nh ïng ph¶ichó Æc Öttrong viÖc Óm µ ü ®Þ c¸cv ý® bi ki to¸nv c¸ck n¨ng kiÓm Çn Õt; to¸nc thi X¸c nh li ®Þ c¸cbªn ªnquan µ v nghiÖp ô v ph¸tsinh gi÷a c¸cbªn ªnquan; li X¸c nh ®Þ c¸cth«ng ã © u Én tinc m thu ; X¸c nh ×nh èng Êt th ng Ý ô:Gian Ën ®Þ c¸ct hu b ê (V d l hoÆc kh«ng ©n ñ tu th ph¸p Ët vµ lu c¸c nh; è Öu èng m © u Én íisè Öu qui ®Þ s li th kª thu v li b¸o c¸o µi t chÝnh.. ) .; §Æt ©u áith¨m vµ ¸nh ra c h dß ® gi¸møc îp lýcña ©u êi ®é h c¸cc tr¶l ; Xem Ðt sù ïhîp cña Õ Õ x ph ch ®é k to¸n,c¸cth«ng ×nh bµy c¸o tintr trªnb¸o tµi Ýnh. ch 12.KiÓ m µ to¸nviªnv c«ng Óm ö ông î ýkiÓm îcph©n tyki to¸ns d c¸ctr l to¸n® c«ng ùc hiÖn th c«ng Öc Óm òng vi ki to¸nc ph¶i®¶m b¶o t® îcsù Óu ÕtnhÊt ®¹ hi bi ®Þnh Ò ×nh ×nh vt h kinh doanh ùc hiÖn ®Ó th c«ng Öc ña × nh. vi c m Ngoµi ra,c¸c trî ýph¶ithùc hiÖn Öc thËp l vi thu th«ng tinbæ sung ¸p ® øng yªu Çu c c«ng Öc vi cña ×nh µ æi m v trao® c¸cth«ng íi µnh tin®ã v th c¸c viªnkh¸ccña ã m. nh 13. § Ó ö ông Öu sd hi qu¶ Óu ÕtvÒ ×nh ×nh c¸c hi bi t h kinh doanh,kiÓm to¸n viªn ph¶i ®¸nh gi¸,xem Ðt x møc ®é ¶nh ëng h tæng Ó õ nh÷ng Óu Õt cña th t hi bi m ×nh n ®Õ b¸o tµichÝnh ña n Þ, còng ù ï hîp ña ¬ ë Én c¸o c ®¬ v nh s ph c c¸c c s d liÖu trong b¸o c¸o µichÝnh víinh÷ng Óu Õt cña Óm t so hi bi ki to¸n viªn vÒ ×nh t h×nh kinhdoanh./ . 12
P h ô l ô c s è 0 1 N h ÷ n g n éi d u n g c ô th Ó ki Ó m to¸n viªn p h ¶i hi Ó u bi Õ t v Ò t × nh h × n h kinh d o a n h c ñ a ® ¬ n Þ ® îc ki Ó m to¸n v A Hi Ó u bi Õ t ch u n g v Ò n Ò n kinh t Õ : Thùc ¹ngn Òn tr kinh tÕ Ý ô:Suy (V d tho¸it¨ngtr ng ë kinh tÕ,. . ; , .) C¸c ûlÖ Êtvµ t l∙su kh¶ i n¨ng µichÝnh ña Òn t cn kinhtÕ; Møc ¹m µ Þ®¬n Þ Òn tÖ; ®é l ph¸tv gi¸tr v ti C¸c Ýnh ch s¸ch cña Ýnh ñ: Ch ph + Ýnh Ch s¸ch Òn Ö ©n µng Ý ô: Møc Êt,tØ èi ®o¸i,h¹n ti t ng h (V d l∙ su gi¸h i møc Ýn ông,.. ) td .; + Ýnh Ch s¸ch tµichÝnh; + Ýnh Ch s¸ch Õ VÝ ô: Thu Õ Þ gia thu ( d gi¸tr t¨ng;thuÕ Êt Ëp Èu; xu nh kh thuÕ Ëp thu nh doanh nghiÖp,. . ; .) + Ýnh Ch s¸ch khuyÕn Ých u (VÝ ô: kh ®Ç t d C¸c ¬ng ×nh îgióp ña ch tr tr c Ch Ýnh ñ,.. ) ph .. BiÕn ng Þ êng ®é th tr chøng kho¸n vµ û lÖ ¶m c¸c t ® b¶o toµn an trong ho¹t ®éng kinh doanh ña n Þ îckiÓm c ®¬ v ® to¸n; KiÓ m ¹ihèivµ gi¸ngo¹itÖ. so¸tngo tØ B M «i tr n g v µ l Ü nh v ù c h o ¹t ® é n g c ñ a ê ® ¬ n Þ ® îc ki Ó m v to¸n: C¸c Çu Ò yªu c v m«i êng µ Ên ªnquan; tr v c¸cv ®Ò li ThÞ êng µ ¹nh tranh; tr vc §Æc iÓ m ¹t®éng ® ho kinhdoanh i ôchay (l ªn t theo thêivô); C¸c thay ® æi trong c«ng Ö ngh s¶n Êt,kinh doanh; xu Rñi kinh ro doanh Ý ô: C«ng (V d nghÖ cao, thÞ Õu ña Þ êng, c¹nh hi c th tr tranh,. . ; .) Sù Ñp thu h hay ë éng mr quy m« kinh doanh; C¸c iÒu Ön Êt î (VÝ ô: Cung, cÇu ® ki b l i d t¨ng hoÆc gi¶m, chiÕn tranh,gi¸ c¶,. . ; .) C¸c û suÊt quan äng µ è Öu èng vÒ ¹t®éng t tr v c¸c s li th kª ho kinh doanh hµng n¨m; ChuÈn ùc, chÕ Õ µ Ên ªnquan; m ®é k to¸nv c¸cv ®Ò li C¸c quy nh ®Þ ph¸p luËtvµ Ýnh c¸cch s¸ch,chÕ ô Ó ã ªnquan; ®é c th c li C¸c ån ngu cung Êp Ý ô:Hµng ãa,dÞch ô,lao®éng,.. µ c (V d h v .v gi¸c¶. ) 13
C h © n è n éi t¹i ñ a ® ¬ n v Þ îc ki Ó m N t c ® to¸n: 1 C¸c Æc iÓ m ® ® quan äng vÒ ë ÷u µ tr s h v qu¶n ý l Héi ®ång qu¶n Þ: tr + è îng uû µ µnh Çn; S l viªnv th ph + tÝn µ Uy v kinhnghiÖm ña õng c¸nh©n; c t + Ýnh c Ëp ®èi víi T ®é l Gi¸m c µ Óm ¹t®éng ña ®è v ki so¸tho c Gi¸m c; ®è + C¸c éc äp nh ú; cu h ®Þ k + ù ån t¹ vµ ¹m ¹t®éng ña S t ph viho i c Ban Óm ki so¸t; + ù ån t¹ vµ ng ña S t t¸c®é c quy Õ ¹t®éng ña n Þ; i ch ho c ®¬ v + ÷ng Nh thay ® æi Ò è Ên v c¸cc v chuyªn m«n Õu ã). (n c Gi¸m c êi® øng u) µ é ®è (ng ®Ç v b m¸y iÒu µnh: ® h + Thay æi ©n ù Ý ô:Gi¸m c,Phã ® nh s (V d ®è Gi¸m c, K Õ ëng,.. ) ®è to¸ntr .; + Kinh nghiÖ m µ tÝn; v uy + Thu Ëp; nh + C¸c é µichÝnh ñ ètvµ Þ Ýcña ä c¸n b t ch ch v tr h trong®¬n Þ; v + Õ ëng µ ©n Õ K to¸ntr v nh viªnk to¸n; + C¸c Õ ch ®é khuyÕn Ých ËtchÊt,khen ëng,kû Ët; kh v th lu + ö ông ctÝnh Õ µ ù Sd c¸cí k to¸nv d to¸n; + ©n Êp Òn ¹n vµ Ph c quy h tr¸chnhiÖ m trongbé m¸y iÒu µnh; ® h + ùc®èi víi ¸p l Gi¸m c ®è (hoÆc êi® øng u); ng ®Ç + C¸c Ö èng h th th«ng tinqu¶n ý. l Lo¹ih×nh doanh nghiÖp Ý ô: Nhµ íc,tËp Ó, tnh©n, cæ Çn, tr¸ch (V d n th ph nhiÖm ÷u ¹n,doanh hh nghiÖp ã èn u ícngoµi. . ; c v ®Ç tn .) LÜnh ùc,ph¹m µ i t ng ® îcphÐp v viv ®è î kinhdoanh; Thêih¹n ® îcphÐp ¹t®éng; ho C¸c ñ ë ÷u èn µ li ch s h v v c¸cbªn ªnquan Ý ô:Trong íc,ngoµiníc,uy Ýn (V d n t vµ kinh nghiÖ m, . ; .. ) C¬ Êu èn ÷ng c v (nh thay ® æi Çn y g ®© hay ù Õn d ki trong t ng . ; ¬ lai .. ) , S¬ chøc é ®å tæ b m¸y s¶n Êt,kinh doanh; xu Ph¹m ¹t®éng; viho C¬ ë s s¶n Êt,kinh doanh Ýnh µ xu ch v c¸cchinh¸nh,®¹ilý; S¬ chøc é ®å tæ b m¸y qu¶n ý; l C¸c ôc m tiªuqu¶n ývµ Õ ¹ch chiÕn îc; l k ho l Thu Ñp h hay ë éng ¹t®éng mr ho kinh doanh ®∙ lªnkÕ ¹ch ( ho hay ∙ ùc ® th hiÖn Çn y); g ®© C¸c ån µ Ön ngu v bi ph¸p tµichÝnh; 14
Chøc n¨ng µ Êtl ng ho¹t®éng ña é Ën Óm éibé Õu ã); v ch î c b ph ki to¸nn (n c Quan Ö m µ i ña ni v th¸ c Gi¸m c i víi Ö èng Óm éibé; ®é ®è ®è th h ki so¸tn C«ng Óm µ Óm tyki to¸nv ki to¸nviªnc¸cn¨m íc. tr 2 T×nh ×nh h kinh doanh ña n Þ c ®¬ v (S¶n È m, Þ êng,c¸cnhµ ph th tr cung Êp,chiphÝ, c¸cho¹t®éng c nghiÖp ô) v §Æc iÓ m µ ¹t®éng ® v quim« ho s¶n Êt,kinhdoanh; xu C¸c iÒu Ön ® ki s¶n Êt,kho , xu b∙i v¨n phßng; C¸c Ên Ò ©n ùc (VÝ ô: Sè îng,chÊt l ng ng, sù ©n è v ®Ò v nh l d l î lao ®é ph b nh©n ùc,nguån l cung Êp, møc ¬ng, quy Õ ©n c l ch nh viªn,tho¶ c lao ®éng Ëp í t thÓ µ v c«ng oµn, viÖc ùc hiÖn Õ u Ývµ ® th ch ®é h tr quy nh ña Ýnh ñ Ò ®Þ c Ch ph v lao®éng,.. ) .; S¶n È m, Þch ô µ Þ êng Ý ô: ph d v v th tr (V d C¸c kh¸ch µng µ îp ng h v h ®å chÝnh, c¸c ®iÒu kho¶n Ò v thanh to¸n,tû lÖ î nhuËn ép, phÇn Þ êng Õm l i g th tr chi lÜnh,c¸c®èi thñ c¹nh tranh,xuÊt khÈu,c¸cchÝnh s¸ch gi¸c¶,danh Õng Æt ti c¸cm hµng,b¶o µnh,®¬n Æt µng,xu íng,chiÕn îcvµ ôc Õp thÞ,quy ×nh h ® h h l m tiªuti tr s¶n Êt,. . ; xu .) C¸c µ nh cung Êp µng ch ho¸ µ Þch ô vd v quan äng (VÝ ô: C¸c îp ng tr d h ®å dµih¹n,møc nh ña µ ®é æn ®Þ c nh cung Êp, c¸c ®iÒu Ön c ki thanh to¸n,c¸c h×nh thøc nhËp Èu,c¸ch×nh kh thøc cung øng,.. ) .; Hµng ån kho Ý ô:§Þa iÓ m, è îng,chÊtl ng,quy t (V d ® sl î c¸ch,. . ; .) Lîi Õ ¬ng ¹i,quyÒn ö ông th th m sd nh∙n hiÖu,b»ng ph¸tminh s¸ng chÕ... ; C¸c kho¶n Ý chiph quan äng; tr Nghiªncøu µ iÓn; v ph¸ttr C¸c µis¶n, c«ng î,nghiÖp ô t n v b»ng ¹itÖ µ ngo v c¸c nghiÖp ô v b¶o Ó m hi rñiro hèi®o¸i; LuËt ph¸p vµ c¸cquy nh ã ®Þ c ¶nh ëng ín®Õ n n Þ îckiÓm h l ®¬ v ® to¸n; C¸c Ö èng h th th«ng tinqu¶n ý(T×nh ¹nghiÖn ¹ ù Õn l tr t id ki thay ® æi,.. ) , .; C¬ Êu îvay,c¸c®iÒu c n kho¶n Ñp µ íh¹n nî. thu h v gi i 3 Kh¶ n¨ng µi Ýnh t ch (C¸cnh©n è li t ªnquan n ×nh ×nh µichÝnh µ ®Õ t h t v kh¶ n¨ng sinh lîcña n i ®¬ vÞ îckiÓm ® to¸n) C¸c ûsuÊtquan äng vµ è Öu thèng Ò ¹t®éng t tr s li kª v ho kinhdoanh; Xu íng biÕn ng ña Õt h ®é c k qu¶ µichÝnh. t 4 M«i êng Ëp b¸o tr l c¸o (C¸c ng t¸c ®é kh¸ch quan ã c ¶nh ëng n h ®Õ Gi¸m c ®è (hoÆc êi ® øng ng ®Ç u) n Þ ®¬ v trong viÖc Ëp c¸cb¸o c¸o tµichÝnh) l 5 Y Õ u èluËtph¸p t M«i êng µ tr v c¸cquy nh ®Þ ph¸p luËt; C¸c Ýnh ch s¸ch tµichÝnh µ Ýnh v ch s¸ch thuÕ ; C¸c Çu i víi Óm yªu c ®è c¸o ki b¸o to¸n; 15
Nh÷ng êisö ông µichÝnh. ng d b¸o c¸o t 16
h Ö th è ng c h u È n m ù c ki Ó m to¸n vi Ö t n a m C h u È n m ù c s è 5 00 b » n g c h ø n g ki Ó m to¸n (Ban µnh h theo Quy Õt nh è ®Þ s 219/2000/Q§ BTC ngµy th¸ng12 29 n¨m 2000 ña é ëng é µichÝnh) c B tr BT q ui ® Þ n h ch u n g 01. M ôc ch ña Èn ùc µy µ quy nh ®Ý c chu m n l ®Þ c¸c nguyªn ¾c, thñ ôc c¬ t t b¶n µ íng dÉn Ó vh th thøc ¸p dông c¸cnguyªn t¾c,thñ tôcc¬ b¶n i víi è îng vµ ®è l s chÊtl ng c¸cb»ng î chøng Óm ki to¸nph¶ithu thËp Óm µi Ýnh. khiki to¸nb¸o c¸o t ch 02. Ó m Ki to¸n viªn vµ c«ng Óm ty ki to¸n ph¶i thu Ëp y th ®Ç ®ñ c¸c b»ng chøng Óm ki to¸n thÝch îp µm ¬ ë a ý Õn ña ×nh Ò h ®Ó l c s ® ra ki c m v b¸o tµi c¸o chÝnh ña n Þ îckiÓm c ®¬ v ® to¸n. 03.ChuÈn ùc µy ông m n ¸p d cho Óm µichÝnh µ òng îcvËn ki to¸nb¸o c¸o t vc ® dông cho Óm ki to¸nth«ng µichÝnh tint kh¸c vµ Þch ô ã ªnquan ña c¸c d v c li c c«ng tykiÓm to¸n. KiÓ m to¸n viªnvµ c«ng Óm ty ki to¸n ph¶itu©n ñ nh ña Èn th c¸c qui ®Þ c chu m ùc µy n trong qu¸ tr×nh thu thËp µ ö ýb»ng v x l chøng Óm ki to¸n. §¬n Þ îc kiÓm v® to¸n (kh¸ch hµng) µ v c¸c bªn ö ông Õt sd k qu¶ Óm ki to¸n ph¶icã ÷ng Óu Õt cÇn ÕtvÒ Èn ùc µy èihîp nh hi bi thi chu m n ®Ó ph c«ng Öc µ vi v xö ýc¸c m èi l quan Ö ªnquan n ×nh cung Êp µ Ëp h li ®Õ qu¸ tr c v thu th b»ng chøng kiÓm to¸n. 04. B»ng chøng Óm ki to¸n ® îc thu Ëp th b»ng ù Õt îp Ých îp ÷a s k h th h gi c¸c thñ tôcthö nghiÖm Óm µ ö nghiÖm ¬ ki so¸tv th c b¶n.Trong ét è êng îp,b»ng m s tr h chøng Óm ki to¸nchØ ã Ó Ëp îcb»ng ö nghiÖm ¬ c th thu th ® th c b¶n. C¸c Ëtng÷ thu trongchuÈn ùc µy îchiÓu m n ® nh sau: 05. B»ng chøng Óm ki to¸n:Lµ Êtc¶ µiliÖu,th«ng kiÓm t c¸c t tindo to¸nviªn thu thËp îcli ® ªnquan n éc Óm µ ùa ®Õ cu ki to¸nv d trªnc¸cth«ng µy Óm tinn ki to¸n viªnh×nh µnh ý Õn ña ×nh. th nªn ki c m B»ng chøng Óm ki to¸nbao å m µiliÖu,chøng õ,sæ Õ g c¸ct t k to¸n,b¸o µi c¸o t chÝnh µ µi Öu,th«ng õnh÷ng ån v c¸ct li tint ngu kh¸c. 06. Thö nghiÖ m Óm Óm Ö èng Óm ki so¸t(ki trah th ki so¸t) Lµ Öc Óm : vi ki tra ®Ó thu Ëp th b»ng chøng Óm ki to¸n vÒ ù ÕtkÕ ï hîp µ ù Ën µnh ÷u s thi ph vsv h h hiÖu ña Ö èng Õ µ Ö èng Óm éibé. c h th k to¸nv h th ki so¸tn 07. Thö nghiÖ m ¬ c b¶n Óm ¬ (ki tra c b¶n):Lµ Öc Óm vi ki tra ®Ó thu Ëp th b»ng chøng Óm ªnquan n ki to¸n li ®Õ b¸o tµichÝnh c¸o nh»m Ön nh÷ng ph¸thi ra sai sãt träng Õu µm y l ¶nh ëng n h ®Õ b¸o c¸o µichÝnh. “Thö t nghiÖ m ¬ c b¶n" gå m: a/ KiÓ m Õtc¸cnghiÖp ô µ è ; trachiti v v s d b/ Quy ×nh ph©n Ých. tr t 17
N é i d u n g h u È n m ù c c B»ng chøng Ó m ki to¸n ®Ç y µ Ých îp ®ñ v th h 08. KiÓ m to¸n viªnph¶ithu Ëp y th ®Ç ®ñ c¸c b»ng chøng Óm ki to¸n Ých th hîp cho çi ¹ ý Õn ña × nh. Sù ®Çy " µ Ýnh Ých îp"lu«n ®i Òn víi m lo i ki c m " ®ñ v t "th h li nhau µ îc¸p dông v® cho c¸c b»ng chøng Óm Ëp îctõ c¸c thñ tôc thö ki to¸nthu th ® nghiÖm Óm µ ö nghiÖ m ¬ ki so¸tv th c b¶n.“§Çy ” µtiªuchuÈn Ó Ön Ò è ®ñ l th hi v s l îng b»ng chøng Óm ki to¸n; Ých îp”lµtiªuchuÈn Ó Ön Êtl ng,®é Ëy “Th h th hi ch î tinc cña b»ng chøng Óm ki to¸n.Th«ng êng Óm th ki to¸n viªndùa trªnc¸c b»ng chøng mang Ýnh Ðt ®o¸n µ t x v thuyÕt phôc Òu ¬n µtÝnh ¼ng nh ¾c ¾n. nhi h l kh ®Þ ch ch B»ng chøng Óm ki to¸n th ng ê thu îc tõ nhiÒu ån, nhiÒu ¹ng ® ngu d kh¸c nhau ®Ó lµm cho ïng m ét ¬ ë Én Öu. c¨n cø c c s d li 09. Trong ×nh h×nh µnh Õn ña × nh, Óm qu¸ tr th ý ki c m ki to¸nviªnkh«ng Êt nh thiÕtph¶ikiÓm tÊtc¶ tra c¸cth«ng ã ½n. KiÓ m îcphÐp a Õt tinc s to¸nviªn® ® ra k luËn Ò è µikho¶n, c¸c nghiÖp ô v s dt v kinh tÕ hoÆc Ö èng Óm éi bé h th ki so¸tn trªnc¬ ë Óm än É u s ki tra ch m theo ¬ng ph ph¸p èng hoÆc th kª theo Ðt o¸n x® c¸ nh©n. 10. §¸nh ña Óm gi¸c ki to¸n viªnvÒ ù y µ Ýnh Ých îp ña s ®Ç ®ñ v t th h c b»ng chøng Óm ñ Õu ô éc vµo: ki to¸nch y ph thu . TÝnh Êt,néi dung µ ch v møc ñiro Òm µng ña µn é ®é r ti t c to b b¸o c¸o µi t chÝnh,tõng sè µikho¶n dt hoÆc õng lo¹ nghiÖp ô; t i v .H Ö èng Õ th k to¸n,h Ö èng Óm éibé µ ù ¸nh Ò ñiro kiÓm th ki so¸tn v s ® gi¸v r so¸t; .TÝnh ängyÕu ña tr c kho¶n ôc îckiÓm m ® tra; .Kinh nghiÖ m õc¸clÇn Óm íc; t ki to¸ntr .K Õt qu¶ ñ tôc kiÓm c¸c th to¸n,kÓ c¸c saisãthoÆc c¶ gian lËn ∙ îcph¸t ®® hiÖn; .Nguån èc,®é Ëy ña µiliÖu,th«ng g tinc c c¸ct tin. 11. Khi thu Ëp th b»ng chøng Óm ki to¸n tõ c¸c thö nghiÖm Óm ki so¸t,kiÓm to¸nviªnph¶i xem Ðt sù y µ Ýnh Ých îp cña x ®Ç ®ñ v t th h c¸c b»ng chøng lµm ¬ c së cho Öc ¸nh ña ×nh Ò ñiro kiÓm vi ® gi¸c m v r so¸t. 12. KiÓ m Çn thËp to¸nviªnc thu b»ng chøng Óm õ h Ö èng Õ ki to¸nt th k to¸n vµ Ö èng Óm éibé Ò ¬ng Ön: h th ki so¸tn v c¸cph di ThiÕt kÕ: Ö èng Õ µ Ö èng Óm éibé îc thiÕtkÕ H th k to¸n v h th ki so¸tn ® sao cho ã c kh¶ n¨ng ng¨n ngõa,ph¸thiÖn µ öa ÷a ãtträng yÕu; v s ch c¸csais Thùc Ön: H Ö èng Õ hi th k to¸n vµ Ö èng Óm éi bé ån ¹ µ ¹t h th ki so¸tn t t i ho v ®éng ét m c¸ch h÷u Öu hi trongsuètthêikú xem Ðt. x 13. Khi thu thËp b»ng chøng Óm õ c¸c thö nghiÖ m ¬ ki to¸nt c b¶n, kiÓm to¸n viªn ph¶i xem Ðt ù y µ Ýnh Ých îp ña x s ®Ç ®ñ v t th h c c¸c b»ng chøng õ c¸c thö t nghiÖm ¬ c b¶n Õt îp víi k h b»ng c¸c chøng îctõ thö nghiÖm Óm thu ® ki so¸tnh»m kh ¼ng nh ¬ ë Én Öu cña µi Ýnh. ®Þ c s d li b¸o c¸o t ch 14. C¬ ë Én Öu cña sd li b¸o tµichÝnh: Lµ cø ña c¸o c¨n c c¸c kho¶n ôc µ m v th«ng ×nh µy tintr b trong b¸o tµichÝnh Gi¸m c c¸o do ®è (hoÆc êi ® øng u) ng ®Ç ®¬n Þ Þu v ch tr¸chnhiÖ m Ëp ¬ ë Èn ùc µ Õ Õ l trªnc s c¸c chu m v ch ®é k to¸n qui 18
® Þnh ph¶i® îcthÓ Ön â rµng hi r hoÆc ã ¬ ë i víi õng c c s ®è t chØ tiªutrong b¸o c¸o tµi Ýnh. ch C¬ ë Én Öu cña µichÝnh s d li b¸o c¸o t ph¶icã Èn c¸ctiªuchu sau: a/ HiÖn ÷u: M ét µis¶n h t hay ét m kho¶n î ph¶n n ¸nh trªnb¸o c¸o µichÝnh t thùc tÕ ph¶itån t¹ (cã thùc)vµo êi®iÓ m Ëp b¸o c¸o; i th l b/Quy Òn µ Üa ô:M ét µis¶n v ngh v t hay ét m kho¶n îph¶n c¸o tµi n ¸nh trªnb¸o chÝnh n Þ ®¬ v ph¶icã Òn ë ÷u quy s h hoÆc ã c tr¸chnhiÖ m µn ¹ êi®iÓ m ho tr¶t i th lËp b¸o c¸o; c/ Ph¸tsinh:M ét nghiÖp ô v hay ét ù Ön ∙ Ðp × m s ki ® ghich th ph¶i®∙ x¶y ra vµ ã ªnquan n n Þ c li ®Õ ®¬ v trong thêikú xem Ðt; x d/ §Çy : µn é µis¶n,c¸c kho¶n î,nghiÖp ô ®ñ To b t n v hay giao dÞch ∙ ® x¶y ra cã ªnquan n µi Ýnh li ®Õ b¸o c¸o t ch ph¶i® îcghichÐp Õt ù Ön ªnquan; h c¸cs ki li e/ §¸nh ét µis¶n gi¸:M t hay ét m kho¶n î ® îcghichÐp n theo Þ thÝch îp gi¸tr h trªnc¬ ë Èn ùc µ Õ Õ Ön µnh s chu m v ch ®é k to¸nhi h (hoÆc îcthõa nhËn); ® f/ChÝnh ét x¸c:M nghiÖp ô v hay ét ù Ön îcghichÐp m s ki ® theo ng Þ ®ó gi¸tr cña ã, doanh n thu hay Ý îc ghinhËn ng ú, ®óng chiph ® ®ó k kho¶n ôc µ ng m v ®ó vÒ äc. to¸nh g/ Tr×nh µy µ b v c«ng è: C¸c b kho¶n ôc îcph©n ¹ Ôn tvµ m ® lo idi ®¹ c«ng è , b phïhîp víi Èn ùc µ Õ Õ Ön µnh chu m v ch ®é k to¸nhi h (hoÆc îcchÊp Ën). ® nh 15.B»ng chøng Óm ki to¸nph¶i® îcthu thËp cho õng ¬ ë Én Öu cña t c s d li b¸o c¸o tµichÝnh.B»ng chøng ªnquan n ét ¬ ë Én Öu (nh ù Ön ÷u ña li ®Õ m c s d li s hi h c hµng ån kho) kh«ng Ó ï ®¾ p t th b cho Öc Õu vi thi b»ng chøng ªnquan n ¬ ë li ®Õ c s dÉn Öu li kh¸c (nh Þ cña µng ån gi¸tr h t kho ). Néi ®ã dung, lÞch ×nh µ ¹m tr v ph vi cña ö c¸c th nghiÖ m ¬ c b¶n îc thay ® æi ú éc µo õng ¬ ë Én Öu.C¸c ® tu thu v t csd li thö nghiÖ m ã Ó c th cung Êp c b»ng chøng Óm ki to¸ncho Òu ¬ ë Én Öu cïng nhi c s d li m ét óc (nh viÖc håi c¸c kho¶n l thu ph¶ithu ã Ó c th cung Êp c b»ng chøng cho ù s hiÖn ÷u µ Þcña h v gi¸tr c¸ckho¶n ph¶ithu ®ã). 16. §é Ëy ña tinc c b»ng chøng Óm ki to¸n phô éc µo ån èc ë thu v ngu g ( bªn trong hay ë bªn µi); ×nh ngo h thøc ×nh (h ¶nh, tµiliÖu,hoÆc êinãi)vµ õng êng l t tr hîp ô Ó. Öc ¸nh Ëy ña c th Vi ® gi¸ ®é tin c c b»ng chøng Óm ki to¸n dùa trªn c¸c nguyªn t¾c sau y: ®© . B»ng chøng ã ån èc õ c ngu g t bªn ngoµi ®¬n Þ ¸ng Ëy ¬n v® tin c h b»ng chøng ã ån èc õbªn c ngu g t trong; .B»ng chøng ã ån èc õbªn c ngu g t trong ®¬n Þ ã Ëy v c ®é tinc cao ¬n Ö h khih thèng Õ µ Ö èng Óm éibé ¹t®éng ã Öu k to¸nv h th ki so¸tn ho c hi qu¶; . B»ng chøng kiÓm do to¸n viªn tù thu Ëp ã Ëy th c ®é tin c cao ¬n h b»ng chøng ®¬n Þ do v cung Êp; c .B»ng chøng íi ¹ng d d v¨n b¶n,h×nh ¶nh ¸ng Ëy ¬n ® tinc h b»ng chøng ¹ ghil i lêi ãi. n 17.B»ng chøng Óm ã ki to¸nc søc thuyÕtphôc cao ¬n ã îcth«ng õ h khic ® tint nhiÒu ån µ Òu ¹ ngu v nhi lo i kh¸c nhau ïng x¸c nhËn. Trêng îp nµy Óm c h ki to¸nviªn cã Ó ã îc ®é Ëy th c ® tinc cao ¬n i íib»ng h ®è v chøng Óm ki to¸n so íitr ng îp v ê h th«ng ã îctõ nh÷ng tinc ® b»ng chøng riªngrÏ. îcl¹ êng îp b»ng Ng itr , h chøng ã õ c t nguån µy © u Én íi nm thu v b»ng chøng ã õnguån c t kh¸c,th× kiÓm to¸nviªnph¶ix¸c ®Þnh ÷ng ñ tôckiÓm nh th trabæ sung Çn Õt®Ó Õt m © u Én c thi gi¶i quy thu trªn. 19