zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn Âm nhạc thường thức

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:25

Báo xấu

14
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm THCS "Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn Âm nhạc thường thức" nghiên cứu nhằm vào 3 mục đích chính: Tìm hiểu chương trình phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS; Dạy Âm nhạc thường thức theo hướng đổi mới nhằm phát huy tính tích cực và giáo dục văn hóa âm nhạc cho học sinh; Phương tiện và đồ dùng dạy học phục vụ cho dạy học âm nhạc thường thức. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn Âm nhạc thường thức

Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 1 thức” I. PHẦN MỞ ĐẦU I.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong sự nghiệp đổi mới giáo dục phổ thông, việc đổi mới phương pháp dạy học được coi là một nhiệm vụ trọng tâm, một yêu cầu bức thiết đối với tất cả các cấp học, bậc học nước ta. Đổi mới phương pháp dạy học nhằm góp phần đào tạo những con người: tích cực, tự giác, năng động, sáng tạo, có năng lực vận dụng những kiến thức được học vào cuộc sống. Đồng thời đổi mới phương pháp dạy học nhằm tác động vào tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú cho người học, hướng tới việc học tập chủ động, loại bỏ thói quen học tập thụ động. Xuất phát từ mục tiêu chung của bộ môn Âm nhạc ở trường THCS là tiếp tục củng cố, xây dựng phát triển năng lực âm nhạc cho học sinh. Qua phân môn Âm nhạc thường thức, cung cấp cho các em những hiểu biết sơ lược mang tính phổ biến về các hoạt động của nghệ thuật âm nhạc như sáng tác, biểu diễn, các sinh hoạt âm nhạc, các loại nhạc cụ, các vấn đề của đời sống âm nhạc xưa và nay, mối quan hệ giữa âm nhạc với đời sống, tác giả, tác phẩm âm nhạc có ảnh hưởng trong xã hội. Phân môn Âm nhạc thường thức góp phần giáo dục cho các em có tình cảm, đạo đức trong sáng, lành mạnh, hướng tới cái đẹp trong cuộc sống, nâng cao hiểu biết về vốn sống, văn hoá xã hội. Nói cách khác phân môn Âm nhạc thường thức góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục cho học sinh có một trình độ “Văn hoá âm nhạc” nhất định. Chính vì xác định được mục tiêu của phân môn cũng như xác định được tính phức tạp, trừu tượng của môn học. Bản thân tôi là Giáo viên trực tiếp giảng dạy nên tôi phải tìm mọi cách tiếp cận và thường xuyên đổi mới Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 2 thức” phương pháp giảng dạy cho phù hợp với tính chất của phân môn và thu hút học sinh hứng thú học tập. Từ đó tôi quyết định đặt tên cho đề tài nghiên cứu của mình là “Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn Âm nhạc thường thức”. I.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Trong đề tài này tôi sẽ tập trung nghiên cứu nhằm vào 3 mục đích chính:  Tìm hiểu chương trình phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS.  Dạy Âm nhạc thường thức theo hướng đổi mới nhằm phát huy tính tích cực và giáo dục văn hóa âm nhạc cho học sinh.  Phương tiện và đồ dùng dạy học phục vụ cho dạy học âm nhạc thường thức. I.3. THỜI GIAN, ĐỊA ĐIỂM Thực hiện triển khai nhiệm vụ năm học của Ngành về việc dạy âm nhạc trong chương trình thay sách giáo khoa và đổi mới phương pháp dạy học. Bản thâm tôi được trực tiếp giảng dạy ở trường THCS Mạo Khê 2. Qua 3 năm thay sách và đổi mới phương pháp dạy học, bản thâm tôi được học tập, bồi dưỡng và tự nghiên cứu đã học tập được từ các lớp học của Ngành, của nhà trường và các đồng nghiệp nhiều vấn đề về nhận thức, về phương pháp dạy học, về sử dụng trang thiết bị và tổ chức lớp học. I.4. ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN  Về mặt lý luận Mong muốn của tôi trong đề tài này là sẽ đóng góp thêm một số ý kiến bổ sung để môn Âm nhạc nói chung và phân môn Âm nhạc thường thức nói Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 3 thức” riêng có một phương pháp giảng dạy mới tạo được hứng thú cho học sinh khi học phân môn này. Cụ thể: + Về đồ dùng dạy học + Về tổ chức lớp học + Về cách sử dụng sách bài tập + Về phương pháp dạy học  Về mặt thực tiễn Giúp học sinh có nhận thức sâu sắc về phân môn Âm nhạc thường thức và có dấu ấn tạo được khung chương trình cần giới thiệu: + Giới thiệu một số tác giả, tác phẩm tiêu biểu + Một số nhạc cụ dân tộc và nhạc cụ phương tây phổ biến + Dân ca Việt Nam, một số hình thức sinh hoạt âm nhạc dân gian + Một số thể loại nhạc đàn đơn giản + Về tác dụng và ảnh hưởng của âm nhạc trong đời sống xã hội + Đôi nét về sáng tác thiếu nhi… II. PHẦN NỘI DUNG II.1. CHƯƠNG 1 : TỔNG QUAN Quá trình giảng dạy âm nhạc mà trong đó có nội dung âm nhạc thường thức, nếu người giáo viên âm nhạc luôn có ý thức về yêu cầu giáo dục thẩm mỹ qua môn học của mình, chắc chắn chúng ta sẽ có những suy nghĩ để cải tiến, sáng tạo làm cho giờ học thêm sinh động, hấp dẫn mà mang đến cho học sinh những xúc cảm, tình cảm thẩm mỹ âm nhạc thực sự. Điều đó góp phần rất quan trọng vào việc làm đẹp tâm hồn của các em. Vì thế, muốn đẩy mạnh Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 4 thức” giáo dục thẩm mỹ để nâng cao năng lực thẩm mỹ âm nhạc cho học sinh thì không có cách nào khác ngoài việc nâng cao chất lượng giờ dạy âm nhạc qua tất cả các yếu tố như: nội dung, phương pháp, phương tiện….và nhất là phải tạo ra một môi trường âm nhạc sinh động làm cho học sinh vừa là người học, vừa là người hưởng thụ và sáng tạo, sáng tạo ở đây có thể xem là sự sáng tạo trong cảm nhận các hình tượng âm nhạc, các nội dung tác phẩm và sáng tạo trong cách biểu cảm bài hát và trình diễn tác phẩm… Khi đánh giá về năng lực chuyên môn, năng lực giảng dạy của giáo viên âm nhạc, một môn học mà bản thân nó đã mang sẵn những yếu tố giáo dục thẩm mỹ, không thể chỉ căn cứ vào việc truyền thụ kiến thức, kỹ năng đơn thuần của giáo viên mà điều quan trọng hơn là phải xét sự tác động vào cảm xúc, tình cảm và tâm hồn của học sinh. Sau mỗi bài âm nhạc thường thức học sinh cảm nhận thêm một nét mới về âm nhạc với đời sống. Vì vậy ở mỗi tiết dạy, mỗi đơn vị kiến thức cung cấp cho học sinh tôi luôn quan tâm đến việc liên hệ bài học đó với thực tế cuộc sống. Thông qua nhiều con đường khác nhau, bảo đảm yếu tố sinh động, nhẹ nhàng mà dễ hiểu với các nội dung phù hợp và có tính giáo dục cao. Giờ dạy với phân môn âm nhạc thường thức thành công theo tôi chính là sự tự kỳ công, sáng tạo ngay từ khâu chuẩn bị thật chu đáo các thiết bị dạy học. Trên cơ sở đó tổ chức hình thức giờ dạy một cách phù hợp, sáng tạo, tạo không khí sôi nổi trong học sinh. Và cuối cùng, là nghệ thuật của người dạy hướng học sinh đến với cái đích của giờ dạy là khắc sâu kiến thức trọng tâm của bài học. II.2. CHƯƠNG 2 : NỘI DUNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Những kiến thức phổ thông về âm nhạc mà học sinh nên biết và cần biết tạo thành nội dung phân môn âm nhạc thường thức (cũng có tài liệu gọi Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 5 thức” là thường thức âm nhạc, sẽ không chính xác nếu gọi là thưởng thức âm nhạc) đem đến cho học sinh những hiểu biết sơ lược mang tính phổ biến về các hoạt động của nghệ thuật âm nhạc. II.2.1. Tìm hiểu chương trình phân môn âm nhạc thường thức ở THCS Chương trình âm nhạc THCS (ban hành theo Quyết định 03/2002/QĐ BGD&ĐT ngày 24/1/2004 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) quy định nội dung phân môn âm nhạc thường thức như sau: Nghe nhạc có dẫn giải khoảng 20 tác phẩm để giới thiệu một số tác giả tiêu biểu của âm nhạc Việt Nam và thế giới (một số nhạc sĩ được giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật, một số nhạc sĩ quen biết với thiếu nhi và một vài nhạc sĩ thuộc trường phái cổ điển, lãng mạn và cận đại phương Tây). Giới thiệu: + Một số nhạc cụ dân tộc và nhạc cụ phương Tây phổ biến. + Dân ca Việt Nam, một số hình thức sinh hoạt âm nhạc dân gian. + Một số thể loại nhạc đàn đơn giản + Về tác dụng và ảnh hưởng của âm nhạc trong đời sống xã hội . + Đôi nét về sáng tác ca khúc thiếu nhi. * Cụ thể: Lớp 6: Phần giới thiệu tác giả, tác phẩm: Nhạc sĩ Văn Cao và bài hát “Làng tôi” Nhạc sĩ Lưu Hữu Phước và bài hát “Lên đàng’ Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 6 thức” Nhạc sĩ Phong Nhã và bài hát “Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng” Nhạc sĩ Mô da Lớp 7: Phần giới thiệu về các nhạc cụ và các hình thức biểu diễn Sơ lược về một vài nhạc cụ phương Tây Một số thể loại bài hát Vài nét về âm nhạc thiếu nhi Việt Nam Vài nét về dân ca một số dân tộc ít người Lớp 7: Giới thiệu một số bài đọc thêm Hội Lim Hội xuân “Sắc bùa” Xuất xứ một bài ca Đàn tranh Đàn bầu Tiếng sáo Việt Nam… Lớp 6: Giới thiệu một số bài đọc thêm Âm nhạc ở quanh ta Mõ và chuông Trống đồng thời đại Hùng Vương Âm nhạc có từ bao giờ? II.2.2. Dạy âm nhạc thường thức theo hướng phát huy tính tích cực và giáo dục văn hoá âm nhạc cho học sinh Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 7 thức” Như chúng ta đã biết thời lượng dành cho âm nhạc thường thức trong các tiết học được biên soạn trong sách giáo khoa rất hạn hẹp, do đó muốn dạy học theo phương pháp đổi mới để phát huy tính tích cực của phân môn này, giáo viên phải có sự chuẩn bị thật đầy đủ, kỹ càng. Cụ thể là: Phải nắm vững các nội dung kiến thức cần truỳên đạt cho học sinh với những thông tin ngắn gọn, xúc tích. Phải có những câu hỏi gợi mở để học sinh cùng tham gia vào bài học Phải chuẩn bị minh hoạ các bài hát, bản nhạc do giáo viên tự trình bày hoặc dùng băng, đĩa cho học sinh nghe. Chuẩn bị tranh ảnh liên quan đến nội dung bài học. Các nội dung âm nhạc thường thức được viết trong sách giáo khoa hết sức ngắn gọn do đó giáo viên cần sưu tầm thêm tư liệu để tham khảo, vừa để bổ sung kiến thức cho bản thân, vừa có thể cung cấp thêm cho học sinh ở mức độ cần và đủ. Phân môn âm nhạc thường thức có 4 dạng bài là: Giới thiệu tác giả, tác phẩm. Giới thiệu nhạc cụ. Giới thiệu các hình thức biểu diễn. Một số vấn đề của đời sống âm nhạc. Những dạng bài trên có đặc điểm và tính chất khác nhau, do đó mỗi dạng bài nên theo một quy trình dạy học riêng. Dù thực hiện theo quy trình nào cũng phải coi trọng phần minh hoạ bằng âm thanh và hỏi đáp để thầy với trò và giữa học sinh với nhau cùng tham gia hoạt động.  Đối với dạng bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 8 thức” Giáo viên cho học sinh làm quen với các nhạc sĩ, với những thông tin cơ bản nhất như: tên thật, bút danh, năm sinh, quê quán và đôi nét về sự nghiệp sáng tác âm nhạc của các nhạc sĩ. Một số tác phẩm nổi tiếng và các thành tích mà các nhạc sĩ đã đạt được. Tiếp theo là giới thiệu một số bài hát điển hình với lời bình ngắn gọn, súc tích và một bản nhạc kèm theo. Ví dụ: Muốn giới thiệu về nhạc sĩ Hoàng Vân ta cần chú ý 4 nét chính sau đây: Tóm tắt thân thế, sự nghiệp: Nhạc sĩ Hoàng Vân tên thật là Lê Huy Ngọ, còn có bút danh là Y Na, sinh năm 1930 tại Hà Nội Những sáng tác thành công: Tôi là người thợ mỏ, Tình ca Tây Nguyên, Con chim vành khuyên, Ca ngợi Tổ quốc… Danh hiệu nhạc sĩ đã đạt được: Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật Tác phẩm nổi tiếng cần giới thiệu: Bài hát “Hò kéo pháo” + Lời bình: Bài hát “Hò kéo pháo” của nhạc sĩ Hoàng Vân âm vang mãi cùng chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954. Bài hát nói lên nỗi vất vả, gian nan của bộ đội ta ngày đêm phải đưa những cỗ pháo nặng hàng tấn vượt qua dốc núi, chiếm lĩnh trận địa. + Bài hát: Giáo viên treo bảng phụ có đầy đủ nốt nhạc và lời ca. Giáo viên có thể trình diễn bài hát hoặc có thể cho học sinh nghe đĩa hoặc xem hình ảnh Khi cho học sinh nghe nhạc cần phải cho nghe hai lần, sau khi giáo viên thuyết trình, giới thiệu và nghe lần thứ 2, học sinh nêu lên cảm nhận và trao đổi về tác phẩm được nghe. Ví dụ: Giới thiệu về nhạc sĩ Lưu Hữu Phước và bài hát “Lên đàng” Giáo viên gợi ý để học sinh có thể trả lời được những câu hỏi như: Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 9 thức” Nhạc sĩ Lưu Hữu Phước sinh ngày, tháng, năm nào? ở đâu? Với câu hỏi này học sinh có thể tóm tắt được thân thế, sự nghiệp của nhạc sĩ: Nhạc sĩ Lưu Hữu Phước sinh ngày 12/9/1921 tại huyện Ô Môn, tỉnh Cần Thơ. Cuộc đời và sự nghiệp âm nhạc của ông gắn liền với bước đi của lịch sử cách mạng Việt Nam. Kể tên một số sáng tác thành công của ông? + Reo vang bình minh + Tiếng gọi thanh niên + Thiếu nhi thế giới liên hoan + Giải phóng miền Nam… Tác phẩm nổi tiếng cần giới thiệu có tên gọi là gì? + Bài hát “Lên đàng” Bài hát ra đời vào năm nào? + Bài hát ra đời vào năm 194, được phổ biến rộng rãi trong thanh niên, học sinh và có tác dụng mạnh mẽ nhằm kêu gọi lớp lớp tuổi trẻ tham gia cách mạng cứu nước. Giáo viên đàn và cho học sinh cùng trình bày bài hát “Lên đàng”. Bởi đây là một bài hát khá quen và được phổ biến rộng rãi vì thế học sinh có thể hát được. Điều này vừa có lợi cho kiến thức, vừa tạo nên không khí học tập sôi nổi cho học sinh.  Đối với dạng bài: Giới thiệu nhạc cụ Trong phần học này chúng ta cần chú ý đến 5 nét chính sau đây: Xuất xứ ra đời Cấu tạo, hình dáng, kích thước Chất liệu làm ra nhạc cụ Âm thanh, cách sử dụng Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 10 thức” Đặc trưng riêng của nhạc cụ Ví dụ: Giới thiệu đàn T’rưng Xuất xứ: Cây đàn này có xuất xứ ở Tây Nguyên Hình dáng, kích thước: Đàn nhìn giống một hình tháp dài khoảng 80 cm Cấu tạo, chất liệu: Đàn được làm bằng các ống nứa to, nhỏ, dài ngắn khác nhau. Một đầu ống bịt kín bằng cách để nguyên các đầu mấu, đầu kia vót nhọn. Cách sử dụng và âm thanh: Dùng dùi gõ vào các ống sẽ tạo thành âm thanh cao, thấp khác nhau, tuỳ độ to, nhỏ, dài, ngắn của ống. Âm sắc của đàn T’rưng hơi đục, tiếng không vang to nhưng khá đặc biệt. Ta có cảm giác như tiếng suối chảy róc rách, tiếng thác đổ… Ứng dụng: Dùng trong các dàn nhạc dân tộc, trình diễn hoà tấu hoặc độc tấu. Ví dụ: Giới thiệu đàn vi ô lông Giáo viên cho học sinh quan sát cây đàn vi ô lông và đặt một số câu hỏi như: ? Đàn vi ô lông còn có tên gọi là gì? Đàn có mấy dây? Đàn vi ô lông còn gọi là vĩ cầm, đàn có 4 dây ? Đàn vi ô lông sử dụng như thế nào? Đàn vi ô lông dùng cung kéo trên dây đàn ? Âm thanh của đàn vi ô lông? Đàn vi ô lông có âm thanh trầm, ấm Giáo viên cho học sinh nghe âm thanh của đàn vi ô lông trên đàn oóc gan hoặc cho học sinh nghe một số bản nhạc độc tấu vi ô lông. Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 11 thức” * Đối với dạng bài giới thiệu nhạc cụ, giáo viên giới thiệu về hình dáng, cấu tạo, chất liệu, công dụng của nhạc cụ. Giáo viên cho học sinh nghe âm thanh của nhạc cụ trên đàn ooc gan hoặc âm thanh thật của nhạc cụ. Việc làm này giúp học sinh có cảm nhận về âm thanh của nhạc cụ một cách rõ ràng hơn, qua đó giúp học sinh dễ dàng nhận biết nhạc cụ thông qua cảm nhận bằng âm thanh.  Đối với dạng bài: Ví dụ: Giáo viên giới thiệu về các hình thức hát bè (hát từ 2 người trở lên) + Hát bè chính + Hát bè hoà âm hoặc hoặc hát 2, 3, 4…bè + Hát bè phụ + Hát bè phức điệu Hợp xướng là đỉnh cao của nghệ thuật hát bè Các hình thức trên nhằm mục đích tạo nên sự hoà hợp của âm thanh trong các hình thức biểu diễn Sau khi giáo viên giới thiệu về cách hát bè, giáo viên cùng với học sinh có thể trình bày một vài trích đoạn bài hát có sử dụng cách hát 2 bè Giáo viên cho học sinh nghe một vài bài hợp xứơng có sử dụng 3 đến 4 bè Sau khi nghe GV có thể đặt câu hỏi: ? Cảm nhận của em khi nghe các bài hợp xướng nhiều bè? Ví dụ: Giới thiệu về một số thể loại bài hát Hát ru, hành khúc, bài hát lao động, bài hát sinh hoạt, vui chơi, bài hát trữ tình, tình ca, bài hát nghi lễ, nghi thức. Giáo viên có thể đặt một số câu hỏi: ? Thế nào là thể loại hát ru? Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 12 thức” Hát ru là những bài ca có âm điệu khoan thai, nhẹ nhàng, tiết tấu đung đưa như để ru cho trẻ ngủ. Lời ca trong các bài hát ru thường nói về tình cảm mẹ con… ? Kể tên một số bài hát ru quen thuộc? + Ru con (dân ca Nam Bộ) + Ru em (dân ca Xê Đăng – Tây Nguyên) + Mẹ yêu con (Nguyễn Văn Tý) + Ru con mùa đông (Đặng Hữu Phúc)… Giáo viên có thể trình bày một số bài hát ru hoặc cho học sinh nghe băng đĩa nhạc.  Một số vấn đề của đời sống âm nhạc: Đối với dạng bài này giáo viên có thể giới thiệu với học sinh một số hoạtd động âm nhạc của từng vùng, từng miền, từng địa phương xoay quanh một số bài học thêm như: * Hội Lim: tìm hiểu về truỳên thống hát quan họ ở xã Nội Duệ, huỵên Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. * Hội xuân “Sắc bùa” Vào dịp Tết và đầu xuân, đồng bào Mường thường tổ chức hội xuân “Sắc bùa”. Đây là một hình thức chúc tụng, cầu mong được mùa, mong cuộc sống bình yên cho con người…. * Tiếng sáo Việt Nam Sáo trúc là một nhạc cụ rất quen thuộc và phổ biến ở nước ta. Phải chăng sáo làm bằng thứ nguyên liệu sẵn có từ những cây nứa, cây sậy, cây trúc nên cây sáo đã được phổ biến ở khắp nơi. Cây sáo Việt Nam đã được các nghệ sĩ thổi sáo nâng lên thành một nhạc cụ độc đáo để biểu diễn những bản nhạc hết sức hấp dẫn với kỹ thuật trình tấu phức tạp, tinh tế. Trên sân khấu Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 13 thức” ca nhạc ở trong nước và thế giới, cây sáo Việt Nam đã làm rung động hàng triệu trái tim những người hâm mộ nghệ thuật. Còn có thể đến khá nhiều bài như: + Xuất xứ một bài ca + Bản hành khúc cách mạng + Đàn tranh + Cây đàn bầu…. Nói tóm lại trong bài bày, giáo viên cung cấp cho học sinh một khối lượng kiến thức nhất định giúp học sinh có thêm hiểu biết về nghệ thuật đối với đời sống tinh thần, văn hoá của con người. Mỗi nội dung âm nhạc thường thức đã chứa đựng tính văn hoá âm nhạc. Văn hoá là một khái niệm rất rộng (trình độ văn hoá, ứng xử văn hoá, văn hoá trong giao tiếp, kinh doanh, văn hoá trong xã hội…). Văn hoá âm nhạc có thể xem là những hiểu biết có tính phổ thông nhất về các vấn đề âm nhạc như: thưởng thức, đánh giá, nghe xem ca nhạc, thị hiếu âm nhạc, tham gia và hưởng ứng các hoạt động âm nhạc, những kiến thức sơ giản về âm nhạc… Dạy tốt mỗi nội dung của phân môn âm nhạc thường thức chính là góp phần vào việc hình thành trình độ văn hoá âm nhạc nhất định cho học sinh. II.2.3. Phương hướng và đồ dùng dạy học phục vụ cho dạy học âm nhạc thường thức Để dạy học các nội dung âm nhạc thường thức cần có những phương tiện và đồ dùng dạy học như: Tranh ảnh Băng, đĩa nhạc Nhạc cụ Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 14 thức” Các tư liệu tham khảo Trong đổi mới phương pháp dạy học ngoài việc tích cực hoá các hoạt động dạy học của thầy và trò (đặc biệt là học sinh) thì phương tiện và đồ dùng dạy học cũng phải được quan tâm thích đáng. Dạy âm nhạc nhất thiết giáo viên phải sử dụng nhạc cụ. Hiện nay trường THCS đều được trang bị nhạc cụ. Băng đĩa nhạc phục vụ cho dạy học cũng đã được sản xuất, tuy chưa đầy đủ như mong muốn. Dạy âm nhạc thường thức không thể chỉ bằng lời giảng của giáo viên. Muốn đạt hiệu quả cao, giáo viên phải cố gắng minh hoạ bằng âm thanh, hình ảnh (nhất là âm thanh). Ngoài các phương tiện, thiết bị được Bộ Giáo dục và Đào tạo trang bị cho các trường, giáo viên cần có ý thức tự sưu tầm, tự tìm tòi nghiên cứu để có được những tư liệu, phương tiện để có thể sử dụng khi dạy âm nhạc thường thức. Điều đó phụ thuộc vào lòng yêu nghề, ý thức trách nhiệm, nhiệt tình và sự sáng tạo của mỗi giáo viên.  Về đồ dùng dạy học: Phát huy hiệu quả đồ dùng đã có Chuẩn bị, làm thử tại phòng đồ dùng hoặc phòng chuyên dùng: đàn, máy chiếu, âm ly, video… Chuẩn bị thêm đồ dùng mà phòng đồ dùng nhà trường chưa có. Khi sử dụng âm nhạc thường thức, giáo viên có thể khuyến khích sự sáng tạo của học sinh thông qua những bài tập như: + Sáng tạo khi làm tài liệu học tập: Việc làm này thể hiện sự sáng tạo và lòng say mê học tập của học sinh  Tự làm nhạc cụ gõ đơn giản, ví dụ thanh phách, hay những dụng cụ tạo ra âm thanh (chai nhựa đựng viên bi, hòn sỏi, hạt đậu…) Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 15 thức”  Làm Album âm nhạc theo nhóm 4 – 5 học sinh: học sinh tìm hiểu và giới thiệu về sự nghiệp và cuộc đời các nhạc sĩ Việt Nam hoặc nhạc sĩ nổi tiếng thế giới thông qua bài viết, tranh ảnh, bản nhạc và những câu chuyện về họ. Để Album âm nhạc có nhiều dữ liệu, giáo viên nên cho học sinh chuẩn bị trong thời gian tương đối dài (khoảng 2 – 3 tuần) Những Album âm nhạc có giá trị, giáo viên nên chọn để trưng bày trong phòng học âm nhạc hoặc khai thác sử dụng trên lớp. Học sinh thấy việc mình làm có ích, điều đó sẽ khuyến khích tinh thầm tìm hiểu và ý thức học tập của các em. Trong nghệ thuật, sự sáng tạo của mỗi cá nhân đóng vai trò cực kỳ quan trọng; sáng tạo có nhiều mức độ, có thể là phát triển từ những ý tưởng đã có, có thể là thay đổi hệ thống nguyên tắc. Sự sáng tạo của các nghệ sĩ hình thành những trường phái, phong cách nghệ thuật khác và xây dựng nên những chất lượng nghệ thuật mới. Ví dụ: Tiết 13 trong chương trình SGK Âm nhạc lớp 8 Ôn tập bài hát: Hò ba lí Ôn tập đọc nhạc: TĐN số 4 Âm nhạc thường thức: Một số nhạc cụ dân tộc. + Đồ dùng hiện có của các phòng thiết bị phục vụ cho tiết học này là: Máy chiếu, đàn oóc gan, âm ly, video, bản nhạc bài hát: Hò ba lí, bảng phụ chép nhạc + Đồ dùng tự làm: làm dụng cụ gõ (thanh phách, song loan…) Vẽ tranh minh hoạ về một số nhạc cụ: cồng, chiêng, đàn T’rưng, đàn đá và sưu tầm tranh, ảnh, âm nhạc minh hoạ. Chép bản nhạc bài TĐN số 4. Ví dụ: Tiết 14 chương trình SGK Âm nhạc lớp 6 Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 16 thức” Ôn tập bài hát: Đi cấy Ôn tập đọc nhạc: TĐN số 5 Âm nhạc thường thức: Sơ lược về một số nhạc cụ dân tộc phổ biến + Đồ dùng hiện có của phòng thiết bị phục vụ cho tiết học này là: máy chiếu, đàn oóc gan, âm ly, video, bảng phụ chép nhạc. + Đồ dùng tự làm: Chép bản nhạc bài hát: Đi cấy Chép bản nhạc bài TĐN số 5 Sưu tầm tranh ảnh, vẽ minh hoạ một số nhạc cụ dân tộc: đàn tranh, đàn nguyệt Mượn nhạc cụ thật để minh hoạ: đàn nhị, đàn bầu, trống, sáo. Trong tiết học này giáo viên có thể vận dụng tính sáng tạo của học sinh bằng cách chia theo nhóm tư 5 – 7 học sinh tự làm một trong số những nhạc cụ dân tộc (cho học sinh chuẩn bị trước 2 tuần). Nhạc cụ nào đẹp giáo viên sẽ trưng bày tại phòng đồ dùng học tập của nhà trường. Nhận định: Nếu trực quan tốt thì việc dạy sẽ đơn giản nhưng rất phong phú và hiệu quả.  Về tổ chức lớp học: Nếu đồ dùng chuẩn bị đã chu đáo thì việc tổ chức lớp học lại cần có sự nghiên cứu, sắp xếp phù hợp mới thực sự phát huy hiệu quả. Ví dụ: Khi xem băng hình thì lớp học cần tổ chức chung cả lớp, yêu cầu nghiên cúu được đưa ra trước hoặc đồng thời với trình chiếu. Lớp học phải trật tự. Khi tổ chức cho học sinh nghiên cứu mẫu nhạc cụ thì cần chia lớp thành các nhóm, mỗi nhóm có thể nghiên cứu một mẫu nhạc cụ, thảo luận tập thể, sau đó mỗi nhóm cử một đại diện lên trình bày, các nhóm khác bổ Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 17 thức” sung…Khi đó lại cần đến không khí sôi nổi, chủ động, mạnh dạn và sáng tạo của mỗi học sinh ở các nhóm. Khi nghiên cứu, giới thiệu về một nhạc sĩ hay bình một tác phẩm âm nhạc thì lại có thể tổ chức một hình thức thi giữa các nhóm hoặc trong cả lớp. Ví dụ: “Lời bình hay nhất” về một ca khúc có khống chế “Lời giới thiệu hay nhất” về một nhạc sĩ thời gian… Tổ chức hình thức thi vui để tìm hiểu về hình thức hát bè: hát đối một người, hát bè chính một câu nào đó, người kia đối bằng bè quãng 3 Thi vui để nhận dạng các bản nhạc không lời… Càng nhiều hình thức tổ chức lớp học vui vẻ, sinh động càng tạo cho học sinh sự tự nhiên trong nghiên cứu, học tập và nhất là dễ dàng phát huy năng khiếu của các em. II.3. CHƯƠNG 3 : PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU II.3.1. Kết quả Trong sự nghiệp đổi mới giáo dục phổ thông, việc đổi mới phương pháp dạy học được coi là một nhiệm vụ trọng tâm, một yêu cầu bức thiết đối với tất cả các cấp học, bậc học nước ta. Chính vì vậy trong đề tài này nhận thức được tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học bản thân tôi đã kỳ công nghiên cứu và sưu tầm cho mình một cách dạy học phù hợp, sáng tạo theo kịp với phương pháp đổi mới hiện nay. Đặc biệt đối với phân môn âm nhạc thường thức việc nghiên Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 18 thức” cứu, sưu tầm, sáng tạo ra đồ dùng dạy học là đặc biệt cần thiết. Nó góp một phần quan trọng trong thành công của giờ dạy. Ở trường THCS Mạo Khê II, riêng tôi và các đồng nghiệp (kẻ cả các giáo viên ở môn học khác) đều có một nét chung là phong trào sử dụng trang thiết bị dạy học và huy động tăng cường các phương tiện hỗ trợ: Môn Âm nhạc với các thiết bị khá đầy đủ như: đàn oóc gan, đàn ghi ta, máy chiếu, máy vi tính, đầu video…đã thực sự phát huy được tác dụng của nó. Ngoài ra, chúng tôi còn sưu tầm thêm nhiều băng đĩa nhạc, băng hình và tranh ảnh minh hoạ cho các bài giảng. Hiện nay chúng tôi đang xây dựng biên tập đĩa hình cho các bài dạy phần âm nhạc thường thức (phấn đấu đến tháng 9/2008) sẽ hoàn thành. Đĩa hình gồm những nội dung sau: + Giới thiệu hình dáng, tác dụng của các nhạc cụ dân tộc, một số nhạc cụ phương Tây phổ biến. + Giới thiệu tập quán sinh hoạt văn hoá âm nhạc của một số dân tộc ít người. + Tư liệu và các nhạc sĩ, các tác phẩm nổi tiếng. II.3.2. Đề nghị Như chúng ta đã biết âm nhạc là lĩnh vực nghệ thuật của cái hay, cái đẹp qua âm thanh của giọng hát và tiếng đàn trên những bài ca, bản nhạc cụ thể. Chính nhờ cái hay, cái đẹp của nghệ thuật âm thanh mà âm nhạc đã đem đến cho con người những cảm xúc thẩm mỹ thẩm mỹ âm nhạc, làm cho người ta thoải mái, thích thú, tâm hồn và tình cảm được nâng cao, trí tuệ được mở rộng, con người trở nên tốt đẹp, cao thượng và hướng thiện. Bản thân một giờ dạy âm nhạc ở trường THCS đã là một hoạt động mang tính giáo dục thẩm mỹ cao vì trong mỗi giờ học các em học sinh được Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 19 thức” nghe hát, nghe nhạc, được tập hát, tập đọc nhạc, tiếp xúc với những tác phẩm âm nhạc chọn lọc hoặc những làn điệu dân ca giàu sức truyền cảm. Chính vì vậy để cho giờ học đạt hiệu quả cao và khả năng âm nhạc của các em được phát huy một cách tối đa tôi đề nghị: + Mỗi trường nên có một phòng học bộ môn riêng. Phòng học này giúp học sinh học tập thoải mái, hát to, đọc nhạc lớn hay thưởng thức âm nhạc sẽ không làm ảnh hưởng đến các lớp học bên cạnh. Ngoài ra có phòng học bộ môn các em sẽ không phải chuyển đồ dùng học tập như: Đàn, đài, bảng phụ… Đây là những vật dụng rất dễ gãy hỏng nếu như va đập mạnh. Phòng học bộ môn sẽ giúp cho tiết học âm nhạc thành công hơn bởi có đầy đủ trang thiết bị có thể phục vụ cho giờ dạy. + Đồ dùng trực quan góp phần rất quan trọng trong giờ dạy. Nếu như một tiết học có đầy đủ đồ dùng trực quan học sinh học sẽ hứng thú hơn, hấp dẫn hơn và đạt hiệu quả cao hơn. Chính vì vậy tôi mong muốn được trang bị thêm đồ dùng trực quan cho môn Âm nhạc như:  Bộ tranh, ảnh về các nhạc sĩ Việt Nam, các nhạc sĩ nước ngoài  Bộ bản nhạc mẫu về các bài TĐN  Một số nhạc cụ dân tộc, nhạc cụ phương Tây  Băng đĩa của các bài hát chính khoá  Băng đĩa nhạc phục vụ cho phần âm nhạc thường thức Có như vậy giáo viên mới có thời gian dành cho việc nghiên cứu phương pháp giảng dạy tạo thành công cho giờ dạy. Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II
Đổi mới phương pháp dạy học trong phân môn “Âm nhạc thường 20 thức” Bản thân tôi có những giờ dạy tôi phải chuẩn bị quá nhiều đồ dùng trực quan, mất rất nhiều thời gian. Ví dụ: Tiết 13 (Âm nhạc lớp 7) Ôn tập bài hát: Khúc hát chim sơn ca Tập đọc nhạc: TĐN số 5 Âm nhạc thường thức: Giới thiệu nhạc sĩ Betoven Trong tiết học này ngoài đồ dùng hiện có của phòng thiết bị giáo viên phải chuẩn bị thêm đồ dùng như: + Viết bản nhạc bài TĐN số 5 + Vẽ ảnh về nhạc sĩ Betoven + Sưu tầm đĩa nhạc về một số tác phẩm nổi tiếng của Betoven Ví dụ: Tiết 10 (Âm nhạc lớp 8) Ôn tập bài hát: Nối vòng tay lớn Tập đọc nhạc: TĐN số 3 Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Nguyễn Văn Ký và bài hát: Mẹ yêu con Trong tiết học này ngoài đồ dùng hiện có của phòng thiết bị giáo viên phải chuẩn bị thêm đồ dùng như: + Chép bài TĐN số 3 + Vẽ ảnh về nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý + Sưu tầm băng đĩa nhạc có bài hát “Mẹ yêu con” + Một số bài hát nổi tiếng của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý III. PHẦN KẾT LUẬN ĐỀ NGHỊ Quan niệm và cảm xúc của mỗi người trước cái đẹp luôn khác nhau, từ quan niệm đó nảy sinh nhiều ý tưởng và trường phái khác nhau trong nghệ Hoàng Kim Thanh – Trường THCS Mạo Khê II

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.