PHÂN MƠ ĐÂU
1. Ly do chon đê tai.
Ngư văn la môt trong nhưng môn hoc co sô tiêt hoc cao nhât ơ trương Phô thông.
Ngoai vai tro gop phân hinh thanh nhưng ki năng cơ ban, thiêt yêu cho ngươi hoc (kha
năng sư dung ngôn ngư, khanăng tư duy, kha năng giao tiêp...), no con co nhưng đăc
thu riêng biêt gop phân quan trong vao viêc hinh thanh va phat triên nhân cach toan
diên cho hoc sinh. Viêc day văn- hoc văn trong nha trương giup hoc sinh hinh thanh
nhưng tư tương, tinh cam tôt đep: biêt yêu quy, hương đên cac gia tri chân- thiên- my,
biêt căm ghet va loai bo cai xâu xa, gia dôi, biêt yêu thương, quy trong gia đinh be
ban, co tinh yêu thiên nhiên, co long yêu nươc, co sư tư hao va phat huy cac gia tri văn
hoa cua dân tôc, cua nhân loai, co long ham muôn đem tai tri cua minh công hiên cho
đât nươc, cho nhân loai.
Hoc văn la hoc lam ngươi bơi M.Gorki tưng noi văn hoc la nhân hoc. Vây nhưng thât
đang buôn khi chât lương hoc văn cua hoc sinh THPT ơ nươc ta ngay cang đang mât
dân vi thêvôn co cua no, tinh trang hoc sinh không con hưng thu vơi viêc hoc văn đa
trơ thanh hiên tương phô biên trong nha trương phô thông hiên nay.
Trươc thưc trang đo, chung ta cung đa co nhiêu cuôc hôi thao chuyên đê đôi mơi
phương phap day hoc văn đươc tô chưc dươi nhiêu câp đô khac nhau trong pham vi ca
nươc. Hang loat cac phương phap day hoc, ky thuât day hoc tich cưc đươc ban
đên...thê nhưng căn bênh chan hoc văn cua hoc sinh vân chưa đươc khăc phuc.
Co rât nhiêu nguyên nhân đê ly giai hiên tương trên nhưng co môt nguyên nhân ma
giao viên day văn nao cung phiên muôn khi nhân ra lađa sô hoc sinh không chiu đoc
văn ban khi soan bai, đăc biêt la cac tac phâm văn chương. Viêc soan văn đươc cac em
đôi pho băng cach chep nhưng câu tra lơi co săn trong sach giai, sach hoc tôt ban phô
biên va phong phu ngoai thi trương ma không chiu đoc văn ban va tra lơi câu hoi
hương dân theo sư cam thu va lôi diên đat cua ban thân.
Viêc lam nay cua hoc sinh co tac hai rât lơn, cac em không hê năm nôi dung văn ban
trươc khi hoc tiêt văn trên lơp nên viêc cam thu gia tri cua môt tac phâm hoăc môt
đoan trich văn chương nao đo trong thơi gian cua pham vi tiêt hoc bi han chê rât lơn.
Hơn thê kha năng tư diên đat cua cac em cung không đươc ren luyên bơi thoi quen phu
thuôc vao vơ soan, sach hoc tôt.
1
Hoc sinh thương ngai đoc tac phâm khi soan bai ly do chưa hăn vi tac phâm không hay
hoăc cac em không thich văn hoc. Đơn gian vi cac em phai hoc qua nhiêu môn hoc,
ngoai ra lôi sông thưc dung trong xa hôi hiên nay cung tac đông không nho đên điêu
nay. Trươc thưc tê đo, tôi nhân ra răng phai co môt biên phap đê khiên cac em phai đoc
tac phâm môt cach chu đông va tich cưc trươc khi đên lơp.
Vao he năm 2017, tôi may măn đươc một người bạn học đại học chia sẻ tài liệu tâp
huân "Phat triên năng lưc đoc hiêu văn ban cho hoc sinh THPT" do PGS.TS Pham Thi
Thu Hương - Trương Đai Hoc Sư Pham Ha Nôi hương dân, tôi đã bi thu hut bơi nôi
dung "Thiêt kê va sư dung sơ đô, bang biêu trong day hoc đoc hiêu tac phâm văn
chương"
Nhưng trăn trơ bao lâu nay trong qua trinh đưng lơp công vơi cach lam mơi ma tôi
đươc tiêp cân qua tài liệu thôi thuc tôi thưc hiên đê tai nay.
2. Muc tiêu va nhiêm vu cua đê tai.
Thưc hiên sang kiên kinh nghiêm nay, ban thân tôi mong muôn phân nao khăc
phuc đươc tinh trang hoc sinh không chiu đoc tac phâm trươc khi đên lơp, giup cac em
co hưng thu va chu đông đoc tac phâm văn chương. Tư đo co kiên thưc chung va
nhưng cam nhân ban đâu vê tac phâm trươc khi đên lơp. Tư đo ma giơ hoc văn trên
lơp se diên ra thuân lơi va thu hut hoc sinh hơn. Đo lađiêu kiên cân thiêt đê nâng cao
chât lương day văn- hoc văn trong nha trương.
Đê thưc hiên điêu đo, tôi se thiêt kê cac sơ đô, bang biêu phuc vu cho viêc
chuân bi bai ơ nha cua hoc sinh. Sơ đô đươc tao ra cân phu hơp vơi tưng tac phâm văn
chương. Ngươi viêt se chon hinh thưc sơ đô phu hơp vơi nôi dung kiên thưc bai hoc,
nghiên cưu ky bai hoc đê thiêt kê hê thông cac câu lênh vacâu hoi giup hoc sinh tiêp
cân tac phâm môt cach co hê thông. Khi hoan thiên cac sơ đô danh cho bai hoc, giao
viên se phat cho hoc sinh va yêu câu cac em hoan thanh trươc khi đên lơp.
3. Đôi tương nghiên cưu
Đôi tương nghiên cưu cua sang kiên la cac tac phâm văn hoc trong chương trinh Ngư
văn Trung hoc Phô thông.
4. Giơi han cua đê tai.
- Đê tai tâp trung thiêt kê cac sơ đô cho môt sô tac phâm trong chương trinh
Ngư văn THPT đê giup hoc sinh đoc tac phâm văn chương môt cach tich cưc.
2
- Thơi gian hinh thanh y tương va thưc hiên cung như hoan thiên đê tai trong 8
thang (tư thang 8 năm 2017 đên thang 4 năm 2018).
5. Phương phap nghiên cưu.
5.1 Phương phap phân tich va tông hơp ly thuyêt
Trên cơ sơ ly thuyêt đươc hoc vê tac dung cua viêc sư dung sơ đô trong hương dân đoc
hiêu va môt sô sơ đô minh hoa cua TS Pham Thi Thu Hương, tôi nghiên cưu va tim
hiêu thêm, phân tich đê năm ro cach thiêt kê cung như sư dung sơ đô sau đo tông hơp
tư nhưng kiên thưc đa co đê tiên hanh thiêt kê cac sơ đô cu thê.
5.2 Phương phap sơ đô
Đê thưc hiên đê tai, tôi đa nghiên cưu cach ve sơ đô đê triên khai trong môi bai day vê
tac phâm văn chương. Cach săp xêp cac câu hoi theo trinh tư lôgic đê dân dăt ngươi
hoc đoc hiêu môt cach thuân lơi va hiêu qua nhât, cung như bô tri cac hinh anh, bô cuc
cua sơ đô sao cho khoa hoc, đep măt đê hâp dân ngươi hoc.
5.3 Phương phap thưc nghiêm sư pham
Tôi đa tiên hanh đưa môt sô sơ đô tư thiêt kê vao qua trinh day hoc trên lơp đê kiêm
tra tinh khathi cung như hiêu qua cua viêc sư dung. Qua đo năm băt phan ưng tư hoc
sinh, kiêm tra hiêu qua cua phương phap nay qua kêt quatiêp thu bai hoc. Cung tưđo
điêu chinh đê hê thông câu hoi trong sơ đô hơp ly hơn.
II. PHÂN NÔI DUNG
1. Cơ sơ ly luân
Trong nhiêu năm gân đây, nganh giao duc đa thưc hiên đôi mơi trong day hoc
vơi đinh hương lây hoc sinh lam trung tâm. Day hoc lây hoc sinh lam trung tâm la đăt
ngươi hoc vao vi tri trung tâm cua hoat đông day- hoc, xem ca nhân ngươi hoc- vơi
nhưng ban chât, năng lưc riêng cua môi ngươi- vưa la chu thê vưa la khach thê cua qua
trinh đo, phân đâu tiên tơi ca thê hoaqua trinh hoc tâp vơi sư trơ giup cua cac phương
tiên thiêt bi hiên đai, đê cho tiêm năng cua môi hoc sinh đươc phat triên tôi ưu, gop
phân co hiêu qua vao viêc xây dưng cuôc sông co chât lương cho ca nhân, gia đinh va
xa hôi.
Viêc day- hoc bô môn ngư văn theo hương đo đa đôi mơi tư day văn, giang văn
sang hương dân hoc sinh đoc hiêu văn ban. Công viêc cua thây la thây thiêt kê, tro thi
công, nghia la thây mơ đương cho hoc sinh bươc vao văn ban đê hoc sinh thê nghiêm,
3
tim hiêu, nhân đinh, rut ra kêt luân vê tư tương, tinh cam cua tac phâm. Thây chu yêu
hương dân, gơi mơ, tranh nhâm lân cho hoc sinh, chu yêu laday vê phương phap đoc
chư không đoc hô, biên hoc sinh thanh thinh gia thu đông cua minh.
Cung theo đinh hương đôi mơi nay ma đê thi cư va kiêm tra môn ngư văn trong
nhưng năm gân đây đa co đôi mơi theo hương quan tâm đên năng lưc đoc hiêu cua hoc
sinh. Đây co thê xem la khâu đôt pha trong day hoc văn hiên nay. Viêc hoc sinh chu
đông đoc va tiêp nhân tac phâm văn chương không chi co y nghia đôi vơi nhưng tiêt
hoc văn, kiêm tra thi cư trong nha trương ma con giup cac em đươc bôi dương năng
lưc đoc noi chung, giup cac em co kha năng đoc hiêu cac văn ban thông dung khac
trong cuôc sông.
GS Trân Đinh Sư trong bai Con đương đôi mơi căn ban phương phap day- hoc văn
khăng đinh: “Khơi điêm cua môn Ngư) văn la day hoc sinh đoc hiêu trưc tiêp văn ban
văn hoc cua nha văn...Nêu hoc sinh không trưc tiêp đoc cac văn ban ây không hiêu
đươc văn ban thi coi như yêu câu, muc tiêu cao đep cua môn văn đêu chi la noi suông,
kho vơi tơi, đưng noi gi tơi tinh yêu văn hoc”. Như vây, mâu chôt cua vân đê nâng cao
hiêu qua cam thu văn hoc chinh la ơ viêc ngươi hoc phai trưc tiêp đoc tac phâm văn
hoc.
2. Thưc trang vân đê nghiên cưu
Trong thưc tê giang day môn ngư văn ơ trương THPT, tôi nhân thây hoc sinh
cang ngay cang lươi đoc, thâm chi phân lơn cac em không chiu đoc tac phâm đê soan
bai. Môt phân vi viêc nghiên cưu bai trươc khi đên lơp chưa đươc hinh thanh như môt
thoi quen tôt ơ cac em, phân khac do co qua nhiêu môn hoc va qua nhiêu bai tâp ma
hoc sinh cân giai quyêt. Vi thê, cac quyên sach sach hoc tôt, sach giai đươc dung như
bua hô mênh ơ moi luc moi nơi, em nao không co thi mươn vơ soan cua ban chep lai.
Khi kiêm tra vơ soan cac em vân chuân bi bai đây đu măc du chưa hê đoc qua tac
phâm.
Môn văn cang ngay cang trơ nên te nhat va kho hiêu bơi le hoc sinh hoan toan thu
đông. Cac em không dam phat biêu sai vơi nhưng gi chep trong vơ ghi, không biêt
cach diên đat y kiên cua riêng minh. Cung tư đo ma viêc tim đoc thêm cac tac phâm
văn chương cua cac tac gia trong chương trinh hoc không đươc quan tâm, cac em chi
4
thich đoc truyên tranh, cac tiêu thuyêt ngôn tinh...Điêu nay dân dân đên tư duy lêch lac
cua môt bô phân không nho nhưng hoc sinh trung hoc.
Cung tư nguyên nhân đo ma chât lương hoc văn ngay cang đang bao đông, cac
tiêt hoc trên lơp lam hoc sinh dê chan (vi hoc sinh không hiêu, không cam nhân đươc
cai hay cua tac phâm), giao viên cung vi thê day hoc không con hưng thu, nhiêu tiêt
day đoc văn trôi qua sông sương cho kip vơi tiên đô chương trinh.
Bên canh đo, giao viên trong qua trinh lên lơp chưa chu trong nhiêu đên khâu
dăn do hoc sinh viêc chuân bi cho bai mơi cung như kiêm tra viêc chuân bi nay cua
cac em môt cach hiêu qua.
Qua khao sat chât lương hoc văn cua hoc sinh khôi 10 đâu năm 2017, ti lê hoc
sinh hoc tôt môn văn con thâp, đăc biêt la kha năng đoc hiêu va cam nhân vê tac phâm
cua cac em rât kem:
Lơp Si3 sô
lơp Điêm gioi Điêm kha Điêm
trung binh Điêm yêu Điêm kem
10A2 40 0= 0% 4= 10% 20=50% 14=35% 2=5%
10ª4 40 0= 0% 2= 05% 17=42.5% 17=42.5% 4=10%
10ª9 39 0= 0% 0= 0% 12=30.8% 20=51.3% 7=17.9%
Vơi ti lê như trên, tôi thiêt nghi viêc thiêt kê va sư dung sơ đô đoc hiêu đê tao hưng thu
cho cac em chu đông va tich cưc đoc tac phâm khi soan bai thưc sư rât cân thiêt đê cai
thiên chât lương day văn. Vơi đông lưc đo tôi đa manh dan thiêt kê môt sô sơ đô đoc
hiêu cho cac tac phâm văn hoc trong chương trinh THPT.
Khi băt tay nghiên cưu vân đê tôi găp phai kha nhiêu kho khăn. Y tương cho đê tai
đươc thai nghen tư tài liệu tâp huân vơi bai giang cua PGS.TS Pham Thi Thu Hương.
Nôi dung chu yêu chi đươc tiêp thu trên giấy, các hoạt động thực hành hầu như không
có...
Qua trinh tim kiêm tai liêu cung kho khăn, tôi chi thây cac tai liêu vê sơ đô tư duy
dung tông kêt cac bai đa hoc hoăc cac bai viêt vê tâm quan trong cua cach ra đê đoc
hiêu chứ không tim đươc cac tai liêu co liên quan nhiêu đên vân đê nghiên cưu. Cach
ve sơ đô đê cai thiên tinh trang lươi đoc tac phâm không thây ơ đâu ngoai môt sô sơ đô
minh hoa ma tôi được xem qua ảnh do bạn cung cấp khi đi tập huấn tại Đà Nẵng.
Tôi cung tim đoc thêm cac bai viêt cua thây Trân Đinh Sư vê đôi mơi day hoc văn
cung như tai liêu cua tac gia Ivan Hannel (2009) vê “Phương phap đăt câu hoi hiêu
5