Sự sinh sản của
thực vật bậc cao
(phát sinh phôi)
E. Sự phát sinh phôi
a. Sự phát sinh phôi của thực vật Hai lá
mầm
+ Phôi - cây mầm
Không thể trình bày ở đây tất cả các kiểu
cấu tạo của các giai đoạn đầu tiên của
phát sinh phôi, chúng tôi chỉ trình bày
với một vài chi tiết của loài Capsella
bursa - pastoris/họ Cải đặc trưng cho
thực vật Hai lá mầm mà người ta nghiên
cứu khá đầy đủ Tế bào hợp tử phân đôi
cho tế bào gốc và tế bào ngọn. Tế bào
ngọn mà nó khởi đầu chủ yếu để hình
thành phôi, phân cắt dọc (thẳng góc với
vách ngăn đầu tiên) thành bốn tế bào.
Các tế bào này đến lượt chúng phân cắt
ngang, hình thành một khối cầu 8 tế bào.
Đó là giai đoạn tiền phôi, sau đó, các lần
phân cắt tiếp theo, phôi hình cầu được
hình thành, tất cả tế bào của chúng đều
có khả năng phân chia như một phân mô
sinh. Tế bào gốc lớn kéo dài ra phân cắt
ngang ở đầu cuối gần ngọn. Kết quả hình
thành một dãy dọc tế bào mà nó là nguồn
gốc của dây treo và của một phần rễ
mầm.
Về sau, phôi phân hoá [Trong một số họ
(họ Cu chó, họ Hoa không lá, họ Lệ
dương, họ Lan, họ Hydnoraceae) phôi
chỉ có một số ít tế bào và không phân
hoá. Đặc tính này có liên quan với
phương pháp sống đặc thù ở giai đoạn
trưởng thành (thực vật hoại sinh, kí sinh
hay cộng sinh)] có dạng hình cầu, rồi trở
thành dạng hình tim. Mô phân sinh rễ
mầm, mầm của điểm sinh dưỡng của
thân mầm và giữa hai điểm sinh dưỡng
này, trụ dưới hai lá mầm của cây mầm
sau này hình thành. Hai u hai lá mầm
xuất hiện. Tiếp theo, phôi được phân hoá
lớn lên nhanh hơn dây treo; tất cả các cơ
quan mầm trước đây trải qua sự tăng
trưởng mà nó dẫn đến cấu tạo cây mầm.
Noãn của loài Capsella là noãn cong,
phôi uốn cong lại. Kết quả là cây mầm
cong (H49).
Dây treo mà vai trò của nó chỉ tạm thời,
đẩy phôi vào sâu trong phôi tâm và phôi
nhũ. Nó lấy các chất dinh dưỡng để vận
chuyển vào phôi.
+ Phôi - phôi nhũ (Cần lưu ý, một trong
hai giao tử đực của họ Lan bị thoái hoá.
Vì vậy, sự thụ tinh của họ Lan là thụ tinh
đơn và nó không hình thành phôi nhũ).
Phôi - phôi nhũ khác với phôi- cây mầm
bởi sự phát triển và bởi cấu tạo của
chúng. Tuỳ theo phương pháp hình thành
của chúng người ta phân biệt phôi nhũ
kiểu nhân, kiểu tế bào và kiểu hỗn hợp.
b. Sự phát sinh phôi của thực vật Một
lá mầm
Nguồn gốc phôi một lá mầm của cây Một
lá mầm là một trong những vấn đề cơ bản
của phôi sinh học tiến hoá của thực vật
Hạt kín. Ngày nay, có thể khẳng định
rằng thực vật Một lá mầm, đã xuất hiện
trong quá trình tiến hoá từ thực vật Hai lá
mầm và do đó phôi Một lá mầm cũng đã
xuất hiện từ kiểu phôi Hai lá mầm. Cho
dù trong quá trình hình thành tiền phôi
hai tế bào có như nhau trong cả hai lớp
của thực vật Hạt kín, nhưng sự phát triển
của phôi về sau vẫn rất khác nhau. Do
vậy, hiện nay vẫn có các thuyết khác
nhau để giải thích sự hình thành phôi
Một lá mầm. Sự khác nhau giữa cây Một