SKKN: Phân loại các dạng câu hỏi điện xoay chiều dành cho học sinh khối GDTX

Sáng kiến kinh nghiệm Đơn vị: TTGDTX Quốc Oai  Giáo viên: Tạ Đức <br /> Lâm<br /> <br /> <br /> <br />                                              PHẦN I: MỞ ĐẦU<br /> <br /> I.BỐI CẢNH CHỌN ĐỀ TÀI<br /> <br /> Môn vật lý là môn khoa học tự  nhiên,từ  năm học 2006­2007 trong các kỳ  thi <br /> tốt nghiệp THPT,các kỳ  thi đại học,cao đẳng  thì môn vật lý đều thi dưới <br /> dạng trắc nghiệm.<br /> Điều này dòi hỏi học sinh để làm tốt môn vật lý trong các kỳ thi đòi học học  <br /> phải giải số  lượng câu hỏi và bài tập nhiều hơn trong khoảng thời gian <br /> ngắn nhất.<br /> II.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI<br /> <br /> Chương điện xoay chiều có số  lượng câu hỏi lý thuyết và bài tập nhiều,số <br /> câu hỏi chiếm số lượng lớn đề thi thường từ 8 tới 10 câu.<br /> Số  tiết học lý thuyết ít,đối với hệ  GDTX  có 13 tiết trong toàn chương mà <br /> lượng kiến thức trong chương thì nhiều.Đề  học sinh GDTX   có thể  nắm  <br /> vững lý thuyết giải tốt các bài tập điện xoay chiều cần đòi hỏi có nhiều thời <br /> gian ôn luyện.<br /> Để  gúp hoc sinh ôn tập hiêu quả  môn vật lý nói chung và chương điện xoay <br /> chiều nói riêng sau 3 năm dạy chương trình vật lý GDTX năm học 2013­<br /> 2014 này tôi mạnh dạn viết đề  tài SKKN với đề  tài” PHÂN LOẠI CÁC <br /> DẠNG   CÂU   HỎI   ĐIỆN   XOAY   CHIỀU   DÀNH   CHO   HỌC   SINH   KHỐI <br /> GDTX”<br /> III MỤC ĐÍCH CỦA NGHIÊN CỨU.<br /> <br />  Phân loại các dạng bài điện xoay chiều dành cho học sinh giáo dục thường <br /> xuyên,phân tích chương điện xoay chiều đưa ra các dạng bài phù hợp với học <br /> sinh giáo dục thường xuyên tù dễ  đến khó từ  cơ  bản đến năng cao giúp các <br /> em có thể tự học đáp ứng yêu các các kỳ thi. <br /> IV NHIỆM VỤ CỦA NGHIÊN CỨU.<br /> <br /> 1<br /> Sáng kiến kinh nghiệm Đơn vị: TTGDTX Quốc Oai  Giáo viên: Tạ Đức <br /> Lâm<br />  1.Phân tích thực trạng<br />  Việc tiếp cận phân tích và giải các bài tập điện xoay chiều của học  <br /> sinh TTGDTX  còn nhiều hạn chế.nguyên nhân có khách quan và chủ <br /> quan<br /> Một: do chất lượng đầu vào của hoc sinh TTGDTX còn thấp.<br /> Hai :số tiết dạy lý thuyết trên lớp còn ít.<br /> Ba: do yêu cầu của đề thi càng ngày càng cao. <br /> <br />  2 Đề xuất giải pháp.<br />  Để   nâng  cao   năng   lực   giải  các   bài   tập  điện   xoay  chiều   cho   học   sinh <br /> GDTX tôi mạnh dạn đưa ra các giải pháp sau:<br /> Trước mỗi giờ dạy tôi đều yêu cầu học sinh đọc trước kiến thức trong <br /> SGK ở nhà trước. <br /> Kết thúc mỗi giờ dạy tôi đều dành thời gian hệ thống lại kiến thức lý <br /> thuyết.<br /> Đầu buổi học tôi đều tạo ra không khí học thoải mãi thân thiện cho học <br /> sinh,để  học sinh có thể  mạnh dạn hỏi những bài,những vấn đề  cong <br /> chưa dõ.<br /> Ngoài bài tập trong SGK tôi còn khích lệ học sinh làm thêm các bài tập  <br /> tham khảo.<br /> Cung cấp cho học sinh ‘phân loại các câu hỏi điện xoay chiều mà tôi <br /> viết ra.’<br /> V. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU<br /> <br />  Học sinh khối 12 TTGDTX QUỐC OAI năm học 2013­2014.<br /> VI .PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> <br />  Phương pháp chính: tổng kết kinh nghiệm.<br />  Phương pháp nghiên cứu tài liêu,các sách tham khảo,khai thác mạng <br /> internet.<br /> 2<br /> Sáng kiến kinh nghiệm Đơn vị: TTGDTX Quốc Oai  Giáo viên: Tạ Đức <br /> Lâm<br /> VII.ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG<br /> <br />  Học sinh khối 12 các trung tâm GDTX và học sinh các trường THPT<br />  Học sinh ôn thi tốt nghiệp, ôn thi Đại học,Cao đẳng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 3<br />  Sáng kiến kinh nghiệm Đơn vị: TTGDTX Quốc Oai  Giáo viên: Tạ Đức <br /> Lâm<br /> PHẦN II: NỘI DUNG<br /> I. THỰC TRẠNG<br /> Qua quá trình giảng dạy thực tế đối với học sinh khối 12 hệ GDTX cụ thể <br /> trong   các   lớp   12a 4 ,12a 5 ,12a 6   của   TTGDTX   QUỐC   OAI   trong   năm   học <br /> 2012­2013  sau khi kết thúc chương điện xoay chiều trong bài kiểm tra 1 tiết  <br /> dưới hình thức trắc nghiệm  thì kết qua:<br /> <br /> LẦN  KẾT QUẢ CÁC BÀI KIỂM TRA<br /> NĂM  KIỂ<br /> TRUNG <br /> HỌC M  GIỎI KHÁ YẾU<br /> BÌNH<br /> TRA<br /> SL % SL % SL % SL %<br /> 2012­ 1 1 0,8 20 17,85 75 66,9 16 14,45<br /> 2013<br /> 2 2 1,6 24 21.4 80 71,4 6 5,35<br /> <br /> <br />  Nhận xét: chất lượng học sinh làm bài còn chưa cao.<br />  Tỷ lệ học sinh có kết quả giỏi rất thấp.<br />  Tỷ lệ học có kết quả loại yếu còn cao.<br /> II.NỘI DUNG THỰC HIỆN  ĐỀ TÀI<br /> <br /> ‘PHÂN LOẠI CÁC DẠNG CÂU HỎI ĐIỆN XOAY CHIỀU <br /> <br /> DÀNH CHO HỌC SINH TTGDTX’<br /> <br /> PHẦN I: TÓM TẮT LÝ THUYẾT ĐIỆN XOAY CHIỀU<br /> 1. Biểu thức điện áp tức thời và dòng điện tức thời<br /> u = U0cos(wt +  u) và i = I0cos(wt +  i)<br /> Với   =  u  –  i là độ lệch pha của u so với i<br /> 2. Dòng điện xoay chiều i = I0cos(2 ft +  i)<br />    * Mỗi giây dòng điện đổi chiều 2f lần<br /> <br /> Io Uo Eo 2π<br /> 3.Các giá trị hiệu dụng: I = 2  ; U= 2  E =  2 . Chu kì; tần số: T =  ω ; <br /> 4<br /> Sáng kiến kinh nghiệm Đơn vị: TTGDTX Quốc Oai  Giáo viên: Tạ Đức <br /> Lâm<br /> 1 ω<br /> f = . =<br /> T 2π<br /> <br /> 4. Dòng điện xoay chiều trong đoạn mạch R,L,C<br />    * Đoạn mạch chỉ có điện trở thuần R: uR cùng pha với i, <br /> U U<br />     I =  và  I 0 = 0<br /> R R<br /> π<br />  * Đoạn mạch chỉ có cuộn thuần cảm L: uL nhanh pha hơn i là  ,<br /> 2<br /> <br /> U U<br /> I=  và  I 0 = 0  với ZL =  L là cảm kháng<br /> ZL ZL<br /> <br /> π<br />    * Đoạn mạch chỉ có tụ điện C: uC chậm pha hơn i là <br /> 2<br /> <br /> U U 1<br />   I = Z  và  I 0 = Z  với  Z C =<br /> 0<br />  là dung kháng<br /> C C ωC<br /> <br />    * Đoạn mạch RLC không phân nhánh<br /> <br /> Z = R 2 + (Z L − ZC )2 U = U R2 + (U L − U C ) 2 U 0 = U 02R + (U 0 L − U 0C ) 2  <br /> <br /> Z L − ZC Z − ZC R π π<br /> tan ϕ = ;sin ϕ = L ; cosϕ =  với  − ϕ<br /> R Z Z 2 2<br /> 1<br /> + Khi ZL > ZC hay  ω >    > 0 thì u nhanh pha hơn i<br /> LC<br /> 1<br /> + Khi ZL