Spitzer phát hiện cú va chạm mạnh giữa hai hành tinh

Chia sẻ: Ha Quynh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Theo tin từ trang Space của cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA), các nhà thiên văn học đã lợi dụng kính viễn vọng không gian Spitzer phát hiện hai hành tinh quay quanh một Hằng Tinh trẻ, chúng đã từng xảy ra va chạm trong vài nghìn năm trước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Spitzer phát hiện cú va chạm mạnh giữa hai hành tinh

Spitzer phát hiện cú va chạm mạnh giữa hai hành tinh Theo tin từ trang Space của cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA), các nhà thiên văn học đã lợi dụng kính viễn vọng không gian Spitzer phát hiện hai hành tinh quay quanh một Hằng Tinh trẻ, chúng đã từng xảy ra va chạm trong vài nghìn năm trước. Gần đây, trong khi tiến hành quan sát thông qua kính viễn vọng không gian Spitzer của NASA đã phát hiện trong quá trình va chạm những nham thạch và vật tàn dư của dung nham đã hình thành cột khói. Sự kiện va chạm của hai hành tinh đã xảy ra từ vài nghìn năm trước hoặc ở những niên đại xa hơn nữa, nhưng đây vẫn là khoảng thời gian tương đối gần. Theo máy tính mô phỏng cho thấy, thể tích hành tinh tương đối nhỏ kia gần bằng vệ tinh của trái đất và mặt trăng, nó đã bị phá hủy hoàn toàn trong quá trình va chạm. Hành tinh kia gần lớn bằng Sao Thủy may mắn còn sót lại, nhưng đã để lại một vết lõm rất sâu trên bề mặt. Carey Lisse làm việc tại phòng thí nghiệm vật lý ứng dụng trường Đại học Johns Hopkins, đồng thời cũng là tác giả đầu tiên sắp phát biểu trong bài luận văn giới thiệu chi tiết những phát hiện này trên tạp chí “the Astrophysical Journal” vào ngày 20/8 tới đây. Bà cho biết: “Hai hành tinh va chạm nhau với một tốc độ khủng khiếp, nên nham thạch mà nó sản sinh ra đã bốc hơi và tan biến hết.”
Các nhà nghiên cứu cho biết, tốc độ chuyển động trước khi va chạm nhau của hai hành tinh khoảng 22.400 mph (10km/s). Tốc độ va chạm kinh khủng giải phóng Silicon Dioxide không định hình hay thủy tinh nóng chảy. Kính viễn vọng Spitzer còn phát hiện lượng khí thể silicon monoxide quay xung quanh do nham thạch bốc hơi tạo ra. Hình ảnh vụ va chạm (Ảnh: Sina.com.cn) Carey Lisse cho biết: “Đây là một sự kiện rất hiếm thấy, duy trì trong khoảng thời gian ngắn, điều này vô cùng quan trọng đối với sự hình thành của vệ tinh và các hành tinh như trái đất. Được quan sát sự kiện này sau khi nó xảy ra không lâu, chúng tôi cảm thấy vô cùng may mắn”. Thiết bị thăm dò hồng ngoại của kính viễn vọng không gian Spitzer ở xung quanh hành tinh trẻ mang mã hiệu HD 172555 đã phát hiện những dấu hiệu của các mảnh nham thạch vụn và dung nham đông kết lại vẫn ở trong giai đoạn đầu hình thành các hành tinh. Hệ hành tinh này cách trái đất khoảng 100 năm ánh sáng. Một năm ánh sáng là khoảng cách mà ánh sáng chuyển động trong một năm, khoảng 6.000 tỷ miles ( tương đương 9.700 tỷ km). Nhiều ý kiến cho rằng vệ tinh của trái đất là được hình thành trong một lần va chạm xảy ra cách đây 4 tỷ năm trước, khi đó một thiên thể có kích thước bằng Sao Hỏa va vào trái đất. Geoff Bryden - tác giả nhóm nghiên cứu thuộc phòng thí nghiệm của NASA cho biết: Sự kiện va chạm hình thành mặt trăng chắc chắn rất mạnh, nó có thể làm cho bề
mặt trái đất tan biến đi. Các mảnh vụn trong quá trình va chạm đều rơi vào trong một mâm tròn quay quanh trái đất, cuối cùng hình thành vệ tinh của trái đất. Quy mô va chạm lần này có lẽ giống như những gì mà chúng tôi quan sát thông qua kính viễn vọng không gian Spitzer này. Mặc dù chúng tôi chưa biết sự va chạm lần này có hình thành một vệ tinh hay không? Nhưng chúng tôi biết rằng bề mặt của một thiên thể nham thạch vừa đỏ vừa nóng, hơn nữa còn xảy ra nóng chảy và biến dạng. Trên thực tế giai đoạn đầu về Hệ Mặt Trời của chúng ta, những sự kiện va chạm như vậy là rất phổ biến. Ví dụ, con người cho rằng sự va chạm quy mô lớn sẽ làm mất đi lớp vỏ ngoài của Sao Thủy, làm cho Sao Thiên Vương nghiêng về một bên, và làm cho Sao Kim quay theo chiều ngược lại. Trong tháng trước, một nham thạch va vào Sao Mộc đã để lại một vết màu đen trên bề mặt. Thông thường khi nham thạch va chạm hay sáp nhập với nhau, những hành tinh nham thạch giống như trái đất sẽ kết hợp với nó, dần dần lớn lên. So với 4.5 tỷ năm tuổi của Hệ Mặt Trời, Hệ hành tinh xoay quanh HD 172555 tương đối trẻ, nó chỉ khoảng 12 triệu năm tuổi. Sao Mộc bị oach tạc
Một vật thể lớn vừa lao vào sao Mộc và để lại lỗ hổng to bằng trái đất trong bầu khí quyển của nó, Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) cho biết. Anthony Wesley - một nhà thiên văn nghiệp dư tại Australia - tình cờ phát hiện lỗ hổng vào 13h30 (theo giờ GMT) vào thứ năm tuần trước. Anh gửi e- mail tới các nhà khoa học của NASA dể thông báo sự việc. Sau khi xem xét, NASA loại trừ khả năng một sự kiện thời tiết nào đó đã gây nên "vết thương màu đen khổng lồ" trong bầu khí quyển của sao Mộc. "Hình ảnh đầu tiên về lỗ hổng và chúng tôi chụp được cho thấy nó được tạo nên bởi một vụ va chạm. Có thể một thiên thạch hoặc khối băng khổng lồ đã va vào sao Mộc", Glenn Orton, một chuyên gia của NASA, nhận xét. Orton đã quan sát lỗ thủng trong 6 giờ bằng kính viễn vọng hồng ngoại ở Hawaii. Đây là lần thứ hai một vết lõm khổng lồ xuất hiện trong bầu khí quyển sao Mộc. Cách đây 15 năm các nhà khoa học từng nhìn thấy vết lõm tương tự trên hành tinh này sau khi 21 mảnh vỡ của sao chổi Shoemaker Levy 9 lao vào nó. Lỗ hổng này chỉ tồn tại 2-3 tuần rồi biến mất. Hình ảnh do NASA công bố cho thấy vụ va chạm xảy ra gần cực nam của sao Mộc và các mảnh vỡ văng lên tầng khí quyển cao nhất. Lỗ hổng sáng hơn hẳn vùng xung quanh nên người ta suy luận rằng vụ va chạm làm tăng nhiệt độ của tầng không khí bên dưới. Do không chứng kiến vụ va chạm nên các nhà khoa học không thể xác định kích thước và khối lượng của thiên thể đã lao vào sao Mộc. Tuy nhiên, dựa vào kích thước của lỗ hổng, họ cho rằng thiên thể ấy nhỏ hơn rất nhiều so với địa cầu. Có thể nó đã di chuyển với tốc độ 50-100 km/s khi lao vào sao Mộc. "Với tốc độ khủng khiếp ấy, thiên thể sẽ tạo ra năng lượng khủng khiếp khi nó va chạm với bất kỳ vật thể nào trong vũ trụ. Lỗ hổng mới xuất hiện chưa lâu - có lẽ khoảng một hoặc hai tuần", Wesley nói.
Sao Mộc là hành tinh to lớn nhất trong Thái Dương hệ và nằm ở vị trí thứ năm nếu tính từ mặt trời trở ra. Khí quyển của nó gồm khoảng 86% khinh khí (H2), 14% hêli (He) cùng nhiều loại khí khác. Sao Mộc có một lõi bằng đá tương đối nhỏ so với kích thước của nó. Ngay phía trên lõi có một lớp khí hydro ở thể đặc có tính chất giống như kim loại. Tiếp theo là lớp khí hydro ở thể lỏng và thể khí. Không có ranh giới rõ ràng giữa ba lớp khí vì sự biến dạng từ thể này sang thể khác diễn ra liên tục.