Bài giảng Thiên văn học - Bài: Chuyển động của bầu trời

CHUYỂN ĐỘNG BIỂU KIẾN CỦA BẦU TRỜI

Diễn giả: ĐẶNG VŨ TUẤN SƠN

VIETNAM ASTRONOMY AND COSMOLOGY ASSOCIATION http://thienvanvietnam.org

CHUYỂN ĐỘNG CỦA BẦU TRỜI

• Chuyển động của bầu trời mà chúng ta thấy hoàn toàn là chuyển động biểu kiến, sinh ra do sự chuyển động của Trái Đất.

• Do chuyển động tự quay của Trái Đất theo chiều từ Tây sang Đông nên mọi thiên thể trên bầu trời đều mọc ở phía Đông và lặn ở phía Tây.

CHUYỂN ĐỘNG CỦA BẦU TRỜI

• Các điểm trên xích đạo trời có thời gian từ khi mọc tới khi lặn gần đúng 12 giờ.

• Người quan sát tại xích đạo luôn thấy mọi điểm trên bầu trời có thời gian từ mọc tới lặn gần đúng 12 giờ.

• Với người quan sát ở Bắc bán cầu, các điểm ở bán thiên cầu Bắc có khoảng thời gian từ mọc tới lặn nhiều hơn 12 giờ, các điểm ở bán thiên cầu Nam có khoảng thời gian đó ít hơn 12 giờ.

• Ngược lại như trên với người quan sát ở Nam bán cầu.

ĐƯỜNG ĐI CỦA MẶT TRỜI

Đường đi biểu kiến của Mặt Trời ở các thời điểm khác nhau trong năm, do độ nghiêng giữa hoàng đạo và xích đạo trời.

ĐƯỜNG ĐI CỦA MẶT TRỜI

Do chuyển động quỹ đạo của Trái Đất quanh Mặt Trời, ở mỗi thời điểm trong năm Mặt Trời nằm ở một vị trí khác nhau trên đường Hoàng đạo.

ĐƯỜNG ĐI CỦA MẶT TRĂNG

Mỗi ngày, Mặt Trăng lệch 13,2 độ về phía Đông so với cùng giờ hôm trước (do chuyển động quỹ đạo quanh Trái Đất.

ĐƯỜNG ĐI CỦA MẶT TRĂNG

Mỗi giờ, Mặt Trăng lệch về phía Đông hơn 0,5 độ - tương đương độ rộng biểu kiến của chính nó khi quan sát từ Trái Đất.

CÁC HÀNH TINH

• Các hành tinh cũng có sự dịch chuyển vị trí so với nền trời sao

nhưng ít hơn Mặt Trăng do khoảng cách lớn.

• Hành tinh càng gần có sư dịch chuyển càng rõ nét. • Vị trí các hành tinh luôn lân cận Hoàng đạo.

SAO MAI VÀ SAO HÔM

• Sao Mai và Sao Hôm đều là Sao Kim, phụ thuộc vào vị trí tương đối của nó với Trái Đất. • Trên thực tế,

việc tương tự cũng diễn ra với Sao Thủy (nhưng Sao Thủy mờ hơn nhiều).

CHUYỂN ĐỘNG NGƯỢC BIỂU KIẾN

Chuyển động này sinh ra do sự chênh lệch vận tốc góc của các thiên thể. Về cơ bản chỉ quan sát được với các thiên thể có quỹ đạo xa hơn Trái Đất.

CHUYỂN ĐỘNG CỦA NỀN SAO

• Mỗi đêm, nền trời sao lệch về phía Tây khoảng xấp xỉ

1 độ so với cùng giờ hôm trước.

• Chu kỳ để bầu trời sao trở về vị trí cũ là 23 giờ 56 phút

4 giây.

CÁM ƠN

VÌ ĐÃ CHÚ Ý THEO DÕI!

Diễn giả: ĐẶNG VŨ TUẤN SƠN

VIETNAM ASTRONOMY AND COSMOLOGY ASSOCIATION http://thienvanvietnam.org