Suy giáp (Phần 2)

Suy giáp

(Phần 2)

Những triệu chứng của suy giáp là gì?

Triệu chứng của suy giáp thường nhẹ. Các triệu chứng thường không chuyên

biệt (có nghĩa là nó giống những triệu chứng của những bịnh khác) và thường được

góp phần với vấn đề tuổi tác. Những bịnh nhân suy giáp nhẹ thì không có triệu chứng.

Những triệu chứng trở nên rõ rệt khi suy giáp càng tăng và phần lớn những than phiền

liên quan đến chậm chuyển hoá của cơ thể. Những triệu chứng như sau:

•

Mệt.

•

Trầm cảm.

•

Tăng cân.

•

Sợ lạnh.

•

Buồn ngủ.

•

Tóc thô và khô.

•

Táo bón.

•

Da khô.

•

Hay bị chuột rút.

•

Tăng cholesterol trong máu.

•

Giảm tập trung.

•

Phù chân.

Khi bịnh trở nên nặng hơn thì có thể có phù quanh mắt, chậm nhịp tim, giảm

thân nhiệt và suy tim. Trong hầu hết các trường hợp suy giáp được tìm thấy, suy giáp

nặng có thể dẫn đến hôn mê (do phù niêm). Trong những người suy giáp nặng hôn mê

do phù niêm thường được khởi phát do những bịnh nặng, phẫu thuật, stress hoặc chấn

thương. Tình trạng này cần nhập viện ngay lập tức và được dùng hormone tuyến giáp

bằng đường chích.

Suy giáp được chẩn đoán có thể dễ dàng điều trị bằng hormone tuyến giáp thay

thế. Nói cách khác suy giáp nếu không điều trị có thể dẫn đến tim lớn, suy tim tăng

thêm, và tràn dịch màng phổi.

Suy giáp được chẩn đoán như thế nào ?

Suy giáp cần được nghi ngờ khi thấy bịnh nhân mệt, sợ lạnh, táo bón, da khô,

bong vảy. Xét nghiệm máu là cần thiết để giúp chẩn đoán.

Khi suy giáp xuất hiện, hormone tuyến giáp được đo trực tiếp và thường giảm.

Tuy nhiên suy giáp ở giai đoạn sớm thì T3, T4 có thể bình thường . Phương pháp

chính để phát hiện cường giáp là đo TSH. Giai đoạn sớm thì TSH được tiết ra bởi

tuyến yên. Nếu giảm hormone tuyến giáp xảy ra thì tuyến yên sẽ tăng tiết TSH để tăng

kích thích tuyến giáp tăng sản xuất hormone. Ðiều này làm tăng TSH nhưng vẫn giảm

hormone tuyến giáp qua nhiều tháng hoặc nhiều năm. Như thế đo TSH sẽ cao trong

những trường hợp suy giáp. Tuy nhiên có một ngoại lệ là nếu giảm hormone tuyến

giáp do khiếm khuyết ở tuyến yên hoặc vùng hạ đồi, mức TSH sẽ giảm một cách bất

thường. Như đã được đánh giá ở trên thì bịnh này được xem là suy giáp cấp

II(secondary), cấp III (tertiary). Test chuyên biệt - TRH có thể giúp phân biệt bịnh

được gây ra bởi tuyến yên hay vùng hạ đồi. Test này yêu cầu chích hormone TRH và

được thực hiện bởi chuyên gia nội tiết.

Xét nghiệm máu như trên có thể giúp chẩn đoán suy giáp nhưng không chỉ ra

nguyên nhân. Sự kết hợp bịnh sử, lâm sàng, xét nghiệm kháng thể như trên cộng với

chụp cắt lớp tuyến giáp giúp chẩn đoán bịnh của tuyến giáp rõ ràng hơn. Nếu nghi ngờ

do nguyên nhân tuyến yên hoặc vùng hạ đồi thì MRI não và những xét nghiệm khác

cần làm thêm. Những xét nghiệm làm thêm này được làm tùy từng trường hợp cụ thể.

Suy giáp được điều trị ra sao?

Ðiều trị suy giáp phải lâu dài. Trước khi dùng levothyroxin tổng hợp (T4) có

thể dùng những viên thyroid sấy khô. Những viên này thu được từ tuyến giáp của thú.

Hiện tại T4 tổng hợp tinh khiết có thể sử dụng rộng rãi. Vì không có lý do gì để dùng

những tinh chất này từ tuyến giáp đông khô.

Như đã nói ở trên những hormone của tuyến giáp hoặc động vật thật sự là T3.

Thế thì tại sao bác sĩ lại chọn T4 để điều trị ? T3 (cytomel) thì có thể dùng và có chỉ

định nào đó cho việc sử dụng nó. Tuy nhiên phần lớn bịnh nhân dùng T4 tổng hợp

(levoxyl, syndroid) thì thích hợp hơn. Ðiều này làm hormone tuyến giáp ổn định hơn

và chỉ cần dùng một lần trong ngày, trong khi T3 thì hoạt động ngắn hơn nhiều và cần

dùng nhiều lần trong ngày. Trong phần lớn bịnh nhân thì T4 tổng hợp sẽ sẵn sàng và

đều đặn biến đổi thành T3 tự nhiên trong máu và sự biến đổi này được điều hòa thích

hợp bởi mô cơ thể.

Liều trung bình T4 được dùng là khoảng 1,6 microgam/kg cân nặng /ngày. Xấp

xỉ khoảng 100 - 150 microgam /ngày. Trẻ em cần liều lớn hơn. Ở những người trẻ

khoẻ khởi đầu nên dùng liều thyroid đầy đủ. Nhưng trong những bịnh nhân có bịnh

tim trước đó thì liều này có thể làm tăng thêm bịnh tim. Những người già mà không

biết bịnh tim tồn tại trước thì liều như trên có thể dẫn đến bịnh tim không hồi phục

dẫn đến đau ngực hoặc sốc tim. Vì lý do đó nên bịnh nhân với tiền sử bịnh tim hoặc

nghi ngờ có bịnh thì liều khởi đầu nên là 25mg hoặc ít hơn sau đó tăng dần mỗi sáu

tuần.

Ðiều lý tưởng là T4 nên được dùng vào buổi sáng, 30 phút trước khi ăn. Những

thuốc khác có chứa sắt, antacid nên được tránh vì chúng gây giảm hấp thu thuốc.

Ðiều trị suy giáp được theo dõi mỗi 6 tuần cho đến khi ổn định. Suốt thời gian

này thì cần theo dõi TSH để xác định lượng hormone thay thế đã dùng đủ chưa. Ðiều

trị phải làm sao duy trì TSH ở mức bình thường. Tùy phòng xét nghiệm thì TSH có thể

thay đổi nhưng giá trị bình thường dao động 0,5 - 5 µIU/ml. Một khi đã ổn định thì

TSH có thể kiểm tra mỗi năm. Ðiều trị thái quá thyroid có thể có hại và có thể gây ra

tăng nhịp tim và huyết áp và cũng gây ra loãng xương. Mọi cố gắng điều trị là làm sao

giữ cho TSH trong giới hạn bình thường.

Suy giáp tiềm ẩn là gì ?

Suy giáp tiềm ẩn là tình trạng mà bịnh nhân không có triệu chứng lâm sàng.

Những bịnh nhân này cũng có lượng hormone tuyến giáp bình thường trong máu. Bất

thường duy nhất là tăng TSH trong máu lúc làm việc. Ðiều này nói lên tuyến yên đang

làm việc mạnh mẽ hơn để duy trì mức hormone tuyến giáp trong máu bình thường và

tuyến giáp đòi hỏi sự kích thích từ tuyến yên để tạo đủ lượng hormone cần thiết. Phần

lớn những bịnh nhân này sẽ có thể tiến triển thành suy giáp thật sự, đặc biệt là khi TSH

trên một mức nào đó.

Trong khi còn nhiều bàn cãi thì nhiều chuyên gia nội tiết sẽ điều trị những bịnh

nhân như thế đặc biệt khi họ có cholesterol trong máu cao. Những bất thường của

cholesterol có khả năng cải thiện khi điều trị bằng hormone tuyến giáp. Nếu

cholesterol bình thường thì chỉ cần theo dõi mà không cần điều trị và xét nghiệm TSH,

hormone tuyến giáp mỗi 4 - 6 tháng để xem có xuất hiện suy giáp hay không. Những

cách đánh giá này là có suy luận và bịnh nhân nên được động viên để nói với bác sĩ

những liên quan và ý thích đặc biệt.

Ðiều gì là tốt nhất đối với bạn ?

Nếu bạn thấy có những yếu tố liên quan đến suy giáp bạn nên nói những triệu

chứng của bạn cho bác sĩ. Xét nghiệm máu là bước đầu tiên cần làm để chẩn đoán. Từ

đó bạn và bác sĩ của bạn sẽ quyết định những bước kế tiếp. Nếu điều trị được đưa ra,

thì điều quan trọng là bạn hãy để cho bác sĩ của bạn biết những gì liên quan hoặc

những thắc mắc về bịnh của mình. Hãy nhớ rằng bịnh tuyến giáp là rất bình thường và

điều may mắn là suy giáp dễ dàng được mô tả và điều trị.

Tóm lược về suy giáp

Suy giáp liên quan đến đến bất kỳ tình trạng nào mà hormone tuyến giáp sản

xuất dưới mức bình thường.

Có nhiều rối loạn liên quan đến suy giáp.

Tuyến giáp được điều khiển bởi tuyến khác trong não gọi là tuyến yên.

Suy giáp là bệnh khá thường gặp.

Triệu chứng của suy giáp thì không đặc trưng.

Xét nghiệm máu là cần thiết để xác định chẩn đoán.

Ngoại trừ những tình trạng nào đó thì điều trị suy giáp cần uống thuốc trong

thời gian dài.