Ở
Ụ
Ạ
Ả
Ỉ
S GIÁO
D C VÀ ĐÀO T O T NH QU NG BÌNH
Ồ ƯỠ
TÀI LI U Ệ ƯỜ
B I D
NG TH
NG XUYÊN GIÁO VIÊN
Ề
Ộ Ố Ấ M T S V N Đ
Ứ
Ụ
Ệ
NG D NG CÔNG NGH THÔNG TIN
Ọ
Ạ
TRONG D Y H C
ả
Qu ng Bình, tháng 10/2013
1
2
Ụ Ụ M C L C
Ề Ộ Ố Ấ M T S V N Đ
Ứ Ạ Ọ Ụ Ệ NG D NG CÔNG NGH THÔNG TIN TRONG D Y H C
ể ư ệ ề ạ ứ ế Đ giúp các giáo viên có thêm t ọ ứ li u và ki n th c v d y h c ng
ệ ả ư ầ ạ ậ ụ d ng công ngh thông tin, nhóm tác gi ệ đã s u t m biên so n t p tài li u
ộ ố ấ ề ứ ụ ệ ạ ọ “M t s v n đ ng d ng công ngh thông tin trong d y h c”
Ộ Ố Ọ Ứ Ụ Ắ Ạ 1. M T S NGUYÊN T C KHI NG D NG CNTT TRONG D Y H C
ạ ứ ụ ự ệ 1.1. Th c tr ng ng d ng công ngh thông tin (CNTT)
ữ ầ ở ố ượ ả Trong nh ng năm g n đây Qu ng Bình s l ng giáo viên (GV) s ử
ệ ể ề ạ ọ ộ ụ d ng máy tính trong vi c d y h c tăng lên m t cách đáng k . Đi u này đóng
ụ ủ ỉ ự ệ ấ ộ ọ m t vai trò r t quan tr ng trong s nghi p giáo d c c a t nh nhà. Tình hình
ự ế ấ ướ ộ ớ ỷ th c t cho th y, chúng ta đã và đang b c vào m t k nguyên m i, k ỷ
ủ ề ầ ạ ọ ộ nguyên c a CNTT mà trong đó ph n m m d y h c (PMDH) là m t trong
ụ ủ ướ ấ ớ ữ ề ể ổ ự nh ng ti m năng r t l n có th thay đ i giáo d c c a n ể c ta. S phát tri n
ẩ ạ ả ở ộ ộ ạ ủ c a CNTT đã m ra m t cu c cách m ng đ y m nh quá trình c i cách giáo
ố ướ ụ ả ằ ộ ụ d c trên toàn qu c. Tr c tiên ph i nói r ng PMDH là m t công c ph c v ụ ụ
ọ ậ ề ư ệ ạ ả ợ ể gi ng d y và h c t p có nhi u u đi m và phù h p trong tình hình hi n nay,
ể ư ọ ữ ế ạ qua đó h c viên (HV) có th t ứ duy sáng t o hay khám phá nh ng ki n th c
ớ ơ ượ ế ủ ữ ạ ả m i, giúp HV đi xa h n, v t qua nh ng h n ch c a bài gi ng trong sách
ọ giáo khoa (SGK) ở ườ tr ng h c.
ệ ứ ọ ườ ậ ỉ ừ ẫ ụ Tuy v y, vi c ng d ng CNTT trong h c đ ng v n đang ch d ng l ạ i
ở ệ ế ố ứ ư ị
ể ổ ươ ượ ữ ứ ụ ủ ớ ọ vi c trang b máy tính và k t n i internet, ch ch a hoàn toàn khai thác ư ạ ng pháp d y h c, ch a c nh ng ng d ng c a CNTT đ đ i m i ph đ
ứ ư ữ ớ ị ế trang b cho giáo viên nh ng tri th c m i, ch a giúp GV bi t dùng CNTT đ ể
ữ khai thác thông tin h u ích.
ậ ợ * Thu n l i:
ế ậ ợ ạ + GV nhìn chung là bi ữ t ngo i ng , thu n l ệ ử ụ i trong vi c s d ng máy
ế ậ tính và truy c p internet tìm ki m thông tin.
ử ụ ư ề ỹ ế + Nhi u GV có k năng s d ng CNTT nh : bi t khai thác thông tin
ự ử ụ ứ ể ượ trên internet, t nghiên c u tìm hi u và s d ng đ c PMDH.
ố ắ ệ ề ề ạ ơ ị ượ ế + Nhi u đ n v đã c g ng t o đi u ki n cho GV đ ậ c ti p c n và s ử
3
ụ d ng máy vi tính (MVT).
* Khó khăn:
ử ụ ư ấ ỹ ỹ + Không ít GV ch a có k năng s d ng CNTT, nh t là k năng s ử
ụ ề ầ ả ạ ụ d ng ph n m m chuyên d ng trong gi ng d y.
ộ ố ể ả ợ ạ ạ + M t s GV còn có tâm lý ng i tìm hi u vì s khó, kh năng ngo i
ự ử ụ ữ ư ề ế ạ ư ử ụ ng cũng nh năng l c s d ng CNTT còn nhi u h n ch nên ch a s d ng
ư ướ ạ ẫ ượ ọ ậ thành th o và ch a h ng d n đ c cho HV trong quá trình h c t p.
ả ử ụ ạ ọ ệ ả ạ ọ 1.2. Hi u qu s d ng CNTT trong d y h c và qu n lý d y h c
ệ ử ụ ớ ọ ớ ề ấ ả 1.2.1. V n đ qu n lý l p h c và vi c s d ng CNTT trên l p
ế ề ử ụ ữ ạ ớ ọ ườ ượ Nh ng h n ch v s d ng CNTT trong l p h c th ng đ c gi
ở ạ ế ề ế ị ự ế thích b i h n ch v trang thi t b , tài nguyên. Tuy nhiên, th c t ả i ấ cho th y,
ườ ượ ủ ế ị không ít tr ọ ng h c đ ị ầ c trang b đ y đ thi t b CNTT và tài nguyên giáo
ử ụ ứ ư ẫ ạ ọ ỉ ụ d c nh ng giáo viên v n ít s d ng CNTT trong d y h c. Nghiên c u ch ra
ữ ế ộ ộ ố ạ ằ r ng, m t trong nh ng nguyên nhân chính đó là CNTT mang đ n m t s h n
ế ớ ệ ả ế ạ ủ ch m i trong vi c qu n lý ti t d y c a giáo viên.
ớ ọ ộ ườ ọ ậ ể ạ ọ L p h c là m t môi tr
ườ ư ầ ậ ự ệ ả viên th ng u tiên hàng đ u cho vi c duy trì tr t t ng h c t p có ki m soát. Trong d y h c, giáo ọ Ứ ớ , qu n lý l p h c. ng
ọ ủ ạ ạ ả ọ ớ ế ệ ụ d ng CNTT vào d y h c làm h n ch vi c qu n lý l p h c c a giáo viên. Vì
ụ ề ạ ố ớ ớ ậ v y, nhi u giáo viên e ng i và không mu n áp d ng CNTT trên l p v i HV.
ứ ủ ề ạ ệ Theo nghiên c u c a Khaneboubi (2009), máy tính không t o đi u ki n
ộ ố ủ ự ể ế ả ậ cho s tham gia nói (phát bi u, th o lu n) c a HV mà mang đ n m t s khó
ự ễ ế ườ ế ọ ầ ớ ằ khăn cho s di n ti n bình th ủ ng c a ti t h c. Ph n l n giáo viên nói r ng,
ử ụ ớ ọ ướ ề khi HV s d ng máy tính trong l p h c, HV h ng v màn hình. Khi đó, màn
ấ ả ố ớ ườ ứ hình là t t c đ i v i HV; HV th ế ng xuyên quan tâm đ n th khác và không
ế ệ ề ẫ ả ơ nghe gi ng. Đi u đó d n đ n khó khăn h n trong vi c làm cho HV tham gia
ạ ộ ọ ậ ể ấ ơ vào ho t đ ng h c t p mà giáo viên phát v n, khó khăn h n đ làm cho HV
ủ ệ ệ ư ạ nghe m nh l nh s ph m c a giáo viên.
ớ ọ ườ ầ ủ Trong l p h c bình th ng, HV không làm theo yêu c u c a giáo viên
ữ ườ ễ ậ ế ẽ s có nh ng hành vi khác th ng mà giáo viên d nh n bi t. Tuy nhiên, khi
ể ậ ọ ớ ơ ế ữ ạ d y h c v i máy tính thì khó khăn h n đ giáo viên nh n bi t nh ng hành vi
ụ ẽ ờ ử ổ ữ ủ ệ này c a HV. Ví d , v v i, nói chuy n hay nhìn ra c a s là nh ng hành vi
ễ ậ ớ ọ ườ ấ giáo viên d dàng nh n th y trong l p h c thông th
4
ư ệ ử ạ ử ạ ơ ữ ậ trò ch i trên m ng hay g i th đi n t l ơ ng thì chát (chat), ch i ạ i là nh ng hành vi khó nh n d ng
ượ ử ỉ ủ ữ đ ạ c qua ngôn ng hay c ch c a HV. Đôi khi, màn hình máy tính làm h n
ế ệ ớ ọ ch vi c quan sát HV trong l p h c.
ậ ế ử ụ ả ớ ọ Vì v y, n u s d ng máy tính trong l p h c thì giáo viên ph i có k
ố ể ư ả ồ ờ ố ạ ỹ ạ t đ qu n lý đ ng th i màn hình và tình hu ng s ph m ư năng s ph m t
ạ ượ ằ ọ ạ ụ ạ ạ ộ ể ỗ ờ nh m đ t đ c m c đích d y h c t ọ i m i th i đi m. Ho t đ ng, hành vi h c
ớ ớ ủ ọ ớ ọ ườ ậ t p c a HV khi h c v i máy tính khác v i l p h c thông th ng. Giáo viên
ớ ớ ả ả ớ ọ ọ ườ ph i qu n lý l p h c và HV theo cách khác v i l p h c thông th
ừ ệ ể ả ả ớ ọ ớ ữ n a, đ qu n lý l p h c v i máy tính giáo viên v a ph i có nghi p v s ơ ng. H n ụ ư
ố ừ ả ạ ỹ ạ ph m t ử ụ t v a ph i có k năng s d ng máy tính thành th o.
ệ ử ụ ấ ằ ứ ắ ớ ề Nghiên c u cũng cho th y r ng, vi c s d ng CNTT trong l p g n li n
ự ế ệ ề ệ ả ấ ừ ớ v i kinh nghi m, kh năng ngh nghi p. Th c t cho th y giáo viên t 3049
ử ụ ổ ườ ấ ớ ọ tu i, là giáo viên s d ng th ng xuyên nh t CNTT trong l p h c. Giáo viên
ườ ấ ớ ỹ ử ụ s d ng CNTT th ọ ng xuyên nh t trong l p h c là giáo viên có k năng s ư
ữ ả ạ ợ ớ ớ ph m phù h p v i ng c nh m i.
ẻ ướ ả ổ ườ ử ụ Giáo viên tr (d i 30 tu i) không ph i là ng
ườ ể ấ ớ ườ th ng xuyên nh t. Nguyên nhân có th là do m i ra tr i s d ng CNTT ẻ ng giáo viên tr
ẻ ầ ư ệ ể ề ờ ch a có nhi u kinh nghi m, giáo viên tr c n dành th i gian đ nâng cao trình
ữ ụ ệ ở ổ ữ ộ đ chuyên môn, nghi p v . Nh ng giáo viên tu i trung niên đã v ng vàng
ụ ọ ự ệ ả ế ệ ổ ớ ệ tin trong vi c đ i m i, c i ti n nghi p
trong chuyên môn, nghi p v , h t v .ụ
ử ụ ữ ườ ớ ọ Nh ng giáo viên s d ng th ng xuyên CNTT trong l p h c không e
ầ ủ ạ ồ ớ ọ ng i HV làm n ào trong l p h c hay không làm theo yêu c u c a giáo viên.
ọ ế ủ ữ ể ệ ả H bi
ụ ể ủ ự ệ ệ ọ t cách ki m tra, qu n lý màn hình c a HV và có nh ng bi n pháp ệ nghi p v đ thu hút s chú ý c a HV. H cũng có kinh nghi m trong vi c
ị ữ ư ạ ủ ệ ữ ệ
ợ ế ạ ị ế ắ ữ ấ ớ xác đ nh nh ng HV không tuân th m nh l nh s ph m thông qua nh ng thao ề ỹ ọ tác v i máy tính. H cũng không s ti ở t d y b b t c b i nh ng v n đ k
ể ự ế ậ ở ọ ướ ữ ế ớ thu t, b i vì h có th d ki n tr ể ứ c nh ng cách đ ng bi n v i kinh
ậ ư ạ ệ ỹ ủ ọ nghi m k thu t, s ph m c a h .
ệ ữ ử ụ ệ ể ả ố ớ ọ M i quan h gi a vi c qu n lý l p h c và s d ng CNTT có th giúp
ả ử ụ ệ ầ ấ ườ ề gi i thích ph n nào vi c giáo viên s d ng r t th ầ ng xuyên ph n m m trình
ễ ấ ằ ề ặ ỹ ậ ử ụ ư ệ ế ớ ầ chi u trên l p nh hi n nay. D th y r ng, v m t k thu t, s d ng ph n
5
ủ ộ ề ộ ế ề ả ơ ế m m trình chi u là đ n gi n; trình chi u giúp giáo viên ch đ ng v n i dung
ư ớ ẫ ả ớ ồ ờ ớ ọ ọ trình bày trên l p; đ ng th i, giáo viên v n qu n lý l p h c nh l p h c
ề ố truy n th ng.
ề ồ ưỡ ấ ề ậ ấ 1.2.2. V n đ b i d ng, t p hu n giáo viên v CNTT
ệ ữ ử ụ ả ặ ố ớ ọ ớ M i liên h gi a qu n lý l p h c và s d ng CNTT trên l p đ t câu
ề ồ ưỡ ứ ụ ậ ấ ạ ọ ỏ ề ấ h i v v n đ b i d ng, t p hu n giáo viên ng d ng CNTT trong d y h c.
ồ ưỡ ệ ế ị ệ Vi c b i d ng giáo viên đóng vai trò quy t đ nh trong vi c làm tăng
ệ ứ ụ ủ ạ ạ ớ ự ự s t ọ tin, m nh d n c a giáo viên trong vi c ng d ng CNTT trên l p h c
(Carugati & Tomasetto, 2002).
ồ ưỡ ộ ử ụ ỉ ế ị N i dung b i d ỹ ng không ch là k năng s d ng thi
ướ ụ ư ự ệ ế ả ạ ườ tr c h t đó ph i là năng l c, nghi p v s ph m trong môi tr t b CNTT mà ọ ạ ng d y h c
ớ ườ ử ụ ạ ọ m i môi tr ng d y h c có s d ng CNTT.
ầ ớ ử ụ ậ ấ ậ Ph n l n các khóa t p hu n giáo viên s d ng CNTT t p trung vào các
ậ ạ ỹ ượ ậ ề ự ứ ấ khía c nh k thu t CNTT. Giáo viên ít đ ụ c t p hu n v th c hành ng d ng
ế ợ ạ ọ ươ ả ạ CNTT vào d y h c và k t h p CNTT vào ch ng trình gi ng d y. Giáo viên
ư ượ ướ ể ả ế ế ạ ế ề ẫ ỉ ch a đ c h ọ ng d n làm th nào đ c i ti n, đi u ch nh, thay th d y h c
ự ộ ề ẫ ố ọ ế truy n th ng. Sau khi tham d m t khóa h c, giáo viên v n không bi t làm
ể ử ụ ể ả ế ớ ự ạ th nào đ s d ng CNTT đ gi ng d y v i HV. Không ít giáo viên đã th c
ử ụ ồ ạ ạ ọ ớ ạ ọ hành s d ng CNTT trong d y h c v i HV r i l i quay l ạ i cách d y h c cũ.
ề ế ệ ọ ộ ợ ấ Hay nói cách khác, nhi u khóa h c có r t ít tác đ ng lâu dài đ n vi c tích h p
ủ ạ ọ CNTT c a giáo viên trong d y h c.
ậ ồ ủ ấ
ệ ạ ư ầ ạ ả ể ọ ở T p hu n giáo viên không ph i đ h tr thành "tín đ " c a CNTT mà ọ ụ duy phê phán vi c l m d ng CNTT trong d y h c. giáo viên cũng c n có t
ỉ ế ứ ạ ớ ụ ệ ạ ọ Giáo viên không ch bi t ng d ng CNTT linh ho t v i vi c d y h c mà còn
ế ổ ả ế ề ể ạ ọ ố ợ ớ bi t thay đ i, c i ti n thói quen d y h c truy n th ng đ phù h p v i CNTT.
ế ả ị ậ * Th o lu n, ki n ngh
ủ ươ ư ườ ừ ữ Ở ướ n c ta, ch tr ọ ng đ a tin h c vào nhà tr ng đã có t nh ng năm
ế ỷ ướ ủ ươ ượ ể ằ 90 c a th k tr ề c. Nhi u ch ự ng trình, d án đã đ ẩ c tri n khai nh m đ y
ữ ứ ụ ạ ạ ặ ọ m nh ng d ng CNTT trong d y h c. Không ít nh ng mô hình đã g t hái
ề ệ ứ ụ ữ nh ng thành công v vi c ng d ng CNTT trong nhà tr ườ Ở ng.
ự ự ượ ạ ợ ọ th c s đ c tích h p trong d y h c ọ ở ộ ố ườ m t s tr ng h c. Tuy nhiên, vi c s đó CNTT đã ệ ử
ọ ở ạ ầ ớ ườ ư ễ ổ ụ d ng CNTT trong d y h c ph n l n các tr ng ph thông ch a di n ra
6
ườ ỉ ừ ầ ạ ở ữ ế ể ả th ng xuyên, đa ph n ch d ng l nh ng ti i t thí đi m, thao gi ng.
ầ ư ụ ướ ằ ỉ ạ ậ ấ Cũng c n l u ý r ng, giáo d c n
ữ ề ố ớ ớ ụ ở ố có nh ng truy n th ng, văn hóa riêng, không gi ng v i v i giáo d c c ta mang tính ch t ch đ o t p trung và ộ Mĩ hay m t
ứ ề ữ ặ ư ệ ư ủ ộ ố ướ s n
ế ữ ườ ủ ệ ầ ổ c Châu Âu. M t nghiên c u v nh ng đ c tr ng c a vi c đ a CNTT vào ể t, h u ích đ có ể t Nam có th là c n thi ng ph thông c a Vi ạ ọ d y h c trong tr
ứ ế ự ự ễ ệ ạ ọ ị thêm căn c khoa h c, th c ti n cho vi c ho ch đ nh chính sách thi
ụ ứ ụ ế ệ ả ổ ệ t th c, hi u ạ t ki m cho ng d ng CNTT trong giáo d c ph thông cho giai đo n qu và ti
m i.ớ
ệ ử ụ ữ ế ệ ế ạ ả ớ Nh ng h n ch mà vi c s d ng CNTT mang đ n cho vi c qu n lý l p
ủ ề ề ự ầ ớ ạ ả ổ ế ặ ấ ọ h c c a giáo viên đ t ra v n đ v s c n thi
ệ ằ ỉ ọ t ph i đ i m i d y h c. ả ỉ Larose, Grenon và Lafrance (1999) ch ra r ng không ch có công ngh ph i
ệ ạ ổ ể ạ ộ ứ ạ ọ ọ
ệ ớ ổ ể ủ ể ứ ẽ ớ ả ế c i ti n, thay đ i đ đáp ng vi c d y h c mà chính ho t đ ng d y h c cũng ợ ầ c n thay đ i đ thích ng v i công ngh m i. S là không đ đ tích h p
ụ ớ ụ ọ ươ ươ ứ ụ công c tin h c vào giáo d c v i ph ng pháp, ph ồ ng th c giáo d c đã t n
ạ ổ ể ậ ụ ả ượ ự ể ệ ạ t i mà ph i thay đ i đ t n d ng đ c thành t u đ công ngh mang l i. Đây
ộ ấ ề ầ ể ẽ ế ặ ả ổ ớ ệ có th s là m t v n đ c n đ t ra khi ti n hành đ i m i căn b n, toàn di n
ụ ạ giáo d c và đào t o.
ầ ớ ố ả ườ ượ ị Trong b i c nh ph n l n các tr ọ ng h c đã đ
ề ặ ệ ả ạ ấ ọ c trang b máy tính và ệ ế ố k t n i internet, khai thác hi u qu CNTT vào d y h c là v n đ đ t ra hi n
ồ ưỡ ậ ấ ở ệ nay và vi c b i d ử ụ ng, t p hu n giáo viên s d ng CNTT tr thành y u t
ồ ưỡ ọ ờ ế ậ ấ ầ ồ ộ quan tr ng. N i dung b i d ng, t p hu n c n quan tâm đ ng th i đ n k ế ố ỹ
ươ ạ ọ ổ ứ ạ ạ ọ ọ năng CNTT, ph ng pháp d y h c và cách t ch c d y h c. D y h c có s ử
ỏ ở ệ ụ ư ạ ữ ớ ỹ ụ d ng CNTT đòi h i giáo viên nh ng k năng nghi p v s ph m m i, khác
ữ ề ầ ọ ố ớ ỹ ượ ớ ạ v i d y h c truy n th ng. Nh ng k năng m i này c n đ ư ộ c xem nh m t
ế ủ ộ ồ ưỡ ể ầ ậ ph n không th thi u c a n i dung b i d ấ ng, t p hu n giáo viên.
ệ ỉ ầ ế ợ ệ ặ Đ c bi t, giáo viên không ch c n bi ữ t nh ng l ư i ích, u vi t mà CNTT
ạ ầ ế ả ạ ử ụ ế mang l i mà giáo viên còn c n bi t c h n ch , khó khăn khi s d ng CNTT
ệ ạ ụ ề ể ạ ọ ạ trong d y h c. Đi u này có th giúp tránh vi c l m d ng CNTT trong d y
ươ ọ h c trong t ng lai.
ệ ứ ế ấ ụ ạ ố ọ Cu i cùng, vi c ng d ng CNTT trong d y h c là xu th t ế t y u.
ề ầ ư ấ ớ CNTT đã và đang mang l ạ ợ i l ụ i ích to l n cho giáo d c. V n đ c n u tiên
ứ ẩ ạ ộ ợ
ế ạ ứ ụ ữ ề ệ ạ ụ quan tâm là đ y m nh khai thác, ng d ng CNTT m t cách phù h p trong d y ệ ư t d y có ng d ng CNTT ngày càng nhi u. Vi c đ a ọ h c. Hi n nay, nh ng ti
7
ờ ạ ư ộ ử ụ ể ệ ra tiêu chí đánh giá gi d y có s d ng CNTT có th coi nh m t bi n pháp
ế ế ụ ứ ự ệ ầ c n thi t và thi ả ủ t th c giúp nâng cao hi u qu c a khai thác, ng d ng CNTT
ế ệ ạ ạ ạ ọ ụ và h n ch vi c l m d ng CNTT trong d y h c.
ộ ố ụ ắ ổ ứ ạ 1.3. M t s nguyên t c khi áp d ng CNTT trong t ạ ộ ch c ho t đ ng d y
h c.ọ
ộ ố ụ ắ 1.3.1. M t s nguyên t c khi áp d ng CNTT
ọ ườ ứ ụ ầ ế ạ + Trong d y h c, ng i GV c n khai thác các ng d ng thi ự ớ t th c v i
ố ợ ớ ươ ề ệ ạ ố ọ ộ b môn mình, ph i h p v i các ph
ươ ệ ằ ổ ứ ủ ạ ộ ứ ậ ph ng ti n khác nh m t ch c ho t đ ng nh n th c c a HV đ đ t đ ng ti n d y h c truy n th ng và các ể ạ ượ c
ủ ế ọ ụ ọ m c đích c a ti t h c, bài h c.
ụ ỉ ươ ề ệ ạ ọ ố + Ch áp d ng CNTT khi các ph ng ti n d y h c truy n th ng không
ượ ặ ố ủ ứ ậ ứ đáp ng đ ứ c ho c đáp ng không t t trong quá trình nh n th c c a HV,
ụ ạ ạ ọ tránh l m d ng CTNT trong quá trình d y h c.
ụ ụ ộ ơ ặ ạ ỗ ộ ọ ỉ ệ + M i PMDH ch ph c v cho vi c d y h c m t bài ho c m t đ n v ị
ụ ứ ế ậ ầ ờ ị ị ả ki n th c nào đó, do v y GV c n ph i xác đ nh rõ m c đích, v trí, th i gian
ươ ử ụ ế ế ế ạ ọ và ph ng pháp s d ng PMDH trong quá trình thi t k ti n trình d y h c.
ầ ượ ử ụ ướ ự ậ + CNTT c n đ c s d ng theo h ứ ng phát huy tính tích c c nh n th c
ớ ư ủ ể ủ ạ ộ ứ ậ ủ c a HV, trong đó HV v i t cách là ch th c a ho t đ ng nh n th c, HV
ế ậ ượ ấ ủ ố ượ ả ự ươ ủ ti p c n đ c b n ch t c a đ i t ứ ng nghiên c u qua s t ng tác c a HV
ừ ấ ủ ể ấ ả ớ v i PMDH mà t ố ậ đó HV có th tìm ra quy lu t, tính ch t, b n ch t c a đ i
ứ ượ t ng nghiên c u.
ậ ả ự ỗ ợ ề
ứ ủ ọ ủ ạ ộ ế ậ ạ ỗ ợ Vì v y, CNTT h tr cái gì và h tr khi nào ta đ u ph i d a vào yêu ọ ch c ho t đ ng nh n th c c a HV theo ti n trình d y h c c a bài h c ầ ổ ứ c u t
ượ ạ ả đã đ c so n th o.
ử ụ ướ ư ế ớ 1.3.2. S d ng CNTT trong ba b c lên l p nh th nào?
ướ ề ấ ấ ề B c 1: Đ xu t v n đ
ươ ướ ơ ả ủ ệ ổ ứ ọ ậ ố Ph ng h ng c b n c a vi c t ch c tình hu ng h c t p trong b ướ c
ấ ấ ư ệ ề ề ấ ặ ặ ố ệ ề đ xu t v n đ là vi c GV đ a ra tình hu ng có v n đ , ho c đ t ra nhi m
ớ ứ ế ầ ớ ụ ể ướ v đ h ng HV t ể i nhu c u tìm hi u ki n th c m i.
ệ ử ụ ể ự ệ ệ ớ Đ th c hi n thành công vi c trên v i vi c s d ng CNTT thì GV giao
ề ướ ự ướ ề ẩ ụ ệ ấ ộ ẫ ủ cho HV m t nhi m v có ti m n v n đ . D i s h ng d n c a GV, HV
ế ệ ẵ ậ ự ệ ự ệ ụ ặ quan tâm đ n nhi m v đ t ra, s n sàng nh n và t
ả ụ ế ệ ệ ả ụ v . Trong quá trình gi i quy t nhi m v đó, quan ni m và gi ệ nguy n th c hi n nhi m ầ i pháp ban đ u
8
ượ ứ ượ ử ấ ủ c a HV đ c th thách và HV ý th c đ ề ố ớ c khó khăn. Lúc này v n đ đ i v i
ẫ ủ ề ấ ượ ứ ệ ướ ự ướ i s h ng d n c a GV v n đ đó đ ễ c chính th c di n
ấ HV xu t hi n, d đ t.ạ
ướ ả ề B c 2: Gi ế ấ i quy t v n đ
ướ ộ ậ ộ ự ủ Trong b c này: "HV hành đ ng đ c l p, t ổ ch , trao đ i, tìm tòi gi ả i
ế ấ ề ạ ộ ộ ậ ể ấ ề quy t v n đ ". Sau khi đã phát bi u v n đ , HV đ c l p ho t đ ng, xoay tr đ ở ể
ẽ ị ướ ậ ự ầ ế ượ v t qua khó khăn. GV s đ nh h ng khi th t s c n thi t. Trong quá trình tìm
ả ế ấ ề ễ ạ ổ ớ ườ ề tòi gi i quy t v n đ , HV di n đ t, trao đ i v i ng i khác trong nhóm v cách
ả ế ấ ề ủ ế ả ượ ể ỉ gi i quy t v n đ c a mình và k t qu thu đ c, qua đó có th ch nh lý, hoàn
ế ệ ướ ự ướ ượ ị ẫ ủ ủ ộ thi n ti p. D i s h ng d n c a GV, hành đ ng c a HV đ c đ nh h
ớ ế ứ ậ ợ ố ướ ng ứ ấ ọ phù h p v i ti n trình nh n th c khoa h c và thông qua các tình hu ng th c p
khi c n. ầ ể ệ ố ị ướ ủ ể ự Đ có th th c hi n t t vai trò đ nh h ng c a mình trong quá trình
ả ắ ữ ủ ầ ậ ậ ọ ứ ạ d y h c, GV c n ph i n m v ng quy lu t chung c a quá trình nh n th c
ữ ứ ế ọ ộ ườ ặ khoa h c, lôgíc hình thành các ki n th c, nh ng hành đ ng th ng g p trong
ứ ữ ậ ươ ậ ổ ế ứ ể ạ ị quá trình nh n th c, nh ng ph
ữ ầ ộ ế ủ ế nh ng hành đ ng, thao tác c n thi ng pháp nh n th c ph bi n đ ho ch đ nh ộ t c a HV trong quá trình chi m lĩnh m t
ứ ế ị ộ ỹ ki n th c hay m t k năng xác đ nh.
ướ ậ ụ ế ể ả B c 3: Ki m tra, v n d ng k t qu
ướ ụ ứ ể ế ậ ậ ớ Trong b c này: "Tranh lu n, th ch hoá, v n d ng tri th c m i" là
ướ ự ướ ạ ộ ọ ẫ ủ ệ ả ậ ho t đ ng tr ng tâm. D i s h ng d n c a GV, HV tranh lu n, b o v cái
ượ ứ ể ế ớ ổ ự xây d ng đ c. GV chính xác hoá, b sung, th ch hóa tri th c m i. HV
ậ ụ ứ ứ ậ ớ chính th c ghi nh n tri th c m i và v n d ng.
Ộ Ố Ể Ụ Ạ Ệ M T S BI U HI N L M D NG CNTT
ườ ạ ọ ư ạ ng đ i h c s ph m Hà
PGS.TS Lê Huy Hoàng Tr N iộ
ư ụ ấ ạ ả Cách đây không lâu, các c p qu n lý giáo d c, các nhà s ph m th ườ ng
ỏ ể ứ ụ ệ ạ ọ
ướ ừ ề ế ầ ậ ả ặ đ t câu h i “li u có th ng d ng CNTT trong d y h c hay không”. Ngày ầ c đ u nay, khi mà h u h t nhà giáo, các nhà qu n lý đ u th a nh n và b
ứ ụ ệ ệ ể ấ ạ ọ ỏ tri n khai ng d ng công ngh thông tin trong d y h c thì xu t hi n câu h i
9
ể ứ ứ ệ ế ả ạ ọ ụ th hai, đó là “làm th nào đ ng d ng CNTT trong d y h c hi u qu ”.
ứ ề ể ế ề Đã có nhi u bài vi t bàn v quan đi m, cách th c, mô hình, ph
ữ ụ ứ ề ạ ậ ọ ớ ươ ng ớ pháp ng d ng CNTT trong d y h c v i nhi u thu t ng còn tranh cãi, v i
ữ ị ướ ẽ ữ ế ệ ả nh ng đ nh h ng khác nhau, và l dĩ nhiên, cho nh ng k t qu , hi u qu
ế ướ ề ậ ớ ậ khác nhau. Bài vi t này không đi theo h ng đó mà t p trung đ c p t ả ộ i m t
ơ ở ụ ệ ề ạ ạ ấ ọ ữ ố ể s bi u hi n “l m d ng” CNTT trong d y h c. Trên c s đó, đ xu t nh ng
Ứ ụ ệ ệ ạ ả ọ ộ ị bi n pháp ng d ng CNTT trong d y h c m t cách hi u qu và có giá tr .
ề ứ ụ ệ ạ ọ Quan ni m v ng d ng CNTT trong d y h c
ớ ự ỗ ợ ậ ủ ế ớ ạ ọ V i s h tr và thâm nh p c a CNTT trong d y h c, trên th gi ấ i đã xu t
ữ ượ ử ụ ổ ế ứ ệ ậ ề hi n khá nhi u thu t ng (đ c s d ng ph bi n và chính th c) mô t ả ề v
ứ ươ ử ụ ư ạ ọ mô hình, cách th c, hay ph ng pháp s d ng CNTT trong d y h c nh CBT
ọ ớ ự ỗ ợ ủ ạ (Computer Based Training) – D y h c v i s h tr c a máy tính; WBT (Web
ự ệ ạ ọ Based Training) – D y h c d a trên công ngh Web; IBT (Internet Based
ọ ự ự ạ ạ ọ ế Training) – D y h c d a trên Internet; Online Learning – D y h c tr c tuy n;
ệ ử ọ ệ ELearning (Electronic Learning) – H c đi n t ạ ...T i Vi t Nam, các nhà khoa
ộ ố ủ ữ ư ư ậ ộ ọ h c cũng đã đ a ra và làm rõ n i hàm c a m t s thu t ng nh “Giáo án
ệ ử ệ ử ệ ử ủ ả ọ ệ đi n t ”; “Bài gi ng đi n t ”; “H c li u đi n t ”... Dù tính chính xác c a các
ề ằ ủ ữ ế ể ậ ậ ộ thu t ng đó th nào thì cũng không th ph nh n m t đi u r ng, CNTT có
ệ ể ạ ủ ệ th can thi p sâu và đem l ả i hi u qu to l n t ớ ớ ấ ả i t t c các khâu c a quá trình
ọ ạ d y h c.
ả ầ ể ứ ụ ệ ạ ấ ố ọ Đ ng d ng CNTT trong d y h c hi u qu , c n th ng nh t quan
ụ ể ằ ỉ ươ ệ ủ ườ đi m r ng “CNTT ch là công c , ph ng ti n c a ng
ủ ữ ự ộ ọ ườ ệ ầ ố m t trong nh ng l a ch n c a ng i giáo viên”, nó là ụ i th y trong h th ng các công c ,
ươ ử ụ ơ ở ụ ệ ộ ph ng ti n đang có, đang s d ng trong các c s giáo d c. M t gi
ạ ố ả ướ ạ ả ư ủ ế ả ạ ị hay, d y t ể t, d y hi u qu tr c h t ph i là k ch b n s ph m c a ng ờ ạ d y ườ i
ầ ọ ậ ủ ộ ứ ể
ế ị ươ ữ ỉ ự th y làm sao đ HV h ng thú, tích c c, ch đ ng trong h c t p. Sau đó, các ụ ỗ ợ ể ể ệ ố t t b hay CNTT ch là nh ng công c h tr đ th hi n t ệ ng ti n, thi ph
ấ ị ả nh t k ch b n đó mà thôi.
ữ ớ ưở ư ạ ướ ể ự V i CNTT, nh ng ý t ng s ph m tr ệ c đây không th th c hi n
ượ ở ữ ệ ưở ư ạ ướ đ c thì nay tr ự thành hi n th c, nh ng ý t ng s ph m tr ự c đây th c
ả ơ ữ ư ệ ệ ệ ả ướ hi n ch a hi u qu thì nay hi u qu h n, nh ng gì tr c đây khó khăn thì
ở ớ ặ ư ậ ễ ấ ơ nay tr
ả ộ ả ấ ể thành d dàng h n. V i đ c đi m và tính ch t nh v y, cho th y ử ụ không ph i lúc nào cũng dùng CNTT, không ph i n i dung nào cũng s d ng
10
ế ợ ả ự ệ ạ ầ ọ ọ ả ớ ệ ố CNTT trong d y h c và c n ph i l a ch n, k t h p hi u qu v i h th ng
ụ ươ ơ ở ứ ệ ể ặ các công c , ph ng ti n đang có trên c s xem xét đ c đi m, ch c năng, vai
ủ ừ ụ ượ ư ậ ẽ ượ ự ạ trò c a t ng công c . Làm đ c nh v y s tránh đ ụ c s l m d ng CNTT
ọ ạ trong d y h c.
ộ ố ể ệ ạ ạ ọ ụ M t s bi u hi n l m d ng CNTT trong d y h c
ơ ở ự ồ ưỡ ứ ễ ạ ả Trên c s th c ti n nghiên c u, gi ng d y, b i d ng giáo viên v
ề ả ư ế ụ ạ ọ ớ ứ ề ẩ ứ ng d ng CNTT trong d y h c cũng nh ti p xúc v i nhi u s n ph m ng
ộ ố ể ọ ủ ể ạ ậ ấ ệ ụ d ng CNTT trong d y h c c a giáo viên, có th nh n th y, m t s bi u hi n
ượ ụ ạ ạ sau đây đ ọ c coi là đã “l m d ng” CNTT trong d y h c
ộ ế ưở M t là, “Thi u ý t ư ạ ng s ph m”
ự ạ ườ ử ụ ề ắ ả ầ ụ S l m d ng này th ng m c ph i khi s d ng các ph n m m trình
ệ ử ề ễ ạ ặ ầ ạ ả di n dùng cho d y giáp m t hay các ph n m m t o bài gi ng đi n t cung
ầ ẩ ả ỉ ớ ệ ể ấ c p đ HV t ự ọ Ở h c. đó, đa ph n các s n ph m ch quan tâm t i vi c cung
ủ ộ ớ ự ọ ố ầ ươ ệ ấ c p khá đ y đ n i v i s minh h a t ủ i đa c a đa ph ng ti n. Trên c s ơ ở
ẫ ộ ượ ướ ạ ề ế đó, n i dung v n đ c trình bày d i d ng thuy t trình, nhi u khi giáo viên
ẩ ấ ộ ị ọ đ c thông tin trên các n i dung đã chu n b . Làm theo cách này, HV r t th ụ
ự ủ ệ ả ặ ộ đ ng, hi u qu không cao m c dù có s tham gia c a CNTT.
ế ưở ư ạ ế ố ạ ậ : Ý t ộ ng s ph m cho m t bài d y là y u t ấ ọ quan tr ng nh t K t lu n
ớ ấ ượ ả ủ ệ ờ ạ ệ ế ị quy t đ nh t i ch t l ng, hi u qu c a gi d y. Công ngh thông tin ch ỉ
ỗ ợ ể ự ệ ố ưở đóng vai trò h tr đ th c hi n t ấ t nh t ý t ng đó.
Hai là, “Dùng CNTT không đ t”ắ
ư ệ ớ ự ụ ể ả ổ ằ V i s phát tri n bùng n các công c nh hi n nay, ph i nói r ng
ế ầ ế ể ươ ế ị ệ ậ CNTT có th thay th h u h t các ph ệ ng ti n, thi t b hi n có. Tuy v y, lúc
ễ ẫ ớ ộ nào cũng dùng CNTT, n i dung nào cũng dùng CNTT d d n t i hi n t ệ ượ ng
ơ ở ậ ấ ượ ủ ể nhàm chán, lãng phí c s v t ch t, không khai thác đ ạ c đi m m nh c a các
ươ ụ ệ ệ ph ng ti n, công c khác hi n đang có.
ế ế ươ ụ ệ ậ : Hãy nghĩ đ n CNTT khi các ph ng ti n, công c khác K t lu n
ệ ượ ự ệ ệ ạ ớ ự không th c hi n đ ả c hay th c hi n v i hi u qu không cao, không t o ra s ự
ệ ề ấ ượ khác bi t v ch t và l ng.
11
ử ụ ụ ờ ạ Ba là, “L m d ng th i gian s d ng”
ề ờ ạ ế ượ ử ụ ể ễ Có nhi u gi d y, máy chi u đ
ề ắ ộ ờ ọ ẩ ạ h c. Đi u này vi ph m nguyên t c “đ c ả c s d ng đ trình di n các s n ủ ườ ng ph m CNTT trong toàn b gi
ử ụ ươ ế ị ạ ẫ ớ ạ ơ ộ đ ” khi s d ng ph ệ ng ti n, thi ọ t b d y h c, d n t
ỏ ủ ệ ườ ọ ộ ố ử ụ nhàm chán và m t m i c a ng i h c. M t s khác có s d ng các ph ệ i tr ng thái đ n đi u, ươ ng
ế ợ ư ả ư ẽ ệ ậ ậ ti n khác k t h p nh b ng, tranh v hay mô hình, v t th t nh ng không có
ự ủ ế ắ ạ thói quen t m ng t máy chi u làm phân tán s chú ý c a HV trong quá trình
ọ ạ d y h c.
ế ử ụ ả ờ ộ ậ : Không nên s d ng CNTT trong m t kho ng th i gian dài, K t lu n
ỉ ử ụ ậ ầ ữ ớ ộ ế ế ạ ắ ch s d ng v i nh ng n i dung th t c n thi ỗ t và t m ng t máy chi u m i
ớ khi không dùng t i nó.
ụ ố ạ ạ ả B n là, “L m d ng cái o do CNTT t o ra”
ớ ự ủ ề ể ầ ỏ V i s phát tri n c a nhóm các ph n m m mô ph ng (simulation
ễ ạ ườ ả ệ softwares), d dàng t o ra các môi tr
ể ượ ế ự ế ề ọ hành khoa h c có th đ c ti n hành. Trong th c t ự ng o trong đó các thí nghi m, th c ạ , nhi u giáo viên l m
ử ụ ề ỉ ở ầ ấ ử ụ ầ ụ d ng s d ng các ph n m m này không ch
ạ ớ ủ ọ ậ ớ ỏ ỉ t n su t s d ng mà còn coi đó ươ ng ầ là đích c n đ t t ầ i c a quá trình h c t p. C n nh là mô ph ng ch là ph
ấ ự ậ ệ ượ ứ ể ả ế ế ệ ố pháp nghiên c u đ tìm ra b n ch t s v t hi n t ng, thi t k h th ng s ự
ệ ượ ớ ự ậ ệ ượ ệ ả ớ ơ ậ v t hi n t ả ng m i hay đ n gi n là tr i nghi m v i s v t hi n t ng nào
ự ậ ệ ượ ứ ế ả ự đó ch nó không có kh năng thay th cho s v t, hi n t ng th c.
ế ự ế ợ ữ ệ ầ ả ạ ứ ậ : C n có s k t h p bi n ch ng gi a cái o (do CNTT t o ra) K t lu n
ự ạ ọ và cái th c trong quá trình d y h c.
ớ ứ Năm là, “Quá quan tâm t i hình th c bên ngoài”
ứ ọ ớ ư Hình th c là quan tr ng nh ng không nên quá quan tâm t
ầ ướ ụ ẩ ấ ạ ọ ủ ả c a s n ph m CNTT trong d y h c mà quên m t m c tiêu c n h ứ i hình th c ớ ủ i c a ng t
ờ ọ ệ ầ ể ệ ự ẹ ề ọ ỳ gi ầ ầ h c. Vi c c u k trong l a ch n m u n n, lòe lo t trong th hi n m u
ắ ố ị ủ ố ượ ế ể ạ ự ệ ắ s c, r c r i trong s hi n th c a các đ i t ng...có th khi n HV ng c nhiên
ầ ư ấ ủ ứ ề ọ
ự ớ Ộ ứ ứ ạ ả ọ ban đ u, nh ng đi u quan tr ng nh t c a giáo viên là làm cho HV h ng thú và ể ệ ủ ộ tích c c v i N I DUNG d y h c ch không ph i hình th c th hi n c a n i
dung.
ế ứ ủ ả ỳ ề ặ ẩ ầ ậ : Không quá c u k v m t hình th c c a s n ph m CNTT K t lu n
ọ ỗ ợ ạ h tr d y h c.
12
ụ ự ọ Sáu là, “L a ch n sai công c ”
ụ ỗ ướ ớ ụ ữ M i công c CNTT khác nhau h ng t i nh ng m c đích khác nhau
ệ ỗ ợ ụ ể ề ạ ầ ế ế trong vi c h tr bài d y. Ví d , ph n m m PowerPoint dùng đ thi t k các
ỗ ợ ạ ể ề ặ ầ ọ
ệ ậ ầ ộ ỏ ọ ọ ộ n i dung h tr d y h c giáp m t; nhóm ph n m m Crocodile dùng đ mô ề ph ng các n i dung v t lý, hóa h c, công ngh , sinh h c...; nhóm ph n m m
Authoring Tools (eXe, Lecture Maker, Adobe Presenter, Lectora, LCDS...) dùng
ế ế ệ ử ả ạ ộ ự ọ ạ ể đ thi t k các bài gi ng đi n t dùng cho ho t đ ng t h c qua m ng hay
ể ệ ả ỏ ử trên máy tính...Vi c dùng PowerPoint đ mô ph ng, hay bài gi ng t eXe đ ể
ệ ặ ợ ả ạ d y giáp m t...là không phù h p và ít hi u qu .
ế ấ ớ ụ ự ọ ợ ậ : Hãy suy nghĩ và l a ch n công c phù h p nh t v i ý t ưở ng K t lu n
ứ ể ặ ạ ộ ọ ế ự ạ s ph m, đ c đi m n i dung ki n th c trong quá trình d y h c.
ọ ứ ả ườ ơ ả B y là, “Làm cho m i th quá đ n gi n, t ng minh”
ớ ự ừ ượ ữ ủ ộ V i s tham gia c a CNTT, nh ng n i dung tr u t ẽ ụ ể ơ ng s c th h n,
ứ ạ ẽ ơ ữ ữ ả ơ ộ ơ ườ t ng minh h n; nh ng n i dung ph c t p s đ n gi n h n; nh ng th ứ
ề ể ể ắ ậ không th (nguy hi m, đ t ti n, nhanh quá, ch m quá hay không quan sát
ượ ẽ ở ữ ể ề ệ ườ đ c) s tr thành hi n h u và có th . Tuy nhiên, nhi u giáo viên th
ướ ứ ở ả ọ ơ ườ xu h ng làm cho m i th tr nên quá đ n gi n, quá t ng có ầ ng minh và quá đ y
ề ẽ ượ ự ư ủ đ thông tin. Đi u này s không kích thích đ c HV tích c c t duy, t ưở ng
ọ ậ ệ ể ượ t ng trong quá trình h c t p còn giáo viên thì khó khăn trong vi c tri n khai
ướ ả ạ ự ế ệ ạ ả ọ ọ ị các đ nh h ng d y h c tích c c. K t qu là hi u qu d y h c không cao.
ế ượ ử ụ ướ ữ ạ ậ : CNTT nên đ c s d ng theo h ng t o ra nh ng thách K t lu n
ứ ừ ả ớ ễ th c v a ph i v i HV, không quá khó và cũng không quá d .
ế ự ế ổ Tám là, “Thi u s bi n đ i thông tin”
ề ườ ữ ớ Nhi u giáo viên th ng trung thành v i nh ng thông tin trong sách giáo
ự ử ư ư ữ ệ ả ạ ớ ộ khoa, tài li u tham kh o mà ch a có s x lý s ph m v i nh ng n i dung
ư ậ ẽ ệ ự ươ ữ ề ấ ặ đó. Làm nh v y s xu t hi n s trùng l p v thông tin gi a các ph
ọ ậ ượ ố ả ạ ơ ệ ng ti n ệ c b i c nh h c t p, dài dòng và đôi khi đ n đi u. khác nhau, không t o ra đ
ễ ự ử ấ ạ ặ ầ ọ
ơ ồ ườ ườ ắ ọ ọ Th c ti n cho th y, trong d y h c giáp m t, thông tin c n x lý theo cách ươ ng ộ ng s đ hóa n i dung; tăng c ng n g n, cô đ ng; tăng c ng tính t
ứ ủ ự ậ ườ ọ ạ ộ tác, tích c c hóa ho t đ ng nh n th c c a ng i h c.
ế ư ữ ử ầ ạ ớ ộ ượ ậ : C n x lý s ph m v i nh ng n i dung đ ể ệ c th hi n K t lu n
ụ ạ ọ thông qua công c CNTT trong quá trình d y h c.
13
ủ ườ ả Chín là, “Tham kh o tài nguyên c a ng i khác”
ả ượ ạ Tài nguyên (tranh nh, ho t hình, video, âm thanh...) đ ộ c coi là m t
ế ượ ử ụ ạ ọ ế ố y u t ể không th thi u đ c khi s d ng CNTT trong d y h c. Tài nguyên đó
ể ự ủ ệ ế ả có th do giáo viên t
ạ ườ ợ ự ạ ắ ẽ ắ ợ m ng. Trong tr ng h p t ồ làm hay tham kh o c a đ ng nghi p, tìm ki m trên ớ ộ t o, tài nguyên đó ch c ch n s phù h p v i n i
ự ự ế ể ạ ấ ớ ợ dung bài d y. N u không, có th tài nguyên y không th c s phù h p v i bài
ứ ạ ể ơ ả ượ ế ế ớ ồ ạ d y (có th đ n gi n quá, ph c t p quá hay đ c thi t k v i ý đ khác...).
ớ ộ ụ ự ầ ậ ọ ợ ạ Do v y, c n suy nghĩ l a ch n cho phù h p v i n i dung, m c tiêu bài d y,
ậ ạ ử ế ỉ ợ ồ ế ầ n u c n, ti n hành ch nh s a, biên t p l ộ i cho phù h p và đ ng b .
ế ả ự ụ ả ầ ớ ộ ậ : C n đ m b o s phù h p c a tài nguyên v i m c tiêu, n i ợ ủ K t lu n
ươ ờ ạ dung, ph ử ụ ng pháp s d ng trong gi d y.
ế ự ẩ ườ ạ ị M i là, “Thi u s th m đ nh các thông tin trên m ng”
ề ườ ầ ạ Nhi u giáo viên th ể ng yêu c u HV tìm hi u thông tin trên m ng đ ể
ể ả ế ấ ể ự ộ ự ọ ậ ệ ề ậ làm bài t p, đ gi
ế ị ẫ ớ ướ ế ề ữ thi u nh ng đ nh h i quy t v n đ hay đ th c hi n m t d án h c t p mà ậ i thông tin HV thu nh n t. Đi u này d n t ầ ng c n thi
ượ ấ ứ ể ậ ộ đ ố ả c có đ tin c y không cao trong b i c nh b t c ai cũng có th công b ố
ư ệ ự ạ ụ ề ạ ồ thông tin trên m ng nh hi n nay. Đây là s l m d ng v ngu n thông tin trên
web.
ả ế ườ ự ế ẩ ị ậ : Giáo viên ph i là ng i có năng l c tìm ki m, th m đ nh K t lu n
ướ ướ thông tin có liên quan trên Internet tr ị c khi đ nh h ng cho HV.
ườ ộ ử ụ ệ ế M i m t là, “Không khuy n khích HV s d ng công ngh ”
ộ ố ử ụ ệ ạ ọ ệ M t s nhà giáo quan ni m, s d ng CNTT trong d y h c là công vi c
ườ ự ự ư ầ ư ậ ư ủ ế ậ ủ c a ng ư i giáo viên. K t lu n nh v y ch a th c s ch a đ y đ , ch a phát
ọ ậ ủ ế ạ ọ huy h t vai trò c a CNTT trong d y h c. Trong quá trình h c t p, HV cũng
ượ ạ ộ ử ụ ệ ế ả ầ c n đ c khuy n khích s d ng CNTT trong các ho t đ ng tr i nghi m khoa
ấ ả ử ế ọ h c, tìm ki m thông tin, x lý thông tin và xu t b n thông tin.
ế ị ướ ử ụ ụ ầ ậ : C n đ nh h ng cho HV s d ng các công c CNTT đ h ể ỗ K t lu n
ọ ậ ủ ợ ợ tr quá trình h c t p, h p tác c a chính các em.
ế ậ K t lu n chung
ườ ỏ ườ ầ Ng ầ i th y gi i là ng ề ả ữ i th y có chuyên môn v ng vàng, có n n t ng
ệ ạ ớ ườ ệ ầ ố ề t ụ ư t v nghi p v s ph m. V i ng i th y, công ngh thông tin giúp nâng
ọ ụ ể ệ ạ ứ ế ấ ố
ừ ượ ệ ượ ể ệ ữ ữ ứ ế ầ t m h trong vi c t o tình hu ng; cung c p ki n th c chính xác; c th hóa ữ ọ ng khoa h c, nh ng ng; th hi n nh ng hi n t nh ng ki n th c tr u t
14
ụ ặ ệ ệ ướ ự ệ ượ ứ ạ nhi m v đ c bi t mà tr c đó không th c hi n đ ậ c; t o h ng thú nh n
ứ ườ ả ọ ậ ệ ẻ ớ ợ ạ th c; t o môi tr
ẽ ườ ự ể ợ ụ CNTT s là công c , môi tr ng tr i nghi m, h p tác, chia s trong h c t p. V i trò, ệ ng đ cùng nhau h p tác, khám phá, th c hi n
15
ụ ọ ậ ủ ộ ự ệ ạ ấ ộ các nhi m v h c t p m t cách ch đ ng, tích c c và sáng t o nh t.
Ớ Ỏ Ắ Ầ Ệ Ệ Ề 2. GI Ự I THI U PH N M M XÂY D NG CÂU H I TR C NGHI M
Multiple Choice Quiz Maker
ớ ệ 2.1 Gi i thi u chung
ộ ộ ụ ườ ụ Multiple Choice Quiz Maker là m t b d ng c giúp ng i dùng d
ể ề ệ ế ờ ễ ậ ệ ạ t ki m nhi u th i gian cho vi c t o các bài ki m tra, bài ôn t p dàng và ti
ộ ộ ư ề ạ ầ trên máy tính, trên m ng n i b cũng nh internet. Ph n m m có th t ể ự ộ đ ng
ề ọ ươ ệ ườ ớ ạ t o các trang HTML v i nhi u tùy ch n đa ph ng ti n giúp ng i dùng cá
ọ ố ứ ệ ế ệ ấ ộ ẫ ạ nhân hóa vi c rèn luy n ki n th c và t o các bài h c s ng đ ng và h p d n
ẩ ườ ể ượ ạ ợ ộ ơ h n. Các tác ph m do ng i dùng t o ra có th đ ấ ớ c h p nh t v i m t trang
ặ ượ ạ ư ộ ự ươ web trên m ng Internet ho c đ c th c thi nh m t ch ng trình đ c l p t
ủ ể ể ấ ọ ộ ậ ạ i ể nhà hay trong phòng h c. Ngoài ra c ng có th in ra gi y đ làm bài ki m tra
trên l p.ớ
ề ầ ặ 2.2 Cài đ t ph n m m
ướ ề ặ ầ ở Cài đ t ph m m m Microsoft.NET Framework 2.0 tr lên. B c 1:
16
ặ ả ề ể ầ ẳ ạ Có th copy ph n m m có s n ho c t i trên m ng internet.
ướ ề ặ ầ ằ ạ Cài đ t ph n m m Multiple Choice Quiz Maker b ng cách ch y B c 2:
ế ế file mcqmsetup.exe đ n lúc k t thúc
ề ể ầ ạ ả B c 3ướ : Sau khi cài xong thì ch y file Mcreg đ đăng ký ph n m m có b n
ư ề ố quy n theo tên và s serial nh sau:
Name: tthien@moet.edu.vn
17
Serial: 11GR39EKF6F4Z7M
ướ ề ầ ẫ ử ụ 2.3. H ng d n s d ng ph n m m
ệ ặ Sau khi cài đ t xong Multiple Choice Quiz Maker có giao di n chính
ể ắ ầ ư ủ ệ ạ ắ ớ ộ ả nh sau, đó c ng là màn hình so n th o đ b t đ u m t bài tr c nghi m m i.
ộ ố ể ượ ủ ứ ụ 2.3.1. M t s bi u t ng chính trên thanh công c và ch c năng c a nó:
ẵ ở ộ Open Quiz: M m t file đã có s n
ư ế ặ ầ Save: L u file và đ t tên file First Question: Đi đ n câu đ u tiên
ề ộ ể ể ừ Quiz Tittle: Tiêu đ n i dung ki m tra ( Có th copy t file word qua)
ể ừ ỏ Question: Câu h i ( Có th copy t file word qua)
ươ ả ờ ừ Answer 1, 2, 3, 4...: các ph ng án tr l ể i ( Có th copy t file word qua)
Insert image: Chèn tranh nhả
18
ươ Insert other media: Chèn file đa ph ệ ng ti n
ề ể 2.3.2. Nhóm thanh Menu đi u khi n:
1/ File
ớ ể ắ ầ ở New: m file m i đ b t đ u làm
ẵ ở ộ Open: M m t file có s n
ư ặ Save: L u file và đ t tên file
ể ử ượ ệ ẽ ấ ấ Print: Sau khi b m l nh Print thì máy s xu t file có th s a đ c, chúng ta
19
ư ể ề có th thêm tiêu đ và l u thành file Word
2/ Edit
ổ ướ Change font: Thay đ i kích th ữ ậ c ch nh p vào
ề ủ ầ ổ ệ Change screen color: Thay đ i m u n n c a giao di n
20
3/ Quix
ề ủ ả ổ Background Design: Thay đ i màu n n c a nh chèn vào
ể ổ ữ Quiz font settings: Thay đ i ki u ch
ặ ị ặ ụ Restore all: Khôi ph c cài đ t m c đ nh
4/ Security
ậ ẩ ặ ạ Password: đ t m t kh u cho file t o ra
ể ặ ờ ộ Quiz time: Đ t th i gian cho m t bài ki m tra
ở ạ ể ạ ượ ề ầ Refresh?: tr ng thái No đ không làm l i bài đ c nhi u l n
21
5/ Template
ề ể ể ễ ộ ố ị Single page: Hi n th bài trình di n trên m t trang dài theo ki u truy n th ng
ị ỗ ầ ộ ể Single Question: Hi n th m i l n m t câu
ể ự ể ị ứ Revision: Hi n th theo ki u t nghiên c u
ể ể ị ườ ế The Playtime: Hi n th theo ki u hai ng ả i cùng làm và so sánh k t qu .
Ư L U Ý:
ươ ụ ả ộ ể ọ Đ ch n ph ng án đúng thì ta click chu t vào ô vuông bên ph i m c
ể ể ỏ Answer đ nó chuy n thành màu đ .
ể ộ ệ ỏ ọ Đ tr n các câu h i ta click vào câu ch n sau đó dùng l nh Yes/No trên giao
22
ể ả ệ di n đ đ o các câu.
Ộ Ố Ề Ự Ự Ắ Ệ 3. TH C HÀNH XÂY D NG M T S Đ TR C NGHI M
ằ ủ ứ ế ạ ị
ộ ố ữ ậ ậ ặ ằ ậ ộ ề ể B ng ki n th c chuyên môn c a mình, anh ch hãy so n m t đ ki m ắ ứ tra ho c m t s bài t p ôn t p ch a bài t p trên máy tính b ng hình th c tr c
ề ệ ầ nghi m dùng ph n m m Multiple Choice Quiz Maker.
ớ ệ ạ ươ ệ ừ ộ 3.1. Gi ể i thi u so n bài ki m tra 15 phút ch ng IV Dao đ ng đi n t
ệ ừ ậ Sóng đi n t V t Lý 12
Ể ƯƠ KI M TRA 15 PHÚT CH Ậ NG IV V T LÝ 12
ạ ưở ể ng phát bi u nào sai? Câu 1. Trong m ch LC lý t
ự ạ ệ ạ ượ a) Khi dòng đi n trong m ch c c đ i, năng l ng t ừ ườ tr ạ ng đ t giá tr ị
ự ạ c c đ i
ệ ụ ự ạ ượ ườ ằ b) Khi đi n tích trên t c c đ i thì năng l ệ ng đi n tr ng b ng năng
ủ ạ ượ l ng c a m ch
ị ằ ệ ế ả ạ c) Khi dòng đi n trong m ch gi m đ n giá tr b ng không thì năng
ủ ả ớ ượ l ạ ng c a m ch gi m t i không
ệ ế ụ ự ạ ượ ệ d) Khi hi u đi n th trên t c c đ i thì năng l ng t ừ ườ tr ằ ng b ng
không
ự ạ ệ ụ ệ ự ạ ộ ả ủ Câu 2. Đi n tích c c đ i trên t
ầ ượ ạ ộ ệ ừ ướ m ch dao đ ng l n l t là Q do ộ và dòng đi n c c đ i qua cu n c m c a m t 0 = 106 C và I0= 10A. B c sóng đi n t
ậ ạ ị m ch phát ra nh n giá tr đúng nào sau đây?
a) 628m
b) 99m
c) 314m
d) 188m
ệ ừ ộ ắ ạ trong m ch LC t t càng nhanh khi Câu 3. Dao đ ng đi n t
ệ ạ ở ớ a) m ch có đi n tr càng l n.
23
ộ ự ả ớ ộ b) cu n dây có đ t c m càng l n.
ụ ệ ệ ớ c) t đi n có đi n dung càng l n
ầ ố ạ ớ d) m ch có t n s riêng càng l n.
ệ ừ ề ộ ả ồ ạ ộ ụ ệ đi u hoà g m cu n c m L và t đi n C. Khi Câu 4. M ch dao đ ng đi n t
ộ ự ả ủ ụ ệ ủ ệ ả ả ộ tăng đ t ầ c m c a cu n c m lên 2 l n và gi m đi n dung c a t đi n đi 2
ầ ố ủ ạ ộ ầ l n thì t n s dao đ ng c a m ch
a) không đ i.ổ b) tăng 2 l n.ầ
ầ
ả c) gi m 2 l n. d) tăng 4 l n.ầ
ườ ệ ứ ạ ạ ộ ộ
ộ ự ả ụ ệ ệ ạ ờ Câu 5. C ng đ dòng đi n t c th i trong m ch dao đ ng LC có d ng i = ủ c m c a 0,02cos2000t(A). T đi n trong m ch có đi n dung 5mF. Đ t
ộ ả cu n c m là
a) L = 50mH.
b) L = 50H.
c) L = 5.106 H.
d) L = 5.108 H.
ạ ộ ự ả ộ ả ộ ồ c m L = 2mH và t ụ ệ đi n
π Câu 6. M ch dao đ ng LC g m cu n c m có đ t ộ ấ ầ ố ủ ệ ạ có đi n dung C = 2pF, (l y 2 = 10). T n s dao đ ng c a m ch là
a) f = 2,5Hz.
b) f = 2,5MHz.
c) f = 1Hz.
d) f = 1MHz.
ế ệ ụ ự ạ ượ c c đ i thì năng l ng t ừ ườ tr ằ ng b ng ệ Câu 7. Khi hi u đi n th trên t
không
π ạ ộ ộ ưở ấ M t m ch dao đ ng LC lý t ng có L=2mH, C=8µF, l y 2 = 10. Năng l ượ ng
ớ ầ ố ạ ừ ườ t tr ế ng trong m ch bi n thiên v i t n s
a) 2500Hz.
b) 625Hz.
24
c) 1250Hz.
d) 5000Hz.
ệ ừ ệ ả ầ nào sau đây có kh năng xuyên qua t ng đi n li? Câu 8. Sóng đi n t
a) Sóng dài.
b) Sóng trung. c) Sóng ng n.ắ
ự ắ d) Sóng c c ng n.
ể ặ ế Câu 9. Sóng siêu âm và sóng vô tuy n có đ c đi m chung nào sau đây?
ươ ộ ớ ươ a) ph ng dao đ ng trùng v i ph ề ng truy n sóng.
ự ụ ề ộ ườ ng
ạ b) s truy n sóng không ph thu c môi tr c) ph n xả
d) sóng d cọ
ề ệ ừ ườ ể tr ng? Câu 10. Phát bi u nào sau đây là đúng khi nói v đi n t
ề a) B, C, D đ u đúng.
ệ ườ ể ệ ủ ặ ộ b) Đi n tr ng và t ừ ườ tr ạ ng là hai m t th hi n khác nhau c a m t lo i
ườ ệ ừ ườ tr ấ ọ ng duy nh t g i là đi n t tr ng.
ề ủ ậ ố ệ ừ ườ ấ c) V n t c lan truy n c a đi n t tr ấ ắ ớ ng trong ch t r n l n nh t, trong
ề ượ ấ ấ ch t khí bé nh t và không lan truy n đ c trong chân không.
ệ ườ ồ ạ ệ ộ ậ ớ d) Đi n tr ng và t ừ ườ tr ng t n t i riêng bi t, đ c l p v i nhau.
ĐÁP ÁN: 1C, 2D, 3A, 4A, 5A, 6B, 7A, 8D, 9C, 10B
ướ ư ự Các b ệ c th c hi n nh sau:
ỏ ừ ề ậ ươ ả ờ 1. Nh p tiêu đ , câu h i t ng câu và các ph ng án tr l i vào các ô t ươ ng
ngứ
ớ ề ặ ọ ợ ị 2. Ch n các v trí đ t đáp án đúng cho phù h p v i đ ra.
ự ế ể ấ ặ ố 3. Cu i cùng có th in ra gi y ho c làm tr c ti p trên máy.
ể ạ ả ổ ữ 4. Trong quá trình biên so n có th chèn thêm tranh nh, video, thay đ i ch ,
25
màu n n…ề ề ế ứ ự ề ề ầ ọ ộ 5. N u đ ra c n nhi u mã đ thì ch n cách tr n th t các câu
ự ế ệ Th c hi n chi ti t:
ề ậ ầ ậ ỏ Nh p ph n tiêu đ vào ô Quiz Tittle sau đó nh p câu h i vào ô
ươ ả ờ ẽ ậ Question, các ph ng án tr l ề i vào ô Answer. Trong đ này ta s nh p 10 câu
ươ ả ờ ỏ h i và 40 ph ng án tr l i.
ậ ầ ượ ừ ủ ế ể ừ Ta nh p l n l t t câu 1 đ n câu 10, (c ng có th copy t file word):
ậ ậ ươ ả ờ ỏ ề Nh p tiêu đ , nh p 4 ph ng án tr l ả i, sau đó click vào ô màu đ bên ph i
ươ ụ ươ ứ ể ọ đ ch n ph ng án đúng. Ví d câu 1 ta click vào ph ng án th 3
ế ụ ớ ằ + Ti p t c v i các câu khác b ng cách click vào Next (màu xanh) trên
26
ậ ữ ệ ụ ế ố thanh công c và nh p d li u cho đ n câu cu i cùng là câu 10
ữ ệ ậ ọ ọ ỳ
ễ ọ Sau khi nh p d li u và ch n các đáp án đúng xong ta tu ch n cách ườ ng trình di n trên máy. Vào View Quiz ch n các cách trình bày, thông th
ọ ặ ch n Standard ho c Single Questions
ể ế ể ệ ề ấ ọ + Trong đi u ki n phòng máy thi u thì ta có th in ra gi y đ cho h c
ữ ể ấ ậ ặ ậ viên trên gi y bài ki m tra (ho c bài ôn t p ch a bài t p): Vào File\Print. Trên
27
ớ ữ ệ ệ ữ ượ ự ể ấ file xu t ra khi th c hi n l nh in thì có th thêm b t, s a ch a đ c.
ươ ả ờ ả Cách đ o các ph ng án tr l i:
ụ ở ệ ươ ả Ví d câu 1 hi n nay đang ph ng án đúng là C, câu đúng bên ph i có
ư ể ị màu xanh nay ta chuy n sang v trí B thì làm nh sau:
28
ể ọ ạ ả ờ + Ch n Yes đ còn l i câu tr l i đúng
ể ư ề ị + Sau đó chon No đ đ a câu đúng v v trí câu A
29
ả ờ ặ ố ở ị + Sau đó Click vào v trí mu n đ t câu tr l i đúng, đây ta click vào B,
30
ể ả ề ồ ọ ị + Sau đó ch n Yes r i No đ đ o v trí đúng v B.
ỏ ể ể ố ị + Cu i cùng là click vào ô vuông màu đ đ chuy n thành màu xanh là v trí
ở đúng câu B.
31
ế ụ ớ ế ỏ ố ế + Ti p t c v i các câu khác cho đ n khi k t thúc câu h i cu i cùng.
ỏ ọ ậ 3.2. Câu h i bài t p môn Hoá h c 12
ố ượ ứ ấ ộ ng ancol etylic
Câu 1. Khi lên men 1 t n ngô ch a 65% tinh b t thì kh i l ạ ả ứ ượ ệ ế ấ t hi u su t ph n ng lên men đ t 80%. c là bao nhiêu? Bi thu đ
A. 290 kg
B. 300 kg
C. 350 kg
D. .295,3 kg
ấ ố ơ ượ c 6,72 lit CO2 và 5,4 g Câu 2. Đ t hoàn toàn 7,4 g este đ n ch t X thu đ
ủ H2O. CTPT c a X là:
A. C4H8O2
B. C3H6O2
C. C4H6O2
D. C3H4O2
ả ứ ơ ớ ị Câu 3. Cho 1,80 gam glucoz ph n ng hoàn toàn v i dung d ch AgNO3/NH3
ố ượ ư ượ (d ) thì kh i l ng Ag thu đ c là:
A. .2,16 gam
B. 3,24 gam
C. 6,48 gam
D. 4,32 gam
ớ
Câu 4. Đun nóng 6,0 gam CH3COOH v i 6,0 gam C2H5OH ( có H2SO4 làm ằ ố ượ ả ứ ệ ấ xúc tác, hi u su t ph n ng este hoá b ng 50%). Kh i l ạ ng este t o thành là:
A.8,8 gam
B. 4,4 gam
C. 5,2 gam
D. 6,0 gam
ấ ỳ ấ ủ ượ c Câu 5. Khi th y phân b t k ch t béo nào cũng thu đ
A. axit panmitic.
B. axit oleic.
C. glixerol.
D. axit stearic.
32
ả ứ ượ ể ề ế c dùng đ đi u ch xà phòng? Câu 6. Ph n ng nào sau đây không đ
ề ấ ớ ị A. Đun nóng ch t béo v i dung d ch ki m.
ớ B. Đun nóng glixerol v i các axit béo.
ề ớ ị C. Đun nóng axit béo v i dung d ch ki m.
ề ớ ị D. Đun nóng tristearin v i dung d ch ki m.
ộ ả ứ ả
Câu 7. M t este có CTPT là C3H6O2 có kh năng tham gia ph n ng tráng ọ ủ ạ ớ b c v i dd AgNO3/NH3. CTCT thu g n c a este đó là :
A. HCOOC2H5
B. HCOOC3H7
C. CH3COOCH3
D. C2H5COOCH3
ả ế ệ ườ ề ặ ị ườ ng (tiêm ho c truy n dung d ch đ ng vào Câu 8. B nh nhân ph i ti p đ
ạ ạ ườ tĩnh m ch),đó là lo i đ ng nào?
A. Saccaroz ơ B. Fructozơ
C. Glucoz ơ D. Mantoz ơ
ủ ẩ ả ỷ ả ứ Câu 9. Khi thu phân Etyl fomat trong dd NaOH thì s n ph m c a ph n ng
là:
A. CH3COONa và CH3OH
B. HCOONa và C2H5OH
C. C2H5COOH và CH3OH
D. HCOOH và C2H5OH
ấ ơ ị Câu 10. Cho các ch t dung d ch saccaroz ; glixerol ; ancol etylic; natri axetat;
ả ứ ượ ớ ở ố ấ axit axetic. S ch t ph n ng đ c v i Cu(OH)2 nhi ệ ộ ườ t đ th ng là:
A. 2
B. 3
C. 4
D. 5
ọ ự ắ ấ ộ ộ ơ đ ng 3 ch t b t màu tr ng sau: Tinh b t, xenluloz ,
ể ậ ế ấ Câu 11. Có 3 l ơ ằ saccaroz . B ng cách nào trong các cách sau có th nh n bi t các ch t trên
ế ự ti n hành theo trình t sau:
A. .Dùng iot, dd AgNO3/NH3.
33
ướ ọ B. .Hoà tan vào n c, vài gi t dd H2SO4 đun nóng, dd AgNO3/NH3.
ọ C. .Dùng vài gi t dd H2SO4 đun nóng, dd AgNO3/NH3.
D. .Hoà tan vào H2O, dùng iot.
ử ủ ố ợ ơ kh i trung bình c a xenluloz trong s i bông là 1.750.000 Câu 12 .Phân t
ố ắ ợ đ.v.C và trong s i gai là 5.900.000 đ.v.C. S m c xích C6H10O5 có trong các
ạ ợ ầ ượ lo i s i trên l n l t là:
A. 10802 và 36420
B. 1080 và 3642
C. 10280 và 34620
D. 1028 và 3462
ủ ớ ứ ừ ụ ơ Câu 13. Cho 18,5 gam este đ n ch c tác d ng v a đ v i 500 ml dd KOH
ủ 0,5M. CTPT c a este là:
A. CH3COOC3H7
B. HCOOC2H5
C. HCOOCH3
D. CH3COOC2H5
ố ồ ứ ử ệ ề ỏ C4H8O2 th a mãn đi u ki n tác
ụ ớ ớ ị Câu 14. S đ ng phân có công th c phân t ụ d ng v i dung d ch NaOH, không tác d ng v i Na là:
A. 5
B. 6
C. 3
D. 4
ằ ị
ả ứ ượ ạ ị Câu 15. Xà phòng hóa hoàn toàn 8,8 gam etyl axetat b ng 500 ml dung d ch ấ ắ c ch t r n NaOH 0,2M. Sau khi ph n ng xong, cô c n dung d ch thu đ
ố ượ khan có kh i l ng là:
A. 4,2 gam
B. 9,6 gam
C. 8,2 gam
D. 6,8 gam
ả ứ ơ ượ ớ ấ c v i ch t nào sau đây? Câu 16. Fructoz không ph n ng đ
A. Br2
B. AgNO3/NH3 (t0)
C. Cu(OH)2/NaOH (t0)
34
D. H2 (Ni/t0)
ơ ồ ể ấ X Y CH3COOH. Hai ch t X, Y
Câu 17.Cho s đ chuy n hóa: Glucozo ầ ượ l n l t là
A. CH3CHO và CH3CH2OH.
B. CH3CH2OH và CH3CHO
C. CH3CH(OH)COOH và CH3CHO
D. CH3CH2OH và CH2 = CH2.
ừ ầ ể ế ượ ơ c b ? ự ậ Câu 18. T d u th c v t làm th nào đ có đ
ấ ỏ A. Hiđro hoá ch t béo l ng.
ấ ỏ B. Xà phòng hoá ch t béo l ng.
ấ ỏ C. Đehiđro hoá ch t béo l ng.
D. Hiđro hoá axit béo.
ứ ể ử ề ơ glucoz có nhi u nhóm OH ta cho Câu 19. Đ ch ng minh trong phân t
ả ứ ơ ị ớ dung d ch glucoz ph n ng v i
A. Cu(OH)2 trong NaOH đun nóng.
ị B. dung d ch Br2.
ườ C. Cu(OH)2, t0 th ng.
ị D. dung d ch AgNO3/NH3.
ơ ị ế ử ư t không có tính kh ,nh ng khi đun nóng
ể ạ ả ứ ươ Câu 20. Dung d ch saccaroz tinh khi ị ớ v i dung d ch H2SO4 l i có th cho ph n ng tráng g ng.Đó là do:
ơ ị ơ ỷ ơ ạ A. Saccaroz b thu phân t o thành glucoz và fructoz .
ơ ị ạ ỷ ơ B. Saccaroz b thu phân t o thành fructoz .
ả ứ ự ạ C. Đã có s t o thành anđehit sau ph n ng.
ơ ị ạ ơ ỷ D.Saccaroz b thu phân t o thành glucoz .
ể ậ ố ế ị t 3 dung d ch: CH3COOH, ử ầ Câu 21. Thu c th c n dùng đ nh n bi
ầ ượ C2H5OH, CH3COOCH3 l n l t là
ỳ
A. Qu tím, đá vôi B. Natri, tinh b t ộ
ỳ
C. Qu tím, dd AgNO3/NH3 D. Natri, qu tímỳ
ể ỉ ấ ệ ượ t đ c nhóm ch t nào sau đây? Câu 22. Ch dùng Cu(OH)2 có th phân bi
ụ ủ ụ (D ng c có đ )
35
ơ ơ A. Saccaroz , glucoz , glixerol.
ơ ơ ơ B. Saccaroz , glucoz , fructoz .
ơ ơ C. .Saccaroz , glucoz , anđehit axetic.
ơ ơ D. Glixerol, glucoz , fructoz .
ơ ớ ố ượ ệ ấ ng ancol Câu 23. Khi lên men 720 gam glucoz v i hi u su t 100%, kh i l
ượ etylic thu đ c là:
A. 368 gam
B. 184 gam
C. 92 gam
D. 276 gam
ủ ầ Câu 24. Th y phân 0,3 mol este CH3COOC6H5 c n dùng bao nhiêu mol
NaOH .
A. 0,6 mol
B. 0,15 mol
C. 0,45 mol
D. 0,3 mol
ượ ề ế ằ c đi u ch b ng cách nào? Câu 25. Xà phòng đ
ỷ ấ A. Phân hu ch t béo
ả B. C 3 cách
ỷ ờ ấ C. Thu phân ch t béo trong môi tr
ỷ ờ ấ D. Thu phân ch t béo trong môi tr ư ng axit ề ư ng ki m
ĐÁP ÁN
13 B
Câu 1 Đ/A D Câu 14 Đ/A D 2 B 15 C 3 A 16 A 4 B 17 B 5 C 18 A 6 B 19 C 7 A 20 C 8 C 21 D 9 B 22 C 10 B 23 A 11 D 24 A 12 A 25 D
ỏ ọ ậ 3.3. Câu h i bài t p môn Sinh h c 12
ế ấ ạ ộ ườ ộ ng gây đ t Câu 1: Hoá ch t gây đ t bi n nhân t o 5Brôm uraxin (5BU) th
ế ạ bi n gen d ng:
ế ặ ặ ằ A. thay th c p GX b ng c p XG.
ế ặ ằ ặ B. thay th c p AT b ng c p GX.
36
ế ặ ằ ặ C. thay th c p GX b ng c p AT.
ế ặ ặ ằ D. thay th c p AT b ng c p TA.
ơ ế ự ắ ổ ể nhân đôi ADN là? Câu 2: Nguyên t c b sung th hiên trong c ch t
ế ế A. A liên k t U; G liên k t X.
ế ế B. A liên k t X; G liên k t T.
ế ế ế ế C. A liên k t U; T liên k t A; G liên k t X; X liên k t G.
ế ế D. A liên k t T; G liên k t X.
ể ở ủ ứ ễ ể ấ ắ ậ sinh v t Câu 3: Trong các m c c u trúc siêu hi n vi c a nhi m s c th
ợ ơ ả ự ườ nhân th c, s i c b n có đ ng kính
A. 11 nm.
B. 2 nm.
C. 300 nm.
D. 30 nm.
ỳ ế ủ ự bào nguyên phân, s nhân đôi c a AND trong nhân Câu 4: Trong chu k t
ở ễ di n ra
A. Kì gi a.ữ B. Kì đ u.ầ
C. Kì trung gian.
D. Kì sau.
ưỡ ộ ơ ể ị ộ ố ượ ủ ế ng c a m t c th b đ t bi n có s l ắ ễ ng nhi m s c ế Câu 5: T bào sinh d
ể ộ ế ể ọ ủ th là 2n 1. Tên g i c a th đ t bi n này là
ể ễ A. th ba nhi m.
ể ộ ễ B. th m t nhi m.
ể ộ C. th tam b i.
ễ ế ể D. th khuy t nhi m.
ộ ơ ộ ạ thu c d ng: ứ Câu 6: H i ch ng Claiphent
A. XXX
B. YO
C. XXY
D. XO
ườ ị ệ ộ i b b nh Đao có b NST Câu 7: Ng
ặ ớ ế ồ A. 2n = 47 (c p NST gi i tính g m 3 chi c).
37
B. 2n = 48.
ứ ế ặ ồ C. 2n = 47 (c p NST th 21 g m 3 chi c).
D. 2n = 45.
ạ ộ Câu 8: Gen là m t đo n AND…
ứ ộ A. Ch a các b 3 mã hoá các axitamin.
ủ ấ ử prôtêin.
B. Mang thông tin c u trúc c a phân t C. Mang thông tin di truy n.ề
ả ẩ ộ ị ỗ D. Mang thông tin mã hoá cho m t s n ph m xác đ nh là chu i
polipéptít hay ARN.
ủ ộ ế Câu 9: Nguyên nhân c a đ t bi n gen là do:
ự ạ ể A. S chuy n đo n NST.
ệ ượ ề ồ B. Hi n t ng NST phân ly không đ ng đ u.
ọ ủ ậ ườ ế ổ C. Tác nhân v t lý, hoá h c c a môi tr ng ngoài hay do bi n đ i sinh
ế lý, sinh hoá t bào.
ị ấ ơ ọ ộ D. NST b ch n đ ng c h c.
ế ạ ộ ồ Câu 10: Đ t bi n NST g m các d ng:
ạ ươ ỗ ươ ể A. Chuy n đo n t ng h và không t ỗ ng h .
ả ạ ạ B. Thêm đo n và đ o đo n.
ị ộ ộ C. Đa b i và d b i.
ế ố ượ ộ ế ấ ộ D. Đ t bi n s l ng và đ t bi n c u trúc
ể ỗ Câu 11: Trong quá trình nhân đôi, enzim AND polimeraza di chuy n trên m i
ủ ạ m ch khuôn c a AND
ề ừ A. Luôn theo chi u t ế 5’ đ n 3’.
ề ừ ế ế ạ ạ B. Theo chi u t 5’ đ n 3’m ch này và 3’ đ n 5’ trên m ch kia.
ề ừ C. Luôn theo chi u t ế 3’ đ n 5’.
ể ẫ ộ D. Di chuy n m t cách ng u nhiên.
ữ ủ ấ ầ ồ Câu 12: C u trúc c a ôperon bao g m nh ng thành ph n nào?
ở ộ ề ỉ A. Gen đi u hòa, vùng kh i đ ng, vùng ch huy.
ở ộ ấ ậ B. Vùng kh i đ ng, nhóm gen c u trúc, vùng v n hành.
ề ấ ỉ C. Gen đi u hòa, nhóm gen c u trúc, vùng ch huy.
ở ộ ề ấ D. Gen đi u hòa, nhóm gen c u trúc, vùng kh i đ ng.
Ở ộ ộ ưỡ ị ộ ế ộ ậ m t loài sinh v t có b NST l ng b i 2n=24 b đ t bi n. S ố
38
ở ể Câu 13: ượ l ng NST th ba là:
A. 26
B. 28
C. 25
D. 22
ệ Câu 14: Quan h nào sau đây là đúng:
A. ADN mARN Prôtêin Tính tr ngạ
B. ADN mARN Tính tr ngạ
C. ADN tARN mARN Prôtêin
D. mARN ADN Prôtêin Tính tr ngạ
ở ầ ộ Câu 15: Mã b ba m đ u trên mARN là:
A. UAA.
B. AUG.
C. AAG.
D. UAG.
ị ộ ế ạ ấ ộ ặ Câu 16: M t gen dài 4080Aº và có 800 nu lo i X. Gen b đ t bi n m t 1 c p
ỏ ố ượ ừ ế ộ nu AT. H i s l ạ ng nu t ng lo i sau đ t bi n?
A. A=T=399; G=X=800
B. A=T=401; G=X=799
C. A=T=799; G=X=401
D. A=T=400; G=X=799
ế ị Câu 17: Quá trình d ch mã k t thúc khi:
ở ạ ạ ờ ự ơ ớ ỏ A. riboxom r i kh i mARN và tr l i d ng t ị ớ ể do v i 2 ti u đ n v l n
và bé.
ế ớ ộ B. Riboxom ti p xúc v i 1 trong các b ba UAU, UAX, UXG.
ế ộ ể C. Riboxom di chuy n đ n mã b ba AUG.
ế ớ ộ D. Riboxom ti p xúc v i 1 trong các b ba UAA, UAG, UGA.
ẽ ả ạ ộ ế d ng đ t bi n gen nào? Câu 18: Hình v sau mô t
A T G X T T G X
T A X G A A X G
ế ặ ằ ặ A. Thay th c p A T b ng c p T A.
ữ ả ặ ị B. Đ o v trí gi a các c p nuclêôtit.
39
ế ặ ặ ằ C. Thay th c p A T b ng c p G X.
ế ặ ạ D. Thay th c p nuclêôtit cùng lo i.
ầ ấ ạ ở ậ ẩ sinh v t nhân chu n là Câu 19: Thành ph n c u t o nên NST
A. ADN và protein histon
B. ARN và protein
C. ARN và ribôxôm
D. ADN và protein enzim
ế ộ ượ ứ ủ ụ ể ạ c ng d ng đ làm tăng ho t tính c a enzym amilaza Câu 20: Đ t bi n đ
ệ ế ộ dùng trong công nghi p bia là đ t bi n:
ạ ả A. Đ o đo n NST.
ể ạ B. Chuy n đo n NST.
ấ ạ C. M t đo n NST.
ặ ạ D. L p đo n NST.
ạ ộ ế ả ố ượ ộ ễ ng gen trên m t nhi m
Câu 21: Lo i đ t bi n nào sau đây làm gi m s l ể ắ s c th ?
ễ ặ ạ ắ ể A. L p đo n nhi m s c th .
ễ ạ ấ ắ ể B. M t đo n nhi m s c th .
ả ạ ộ ồ C. Đ o đo n g m tâm đ ng.
ạ ả ộ D. Đ o đo n ngoài tâm đ ng.
ể ễ ế ả ạ ắ ộ Câu 22: Đ t bi n đ o đo n nhi m s c th là?
ể ặ ạ ạ ủ ể ắ ộ ề ầ ộ ễ A. m t đo n c a nhi m s c th có th l p l i m t hay nhi u l n, làm
ố ượ tăng s l ng gen trên đó.
ự ể ễ ạ ắ ổ ươ ồ B. s trao đ i các đo n nhi m s c th không t ổ ng đ ng làm thay đ i
ồ ả ể ứ ộ ượ ố ạ nhóm gen liên k t.ế ễ ạ ắ C. m t đo n nhi m s c th đ t ra r i đ o ng c 1800 và n i l i làm
ự ổ thay đ i trình t ố phân b gen.
ự ơ ụ ố ượ ừ ễ ể ả ạ ắ D. s r i r ng t ng đo n nhi m s c th , làm gi m s l ng gen trên
ễ ể ắ nhi m s c th .
ườ ắ ộ ể ớ ứ ễ ắ ơ ơ i m c h i ch ng T cn có nhi m s c th gi i tính là Câu 23: Ng
A. XXX.
B. YO.
C. XXY.
40
D. XO.
ự ủ ắ ễ nhân đôi c a ADN di n ra theo nguyên t c? Câu 24: Quá trình t
ớ ượ ổ ủ ạ ợ ẹ A. m ch m i đ ạ c t ng h p theo m ch khuôn c a m
ả ổ B. b sung; bán b o toàn.
ụ ạ ạ ạ ộ ổ ợ ổ ợ ộ C. m t m ch t ng h p liên t c, m t m ch t ng h p gián đo n
ử ẹ ạ ạ ộ ộ D. trong phân t ớ ủ ADN con có m t m ch c a m và m t m ch m i
ượ ổ ợ đ c t ng h p.
ủ ấ ậ ơ Câu 25: Trong mô hình c u trúc c a opêron Lac, vùng v n hành (O) là n i?
ở ầ A. ARN pôlimeraza bám vào và kh i đ u phiên mã.
ả ự ứ ể ế ế B. prôtêin c ch có th liên k t làm ngăn c n s phiên mã.
ứ ấ ị ế C. mang thông tin quy đ nh c u trúc prôtêin c ch .
ứ ự ấ D. ch a thông tin mã hóa các axit amin trong phân t prôtêin c u trúc.
ượ ổ ề ợ ủ ạ c t ng h p theo chi u nào c a m ch khuôn? Câu 26: mARN đ
ề ạ A. Cùng chi u m ch khuôn.
B. Chi u t ề ừ 3’. 5’
C. 5’ 3’ ; 3’ 5’.
D. Chi u t ề ừ 5’. 3’
ế ạ ố ộ ố ố Câu 27: M t gen có s liên k t hiđro là 2600, co s nu lo i A=20%. Tính s
ừ ườ ầ ấ ạ nu t ng lo i mà môi tr ng cung c p cho gen nhân đôi 2 l n?
A. A=T= 1200; G=X= 1800
B. A=T= 1800; G=X= 1200
C. A=T= 1600; G=X= 2400
D. A=T= 2400; G=X= 1600
ả ử ộ ể ễ ự ị ộ ắ s m t nhi m s c th có trình t ế các gen là EFGHIK b đ t bi n
ể ự ế ộ Câu 28: Gi ễ ắ thành nhi m s c th có trình t ấ các gen là EFGHIKIK. Đây là đ t bi n c u
ộ ạ ể ễ ắ trúc nhi m s c th thu c d ng:
ả ạ A. đ o đo n.
ạ ể B. chuy n đo n.
ạ ặ C. l p đo n.
ạ ấ D. m t đo n.
ế ể ộ Câu 29: Th đ t bi n là:
ạ ậ ợ ộ ế ủ ơ ể A. T p h p các d ng đ t bi n c a c th .
41
ữ ệ ể ể ể ộ ế B. Nh ng cá th mang đ t bi n đã bi u hi n trên ki u hình.
ể ậ ợ ế ế C. T p h p các ki u gen trong t ơ ể ị ộ bào c th b đ t bi n.
ể ị ộ ế ễ ậ ắ ợ D. T p h p các nhi m s c th b đ t bi n.
ế ề ộ Câu 30: Mã di truy n có các b ba k t thúc là:
A. UAA, UAG, UGA.
B. UAU, UAX, UGG.
C. UAX, UAG, UGX
D. UXA, UXG, UGX.
ĐÁP ÁN
1 2 3 5 4 10 6 8 7 9
12 B 27 24 25 18 19 22 23 16 21 17 20
42
Câu 11 13 15 14 C A B Đ/A B D A C B C C D C D C 30 29 28 26 Câu B A Đ/A A D A A D B C D B B D A C
Ổ Ề Ử Ụ Ọ Ạ Ệ Ầ 4. TRAO Đ I V KINH NGHI M D Y H C VÀ S D NG PH N
Ọ Ề Ạ M M D Y H C
ủ ả ề ứ ụ ữ ệ ạ * Trình bày nh ng kinh nghi m c a b n thân v ng d ng CNTT trong d y
h c?ọ
43
ướ ẫ ơ ộ ề ầ ọ * Nêu và h ạ ng d n s b ph n m m d y h c mà mình yêu thích?
