Tài liệu căn bản về network - Chương 1

CH

NGƯƠ

i Mang

Thế gi

ớ

̣ ứ ̃ ̀ ̉ ́ ̉ ́ ̉ ́ ơ ́ ́ ́ ́ ̉ ̣ ̀ ̀ ́ ̉ ̀

1

Hay xem qua toan canh. Co bao nhiêu th ta chi co thê xem qua may tinh? Bao nhiêu may tinh co thê găp trong ngay? N i nao co thê tim thây may tinh ́ ́ ́

ng t ng thê gi i khoang ba m i năm tr c. Đo la môt thê ươ ượ ́ ớ ướ ́ ̉ ́ ̀ ̣ i trong đo co dung ́ ớ ́ ̣ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ơ ̉ ́ ́ ̀ ̣ ́ ́ ́ ̣ ́ ́ ớ ̀ ơ ́ ớ ̀ ̣ ̀ ̃ ́ ́ ̉ ́ ́ i không co th -điên t . Thât la môt s ̣ ự ̣ ử ́ ớ ̉ ̀ ̣ ̣ ̀ Th t ử ưở gi i không co mang may tinh chung. Môt thê gi ớ ng nh may tinh trên toan bô cac may tinh it h n môt may tinh đê l ượ ch i tro ch i ngay nay. Môt thê gi i ma môi may tinh phai co may in ơ riêng cua minh. Môt thê gi ́ ư khung khiêp cho đên khi co mang may tinh. ̉ ́ ́ ́ ̣ ́ ́

i ngay nay va mang lam cho ́ ớ ́ ́ ̀ ̣ ̀ ̣ ̉ ̀ ̀ ̣ ̀ ́ ớ ơ ơ ̉ ́ ̣ ̀ ̃ ̣ ̀ ̣ ́ ́ ̉ i đ n gian h n. Khoa hoc nay se hoc vê mang may tinh, anh ng cua no đên cuôc sông va co thê lam gi đê buôc chung phuc vu ̣ ̉ ́ ́ ̣ ́ ̀ ́ ̉ ̀ ̀ ̉ ̣ ́ ̣ May tinh la môt phân quan trong cua thê gi thê gi h ưở chung ta. ́

ươ ̀ ̃ ́ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ̀ ̀ ơ ̉ ̀ ử ứ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̉ ̉ ̣ ̣ Trong ch ng nay, se xem xet môt vai điêu c ban vê mang. Băt đâu lam quen cac kiên th c cân thiêt đê hiêu va s dung mang trong thê gi ́ ớ i ngay nay. ̀

ng nay,

i cac câu

ươ

̀ se tra l

̉ ờ

̃ ́

Ch hoi:̉

̣ ̀ ̀

ớ

ư

̣ ́ ̀ ́ ́ ̉ ̣ ́

̣ ớ

́ ́ ́ ́ ́ ̀ ́ ̉ ̣ ̣ ̣

̀?

́ ́ ̀ ̀ ̉

 Mang la gi?  Mang l n nh thê nao?  Co cac kiêu mang khac nhau không?  Cac may tinh noi chuyên v i nhau nh thê nao? ư  Co thê tao ra mang trong mang không?  Internet chinh xac la gi  Ai điêu khiên Internet?  Cai gi la cac phân cua Internet?

́ ̀ ̀ ́ ̀ ̉

̣ ̀ ̀

la môt nhom ng i co tinh chât chung ườ ̣ mang̣ ữ ơ ̉ ̣ ̀ ̣ ́ ́ ́ ́ ̀ ́ ́ ̉ ̣ ̣ ̀ ̣ ̣ ́ ơ ́ ̀ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ́ ườ ̀ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̃ ́ ̉ ̣ ̀ ở ượ ườ ớ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ̣ ́ ́ ́ ớ ̀ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̉ i khac ườ ̣ ̀ ́ ́ ̀

Mang la gi? Theo thuât ng c ban, môt nao đo. Nhom tre em trong câu lac bô Tây ban nha la môt mang. Nhom cac chang trai đang ch i bong đa la môt mang. Cac hoc sinh trong nhom i dung may tinh la môt mang. Di nhiên, tât ca hoc sinh đây la môt ng ̣ ng nay. Môt trong cac mang đ mang l n h n tao thanh tr c biêt đên ơ nhiêu nhât trên thê gi ̣ i la hê thông điên thoai. Tât ca cac điên thoai c nôi v i nhau qua dây điên thoai va dây cap, vi thê ta co thê noi đ ́ ́ ớ ượ chuyên v i ng bên kia hanh tinh. Nh ng may tinh thi sao? ư ́ ở ớ Mang may tinh la cai gi?

̣ ́ ́ ̀ ́ ̀

ữ ̣ ́ ́ ̣ ̀ ̣ ́ ́ ́ ́ Theo thuât ng may tinh, nhau theo môt sô cach sao cho ng môt ̣ mang, la môt nhom may tinh nôi nhau v i ớ ́ i ta co thê chia se thông tin va thiêt ườ ̣ ́ ́ ́ ̉ ̉ ̀

ớ

̣ ́ ́ ́ ́ ̉ ́ ́ ̀ ̣ ̀ ̣ ̀ ̀ bi. Cac may tinh co thê kêt nôi trong cung môt phong, môt toa nha, môt ̣ thanh phô, hay quanh thê gi i. ́ ớ ̀ ́

BÀI TẬP

̀ ? ư

̣ ́

Mang l n nh thê nao Môt nhom may tinh phai l n nh thê nao đê co thê coi la môt mang? Môt mang co thê co kich c bât ky. No co thê chi bao gôm hai may tinh hay hang triêu cai.

̣ ́ ́ ́ ́ ̀ ̉ ́ ̉ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ ̣ ̉ ớ ỡ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ́ ́ ̀ ́ ́ ̉ ̉ ̀ ́ ́ Lam bai tâp mang trên l p ớ tr c khi tiêp tuc. ướ ́ ̣ ̀ ̣ ́

̉ mang khac nhau không? u

́ ́ ́ ́ ̀ ̃ ̣ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ́ ng hoc hay th viên hoăc công ty đ ́ ớ ̣ ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ ườ ớ ượ ́ ớ ớ ̣ ̣ ́ ́ ́ ̀ ́ ̀ ̣ nha, ta đa tao ra môt mang. Tât ca may tinh trong Nêu nôi hai may tinh ở c nôi v i nhau tao thanh môt tr ư mang l n h n. Mang may tinh l n nhât thê gi i la Internet, co hang triêu may tinh đ c nôi v i nhau. ơ ượ ́ ớ ́ ́

́ ́ ̣ ́

ư ̣ ̀ ́ ̀ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ̉ ́ ̉ ̣ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ̣

Co cac kiê Măc du co nhiêu cach khac nhau kêt nôi cac may tinh, nh ng chi co hai kiêu mang may tinh c ban: ơ ̉ mang ngang hang va mang khach/phuc vụ.

̣ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ̉ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ́ ́ ́

́ ̣ ́ ́ ̀ ̀ ̣ ̃ ́ ̣ ́ ́ ̉ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ́ c khi nôi kêt vao mang. May tinh ư ướ ̉ ̃ ́ ́ ̉ ́ ̣ ́ ́ ̀ ̣ ́ ́ ́ ̉ ̣ ̃ ̣ ́ ́ ́ ̉ ̣ ́ ́ ượ ̉ ̀ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ́ ́ ̣ ́ ́ ̉ ̀ ́ ́ ́ ́ ̣ ́ ̉ ̉ ́ ́ ̉ ̣ ́ ́ ̉ ̣ ̃ ứ ữ ̉ ̉ ́ ̣ ̉ ̀ ̣ ́ ̉ ̣ ́ ư ̣ ́ ̉ ̣ ̃ ́ ̉ ̀ ́ ́ ̉ Mang ngang hang chinh xac la cai gi? ̀ Trong cuôc sông phi- may tinh, môt s ̣ ự ngang hang la môt ̣ binh đăng. Môt mang ́ ngang hang la môt kêt nôi cac may tinh ngang nhau. Nêu eḿ ở co môt may tinh nha va cha me em cung co môt cai, em co thê nôi chung thanh môt mang ngang hang. May tinh cua em vân co tât ca cac têp nh tr cua cha me em cung vây. Nêu may tinh cua cha me em co may in, em co c kêt nôi mang, ngay t ừ thê dung may in đo môt khi cac may tinh đ ́ co may tinh riêng cua minh. Nêu em co kêt nôi Internet, cha me em gi ờ thê chia se kêt nôi Internet cua em s dung may tinh cua ho. Em cung co ử thê chia se cac têp cua minh cho cha me co thê đoc nh ng th trên may ̣ tinh cua em. Cha me em cung co thê lam nh vây trên may tinh cua ho. Ca hai may tinh la ngang nhau trên mang. ̉ ́ ́ ̀ ̣

́ ơ ườ ̣ ̣ ̀ ́ ́ ng co ̀ ng trinh ươ ́ ở ơ ́ ̀ ̉ ̉ ̀ ̣ ̀ ư ́ ̉ ̀ ̣ ̀ ̀ ̉ ́ ́ Luôn luôn, môt mang ngang hang không co h n m i may tinh va th cac gia đinh hay c quan nho. Đê dung môt ch ườ x ly văn ban, nh Microsoft Word, cân đăt phân mêm trên ca may tinh ử cua em va cua cha me em. ̉ ̀ ̉ ̣

̀ ̣ ̣ ́ ̣ ̀

̣ ́ ̣ ườ

̀ ̣ ườ ̣

ư ̣

̀ ̣ ̣ ̀ ̃ ượ ́ ̣ ́ ́ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ ữ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ́ ́ ở ́ ử ́ ́ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ượ ̣ ̣ ̀ ́ ́ ́ ́ ̣ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ́ ̣ ̉ ̃ ̀ ̀ ́ ́ ừ ̉ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ́ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ́ ̃ ớ ̣ ớ ́ ̀ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ́ ̣ c cua em l u trên may phuc vu. Tât ca nh ng ̀ ơ ướ ư ̣ ̉ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ́ Con mang khach/phuc vu thi sao? Môt ̣ mang̣ khach/phuc vu th ́ ng co trong cac c s ́ ơ ở lam viêc nh ư ng hoc, tr công ty, hay th viên ch ứ không phai ̉ ở Ở nha riêng. loai mang nay, ́ c xem nh may phuc vu trên mang. No co môt may tinh manh me đ ư ̣ thông tin va cac tai nguyên, lam cho chung tr thanh co gia tri năm gi ̉ cho cac may tinh khac trên mang. Cac may tinh khac s dung mang đê ̣ nhân thông tin nay đ c goi la may khach. Nêu ta đên th viên tim môt ư cuôn sach, ta ngôi vao môt may khach va nhân thông tin t ̣ may phuc vu. ừ website cua MSN, hay ngôi vao may tinh Khi muôn nhân thông tin t ừ may cua minh, no hoat đông nh môt may khach va nhân thông tin t ư phuc vu cua MSN qua mang nh mang Internet. Khi t i bac sy, nhân ư viên tiêp tân dung may khach trên ban cua ho liên hê v i may phuc vu ̣ qua mang đê co hô s tr ̉ ữ vi du đo đêu la mang khach/phuc vu. ́ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ̣ ̣

noi chuyên

v i nhau qua mang nh

ớ

ườ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ơ ́ ớ ư ớ ̣ ̀ ̀ ́ Môt mang khach/phucvu tôt nhât khi co h n m i may tinh. Chung đăt ́ ́ h n mang ngang hang nhiêu, nh ng đôi v i cac công ty l n hay khi co ơ nhiêu thông tin cân l u tr , chung la l a chon tôt nhât. ữ ̀ ư ̀ ự ̀ ́ ̣ ́ ́

thê nao

Cac may tinh ̀ ?

́ ́ ́ ́ ̣ ̣

c nôi v i nhau nh thê nao ̣ ượ ́ ớ ư ̣ ̀ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̃ ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ́ ̉ ́ ́ ́ ̉ ượ ớ ̀ ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ớ ng điên thoai.Ngay nay, thâm chi ườ ỡ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ Mang lam viêc vi tât ca cac phân thiêt bi đ đo. Môi may tinh va thiêt bi nh may in, may quet anh, may tinh xach ̣ ư tay va may tinh câm tay tât ca đ ́ c nôi v i nhau qua dây cap v i cac kich c khac nhau, qua vê tinh hay đ cac mang không dây nôi cac may tinh dung song radio. ́ ̣ ́ ́ ́ ́ ̀ ́

́ ̣ ̃ ́ ̉ ̣ ́ ̉ ̣ ́ ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̃ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ̀ Cac mang cung co ca môt sô kiêu bô kêt nôi co dây cap bên trong, cung ̀ v i cac card giao diên mang. Card giao diên mang, (tiêng Anh viêt tăt la ớ NIC), la thiêt bi bên trong môi may tinh cho phep nôi may tinh vao mang. ̣

̃ ́ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ừ ́ ̣ ́ ̣ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̃ Ta se căm dây cap vao NIC hoăc nêu co môt kêt nôi không dây no se phat ra môt tin hiêu. Bên trong t ng may tinh la phân mêm cho phep may tinh noi chuyên v i may tinh khac. ớ ́ ́ ́ ̣ ́ ́ ́

́ giao th cứ , ̣ ớ ́ ́ ́ ̉ ̀ ́ ́ ̣ ́ May tinh co thê liên lac v i nhau vi co cac bô quy tăc, hay cac ̣ giup cho may tinh hiêu lân nhau. Cac giao th c cân thiêt đê cac liên lac ứ ́ ́ ́ ̉ ̃ ́ ̀ ́ ̉ ́

̉ ự ứ ́ ̣ ̀ ̣ ̃ ́ ́ ́ ̣ c g i va nhân nh thê nao. co thê th c hiên ma không bi lôi. Cac giao th c giup xac đinh thông tin đ ượ ử ư ̀ ̣ ́ ̀

ư ̀ ứ ̣ ̀ ̀ ́ ̃ ́ ́ ườ ̣ ư ́ ́ ̣ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ̀ ̉ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ́ ́ ̉ ́ ̣ ́ ̀ ̀ ớ ́ ̣ ́ ̀ ̉ ̣ ̣ ́ Giao th c mang la cân thiêt cung v i ly do nh cân cac nghi th c hay ớ ứ i giao tiêp v i nhau. Vi du nh nêu em goi đô vât quy tăc khi moi ng ̣ ớ ̀ ma em dung đê ngôi la cai ghê, trong khi hang xom lai goi la hon đa thi ơ kho co thê noi chuyên đ c v i nhau. Thâm chi nhiêu khi con đi xa h n ̣ ượ ớ thê n a. Cach moi ng ́ i giao tiêp v i nhau đoi hoi môt bô cac quy tăc ườ ́ ữ nhât đinh. ́ ̣

ê tao ra mang trong mang không

̃ ưở ́ ̣ ́ ̣ ̃ ̣ ̀ ̀ ườ ng t ượ i ta tat lên ma ng ́ ườ ng em sông trong môt xa hôi ma khi chao nhau i kia môt cai. Nêu em t ớ ́ ̣ ́ ́ ̃ ̀ ̃ ̣ ườ ̀ ̀ ́ ̀ ̣ ́ ́ ́ i My, thi em se găp i khac v i môt cu tat lên ma cua ̉ i kia. ́ ớ My, thât dê chiu khi băt tay ng ươ ườ Ở ̃ ̣ ̃ ̣ ́ ̣ i m i. Cac nghi th c giup moi ng i kia. ợ Ở ứ ớ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̣ ứ Nhât, nghi th c i ườ ứ ́ ̃ ́ ́ ́ ́ ́ Cho vi du, hay t ng nhiêu phiên toai khi em chao ng ng thich h p la cui chao khi găp ng ườ giao tiêp v i nhau cung giông nh cac giao th c giup cac may tinh liên ư ́ ớ lac v i nhau. ̣ ớ

̉ ̣ ̣ ̣

Co th́ Cai hay cua mang la co thê kêt nôi mang cua minh đên mang cua môt sô ng ̣ thông mang không lô. Phân l n ta kêt nôi t thoai,hay nh ng kêt nôi tôc đô cao khac lam viêc qua cac công ty cap, đia vê tinh hay cac đ ng điên thoai đăc biêt. Th c s , Internet luôn ́ ườ đ ư ượ

́ ́ ̉ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ́ ̣ ̉ ̀ ́ ̣ ̉ ̣ i khac. Th c tê, ta co thê gi ườ ̉ ữ ự ́ ́ ́ ́ ́ ̣ ́ ́ ̣ kêt nôi mang cho đên khi co môt hê i mang khac qua đ ̀ ớ ́ ớ ườ ́ ̣ ̉ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ng điên ữ ̣ ́ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ́ ́ ự ự ̃ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ c đinh nghia nh môt hê thông mang không lô. ̣ ̃ ̣ ̣ ́ ̣ ̉ ̀

̀?

́ ́ ̀

̀ ớ ́ ̃ ̀ ̣ ́ ́ ̉ ́ ́ ́ ́ ́ ̀

Internet chinh xac la gi Internet co le la mang may tinh nôi tiêng nhât va l n nhât, kêt nôi hang triêu may tinh thanh môt mang đô sô trong cac mang.

̣ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̣ ́ ̣

phu trach

Nh ng ư

Ai điều khiển Internet? Co ai

̀ ́ ́ ̣ ́ ̀ ư ợ ́ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ̣ cac may tinh ́ ừ ̀ ́ ̉ ̣ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ng thông tin co săn v t qua s t ng t ng. ̀ Internet la viêt tăt cho Mang Quôc tê (INTERnational NETwork ), va ̣ chinh xac la nh thê. Internet la môt tâp h p cac may tinh va may phuc ́ vu trên toan câu. No la mang khach/phucvu vi co nhiêu may phuc vu cât l u thông tin va em co thê truy nhâp cac thông tin đo t ư khac. Internet co hang triêu may phuc vu va hang triêu may khach cung v i khôi l ớ ́ ự ưở ̃ ượ ́ ượ ượ ́

không?

́ ̣ ́

? No co phai môt phân

́ ́ ̀ ̣ ́ ̉ ́ ̉ ̣ ứ ́ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ̉ ̣ ́ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ̃ ̣ ̉ ̉ ́ Không co ca nhân nao phu trach Internet ca. Không co Chu tich. Không co Giam đôc điêu hanh điêu khiên moi th . Tuy nhiên co môt nhom cac ́ nha tinh nguyên lâp nên Xa hôi Internet (ISOC). ISOC đam bao co cac ́ quy tăc cu thê cho tât ca cac may tinh co thê liên lac. ́ ̣ ̉ ́ ̉ ́ ́ ́ ́ ̉ ̣

Vê ̀ World Wide Web thi sao cua Internet không

̀ ́ ́ ̉ ̣ ̀

? ̣ Internet gôm nhiêu bô phân tao nên, va World Wide Web chinh la môt phân trong đo. Internet cung câp nhiêu công cu cho phep nhân thông tin cân đên t hang triêu mang đ gian hoăc hoan toan ph c tap va gôm:

̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ́ ơ c kêt nôi. Cac công cu nay co thê rât đ n ́ ừ ượ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̀ ́ ̉ ứ ̉ ̣ ̀ ̀ ̣ ̀ ̀

 World Wide Web: goi chung la ̣ ượ ̣ xem đ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ̣ ̀ ̣ ̀ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ̉ ̣ ́ ̀ ̀ WWW hay Web, đây là cượ c tao ra môt cach đăc biêt môt tâp h p cac trang đ ợ nh ờ trinh duyêt Web . Môt trinh duyêt Web la môt ng dung ̣ ứ phân mêm xac đinh vi tri va hiên thi cac trang Web, bao gôm văn ban, đô hoa va nôi dung đa ph ươ ư ̉ ̀ ̣ ̀ ̣ ̣ ́ ̣  ̣ ử: hay e-mail , la co săn trên ̀ ́ ̃ i g i t c th i cac têp khăp thê gi ng tiên khac nh âm nhac. Internet. Công cụ ́ ớ ờ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ́ i. E- ̉ ́ ̉ ̀ ̣ ́ ̉ ̀ ̉ ́ Th Điên t ư nay cho phep moi ng ườ ử ứ mail co thê la môt ghi chep đ n gian băng văn ban hay co thê ơ gôm đô hoa hoăc cac nôi dung khac. ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ́  Chuyên Têp : di chuyên hay sao chep cac têp t ̣ ừ ̉ ̣ ̉ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ̉ ̃ ̣ ̉ ́ ́ chuyên têp ứ ̉ ̉ ̣ ̉ ̣ môt may ứ tinh đên may khac. Co cac chi dân cu thê, hay cac giao th c quan ly qua Internet, nh ư Giao th c Chuyên Têp (FTP).  ̣ ̉ ́ ̀ ́ ̀ ́ ̉ ờ ̀ ̣ ̉ ́ ̉ ̉ ̀ ́ ̉ Site Usenet News: Mang trao đôi cac bai bao vê cac chu ̉ ̣ i cho đu loai ượ c ớ ̉ ́ ́ ́ ̀ ́ ́ đê cu thê, cung câp hô tr san phâm, va cac tra l ̃ ợ câu hoi. Nhom may tinh nay v i cac môi quan tâm chung đ goi la nhom tin. ̣ ̀ ́

̃ ́ ̀ ̀ ̣

ng nay gi i thiêu cac khai niêm vê mang. Cac may tinh gi ớ ươ ờ ̀ ̀ ̣ ́ ́ ̣ ̀ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ̀ ̉ ́ ̀ ̣ ờ ̉ ́ ̀ ̀ ̀ ̀ ̣ ̀ ̉ ̃ ́ ớ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ̀ ̉ ́ ́ ̉ ̣

Em đa biêt gi vê mang đây la Ch môt phân quan trong trong cuôc sông hang ngay cua chung ta va mang ta cho la hiên nhiên. Em đa biêt đê chung ta lam nhiêu điêu ma hiên gi ́ Internet la mang l n nhât thê gi i va câu thanh phô biên nhât cua mang ớ đo la World Wide Web.

́ ̀

́ ̀ ́ ̀

ng tiêp se băt đâu lamviêc v i Internet băng cach xem xet World ̣ ớ ươ ́ ̃ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ́

Tiêp theo la cai gi? Ch Wide Web va s dung trinh duyêt web.

̀ ử ̣ ̀ ̣

̣ ̀ ́

Thuât ng cân biêt ữ Xem lai cac thuât ng sau: ữ

̣ ́ ̣

Khach Client Nhom tin Newsgroup ́ ́

̣ ̣ ́ ̣ ̣ ̀ Mang khach/phucvu Client/Server Network Mang ngang hang Peer-to- Peer Network

Electronic mail Giao th c Protocol ứ ̣ ử Th điên t ư (email) May phuc vu Server ́ ̣ ̣ ứ ̉ ̣ ứ ́ ̀ ̣ Giao th c chuyên têp File Transfer Protocol (FTP) Cac tin t c Dung mang Usenet news Internet ̀ ̣ Mang Network Trinh duyêt Web Web browser ̣

World Wide Web (WWW) ̣ card giao diên Network interface card (NIC)

ỏ

́ ớ : i ̣ ̣

Cac Web Site Tham kha Suggested Web Sites Nerds 2.0.1, Lâp mang Thê gi http://www.pbs.org/opb/nerds2.0.1/wiring_world/

: ử ̣ ́ ́ “Triumf of Nerds”, Lich s May tinh http://www.pbs.org/nerds/timeline/index.html

ơ ở ư ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ̀ How Stuff Works: C s ha tâng internet lam viêc nh thê nao: http://computer.howstuffworks.com/internet-infrastructure.htm

Xem xet hai website đa chi ra trên, va tra l i câu hoi sau: ở ̉ ờ ́ ̃ ̉ ̀ ̉

a. Web site nao em đa xem xet? ̀ ̃ ́

̀ ữ ứ ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ ́ ̀ b. Em thây điêu gi h u ich nhât trên website nay? Nêu co vai th đang ban trên đo, chung co thông tin vê san phâm không? ́ ́ ́ ́ ̀ ̉ ̉

̉ ứ ́ ̀ ̀ ̉ ̉ ̣ ́ ̀ ̀ ̉ ̀ ̀ ́ ́ ̃ ̀ ́ ̣ ̣ c. Ai phat hanh site nay? Giang giai môt chut vê tô ch c hay công ty lam chu site. Điêu nay co khiên em nghi site la đang tin cây không? Tai sao va tai sao không? ̀ ̣

c điêu gi m i vê mang may tinh hay Internet không? ̣ ượ ̀ ớ ̃ ̀ ̀ ̣ ́ ́ d. Em đa hoc đ Hay giai thich. ̃ ̉ ́

i site khac không? Nêu vây, hay chi ra môt site đa ̃ ̀ ́ ́ ́ ̣ ̃ ̉ ̣ e. Site nay co dân t ̃ ớ site nay. tim thây t ́ ừ ̀ ̀

f. Em co ân t ng gi l n vê site nay? ́ ượ ̀ ớ ́ ̀ ̀

Câu hoi ̉ Ôn tâp̣

ng t i cuôc sông ca nhân em. ưở ớ ̉ ̣ ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ́ ́ 1. Thao luân nh ng cach ma mang anh h ữ Cho vi du cu thê. ́ ̣ ̣ ̉

ở ư ́ ̀ ̣ ́ ́ ̃ ́ 2. Em co dung Internet dung no nh thê nao. Thao luân tai sao mang lai quan trong ̀ th viên không? Nêu co hay noi cho ca l p vê ̉ ớ th viên. ở ư ́ ư ̀ ́ ̀ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣

̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ng thê gi ̀ ướ ữ co d đinh ́ ự ờ ̉ i se biên đôi ̀ ̀ ́ ́ ̉ ̣ ̃ ́ 3. Tai sao thât cân biêt vê mang ngay ca khi không bao gi lam nghê may tinh. Thao luân nh ng chiêu h ́ ớ nh may tinh theo em nghi. ờ ́ ́ ̃

ư ̉ ̣ ̉ ̉ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ 4. Miêu ta đăc tr ng cua ca hai loai mang ngang hang va mang khach/phucvu. ́ ̣ ̣