TÂM LÝ TRẺ 3-4 TUỔI
MẸ CẦN THẤU HIỂU
Tâm lý trẻ 3-4 tuổi là chủ đề cần được mẹ rất chú trọng tìm hiểu. Bởi, giai đoạn này được
xem là đỉnh điểm của sự phát triển về tâm sinh lý trẻ, mà từ đây, sẽ ảnh hưởng rất nhiều
đến sự phát triển, hình thành tính cách của con ở giai đoạn sau. Để phát huy và giúp con
định hình cá tính, phát triển vượt trội, việc thấu hiểu tâm lý con ở thời gian này là vô cùng
cần thiết.
1. Đặc điểm tâm lý trẻ 3-4 tuổi
Giai đoạn 3-4 tuổi, trẻ bắt đầu sang lứa tuổi mẫu giáo là khoảng thời gian khá bận rộn với
mọi trẻ. Dù con đến trường hay ở nhà, sẽ đều có những đặc điểm tâm sinh lý rất đặc trưng
của độ tuổi này. Đây cũng là giai đoạn rất đáng lưu ý trong quá trình phát triển của trẻ, bởi
nó đánh dấu sự phát triển năng lực tư duy của trẻ đến đỉnh điểm, trở thành một nền tảng
quan trọng, làm tiền đề cho sự phát triển tư duy sau này. Đặc điểm tâm lý trẻ 3-4 tuổi có
những nét đặc trưng cơ bản như sau:
1.1 Khả năng tư duy và suy nghĩ
Trẻ 3-4 tuổi đang ở thời kỳ mà não bộ hoạt động cực mạnh. Con thích hỏi han rất nhiều,
có thể suy nghĩ và đặt ra nhiều loại câu hỏi cho nhiều vấn đề khác nhau. Con bắt đầu thể
hiện hoặc đưa ra các ý kiến riêng của bản thân. Trẻ học hỏi rất nhanh và có thể tập trung
vào một công việc hay trò chơi nào đó rất cao độ.
Ở giai đoạn này, trẻ cũng bắt đầu có nhận diện về thế giới chung quanh của mình một cách
rõ ràng hơn, với sự phức tạp hiện hữu và mối tương quan giữa nhiều sự việc, sự vật. Trong
trẻ bắt đầu hình thành những sự "liên tưởng" rất thú vị, chẳng hạn nếu mẹ nói bây giờ đã
sang hè, thì trẻ có thể liên tưởng "à, chúng ta sắp được đi tắm biển".
Và, trẻ cũng bắt đầu nắm bắt các khái niệm, suy luận, nên, nếu trẻ hỏi, mẹ không thể trả
lời qua loa vì con sẽ hỏi cho tới cùng.
1.2 Khả năng ngôn ngữ
Vốn từ của con đã tăng lên nhiều trở thành công cụ hữu ích cho trẻ để con hỏi, suy nghĩ và
đưa ra các lý lẽ. Trẻ có thể hỏi mẹ về một vấn đề nào đó khá cụ thể, chi tiết hơn nhờ vốn
từ vựng phong phú của mình so với giai đoạn trước. Từ điển từ vựng của con lúc này đã
xuất hiện cả những từ không thực sự có nghĩa và cả những từ "lóng".
1.3 Cảm xúc - điểm nổi bật đáng chú ý trong vấn đề tâm lý trẻ 3-4 tuổi
3-4 tuổi là một khoảng thời gian khi mẹ nhận thấy con thật bướng bỉnh, hết sức lỳ lợm và
cứng đầu đến mức mẹ "bảo không được", mà phải tìm đến roi vọt hoặc phạt con bằng các
hình thức xử phạt khác. Tuy nhiên, đôi lúc con vô cùng dễ thương, có thể an ủi mẹ nếu
thấy mẹ buồn, có thể trò chuyện cùng bố như vẻ thấu hiểu nếu trẻ nhận ra bố đang có điều
gì đó không vui. Mẹ sẽ phải ngạc nhiên khi con nỗ lực hết sức làm một việc gì đó để được
khen ngợi. Ngược lại, con cũng tỏ thái độ thậm chí là có hành vi "chống đối" một sự việc
nào đó tới cùng.
Không chỉ dừng ở "sự tinh tế" về việc nắm bắt cảm xúc của những người chung quanh, con
còn bộc lộ rất rõ nét các cảm xúc của bản thân từ giận hờn, ganh tị, sợ hãi, cảnh giác cao
độ lẫn vẻ đăm chiêu hoặc hài lòng tự mãn như người lớn vậy.
1.4 Khủng hoảng tâm lý trẻ 3-4 tuổi
Khủng hoảng tâm lý tuổi lên 3 cũng là một phần quan trọng trong đặc điểm tâm lý trẻ 3-4
tuổi mà chúng ta không thể bỏ qua. Khác với khủng hoảng tuổi lên 2 con thường giận dữ,
hoặc "mè nheo" gãnh, vòi vĩnh, khủng hoảng tuổi lên 3-4 lại có đặc trưng khá khác. Con
có vẻ "đằm" hơn ở các tình huống lý ra có thể thành giận dữ. Nhưng sự "đằm" này đi cùng
yếu tố bướng bỉnh và rất khó bảo.
1.5 Cá tính và tính cách
Trẻ thể hiện cái tôi một cách vô cùng rõ ràng, trẻ có thể làm mẹ ngạc nhiên khi con khẳng
định bảo vệ ý kiến của mình trước một sự việc nào đó. Cá tính của bé thể hiện rất rõ trong
việc con ăn uống, chơi đùa. Con chọn những gì mình thích ăn và chơi những món đồ chơi
và trò chơi mình thực sự thích, còn bằng không, thì hầu như chúng ta không lấy được sự
quan tâm của trẻ vào những điều mà chúng ta đang muốn trẻ hướng về.
Trẻ cũng có khuynh hướng mạnh mẽ trong việc xử lý những việc cá nhân và con thích tự
mình làm lấy hơn là để người lớn làm hộ.
1.6 Giao tiếp xã hội
Về vấn đề giao tiếp xã hội, sự phát triển về tư duy, ngôn ngữ và cảm xúc kéo theo những
thay đổi nhất định trong giao tiếp xã hội ở trẻ 3-4 tuổi. Con thích giao tiếp với những người
xung quanh, thích chơi cùng bạn bè, có khuynh hướng chia sẻ, quan tâm đến người khác
nhiều hơn trước.
2. Dạy trẻ 3-4 tuổi như thế nào
2.1 Khuyến khích trẻ 3-4 tuổi tư duy sáng tạo
Khuyến khích trẻ tư duy suy nghĩ nhiều trong độ tuổi này là điều đầu tiên mẹ nên làm. Mẹ
hãy bắt đầu bằng việc đơn giản nhất là sự kiên nhẫn giải đáp đúng hướng đúng mực cho