Tập thể dục phòng và trị đau lưng
Đau lưng (ĐL) do nhiều nguyên nhân. Bài này chỉ bàn đến bệnh ĐL do cơ bị lão tổn và
cách tập để phòng chữa. Tuy là bệnh phức tạp nhưng nếu nắm được hiểu biết cần thiết,
biết rõ nguyên nhân và phương pháp tập đúng thì sẽ đạt được kết quả khả quan.
Xương sống con người gồm 33 đốt xương sống (7 đốt sống (ĐS) cổ, 12 ĐS ngực, 5 ĐS
thắt lưng, 5 ĐS cùng dính liền với nhau tạo thành xương cùng và các ĐS cụt dính vào
nhau tạo nên xương cụt). Mỗi ĐS đều có thân đốt, cung đốt và mỏm đốt. Các ĐS được
liên kết với nhau bằng các đĩa sụn giữa chúng. Suốt dọc theo chiều dài của cột sống, ở
mặt trước và mặt sau các đốt sống đều có các dây chằng dọc trước và sau bám vào. Khớp
giữa các mỏm khớp (trên và dưới các đốt kề nhau) là các khớp động loại phẳng, có bao
khớp bọc quanh. Tại các cung đốt giữa các mỏm ngang và mỏm gai cùng các đầu mỏm
gai đều có các dây chằng. Xương sống được tạo bởi các ĐS, phân thành 5 đoạn trên,
không thẳng mà có 2 đoạn cong võng nên có đàn tính nhất định.
Nhờ các khớp ĐS và các cơ bao bọc co duỗi mà con người có thể làm các động tác cúi
gập, ngửa ra sau, nghiêng sang hai bên và quay vặn người. Xét theo kết cấu, đoạn ĐS thắt
lưng rồi đến đoạn ĐS cổ có biên độ cử động, công năng và chịu tải đa dạng, nặng hơn cả.
Ngoài phụ tải thân mình, còn phải chịu đựng cả gánh nặng, các xung chấn do hoạt động
lao động, sinh hoạt, tập luyện hàng ngày gây nên. Sức mạnh ở các cơ eo, lưng mà kém,
lại thêm sự không thích ứng với các cử động quay, gập duỗi với lượng vận động quá mức
là nguyên nhân chính làm cho khoảng 10-20%người trung cao tuổi bị bệnh này.
Muốn phòng chống ĐL loại trên, cần tập luyện thích hợp để nâng cao sức mạnh của các
cơ eo, bụng. Uống thuốc gì, dán cao nào, dùng bất cứ phương pháp trị liệu khác đều
không thể làm cho những cơ nói trên mạnh lên. Có người lại đai bụng để phòng chống
ĐL. Như thế càng tai hại. Thời gian dài, các cơ ở đó sẽ bị suy theo, bụng eo kém sức đi
nên càng dễ ĐL.
Tập luyện tăng sức mạnh cho các cơ eo lưng không phức tạp. Có mấy động tác chính sau:
Đứng thẳng rồi cúi thân trên cho đến sát mặt trước của chân hay nằm ngửa gập chân cho
đến sát thân trên (bụng ngực). Kế đến làm theo các động tác: hình 1- nằm ngửa gập hẳn
chân lên gần bụng, hình 2- ngồi gập đồng thời cả chân lẫn thân trên vuông góc với nhau,
hình 3- nằm ngửa gập thân trên, hình 4 - hai tay dọc theo thân, gập thẳng chân lên thành
vuông góc... Khi sức mạnh cơ đã khá hơn, có thể nằm hai tay ôm sau gáy hoặc treo vật
nặng vừa phải vào chân hoặc thân trên để tập gập lại. Nâng độ khó lên, sức mạnh của cơ
cũng tăng theo. Các yêu cầu về biên độ động tác trên có thể gia giảm theo sức lực từng
người. Nhiều động tác có thể tập trên giường và không nên quên khởi động, nhất là ở
vùng eo lưng.